گروه نرم افزاری آسمان

فصل ششم : احادیث امامت



6 / 1 امامت او از سوی خداست

فصل ششم : احادیث امامت6 / 1امامت او از سوی خداست8872.تنبیه الخواطر به نقل از اَنَس که سندش را به معصومپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو برادر منی و من برادر تواَم. من برگزیده برای نبوّتم و تو گزینش شده برای امامتی. من صاحب تنزیلم (1) و تو صاحب تأویلی (2) . من و تو ، پدران این امّتیم. ای علی! تو وصی، جانشین، وزیر و وارث منی.8873.بحار الأنوار عن عبد اللّه ِ بنِ عبّاسٍ عن رسولُ اپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! هر که تو را بکُشد، مرا کشته و هر که تو را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته و هر که تو را دشنام دهد، مرا دشنام داده است ؛ چون تو برای من، مانند خودم هستی. جان تو از جان من و سرشت تو از سرشت من است.

خداوند تبارک و تعالی من و تو را آفرید و من و تو را برگزید ؛ مرا برای نبوّت ، انتخاب کرد و تو را برای امامت . پس، هر کس امامت تو را انکار کند، نبوّت مرا انکار کرده است.8874.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :خداوند تبارک و تعالی به زمین نگریست و از میان آن مرا برگزید و «پیامبر» قرار داد. سپس دوباره نگریست و علی را از میان آن برگزید و «امام» قرار داد. سپس به من فرمان داد که او را برادر، ولی، وصی، جانشین و وزیر خود گیرم. پس، علی از من است و من از علی هستم.

.

1- .تنزیل ، یعنی همان ظاهر قرآن که برای کسانی که با زبان عربی آشنایند ، قابل فهم است. (م)
2- .تأویل ، یعنی معانی نهفته قرآن و مصداق ها و تطبیق های خارجی آنها . (م)

ص: 94

8875.عنه علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله فی عَلِیٍّ علیه السلام : اِعلَموا مَعاشِرَ النّاسِ : أنَّ اللّهَ قَد نَصَبَهُ لَکُم وَلِیّا وإماما مُفتَرَضا طاعَتُهُ عَلَی المُهاجِرینَ واَلأَنصارِ وعَلَی التّابِعینَ لَهُم بِإِحسانٍ ، وعَلَی البادی وَالحاضِرِ ، وعَلَی الأَعجَمِیِّ وَالعَرَبِیِّ ، وَالحُرِّ وَالمَملوکِ ، وَالصَّغیرِ وَالکَبیرِ ، وعَلَی الأَبیَضِ وَالأَسوَدِ ، وعَلی کُلِّ مُوَحِّدٍ ؛ ماضٍ حُکمُهُ ، جائِزٌ قَولُهُ ، نافِذٌ أمرُهُ ، مَلعونٌ مَن خالَفَهُ ، مَرحومٌ مَن تَبِعَهُ . (1)8876.المحاسن عَن سُلیمانَ بنِ أبی شیخٍ یَرفَعُهُ :عنه صلی الله علیه و آله :مَعاشِرَ النّاسِ ! مَن أحسَنُ مِنَ اللّهِ قیلاً ، وأصدَقُ مِنَ اللّهِ حَدیثا ؟ مَعاشِرَ النّاسِ ! إنَّ رَبَّکُم جَلَّ جَلالُهُ أمَرَنی أن اُقیمَ لَکُم عَلِیّا عَلَما وإماما ، وخَلیفَهً ووَصِیّا ، وأن أتَّخِذَهُ أخا ووَزیرا . (2)8873.بحار الأنوار به نقل از عبد اللّه بن عبّاس :عنه صلی الله علیه و آله :نَزَلَ عَلَیَّ جَبرَئیلُ علیه السلام صَبیحَهَ یَومٍ فَرِحا مُستَبشِرا ، فَقُلتُ : حَبیبی ما لی أراکَ فَرِحا مُستَبشِرا ؟ فَقالَ : یا مُحَمَّدُ ! وکَیفَ لا أکونُ کَذلِکَ وقَد قَرَّت عَینی بِما أکرَمَ اللّهُ بِهِ أخاکَ ووَصِیَّکَ وإمامَ اُمَّتِکَ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ علیه السلام ، فَقُلتُ : وبِمَ أکرَمَ اللّهُ أخی وإمامَ اُمَّتی ؟ قالَ : باهی بِعِبادَتِهِ البارِحَهَ مَلائِکَتَهُ وحَمَلَهَ عَرشِهِ وقالَ : مَلائِکَتِی انظُروا إلی حُجَّتی فی أرضی عَلی عِبادی بَعدَ نَبِیّی ، فَقَد عَفَّرَ خَدَّهُ فِی التُّرابِ تَواضُعا لِعَظَمَتی ، اُشهِدُکُم أنَّهُ إمامُ خَلقی ومَولی بَرِیَّتی . (3)8874.امام علی علیه السلام :الإمام الباقر علیه السلام :إنَّ إبراهیمَ خَلیلَ اللّهِ علیه السلام دَعا رَبَّهُ فَقالَ : «رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ ءَامِنًا وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَن نَّعْبُدَ الْأَصْنَامَ» (4) فَنالَت دَعوَتُهُ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله ، فَأَکرَمَهُ اللّهُ بِالنُّبُوَّهِ ، ونالَت دَعوَتُهُ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ علیه السلام ، فَاختَصَّهُ اللّهُ بِالإِمامَهِ وَالوِصایَهِ .

وقالَ اللّهُ تَعالی : یا إبراهیمُ : «إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ» إبراهیمُ : «وَ مِن ذُرِّیَّتِی قَالَ لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّلِمِینَ» (5) قالَ : الظّالِمُ مَن أشرَکَ بِاللّهِ وذَبَحَ لِلأَصنامِ ، ولَم یبَقَ أحَدٌ مِن قُرَیشٍ وَالعَرَبِ مِن قبَلِ أن یُبعَثَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله إلّا وقَد أشرَکَ بِاللّهِ ، وعَبَدَ الأَصنامَ وذَبَحَ لَها ، ما خَلا أمیرَ المُؤمِنینَ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ علیه السلام ؛ فَإِنَّهُ مِن قَبلِ أن یَجرِیَ عَلَیهِ القَلَمُ أسلَمَ ، فَلا یَجوزُ أن یَکونَ إمامٌ أشرَکَ بِاللّهِ وذَبَحَ لِلأَصنامِ ؛ لِأَنَّ اللّهَ تَعالی قالَ : «لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّلِمِینَ» . (6) .

1- .الاحتجاج : ج 1 ص 143 ح 32 ، الیقین : ص 349 ح 127 کلاهما عن علقمه بن محمّد الحضرمی عن الإمام الباقر علیه السلام ، روضه الواعظین : ص 104 عن الإمام الباقر علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله .
2- .الأمالی للصدوق : ص 83 ح 49 ، بشاره المصطفی : ص 153 کلاهما عن عبد اللّه بن عبّاس .
3- .المناقب للخوارزمی : ص 319 ح 322 ؛ مائه منقبه : ص 131 ح 77 کلاهما عن غیاث بن إبراهیم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
4- .إبراهیم : 35 .
5- .البقره : 124 .
6- .تفسیر فرات : ص 222 ح 298 و ص221 ح 297 وفیه إلی «والوصایه» .

ص: 95

8875.امام علی علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله درباره علی علیه السلام : ای مردم! بدانید که خدا برای شما ولی و امامی قرار داده که اطاعتش بر مهاجران و انصار و پیروان نیک آنها ، و نیز بر بادیه نشین و شهرنشین و عجم و عرب ، آزاد و بنده ، کوچک و بزرگ ، سفید و سیاه و هر انسان یکتاپرستی ، واجب است. حکم او قطعی ، و گفته اش حتمی ، و امرش نافذ است ، مخالفش نفرین شده و پیروش رحمت شده است.8876.المحاسن به نقل از سلیمان بن أبی شیخ ، که سند حدیثپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای مردم! چه کسی سخنش از خدا بهتر و از او راستگوتر است؟ ای مردم! همانا پروردگارتان جل جلاله به من فرمان داد که علی را بر شما مِهتر و امام و نیز خلیفه و وصی قرار دهم و او را برادر و وزیر خود گیرم.8877.الإمامُ الحسینُ علیه السلام ( لِرَجُلٍ بَنی دارا فَدَعاهُ أن یَدخُلَها فَلَمّ ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :صبح دم روزی ، جبرئیل علیه السلام شاد و خوش حال بر من فرود آمد. گفتم : «دوست من! چه شده است که تو را شاد و خوش حال می بینم؟».

گفت : ای محمّد! چه سان این گونه نباشم، در حالی که چشمم، روشن از کرامتی است که خدا بر برادر و وصیّ تو، امام امّتت، علی بن ابی طالب، ارزانی داشته است؟

گفتم : «خداوند با چه چیز، برادر و امام امّتم را گرامی داشته است؟».

گفت : خداوند به عبادت دیشب او، بر فرشتگان و حاملان عرشش بالید و فرمود : «فرشتگانم! به حجّت من بر بندگانم پس از فرستاده ام در زمین بنگرید که گونه اش را از سرِ تواضع، در برابر عظمت من بر خاک ساییده است. شما را گواه می گیرم که او امام خلقم و مولای مردمانم است».8878.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :امام باقر علیه السلام :ابراهیم خلیل اللّه ، پروردگارش را خواند و گفت : «پروردگارا! این دیار را امن قرار ده و من و فرزندانم را از عبادت بت ها دور بدار» . پس دعایش به پیامبر صلی الله علیه و آله رسید و خداوند، او را با نبوّت ، گرامی داشت و دعایش به علی بن ابی طالب علیه السلام نیز رسید و خداوند، او را به امامت و وصایت ، ویژه ساخت.

خدای متعال فرمود : ای ابراهیم! «من تو را پیشوای مردم قرار دادم» .

[ إبراهیم علیه السلام ] گفت : «و از دودمانم؟» . [ خداوند ]فرمود : «عهد من به ستمکاران نمی رسد» .

ستمکار ، کسی است که برای خدا شریک قرار دهد و برای بت ها قربانی کند ، و هیچ یک از قریش و عربِ پیش از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله نبود، مگر آن که برای خدا شریک قرار داد و بتان را پرستید و برای آنها قربانی کرد، جز امیر مؤمنان، علی بن ابی طالب علیه السلام که پیش از آن که قلمِ تکلیف بر او جاری شود، اسلام آورد. پس جایز نیست که امام، به خدا شرک آورده و برای بت ها قربانی کرده باشد ؛ زیرا خدای متعال می گوید : «عهد من به ستمکاران نمی رسد» . .


ص: 96

8879.عنه علیه السلام :الإمام الصادق علیه السلام لِمُحَمَّدِ بنِ حَربٍ الهِلالِیِّ : قالَ عَلِیٌّ علیه السلام : «أنَا مِن أحمَدَ کَالضَّوءِ مِنَ الضَّوءِ» ، أ ما عَلِمتَ أنَّ مُحَمَّدا وعَلِیّا صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِما کانا نورا بَینَ یَدَیِ اللّهِ جَلَّ جَلالُهُ قَبلَ خَلقِ الخَلقِ بِأَلفَی عامٍ ، وأنَّ المَلائِکَهَ لَمّا رَأَت ذلِکَ النّورَ رَأَت لَهُ أصلاً قَدِ انشَعَبَ فیهِ شُعاعٌ لامِعٌ ، فَقالَت : إلهَنا وسَیِّدَنا ، ما هذَا النّورُ ؟ فَأَوحَی اللّهُ عزّوجلّ إلَیهِم : هذا نورٌ مِن نوری ؛ أصلُهُ نُبُوَّهٌ ، وفَرعُهُ إمامَهٌ ؛ أمَّا النُّبُوَّهُ فَلِمُحَمَّدٍ عَبدی ورَسولی ، وأمَّا الإِمامَهُ فَلِعَلِیٍّ حُجَّتی ووَلِیّی ، ولَولاهُما ما خَلَقتُ خَلقی . أ ما عَلِمتَ أنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله رَفَعَ یَدَی عَلِیٍّ علیه السلام بِغَدیرِ خُمٍّ حَتّی نَظَرَ النّاسُ إلی بَیاضِ إبطَیهِما ، فَجَعَلَهُ مَولَی المُسلِمینَ وإمامَهُم ؟ ! (1) .

1- .معانی الأخبار : ص 351 ح 1 ، علل الشرائع : ص 174 ح 1 .

ص: 97

8880.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :امام صادق علیه السلام به محمّد بن حرب هلالی : علی علیه السلام فرمود : «من نسبت به احمد، مانند نوری از نورم». آیا نمی دانی که محمّد و علی که درودهای خدا بر آنان باد! دو نور در پیشگاه خداوند جل جلاله بودند، دو هزار سال پیش از خلقت آدمیان؟

فرشتگان، چون آن نور را مشاهده کردند و دیدند که از نور اصلی، پرتوی درخشنده منشعب شد . گفتند : ای خدا و سرور ما! این نور چیست؟

خداوند عز و جل به آنان وحی کرد : «این نور ، از نور من است. اصلش نبوّت و فرعش امامت است . نبوّت برای محمّد، بنده و پیامبرم است و امامت برای علی، حجّت و ولیّ من. اگر آن دو نبودند، آفریدگانم را نمی آفریدم».

آیا نمی دانی که پیامبر خدا ، دستان علی علیه السلام را در غدیر خُم بالا برد، تا آن جا که مردم، سفیدی زیر بغل هر دو را دیدند و او را مولا و امام مسلمانان قرار داد؟! .


ص: 98

6 / 2إمامُ أولیاءِ اللّهِ8878.امام صادق علیه السلام :حلیه الأولیاء عن أنس بن مالک :بَعَثَنِی النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله إلی أبی بَرزَهَ الأَسلَمِیِّ فَقالَ لَهُ وأنَا أسمَعُ : یا أبا بَرزَهَ ! إنَّ ربَّ العالَمینَ عَهِدَ إلَیَّ عَهدا فی عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ ، فَقالَ : إنَّهُ رایَهُ الهُدی ، ومَنارُ الإِیمانِ ، وإمامُ أولِیائی ، ونورُ جَمیعِ مَن أطاعَنی . یا أبا بَرزَهَ ! عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ أمینی غَدا فِی القِیامَهِ ، وصاحِبُ رایَتی فِی القِیامَهِ عَلی مَفاتیحِ خَزائِنِ رَحمَهِ رَبّی . (1)8879.امام صادق علیه السلام :حلیه الأولیاء عن أبی برزه :قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : إنَّ اللّهَ تَعالی عَهِدَ إلَیَّ عَهدا فی عَلِیٍّ ، فَقُلتُ : یا رَبِّ بَیِّنهُ لی . فَقالَ : اِسمَع ، فَقُلتُ : سَمِعتُ . فَقالَ :

إنَّ عَلِیّا رایَهُ الهُدی ، وإمامُ أولِیائی ، ونورُ مَن أطاعَنی ، وهُوَ الکَلِمَهُ الَّتی ألزَمتُهَا المُتَّقینَ ، مَن أحَبَّهُ أحَبَّنی ، ومَن أبغَضَهُ أبغَضَنی ، فَبَشِّرهُ بِذلِکَ .

فَجاءَ عَلِیٌّ فَبَشَّرتُهُ ، فَقالَ : یا رَسولَ اللّهِ ، أنَا عَبدُ اللّهِ وفی قَبضَتِهِ ؛ فَإِن یُعَذِّبنی فَبِذَنبی ، وإن یُتِمَّ لِیَ الَّذی بَشَّرتَنی بِهِ فَاللّهُ أولی بی . قالَ : قُلتُ : اللّهُمَّ أجلِ قَلبَهُ وَاجعَل رَبیعَهُ الإِیمانَ . فَقالَ اللّهُ : قَد فَعَلتُ بِهِ ذلِکَ .

ثُمَّ إنَّهُ رَفَعَ إلَیَّ أنَّهُ سَیَخُصُّهُ مِنَ البَلاءِ بِشَیءٍ لَم یَخُصَّ بِهِ أحَدا مِن أصحابی ، فَقُلتُ : یا رَبِّ ! أخی وصاحِبی . فَقالَ : إنَّ هذا شَیءٌ قَد سَبَقَ ؛ إنَّهُ مُبتَلیً ومُبتَلیً بِهِ . (2) .

1- .حلیه الأولیاء : ج 1 ص 66 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 330 ح 8892 ، تاریخ بغداد : ج 14 ص 99 ح 7441 وفیه «جنّه» بدل «رحمه» ، المناقب للخوارزمی : ص 311 ح 311 ، الفردوس : ج 5 ص 367 ح 8458 عن ابن عبّاس ، کفایه الطالب : ص 215.
2- .حلیه الأولیاء : ج 1 ص 66 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 291 و ص270 عن أبی جعفر وعمر بن علیّ وفیه إلی «بذلک» ، المناقب لابن المغازلی : ص 46 ح 69 ، کفایه الطالب : ص 73 ؛ معانی الأخبار : ص 126 ح 1 عن سلام الجعفی عن الإمام الباقر علیه السلام عن أبی برده ، الأمالی للصدوق : ص 565 ح 765 عن سلام الجعفی عن الإمام الباقر علیه السلام عن أبی برزه وفیهما إلی «أحبّنی» و ص376 ح 475 ، بشاره المصطفی : ص 35 کلاهما عن ابن عبّاس، الأمالی للطوسی: ص 245 ح 428 عن عمر بن علیّ عن الإمام الباقر عن آبائه علیهم السلامعنه صلی الله علیه و آله وص513 ح 1124 عن بریده بن حصیب الأسلمی ، شرح الأخبار : ج 1 ص 163 ح 118 عن الإمام الباقر عن آبائه علیهم السلامعنه صلی الله علیه و آله و ص216 ح 195 ، المسترشد : ص 627 ح 294 عن عبد اللّه بن أبی رافع وفی السبعه الأخیره إلی «بذلک» ، تفسیر القمّی : ج 2 ص 244 عن إسماعیل الجعفی عن الإمام الباقر علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله ، المناقب للکوفی : ج 1 ص 411 ح 326 عن سلام الجعفی عن محمّد بن علیّ والتسعه الأخیره نحوه .

ص: 99



6 / 2 امام اولیای خدا

6 / 2امام اولیای خدا8882.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :حلیه الأولیاء به نقل از اَنس بن مالک : پیامبر صلی الله علیه و آله مرا به سوی ابو بَرزه اسلمی فرستاد و من شنیدم که به او می فرمود : «ای ابو برزه! پروردگار جهانیان ، درباره علی بن ابی طالب، با من عهدی بسته و گفته است : او پرچم هدایت، نشان ایمان، امام اولیای من و نور همه پیروانم است . ای ابو برزه! علی بن ابی طالب در فردای قیامت، امین من است و در قیامت ، پرچمدارم و [ امین] بر کلیدهای گنجینه های رحمت (1) پروردگار من است ».8882.امام صادق علیه السلام :حلیه الأولیاء به نقل از ابو بَرزه : پیامبر خدا فرمود : «خدای متعال با من درباره علی عهدی بست. گفتم : پروردگارا! آن را برای من روشن بدار! فرمود : بشنو . گفتم : می شنوم. فرمود : علی ، پرچم هدایت، امام اولیای من و نور پیروانم است و اوست آن نشانی که همراه پرهیزگاران کردم. هر که او را دوست بدارد، مرا دوست داشته و هر که او را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته است. پس، او را بدین [ منزلت ]بشارت ده . علی که آمد ، بشارتش دادم».

[ علی علیه السلام به من] گفت : ای پیامبر خدا! من بنده خدا و در دست [ قدرت] او هستم. اگر عذابم کند، به سبب گناهم بوده است و اگر مرا به آنچه بشارتم داده است برساند، خداوند ، اختیارش بر من بیشتر است.

گفتم : «خدایا! دلش را جلا و بهارش را ایمان قرار ده!».

و خداوند فرمود : برایش چنین کردم .

سپس به من خبر داد که او را به بلایی دچار می کند که دیگر اصحابم را بدان مبتلا نمی سازد. گفتم : ای پروردگار من ! برادر من و یاور من را!؟

فرمود : این، چیزی است که قطعی شده ، که هم خود او آزموده می شود و هم دیگران با او آزموده می شوند ».

.

1- .در تاریخ بغداد، به جای «رحمت»، «جنّت» آمده است.

ص: 100

6 / 3إمامُ المُتَّقینَ8885.عنه صلی الله علیه و آله :رسول اللّه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : مَرحَبا بِسَیِّدِ المُسلِمینَ وإمامِ المُتَّقینَ . (1)8886.عنه صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، إنَّکَ سَیِّدُ المُسلِمینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ ، ویَعسوبُ المُؤمِنینَ . (2)8887.عنه صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ أمیرُ المُؤمِنینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ؛ یا عَلِیُّ ، أنتَ سَیِّدُ الوَصِیّینَ . (3)8883.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :اُوحِیَ إلَیَّ فی عَلِیٍّ ثَلاثٌ : أنَّهُ سَیِّدُ المُسلِمینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ . (4) .

1- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 370 ، حلیه الأولیاء : ج 1 ص 66 کلاهما عن الشعبی عن الإمام علیّ علیه السلام .
2- .المناقب لابن المغازلی : ص 65 ح 93 ، المناقب للخوارزمی : ص 295 ح 287 ؛ الیقین : ص 490 ح 197 وفیهما «الدین» بدل «المؤمنین» وکلّها عن أحمد بن عامر الطائی عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام ، صحیفه الإمام الرضا علیه السلام : ص 95 ح 29 ، الأمالی للطوسی : ص 345 ح 710 عن داوود بن سلیمان الغازی عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام عنه صلی الله علیه و آله .
3- .مائه منقبه : ص 51 ح 9 ، کنز الفوائد : ج 2 ص 12 کلاهما عن سلیمان الأعمش عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، بحار الأنوار : ج 38 ص 134 ح 88 .
4- .المستدرک علی الصحیحین : ج 3 ص 148 ح 4668 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 303 ح 8836 ، موضح أوهام الجمع والتفریق : ج 1 ص 192 عن زراره وکلّها عن أسعد بن زراره ، المناقب لابن المغازلی : ص 105 ح 147 عن عبد اللّه بن أسعد بن زراره [عن أبیه] ، کنز العمّال : ج 11 ص 620 ح 33011 نقلاً عن ابن النجّار عن عبد اللّه بن أسعد بن زراره ؛ بشاره المصطفی : ص 148 عن عبد اللّه بن الحرث عن الامام علی علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله .

ص: 101



6 / 3 امام پرهیزگاران

6 / 3امام پرهیزگاران8886.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : آفرین به سَرور مسلمانان و امام پرهیزگاران!8887.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو سَرور مسلمانان، امام پرهیزگاران، پیشوای سپیدرویان و بزرگِ مؤمنانی.8888.عنه صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو امیر مؤمنان و امام پرهیزگارانی. ای علی! تو سَرور اوصیایی.8889.عنه صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :سه چیز درباره علی به من وحی شد : «اوست سَرور مسلمانان، امام پرهیزگاران و پیشوای سپیدرویان».

.


ص: 102

8890.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :لَمّا اُسرِیَ بی إلَی السَّماءِ انتُهِیَ بی إلی قَصرٍ مِن لُؤلُؤٍ ، فِراشُهُ مِن ذَهَبٍ یَتَلَألَأُ ، فَأَوحَی اللّهُ إلَیَّ أو أمَرَنی فی عَلِیٍّ بِثَلاثِ خِصالٍ : أنَّهُ سَیِّدُ المُسلِمینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ . (1)8891.عنه علیه السلام ( فی أوّلِ خُطبَهٍ خَطَبَها فی خِلافَتِهِ ) عنه صلی الله علیه و آله :إنَّ اللّهَ عزّوجلّ أوحی إلَیَّ فی عَلِیٍّ ثَلاثَهَ أشیاءَ لَیلَهَ اُسرِیَ بی : أنَّهُ سَیِّدُ المُؤمِنینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ . (2)8892.عنه علیه السلام ( لَمّا قُتِلَ محمّدُ بنُ أبی بکرٍ ) تفسیر القمّی فی قَولِهِ تَعالی : «فَأَوْحَی إِلَی عَبْدِهِ مَآ أَوْحَی» (3) : سُئِلَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله عَن ذلِکَ الوَحیِ ، فَقالَ : أوحی إلَیَّ أنَّ عَلِیّا سَیِّدُ الوَصِیّینَ ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ ، وأوَّلُ خَلیفَهٍ یَستَخلِفُهُ خاتِمُ النَّبِیّینَ . (4) .

1- .اُسد الغابه : ج 3 ص 173 الرقم 2813 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 302 ح 8834 کلاهما عن عبد اللّه بن أسعد بن زراره و ص303 ح 8835 ، المناقب لابن المغازلی: ص 104 ح 146 کلاهما عن أسعد بن زراره ؛ بشاره المصطفی : ص 166 عن سعد بن زراره الأنصاری وزاد فیه «وسیّد الوصیّین» ، المناقب للکوفی : ج 1 ص 211 ح 131 عن جابر بن عبد اللّه و ص 229 ح 143 عن أسعد بن زراره .
2- .المعجم الصغیر : ج 2 ص 88 ، تاریخ أصبهان : ج 2 ص 200 ح 1454 کلاهما عن عبد اللّه بن عکیم الجهنی ، المناقب للخوارزمی : ص 328 ح 340 عن عبد اللّه بن علیم الجهنی ؛ الخصال : ص 115 ح 94 عن عبد اللّه بن أسعد بن زراره ، الأمالی للمفید : ص 173 ح 3 ، الأمالی للطوسی : ص 193 ح 328 کلاهما عن الحسین بن زید عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلامعنه صلی الله علیه و آله وکلّهانحوه ، بشاره المصطفی : ص 56 ، الأمالی للصدوق : ص 434 ح 573 کلاهما عن ابن عبّاس و ص563 ح 79 و ص711 ح 978 کلاهما عن منصور الصیقل عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلامعنه صلی الله علیه و آله نحوه وراجع تفسیر فرات : ص 206 ح 272 .
3- .النجم : 10 .
4- .تفسیر القمّی : ج 2 ص 334 ، بشاره المصطفی : ص 166 عن سعد بن زراره الأنصاری .

ص: 103

8893.عنه علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :شبی که مرا به آسمان بردند، به کاخی از مروارید رسیدم که با طلای درخشان، سنگ فرش شده بود. پس خداوند ، سه چیز درباره علی به من وحی کرد یا بدان فرمان داد : اوست سرور مسلمانان ، امام پرهیزگاران و رهبر سپیدرویان.8888.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :خداوند عز و جل در شب معراج درباره علی، سه چیز به من وحی کرد : «او سرور مؤمنان، امام پرهیزگاران و پیشوای سپیدرویان است».8889.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :تفسیر القمّی درباره گفته خدای متعال : «پس به بنده اش، آنچه را وحی کردنی بود، وحی کرد» : از پیامبر خدا درباره این وحی ، سؤال شد. گفت : «به من وحی کرد که علی ، سرور اوصیا، امام پرهیزگاران و پیشوای سپیدرویان و نخستین خلیفه ای است که خاتم پیامبران ، او را به خلافت می گمارد». .


ص: 104

8890.امام علی علیه السلام :الإمام الرضا علیه السلام :عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام أمیرُ المُؤمِنینَ، وإمامُ المُتَّقینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ ، وأفضَلُ الوَصِیّینَ. (1)راجع : ج 8 ص 94 (سیّد المسلمین) .

6 / 4إمامُ کُلِّ مُؤمِنٍ بَعدَ النَّبِیِّ8894.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :عَلِیٌّ إمامُ کُلِّ مُؤمِنٍ بَعدی . (2)8895.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ ... مَولی کُلِّ مُسلِمٍ ، وإمامُ کُلِّ مُؤمِنٍ ، وقائِدُ کُلِّ تَقِیٍّ . (3)8896.الإمامُ الباقرُ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : أنتَ إمامُ کُلِّ مُؤمِنٍ ومُؤمِنَهٍ ، ووَلِیُّ کُلِّ مُؤمِنٍ ومُؤمِنَهٍ بَعدی . (4)8897.عنه علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله بَعدَ انصِرافِهِ مِن حِجَّهِ الوَداعِ : مَن أرادَ مِنکُمُ النَّجاهَ بَعدی وَالسَّلامَهَ مِنَ الفِتَنِ المُردِیَهِ فَلیَتَمَسَّک بِعَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ ؛ فَإِنَّهُ الصِّدّیقُ الأَکبَرُ ، وَالفاروقُ الأَعظَمُ ، وهُوَ إمامُ کُلِّ مُسلِمٍ بَعدی . (5)8894.امام صادق علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :أیُّهَا النّاسُ ! إنَّ عَلِیّا إمامُکُم مِن بَعدی ... مَن أقَرَّ بِاِءمامَتِهِ فَقَد أقَرَّ بِنُبُوَّتی ، ومَن أقَرَّ بِنُبُوَّتی فَقَد أقَرَّ بِوَحدانِیَّهِ اللّهِ عز و جل . (6) .

1- .عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 122 ح 1 عن الفضل بن شاذان ، تحف العقول : ص 416 وزاد فی آخره «بعد النبیّین» .
2- .عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 1 ص 281 ح 26 عن محمّد بن خالد البرقی عن الإمام الجواد عن أبیه عن جدّه علیهم السلامعن الأجلح الکندی عن ابن بریده عن أبیه ، معانی الأخبار : ص 67 ح 6 عن أبی سعید ، بحار الأنوار : ج 38 ص 129 ح 81 .
3- .الأمالی للصدوق : ص 175 ح 178 ، بشاره المصطفی : ص 198 کلاهما عن ابن عبّاس ، بحار الأنوار : ج 28 ص 37 ح 1 .
4- .المناقب للخوارزمی : ص 61 ح 31 ؛ الأمالی للطوسی : ص 351 ح 726 کلاهما عن أبی لیلی .
5- .مائه منقبه : ص 69 ح 21 ، التحصین لابن طاووس : ص 603 کلاهما عن ابن عبّاس .
6- .معانی الأخبار : ص 372 ح 1 عن ابن عبّاس ، بحار الأنوار : ج 38 ص 129 ح 81 .

ص: 105



6 / 4 امام هر مؤمن، پس از پیامبر

8895.امام علی علیه السلام :امام رضا علیه السلام :علی بن ابی طالب ، امیر مؤمنان، امام پرهیزگاران، پیشوای سپیدرویان و برترینِ اوصیاست.ر . ک : ج 8 ، ص 95 (سَرورِ مسلمانان) .

6 / 4امام هر مؤمن، پس از پیامبر8899.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله ( فی وَصِیَّتِهِ لعلیٍّ علیه السلام ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پس از من، علی، امام هر مؤمن است.8900.الإمامُ الباقرُ علیه السلام ( لِهِندٍ السَّرّاجِ لَمّا سَألَهُ عَن بَیعِ السّ ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی بن ابی طالب ... ، مولای هر مسلمان، امام هر مؤمن و زمامدار هر متّقی است.8898.بحار الأنوار ( به نقل از کتاب عتیق الغروی ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : پس از من، امام هر مرد و زن با ایمان و ولیّ هر مرد و زن با ایمان، توای.8899.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ( فرمود در سفارش به علی علیه السلام ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله پس از بازگشت از حَجّه الوداع : هر یک از شما که پس از من، خواهان نجات و جان به در بُردن از فتنه های مُهلک است، باید به علی بن ابی طالب چنگ زند؛ چرا که اوست صدّیق اکبر (بزرگ ترین راستْ مَرد) و فاروق اعظم (برترین جداکننده حق و باطل) ، و اوست امام هر مسلمان پس از من.8900.امام باقر علیه السلام ( در پاسخ به سؤال هند سرّاج درباره فروش اسلحه به ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای مردم! پس از من، علی امام شماست... . هر کس به امامتش اقرار کند، به نبوّت من اقرار کرده و هر کس به نبوّت من اقرار کند، به یگانگی خدای عز و جلاقرار کرده است.

.


ص: 106

8901.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام ( لَمّا سُئلَ عن بَیعِ السِّلاحِ لِفِئَتَینِ تَلت ) الخصال عن سهل بن حنیف :أشهَدُ أنّی سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله قالَ عَلَی المِنبَرِ : إمامُکُم مِن بَعدی عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام ، وهُوَ أنصَحُ النّاسِ لِاُمَّتی . (1)8902.عنه علیه السلام :الاحتجاج عن سهل بن حنیف :یا مَعشَرَ قُرَیشٍ ، اِشهَدوا عَلَیَّ أنّی أشهَدُ عَلی رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله وقَد رَأَیتُهُ فی هذَا المَکانِ یَعنِی الرَّوضَهَ وقَد أخَذَ بِیَدِ عَلیِّ بنِ أبی طالبٍ علیه السلام وهُوَ یَقولُ : أیُّهَا النّاسُ ! هذا عَلِیٌّ ؛ إمامُکُم مِن بَعدی ، ووَصِیّی فی حَیاتی وبَعدَ وَفاتی . (2)8901.امام صادق علیه السلام ( در پاسخ به سؤال از فروش اسلحه به دو گروه از اهل ) رسول اللّه صلی الله علیه و آله :عَلِیٌّ مَعَ الحَقِّ والحَقُّ مَعَهُ ، وهُوَ الإِمامُ وَالخَلیفَهُ بَعدی . (3)8902.امام صادق علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : أنتَ وارِثُ عِلمی ، وأنتَ الإِمامُ وَالخَلیفَهُ بَعدی . (4)8903.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ أقدَمُ اُمَّتی سِلما ، وأکثَرُهُم عِلما ، وأصَحُّهُم دینا ، وأفضَلُهُم یَقینا ، وأحلَمُهُم حِلما ، وأسمَحُهُم کَفّا، وأشجَعُهُم قَلبا، وهُوَالإِمامُ وَالخَلیفَهُ بَعدی. (5)راجع : ص 24 (خلیفه النبیّ بعده) .

.

1- .الخصال : ص 465 ح 4 ، الاحتجاج : ج 1 ص 303 ح 52 ، المناقب للکوفی : ج 1 ص 420 ح 330 کلاهما عن عبد اللّه بن الحسن عن أبیه عن جدّه علیهما السلام عن اُبیّ بن کعب ، الیقین : ص 452 ح 170 عن یحیی بن عبد اللّه بن الحسن عن جدّه عن الإمام علیّ علیهما السلام عن اُبیّ بن کعب وکلّها نحوه .
2- .الاحتجاج : ج 1 ص198 ح10 ، الصراط المستقیم : ج 2 ص82، نهج الإیمان : ص 584 ، بحار الأنوار : ج 28 ص 200 ح 10 .
3- .کفایه الأثر : ص 117 عن أبی أیّوب الأنصاری .
4- .کفایه الأثر : ص 132 عن عمران بن الحصین و ص157 عن محمّد ابن الحنفیّه عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله و ص 100 عن زید بن أرقم وفیهما من «أنت الإمام ...» .
5- .الأمالی للصدوق : ص 57 ح 13 ، مائه منقبه : ص 74 ح 25 ، کنز الفوائد : ج 1 ص 263 کلّها عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری .

ص: 107

8905.عنه صلی الله علیه و آله :الخصال به نقل از سهل بن حُنَیف : گواهی می دهم که شنیدم پیامبر خدا بر منبر فرمود : «امام شما پس از من، علی بن ابی طالب است و او خیرخواه ترینِ مردم برای امّت من است».8906.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :الاحتجاج به نقل از سهل بن حنیف : ای قریشیان! بر من گواهی دهید که من بر پیامبر خدا گواهی می دهم که دیدم او در این مکان (روضه) (1) دست علی بن ابی طالب را گرفته بود و می گفت : «ای مردم! این ، علی است ؛ امام شما پس از من و وصیّ ام در حیات و پس از وفاتم».8903.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی با حق است و حق با او ، و اوست امام و خلیفه پس از من.8904.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : تو وارث علم منی و تو امام و خلیفه پس از منی.8905.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی بن ابی طالب، پیش گام ترین فرد امّتم در اسلام است. علمش از همه بیشتر، دینش از همه درست تر و یقینش از همه برتر است ؛ [ نیز] بردباری اش از همه فزون تر، و دستش از همه سخاوتمندتر و قلبش از همه قوی تر است و اوست امام و خلیفه پس از من.ر . ک : ص 25 (جانشین پیامبر ، پس از او) .

.

1- .روضه ، بخشی از مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله در مدینه است ، میان منبر تا مدفن پیامبر خدا. (م)

ص: 108

6 / 5إمامُ المُسلِمینَ8909.عنه صلی الله علیه و آله :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :إنَّ اللّهَ تَعالی لَمّا عَرَجَ بی إلَی السَّماءِ واختَصَّنی بِلَطیفِ نِدائِهِ قالَ : یا مُحَمَّدُ ... إنّی قَد جَعَلتُ عَلِیّا إمامَ المُسلِمینَ . (1)8910.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :عَلِیٌّ ... إمامُ المُسلِمینَ ، لا یَقبَلُ اللّهُ الإِیمانَ إلّا بِوِلایَتِهِ وطاعَتِهِ . (2)8907.امام علی علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ أمیرُ المُؤمنِینَ ، وإمامُ المُسلِمینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ ، ویَعسوبُ المُتَّقینَ . (3)8908.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ، أنتَ إمامُ المُسلِمینَ ، وأمیرُ المُؤمِنینَ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ،وحُجَّهُ اللّهِ بَعدی عَلَی الخَلقِ أجمَعینَ. (4)8909.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ حُجَّهُ اللّهِ ، وأنتَ بابُ اللّهِ ... یا عَلِیُّ أنتَ إمامُ المُسلِمینَ ، وأمیرُ المُؤمِنینَ ، وخَیرُ الوَصِیّینَ ، وسَیِّدُ الصِّدّیقینَ . (5)8910.امام صادق علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :إنَّ عَلِیّا خَلیفَهُ اللّهِ وحُجَّهُ اللّهِ ، وإنَّهُ لَاءِمامُ المُسلِمینَ . (6)8911.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :هُوَ إمامُ المُؤمِنینَ ، وقائِدُ الغُرِّ المُحَجَّلینَ، وقاتِلُ النّاکِثینَ وَالقاسِطینَ وَالمارِقینَ . (7) .

1- .مائه منقبه : ص 73 ح 24 ، الیقین : ص 239 ح 78 ، تأویل الآیات الظاهره : ج 1 ص 186 ح 34 کلّها عن ابن عبّاس .
2- .بشاره المصطفی : ص 18 و ص 161 کلاهما عن ابن عبّاس .
3- .الأمالی للصدوق : ص 450 ح 609 ، بشاره المصطفی : ص 58 کلاهما عن ابن عبّاس .
4- .الأمالی للصدوق : ص 375 ح 475 ، بشاره المصطفی : ص 35 کلاهما عن ابن عبّاس ، بحار الأنوار : ج 38 ص 100 ح 19 .
5- .عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 6 ح 13 عن یاسر الخادم عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام .
6- .بشاره المصطفی : ص 24 عن أبی حمزه عن الإمام زین العابدین عن أبیه عن جدّه علیهم السلام .
7- .شرح الأخبار : ج 2 ص 205 ح 533 .

ص: 109



6 / 5 امام مسلمانان

6 / 5امام مسلمانان8914.عنه صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :چون خداوند متعال مرا به آسمانْ بالا برد و مرا به آوای لطیفش مختص کرد، فرمود : «ای محمّد! ... من علی را امام مسلمانان قرار دادم».8915.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی ... امام مسلمانان است. خداوند، ایمان را جز با ولایت او و اطاعت از او نمی پذیرد.8916.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو امیر مؤمنان، امام مسلمانان، پیشوای سپیدرویان و بزرگِ پرهیزگارانی.8911.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو امام مسلمانان، امیر مؤمنان، پیشوای سپیدرویان و پس از من، حجّت خدا بر همه خلقی.8912.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! توای حجّت خدا و توای دروازه [ به سوی] خدا ... . ای علی! تو امام مسلمانان، امیر مؤمنان، بهترینِ اوصیا و سرور صدّیقانی.8913.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :علی، خلیفه خدا و حجّت خداست و او امام مسلمانان است.8914.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :او امام مؤمنان و پیشوای سپیدرویان و قاتل ناکثان (= پیمان شکنان) و قاسطان (متجاوزان) و مارقان (خوارج) (1) است.

.

1- .مقصود از ناکِثان ، طلحه و زبیر و همراهانشان هستند که پیمان بیعت با علی علیه السلام را شکستند و جنگ جمل را به راه انداختند. مقصود از قاسِطان ، معاویه و همدستان یاغی او هستند که بر ضدّ علی علیه السلام قد برافراشتند و جنگ صفّین را موجب شدند. مقصود از مارِقان ، همان شورشیان بر امام علی علیه السلام هستند که جنگ نهروان را به راه انداختند . (م)

ص: 110

8915.امام علی علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ... إنَّکَ لَسَبیلُ الجَنَّهِ ، ورایَهُ الهُدی ، وعَلَمُ الحَقِّ ، وإمامُ مَن آمَنَ بی ، ووَلِیُّ مَن تَوَلّانی . (1)8916.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :مَعاشِرَ النّاسِ ! إنَّ عَلِیّا مِنّی وأنَا مِن عَلِیٍّ ، خُلِقَ مِن طینَتی ، وهُوَ إمامُ الخَلقِ بَعدی . (2)8917.عنه صلی الله علیه و آله :الإمام علیّ علیه السلام :خَرَجَ عَلَینَا رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله ذاتَ یَومٍ ویَدی فی یَدِهِ هکَذا وهُوَ یَقولُ : خَیرُ الخَلقِ بَعدی وسَیِّدُهُم أخی هذا ، وهُوَ إمامُ کُلِّ مُسلِمٍ ، ومَولی کُلِّ مُؤمِنٍ . (3)8918.عنه صلی الله علیه و آله :عنه علیه السلام :أنَا إمامُ المُسلِمینَ ، وقائِدُ المُتَّقینَ ، ومَولَی المُؤمِنینَ . (4)6 / 6إمامُ الاُمَّهِ8921.الإمامُ الباقرُ علیه السلام :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ وَصِیّی وخَلیفَتی ، وإمامُ اُمَّتی بَعدی . (5)8917.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ وَصِیّی وإمامُ اُمَّتی ؛ مَن أطاعَکَ أطاعَنی ، ومَن عَصاکَ عَصانی . (6)8918.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، أنتَ إمامُ اُمَّتی وخَلیفَتی عَلَیها بَعدی ، وأنتَ قائِدُ المُؤمِنینَ إلَی الجَنَّهِ . (7) .

1- .شرح الأخبار : ج 2 ص 264 ح 567 عن أبی ذرّ .
2- .الأمالی للصدوق : ص 188 ح 197 ، بشاره المصطفی : ص 24 کلاهما عن عبد اللّه بن الفضل الهاشمی عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، بحار الأنوار : ج 37 ص 109 ح 2 .
3- .کمال الدین : ص259 ح5 ، إعلام الوری : ج2 ص184 وفیه «أمیر» بدل «مولی» وکلاهما عن الأصبغ بن نباته .
4- .الأمالی للصدوق : ص 77 ح 44 ، روضه الواعظین : ص 125 کلاهما عن الأصبغ بن نباته ، بحار الأنوار : ج39 ص341 ح12 .
5- .الأمالی للصدوق : ص 434 ح 573 ، الیقین : ص 494 ح 201 کلاهماعن ابن عبّاس ، کمال الدین : ص 669 ح 14 عن الأصبغ بن نباته عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله نحوه .
6- .الأمالی للصدوق : ص 62 ح 24 ، بشاره المصطفی : ص 147 کلاهما عن علیّ بن زید عن الإمام زین العابدین عن آبائه علیهم السلام ، بحار الأنوار : ج 38 ص 90 ح 2 .
7- .الأمالی للصدوق : ص 575 ح 787 و ص342 ح 408 ، بشاره المصطفی : ص 177 وص 32 ، کمال الدین : ص 288 ح 7 و ص 241 ح 65 ، مائه منقبه : ص 65 ح 18 ، إعلام الوری : ج 2 ص 227 ؛ فرائد السمطین : ج 2 ص 243 ح 517 ولیس فی الستّه الأخیره ذیله وکلّها عن ابن عبّاس .

ص: 111



6 / 6 امام امّت

8919.امام صادق علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! ... راه بهشت، پرچم هدایت، نشان حق، امامِ ایمان آورندگان به من و ولیِّ ولایتْ خواهان من ، تویی.8920.امام کاظم علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای مردم! علی از من است و من از علی هستم. او از سرشت من آفریده شده و پس از من ، امام مردم است.8921.امام باقر علیه السلام :امام علی علیه السلام :روزی پیامبر خدا با ما بیرون آمد و در حالی که این گونه دست در دست من داشت، فرمود : «بهترینِ مردم پس از من و سرور آنان، این برادرم است. او امام هر مسلمان و مولای هر مؤمن است».8922.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :امام علی علیه السلام :امام مسلمانان ، زمامدار پرهیزگاران و مولای مؤمنان، منم.6 / 6امام امّت8922.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو پس از من وصی و خلیفه من ، و امام امّت منی .8923.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! تو وصیّ من و امام امّت منی. هر کس از تو اطاعت کند، از من اطاعت کرده و هر کس از تو سرپیچد، از من سرپیچیده است.8924.امام علی علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! پس از من، تو امام امّتم و جانشین من در میان آنهایی و تو راهبر مؤمنان به سوی بهشتی.

.


ص: 112

8925.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله فی عَلِیٍّ علیه السلام : إنَّهُ إمامُ اُمَّتی وأمیرُها ، وهُوَ وَصِیّی وخَلیفَتی عَلَیها ، مَنِ اقتَدی بِهِ بَعدِی اهتَدی ، ومَنِ اقتَدی بِغَیرِهِ ضَلَّ وغَوی . (1)8926.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله فی عَلِیٍّ علیه السلام : هُوَ الإِمامُ عَلی اُمَّتی . (2)8927.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : أنتَ الوارِثُ مِنّی ، وأنتَ الوَصِیُّ مِن بَعدی فی عِداتی وأمری ، وأنتَ الحافِظُ لی فی أهلی عِندَ غَیبَتی، وأنتَ الإمامُ لِاُمَّتی،وَالقائِمُ بِالقِسطِ فی رَعِیَّتی، وأنتَ وَلِیّی ، ووَلِیّی وَلِیُّ اللّهِ ، وعَدُوُّکَ عَدُوّی ، وعَدُوّی عَدُوُّ اللّهِ . (3)8925.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :کمال الدین عن عبد الرحمن بن سمره :قُلتُ : یا رَسولَ اللّهِ ، أرشِدنی إلَی النَّجاهِ ، فَقالَ : یَا بنَ سَمُرَهَ ، إذَا اختَلَفَتِ الأَهواءُ وتَفَرَّقَتِ الآراءُ ؛ فَعَلَیکَ بِعَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ ؛ فَإِنَّهُ إمامُ اُمَّتی ، وخَلیفَتی عَلَیهِم مِن بَعدی . (4)8926.امام علی علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :أ لا أدُلُّکُم عَلی ما إن تَساءَلتُم عَلَیهِ لَم تَهلِکوا ؟ إنَّ وَلِیَّکُمُ اللّهُ ، وإنَّ إمامَکُم عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ ، فَناصِحوهُ وصَدِّقوهُ ؛ فَإِنَّ جِبریلَ أخبَرَنی بِذلِکَ . (5) .

1- .مائه منقبه : ص 85 ح 34 ، کنز الفوائد : ج 2 ص 56 کلاهما عن ابن عبّاس .
2- .ینابیع المودّه : ج 1 ص 202 ح 5 عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری وراجع المناقب للخوارزمی : ص 319 ح 322 .
3- .الأمالی للمفید: ص174 ح4، التحصین لابن طاووس: ص617 ح 14 ، بشاره المصطفی : ص 104 کلّها عن عمرو بن میمون ، کشف الغمّه : ج 2 ص 17 کلّها عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
4- .کمال الدین : ص 257 ح 1 ، الأمالی للصدوق : ص 78 ح 45 ، بحار الأنوار : ج 36 ص 226 ح 2 .
5- .شرح نهج البلاغه : ج 3 ص 98 ؛ الأمالی للصدوق : ص 564 ح 764 وفیه «استدللتم» بدل «تساءلتم» ، المسترشد : ص 632 ح 296 وفیه «تسلَّمتم» بدل «تساءلتم» وکلاهما نحوه وکلّها عن زید بن أرقم ، بحار الأنوار : ج 38 ص 104 ح 28 .

ص: 113

8927.امام صادق علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله درباره علی علیه السلام : او امام امّت من و امیر آنان است و او وصی و جانشین من در میان آنهاست. هر کس پس از من به او اقتدا کند، هدایت یابد و هر کس به غیر او اقتدا کند، گم راه و سرگردان شود.8928.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله درباره علی علیه السلام : او امام امّت من است.8929.عنه علیه السلام ( فی صِفَهِ النبیِّ صلی الله علیه و آله ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : تو وارث منی و پس از من در تعهّدات و امورم ، وصیّ من هستی و نیز مراقب خانواده ام در نبودم توای. و تو ای امام امّتم و برپا کننده عدل و داد در میان مردمم و توای ولیّ من که ولیّ من، ولیّ خداست. دشمن تو دشمن من است و دشمن من ، دشمن خدا.8928.امام علی علیه السلام :کمال الدین به نقل از عبد الرحمان بن سَمُره : گفتم : ای پیامبر خدا! مرا به نجات، راهنمایی کن.

فرمود : «ای پسر سمره! چون خواسته ها گونه گون و نظرها متفاوت گشت، با علی بن ابی طالب باش که او امام امّتم و پس از من جانشینم در میان آنهاست».8929.امام علی علیه السلام ( در توصیف پیامبر صلی الله علیه و آله ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :آیا شما را به چیزی راهنمایی نکنم که اگر جویای آن باشید (1) ، هلاک نمی گردید؟ ولیّ شما خدا و امامتان علی بن ابی طالب است. پس خیرخواه او باشید و تصدیقش کنید، که جبرئیل علیه السلام مرا از آن (ولایت و امامت علی علیه السلام ) ، خبر داده است. .

1- .در نقل دیگر آمده است : «اگر آن را بپذیرید».

ص: 114

8930.عنه علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :هذا عَلِیٌّ ؛ إمامُکُم ووَلِیُّکُم . (1)8931.عنه علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :هذا عَلِیٌّ؛ أخی ووَصِیّی ووَزیری ووارِثی وخَلیفَتی ، إمامُکُم ؛ فَأَحِبّوهُ لِحُبّی ، وأکرِموهُ لِکَرامَتی ؛ فَإِنَّ جَبرَئیلَ أمَرَنی أن أقولَهُ لَکُم . (2)8932.الإمامُ الباقرُ أو الإمامُ الصّادقُ علیهما السلام ( فی قولِهِ تعالی : {Q} «صِبْغَهَ اللّه ِ» {/Q} ) عنه صلی الله علیه و آله :أیُّهَا النّاسُ ! قَد بَیَّنتُ لَکُم مَفزَعَکُم بَعدی ، وإمامَکُم ودَلیلَکُم وهادِیَکُم ؛ وهُوَ أخی عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ ، وهُوَ فیکُم بِمَنزِلَتی فیکُم ، فَقَلِّدوهُ دینَکُم ، وأطیعوهُ فی جَمیعِ اُمورِکُم ؛ فَإِنَّ عِندَهُ جَمیعَ ما عَلَّمَنِی اللّهُ تَبارَکَ وتَعالی وحِکمَتَهُ ، فَسَلوهُ وتَعَلَّموا مِنهُ ومِن أوصِیائِهِ بَعدَهُ ، ولا تُعَلِّموهُم ولا تَتَقَدَّموهُم ولا تَخَلَّفوا عَنهُم ؛ فَإَنَّهُم مَعَ الحَقِّ وَالحَقُّ مَعَهُم ، لا یُزایِلونَهُ ولا یُزایِلُهُم . (3)8930.امام علی علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :مَن کُنتُ إمامَهُ فَعَلِیٌّ إمامُهُ . (4)8931.امام علی علیه السلام :المحاسن عن بشیر العطّار :قالَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام : «یَوْمَ نَدْعُواْ کُلَّ أُنَاس بِإِمَمِهِمْ» (5) ثُمَّ قالَ : قالَ رَسولُ اللّهُ صلی الله علیه و آله : وعَلِیٌّ إمامُکُم . (6)8932.امام باقر یا امام صادق علیهما السلام ( درباره آیه: «رنگ آمیزی خداست » ) تفسیر العیّاشی عن بشیر الدهّان عن الإمام الصادق علیه السلام :أنتُم وَاللّهِ عَلی دین اللّهِ ، ثُمَّ تَلا : «یَوْمَ نَدْعُواْ کُلَّ أُنَاس بِإِمَمِهِمْ» ثُمَّ قالَ : عَلِیٌّ إمامُنا ، ورَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله إمامُنا ؛ کَم مِن إمامٍ یَجیءُ یَومَ القِیامَهِ یَلعَنُ أصحابَهُ ویَلعَنونَهُ ! ونَحنُ ذُرِّیَّهُ مَحَمَّدٍ ، واُمُّنا فاطِمَهُ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِم . (7) .

1- .الاحتجاج : ج 1 ص 151 ح 32 و ص 143 ح 32 کلاهما عن علقمه بن محمّد الحضرمی ، روضه الواعظین : ص 104 وفیهما «إنّ اللّه قد نصبه لکم ولیّا وإماما» ص108 کلّها عن الإمام الباقر علیه السلام .
2- .الأمالی للصدوق : ص 564 ح 763 ، الأمالی للطوسی : ص 223 ح 386 ، بشاره المصطفی : ص 109 کلّها عن سلمان الفارسی .
3- .کمال الدین : ص 277 ح 25 ، الاحتجاج : ج 1 ص 344 ح 56 ، التحصین لابن طاووس : ص 634 ح 25 ، کتاب سلیم بن قیس : ج 2 ص 760 ح 25 کلّها عن سلیم بن قیس .
4- .معانی الأخبار : ص 66 ح 5 عن أبی سعید ، عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 64 ح 278 عن عبد اللّه التمیمی عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام عن فاطمه علیها السلام عنه صلی الله علیه و آله .
5- .الإسراء : 71 .
6- .المحاسن : ج 1 ص 253 ح 479 ، بحار الأنوار : ج 24 ص 265 ح 27 .
7- .تفسیر العیّاشی : ج 2 ص 303 ح 120 ؛ ینابیع المودّه : ج 3 ص 372 ح 2 عن بشیر بن الدهّان .

ص: 115

8933.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام ( أیضا ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :این علی، امام و ولیّ شماست (1) .8934.عنه علیه السلام ( أیضا ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :این علی ، برادر، وصی، وزیر، وارث و خلیفه من و امام شماست. پس او را به دوستی من، دوست داشته باشید و به بزرگداشت من، بزرگش بدارید، که جبرئیل علیه السلام به من فرمان داد تا آن را به شما بگویم.8935.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای مردم! پناهگاه شما را پس از خود و نیز امام و راهنما و هدایتگرتان را برایتان مشخّص کردم. او برادرم علی بن ابی طالب است. او در میان شما، به منزله من است در میان شما. پس دینتان را از او بگیرید و در همه کارهایتان از او اطاعت کنید که همه آنچه خدای تبارک و تعالی به من آموخت و نیز حکمت خدا، نزد اوست. پس ، از او بپرسید و از او و نیز از اوصیایش پس از او بیاموزید ، و به آنان نیاموزید و از آنان پیش نیفتید و از آنها عقب نمانید که آنان ، همراه حق اند و حق ، همراه آنان است . نه آنان از حقْ جدا می شوند و نه حق از آنان جدا می شود .8936.عنه صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که من امام اویم، علی امام اوست.8937.عنه صلی الله علیه و آله :المحاسن به نقل از بشیر عطّار : امام صادق علیه السلام تلاوت کرد : «روزی که هر گروهی را با امامشان فرا می خوانیم» . سپس گفت : پیامبر خدا فرمود : «علی، امام شماست».8938.عنه صلی الله علیه و آله :تفسیر العیّاشی به نقل از بشیر دهّان : امام صادق علیه السلام [ رو به ما کرد و] فرمود : «به خدا سوگند، شما بر دین خدا هستید». سپس تلاوت کرد : «روزی که هر گروهی را با امامشان فرا می خوانیم» .

سپس فرمود : «علی ، امام ماست و پیامبر خدا ، امام ماست. بسی امام که روز قیامت می آید، در حالی که او یارانش را نفرین می کند و یارانش او را ؛ [ ولی] ما از تبار محمّدیم و مادرمان فاطمه است. درودهای خدا بر آنان باد!». .

1- .در نقل دیگر آمده است : «خداوند ، او را به ولایت و امامت شما نصب کرده است».

ص: 116

8933.امام صادق علیه السلام ( نیز درباره همین آیه ) الإمام علیّ علیه السلام :أنَا إمامُ البَرِیَّهِ ، ووَصِیُّ خَیرِ الخَلیقَهِ . (1) .

1- .کتاب من لا یحضره الفقیه : ج 4 ص 420 ح 5918 ، الأمالی للصدوق : ص 702 ح 961 ، بشاره المصطفی : ص 191 کلّها عن الأصبغ بن نباته ، روضه الواعظین : ص 114 وفیه «أنا إمام البریّه بعد خیر الخلیفه ، محمّد نبیّ الرحمه علیه وآله الصلاه والسلام» ، بحار الأنوار : ج 39 ص 335 ح 4 .

ص: 117

.


ص: 118

الفصل السابع : أحادیث الولایه7 / 1وِلایَهُ عَلِیٍّ وِلایَهُ اللّهِ وَالرَّسولِالکتاب«إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ ءَامَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَوهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَوهَ وَهُمْ رَ کِعُونَ» . (1)

الحدیث8941.عنه علیه السلام :الدرّ المنثور عن أبی رافع :دَخَلتُ عَلی رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله وهُوَ نائِمٌ یوحی إلَیهِ ... فَمَکَثتُ ساعَهً ، فَاستَیقَظَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله وهُوَ یَقولُ : «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ ءَامَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَوهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَوهَ وَهُمْ رَ کِعُونَ» ، الحَمدُ للّهِِ الَّذی أتَمَّ لِعَلِیٍّ نِعَمَهُ ، وهَنیئا (2) لِعَلِیٍّ بِفَضلِ اللّهِ إیّاهُ . (3)8939.امام علی علیه السلام :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :إنَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ علیه السلام أخی ، ووَصِیّی ، وخَلیفَتی ، وَالإِمامُ مِن بَعدی ، الَّذی مَحَلُّهُ مِنّی مَحَلُّ هارونَ مِن موسی ، إلّا أنَّهُ لا نَبِیَّ بَعدی ، وهُوَ وَلِیُّکُم بَعدَ اللّهِ ورَسولِهِ ؛ وقَد أنزَلَ اللّهُ تَبارَکَ وتَعالی عَلَیَّ بِذلِکَ آیَهً مِن کِتابِهِ : «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ ءَامَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَوهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَوهَ وَهُمْ رَ کِعُونَ» . وعَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ أقامَ الَّصلاهَ ، وآتَی الزَّکاهَ وهُوَ راکِعٌ ؛ یُریدُ اللّهَ عزّوجلّ فی کُلِّ حالٍ . (4) .

1- .المائده : 55 .
2- .فی المصدر : «هیّأ» وهو تصحیف ، والصحیح ما أثبتناه کما فی بقیّه المصادر .
3- .الدرّ المنثور : ج 3 ص 106 ، النور المشتعل : ص 63 ح 5 و 6 عن محمّد بن عبید اللّه ؛ سعد السعود : ص 96 وفیهما «بتفضیل اللّه » بدل «بفضل اللّه » ، الأمالی للطوسی : ص 59 ح 86 .
4- .الاحتجاج : ج 1 ص 142 ح 32 ، الیقین : ص 348 ح 127 کلاهما عن علقمه بن محمّد الحضرمی ، روضه الواعظین : ص 104 کلّها عن الإمام الباقر علیه السلام