7 / 4عَلِیٌّ أولی بُکُلِّ مُؤمِنٍ بَعدَ النَّبِیِّ9019.الإمامُ الباقرُ علیه السلام :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :أنَا أولی بُکُلِّ مُؤمِنٍ مِن نَفسِهِ ، وعَلِیٌّ أولی بِهِ مِن بَعدی . (1)9020.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :أنَا أولی بِالمُؤمِنینَ مِن أنفُسِهِم ، ثُمَّ أخی عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ أولی بِالمُؤمِنینَ مِن أنفُسِهِم . (2)9021.عنه صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : أنَا أولی بِالمُؤمِنینَ مِنهُم بِأَنفُسِهِم ، ثُمَّ أنتَ یا عَلِیُّ أولی بِالمُؤمِنینَ مِن أنفُسِهِم . (3)9022.عنه صلی الله علیه و آله :الاحتجاج عن عبد اللّه بن جعفر بن أبی طالب :سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله یَقولُ : أنَا أولی بِالمُؤمِنینَ مِن أنفُسِهِم ، فَمَن کُنتُ أولی بِهِ مِن نَفسِهِ فَأَنتَ یا أخی أولی بِهِ مِن نَفسِهِ وعَلِیٌّ بَینَ یَدَیهِ . (4)9023.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :شرح الأخبار عن عبد اللّه بن المسحر :إنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله قالَ : عَلِیٌّ أولَی المُؤمِنینَ بِالمُؤمِنینَ بَعدی . (5)9017.بحار الأنوار ( به نقل از کتاب الغایات ) رسول اللّه صلی الله علیه و آله :أیُّهَا النّاسُ ، أنَا أولی بِالمُؤمِنینَ مِن أنفُسِهِم ؛ لَیسَ لَهُم مَعی أمرٌ . وعَلِیٌّ مِن بَعدی أولی بِالمُؤمِنینَ مِن أنفُسِهِم ؛ لَیسَ لَهُم مَعَهُ أمرٌ . (6) .
1- .الکافی : ج 1 ص 406 ح 6 عن سفیان بن عیینه عن الإمام الصادق علیه السلام .
2- .الکافی : ج 1 ص 529 ح 4 ، الغیبه للطوسی : ص 138 ح 101 ، الخصال : ص 477 ح 41 ، کمال الدین : ص 270 ح 15 ، عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 1 ص 47 ح 8 ، الغیبه للنعمانی : ص 96 ح 27 ، إعلام الوری : ج2 ص179 ، کشف الغمّه : ج3 ص298 ، الصراط المستقیم : ج 2 ص 120 کلّها عن عبد اللّه بن جعفر الطیّار .
3- .کفایه الأثر : ص 177 عن عطا عن الإمام الحسین علیه السلام .
4- .الاحتجاج : ج 2 ص 57 ح 155 ، العدد القویّه : ص 46 ح 61 وراجع کتاب سلیم بن قیس : ج 2 ص 844 ح 42 .
5- .شرح الأخبار : ج 2 ص 255 ح 554 .
6- .کتاب سلیم بن قیس : ج 2 ص 837 ح 42 عن عبد اللّه بن جعفر بن أبی طالب ، بحار الأنوار : ج 33 ص 266 ح 534 .
ص: 163
7 / 4 پس از پیامبر، علی بر هر مؤمنی اولویت دارد
7 / 4پس از پیامبر، علی بر هر مؤمنی اولویت دارد9020.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :من به هر مؤمنی از خود او سزاوارترم و پس از من، علی به او سزاوارتر است.9021.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :من به مؤمنان از خود آنها سزاوارترم. سپس برادرم علی بن ابی طالب ، به مؤمنان ، از خود آنان سزاوارتر است.9022.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : من به مؤمنان از خود آنها سزاوارترم. سپس تو ای علی به مؤمنان ، از خود آنها سزاوارتری.9023.امام علی علیه السلام :الاحتجاج به نقل از عبد اللّه بن جعفر بن ابی طالب : شنیدم که پیامبر خدا می فرماید : «من به مؤمنان از خود آنها سزاوارترم. پس هر که من به او از خودش سزاوارترم، تو ای برادرم به او از خود او سزاوارتری»، در حالی که علی علیه السلام جلویش بود.9024.عنه علیه السلام :شرح الأخبار به نقل از عبد اللّه بن مسحر : پیامبر خدا فرمود : «پس از من، علی سزاوارترین مؤمن به مؤمنان است».9025.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای مردم! من به مؤمنان از خود آنها سزاوارترم. با [ حضور ]من، برای آنان اختیاری نیست ، و پس از من، علی به مؤمنان از خود آنها سزاوارتر است و با [ حضور] او، برای آنها اختیاری نیست.
.
ص: 164
9026.الإمامُ الباقرُ علیه السلام ( فی قولِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ : {Q} «فَإذا دَخَل ) المعجم الکبیر عن وهب بن حمزه :صَحِبتُ عَلِیّا مِنَ المَدینَهِ إلی مَکَّهَ ، فَرَأَیتُ مِنهُ بَعضَ ما أکرَهُ ، فَقُلتُ : لَئِن رَجَعتُ إلی رَسولِ اللّهِ لَأَشکُوَنَّکَ إلَیهِ . فَلَمّا قَدِمتُ لَقیتُ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله ، فَقُلتُ : رَأَیتُ مِن عَلِیٍّ کَذا وکَذا ! ! فَقالَ : لا تَقُل هذا ؛ فَهُوَ أولَی النّاسِ بِکُم بَعدی . (1)7 / 5وِلایَتُهُ فَریضَهٌ9025.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :الکافی عن أبی بصیر عن الإمام الباقر علیه السلام :کُنتُ عِندَهُ جالِسا ، فَقالَ لَهُ رَجُلٌ : حَدِّثنی عنَ وِلایَهِ عَلِیٍّ ، أمِنَ اللّهِ ، أو مِن رَسولِهِ ؟ ! فَغَضِبَ ، ثُمَّ قالَ : وَیحَکَ ، کانَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله أخوَفَ للّهِِ مِن أنَ یَقولَ ما لَم یَأمُرهُ بِهِ اللّهُ ! ! بَلِ افتَرَضَهُ کَمَا افتَرَضَ اللّهُ الصَّلاهَ وَالزَّکاهَ وَالصَّومَ وَالحَجَّ . (2)9026.امام باقر علیه السلام ( درباره آیه : «هرگاه وارد خانه هایی شدید، به خود ) الإمام الصادق علیه السلام :وِلایَتی لِعَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیه السلام أحَبُّ إلَیَّ مِن وِلادَتی مِنهُ ؛ لِأَنَّ وِلایَتی لَهُ فَرضٌ ، ووِلادَتی مِنهُ فَضلٌ . (3)9027.امام باقر علیه السلام ( درباره همین آیه ) الإمام الباقر علیه السلام فی قَولِهِ تَعالی : «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْئولُونَ» (4) قالَ : عَن وِلایَهِ عَلِیٍّ . (5) .
1- .المعجم الکبیر : ج 22 ص 135 ح 360 ، اُسد الغابه : ج 5 ص 425 الرقم 5484 ، کنز العمّال : ج 11 ص 612 ح 32961 .
2- .الکافی : ج 1 ص 290 ح 5 .
3- .الفضائل لابن شاذان : ص 106 ، الاعتقادات : ص 112 وفیه صدره ، بحار الأنوار : ج 39 ص 299 ح 105 .
4- .الصافّات : 24 .
5- .شواهد التنزیل : ج 2 ص 164 ح 790 عن داوود بن حسن بن حسن وراجع الصراط المستقیم : ج 1 ص 278 .
ص: 165
7 / 5 ولایت او، از سوی خدا واجب شده است
9028.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :المعجم الکبیر به نقل از وهب بن حمزه : از مدینه تا مکّه با علی علیه السلام همراه بودم. چیزی از او دیدم که خوشم نیامد. گفتم : اگر نزد پیامبر خدا بازگردم، شکایتت را به او می کنم.
چون رسیدم، پیامبر خدا را دیدم و گفتم : من [ در سفر] از علی چنین و چنان دیدم.
فرمود : «این را مگو، که پس از من، او سزاوارترینِ مردم بر شماست».7 / 5ولایت او، از سوی خدا واجب شده است 19029.الدرّ المنثور به نقل از سلمان فارسی :الکافی به نقل از ابو بصیر : نزد امام باقر علیه السلام نشسته بودم که مردی به او گفت : به من بگو که آیا ولایت علی، از سوی خداست، یا از سوی پیامبرش؟
حضرت ، خشمگین شد. سپس فرمود : «وای بر تو! پیامبر خدا خداترس تر از آن بود که چیزی را بگوید و خدا بدان ، فرمانش نداده باشد. بله، خداوند، خود، آن را واجب کرد، همان گونه که نماز و زکات و روزه و حج را واجب کرد».9030.الإمامُ الباقرُ علیه السلام :امام صادق علیه السلام :نسبت ولایتی خود با علی بن ابی طالب علیه السلام را از نسبت ولادتی خود با او ، بیشتر دوست دارم ؛ چون ولایت او بر من فریضت است و ولادتم از او فَضیلت!9031.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :امام باقر علیه السلام درباره سخن خدای متعال : «و آنان را بازدارید، که آنان بازخواست شدنی اند» : از ولایت علی علیه السلام [ بازخواست می شوند] .
.
ص: 166
7 / 6وِلایَتُهُ خاتِمَهُ الفَرائِضِ9030.امام باقر علیه السلام :الإمام الباقر علیه السلام :کانَتِ الفَریضَهُ تَنزِلُ بَعدَ الفَریضَهِ الاُخری ، وکانَتِ الوِلایَهُ آخِرَ الفَرائِضِ ، فَأَنزَلَ اللّهُ عزّوجلّ : «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی» (1) . قالَ أبو جَعفَرٍ علیه السلام : یَقولُ اللّهُ عزّوجلّ : لا اُنزِلُ عَلَیکُم بَعدَ هذِهِ فَریضَهً ؛ قَد أکمَلتُ لَکُمُ الفَرائِضَ . (2)9031.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه علیه السلام :آخِرُ فَریضَهٍ أنزَلَهَا اللّهُ الوِلایَهُ : «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْاءِسْلَمَ دِینًا» ؛ فَلَم یَنزِل مِنَ الفَرائِضِ شَیءٌ بَعدَها حَتّی قَبَضَ اللّهُ رَسولَهُ صلی الله علیه و آله . (3)9032.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :الإمام الباقر والإمام الصادق علیهما السلام :إنَّما نَزَلَت هذِهِ الآیَهُ بَعدَ نَصبِ النَّبِیِّ عَلِیّا صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِما بِغَدیرِ خُمٍّ ؛ بَعدَ مُنصَرَفِهِ مِن حِجَّهِ الوَداعِ ، وهِیَ آخِرُ فَریضَهٍ أنزَلَهَا اللّهُ تَعالی . (4)7 / 7بَرکاتُ وِلایَتِهِ9035.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :مَن سَرَّهُ أن یَجمَعَ اللّهُ لَهُ الخَیرَ کُلَّهُ فَلیُوالِ عَلِیّا بَعدی ، وَلیُوالِ أولِیاءَهُ ، وَلیُعادِ أعداءَهُ . (5) .
1- .المائده : 3 .
2- .الکافی : ج 1 ص 289 ح 4 عن زراره والفضیل بن یسار وبکیر بن أعین ومحمّد بن مسلم وبرید بن معاویه ، تفسیر العیّاشی : ج 1 ص 293 ح 22 عن زراره ، دعائم الإسلام : ج 1 ص 15 .
3- .تفسیر العیّاشی : ج 1 ص 292 ح 20 عن زراره ، تفسیر القمّی : ج 1 ص 162 عن محمّد بن مسلم نحوه .
4- .تأویل الآیات الظاهره : ج 1 ص 145 ح 2 ، مجمع البیان : ج 3 ص 246 وفیه «إنّه إنّما أنزل بعد أن نصب النبیّ صلی الله علیه و آله علیّا علیه السلام للأنام یوم غدیر خُمّ منصرفه عن حجّه الوداع ، قالا علیهما السلام : وهو آخر فریضه أنزلها اللّه تعالی ، ثمّ لم ینزل بعدها فریضه» .
5- .الأمالی للصدوق : ص 560 ح 749 ، بشاره المصطفی : ص 150 و ص 176 کلّها عن ابن عبّاس .
ص: 167
7 / 6 ولایت او پایان بخش فریضه هاست
7 / 7 برکت های ولایت او
7 / 6ولایت او پایان بخش فریضه هاست9034.امام صادق علیه السلام :امام باقر علیه السلام :فریضه ها، یکی از پس دیگری نازل می شد و ولایت، آخرینِ آنها بود. پس خدای عز و جل نازل کرد : «امروز، دینتان را برایتان به کمال رساندم و نعمتم را بر شما کامل کردم» .
خدای [ عز و جل در این آیه ] می گوید : پس از این، دیگر فریضه ای را بر شما فرو نمی فرستم ؛ چرا که فرائض را برایتان به کمال رسانده ام.9035.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :امام باقر علیه السلام :آخرین فریضه ای که خداوند نازل کرد، ولایت بود : «امروز، دینتان را برایتان به کمال رساندم و نعمتم را بر شما کامل کردم و دین اسلام را برایتان پسندیدم» .
پس از آن، هیچ فریضه ای نازل نشد تا آن که خدا پیامبرش را قبض روح کرد.9036.امام علی علیه السلام :امام باقر و امام صادق علیهما السلام :این آیه، آن گاه نازل شد که پیامبر، علی که درودهای خدا بر آن دو باد را در غدیر خم و در بازگشت از حَجّه الوداع، [ به ولایتْ] نصب نمود و آن، آخرین فریضه ای بود که خدای متعال نازل کرد.7 / 7برکت های ولایت او9039.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که خوش دارد خداوند، همه خیر را برایش فراهم آورَد، باید پس از من با علی پیوند دوستی داشته باشد وباید با دوستان او دوستی و با دشمنان او دشمنی ورزد.
.
ص: 168
9040.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله ( کانَ إذا وَدَّعَ المؤمنینَ قالَ ) عنه صلی الله علیه و آله عن جبرئیل عن میکائیل عن إسرافیل عن اللوح عن القلم :یَقولُ اللّهُ تَبارَکَ وتَعالی : وِلایَهُ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ حِصنی ، فَمَن دَخَلَ حِصنی أمِنَ ناری . (1)9038.امام باقر علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :قالَ لی جَبرَئیلُ : قالَ اللّهُ تَعالی : وِلایَهُ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ حِصنی ، فَمَن دَخَلَ حِصنی أمِنَ مِن عَذابی . (2)9039.امام صادق علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ أن یَرکَبَ سَفینَهَ النَّجاهِ ، ویَستَمسِکَ بِالعُروَهِ الوُثقی ، ویَعتَصِمَ بِحَبلِ اللّهِ المَتینِ ، فَلیُوالِ عَلِیّا بَعدی ، وَلیُعادِ عَدُوَّهُ ، وَلیَأتَمَّ بِالأَئِمَّهِ الهُداهِ مِن وُلدِهِ . (3)9040.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ( هرگاه با مؤمنان خداحافظی می کرد ) عنه صلی الله علیه و آله :مَن یُریدُ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ مَوتی ، ویَسکُنَ جَنَّهَ الخُلدِ الَّتی وَعَدَنی رَبّی ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ ؛ فَإِنَّهُ لَن یُخرِجَکُم مِن هُدیً ، ولَن یُدخِلَکُم فی ضَلالَهٍ . (4)9041.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام ( لَمّا سُئلَ عن قولِهِ تعالی : {Q} «لا تَدْخُلُو ) عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ مَوتَتی ، ویَسکُنَ جَنَّهَ الخُلدِ الَّتی وَعَدَنی رَبّی فَإِنَّ رَبّی عزّوجلّ غَرَسَ قَصَباتِها بِیَدِهِ ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ ؛ فَإِنَّهُ لَن یُخرِجَکُم مِن هَدیی (5) ، ولَن یُدخِلَکُم فی ضَلالَهٍ . (6) .
1- .الأمالی للصدوق : ص 306 ح 350 ، معانی الأخبار : ص 371 ح 1 ، عیون أخبار الرضا : ج 2 ص 136 ح 1 ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 101 وفیهما «أمن من عذابی» بدل «أمن ناری» ، جامع الأخبار : ص 52 ح 58 کلّها عن علیّ بن بلال عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام وراجع الأمالی للطوسی : ص 353 ح 729 .
2- .شواهد التنزیل : ج 1 ص 170 ح 181 عن ابن عمر ؛ إحقاق الحقّ : ج 7 ص 123 عن الإمام علیّ علیه السلام .
3- .عیون أخبار الرضا : ج 1 ص 292 ح 43 ، الأمالی للصدوق : ص 70 ح 37 کلاهما عن الحسین بن خالد ، بشاره المصطفی : ص 15 عن داوود بن سلیمان وکلاهما عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلامعنه صلی الله علیه و آله ، روضه الواعظین : ص 174 وراجع معانی الأخبار : ص 368 ح 1 وإرشاد القلوب : ص 293 .
4- .المستدرک علی الصحیحین : ج 3 ص 139 ح 4642 ؛ الأمالی للطوسی : ص 493 ح 1079 وفیه «ردی» بدل «ضلاله» وکلاهما عن زید بن أرقم ، بصائر الدرجات : ص 51 ح 11 عن الأصبغ بن نباته عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله نحوه .
5- .فی المصادر الاُخری : «هُدیً» بدل «هَدْیی». والهَدی : السیره والطریقه (النهایه : ج 5 ص 253 « »).
6- .المعجم الکبیر : ج 5 ص 194 ح 5067 ، حلیه الأولیاء : ج 4 ص 349 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 242 ح 8757 ، کنز العمّال : ج 11 ص 611 ح 32959 ؛ بشاره المصطفی : ص 188 ، المناقب للکوفی : ج 1 ص 426 ح 332 ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 200 کلّها عن زید بن أرقم ، الخصال : ص 558 ح 31 عن عامر بن واثله عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله نحوه .
ص: 169
9041.امام صادق علیه السلام ( در پاسخ به سؤال از آیه: «به خانه ای غیر از خانه ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به نقل از جبرئیل علیه السلام ، از میکائیل علیه السلام ، از اسرافیل علیه السلام ، از لوح، از قلم : خدای تبارک و تعالی می گوید : «ولایت علی بن ابی طالب ، دِژ من است. هر کس به دِژ من داخل شود، از آتشم ایمن مانَد».9042.بحار الأنوار :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :جبرئیل علیه السلام به من گفت که خداوند متعال می فرماید : «ولایت علی بن ابی طالب ، دژ من است. هر کس به دژ من داخل شود، از عذابم ایمن مانَد».9043.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که دوست دارد به کشتی نجات ، سوار شود و به استوارترین دستاویز ، چنگ زند و به رشته محکمِ خداوند بیاویزد، باید پس از من، علی را دوست بدارد و با دشمنش دشمنی ورزد و به پیشوایان هدایت از فرزندان او اقتدا کند.9044.الإمامُ الباقرُ علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که می خواهد در مرگ و زندگی اش چون من باشد و در آن بهشت جاودانی که پروردگارم وعده ام داده، ساکن شود، پس علی بن ابی طالب را ولیّ خود گیرد ، که او شما را از [ راه ]هدایت، بیرون نمی برد و به ضلالت ، وارد نمی کند.9045.عنه علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که دوست دارد در مرگ و زندگی اش چون من باشد و در آن بهشت جاودانی که پروردگارم وعده ام داده و پروردگارم عز و جل خود ، نی های آن را کِشته، ساکن شود، باید علی بن ابی طالب را ولیّ خود گیرد، که او شما را از سیره و راه من بیرون نمی برد و به گم راهی داخل نمی کند. .
ص: 170
9042.بحار الأنوار :عنه صلی الله علیه و آله :مَن سَرَّهُ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ مَماتی ، ویَسکُنَ جَنَّهَ عَدنٍ الَّتی غَرَسَها اللّهُ رَبّی ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیّا بَعدی . (1)9043.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :مَن سَرَّهُ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ میتَتی ، وَیَتَمَسَّکَ بِالقَصَبَهِ الیاقوتَهِ الَّتی خَلَقَهَا اللّهُ بِیَدِهِ ثُمَّ قالَ لَها : کونی فَکانَت ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ مِن بَعدی . (2)9044.امام باقر علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ میتَتی ، ویَدخُلَ الجَنَّهَ ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیّا وذُرِّیَّتَهُ مِن بَعدِهِ . (3)9045.امام باقر علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :مَن سَرَّهُ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ مَماتی ، ویَسکُنَ جَنَّهَ عَدنٍ غَرَسَها رَبّی ، فَلیُوالِ عَلِیّا مِن بَعدی ، وَلیُوالِ وَلِیَّهُ ، وَلیَقتَدِ بِالأَئِمَّهِ مِن بَعدی ؛ فَإِنَّهُم عِترَتی ، خُلِقوا مِن طینَتی ، رُزِقوا فَهما وعِلما ، وَیلٌ لِلمُکَذِّبینَ بِفَضلِهِم مِن اُمَّتی ، لِلقاطِعینَ فیهِم صِلَتی ، لا أنالَهُمُ اللّهُ شَفاعَتی . (4) .
1- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 242 ح 8755 ؛ الأمالی للطوسی : ص 578 ح 1195 کلاهما عن أبی ذرّ ، کامل الزیارات : ص 148 ح 175 عن جابر عن الإمام الباقر علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله نحوه .
2- .حلیه الأولیاء : ج 1 ص 86 و ج 4 ص 174 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 242 ح 8756 کلّها عن حذیفه بن الیمان .
3- .الإصابه : ج 2 ص 485 الرقم 2872 ، کنز العمّال : ج 11 ص 611 ح32960 نقلاً عن مطیر والباوردی وابن شاهین وابن منده عن زیاد بن مطرف ، المناقب للخوارزمی : ص75 ح55؛ الأمالی للشجری : ج 1 ص 136 کلاهما عن محمّد بن عبد اللّه بن محمّد بن عمر بن علیّ بن أبی طالب عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلامعنه صلی الله علیه و آله ، الإمامه والتبصره : ص 173 ح 26 ، بصائر الدرجات: ص51 ح13 کلاهما عن زیاد بن مطرف وکلّها نحوه.
4- .حلیه الأولیاء : ج 1 ص 86 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 240 ح 8751 ، فرائد السمطین : ج 1 ص 53 ح 18 ؛ الأمالی للصدوق : ص 88 ح 60 ، بشاره المصطفی : ص 191 کلاهما نحوه وکلّها عن ابن عبّاس وراجع الکافی : ج 1 ص 208 ح 3 والإمامه والتبصره : ص 174 ح 27 .
ص: 171
9046.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که خوش دارد در مرگ و زندگی اش چون من باشد و در بوستان جاودانی بهشت که پروردگارم خود ، آن را کِشته است ، سکنا گزیند، باید پس از من، علی بن ابی طالب را ولیّ خود گیرد.9047.الکافی عَن نَصرِ بنِ صاعِد مَولی أبی عَبدِ اللّهپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که دوست دارد در مرگ و زندگی اش چون من باشد و به آن نیِ یاقوتی (بهشتی) همان که خداوند، با دست [ قدرت] خود ، خلقش کرد و به آن گفت : «باش»، و آن هم هست شد چنگ زند ، باید علی بن ابی طالب را پس از من، ولیّ خود گیرد.9048.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام ( لَمّا سُئلَ : بِأیِّ شَیء عُلِمُ المؤمنُ أنّهُ ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که دوست دارد در مرگ و زندگی اش چون من باشد و به بهشت در آید، باید پس از من، علی و فرزندانش را ولیّ خود گیرد.9049.عنه علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که دوست دارد در مرگ و زندگی اش چون من باشد و در بوستان جاودانی بهشت که خدا، خود غرس کرده است جای گیرد، باید پس از من، علی را ولیّ خود گیرد و با دوستدار او دوستی ورزد و به امامان پس از من اقتدا کند؛ چرا که آنان ، عترت من هستند و از سرشت من آفریده شده اند و فهم و علم را روزی برده اند. وای بر کسانی از امّتم که فضل آنان را انکار کرده و پیوند با آنان را که پیوند با من است گسسته اند! خداوند، شفاعت مرا شامل آنها نگرداند! .
ص: 172
9050.الإمامُ الکاظمُ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :مَن أرادَ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ میتَتی ، ویَدخُلَ جَنَّهَ عَدنٍ الَّتی غَرَسَها اللّهُ رَبّی بِیَدِهِ ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ ، وَلیَتَوَلَّ وَلِیَّهُ ، وَلیُعادِ عَدُوَّهُ ، وَلیُسَلِّم لِلأَوصِیاءِ مِن بَعدِهِ ؛ فَإِنَّهُم عِترَتی ؛ مِن لَحمی ودَمی ، أعطاهُمُ اللّهُ فَهمی وعِلمی ، إلَی اللّهِ أشکو أمرَ اُمَّتِی المُنکِرینَ لِفَضلِهِم ، القاطِعینَ فیهِم صِلَتی ! وَایمُ اللّهِ لَیَقتُلُنَّ ابنیّ ! !لا أنالَهُمُ اللّهُ شَفاعَتی . (1)9046.امام صادق علیه السلام :الإمام الباقر علیه السلام :قالَ رَسولُ اللّه صلی الله علیه و آله : مَن سَرَّهُ أن یَحیا حَیاتی ، ویَموتَ میتَتی ، ویَدخُلَ الجَنَّهَ الَّتی وَعَدَنیها رَبّی ، وَیَتَمَسَّکَ بِقَضیبٍ غَرَسَهُ رَبّی بِیَدِهِ ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ علیه السلام وأوصِیاءَهُ مِن بَعدِهِ ؛ فَإِنَّهُم لا یُدخِلونَکُم فی بابِ ضَلالٍ ، ولا یُخرِجونَکُم مِن بابِ هُدیً ، فَلا تُعَلِّموهُم ؛ فَإِنَّهُم أعلَمُ مِنکُم .
وإنّی سَأَلتُ رَبّی أن لا یُفَرِّقَ بَینَهُم وبَینَ الکِتابِ حَتّی یَرِدا عَلَیَّ الحَوضَ ، هکَذا وضَمَّ بَینَ إصبَعَیهِ . (2)9047.الکافی ( به نقل از نصر بن صاعد ، هم پیمان امام صادق علیه ) رسول اللّه صلی الله علیه و آله :إذا کانَ یَومُ القِیامَهِ ونُصِبَ الصِّراطُ عَلَی ظَهرانَی جَهَنَّمَ ، فَلا یَجوزُها ولا یَقطَعُها إلّا مَن کانَ مَعَهُ جَوازٌ بِوِلایَهِ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ . (3) .
1- .الکافی : ج 1 ص 209 ح 5 عن أبان بن تغلب عن الإمام الصادق علیه السلام ، کامل الزیارات : ص 146 ح 171 عن سعد الإسکاف عن الإمام الباقر علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله ، الإمامه والتبصره : ص 170 ح 22 عن عبد الرحیم القصیر عن الإمام الباقر علیه السلام و ص 171 ح 23 عن عمر بن علیّ عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله و ص 172 ح 24 عن أبان بن تغلب عن الإمام الصادق عن أبیه علیهما السلام عنه صلی الله علیه و آله ، الأمالی للشجری : ج 1 ص 136 عن ابن عبّاس وکلّها نحوه وراجع بصائر الدرجات : ص4852 .
2- .الکافی : ج 1 ص 209 ح 6 ، الإمامه والتبصره : ص 173 ح 25 کلاهما عن جابر الجعفی .
3- .تاریخ أصبهان : ج 1 ص 400 ح 755 عن مالک بن أنس عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه علیهم السلام ، المناقب لابن المغازلی : ص 242 ح 289 عن أنس وفیه «کتاب ولایه» بدل «جواز بولایه»، فرائد السمطین : ج1 ص289 ح 228 ؛ بشاره المصطفی: ص274 کلاهما نحوه و ص200 والثلاثه الأخیره عن مالک بن أنس عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلامعنه صلی الله علیه و آله ، تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 494 ح 5 عن أنس بن مالک نحوه .
ص: 173
9048.امام صادق علیه السلام ( در پاسخ به این سؤال که : از کجا دانسته می شود ک ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که می خواهد در مرگ و زندگی اش چون من باشد و به بوستان جاودانی بهشت که پروردگارم به دست [ قدرت] خود کِشته است در آید، باید علی بن ابی طالب را ولیّ خود گیرد و دوستدارش را دوست و دشمنش را دشمن بدارد و در برابر اوصیای پس از او تسلیم باشد؛ چرا که آنان ، عترت من و از گوشت و خون من اند و خداوند، فهم و علمم را به آنان بخشیده است.
به خدا شکایت می برم از آن دسته از امّتم که فضل آنان را منکرند و پیوند با آنان را که پیوند با من است گسسته اند. به خدا سوگند که پسرم را می کشند . خداوند، شفاعت مرا شامل آنها نگرداند!9049.امام صادق علیه السلام :امام باقر علیه السلام :پیامبر خدا فرمود : «هر که خوش دارد که در مرگ و زندگی اش چون من باشد و به بهشتی که پروردگارم مرا وعده داده، در آید و به شاخه درختانی که پروردگارم به دست [ قدرت] خود کِشته است، چنگ زند، باید علی بن ابی طالب و نیز اوصیای پس از او را ولیّ خود گیرد، که آنان، شما را به گم راهی وارد نمی کنند و از هدایت ، بیرون نمی برند. به آنان میاموزید که آنان از شما داناترند. من از پروردگارم خواسته ام که میان آنان و کتاب، جدایی میندازد تا در [ کنار] حوض [ کوثر] بر من در آیند، این گونه» و دو انگشتش را کنار هم گذارْد.9050.امام کاظم علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :چون روز قیامت رسد و [ پل ]صراط بر روی جهنّم نصب شود، کسی از آن نمی گذرد و آن را پشت سر نمی نهد، مگر آن که جوازی دالّ بر ولایت علی بن ابی طالب با خود داشته باشد. .
ص: 174
9051.بحار الأنوار : ( فی الزیارهِ الخامسه مِن الزیاراتِ الجامِعَهِ ) عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ أن یُجاوِرَ الخَلیلَ فی دارِهِ ، ویَأمَنَ حَرَّ نارِهِ ، فَلیَتَوَلَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ . (1)9052.الإمامُ علیٌّ علیه السلام :عنه صلی الله علیه و آله :عَلَیکُم بِعَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ ؛ فَإِنَّهُ مَولاکُم فَأَحِبّوهُ ، وکَبیرُکُم فَاتَّبِعوهُ ، وعالِمُکُم فَأَکرِموهُ ، وقائِدُکُم إلَی الجَنَّهِ فَعَزِّزوهُ ، وإذا دَعاکُم فَأَجیبوهُ ، وإذا أمَرَکُم فَأَطیعوهُ .
أحِبّوهُ بِحُبّی ، وأکرِموهُ بِکَرامَتی . ما قُلتُ لَکُم فی عَلِیٍّ إلّا ما أمَرَنی بِهِ رَبّی جَلَّت عَظَمَتُهُ . (2)9053.الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :الإمام الباقر علیه السلام :إنّ الرَّوحَ (3) ، وَالرّاحَهَ ، وَالفَلْجَ (4) ، وَالعَونَ ، وَالنَّجاحَ ، وَالبَرَکَهَ ، وَالکَرامَهَ ، وَالمَغفِرَهَ ، وَالمُعافاهَ ، وَالیُسرَ ، وَالبُشری ، وَالرِّضوانَ ، وَالقُربَ ، وَالنَّصرَ ، وَالتَّمَکُّنَ ، وَالرَّجاءَ ، وَالمَحَبَّهَ مِنَ اللّهِ عزّ وجلّ ، لِمَن تَوَلّی عَلِیّا ، وَائتَمَّ بِهِ ، وبَرِئَ مِن عَدُوِّهِ ، وسَلَّمَ لِفَضلِهِ ولِلأَوصِیاءِ مِن بَعدِهِ . (5) .
1- .الأمالی للطوسی : ص 295 ح 580 ، بشاره المصطفی : ص 187 کلاهما عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری .
2- .المناقب للخوارزمی : ص 316 ح 316 ، مقتل الحسین للخوارزمی : ج 1 ص 41 ، فرائد السمطین : ج 1 ص 78 ح 45 ؛ کنز الفوائد : ج 2 ص 57 ، مائه منقبه : ص87 ح 36 کلّها عن سلمان .
3- .الرَّوح : الراحَه والسرور والفَرَح ، وقد یکون بمعنی الرحمه (تاج العروس : ج 4 ص 58 «روح») .
4- .الفَلْج : الظَّفَر والفوز (لسان العرب : ج 2 ص 347 «فلج») .
5- .الکافی : ج 1 ص 210 ح 7 عن الفضیل بن یسار .
ص: 175
9054.عنه علیه السلام :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر که دوست دارد با محبوب [ اَزَلی] در خانه اش مجاور شود و از آتش سوزانش ایمن ماند، باید علی بن ابی طالب را ولیّ خود گیرد.9051.بحار الأنوار ( در زیارت پنجم از زیارت های جامع آمده است ) پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هماره با علی بن ابی طالب باشید. اوست مولای شما . پس دوستش بدارید و اوست بزرگ شما، پس پیروی اش کنید و اوست عالِم شما، پس گرامی اش بدارید و اوست راهبر شما به سوی بهشت، پس عزیزش بدارید و چون شما را فرا خواند، اجابتش کنید و چون به شما فرمان داد، اطاعتش کنید. او را به دوستی من، دوست و به گرامیداشت من، گرامی بدارید.
درباره علی، جز آنچه پروردگارم که بزرگی اش شکوهمند باد! مرا بدان فرمان داده است، به شما نگفتم .9052.امام علی علیه السلام :امام باقر علیه السلام :همانا خوشی، راحتی، رستگاری، یاری، کامیابی، برکت، کرامت، مغفرت، عافیت، آسایش، شادی، رضایت، قربت، نصرت، قدرت، امید و محبّت خدای عز و جل برای کسی است که علی علیه السلام را ولیّ خود گیرد و به او اقتدا کند و از دشمنش بیزاری جوید و برتری او و اوصیای بعدی اش را بپذیرد. .
ص: 176
7 / 8مَضارُّ مُخالَفَتِهِ ومُفارَقَتِهِ9055.رسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :مَعاشِرَ أصحابی ، إنَّ اللّهَ جَلَّ جَلالُهُ یَأمُرُکُم بِوِلایَهِ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ ، وَالاِقتِداءِ بِهِ ؛ فَهُو وَلِیُّکُم وإمامُکُم مِن بَعدی ؛ لا تُخالِفوهُ فَتَکفُروا ، ولا تُفارِقوهُ فَتَضِلّوا . (1)9056.عنه صلی الله علیه و آله :عنه صلی الله علیه و آله :إذا کانَ یَومُ القِیامَهِ ، أقِفُ أنَا وعَلِیٌّ عَلَی الصِّراطِ ، فَما یَمُرُّ بِنا أحَدٌ إلّا سَأَلناهُ عَن وِلایَهِ عَلِیٍّ ؛ فَمَن کانَت مَعَهُ ، وإلّا ألقَیناهُ فِی النّارِ ؛ وذلِکَ قَولُهُ : «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْئولُونَ» (2) . (3)راجع : ص 216 (حدیث الغدیر) . ج 8 ص 202 (معه جواز الصراط) . ج 12 ص 218 (جواز الصراط) .
.
1- .الأمالی للصدوق : ص 359 ح 443 عن عبد الرحمن بن کثیر عن أبیه عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
2- .الصافّات : 24 .
3- .شواهد التنزیل : ج 2 ص 162 ح 789 عن ابن عبّاس وراجع عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 1 ص 303 ح 63 والاعتقادات : ص 70 ح 26 والأمالی للطوسی : ص 290 ح 564 وبشاره المصطفی : ص 220 والمناقب للکوفی : ج 1 ص 429 ح 334 .
ص: 177
7 / 8 زیان های مخالفت با او و جدایی از او
7 / 8زیان های مخالفت با او و جدایی از او9056.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای اصحاب من! خداوند جل جلاله شما را به ولایت علی بن ابی طالب و اقتدای به او فرمان می دهد، که او پس از من، ولی و امام شماست. با او مخالفت نکنید، که کافر می شوید و از او جدا مشوید، که گم راه می گردید.9057.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :چون روز قیامت می شود، من و علی بر [ پل] صراط می ایستیم. پس کسی بر ما نمی گذرد، جز آن که ولایت علی را از او می پرسیم. هر که آن را داشته باشد، [ می گذرد] وگرنه در دوزخش می اندازیم و این، همان گفته خداست : «آنها را باز دارید که آنان بازخواست شدنی اند» .ر . ک : ص 217 (حدیث غدیر) . ج 8 ، ص 203 (اجازه عبور از صراط ، با اوست) . ج 12 ، ص 219 (جواز عبور از صراط) .
.
ص: 178
الفصل الثامن : أحادیث الهدایه8 / 1عَلِیٌّ الهادیالکتاب«إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ» . (1)
الحدیث9064.عنه علیه السلام :رسول اللّه صلی الله علیه و آله :أنَا المُنذِرُ، وعَلِیٌّ الهادی إلی أمری . (2)9065.عنه علیه السلام :تفسیر الطبری عن ابن عبّاس :لَمّا نَزَلَت : «إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ» وَضَعَ صلی الله علیه و آله یَدَهُ عَلی صَدرِهِ فَقالَ : أنَا المُنذِرُ ولِکُلِّ قَومٍ هادٍ ، وأومَأَ بِیَدِهِ إلی مَنکِبِ عَلِیٍّ فَقالَ : أنتَ الهادی یا عَلِیُّ ، بِکَ یَهتَدِی المُهتَدونَ بَعدی . (3)9060.امام علی علیه السلام :الدرّ المنثور عن ابن عبّاس فی قَولِهِ تَعالی : «إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ» : قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : المُنذِرُ أنَا ، وَالهادی عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ . (4) .
1- .الرعد : 7 .
2- .تفسیر العیّاشی : ج 2 ص 204 ح 9 عن جابر ، تفسیر فرات : ص 206 ح 271 وفیه «وأنت یا علیّ» بدل «وعلیّ» ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 84 عن عبد اللّه بن عطاء وکلّها عن الإمام الباقر علیه السلام .
3- .تفسیر الطبری : ج 8 الجزء 13 ص 108 ، تفسیر الفخر الرازی : ج 19 ص 15 ، الدرّ المنثور : ج 4 ص 608 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 359 ، کنز العمّال: ج 11 ص 620 ح 33012 نقلاً عن الدیلمی ؛ مجمع البیان : ج 6 ص 427 ، بشاره المصطفی : ص 246 ، نهج الحقّ : ص 395 و 180 ، شرح الأخبار : ج 2 ص 272 ح 580 و ص 350 ح 701 ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 84 والتسعه الأخیره نحوه .
4- .الدرّ المنثور : ج 4 ص 608 نقلاً عن ابن مردویه والضیاء فی المختاره .