گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
شاهنامه فردوسی
جلد دوازدهم
فصل دوم : برکات دوست داشتن امام علی



2 / 1 راهیابی

2 / 2 آرامش و ایمان

فصل دوم : برکات دوست داشتن امام علی2 / 1راهیابیپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :کسی که علی را دوست داشت ، هدایت شد و کسی که او را دشمن داشت ، گم راه شد .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دوستدار علی ، خردمند و راه یافته است و دشمن او ، از نیکی بی بهره .

ر . ک : ج 2 ص 179 (احادیث هدایت) . ج 7 ص 549 (راهنما) .

2 / 2آرامش و ایمانالمعجم الکبیر به نقل از ابن عمر : یک وقت ، من و پیامبر صلی الله علیه و آله در مدینه زیر سایه ای همراه بودیم و ایشان به دنبال علی علیه السلام می گشت . به دیوار که رسیدیم ، چشممان به علی علیه السلام افتاد . پیامبر صلی الله علیه و آله نیز به علی علیه السلام نگریست ، در حالی که او بر روی زمین خوابیده بود و غبار ، وی را پوشانده بود . [ پیامبر صلی الله علیه و آله ] فرمود : «آنانی را که کنیه ابو تراب به تو داده اند ، سرزنش نمی کنم» . دیدم که رخسار علی علیه السلام دگرگون شد و این سخن بر وی گران آمد . [ پیامبر صلی الله علیه و آله ] فرمود : «ای علی! تو را خُرسند نسازم؟» . پاسخ داد : چرا ، ای پیامبر خدا! [ پیامبر صلی الله علیه و آله ] فرمود : «تو وزیر (دستْ یار) من ، برادر من ، پرداخت کننده وام های من ، انجام دهنده وعده هایم و بردارنده بار تعهّدات از شانه منی . کسی که دوستدار تو در دوران حیاتم باشد ، به عهد خویش وفا کرده است و کسی که دوستدار تو پس از من در دوران حیاتت باشد ، خداوندْ پایان کار وی را آرامش و ایمان قرار دهد و کسی که پس از من ، ندیده تو را دوست بدارد ، خداوندْ ایمان و آسایش را بر وی تمام می کند و او را از بیم روز رستاخیز ، در امان می دارد . ای علی! کسی که بمیرد و دشمن تو باشد ، به مرگ جاهلی مرده است و خداوند به خاطر آنچه هم که در اسلام بدان عمل کرده ، مؤاخذه اش می کند» .

.


ص: 204

رسول اللّه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ عَلِیّا فی حَیاتِهِ وبَعدَ مَوتِهِ کَتَبَ اللّهُ عَزَّ وجَلَّ لَهُ الأَمنَ وَالإیمانَ ما طَلَعَت شَمسٌ أو غَرَبَت ، ومَن أبغَضَهُ فی حَیاتِهِ وبَعدَ مَوتِهِ ماتَ میتَهً جاهِلِیَّهً وحوسِبَ بِما عَمِلَ . (1)

عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : ألا مَن أحَبَّکَ حَفَّ بِالأَمنِ وَالإیمانِ ، ومَن أبغَضَکَ أماتَهُ اللّهُ میتَهَ الجاهِلِیَّهِ ، وحوسِبَ بِعَمَلِهِ فِی الإِسلامِ . (2)

الأمالی للطوسی عن أبی ذرّ :رَأَیتُ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله آخِذا بِیَدِ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیه السلام فَقالَ لَهُ : یا عَلِیُّ ... مَن ماتَ وهُوَ یُحِبُّکَ خَتَمَ اللّهُ عَزَّ وجَلَّ لَهُ بِالأَمنِ وَالإیمانِ ، ومَن ماتَ وهُوَ یُبغِضُکَ لَم یَکنُ لَهُ فِی الإِسلامِ نَصیبٌ . (3)

.

1- .فضائل الشیعه : ص 49 ح 5 ، علل الشرائع : ص 144 ح 10 وفیه «حیاتی وبعد موتی» بدل «حیاته وبعد موته» فی کلا الموضعین وفی ح 11 إلی «غربت» ، الأمالی للصدوق : ص 679 ح 926 کلّها عن زید بن ثابت وراجع الکافی : ج 8 ص 306 ح 475 وتاریخ دمشق : ج 42 ص 292 ح 8824 .
2- .المعجم الکبیر : ج 11 ص 63 ح 11092 ، المعجم الأوسط : ج 8 ص 40 ح 7894 ، المناقب للخوارزمی : ص 39 ح 7 کلّها عن ابن عبّاس .
3- .الأمالی للطوسی : ص 545 ح 1167 ، بحار الأنوار : ج 40 ص 69 ح 103 .

ص: 205

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :کسی که علی را ، چه در دوران حیات او و چه پس از رحلت او دوست بدارد ، خداوند عز و جل تا زمانی که خورشیدْ طلوع و غروب می کند ، آرامش و ایمان را بر وی مقرّر می گرداند و کسی که او را ، چه در دوران حیاتش و چه پس از رحلتش دشمن بدارد ، [ گویی اسلام نیاورده و] به مرگ جاهلی خواهد مُرد و به خاطر آنچه هم که در مسلمانی انجام داده ، مؤاخذه می شود .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : آگاه باش که هر کس تو را دوست بدارد ، آرامش و ایمانْ او را فرا می گیرد و هر کس با تو دشمنی ورزد ، خداوندْ او را به مرگ جاهلی می میراند و مؤاخذه خواهد شد ، هر چند به آیین اسلامْ عمل کرده باشد .

الأمالی ، طوسی به نقل از ابو ذر : پیامبر صلی الله علیه و آله را دیدم که دست علی بن ابی طالب علیه السلام را گرفته بود و به او می فرمود : «ای علی! ... کسی که بمیرد ، در حالی که تو را دوست می دارد ، خداوند عز و جل ، پایان کار وی را بر آرامش و ایمان قرار می دهد و کسی که بمیرد ، در حالی که تو را دشمن می دارد ، از اسلامْ بهره ای نبرده است» .

.


ص: 206

راجع : ص 348 (موت الجاهلیّه) .

2 / 3کَمالُ الإیمانِ وَالعَمَلِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :یا أبَا الحَسَنِ ، مَثلُکَ فی اُمَّتی مَثَلُ «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» (1) ، فَمَن قَرَأَها مَرَّهً فَقَد قَرأَ ثُلُثَ القُرآنِ ، ومَن قَرَأَها مَرَّتین فَقَد قَرَأَ ثُلُثَیِ القُرآنِ ، ومَن قَرَأَها ثَلاثا فَقَد خَتَمَ القُرآنَ ؛ فَمَن أحَبَّکَ بِلِسانِهِ فَقَد کَمَلَ لَهُ ثُلُثُ الإیمانِ ، ومَن أحَبَّکَ بِلِسانِهِ وقَلبِهِ فَقَد کَمَلَ لَهُ ثُلُثا الإیمانِ ، ومَن أحَبَّکَ بِلِسانِهِ وقَلبِهِ ونَصَرَکَ بِیَدِهِ فَقَدِ استَکمَلَ الإیمانَ . وَالَّذی بَعَثَنی بِالحَقِّ یا عَلِیُّ لَو أحَبَّکَ أهلُ الأَرضِ کَمَحَبَّهِ أهلِ السَّماءِ لَکَ لَما عُذِّبَ أحَدٌ بِالنّارِ . (2)

عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : إنَّما مَثَلُکَ مَثَلُ «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» ، فَإِنَّهُ مَن قَرَأَها مَرَّهً فَکَأَنَّما قَرَأ ثُلُثَ القُرآنِ ، ومَن قَرَأَها مَرَّتَیِن فَکَأَنَّما قَرَأَ ثُلُثَیِ القُرآنِ ، ومَن قَرَأَها ثَلاثَ مَرّاتٍ فَکَأَنَّما قَرَأَ القُرآنَ ؛ وکَذلِکَ مَن أحَبَّکَ بِقَلبِهِ کانَ لَهُ مِثلُ ثُلُثِ ثَوابِ أعمالِ العِبادِ ، ومَن أحَبَّکَ بِقَلبِهِ ونَصَرَکَ بِلِسانِهِ کانَ لَهُ مِثلُ ثُلُثَی أعمالِ العِبادِ ، ومَن أحَبَّکَ بِقَلبِهِ ونَصَرَکَ بِلِسانِهِ ویَدِهِ کانَ لَهُ مِثلُ ثَوابِ أعمالِ العِبادِ . (3)

.

1- .الإخلاص : 1 .
2- .معانی الأخبار : ص 235 ح 1 ، الأمالی للصدوق : ص 86 ح 54 کلاهما عن أبی بصیر عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام عن سلمان ، روضه الواعظین : ص 308 عن سلمان وراجع تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 860 ح 1 .
3- .المحاسن : ج 1 ص 251 ح 473 عن عمرو بن أبی مقدام عن الإمام الصادق علیه السلام ، تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 861 ح 2 عن ابن عبّاس ، الفضائل لابن شاذان : ص 96 وزاد فی صدره «أخبرنی جبرائیل علیه السلام أنّه قال لی : مثل حبّ علیّ بن أبی طالب فی النّاس مثل ...» وکلاهما نحوه .

ص: 207



2 / 3 کمال ایمان و عمل

ر . ک : ص 349 (مرگ جاهلی) .

2 / 3کمال ایمان و عملپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای ابو الحسن! مَثل تو در میان امّت من ، مَثَل «قل هو اللّه أحد» است که هر کس آن را یک بار بخواند ، یک سومِ قرآن را خوانده است و هر کس آن را دو بار بخواند ، دو سوم قرآن را خوانده است و هر کس آن را سه بار بخواند ، [ تمام ]قرآن را خوانده است . [همچنین] هر کس با زبان به تو ارادت بورزد ، یک سوم ایمانش کامل شده است و هر کس ارادت زبانی و قلبی به تو بورزد ، دو سومِ ایمانش کامل شده است و هر کس با زبان و قلبش به تو عشق بورزد و به یاری تو نیز برخیزد ، ایمانش به کمال رسیده است . ای علی! سوگند به کسی که مرا به حق فرستاد ، چنانچه زمینیانْ تو را بدان سان که آسمانیان دوست دارند ، دوست بدارند ، هیچ کس به آتشِ دوزخْ گرفتار نمی آید .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : جز این نیست که مَثَل تو ، مَثَل «قل هو اللّه أحد» است که هر کس آن را یک بار بخواند ، گویی یک سومِ قرآن را خوانده است و هر کس آن را دو بار بخواند ، گویی دو سومِ قرآن را خوانده است و هر کس آن را سه بار بخواند ، گویی قرآن را ختم کرده است . همچنین ، هر کس تو را در قلبْ دوست بدارد ، برابر یک سومِ ثواب اَعمال بندگان ، نصیب برده است و هر کس تو را در قلبْ دوست بدارد و با زبان به یاری تو برخیزد ، برابر دو سومِ ثواب اعمال بندگان ، نصیب برده است و هر کس تو را در قلبْ دوست بدارد و با زبان و عملْ یاری کند ، برابر همه پاداش اعمال بندگان ، نصیب بُرده است .

.


ص: 208

عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ عَلِیّا بِقَلبِهِ آتاهُ اللّهُ یَومَ القِیامَهِ مِثلَ ثُلُثِ ثَوابِ هذِهِ الاُمَّهِ ، ومَن أحَبَّهُ بِقَلبِهِ وأظهَرَ ذلِکَ بِلِسانِهِ وأَعانَهُ بِیَدِهِ أعطاهُ اللّهُ تَعالی یَومَ القِیامَهِ مِثلَ ثَوابِ هذِهِ الاُمَّهِ کامِلاً . (1)

عنه صلی الله علیه و آله :إنّی لَأَرجو لِاُمَّتی فی حُبِّ عَلِیٍّ کَما أرجو فی قَولِ «لا إلهَ إلَا اللّهُ» . (2)

2 / 4إجابَهُ الدُّعاءِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ عَلِیّا قَبِلَ اللّهُ مِنهُ صَلاتَهُ وصِیامَهُ وقِیامَهُ ، وَاستَجابَ دُعاءَهُ . (3)

عنه صلی الله علیه و آله :یا أباذَرٍّ ، حِبَّ عَلِیّا مُخلِصا ، فَما مِنِ امرِئٍ أحَبَّ عَلِیّا مُخلِصا وسَأَلَ اللّهَ تَعالی شَیئا إلّا أعطاهُ ، ولا دَعا اللّهَ إلّا لَبّاهُ . (4)

2 / 5قَبولُ الأَعمالِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، وَاللّهِ لَو أنَّ رَجُلاً صَلّی وصامَ حَتّی یَصیرَ کَالشِّنِّ البالی ، إذا ما نَفَعَ صَلاتُهُ وصَومُهُ إلّا بِحُبِّکُم . (5)

.

1- .شرح الأخبار : ج 3 ص 445 ح 1308 عن محمّد بن سلام عن الإمام زین العابدین علیه السلام ، تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 861 ح 3 عن النعمان بن بشیر و ح 4 عن محمّد بن کثیر عن الإمام الباقر علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله ، الفضائل لابن شاذان : ص 96 وزاد فی صدره «أخبرنی جبرائیل علیه السلام أنّه قال لی ...» والثلاثه الأخیره نحوه .
2- .بشاره المصطفی : ص 145 عن صدقه بن موسی عن الإمام الکاظم عن أبیه عن جدّه علیهم السلام عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری .
3- .المناقب للخوارزمی : ص 72 ح 51 ؛ فضائل الشیعه : ص 46 ح 1 ، بشاره المصطفی : ص 37 ، مائه منقبه : ص 149 ح 95 ، إرشاد القلوب : ص 235 ، أعلام الدین : ص 464 ، کشف الغمّه : ج 1 ص 104 کلّها عن ابن عمر .
4- .أعلام الدین : ص 136 عن أبی ذرّ .
5- .کفایه الأثر : ص 71 ، إرشاد القلوب : ص 415 کلاهما عن أبی ذرّ ، بحار الأنوار : ج 36 ص 302 ح 140 .

ص: 209



2 / 4 اجابت دعا

2 / 5 پذیرش اعمال

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر کس علی را در قلبْ دوست بدارد ، خداوند در روز قیامت ، برابر یک سومِ ثواب اعمال این امّت را به او ارزانی می دارد و هر کس که علی را در قلبْ دوست بدارد و این دوست داشتن را بر زبانْ آشکار سازد و عملاً به یاری او برخیزد ، خداوند در روز قیامت ، برابر تمام ثواب اعمال این امّت را به او ارزانی می دارد .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :من از امّتم مهرورزی به علی را همان گونه انتظار دارم که گفتن «لا إله إلّا اللّه » را از ایشان انتظار دارم .

2 / 4اجابت دعاپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر کس علی را دوست بدارد ، خداوند ، نماز ، روزه ، شب زنده داری او را می پذیرد و دعایش را مستجاب می گرداند .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای ابو ذر! علی را مخلصانه دوست بدار . هیچ بنده ای نیست که علی را با اخلاصْ دوست بدارد و از خداوند ، چیزی طلب کند که به وی نبخشد و یا دعایی نماید که پاسخش را ندهد .

2 / 5پذیرش اعمالپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! چنانچه فردی آن گونه نماز بگزارد و روزه بدارد که به سان مَشکِ کهنه [ ، چروکیده و نحیف] گردد ، با این حال ، نماز و روزه اش سودی نمی بخشد ، مگر به واسطه دوست داشتنِ شما .

.


ص: 210

بشاره المصطفی عن ابن عبّاس :قُلتُ : یا رَسولَ اللّهِ، أوصِنی . فَقالَ : یَابنَ عَبّاسٍ ، عَلَیکَ بِحُبِّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ . قُلتُ : یا رَسولَ اللّهِ ، أوصِنی . قالَ : عَلَیکَ بِمَوَدَّهِ عَلِیّ بنِ أبی طالِبٍ ، وَالَّذی بَعَثَنی بِالحَقِّ نَبِیّا لا یَقبَلُ اللّهُ مِن عَبدٍ حَسَنَهً حَتّی یَسأَلَهُ عَن حُبِّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ . (1)

رسول اللّه صلی الله علیه و آله :أیُّهَا النّاسُ ، مَن أرادَ أن یُطفِئَ غَضَبَ اللّهِ ، ومَن أرادَ أن یُقبَلَ عَمَلُهُ ، فَلیُحِبَّ عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ ، فَإِنَّ حُبَّهُ یَزیدُ الإیمانَ ، وإنَّ حُبَّهُ یُذیبُ السَّیِّئاتِ کَما تُذیبُ النّارُ الرَّصاصَ . (2)

2 / 6غُفرانُ الذُّنوبِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :حُبُّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ یَأکُلُ السَّیِّئاتٍ کَما تَأکُلُ النّارُ الحَطَبَ . (3)

عنه صلی الله علیه و آله :حُبُ عَلِیٍّ یَأکُلُ الذُّنوبَ کَما تَأکُلُ النّارُ الحَطَبَ. (4)

.

1- .بشاره المصطفی : ص 42 ، الأمالی للطوسی : ص 105 ح 161 ولیس فیه صدره ، کشف الغمّه : ج 2 ص 6 وراجع الفضائل لابن شاذان : ص 142 .
2- .ینابیع المودّه : ج 2 ص 305 ح 871 عن أبی ذرّ رفعه .
3- .تاریخ بغداد : ج 4 ص 195 الرقم 1885 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 244 ح 8761 ؛ صفات الشیعه : ص 53 ح 10 کلّها عن ابن عبّاس ، بحار الأنوار : ج 39 ص 306 ح 121 .
4- .تاریخ دمشق : ج 13 ص 52 ح 3048 ، الفردوس : ج 2 ص 142 ح 2722 کلاهما عن ابن عبّاس ، کنز العمّال : ج 11 ص 621 ح 33021 ؛ المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 198 ، بحار الأنوار : ج 39 ص 266 ح 40 نقلاً عن الروضه والفضائل لابن شاذان وفیه «یحرق» و«تحرق» بدل «یأکل» و«تأکل» وکلاهما عن ابن عبّاس .

ص: 211



2 / 6 آمرزش گناهان

بشاره المصطفی به نقل از ابن عبّاس : گفتم : ای پیامبر خدا! مرا سفارشی فرما . فرمود : «ای فرزند عبّاس! بر تو باد دوست داشتن علی بن ابی طالب» . [دوباره] گفتم : ای پیامبر خدا! سفارشی فرما . فرمود : «بر تو باد دوستی با علی بن ابی طالب . سوگند به آن که مرا به حق به پیامبری فرستاد ، خداوند ، کار نیکی را از بنده ای نمی پذیرد ، مگر این که از او درباره دوست داشتن علی بپرسد» .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای مردم! هر کس که مایل است خشم خدا را فرو نشانَد و عملش پذیرفته گردد ، باید دوستدار علی بن ابی طالب باشد ؛ چرا که دوست داشتن او بر ایمان می افزاید و مِهر او گناهان را ذوب می کند ، همچنان که آتش ، سرب را می گدازد .

2 / 6آمرزش گناهانپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دوست داشتن علی بن ابی طالب ، گناهان را از بین می برد ، همان گونه که آتشْ هیزم را .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دوست داشتن علی ، گناهان را از بین می برد ، همان گونه که آتشْ هیزم را .

.


ص: 212

کنز الفوائد عن سهل بن سعید :بَینا أبوذَرٍّ قاعِدٌ مَعَ جَماعَهٍ مِن أصحابِ رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله ، وکُنتُ یَومَئِذٍ فیهِم ، إذ طَلَعَ عَلَینا عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام ، فَرَماهُ أبوذَرٍّ بَنَظرِهِ ، ثُمَّ أقبَلَ عَلَی القَومِ بِوَجهِهِ فَقالَ : مَن لَکُم بِرَجُلٍ ، مَحَبَّتُهُ تُساقِطُ الذُّنوبَ عَن مُحِبّیهِ کَما یُساقِطُ الرّیحُ العاصِفُ الهَشیمَ مِنَ الوَرَقِ عَنِ الشَّجَرِ ؟ ! سَمِعتُ نَبِیَّکُم صلی الله علیه و آله یَقولُ ذلِکَ لَهُ . (1)

رسول اللّه صلی الله علیه و آله :حُبُّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ حَسَنَهٌ لا یَضُرُّ مَعَها سَیِّئَهٌ ، وبُغضُهُ سَیِّئَهٌ لا تَنفَعُ مَعَها حَسَنَهٌ 2 . (2)

2 / 7السُّرورُ عِندَ المَوتِرسول اللّه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : حَسبُکَ ، ما لِمُحِبِّکَ حَسرَهٌ عِندَ مَوتِهِ ، ولا وَحشَهٌ فی قَبرِهِ ، ولا فَزَعٌ یَومَ القِیامَهِ . (3)

.

1- .کنز الفوائد : ج 2 ص 67 .
2- .الفردوس : ج 2 ص 142 ح 2725 عن معاذ بن جبل ، المناقب للخوارزمی : ص 76 ح 56 ، ینابیع المودّه : ج 1 ص 270 ح 4 کلاهما عن أنس بن مالک ؛ نهج الحقّ : ص 259 ، الفضائل لابن شاذان : ص 82 عن عبد اللّه بن عبّاس ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 197 عن ابن عمر .
3- .تاریخ بغداد : ج 4 ص 102 الرقم 1756 ، ینابیع المودّه : ج 2 ص 312 ح 889 ؛ المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 237 کلّها عن عائشه .

ص: 213



2 / 7 شادی به هنگام مرگ

کنز الفوائد به نقل از سهل بن سعید : روزی ، ابو ذر با عدّه ای از یاران پیامبر خدا نشسته بود و من نیز در میان آنان بودم که علی بن ابی طالب علیه السلام سر رسید . ابو ذر ، نگاهی به او انداخت و سپس ، رو به جمع حاضر کرد و گفت : چه کسی این مرد را دوست دارد؟ از پیامبرتان شنیدم که درباره او می فرمود : «دوست داشتن او گناهان دوستدارانش را می ریزد ، آن چنان که تندبادْ برگ های خشک را از درخت» .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دوست داشتن علی بن ابی طالب ، عمل نیکی است که با آن ، هیچ گناهی زیان نمی رساند و دشمن داشتن او گناهی است که هیچ ثوابی در کنار آن ، سودمند نمی افتد . 1

2 / 7شادی به هنگام مرگپیامبر خدا صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام : همین [ فضیلت ]برای تو بس که دوستدار تو در لحظه مرگش افسوس ، در قبرش وحشت ، و در روز رستاخیزْ بیم نخواهد داشت .

.


ص: 214

عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیّ ، إخوانُکَ یَفرَحونَ فی ثَلاثَهِ (1) مَواطِنَ : عِندَ خُروجِ أنفُسِهِم وأنَا شاهِدُهُم وأنتَ ، وعِندَ المُساءَلَهِ فی قُبورِهِم ، وعِندَ العَرضِ الأَکبَرِ وعِندَ الصِّراطِ إذا سُئِلَ الخَلقُ عَن إیمانِهِم فَلَم یُجیبوا . (2)

الإمام الباقر علیه السلام :أنفَعُ ما یَکونُ حُبُّ عَلِیٍّ لَکُم إذا بَلَغَتِ النَّفسُ الحُلقومَ . (3)

2 / 8لِقاؤُهُ فی أحَبِّ المَواطِنِرجال الکشّی عن الحارث الأعور :أتَیتُ أمیرَ المُؤمِنینَ عَلِیّا علیه السلام ذاتَ لَیلَهٍ فَقالَ : یا أعورُ ما جاءَ بِکَ (4) ؟ قالَ : فَقُلتُ : یا أمیرَ المُؤمِنینَ ، جاءَ بی وَاللّهِ حُبُّکَ . قالَ : فَقالَ : أما إنّی سَاُحَدِّثُکَ لِشُکرِها : أما إنّهُ لا یَموتُ عَبدٌ یُحِبُّنی فَتَخرُجُ نَفسُهُ حَتّی یَرانی حَیثُ یُحِبُّ ، ولا یَموتُ عَبدٌ یُبغِضُنی فَتَخرُجُ نَفسُهُ حَتّی یَرانی حَیثُ یَکرَهُ . (5)

الأمالی للطوسی عن الحارث الهمدانی :دَخَلتُ عَلی أمیرِ المُؤمِنینَ عَلیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیه السلام فَقالَ : ما جاءَ بِکَ ؟ قالَ : فَقُلتُ : حُبّی لَکَ یا أمیرَ المُؤمِنینَ . فَقالَ : یا حارِثُ ، أ تُحِبُّنی ؟ فَقُلتُ : نَعَم وَاللّهِ یا أمیرَ المُؤمِنینَ . قالَ : أما لَو بَلَغَت نَفسُکَ الحُلقومَ رَأَیتَنی حَیثُ تُحِبُّ ، ولَو رَأَیتَنی وأَنَا أذودُ (6) الرِّجالَ عَنِ الحَوضِ ذَودَ غَریبَهِ الإِبِلِ لَرَأَیتَنی حَیثُ تُحِبُّ ، ولَو رَأَیتَنی وأنَا مارٌّ عَلَی الصِّراطِ بِلِواءِ الحَمدِ بَینَ یَدَی رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله لَرَأَیتَنی حَیثُ تُحِبُّ . (7)

.

1- .کذا ، والمعدود أربعه ! ولعلّ العرض والصراط واحدٌ ؛ أی عند العرض الأکبر عند الصراط بحذف الواو علی البدل (هامش المصدر) .
2- .الأمالی للصدوق : ص 656 ح 891 ، بشاره المصطفی : ص 180 کلاهما عن الحسن بن راشد عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، فضائل الشیعه : ص 56 ح 17 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه السلام ، تفسیر فرات : ص 266 ح 360 عن الإمام علیّ علیه السلام وکلاهما عنه صلی الله علیه و آله .
3- .دعائم الإسلام : ج 1 ص 72 .
4- .فی المصدر: «جاءک»، والصحیح ما أثبتناه کما فی أعلام الدین.
5- .رجال الکشّی : ج 1 ص 299 الرقم 142 ، أعلام الدین : ص 448 نحوه .
6- .الذود : السوق والطرد والدفع (لسان العرب : ج 3 ص 167 «ذود») .
7- .الأمالی للطوسی : ص 48 ح 61 ، بشاره المصطفی : ص 73 ولیس فیه من «فقال : ما جاء بک ؟» إلی «أتحبّنی» وراجع الأمالی للصدوق : ص 374 ح 471 .

ص: 215



2 / 8 دیدار علی در خوشایندترین موقعیت ها

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! پیروانت در سه موقعیّت ، شادمان اند : هنگام خارج شدن روح از جسمشان (که من و تو نظاره گر آنانیم) ؛ به وقت پرسش و پاسخ در قبرشان ؛ و در روز رستاخیز و بر پل صراط ، زمانی که مردم از باورهایشان پرسیده می شوند و پاسخی ندارند .

امام باقر علیه السلام :سودمندترین چیز برای شما در لحظه ای که مرگ فرا می رسد، مهر علی علیه السلام است .

2 / 8دیدار علی در خوشایندترین موقعیت هارجال الکشّی به نقل از حارث اَعوَر : یک شب نزد امیر مؤمنان علی علیه السلام آمدم . پرسید : «ای اعور! چه چیزْ تو را به این جا کشاند؟». پاسخ دادم : ای امیر مؤمنان! به خدا سوگند ، مهر تو مرا به این جا آورد . [ علی علیه السلام ] فرمود : «پس [ بگذار] من هم به سپاسِ این دوست داشتن ، به تو خبر بدهم که دوستدار من نمی میرد ، مگر آن که به وقت خارج شدن روحش ، همان وقتی که دوست دارد ، مرا می بیند ؛ و دشمن من نمی میرد ، مگر این که به وقت خارج شدن روحش ، همان وقتی که دوست نمی دارد ، مرا می بیند» .

الأمالی ، طوسی به نقل از حارث همْدانی : نزد امیر مؤمنان ، علی بن ابی طالب علیه السلام ، رفتم . فرمود : «چه چیزْ تو را به این جا کشاند؟» . گفتم : مهر تو ، ای امیر مؤمنان! پرسید : «ای حارث! مرا دوست داری؟» . گفتم : آری ؛ به خدا سوگند ، ای امیر مؤمنان! فرمود : «در لحظه مرگت مرا می بینی ، همان وقتی که دوست داری و اگر مرا [ در حالی] دیدی که مردانی را از کنار حوض [کوثر ]می پراکنم ، به گونه ای که شتر غریبه را دور می سازند ، مرا آن چنان که دوست می داری ، می بینی و اگر مشاهده کردی که بر پل صراط ، با دَرَفش ستایش (1) در پیشاپیش پیامبر خدا حرکت می کنم ، حتما مرا آن چنان که می پسندی ، درمی یابی» .

.

1- .لِواء الحمد ، پرچم مخصوص پیامبر خدا در جنگ های صدر اسلام و از جمله در فتح مکّه . (م)

ص: 216

شرح نهج البلاغه عن أبی غسّان النهدی :دَخَلَ قَومٌ مِنَ الشّیعَهِ عَلی عَلِیٍّ علیه السلام فِی الرُّحبَهِ وهُوَ عَلی حَصیرٍ خَلَقٍ (1) ، فَقالَ : ما جاءَ بِکُم ؟ قالوا : حُبُّکَ یا أمیرَ المُؤمِنینَ ، قالَ : أما إنَّهُ مَن أحَبَّنی رَآنی حَیثُ یُحِبُّ أن یَرانی ، ومَن أبغَضَنی رَآنی حَیثُ یَکرَهُ أن یَرانی . (2)

الکافی عن عبد الرحیم :قُلتُ لِأَبی جَعفَرٍ علیه السلام : حَدَّثَنی صالِحُ بنُ میثَمٍ عَن عَبایَهَ الأَسَدِیِّ أنّهُ سَمِع عَلِیّا علیه السلام یَقولُ : وَاللّهِ لا یُبغِضُنی عَبدٌ أبَدا یَموتُ عَلی بُغضی إلّا رَآنی عِندَ مَوتِهِ حَیثُ یَکرهُ ، ولا یُحِبُّنی عَبدٌ أبَدا فَیَموتُ عَلی حُبّی إلّا رَآنی عِندَ مَوتِهِ حَیثُ یُحِبُّ . فَقالَ أبو جَعفَرٍ علیه السلام : نَعَم ، ورَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله بِالیَمینِ . (3)

الإمام الصادق علیه السلام :وَاللّهِ لا یَهلِکُ هالِکٌ عَلی حُبِّ عَلِیٍّ علیه السلام إلّا رَآهُ فی أحَبِّ المَواطِنِ إلَیهِ ، وَاللّهِ لا یَهلِکُ هالِکٌ عَلی بُغضِ عَلِیٍّ علیه السلام إلّا رَآهُ فی أبغَضِ المَواطِنِ إلَیهِ . (4)

الکافی عن محمّد بن حنظله :قُلتُ لِأبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام : جُعِلتُ فِداکَ ، حَدیثٌ سَمِعتُهُ مِن بَعضِ شیعَتِکَ ومَوالیکَ یَرویهِ عَن أبیکَ ، قالَ : وماهُوَ ؟ قُلتُ : زَعَموا أنَّهُ کانَ یَقولُ : أغبَطُ ما یَکونُ امرُؤٌ بِما نَحنُ عَلَیهِ إذا کانَتِ النَّفسُ فی هذِهِ ، فَقالَ : نَعَم ، إذا کانَ ذلِکَ أتاهُ نَبِیُّ اللّهِ وأتاهُ عَلِیٌّ وأتاهُ جَبرَئیلُ وأتاهُ مَلَکُ المَوتِ علیهم السلام ، فَیَقولُ ذلِکَ المَلَکُ لِعَلیٍّ علیه السلام : یا عَلِیُّ ، إنَّ فُلانا کانَ مُوالیا لَکَ ولِأهلِ بَیتِکَ ؟ ! فَیَقولُ : نَعَم ، کانَ یَتَوَلّانا ویتبرّأ مِن عَدُوِّنا ، فَیَقولُ ذلِکَ نَبِیُّ اللّهِ لِجَبرَئیلَ ، فَیَرفَعُ ذلِکَ جَبرَئیلُ إلَی اللّهِ عَزَّوجَلَّ . (5)

.

1- .خَلُقَ الثوبُ : إذا بَلِیَ ، فهو خَلَقٌ (المصباح المنیر : ص 180 «خلق») .
2- .شرح نهج البلاغه : ج 4 ص 104 ؛ شرح الأخبار : ج 1 ص 178 ح 140 عن أبی الحجاف عن رجل نحوه وراجع الأمالی للطوسی : ص 180 ح 301 وبشاره المصطفی : ص 98 والمناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 223 .
3- .الکافی : ج 3 ص 132 ح 5 .
4- .الأمالی للطوسی : ص 164 ح 273 ، بشاره المصطفی : ص 93 کلاهما عن مسعده بن صدقه .
5- .الکافی : ج 3 ص 134 ح 13 ، بحار الأنوار : ج 39 ص 239 ح 27 .

ص: 217

شرح نهج البلاغه به نقل از ابو غَسّان نَهْدی : گروهی از پیروان علی علیه السلام در رُحبَه نزد آن وی آمدند و او بر حصیر فرسوده ای نشسته بود . [ علی علیه السلام ] فرمود : «چه چیزْ شما را به این جا کشاند؟» . گفتند : مهر تو ، ای امیر مؤمنان! [ علی علیه السلام ] فرمود : «بدانید که دوستدارم مرا می بیند ، در آن وقتی که دوست دارد مرا ببیند ؛ و دشمنم مرا می بیند ، در آن وقتی که ناخوش می دارد مرا ببیند» .

الکافی به نقل از عبد الرحیم : به ابو جعفر امام باقر علیه السلام گفتم : صالح بن میثم از عبایه اسدی نقل کرده است که از علی علیه السلام شنیده است که می فرمود : «به خدا سوگند ، بنده ای که دشمن من است ، هرگز بر کینه من نمی میرد ، مگر آن که هنگام مرگش ، در آن وقتی که ناخوش می دارد ، مرا ببیند و بنده ای که دوستدار من است ، هرگز بر مهر من نمی میرد ، مگر آن که به هنگام مرگش ، در آن وقتی که دوست می دارد ، مرا درک کند» . ابو جعفر علیه السلام فرمود : «آری ؛ و پیامبر خدا در سمت راست شخص محتضر است» .

امام صادق علیه السلام :به خدا سوگند ، هیچ میرنده ای با مهر علی علیه السلام نمی میرد ، مگر آن که او را در خوشایندترین جایگاه ها می بیند و به خدا سوگند ، هیچ میرنده ای با کینه علی علیه السلام نمی میرد ، مگر آن که او را در ناخوشایندترین موقعیت ها می بیند .

الکافی به نقل از محمّد بن حنظله : به ابو عبد اللّه امام صادق علیه السلام گفتم : فدایت گردم! حدیثی از بعضی از دوستداران و پیروانت شنیدم که آن را از پدرت نقل می کردند . فرمود : «آن حدیث چیست؟». گفتم : می پندارند که او فرموده است : «مسرّت بخش ترین هنگام برای انسان با توجّه به منزلتی که ما بر آنیم ، وقتی است که جان به لب آید» . فرمود : «آری . هنگامی که مرگ در رسد ، پیامبر خدا ، علی علیه السلام ، جبرئیل علیه السلام و فرشته مرگ می آیند . آن گاه این فرشته به علی علیه السلام خواهد گفت : ای علی! آیا فلان شخص ، دوستدار تو و خاندانت بود؟ [ علی علیه السلام ] پاسخ می دهد که : آری . او ما را دوست می داشت و از دشمنان ما بیزاری می جُست . این سخن را پیامبر خدا نیز به جبرئیل علیه السلام می گوید و جبرئیل علیه السلام ، آن را به نزد خدای عز و جل بالا می برد» .

.


ص: 218

الکافی عن ابن أبی یعفور :کانَ خَطّابُ الجُهَنِیُّ خَلیطا لَنا ، وکانَ شَدیدَ النَّصبِ لِالِ مُحَمَّدٍ علیهم السلام ، وکانَ یَصحَبُ نَجدَهَ الحَروریَّ (1) ، قالَ : فَدَخَلتُ عَلَیهِ أعودُهُ لِلخِلطَهِ (2) وَالتَّقِیَّهِ ، فَإِذا هُوَ مُغمیً عَلَیهِ فی حَدِّ المَوتِ ، فَسَمِعتُهُ یَقولُ : مالی ولَکَ یا عَلِیُّ ! فَأَخبَرتُ بِذلِکَ أبا عَبدِ اللّهِ علیه السلام ، فَقالَ أبو عَبدِ اللّهِ علیه السلام : رَآهُ ورَبِّ الکَعبَهِ ، رَآهُ ورَبِّ الکَعبَهِ . (3)

راجع : ج 8 ص 374 (علیّ عن لسان علیّ / المناقب المنثوره) .

2 / 9جَوازُ الصِّراطِتاریخ بغداد عن ابن عبّاس :قُلتُ لِلنَّبِیِّ صلی الله علیه و آله : یا رَسولَ اللّهِ ، لِلنّارِ جَوازٌ ؟ قالَ : نَعَم . قُلتُ : وما هُوَ ؟ قالَ : حُبُّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ . (4)

رسول اللّه صلی الله علیه و آله :لِکُلِّ شَیءٍ جَوازٌ ، وجَوازٌ الصِّراطِ حُبُّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ . (5)

عنه صلی الله علیه و آله :إذا کانَ یَومُ القِیامَهِ یَقعُدُ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ عَلَی الفِردَوسِ ؛ وهُوَ جَبَلٌ قَد عَلا عَلَی الجَنَّهِ ، وفَوقَهُ عَرشُ رَبِّ العالَمینَ ، ومِن سَفحِهِ تَتَفَجَّرُ أنهارُ الجَنَّهِ وتَتَفَرَّقُ فِی الجِنانِ ، وهُوَ جالِسٌ عَلی کُرسِیٍّ مِن نورٍ یَجری بَینَ یَدَیهِ التَّسنیمُ (6) ، لا یَجوزُ أحَدٌ الصِّراطَ إلّا ومَعَهُ بَراءَهٌ بِوَلایَتِهِ ووَلایَهِ أهلِ بَیتِهِ ، یُشرِفُ عَلَی الجَنَّهِ ، فَیُدخِلُ مُحِبّیهِ الجَنَّهَ ومُبِغضیهِ النّارَ . (7)

.

1- .فی المصدر : « الحَروریّه » وهو تصحیف . وهو نجده بن عامر الحَروری الحنفی ؛ خارجیٌّ من الیمامه ، وأصحابه النجدات وهم قوم من الحَروریّه ، ویقال لهم أیضا : النجدیّه (تاج العروس : ج 5 ص 274 «نجد») .
2- .الخِلطَه : مثل العِشره وزنا ومعنیً (المصباح المنیر : ص 177 «خلط») .
3- .الکافی : ج 3 ص 133 ح 9 .
4- .تاریخ بغداد : ج 3 ص 161 الرقم 1203 ، تاریخ دمشق : ج 42 ص 244 ح 8762 .
5- .المناقب لابن شهر آشوب : ج 2 ص 156 ، بحار الأنوار : ج 39 ص 202 ح 23 .
6- .التَّسنیمُ : هو ماءٌ بالجنّه مسمّی به ؛ لأنّه یجری فوق الغُرَف والقُصور (تاج العروس : ج 16 ص 370 «سنم») .
7- .المناقب للخوارزمی : ص 71 ح 48 ، مقتل الحسین للخوارزمی : ج 1 ص 39 ، فرائد السمطین : ج 1 ص 292 ح230؛ مائه منقبه : ص 107 ح 52 ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 2 ص 156 وفیه من «وهو جالس ...» ، کشف الغمّه : ج 1 ص 103 کلّها عن عبد اللّه ، إرشاد القلوب : ص 235 .

ص: 219



2 / 9 جواز عبور از صراط

الکافی به نقل از ابو یَعفور : خَطّاب جُهَنی ، با ما رفت و آمد داشت و نسبت به خاندان محمّد صلی الله علیه و آله دشمنی شدید داشت . او با نَجده حَروری (1) همراهی می کرد . به خاطر تقیّه و ارتباط ، به ملاقات خطّاب رفتم . وی بیهوش و در حال مرگ بود و شنیدم که می گفت : ای علی! مرا با تو چه کار است ؟ این را به ابو عبد اللّه امام صادق علیه السلام خبر دادم . فرمود : «سوگند به پروردگار کعبه که علی را می دیده است ؛ سوگند به پروردگار کعبه که او را می دیده است!» .

ر . ک : ج 8 ص 375 (علی از زبان علی / فضیلت های پراکنده) .

2 / 9جواز عبور از صراطتاریخ بغداد به نقل از ابن عبّاس : از پیامبر صلی الله علیه و آله پرسیدم : ای پیامبر خدا! آیا برای گذر از آتش جهنّم ، به گذرنامه (اجازه عبور) ، نیاز است؟ فرمود : «آری» . سؤال کردم : آن چیست؟ فرمود : «دوست داشتن علی بن ابی طالب» .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر کاری [در قیامت ]اجازه ای نیاز دارد و اجازه عبور از صراط ، دوست داشتن علی بن ابی طالب است .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هنگامه برپایی رستاخیز ، علی بن ابی طالب بر فردوس ، می نشیند و فردوس ، کوهی مُشرف بر بهشت است که در بالای آن ، عرش پروردگار جهانیان قرار دارد و نهرهای بهشتی در دامنه اش جاری اند و در باغ ها پخش می شوند . [ در آن هنگامه ]علی بر بارگاهی از نور ، نشسته است و تسنیم (2) در برابرش جاری است . کسی از صراط نمی گذرد ، مگر آن که برگه عبور ولایت علی و خاندان او در دستش باشد . او بر بهشت ، نظارت دارد و دوستدارانش را وارد بهشت می کند و دشمنانش را به آتش می اندازد .

.

1- .نجده بن عامر حَروری حنفی ، از مردم یمامه و از بزرگان حَروریّه (خوارج) بود . پیروانِ او را «نجدات» یا «نجدیّه» می گفتند (تاج العروس : ج 5 ص 274 «نجد») .
2- .تسنیم ، نام نهری در بهشت است که در بالای غرفه ها و قصرها جاری است (تاج العروس : ج 16 ص 370 «سنم») .

ص: 220

راجع : ج 8 ص 202 (معه جواز الصراط) . ج 2 ص 176 (مضار مخالفته ومفارقته) .

2 / 10الثَّباتُ عَلَی الصِّراطِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :ما ثَبَّتَ اللّهُ حُبَّ عَلِیٍّ فی قَلبِ مُؤمِنٍ فَزَلَّت بِهِ قَدَمٌ ، إلّا ثَبَّتَ اللّهُ قَدَمَیهِ (1) یَومَ القِیامَهِ عَلَی الصِّراطِ . (2)

عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : ما ثَبَتَ حُبُّکَ فی قَلبِ امرِئٍ مُؤمِنٍ فَزَلَّت بِهِ قَدَمُهُ عَلَی الصِّراطِ إلّا ثَبَتَ لَهُ قَدَمٌ حَتّی أدخَلَهُ اللّهُ بِحُبِّکَ الجَنَّهَ . (3)

الإمام الباقر علیه السلام :ما ثَبَّتَ اللّهُ تَعالی حُبَّ عَلِیٍّ علیه السلام فی قَلبِ أحَدٍ فَزَلَّت لَهُ قَدَمٌ ، إلّا ثَبَتَت لَهُ قَدَمٌ اُخری . (4)

.

1- .فی المصدر : «قدماه» ، والصحیح ما أثبتناه .
2- .المتّفق والمفترق : ج 1 ص 521 ح 276 عن محمّد بن علی ، کنز العمّال : ج 11 ص 621 ح 33022 .
3- .فضائل الشیعه : ص 48 ح 4 ، الأمالی للصدوق : ص 679 ح 927 کلاهما عن أبی حمزه الثمالی عن الإمام الباقر عن آبائه علیهم السلام .
4- .الأمالی للطوسی : ص 133 ح 212 ، بشاره المصطفی : ص 71 کلاهما عن حنان بن سدیر .

ص: 221



2 / 10 پایداری بر صراط

ر . ک : ج 8 ص 203 (اجازه عبور از صراط با اوست) . ج 2 ص 177 (زیان های مخالفت با او و جدایی از او) .

2 / 10پایداری بر صراطپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :خداوند ، مهر علی را در قلب مؤمنی نمی نهد که با وجود آن قدمش بلرزد ، مگر آن که خداوند در روز قیامت بر پل صراط ، قدم هایش را استوار می سازد .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به علی علیه السلام : مهر تو در دل مؤمنی قرار نمی گیرد که با وجود آن ، گام هایش بر صراط بلغزد ، مگر آن که گامش استوار می شود تا خداوند ، او را با مهر تو وارد بهشت سازد .

امام باقر علیه السلام :خداوند متعال ، مهر علی علیه السلام را در قلب کسی نمی نهد ، مگر آن که اگر گامی به خطا رود ، گام دیگرش استوار است .

.


ص: 222

2 / 11البَراءَهُ مِنَ النّارِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :حُبُّ عَلِیٍّ بَراءَهٌ مِنَ النّارِ . (1)

عنه صلی الله علیه و آله :ألا ومَن أحَبَّ عَلِیّا وتَوَلّاهُ ، کَتَبَ اللّهُ لَهُ بَراءَهً مِنَ النّارِ وجَوازا عَلَی الصِّراطِ . (2)

عنه صلی الله علیه و آله :لَوِ اجتَمَعَ النّاسُ عَلی حُبِّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ لَما خَلَقَ اللّهُ تَعالَی النّارَ . (3)

عنه صلی الله علیه و آله :أتانی جَبرَئیلُ مِن قِبَلِ رَبّی جَلَّ جَلالُهُ فَقالَ : یا مُحَمَّدُ ، إنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ یُقرِئُکَ السَّلامَ ویَقولُ : بَشِّر أخاکَ عَلِیّا بِأَنّی لا اُعَذِّبُ مَن تَوَلّاهُ ، ولا أرحَمُ مَن عاداهُ . (4)

2 / 12دُخولُ الجَنَّهِرسول اللّه صلی الله علیه و آله :إنَّ الجَنَّهَ لَتَشتاقُ لِأَحِبّاءِ عَلِیٍّ علیه السلام ، ویَشتَدُّ (5) ضَوؤُها لِأَحِبّاءِ عَلِیٍّ علیه السلام وهُم فِی الدُّنیا قَبلَ أن یَدخُلوها . (6)

عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ أن یَستَمسِکَ بِالقَضیبِ الأَحمَرِ الَّذی غَرَسَهُ اللّهُ عَزَّ وجَلَّ فی جَنَّهِ عَدنٍ بِیَمینِهِ ، فَلیَتَمَسَّک بِحُبِّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ . (7)

.

1- .الفردوس : ج 2 ص 142 ح 2723 ؛ المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 200 کلاهما عن عمر .
2- .بشاره المصطفی : ص 37 عن ابن عمر ، بحار الأنوار : ج 39 ص 278 ح 55 و ج 68 ص 125 ح 53 .
3- .الفردوس : ج 3 ص 373 ح 5135 ، المناقب للخوارزمی : ص 67 ح 39 ؛ بشاره المصطفی : ص 75 کلّها عن ابن عبّاس .
4- .الأمالی للصدوق : ص 93 ح 69 ، بشاره المصطفی : ص 16 و ص 154 کلّها عن طلحه بن زید عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
5- .فی المصدر : «وتشتدّ» ، والصحیح ما أثبتناه .
6- .ثواب الأعمال : ص 247 ح 2 عن عتیبه بیّاع القصب عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام .
7- .فضائل الصحابه لابن حنبل : ج 2 ص 664 ح 1132 عن زید بن أرقم ، المناقب لابن المغازلی : ص 217 ح 262 عن ابن عبّاس و ح 263 ، المناقب للخوارزمی : ص 76 ح 58 ؛ بشاره المصطفی : ص 191 ، المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 201 والأربعه الأخیره عن زید بن أرقم .

ص: 223



2 / 11 رهایی از آتش

2 / 12 ورود به بهشت

2 / 11رهایی از آتشپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دوست داشتن علی ، رهایی از آتش است .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :بدان! هر کس علی را دوست بدارد و پیروی اش کند ، خداوند ، رهایی از آتش جهنّم و اجازه عبور از صراط را برایش واجب می گردانَد .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :چنانچه مردمانْ همگی دوستدار علی بن ابی طالب بودند، خداوند متعال ، آتش را نمی آفرید .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :جبرئیل از جانب پروردگار عز و جل نزد من آمد و گفت : ای محمّد! به درستی که خداوند عز و جل بر تو سلام می فرستد و می گوید : «برادرت علی را مژده بده که من ، پیروان و دوستانش را عذاب نمی کنم و بر دشمنانش رحم نمی کنم» .

2 / 12ورود به بهشتپیامبر خدا صلی الله علیه و آله :به درستی که بهشت ، مشتاق دوستداران علی است و پرتوهای بهشت برای آنان افزوده می شود ، در حالی که آنان ، هنوز در دنیا هستند و وارد بهشت نشده اند .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :کسی که مایل است به نهال سرخی که خداوند عز و جل ، خود ، آن را در بهشت عَدْن کاشته ، دست یابد ، به مِهر علی بن ابی طالبْ چنگ زند.

.


ص: 224

المناقب لابن المغازلی عن أبی هریره :صَلّی رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله صَلاهَ الفَجرِ فَقالَ : أ تَدرونَ بِما هَبَطَ عَلَیَّ جِبریلُ ؟ قُلنا : اللّهُ أعلَمُ ! قالَ : هَبَطَ عَلَیَّ جِبریلُ فَقالَ : یا مُحَمَّدُ ، إنَّ اللّهَ قَد غَرَسَ قَضیبا فِی الجَنَّهِ ؛ ثُلُثُهُ مِن یاقوتَهٍ حَمراءَ ، وثُلُثُهُ من زَبَرجَدَهٍ خَضراءَ ، وثُلُثُهُ مِن لُؤلُؤَهٍ رَطبَهٍ ، ضَرَبَ عَلَیهِ طاقاتٍ ، جَعَلَ بَینَ الطّاقاتِ غُرَفا (1) ، وجَعَلَ فی کُلِّ غُرفَهٍ شَجَرَهً ، وجَعَلَ حَملَها الحورَ العینَ،وأجری عَلَیهِ عَینَ السَّلسَبیلِ.ثُمَّ أمسَکَ. فَوَثَبَ رَجُلٌ مِنَ القَومِ فَقالَ : یا رَسولَ اللّهِ ، لِمَن ذلِکَ القَضیبُ ؟ قالَ : مَن أحَبَّ أن یَتَمَسَّکَ بِذلِکَ فَلیَتَمَسَّکَ بِحُبِّ عَلیِّ بنِ أبی طالِبٍ . (2)

المناقب لابن شهر آشوب عن عبد اللّه بن موسی :تَشاجَرَ رَجُلانِ فِی الإِمامَهِ ، فَتَراضَیا بِشَریکِ بنِ عَبدِ اللّهِ فَجاءا إلَیهِ ، فَقالَ شَریکٌ : حَدَّثَنِی الأَعمَشُ عَن شَقیقٍ عَن سَلَمَهَ عَن حُذَیفَهَ [ بنِ ] (3) الیَمانِ : قالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله : إنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ خَلَقَ عَلِیّا قَضیبا مِن الجَنَّهِ فَمَن تَمَسَّکَ بِهِ کانَ مِن أهلِ الجَنَّهِ . فَاستَعظَمَ ذلِکَ الرَّجُلُ وقالَ : هذَا حَدیثٌ ما سَمِعناهُ ! نَأتِی ابنَ دَرّاجٍ . فَأَتَیاهُ فَأَخبَراهُ بِقِصَّتِهِما ، فَقالَ : أ تَعجَبانِ مِن هذَا ؟ ! حَدَّثنِی الأَعمَشُ عَن أبی هارونَ العَبدِیِّ عَن أبی سَعیدٍ الخُدرِیِّ قالَ : قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : إنَّ اللّهَ خَلَقَ قَضیبا مِن نورٍ فَعَلَّقَهُ بِبُطنانِ عَرشِهِ ، لا یَنالُهُ إلّا عَلِیٌّ ومَن تَوَلّاهُ مِن شیعَتِهِ . فَقالَ الرَّجُلُ : هذِهِ اُختُ تِلکَ ! نَمضی إلی وَکیعٍ . فَمَضَیا إلَیهِ فَأَخبَراهُ بِالقِصَّهِ ، فَقالَ وَکیعٌ : أ تَعجَبانِ مِن هذَا ؟ ! حَدَّثنِی الأَعمَشُ عَن أبی صالِحٍ عَن أبی سَعیدٍ الخُدرِیِّ قالَ : قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : إنَّ أرکانَ العَرشِ لا یَنالُها إلّا عَلِیٌّ ومَن تَوَلّاهُ مِن شیعَتِهِ . قالَ : فَاعتَرَفَ الرَّجُلُ بِوَلایَهِ عَلِیٍّ علیه السلام . (4)

.

1- .فی المصدر : «غرف» ، والصحیح ما أثبتناه .
2- .المناقب لابن المغازلی : ص 218 ح 264 .
3- .الزیاده من بحار الأنوار .
4- .المناقب لابن شهر آشوب : ج 3 ص 201 ، شرح الأخبار : ج 2 ص 269 ح 577 نحوه ، بحار الأنوار : ج 39 ص 259 ح 32 .

ص: 225

المناقب ، ابن مغازلی به نقل از ابو هُرَیره : پیامبر خدا نماز صبح را گزارد و فرمود : «آیا از آنچه جبرئیل بر من نازل کرده است ، آگاهید؟». گفتیم : خداوند ، آگاه است . فرمود : «جبرئیل ، نزد من آمد و گفت : ای محمّد! به درستی که خداوند ، نهالی را در بهشت کاشته است که یک سوم آن از یاقوت قرمز ، یک سوم آن از زِبَرجَد سبز ، و یک سوم دیگرش از مروارید درخشان است و بر بلندای آن ، سایبان هایی قرار داده و در بین آنها اتاق هایی و برای هر اتاقی ، درختی که میوه آن ، حور العین است و [ نیز ]چشمه سَلسَبیل را بر آن جاری ساخته است » . در این جا پیامبر صلی الله علیه و آله سکوت کرد . مردی برخاست و گفت : ای پیامبر خدا! این نهال از آنِ کیست؟ فرمود : «هر کس که دوست دارد به این نهالْ دست یابد ، باید به مِهر علی بن ابی طالب ، چنگ زند» .

المناقب ، ابن شهر آشوب به نقل از عبد اللّه بن موسی : دو مرد که بر سر مسئله امامت با یکدیگر مشاجره می کردند ، به میانجیگری شریک بن عبد اللّه ، راضی شدند و نزد وی آمدند . شریک گفت : اعمش به نقل از شقیق ، از سلمه ، از حُذیفه بن یمان برایم روایت کرده است که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : «به درستی که خداوند عز و جل برای علی نهالی از بهشت آفریده است . هر کس به او چنگ زند ، از اهل بهشت است» . آن مرد ، این حدیث را اغراق آمیز شمرد و گفت : ما این حدیث را نشنیده ایم . پیش ابن درّاج می رویم . پیش ابن درّاج رفتند و ماجرا را گفتند . وی گفت : آیا از این موضوع در شگفتید؟ اعمش به نقل از ابو هارون عبدی ، از ابو سعید خُدْری برایم نقل کرده است که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : «به درستی که خداوند ، نهالی از نورْ خلق کرده است و آن را به ژرفای بارگاهش متّصل نموده است که هیچ کس را به آن دسترس نیست ، مگر علی و دوستدار او از بین پیروانش» . آن مرد گفت : این هم مثل آن حدیث است . به نزد وُکَیع می رویم . نزد وکیع رفتند و او را از این ماجرا خبر دادند . وکیع گفت : آیا از این ماجرا در شگفتید؟ اعمش به نقل از ابو صالح ، از ابو سعید خُدْری به من خبر داده است که پیامبر خدا فرمود : «به درستی که دسترسی به ستون های عرش ، ممکن نیست ، مگر برای علی و دوستدار او از بین پیروانش» . آن گاه ، آن مرد به ولایت علی علیه السلام اعتراف کرد .

.


ص: 226

رسول اللّه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، إنَّ اللّهَ زَیَّنَکَ بِزینَهٍ لَم یُزَیِّنِ العِبادَ بِشَیءٍ أحَبَّ إلَی اللّهِ مِنها ، وهِیَ زینَهُ الأَبرارِ عِندَاللّهِ : الزُّهدُ فِی الدُّنیا ؛ فَجَعَلَکَ لا تَنالُ مِنَ الدُّنیا شَیئا ولا تَنالُ الدُّنیا مِنکَ شَیئا ، ووَهَبَ لَکَ حُبَّ المَساکینِ ، فَجَعَلَکَ تَرضی بِهِم أتباعا ویرَضَونَ بِکَ إماما ، فَطوبی لِمَن أحَبَّکَ وصَدَّقَ فیکَ ! فَهُم جیرانُکَ فی دارِکَ ورُفَقاؤُکَ فی جَنَّتِکَ ، وأمّا مَن أبغَضَکَ وکَذَبَ عَلَیکَ فَحَقٌّ عَلَی اللّهِ أن یوقِفَهُم یَومَ القِیامَهِ مَوقِفَ الکَذّابینَ . (1)

عنه صلی الله علیه و آله :یاعَلِیُّ ، مُحِبّوکَ جیرانُ اللّهِ فی دارِ الفِردَوسِ ، لایَتَأَسَّفونَ عَلی ما خَلَّفوا مِنَ الدُّنیا . (2)

.

1- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 282 ، المعجم الأوسط : ج 2 ص 337 ح 2157 ؛ الأمالی للطوسی : ص 181 ح 303 ، بشاره المصطفی : ص 98 ، شرح الأخبار : ج 1 ص 151 ح 87 کلّها عن عمّار بن یاسر نحوه .
2- .فضائل الشیعه : ص 56 ح 17 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه السلام ، الأمالی للصدوق : ص 656 ح 891 ، بشاره المصطفی : ص 180 کلاهما عن الحسن بن راشد عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، شرح الأخبار : ج 2 ص 396 ح 745 ، تفسیر فرات : ص 266 ح 360 کلاهما عن الإمام علیّ علیه السلام وکلّها عنه صلی الله علیه و آله .

ص: 227

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! به درستی که خداوند ، تو را به زیوری زینت داده که بندگان را به زیوری محبوب تر از آن در نزد خود ، زینت نداده است و آن ، زیور نیکان در پیشگاه خدا ، یعنی پارسایی (زُهد) در دنیاست . لذا خدا تو را به گونه ای قرار داده که نه تو از دنیا به چیزی دست می یابی و نه دنیا تو از تو به چیزی دست می یابد . [ خداوند ،] دوستداریِ بیچارگان را به تو ارزانی داشته است ، به گونه ای که تو به پیروی آنان خشنودی و آنان به امامت و پیشوایی تو خشنودند . خوشا به حال کسانی که تو را دوست بدارند و با تو از درِ راستی درآیند! آنان ، همسایگان تو در دنیا و همراهان تو در بهشت اند! و امّا کسانی که با تو دشمنی ورزیدند و به تو نیرنگ زدند ، سزاوار است که خداوند ، در روز قیامت ، آنان را در جایگاه دروغگویان قرار دهد .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :ای علی! دوستداران تو ، همسایگان خدا در قصر فردوس اند و برای آنچه در دنیا بر جای نهاده اند ، افسوس نمی خورند .

.


ص: 228

عنه صلی الله علیه و آله :ما مِن عَبدٍ ولا أمَهٍ یَموتُ وفی قَلبِهِ مِثقالُ حَبَّهٍ مِن خَردَلٍ مِن حُبِّ عَلِیٍّ علیه السلام إلّا أدخَلَهُ اللّهُ الجَنَّهَ . (1)

عنه صلی الله علیه و آله :قُل لِمَن أحَبَّ عَلِیّا : تَهَیَّأ لِدُخولِ الجَنَّهِ . (2)

عنه صلی الله علیه و آله :حُبُّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیه السلام شَجَرَهٌ أصلُها فِی الجَنَّهِ وأغصانُها فِی الدُّنیا ؛ فَمَن تَعَلَّقَ بِها فِی الدُّنیا أدخَلَهُ الجَنَّهَ ، وبُغضُهُ شَجَرَهٌ أصلُها فِی النّارِ وأغصانُها فِی الدُّنیا ؛ فَمَن تَعَلَّقَ بِها فِی الدُّنیا أدّاهُ إلَی النّارِ . (3)

عنه صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : حُبُّکَ إیمانٌ وبُغضُکَ نِفاقٌ ، وأوَّلُ مَن یَدخُلُ الجَنَّهَ مُحِبُّکَ ، وأوَّلُ مَن یَدخُلُ النّارَ مبُغِضُکَ . (4)

عنه صلی الله علیه و آله :کَذَبَ مَن زَعَمَ أنَّهُ یُحِبُّنی ویُبغِضُ عَلِیّا ، لایَجتَمِعُ حُبّی وحُبُّهُ إلّا فی قَلبِ مُؤمِنٍ ، إنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ جَعَلَ أهلَ حُبّی وحُبِّکَ یا عَلِیُّ فی أوَّلِ زُمرَهِ السّابِقینَ إلَی الجَنَّهِ ، وجَعَلَ أهلَ بُغضی وبُغضِکَ فی أوَّلِ زُمرَهِ الضّالّینَ مِن اُمَّتی إلَی النّارِ . (5)

أعلام الدین عن أبی ذرّ :کُنتُ جالِسا عِندَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله فِی المَسجِدِ ، إذ أقبَلَ عَلِیٌّ علیه السلام ، فَلَمّا رَآهُ مُقبِلاً قالَ : یا أبا ذَرٍّ ، مَن هذَا المُقِبلُ ؟ فَقُلتُ : عَلِیٌّ یا رَسولَ اللّهِ . فَقالَ : یا أبا ذَرٍّ ، أ تُحِبُّهُ ؟ فَقُلتُ: إی وَاللّهِ یا رَسولَ اللّهِ ، إنّی لَاُحِبُّهُ واُحِبُّ مَن یحُبُّهُ. فَقالَ: یا أبا ذَرٍّ ، حِبَّ عَلِیّا وحِبَّ مَن أحَبَّهُ ، فَإِنَّ الحِجابَ الَّذی بَینَ العَبدِ وبَینَ اللّهِ تَعالی حُبُّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیه السلام . یا أبا ذَرٍّ ، حِبَّ عَلِیّا مُخلِصا ، فَما مِنِ امرِئٍ أحَبَّ عَلِیّا مُخلِصا وسَأَلَ اللّهَ تَعالی شَیئا إلّا أعطاهُ ، ولا دَعَا اللّهَ إلّا لَبّاهُ . فَقُلتُ : یا رَسولَ اللّهِ ، إنّی لَأَجِدُ حُبَّ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ عَلی کَبِدی کَبارِدِ الماءِ ، أو کَعَسَلِ النَّحلِ ، أو کَآیَهٍ مِن کِتابِ اللّهِ أتلوها ، وهُوَ عِندی أحلی مِنَ العَسَلِ . فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : نَحنُ الشَّجَرَهُ الطَّیِّبَهُ ، وَالعُروَهُ الوُثقی ، ومُحِبّونا وَرَقُها ، فَمَن أرادَ الدُّخولَ إلَی الجَنَّهِ فَلیَستَمِسک بِغُصنٍ مِن أغصانِها . (6)

.

1- .الأمالی للطوسی : ص 330 ح 660 ، بشاره المصطفی : ص 236 ، کشف الغمّه : ج 2 ص 24 کلّها عن حذیفه .
2- .ینابیع المودّه : ج 2 ص 79 ح 91 .
3- .الفضائل لابن شاذان : ص 125 ، شرح الأخبار : ج 1 ص 223 ح 207 کلاهما عن سلمان .
4- .کشف الغمّه : ج 1 ص 91 عن أبی سعید ، بحار الأنوار : ج 39 ص 267 ح 42 .
5- .الخصال : ص 577 ح 1 عن مکحول عن الإمام علیّ علیه السلام .
6- .أعلام الدین : ص 136 .

ص: 229

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هیچ مرد و زنی که در دلش به اندازه دانه خَردلی مهر علی است ، نمی میرد ، مگر آن که خداوندْ او را وارد بهشت می سازد .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :به دوستداران علی بگو که آماده ورود به بهشت شوند .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دوست داشتن علی بن ابی طالب ، درختی است که ریشه آن در بهشت و شاخه هایش در دنیاست . هر که در دنیا به شاخه های آن درخت درآویزد ، او را وارد بهشت می گرداند و دشمن داشتن او ، درختی است که ریشه آن در جهنّم و شاخه هایش در دنیاست . هر که به شاخه های این درخت درآویزد ، او را به جهنّم می کشاند .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام : دوست داشتن تو ایمان و دشمن داشتن تو نفاق است . دوستداران تو ، نخستین کسانی هستند که وارد بهشت می شوند و دشمنان تو ، نخستین کسانی هستند که وارد جهنّم می شوند .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دروغ می گوید کسی که گمان می برد مرا دوست دارد ، ولی با علی دشمنی می ورزد ؛ چرا که محبّت من و او ، جز در قلب مؤمن ، گرد نمی آید . ای علی! به درستی که خداوند عز و جل دوستداران من و تو را از نخستین گروه سبقت گیرنده به سوی بهشت ، و دشمنان من و تو را از نخستین گروه گم راهان امّتم به سوی جهنّم می روند ، قرار داده است .

أعلام الدین به نقل از ابو ذر : در مسجد ، نزد پیامبر صلی الله علیه و آله نشسته بودیم که علی علیه السلام سر رسید . وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله دید علی علیه السلام می آید ، فرمود : «ای ابو ذر! این که می آید ، کیست؟» . پاسخ دادم : علی است ، ای پیامبر خدا ! فرمود : «ای ابو ذر! آیا او را دوست داری؟» . پاسخ دادم : ای پیامبر خدا! آری ، به خدا سوگند که او را دوست دارم و دوستدارانش را نیز دوست دارم . فرمود : «ای ابو ذر! علی را دوست بدار و دوستدار علی را [نیز] دوست بدار . همانا پرده ای که میان خدا و بنده قرار دارد ، مِهر علی بن ابی طالب است . ای ابو ذر! علی را مخلصانه دوست بدار که هیچ کس نیست که علی را با اخلاصْ دوست بدارد و از خداوندْ چیزی درخواست کند و یا دعایی نماید ، مگر آن که آن چیز را به او عطا می کند و دعایش را اجابت می نماید» . گفتم : ای پیامبر خدا! محبّت علی بن ابی طالب را بر جگرم همانند آب خنک ، یا شهدِ زنبور عسل ، یا مانند آیه ای از کتاب خدا که می خوانم ، احساس می کنم ، و محبّت علی در نزد من ، شیرین تر از عسل است . پیامبر خدا فرمود : «ما ، درخت پاک و ریسمان محکم هستیم و دوستداران ما برگ های آن درخت هستند . پس ، کسی که مایل است به بهشتْ وارد شود ، باید به شاخه ای از شاخه های این درخْت در آویزد» .

.


ص: 230

الإمام علیّ علیه السلام :لَیُحِبُّنی أقوامٌ یَدخُلونَ بِحُبِّی الجَنَّهَ ، ولَیُبغِضُنی أقوامٌ یَدخُلونَ بِبُغضِیَ النّارَ . (1)

2 / 13مُجاوَرَهُ النَّبِیِّ فِی الجَنَّهِالإمام علیّ علیه السلام :إنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله أخَذَ بِیَدِ حَسَنٍ وحُسَینٍ فَقالَ : مَن أحَبَّنی وأحَبَّ هذَیِن وأباهُما واُمَّهُما کانَ مَعی فی دَرَجَتی یَومَ القِیامَهِ . (2)

.

1- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 297 عن أبی السوار العنزی .
2- .سنن الترمذی : ج 5 ص 641 ح 3733 ، مسند ابن حنبل : ج 1 ص 168 ح 576 ، فضائل الصحابه لابن حنبل : ج 2 ص 694 ح 1185 کلّها عن علیّ بن جعفر عن أخیه الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام .

ص: 231



2 / 13 همنشینی با پیامبر در بهشت

امام علی علیه السلام :کسانی مرا دوست می دارند که با مِهر من وارد بهشت می شوند و کسانی [ نیز] با من دشمنی می ورزند که با کینه من ، وارد جهنّم می شوند .

2 / 13همنشینی با پیامبر در بهشتامام علی علیه السلام :پیامبر خدا ، دست حسن و حسین علیهماالسلامرا گرفت و فرمود : «کسی که من و این دو نفر و پدر و مادر این دو را دوست بدارد ، در روز قیامت با من در یک جایگاه است .

.


ص: 232

المناقب للخوارزمی عن جابر بن عبد اللّه :قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : مَن أحَبَّکَ وتَوَلّاکَ أسکَنَهُ اللّهُ مَعَنا . ثُمَّ تَلا رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : «إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّتٍ وَ نَهَرٍ * فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُّقْتَدِرٍ » (1) . (2)

تفسیر فرات عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری :قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : أبشِر یا عَلِیُّ ، ما مِن عَبدٍ یُحِبُّکَ ویَنتَحِلُ مَوَدَّتَکَ إلّا بَعَثَهُ اللّهُ یَومَ القِیامَهِ مَعَنا . ثُمَّ قَرأَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله هذِهِ الآیَهَ «إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّتٍ وَ نَهَرٍ * فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُّقْتَدِرٍ» . (3)

رسول اللّه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ عَلِیّا وأطاعَهُ فی دارِ الدُّنیا ؛ وَرَدَ عَلَیَّ حَوضی غَدا وکانَ مَعی فی دَرَجَتی فِی الجَنَّهِ ، ومَن أبغَضَ عَلِیّا فی دارِ الدُّنیا وعَصاهُ ؛ لَم أرَهُ ولَم یَرَنی یَومَ القِیامَهِ ، وَاختُلِجَ (4) دونی ، وأُخِذَ بِهِ ذاتَ الشِّمالِ إلَی النّارِ . (5)

عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ عَلِیّا کانَ مَعی فی حَضیرَهِ القُدسِ . (6)

الإمام علیّ علیه السلام :مَن أحَبَّنی کانَ مَعی ، أما إنَکَ لَو صُمتَ الدَّهرَ کُلَّهُ وقُمتَ اللَّیلَ کُلَّهُ ثُمَّ قُتِلتَ بَینَ الصَّفا وَالمَروَهِ أو قالَ : بَینَ الرُّکِن وَالمَقامِ لَما بَعَثَکَ اللّهُ إلّا مَعَ هَواکَ بالِغا ما بَلَغَ ؛ إن فی جَنَّهٍ فَفی جَنَّهٍ وإن فی نارٍ فَفی نارٍ . (7)

راجع : أهل البیت فی الکتاب والسنّه : القسم الثامن : حقوق أهل البیت / الفصل الثالث : عناوین حقوقهم / المودّه .

.

1- .القمر : 54 و55 .
2- .المناقب للخوارزمی : ص 276 ح 259 ؛ تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 629 ح 1 .
3- .تفسیر فرات : ص 456 ح 597 وص 598 نحوه ، تأویل الآیات الظاهره : ج 2 ص 630 ح 2 ولیس فیه «یحبّک» .
4- .خَلَجتُ الشیءَ : انتَزَعتُه . واختَلَجتُه مثله (المصباح المنیر : ص 177 «خلج») .
5- .الأمالی للصدوق : ص 374 ح 471 ، بشاره المصطفی : ص 34 کلاهما عن ابن عبّاس .
6- .ملحقات الإحقاق : ج 21 ص 326 نقلاً عن الفائق فی اللفظ الرائق : ص 114 ، وفی حدیثٍ آخر : «من أحبّ علیّا کان معی ومعه» .
7- .شرح نهج البلاغه : ج 4 ص 105 عن حبّه العرنی ؛ بحار الأنوار : ج 39 ص 295 .

ص: 233

المناقب ، خوارزمی به نقل از جابر بن عبد اللّه : پیامبر خدا به علی علیه السلام فرمود : «کسی که تو را دوست بدارد و پیروی ات نماید، خداوند، او را همنشین ما قرارمی دهد». آن گاه ، پیامبر خدا این آیه را قرائت کرد : « «به درستی که پرهیزگاران در باغ ها و چشمه هایند ؛ در جایگاه راستی ، نزد پادشاهی نیرومند» » .

تفسیر فرات به نقل از جابر بن عبد اللّه انصاری : پیامبر خدا فرمود : «ای علی! شاد باش ؛ زیرا بنده ای نیست که دوستدار تو باشد و همراهی ات را برگزیده باشد ، مگر آن که خداوند در روز قیامت ، او را با ما محشور می سازد» . آن گاه ، پیامبر صلی الله علیه و آله این آیه را قرائت کرد : « «همانا پرهیزگاران در باغ ها و چشمه هایند ؛ در جایگاه راستی ، نزد پادشاهی نیرومند» » .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :هر کس علی را دوست بدارد و در دنیا از او پیروی کند ، فردا در کنار حوضم (حوض کوثر) بر من وارد می شود و در بهشت با من در یک جایگاه خواهد بود و هر کس در دنیا علی را دشمن بدارد و نافرمانی اش کند ، روز قیامت ، من او را نمی بینم و او نیز مرا نمی بیند و به سوی پیشوای دیگری کشیده می شود و وی او را از سمت چپ به سوی جهنّم برده می شود .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :دوستدار علی ، در صف مقدّم بهشت ، همراه من است (1) .

امام علی علیه السلام :دوستدار من ، همراه من است . آگاه باش! چنانچه تو روزها را روزه بداری و شب ها را به نماز برخیزی و میان صفا و مروه (یا فرمود : میان رکن و مقام) به شهادت برسی ، خداوند ، تو را برنمی انگیزد ، مگر به همراه خواسته ات ، هرچه باشد . اگر بهشتی باشد ، در بهشتی و اگر جهنّمی باشد ، در جهنّم خواهی بود .

ر . ک : اهل بیت در قرآن و حدیث : بخش هشتم : حقوق اهل بیت / فصل سوم : عناوین حقوق اهل بیت / دوستی .

.

1- .در حدیثی دیگر آمده است : «کسی که علی را دوست بدارد ، همراه من و همراه اوست» .

ص: 234

الفصل الثالث : خصائص محبّیه3 / 1طیبُ الوِلادَهِرسول اللّه صلی الله علیه و آله فی عَلِیٍّ علیه السلام : یا أیُّهَا النّاسُ ، امتَحِنوا أولادَکُم بِحُبِّهِ ؛ فَإِنَّ عَلِیّا لایَدعو إلی ضَلالَهٍ ، ولا یُبعِدُ عَن هُدی ، فَمَن أحَبَّهُ فَهُوَ مِنکُم ، ومَن أبغَضَهُ فَلَیسَ مِنکُم . (1)

عنه صلی الله علیه و آله :یا عَلِیُّ ، لا یُحِبُّکَ إلّا مَن طابَت وِلادَتُهُ ، ولا یُبغِضُکَ إلّا مَن خَبُثَت وِلادَتُهُ ، ولا یُوالیکَ إلّا مُؤمِنٌ ، ولا یُعادیکَ إلّا کافِرٌ . (2)

عنه صلی الله علیه و آله :مَن أحَبَّ عَلِیّا کانَ طاهِرَ الأَصلِ ، ومَن أبغَضَهُ نَدِمَ یَومَ الفَصلِ . (3)

راجع : ص 358 (خبث الولاده) . أهل البیت فی الکتاب والسنّه : القسم التاسع : حبّ أهل البیت / الفصل الثانی : خصائص حبّهم / علامه طیب الولاده .

.

1- .تاریخ دمشق : ج 42 ص 288 ح 8818 عن أنس .
2- .کمال الدین : ص 261 ح 8 عن علیّ بن الحسن السائح عن الإمام العسکری عن آبائه علیهم السلام ، الأمالی للصدوق : ص 383 ح 489 عن ابن عبّاس وفیه إلی «خبثت ولادته» ، الاحتجاج : ج 1 ص 169 ح 35 .
3- .جامع الأخبار : ص 54 ح 64 .