گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
شاهنامه فردوسی
جلد پنجم
حقنه معتدله دیگر



حکیم سید محمد مؤمن گفته این حقنه برای اکثر امراض نافع است.
حب القرطم مقشر نیم‌کوفته، جو مقشر نیم‌کوفته از هریک 10 مثقال، عناب، سه‌پستان از هریک 30 عدد، گل بنفشه، عنب الثعلب از هریک 7 مثقال، تخم خبازی 2 مثقال، برگ چغندر 10 عدد، سبوس گندم 5 مثقال، مجموعه را بدستور جوشانده صافی نموده فلوس خیار شنبر 5 مثقال، ترنجبین 10 مثقال در آن حل کرده بپالائید و روغن بادام شیرین 10 مثقال، بوره ارمنی سوده یک مثقال اضافه نموده نیکو برهم زنند و بدستور مقرّر حقنه نمایند.
ص: 28

حقنه معتدله دیگر

بذرکتان، حلبه، انجیر زرد، عناب، سه‌پستان، گل بنفشه، گل ختمی سفید، بابونه، اکلیل الملک، حسک، شبت، سبوس گندم از هریک کفی بجوشانند چنانچه رسم است و صافی نموده فانید 2 گرم، بوره ارمنی دو پنجم گرم، نمک هندی یک پنجم گرم، روغن کنجد 4/ 1 گرم اضافه نموده حقنه نمایند.

حقنه‌های لیّنه

اشاره

از طبیب قرشی
آب برگ چغندر و ماء الشعیر از هریک 6 گرم، فلوس خیار شنبر 3 گرم، شکر سرخ 4/ 1 گرم، روغن کنجد 4/ 1 گرم، بوره ارمنی اضافه نموده حقنه نمایند و گاهی بدان آب برگ چغندر و ماء الشعیر نیم گرم باید نمود و گاهی بدل فلوس خیار شنبر بوزن آن خمیره بنفشه با بنفشه با شیرخشت خراسانی باید نمود.

حقنه لیّنه

از ابن جزله
رفع بستگی شکم در بیماری گرم و رفع حمیات حاره کند.
عناب، سه‌پستان، سربنفشه خشک، جومقشر نیم‌کوفته، گل ختمی، سبوس گندم، اکلیل الملک از هریک کفی، انجیر زرد 5 عدد در یک من و نیم آب بجوشانند تا نیم من بماند. بپالانند و 2/ 1 گرم شکر سرخ و 4/ 1 گرم روغن بنفشه و 4/ 1 گرم روغن کنجد و 2 گرم آبکامه داخل کرده برهم زنند نیم‌گرم حقنه نمایند که به امر اللّه تعالی نافع است.
ص: 29

حقنه لیّنه دیگر

که همین منفعت را دارد.
آب برگ چغندر تازه 30 گرم، روغن گل سرخ 3 گرم، آبکامه 5/ 7 مثقال.
نیم گرم حقنه نمایند.

حقنه لیّنه دیگر

سرسام و امراض حارّه دماغی را سودمند باشد.
آرد جو مقشر، سربنفشه، گل نیلوفر از هریک 5/ 4 مثقال، عناب 10 دانه، سه‌پستان 30 دانه، بابونه مجموع را در 2 من آب بجوشانند تا به نصف برسد پس بپالایند و یک 5/ 4 گرم شکر سرخ و روغن گل سرخ به مقدار حاجت داخل کرده حقنه نمایند.

حقنه لیّنه دیگر

از حقنه قبلی نرم‌تر است با همان خواص.
کشکاب 4 گرم، لعاب بذر قطونا (اسفرزه) 2 گرم، روغن کدو، سفیده تخم‌مرغ همه را یک‌جا حقنه نمایند.

حقنه لیّنه بارده

اشاره

ماء الشعیر 15 مثقال، روغن کدو، روغن بنفشه بادام، بذر قطونا از هرکدام 5/ 7 مثقال حقنه نمایند.

حقنه لیّنه دیگر

از علاء الدین منصور
برای امراض حاره دماغی و سرسام و حمیّات و سایر امراض حارّه مفید است و طبع را نرم کند.
ص: 30
سه‌پستان، گل بنفشه، آرد جو، سبوس گندم، اکلیل الملک از هر یک کفی، انجیر زرد 5 عدد در سه رطل آب بجوشانند تا به یک رطل برسد بپالایند و شکر سرخ 5 درم، روغن بادام شیرین 10 درم، روغن کنجد، آبکامه از هریک 5 درم اضافه نموده حقنه نمایند.

حقنه لیّنه دیگر

از حکیم سدید کازرونی
انجیر زرد خشک 7 دانه، سبوس گندم، برگ ختمی سفید، حسک نیم‌کوفته از هریک کفی، برگ چغندر 10 عدد، اصل السوس نیم‌کوفته 5 درم، سه‌پستان 30 دانه، جومقشر نیم‌کوفته 10 درم، گل بنفشه، بابونه، گل نیلوفر از هریک کفی در 6 رطل آب بجوشانند تا 2 رطل بماند بپالایند و در نیم رطل از آن 15 درم لعاب بذر قطونا 10 درم، روغن کنجد 10 درم، آبکامه رقیق 2 درم و نیم درم نمک هندی داخل نموده نیم‌گرم (ولرم) حقنه نمایند.

حقنه لیّنه دیگر

حمیّات حاره و امراض حاره را نافع است.
انجیر زرد خشک 10 دانه، اصل السوس نیم‌کوفته 2 درم، سه‌پستان 30 عدد، کشک جو کفی، گل بنفشه، گل نیلوفر از هریک کفی، بابونه کفی، جمله را در 3 من آب بجوشانند تا یک من بماند پس صاف نموده لعاب بذر قطونا 10 درم، شکر سرخ 20 درم، آبکامه رقیق، روغن بنفشه بادام از هریک 10 درم، بوره ارمنی 2 درم، نمک هندی سوده نیم درم اضافه نموده شکر را در آن حل کرده جمله را سه دفعه حقنه نمایند.
ص: 31

حقنه لیّنه

از حنین
نافع از برای حمیّات حارّه و سرسام و جمیع امراض حارّه و ملیّن طبع است.
عناب خراسانی، سه‌پستان، حسک نیم‌کوفته، گل بنفشه، جومقشر نیم کوفته، سبوس گندم، گل ختمی سفید، اکلیل الملک از هریک کفی انجیر زرد 5 عدد در سه رطل آب بجوشانند تا به یک رطل برسد صاف نموده شکر سرخ 5 درم، روغن کنجد، روغن بنفشه بادام از هریک 10 درم، آبکامه 10 درم اضافه نموده نیم‌گرم حقنه نمایند.

حقنه لیّنه

از محمد بن زکریای رازی
شکم را نرم کند و تب‌های گرم و سرسام و امراض حارّه را نافع است.
سبوس گندم، گل بنفشه، تخم خبازی، تخم ختمی سفید، جو مقشر نیم کوفته از هریک کفی در یک من آب بپزند تا ثلث آن بماند صاف نموده و روغن بنفشه 5 درم در آن داخل کرده حقنه کنند.

حقنه لیّنه دیگر

گرمی بدن را فرونشاند و طبع را نرم کند و تشنگی و سوزش دل را تسکین دهد.
ماء الشعیر، لعاب بذر قطونا از هریک 10 درم، روغن بادام، روغن کدو از هریک 5 درم، سفیده تخم‌مرغ حدود یک عدد. جمله را یک‌جا کرده برهم زنند برهم‌زدنی که نیکو مخلوط شود حقنه نمایند.
حقنه لینه

از سید محمد هاشم (قدس سره)
استعمال می‌شود در حمیّات حارّه و امراض حارّه طبع را نرم کند و صفرا براند.
عناب و آلوی سیاه از هریک 10 دانه، سه‌پستان 20 دانه، گل بنفشه، گل نیلوفر، عنب الثعلب، اصل السوس، تخم خیارین نیم‌کوفته، تخم کاسنی نیم کوفته از هریک 2 مثقال. مجموع را در یک من آب بجوشانند تا ثلث بماند صاف نموده آب برگ چغندر، لعاب بذر قطونا، ماء الشعیر از هریک 20 مثقال داخل کرده فلوس خیار شنبر، شیرخشت خراسانی، خمیر بنفشه از هریک 10 مثقال در آن حل کرده چنانچه عسل خیار شنبر تمام از فلوس جدا شود پس بپالایند. آبکامه، روغن گل سرخ، روغن کدو از هریک 10 مثقال روغن بادام شیرین یک مثقال، نمک طعام سوده یک مثقال داخل کرده چندان برهم زنند که یکسان شود به سه دفعه حقنه کنند.

حقنه لیّنه

در درمان امراض حارّه هنگامی که طبیعت محتبس باشد.
عناب و سه‌پستان از هریک 20 عدد، گل بنفشه چهار پنجم گرم، انجیر زرد خشک 10 عدد، گل ختمی سفید و سبوس گندم که هر دو را در کتان بسته باشند از هریک کفی، همه را در 258 مثقال آب بجوشانند تا به 86 مثقال برسد صاف کرده آب برگ چغندر 5/ 21 مثقال، روغن کنجد حدود یک مثقال، آبکامه رقیق نیم مثقال اضافه نموده برهم زنند تا نیکو مخلوط شود. نیم‌گرم به 3 دفعه تا چهار دفعه حقنه نمایند.
ص: 33

حقنه لیّنه دیگر

صفراوی و ذات الجنب و ذات الصدر و برسام و ذات الریه و خناق را نافع است.
گل بنفشه و گل نیلوفر از هرکدام سه پنجم گرم، تخم خبازی، تخم ختمی سفید از هریک کفی، جو مقشر نیم‌کوفته کفی، مجموع را در آب بپزند چنانکه مقرر است و بپالایند پس فلوس خیار شنبر، ترنجبین، شیرخشت خراسانی، شکر سفید از هریک 10 مثقال را در آن حل کنند باز بپالایند پس روغن بنفشه، لعاب بذر قطونا، لعاب حب سفرجل (میوه به) از هریک 10 مثقال، نمک طعام نوک قاشق چایخوری، داخل کرده حقنه نمایند.

حقنه لیّنه

از شیخ داوود مذکور در تذکرة الباب
نافع است برای از بین بردن شدت صفرا و دم چون بعد از فصد استعمال کرده شود و مؤکّد است استعمال آن اگر در آن حال حمّی و قبض طبیعت باشد.
جو مقشر نیم‌کوفته 2 کف، تخم کتان، عناب، سه‌پستان، انجیر زرد، نانخواه از هرکدام یک کف، برگ چغندر، قنطوریون دقیق از هریک قبضه‌ای، گل ختمی سفید 2 گرم بجوشانند و بپالایند، عسل مصفی، روغن کنجد از هرکدام 30 گرم، شکر 15 مثقال، بوره ارمنی دو پنجم گرم، روغن بنفشه، روغن نیلوفر از هرکدام یک گرم، حقنه کنند. می‌فرمایند نانخواه را در این هیچ دخلی نیست و اگر بجای نانخواه، اصل السوس باشد نیکوست.
ص: 34

حقنه لیّنه

در امراض حاره استعمال می‌شود.
عناب، سه‌پستان، گل بنفشه، جو مقشر، گل ختمی سفید، سبوس گندم، حسک، اکلیل الملک، انجیر زرد در 3 صد مثقال آب بجوشانند تا ثلث آن بماند پس 40 مثقال آن را با شکر سرخ و روغن بادام شیرین حقنه نمایند. و اگر تبرید زیاد مطلوب باشد لعاب بذر قطونا و روغن کدو و آب لبلاب اضافه نمایند.

حقنه دیگر

از میر سید محمد مؤمن
اسهال صفرا می‌کند و گرانی که با تب و سدّه باشد رفع می‌کند و از مجربّات خود شمرده است.
تخم خیارین 2 مثقال، گل بنفشه 5 مثقال، گل نیلوفر 3 مثقال، جو مقشر کفی، عناب، سه‌پستان از هریک 20 دانه، عنب الثعلب 15 مثقال، پوست هلیله زرد 5 مثقال، مغز تخم کدو نیم‌کوفته 5 مثقال، در آب بجوشانند صاف نموده شیرخشت خراسانی 10 مثقال، در آن حل کرده روغن کدو 8 مثقال، لعاب بذر قطونا 10 مثقال اضافه نموده حقنه کنند.

حقنه لیّنه

در امراض حارّه بکار می‌رود.
عناب و سه‌پستان از هریک 20 دانه، گل بنفشه، تخم خبازی، اکلیل الملک از هریک 5/ 2 مثقال، عنب الثعلب، تخم قرطم از هرکدام 5 مثقال، گل نیلوفر 2 مثقال، جو مقشر 10 مثقال جوشانده و صاف کنند، فلوس خیار شنبر 5
ص: 35
مثقال، ترنجبین، شیرخشت خراسانی از هریک 10 مثقال در آن حل کرده بپالایند و روغن بادام شیرین 10 مثقال داخل نموده 2 بار به آن حقنه نمایند. و شرط آن است که هربار 50 مثقال و نهایت 60 مثقال باشد و کمتر از 50 مثقال در بزرگسالان جایز نیست. و اگر حرارت مفرط نباشد سناء مکی 4 مثقال، گل بابونه، خارخاسک از هریک 2 مثقال می‌توان اضافه نمود و کمی بوره ارمنی سوده روی دارو بپاشند.