گروه نرم افزاری آسمان

حقنه الادهان (روغن‌ها)


اشاره

نافع برای برودت احشا خصوصا گرده و رحم و مثانه و آلات تناسل
روغن مغز بادام، روغن مغز کردگان، روغن مغز حب القرطم از هریک 15 مثقال، روغن گوسفند 12 مثقال و در نسخه دیگر بجای روغن گوسفند، روغن زیتون 5/ 7 مثقال داخل شده است. و گفته که برودت احشا اگر از اخلاط مرکبه باشد و کهنه شده باشد یا درد کمر با وی باشد باید که 5/ 7 مثقال زیت اضافه نمایند و اگر برودت از بلغم باشد روغن بادام تلخ داخل نمایند و در مجموع روغن‌ها آب به وزن روغن‌ها وارد کنند و بجوشانند تا نصف آب بماند و در قبل و دبر حقنه نمایند و اگر با برودت استرخا یا تشنجی در احشا باشد این حقنه را با آب مورد و روغن زیتون و روغن مرزنجوش و نمام و قنطوریون از هرکدام یک ملعقه دهن (روغن) بدستور ترتیب داده در دبر و قبل حقنه نمایند و گاه یک پنجم گرم قصب الذریره به ادویه فوق اضافه می‌شود.
ص: 36

حقنه الادهان

از صاحب ذخیره خوارزمشاهی
روغن مغز بادام تلخ و روغن مغز جوزماکول، روغن حبه الخضرا، روغن زیتون از هریک 5/ 7 مثقال، روغن گاو کمتر از 4 مثقال، با 45 مثقال ماء الشعیر بیامیزند و 3 بار با آن حقنه نمایند.

حقنه الادهان

نافع برای قولنج و برودت رحم و درد پشت و سرین و عرق النساء و اوجاع مفاصل.
بذر کتان، حلبه، قنطوریون دقیق، شبت خشک، مغز تخم بید انجیر نیم‌کوفته از هرکدام 5/ 7 مثقال، حسک، بابونه 12 مثقال، انجیر زرد 10 عدد، سبوس گندم، برگ سداب خشک 15 مثقال، شحم الحنظل، مقل ارزق، سکبینج، مغز بادام تلخ نیم‌کوفته از هریک یک گرم، عناب و سه‌پستان از هر یک 30 عدد برگ کلم و برگ چغندر از هریک یک بسته کوچک همه را در 602 مثقال آب خالص بپزند تا 172 مثقال بماند پس بپالایند و در 14 گرم از این آب تا 16 گرم 5/ 7 مثقال آبکامه و دو پنجم گرم بوره ارمنی و 5/ 7 مثقال عسل مصفی و 5/ 7 مثقال روغن زیتون یا روغن کنجد و کمتر از چهار مثقال روغن‌بان و یک پنجم گرم زهره گاو ترکیب کرده حقنه نمایند.

حقنه

مورد استفاده در حمیات حاده هرگاه طبیعت بند باشد و یبوست غالب باشد زیرا که مسکن و مطفی حرارت است و اسهال ملایم می‌کند و مورث حرارت نیست و سرسام صفراوی را نافع است.
ص: 37
سبوس گندم در پارچه کتان بسته گل بنفشه، تخم ختمی و جو نیم‌کوفته از هریک کفی، عناب و سپستان از هریک 20 دانه، گل نیلوفر 8/ 0، روغن بنفشه، سناء مکی یک گرم، همه را در 336 گرم آب بجوشانند تا به 84 مثقال برسد صاف نموده و حل کنند، شکر 2 گرم در آن حل کنند و روغن بنفشه 2 گرم اضافه کرده و حقنه نمایند.

حقنه ممسک

اشاره

سحج و امعاء و اسهال بطن را نافع بود.
برنج فارسی 4 گرم، عدس مقشر 2 گرم، جو مقشر 3 گرم، گلنار فارسی یک گرم، در یک من آب بجوشانند تا مهرّا شود[5] صاف نموده بگیرند از آن 30 مثقال، صمغ عربی، طین قبرسی، اسفیداج، ارزیر شسته، اقاقیا، دم الاخوین، عصاره لحیه التیس، کاغذ خطائی سوخته از هرکدام یک پنجم گرم، زرده تخم‌مرغ بریان کرده 2 عدد. ادویه را کوفته و بیخته در روغن گل سرخ 5/ 8 مثقال و زرده تخم‌مرغ حل کنند و در هاون بمالند تا چون مرهم شود و در آب مطبوخ اول حل کرده استعمال نمایند نیم‌گرم و تا مقدور باشد باید صبر کنند و مایع حقنه را در شکم نگه‌دارند.

حقنه ممسک دیگر

زحیر و قروح و دبیله امعا و اسهال شکم را سود دهد.
کعک سوخته، زرنیخ سرخ، روستنج، زاج یمانی، مازوی سبز شسته از هر یک 30 گرم، اقاقیا، آرد بلوط، صمغ عربی، دم الاخوین از هریک 12 گرم. ادویه
ص: 38
را جدا کوفته و بیخته وزن نموده درهم آمیزند و با آب مورد سرشته قرص‌ها ساخته و در سایه خشک کنند پس بگیرند برنج فارسی را با پیاله‌ای آب بجوشانند و بپالایند و حدود 30 گرم آب برنج و 5/ 7 گرم روغن گل سرخ درهم آمیزند و یک قرص را در آن حل کرده حقنه نمایند.