انگشت‌پیچ جدوار
جدوار گرم و خشک است در اول درجه سوم و چون با حرارت غریزی و ارواح انسان همسو و سازگار است آزار و اذیتی متوجه انسان نمی‌شود.
خاصیت پادزهری داشته و اثر آن در دفع سموم بارده بیشتر از سموم حاره است. مفرح و مقوی قلب و اعضای رئیسه و احشاء و پادزهر همه سموم است. مفتح و لطیف‌کننده و نرم‌کننده و منضج و مسکن اوجاع و مقوی چشم و اشتهاآور و تقویت کننده نیروی جنسی می‌باشد. اخلاط عفونی را دفع می‌کند و چاق‌کننده و برای همه دردهای سرد و فلج و لقوه و قولنج و صرع مفید است.
ص: 29
جدوار 15 گرم، عنبر اشهب نیم مثقال، زعفران سوده نیم مثقال، گلاب یک شیشه، آب سیب، آب به، آب گلابی یا آب آناناس از هرکدام یک لیوان. جدوار و عنبر اشهب و آب‌میوه‌ها و گلاب را با هم مخلوط و روی شعله ملایم بجوشانند تا یک سوم کم شود صاف کنند و آب‌میوه‌ها را با حدود 75 گرم شکر یا قند یا عسل مخلوط کرده دوباره بجوشانند تا غلیظ شود و آخر سر در حال غلیظ شدن زعفران سوده را اضافه و مانند دستور سایر انگشت‌پیچ‌ها عمل نمایند.
انگشت‌پیچ ضد گلودرد
برای کسانی که مرتب در گلو احساس ناراحتی می‌کنند و افرادی که در اثر تزریق پنی‌سیلین دچار لوزه‌های متخلخل و سفت شده‌اند بسیار مفید است. ضد هر گونه عفونت و چرک گلو و سینوزیت می‌باشد. از انواع سرماخوردگی‌ها پیشگیری به عمل می‌آورد. ضدعفونی‌کننده معده است و حالت تهوع را از بین می‌برد.
عرق آویشن، عرق مرزنجوش، عرق مزره، عرق اسطوخودوس، عرق نعناع از هرکدام یک لیوان، آب سیب، آب به، آب آناناس یا آب لیموشیرین از هرکدام یک لیوان.
عرقیات و آب‌میوه‌ها را با هم مخلوط و با مقداری شکر قرمز حدود یک استکان تا یک لیوان روی شعله ملایم بجوشانید تا غلیظ شود. قبل از سرد شدن به تکه‌های شکلاتی تقسیم نمایید و بگذارید سرد و سفت شود روزانه حد اقل 3 بار هر بار یک تکه در دهان گذاشته بمکند.
انگشت‌پیچ ضد میگرن و انواع سردرد
عرق کاکوتی، عرق کاسنی، عرق نعناع، عرق پونه، عرق گاوزبان، عرق گشنیز، عرق افسنتین، عرق زیره سیاه، عرق مرزنجوش از هرکدام یک لیوان.
ص: 30
آب سیب، آب به یا آب انگور، آب گلابی یا آب انبه یا آب آناناس از هرکدام یک لیوان. زعفران نوک قاشق چایخوری.
طبق دستور سایر انگشت‌پیچ‌ها عمل کنند تا تکه‌های شکلاتی بدست آمده و روزی حد اقل 3 عدد هر روز در دهان گذاشته بمکند.
کتاب انگشت‌پیچ‌ها برگ زیبای دیگری از طب تحسین‌برانگیز اسلامی ایرانی کشورمان را رقم زد، باشد تا مردم عزیز کشورمان از این فن‌آوری بهره‌ها برند و امید آنکه مسئولین کشورمان از این بی‌تفاوتی و غفلت بیدار شده به ارزش واقعی این طب بیشتر پی برده و برای سلامتی مردم آن را مورد حمایت جدی قرار دهند.
نسخه‌های انگشت‌پیچ در کتب قدیم بسیار زیاد است و طالبین می‌توانند به کتاب‌های اقرابادین و قانون و کتب مشابه مراجعه نمایند.
منابع و مآخذ
قانون ابن سینا
قرابادین سید محمد حسین عقیلی خراسانی
مجربات فرنگی
ذخیره خوارزمشاهی
طب یوسفی
میزان الطب
تحفه حکیم مؤمن تبریزی
________________________________________
[1] ( 1). سفرجلی: به
[2] ( 2). منقی: پاک کرده شده، پاکیزه شده
[3] ( 3). نفث الدم: عبارت است از خونی که ظاهر شود از دهان
[4] ( 4). نزف الدم: خونریزی از بینی یا رگ که باعث سستی و ضعف بدن شود
[5] ( 5). رعاف: خونریزی بینی
[6] ( 6). عرق النساء: سیاتیک
[7] ( 7). داروهای دیگ‌ابزار: ادویه‌های خوش‌طعم و خوش‌بو که در طبخ از آنها استفاده می‌شود.
[8] ( 8). بلادر: ثمر درختی‌ست هندی که در داروهای گیاهی به کار می‌رود.
[9] ( 9). بزر القنب: بذر درختی است که در اکثر بلاد رویش می‌کند و مفرح قلب بوده و صورت را صاف و خوش‌رنگ کرده و محرک نیروی باه در زنان و مردان است.
[10] ( 10). کرویا: زیره رومی- شاه‌زیره. تخم گیاهی است چتری، برگهایش شبیه به برگ شوید، گلهایش سفید، تخم‌های آن شبیه زیره، طعمش تلخ، بیخ آن شبیه زردک و پخته آن خورده می‌شود.