- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِيِّ جَمِيعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِيِّ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع لَوْ مَاتَ مَنْ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ أَنْ يَكُونَ الْقُرْآنُ مَعِي وَ كَانَ ع إِذَا قَرَأَ م الِكِ يَوْمِ الدِّينِ يُكَرِّرُهَا حَتَّى كَادَ أَنْ يَمُوتَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 403 رواية : 13
13- زهرى گويد: حضرت على بن الحسين عليهما السلام فرمود: اگر همه مردم كه ما بين مشرق و مغرب هستند بميرند من از تنهائى هراس نكنم پس از آنكه قرآن با من باشد، و آن حضرت عليه السلام شيوه اش اين بود كه هرگاه ((مالك يوم الدين )) را مى خواند آنقدر آنرا تكرار مى كرد كه نزديك بود بميرد.
14- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ غَالِبٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا جَمَعَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ إِذَا هُمْ بِشَخْصٍ قَدْ أَقْبَلَ لَمْ يُرَ قَطُّ أَحْسَنُ صُورَةً مِنْهُ فَإِذَا نَظَرَ إِلَيْهِ الْمُؤْمِنُونَ وَ هُوَ الْقُرْآنُ قَالُوا هَذَا مِنَّا هَذَا أَحْسَنُ شَيْءٍ رَأَيْنَا فَإِذَا انْتَهَى إِلَيْهِمْ جَازَهُمْ ثُمَّ يَنْظُرُ إِلَيْهِ الشُّهَدَاءُ حَتَّى إِذَا انْتَهَى إِلَى آخِرِهِمْ جَازَهُمْ فَيَقُولُونَ هَذَا الْقُرْآنُ فَيَجُوزُهُمْ كُلَّهُمْ حَتَّى إِذَا انْتَهَى إِلَى الْمُرْسَلِينَ فَيَقُولُونَ هَذَا الْقُرْآنُ فَيَجُوزُهُمْ حَتَّى يَنْتَهِيَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ فَيَقُولُونَ هَذَا الْقُرْآنُ فَيَجُوزُهُمْ ثُمَّ يَنْتَهِي حَتَّى يَقِفَ عَنْ يَمِينِ الْعَرْشِ فَيَقُولُ الْجَبَّارُ وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِي لَأُكْرِمَنَّ الْيَوْمَ مَنْ أَكْرَمَكَ وَ لَأُهِينَنَّ مَنْ أَهَانَكَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 403 رواية : 14
14- اسحاق بن غالب گويد: حضرت صادق عليه السلام فرمود: آنگاه كه خداوند خلق اولين و آخرين را در قيامت جمع كند بناگاه شخصى را كه خودش صورت ترا از او هرگز نديده اند ديدار كنند كه بسوى آنان آيد، پس چون مؤ منان نظرشان بر او كه همان قرآن است بيفتد گويند: اين از ما است و اين بهترين كسى است كه ما او را ديده ايم ، و چون از همه آنها بگذرد گويند: اين قرآن است ، پس از آنها هم بگذرد تا به پيمبران مرسل رسد آنها نيز گويند: اين قرآن است ، از آنها نيز بگذرد تا به فرشتگان رسد آنها گويند: اين قرآن است ، پس از آنها نيز بگذرد تا به سمت راست عرش رسد و آنجا بايستد، پس خداى جبار فرمايد: بعزت و جلال خودم و ببلندى مقامم سوگند كه البته امروز اكرام كنم (و گرامى دارم ) آنكه تو را اكرام كرده است ، و البته خوار كنم هر كس كه تو را خوار كرده است .
*باب فضيلت آنكس كه قرآن را بكار بندد*
بَابُ فَضْلِ حَامِلِ الْقُرْآنِ
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبِي الْحُسَيْنِ الْفَارِسِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ الْجَعْفَرِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ أَهْلَ الْقُرْآنِ فِي أَعْلَى دَرَجَةٍ مِنَ الْآدَمِيِّينَ مَا خَلَا النَّبِيِّينَ وَ الْمُرْسَلِينَ فَلَا تَسْتَضْعِفُوا أَهْلَ الْقُرْآنِ حُقُوقَهُمْ فَإِنَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْجَبَّارِ لَمَكَاناً عَلِيّاً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 404 رواية : 1
1 حضرت صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود است : همانا اهل قرآن در بلندترين درجات آدميان هستند بجز پيمبران و مرسلين ، پس حقوق اهل قرآن را اندك و كم مى شماريد، زيرا براى ايشان از طرف خداى عزيز جبار مقام بلندى است .
2- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الْحَافِظُ لِلْقُرْآنِ الْعَامِلُ بِهِ مَعَ السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 405 رواية : 2
2 حضرت صادق (ع ) فرمود: حافظ قرآن كه بدان عمل كند در آخرت رفيق با فرشتگان پيغامبرنده و نيكرفتار خداوند است .
3- وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ صَاحِبَهُ فِي صُورَةِ شَابٍّ جَمِيلٍ شَاحِبِ اللَّوْنِ فَيَقُولُ لَهُ الْقُرْآنُ أَنَا الَّذِي كُنْتُ أَسْهَرْتُ لَيْلَكَ وَ أَظْمَأْتُ هَوَاجِرَكَ وَ أَجْفَفْتُ رِيقَكَ وَ أَسَلْتُ دَمْعَتَكَ أَؤُولُ مَعَكَ حَيْثُمَا أُلْتَ وَ كُلُّ تَاجِرٍ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَتِهِ وَ أَنَا الْيَوْمَ لَكَ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَةِ كُلِّ تَاجِرٍ وَ سَيَأْتِيكَ كَرَامَةٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَأَبْشِرْ فَيُؤْتَى بِتَاجٍ فَيُوضَعُ عَلَى رَأْسِهِ وَ يُعْطَى الْأَمَانَ بِيَمِينِهِ وَ الْخُلْدَ فِي الْجِنَانِ بِيَسَارِهِ وَ يُكْسَى حُلَّتَيْنِ ثُمَّ يُقَالُ لَهُ اقْرَأْ وَ ارْقَهْ فَكُلَّمَا قَرَأَ آيَةً صَعِدَ دَرَجَةً وَ يُكْسَى أَبَوَاهُ حُلَّتَيْنِ إِنْ كَانَا مُؤْمِنَيْنِ ثُمَّ يُقَالُ لَهُمَا هَذَا لِمَا عَلَّمْتُمَاهُ الْقُرْآنَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 405 رواية : 3
3 و نيز فرمود، رسول خدا (ص ) فرموده است : قرآن را بياموزيد زيرا كه در روز قيامت قرآن در صورت زيبا كه رنگ صورتش گشته باشد نزد خواننده خود آيد و باو گويد: منم كه شب تو را به بيدارى بپايان بردم ، روزهاى داغ تو را به تشنگى بسر آوردم ، و آب دهانت را خشك كردم ، و اشكت را روان ساختم ، (اكنون ) هر كجا بروى من هم با تو باشم ، و هر تاجرى (امروز) بدنبال تجارت خويش است (كه در دنيا كرده است ) و من امروز بسود تو در پس تجارت هر تاجرى باشم ، و بزودى كرامتى نيز از جانب خداى عزوجل بتو رسد پس شادمان باش ، و (در اين حال ) تاجى بياورند و بر سرش نهند، و امان نامه (از آتش دوزخ را) بدست راستش دهند، و فرمان جاويد بودن در بهشت را بدست چپش ، و دو جامه بهشتى بوى پوشند، سپس باو گفته شود: بخوان و بالا برو، پس هر يك آيه را بخواند يكدرجه بالا رود، و بپدر و مادر او نيز دو جامه بپوشانند در صورتيكه مؤ من باشند، و بآن دو گويند. اين پاداش آن قرآنى است كه بفرزندتان آموختيد.
4- ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ مِنْهَالٍ الْقَصَّابِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَ هُوَ شَابٌّ مُؤْمِنٌ اخْتَلَطَ الْقُرْآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مَعَ السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ وَ كَانَ الْقُرْآنُ حَجِيزاً عَنْهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَقُولُ يَا رَبِّ إِنَّ كُلَّ عَامِلٍ قَدْ أَصَابَ أَجْرَ عَمَلِهِ غَيْرَ عَامِلِي فَبَلِّغْ بِهِ أَكْرَمَ عَطَايَاكَ قَالَ فَيَكْسُوهُ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ حُلَّتَيْنِ مِنْ حُلَلِ الْجَنَّةِ وَ يُوضَعُ عَلَى رَأْسِهِ تَاجُ الْكَرَامَةِ ثُمَّ يُقَالُ لَهُ هَلْ أَرْضَيْنَاكَ فِيهِ فَيَقُولُ الْقُرْآنُ يَا رَبِّ قَدْ كُنْتُ أَرْغَبُ لَهُ فِيمَا هُوَ أَفْضَلُ مِنْ هَذَا فَيُعْطَى الْأَمْنَ بِيَمِينِهِ وَ الْخُلْدَ بِيَسَارِهِ ثُمَّ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ فَيُقَالُ لَهُ اقْرَأْ وَ اصْعَدْ دَرَجَةً ثُمَّ يُقَالُ لَهُ هَلْ بَلَغْنَا بِهِ وَ أَرْضَيْنَاكَ فَيَقُولُ نَعَمْ قَالَ وَ مَنْ قَرَأَهُ كَثِيراً وَ تَعَاهَدَهُ بِمَشَقَّةٍ مِنْ شِدَّةِ حِفْظِهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَجْرَ هَذَا مَرَّتَيْنِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 405 رواية : 4
4 حضرت صادق (ع ) فرمود: هر كه در حال جوانى قرآن بخواند و با ايمان هم باشد قرآن با گوشت و خونش بياميزد، و خداى عزوجل او را با فرشتگان پيغام برنده و نيكرفتارش رفيق كند، و قرآن براى او در روز قيامت پرده و مانعى از آتش باشد و گويد: بار پروردگارا هر كار گرى بمزد كار خويشتن رسيده جز كارگر من ، پس گرامى ترين عطاهاى خود را باو برسان ، فرمود: پس خداى عزيز و جبار دو جامه از جامه هاى بهشتى باو بپوشاند و بر سرش تاج كرامت نهاده باشد، سپس بقرآن گفته شود: آيا ما تو را درباره اين شخص خشنود كرديم ؟ قرآن گويد: بار پروردگارا من برتر از اين درباره او ميل داشتم ، پس نامه امان (از دوزخ را) بدست راستش دهند، و فرمان جاويدان ماندن در بهشت را در دست چپش گذارند و وارد بهشت گردد، پس باو گفته شود: بخوان (قرآنرا) و يكدرجه بالا برو، سپس به قرآن گويند: آيا آنچه تو خواستى باو رسانديم و تو را خشنود كرديم ؟ گويد: آرى ، حضرت فرمود: هركس قرآن را بسيار بخواند و با اينكه حفظ آن (بر او) دشوار است آنرا به ذهن خويش بسپارد خداى عزوجل دو بار پاداش آنرا باو بدهد.
5- أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَ حُمَيْدُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ الْخَشَّابِ جَمِيعاً عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يُوسُفَ عَنْ مُعَاذِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَيْعٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِالتَّخَشُّعِ فِي السِّرِّ وَ الْعَلَانِيَةِ لَحَامِلُ الْقُرْآنِ وَ إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ فِي السِّرِّ وَ الْعَلَانِيَةِ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ لَحَامِلُ الْقُرْآنِ ثُمَّ نَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ يَا حَامِلَ الْقُرْآنِ تَوَاضَعْ بِهِ يَرْفَعْكَ اللَّهُ وَ لَا تَعَزَّزْ بِهِ فَيُذِلَّكَ اللَّهُ يَا حَامِلَ الْقُرْآنِ تَزَيَّنْ بِهِ لِلَّهِ يُزَيِّنْكَ اللَّهُ بِهِ وَ لَا تَزَيَّنْ بِهِ لِلنَّاسِ فَيَشِينَكَ اللَّهُ بِهِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فَكَأَنَّمَا أُدْرِجَتِ النُّبُوَّةُ بَيْنَ جَنْبَيْهِ وَ لَكِنَّهُ لَا يُوحَى إِلَيْهِ وَ مَنْ جَمَعَ الْقُرْآنَ فَنَوْلُهُ لَا يَجْهَلُ مَعَ مَنْ يَجْهَلُ عَلَيْهِ وَ لَا يَغْضَبُ فِيمَنْ يَغْضَبُ عَلَيْهِ وَ لَا يَحِدُّ فِيمَنْ يَحِدُّ وَ لَكِنَّهُ يَعْفُو وَ يَصْفَحُ وَ يَغْفِرُ وَ يَحْلُمُ لِتَعْظِيمِ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أُوتِيَ الْقُرْآنَ فَظَنَّ أَنَّ أَحَداً مِنَ النَّاسِ أُوتِيَ أَفْضَلَ مِمَّا أُوتِيَ فَقَدْ عَظَّمَ مَا حَقَّرَ اللَّهُ وَ حَقَّرَ مَا عَظَّمَ اللَّهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 406 رواية : 5
5- امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود: همانا سزاوارترين مردمان بترس از خدا در پنهان و عيان آنكس است كه قرآن را در بر دارد، و هر آينه سزاوارترين مردمان در نهان و آشكار بنماز خواندن و روزه گرفتن آنكس است كه قرآن را در بر دارد، سپس بآواز بلند فرمود: اى دارنده قرآن بوسيله آن فروتنى پيشه كن تا خدايت بالا برد، و بدان وسيله تكبر ورزى و عزت طلبى نكن كه خدا خوار و زبونت كند، اى در بر دارنده قرآن براى خدا خود را بدان بياراى تا خدايت بدان بيارايد و با قرآن براى مردمان خود آرائى نكن كه خدايت ترا بدان زشت كند، هر كه قرآن را (با تدبر و فهميدن ) ختم كند گويا نبوت را در دل خود جا داده ولى باو وحى نمى رسد، و هر كه قرآن را آنطور كه شايد فراهم كند (چنين كسى ) در برابر آنكس كه با او نادانى كند (بردبارى ورزد چون او) نادانى نكند، و در برابر كسى كه بر او خشم گيرد (شكيبائى ورزد و) و با هر كس كه با او تندى كند تندى نكند، ولى بگذرد و نديده گيرد و بيامرزد و حلم ورزد بخاطر بزرگ داشت قرآن ، و هر كه قرآن بدو داده شود و باز گمان كند كه بيك تن از مردم بهتر از آنچه او دارد چيزى داده اند آنكس بزرگ دانسته آنچه را خدا كوچك شمرده ، و كوچك دانسته آنچه را خداوند بزرگ شمرده است .
6- أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عُبَيْسِ بْنِ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحٌ الْقَمَّاطُ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ النَّاسُ أَرْبَعَةٌ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا هُمْ فَقَالَ رَجُلٌ أُوتِيَ الْإِيمَانَ وَ لَمْ يُؤْتَ الْقُرْآنَ وَ رَجُلٌ أُوتِيَ الْقُرْآنَ وَ لَمْ يُؤْتَ الْإِيمَانَ وَ رَجُلٌ أُوتِيَ الْقُرْآنَ وَ أُوتِيَ الْإِيمَانَ وَ رَجُلٌ لَمْ يُؤْتَ الْقُرْآنَ وَ لَا الْإِيمَانَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَسِّرْ لِي حَالَهُمْ فَقَالَ أَمَّا الَّذِي أُوتِيَ الْإِيمَانَ وَ لَمْ يُؤْتَ الْقُرْآنَ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ التَّمْرَةِ طَعْمُهَا حُلْوٌ وَ لَا رِيحَ لَهَا وَ أَمَّا الَّذِي أُوتِيَ الْقُرْآنَ وَ لَمْ يُؤْتَ الْإِيمَانَ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْآسِ رِيحُهَا طَيِّبٌ وَ طَعْمُهَا مُرٌّ وَ أَمَّا مَنْ أُوتِيَ الْقُرْآنَ وَ الْإِيمَانَ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْأُتْرُجَّةِ رِيحُهَا طَيِّبٌ وَ طَعْمُهَا طَيِّبٌ وَ أَمَّا الَّذِي لَمْ يُؤْتَ الْإِيمَانَ وَ لَا الْقُرْآنَ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْحَنْظَلَةِ طَعْمُهَا مُرٌّ وَ لَا رِيحَ لَهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 407 رواية : 6
6 ابان تغلب از امام صادق عليه السلام حديث كند كه فرمود: مردم بر چهار گونه هستند، من عرضكردم : فدايت شوم آنها كيانند؟ فرمود: يكى مردى كه ايمان دارد ولى قرآن باو داده نشده . (ديگر) مردى كه قرآن را دارد ولى ايمان ندارد، (سوم ) مردى كه هم قرآن را باو داده اند و هم ايمان را، (چهارم ) مرديكه نه قرآن را دارا است و نه ايمان دارد، عرضكردم : قربانت گردم براى من حال اينها را بيان و شرح فرمائيد، فرمود: اما آنكه ايمان دارد ولى قرآن بدو داده نشده چون ميوه (يا خرما) ايست كه مزه اش شيرين است ولى بو ندارد، و اما آنكس كه قرآن را دارا است ولى ايمان ندارد چون برگ درخت مورد است كه بويش خوش ولى مزه اش تلخ است ، و اما آنكس كه هم قرآن را دارا است و هم ايمان دارد چون ترنج است كه هم خوشبو است و هم خوش مزه ، و اما آنكس كه نه قرآن باو داده شده و نه ايمان مانند هندوانه بوجهل است كه نه بو دارد و مزه اش نيز تلخ است .
7- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِيِّ جَمِيعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِيِّ قَالَ قُلْتُ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ع أَيُّ الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ قَالَ الْحَالُّ الْمُرْتَحِلُ قُلْتُ وَ مَا الْحَالُّ الْمُرْتَحِلُ قَالَ فَتْحُ الْقُرْآنِ وَ خَتْمُهُ كُلَّمَا جَاءَ بِأَوَّلِهِ ارْتَحَلَ فِي آخِرِهِ وَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَعْطَاهُ اللَّهُ الْقُرْآنَ فَرَأَى أَنَّ رَجُلًا أُعْطِيَ أَفْضَلَ مِمَّا أُعْطِيَ فَقَدْ صَغَّرَ عَظِيماً وَ عَظَّمَ صَغِيراً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 407 رواية : 7
7 زهرى گويد: بحضرت على بن الحسين عليهما السلام عرضكردم : كدام عمل بهتر است ؟ فرمود: عمل آنكس كه فرود آيد و كوچ كند، عرضكردم : او كيست (و يعنى چه ؟) فرمود: قرآن را باز كند (و خواندش را آغاز كند) و بانجام رساند و هر زمان كه از اولش در آيد بآخرش كوچ كند، و فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود: هر كس كه خدا قرآن باو داد و چنان پندارد كه بمردى بهتر از او چيزى داده اند خير بزرگى را كوچك شمرده و كوچكى را بزرگ دانسته است .
8- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ رُشَيْدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَهُوَ غَنِيٌّ وَ لَا فَقْرَ بَعْدَهُ وَ إِلَّا مَا بِهِ غِنًى
اصول كافى جلد 4 صفحه : 408 رواية : 8
8- معاويه بن عمار گويد: امام صادق عليه السلام بمن فرمود: هر كه قرآن بخواند او بى نياز شود و نيازى پس از آن نيست ، و گرنه (اگر قرآن بى نيازش نكند) هيچ چيز او را بى نياز نكند.
9- أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَا مَعَاشِرَ قُرَّاءِ الْقُرْآنِ اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِيمَا حَمَّلَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ فَإِنِّي مَسْئُولٌ وَ إِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ إِنِّي مَسْئُولٌ عَنْ تَبْلِيغِ الرِّسَالَةِ وَ أَمَّا أَنْتُمْ فَتُسْأَلُونَ عَمَّا حُمِّلْتُمْ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّتِي
اصول كافى جلد 4 صفحه : 408 رواية : 9
9 حضرت باقر عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : اى گروه قرآن خوانان از خداى عزوجل بپرهيزيد در آنچه از كتاب خود بشما داده است زيرا كه من مسؤ لم و شما هم مسئول هستيد، من از رساندن و تبليغ رسالت مسئولم ، و شما از آنچه از قرآن و سنت من در برداريد مسئول هستيد.
10- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصٍ قَالَ سَمِعْتُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع يَقُولُ لِرَجُلٍ أَ تُحِبُّ الْبَقَاءَ فِي الدُّنْيَا فَقَالَ نَعَمْ فَقَالَ وَ لِمَ قَالَ لِقِرَاءَةِ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فَسَكَتَ عَنْهُ فَقَالَ لَهُ بَعْدَ سَاعَةٍ يَا حَفْصُ مَنْ مَاتَ مِنْ أَوْلِيَائِنَا وَ شِيعَتِنَا وَ لَمْ يُحْسِنِ الْقُرْآنَ عُلِّمَ فِي قَبْرِهِ لِيَرْفَعَ اللَّهُ بِهِ مِنْ دَرَجَتِهِ فَإِنَّ دَرَجَاتِ الْجَنَّةِ عَلَى قَدْرِ آيَاتِ الْقُرْآنِ يُقَالُ لَهُ اقْرَأْ وَ ارْقَ فَيَقْرَأُ ثُمَّ يَرْقَى قَالَ حَفْصٌ فَمَا رَأَيْتُ أَحَداً أَشَدَّ خَوْفاً عَلَى نَفْسِهِ مِنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع وَ لَا أَرْجَى النَّاسِ مِنْهُ وَ كَانَتْ قِرَاءَتُهُ حُزْناً فَإِذَا قَرَأَ فَكَأَنَّهُ يُخَاطِبُ إِنْسَاناً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 408 رواية : 10
10 حفص گويد: از حضرت موسى بن جعفر عليهما السلام شنيدم كه بمردى مى فرمود: آيا ماندن در دنيا را دوست دارى ، عرضكرد: آرى ، فرمود: براى چه ؟ عرضكرد: براى خواندن قل هو اللّه احد، حضرت سكوت فرمود: و پس از ساعتى بمن فرمود: اى حفص هر كه از دوستان و شيعيان ما بميرد و قرآن را خوب نداند در قبر باو ياد دهند تا خداوند بدان وسيله درجه اش را بالا برد زيرا درجات بهشت برابر با آيات قرآن است باو گفته شود: بخوان و بالا برو، پس مى خواند و بالا مى رود، حفص گويد: من احدى را نديدم كه بر خود بيمناك تر باشد از حضرت موسى بن جعفر عليهما السلام و نه اميدوارتر از او ديدم ، و قرآن را محزون (و با ناله ) مى خواند، و هنگامى كه قرآن مى خواند گويا با انسانى روبرو سخن گويد.
11- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص حَمَلَةُ الْقُرْآنِ عُرَفَاءُ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ الْمُجْتَهِدُونَ قُوَّادُ أَهْلِ الْجَنَّةَ وَ الرُّسُلُ سَادَةُ أَهْلِ الْجَنَّةَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 409 رواية : 11
11 حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود: حاملين قرآن نمايندگان و سرپرستان اهل بهشتند، و مجتهدان جلو داران اهل بهشتند، و پيامبران آقايان اهل بهشتند.
باب كسيكه بسختى قرآن را ياد گيرد*
بَابُ مَنْ يَتَعَلَّمُ الْقُرْآنَ بِمَشَقَّةٍ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّ الَّذِي يُعَالِجُ الْقُرْآنَ وَ يَحْفَظُهُ بِمَشَقَّةٍ مِنْهُ وَ قِلَّةِ حِفْظٍ لَهُ أَجْرَانِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 409 رواية : 1
1 فضيل بن يسار گويد: از حضرت صادق عليه السلام شنيدم كه مى فرمود: كسى كه درباره قرآن رنج كشد و بسختى و كم حافظه گيش آنرا حفظ كند دو اجر دارد.
2- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ يُونُسَ عَنِ الصَّبَّاحِ بْنِ سَيَابَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَنْ شُدِّدَ عَلَيْهِ فِي الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ أَجْرَانِ وَ مَنْ يُسِّرَ عَلَيْهِ كَانَ مَعَ الْأَوَّلِينَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 409 رواية : 2
2 صباح بن سيابه گويد: شنيدم كه از حضرت صادق عليه السلام مى فرمود: كسى كه بسختى قرآن را يادگيرد دو اجر دارد و آنكس كه بآسانى ياد گيرد با اولين است .
توضيح :
مجلسى (ره ) گويد: شايد مقصود از اولين آن كسانى باشند كه در ايمان بخدا و رسول خدا (ص ) پيشى جستند.
3- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمٍ الْفَرَّاءِ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ يَنْبَغِي لِلْمُؤْمِنِ أَنْ لَا يَمُوتَ حَتَّى يَتَعَلَّمَ الْقُرْآنَ أَوْ يَكُونَ فِي تَعْلِيمِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 409 رواية : 3
3 حضرت صادق عليه السلام فرمود : براي مومن شايسته است كه نميرد تا قرآن را ياد گيرد يا در كار يادگرفتنش باشد .
*باب كسيكه قرآن را حفظ كرده سپس فراموش كند*
بَابُ مَنْ حَفِظَ الْقُرْآنَ ثُمَّ نَسِيَهُ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ يَعْقُوبَ الْأَحْمَرِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّي كُنْتُ قَرَأْتُ الْقُرْآنَ فَفَلَتَ مِنِّي فَادْعُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُعَلِّمَنِيهِ قَالَ فَكَأَنَّهُ فَزِعَ لِذَلِكَ فَقَالَ عَلَّمَكَ اللَّهُ هُوَ وَ إِيَّانَا جَمِيعاً قَالَ وَ نَحْنُ نَحْوٌ مِنْ عَشَرَةٍ ثُمَّ قَالَ السُّورَةُ تَكُونُ مَعَ الرَّجُلِ قَدْ قَرَأَهَا ثُمَّ تَرَكَهَا فَتَأْتِيهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي أَحْسَنِ صُورَةٍ وَ تُسَلِّمُ عَلَيْهِ فَيَقُولُ مَنْ أَنْتِ فَتَقُولُ أَنَا سُورَةُ كَذَا وَ كَذَا فَلَوْ أَنَّكَ تَمَسَّكْتَ بِي وَ أَخَذْتَ بِي لَأَنْزَلْتُكَ هَذِهِ الدَّرَجَةَ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ ثُمَّ قَالَ إِنَّ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ لِيُقَالَ فُلَانٌ قَارِئٌ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ لِيَطْلُبَ بِهِ الدُّنْيَا وَ لَا خَيْرَ فِي ذَلِكَ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ لِيَنْتَفِعَ بِهِ فِي صَلَاتِهِ وَ لَيْلِهِ وَ نَهَارِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 409 رواية : 1
1 يعقوب احمر گويد: بحضرت صادق عليه السلام عرض كردم : فدايت شوم من قرآن را خوانده ام ولى از ذهنم رفته است دعا كنيد كه خداوند آنرا بمن بياموزد، گويد: آنحضرت از اين طلب كه من خدمتش عرض كردم ناراحت شد و فرمود: خداوند آنرا به تو و ما همگى ياد دهد گويد: ما نزديك ده نفر بوديم سپس فرمود: سوره اى كه مردى مى خواند با اوست ناگاهى كه آنرا واگذارد، پس روز قيامت در زيباترين صورت نزدش آيد و بر او سلام كند آنمرد گويد: تو كيستى ؟ گويد: من فلان سوره ام و اگر تو بمن چسبيده بودى و نگاهم داشته بودى تو را در اين درجه فرود مى آوردم ، پس بر شما باد بملازمت قرآن ، سپس فرمود: برخى از مردمند كه قرآن خوانند كه گفته شود: فلانكس قارى قرآن است ، و برخى قرآن مى خوانند براى (سود جوئى ) و بدست آوردن دنيا و خيرى در اينها نيست و برخى هستند كه قرآن خوانند تا از آن در نمازشان و در شب و روزشان منتفع شوند.
2- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي الْمَغْرَاءِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ نَسِيَ سُورَةً مِنَ الْقُرْآنِ مُثِّلَتْ لَهُ فِي صُورَةٍ حَسَنَةٍ وَ دَرَجَةٍ رَفِيعَةٍ فِي الْجَنَّةِ فَإِذَا رَآهَا قَالَ مَا أَنْتِ مَا أَحْسَنَكِ لَيْتَكِ لِي فَيَقُولُ أَ مَا تَعْرِفُنِي أَنَا سُورَةُ كَذَا وَ كَذَا وَ لَوْ لَمْ تَنْسَنِي رَفَعْتُكَ إِلَى هَذَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 410 رواية : 2
2 حضرت صادق عليه السلام فرمود: هر كه سوره اى از قرآن را فراموش كند آن سوره در بهشت بصورتى زيبا و مقامى بلند در برابرش نمودار گردد و چون او را ببيند گويد: تو كيستى وه كه چه اندازه زيبائى كاش تو از آن من بودى ؟ گويد: آيا مرا نشناسى ؟ من فلان سوره ام و اگر تو مرا فراموش نكرده بودى باين درجه تو را مى رساندم ؟
3- ابْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ يَعْقُوبَ الْأَحْمَرِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ عَلَيَّ دَيْناً كَثِيراً وَ قَدْ دَخَلَنِي مَا كَانَ الْقُرْآنُ يَتَفَلَّتُ مِنِّي فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع الْقُرْآنَ الْقُرْآنَ إِنَّ الْآيَةَ مِنَ الْقُرْآنِ وَ السُّورَةَ لَتَجِي ءُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى تَصْعَدَ أَلْفَ دَرَجَةٍ يَعْنِي فِي الْجَنَّةِ فَتَقُولُ لَوْ حَفِظْتَنِي لَبَلَغْتُ بِكَ هَاهُنَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 411 رواية : 3
3 يعقوب احمر گويد: بحضرت صادق عليه السلام عرض كردم : من بدهكارى زيادى دارم و باندازه اى در ناراحتى و اندوه هم كه قرآن از ذهنم رفته است ؟ حضرت صادق عليه السلام فرمود: قرآن ، قرآن : همانا يك آيه از قرآن و يكسوره از آن روز قيامت بيايد تا هزار درجه بالا رود يعنى در بهشت پس گويد: اگر مرا نگهداشته بودى و حفظ مى كردى تو را بدين مقام مى رسانيدم .
4- حُمَيْدُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنْ مُحَسِّنِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِنَّ الرَّجُلَ إِذَا كَانَ يَعْلَمُ السُّورَةَ ثُمَّ نَسِيَهَا أَوْ تَرَكَهَا وَ دَخَلَ الْجَنَّةَ أَشْرَفَتْ عَلَيْهِ مِنْ فَوْقٍ فِي أَحْسَنِ صُورَةٍ فَتَقُولُ تَعْرِفُنِي فَيَقُولُ لَا فَتَقُولُ أَنَا سُورَةُ كَذَا وَ كَذَا لَمْ تَعْمَلْ بِي وَ تَرَكْتَنِي أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ عَمِلْتَ بِي لَبَلَغْتُ بِكَ هَذِهِ الدَّرَجَةَ وَ أَشَارَتْ بِيَدِهَا إِلَى فَوْقِهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 411 رواية : 4
4 ابن ابى يعفور گويد: شنيدم حضرت صادق (ع ) مى فرمود: هر آينه مردى كه سوره اى را بداند و سپس آنرا فراموش كند يا واگذارد و وارد بهشت شود آن سوره از سوى بالا با زيباترين صورتى باو سر كشد و بگويد: مرا مى شناسى ؟ گويد: نه ، گويد: من فلان سوره هستم مرا بكار نيستى و رهايم كردى ، هان بخدا سوگند اگر مرا بكار بسته بودى تو را باين درجه مى رساندم و با دست ببالاى سرش اشاره كند.
5- أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ الْحَجَّاجِ الْخَشَّابِ عَنْ أَبِي كَهْمَسٍ الْهَيْثَمِ بْنِ عُبَيْدٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ رَجُلٍ قَرَأَ الْقُرْآنَ ثُمَّ نَسِيَهُ فَرَدَدْتُ عَلَيْهِ ثَلَاثاً أَ عَلَيْهِ فِيهِ حَرَجٌ قَالَ لَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 411 رواية : 5
5 ابو كهمس گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم از مردى كه قرآن خوانده و سپس فراموش كند و تا سه بار گفتم ؟ آيا بر او باكى هست ؟ فرمود: نه .
6- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ جَمِيعاً عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى الْحَلَبِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ يَعْقُوبَ الْأَحْمَرِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّهُ أَصَابَتْنِي هُمُومٌ وَ أَشْيَاءُ لَمْ يَبْقَ شَيْءٌ مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا وَ قَدْ تَفَلَّتَ مِنِّي مِنْهُ طَائِفَةٌ حَتَّى الْقُرْآنِ لَقَدْ تَفَلَّتَ مِنِّي طَائِفَةٌ مِنْهُ قَالَ فَفَزِعَ عِنْدَ ذَلِكَ حِينَ ذَكَرْتُ الْقُرْآنَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَنْسَى السُّورَةَ مِنَ الْقُرْآنِ فَتَأْتِيهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى تُشْرِفَ عَلَيْهِ مِنْ دَرَجَةٍ مِنْ بَعْضِ الدَّرَجَاتِ فَتَقُولُ السَّلَامُ عَلَيْكَ فَيَقُولُ وَ عَلَيْكِ السَّلَامُ مَنْ أَنْتِ فَتَقُولُ أَنَا سُورَةُ كَذَا وَ كَذَا ضَيَّعْتَنِي وَ تَرَكْتَنِي أَمَا لَوْ تَمَسَّكْتَ بِي بَلَغْتُ بِكَ هَذِهِ الدَّرَجَةَ ثُمَّ أَشَارَ بِإِصْبَعِهِ ثُمَّ قَالَ عَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَتَعَلَّمُوهُ فَإِنَّ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَعَلَّمُ الْقُرْآنَ لِيُقَالَ فُلَانٌ قَارِئٌ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَتَعَلَّمُهُ فَيَطْلُبُ بِهِ الصَّوْتَ فَيُقَالُ فُلَانٌ حَسَنُ الصَّوْتِ وَ لَيْسَ فِي ذَلِكَ خَيْرٌ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَتَعَلَّمُهُ فَيَقُومُ بِهِ فِي لَيْلِهِ وَ نَهَارِهِ لَا يُبَالِي مَنْ عَلِمَ ذَلِكَ وَ مَنْ لَمْ يَعْلَمْهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 411 رواية : 6
6 يعقوب احمر گويد: بحضرت صادق عليه السلام عرضكردم : قربانت گردم هر آينه بمن اندوهها و ناراحتيهائى رسيده كه چيزى از خير و نيكى برايم نگذارده ، و همه را از كفم ربوده تا بدانجا كه قسمتى از قرآن را از يادم برده ، گويد: آنحضرت از اين جريان كه گفتم : چون بنام قرآن رسيدم ناراحت شد سپس فرمود: همانا مرد سوره اى از قرآن را فراموش كند پس روز قيامت نزدش آيد تا از برخى از درجه هاى بهشت باو سر كشد و گويد: سلام عليك ، گويد: و عليك السلام تو كيستى ؟ گويد: من فلان سوره هستم كه مرا ضايع گذارى و رها ساختى ، آگاه باش كه اگر به من چسبيده بودى تو را باين درجه مى رساندم سپس با انگشت اشاره كرده فرمود: بر شما باد بقرآن پس بياموزيد آنرا، زيرا برخى از مردم هستند كه قرآن را بياموزند كه گفته شود: فلانكس قرآن خوان است ، و برخى براى آوازه خوانى آنرا ياد گيرند كه بگويند: فلانى خوش صدا است ، و در اينها خيرى نيست ، و برخى هستن كه آنرا ياد گيرند و دستورات آنرا در شب و روز انجام دهند، و توجه ندارند كه كسى بداند يا نداند.
*باب در خواندن قرآن*
بَابٌ فِي قِرَاءَتِهِ
1- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الْقُرْآنُ عَهْدُ اللَّهِ إِلَى خَلْقِهِ فَقَدْ يَنْبَغِي لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ يَنْظُرَ فِي عَهْدِهِ وَ أَنْ يَقْرَأَ مِنْهُ فِي كُلِّ يَوْمٍ خَمْسِينَ آيَةً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 412 رواية : 1
1 حضرت صادق عليه السلام فرمود: قرآن عهد خداوند و فرمان او است بر خلقش پس سزاوار است براى شخص مسلمان كه در اين عهد و فرمان خدا نظر افكند و روزى پنجاه آيه از آن بخواند.
2- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عَنِ الزُّهْرِيِّ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ع يَقُولُ آيَاتُ الْقُرْآنِ خَزَائِنُ فَكُلَّمَا فُتِحَتْ خِزَانَةٌ يَنْبَغِي لَكَ أَنْ تَنْظُرَ مَا فِيهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 412 رواية : 2
2 زهرى گويد: از حضرت على بن الحسين عليهما السلام شنيدم كه مى فرمود: آيه هاى قرآن گنجينه هائى است ، پس هرگاه در يك گنجينه را گشودى شايسته است كه بدانچه در آن است نظرى بيفكنى .
*باب خانه هايى كه در آنها قرآن خوانده شود*
بَابُ الْبُيُوتِ الَّتِي يُقْرَأُ فِيهَا الْقُرْآنُ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ لَيْثِ بْنِ أَبِي سُلَيْمٍ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ ص نَوِّرُوا بُيُوتَكُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ لَا تَتَّخِذُوهَا قُبُوراً كَمَا فَعَلَتِ الْيَهُودُ وَ النَّصَارَى صَلَّوْا فِي الْكَنَائِسِ وَ الْبِيَعِ وَ عَطَّلُوا بُيُوتَهُمْ فَإِنَّ الْبَيْتَ إِذَا كَثُرَ فِيهِ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ كَثُرَ خَيْرُهُ وَ اتَّسَعَ أَهْلُهُ وَ أَضَاءَ لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا تُضِي ءُ نُجُومُ السَّمَاءِ لِأَهْلِ الدُّنْيَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 413 رواية : 1
1 پيغمبر (ص ) فرمود: خانه هاى خود را بتلاوت قرآن روشن كنيد و آنها را گورستان نكنيد چنانچه يهودى و نصارى كردند، در كليساها و عبادتگاههاى خود نماز كنند، ولى خانه هايش خويش را معطل گذارنده اند (و در آنها عبادتى انجام ندهند) زيرا كه هرگاه در خانه بسيار تلاوت قرآن شد خير و بركتش زياد شود، و اهل آن بوسعت رسند، و آن خانه براى اهل آسمان درخشندگى دارد چنانچه ستارگان آسمان براى اهل زمين مى درخشند.
2- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ جَمِيعاً عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ الْحَلَبِيِّ عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى مَوْلَى آلِ سَامٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْبَيْتَ إِذَا كَانَ فِيهِ الْمَرْءُ الْمُسْلِمُ يَتْلُو الْقُرْآنَ يَتَرَاءَاهُ أَهْلُ السَّمَاءِ كَمَا يَتَرَاءَى أَهْلُ الدُّنْيَا الْكَوْكَبَ الدُّرِّيَّ فِي السَّمَاءِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 413 رواية : 2
2 حضرت صادق عليه السلام خانه ايكه در او شخص مسلمانى قرآن مى خواند اهل آسمان آن خانه را بنگرند چنانچه اهل دنيا ستاره درخشان را در آسمان بنگرند.
3- مُحَمَّدٌ عَنْ أَحْمَدَ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ جَمِيعاً عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع الْبَيْتُ الَّذِي يُقْرَأُ فِيهِ الْقُرْآنُ وَ يُذْكَرُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِيهِ تَكْثُرُ بَرَكَتُهُ وَ تَحْضُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَ تَهْجُرُهُ الشَّيَاطِينُ وَ يُضِي ءُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا تُضِي ءُ الْكَوَاكِبُ لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ إِنَّ الْبَيْتَ الَّذِي لَا يُقْرَأُ فِيهِ الْقُرْآنُ وَ لَا يُذْكَرُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِيهِ تَقِلُّ بَرَكَتُهُ وَ تَهْجُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَ تَحْضُرُهُ الشَّيَاطِينُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 413 رواية : 3
3 و نيز فرمود عليه السلام : كه اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: خانه اى كه در آن قرآن خوانده شود و ذكر خداى عزوجل (و ياد او) در آن بشود، بركتش بسيار گردد، و فرشتگان در آن بيايند و شياطين از آن دور شوند، و براى اهل آسمان مى درخشد چنانچه ستارگان براى اهل زمين مى درخشد، و خانه اى كه در آن قرآن خوانده نشود و ذكر خداى عزوجل در آن نشود بركتش كم شود، و فرشتگان از آن دور شوند و شياطين در آن حاضر گردند.
*باب ثواب خواندن قرآن*
بَابُ ثَوَابِ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ ابْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ قَائِماً فِي صَلَاتِهِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ مَنْ قَرَأَهُ فِي صَلَاتِهِ جَالِساً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ خَمْسِينَ حَسَنَةً وَ مَنْ قَرَأَهُ فِي غَيْرِ صَلَاتِهِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ عَشْرَ حَسَنَاتٍ قَالَ ابْنُ مَحْبُوبٍ وَ قَدْ سَمِعْتُهُ عَنْ مُعَاذٍ عَلَى نَحْوٍ مِمَّا رَوَاهُ ابْنُ سِنَانٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 414 رواية : 1
1 حضرت باقر عليه السلام فرمود: هر كه قرآن در حال ايستاده در نمازش بخواند خداوند بهر حرفى از آن صد حسنه براى او بنويسد، و هركس آنرا در نمازش نشسته بخواند خداوند بهر حرفى پنجاه حسنه برايش بنويسد و هر كه قرآن را در غير از نمازش بخواند خداوند بهر حرفى ده حسنه برايش بنويسد.
ابن محبوب گويد: من مانند همين حديث را از معاذ بن مسلم (يكى از راويان حديث ) شنيدم .
2- ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا يَمْنَعُ التَّاجِرَ مِنْكُمُ الْمَشْغُولَ فِي سُوقِهِ إِذَا رَجَعَ إِلَى مَنْزِلِهِ أَنْ لَا يَنَامَ حَتَّى يَقْرَأَ سُورَةً مِنَ الْقُرْآنِ فَتُكْتَبَ لَهُ مَكَانَ كُلِّ آيَةٍ يَقْرَؤُهَا عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ يُمْحَى عَنْهُ عَشْرُ سَيِّئَاتٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 414 رواية : 2
2 حضرت صادق عليه السلام فرمود: چه باز مى دارد تاجرى را كه در بازار مشغول (بتجارت است ) از اينكه چون (شب هنگام ) بخانه باز گردد نخوابد تا يك سوره از قرآن بخواند و بجاى هر آيه كه مى خواند برايش ده حسنه نوشته شود و ده گناه از او محو گردد.
3- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ أَوْ غَيْرِهِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ مُسَافِرٍ عَنْ بِشْرِ بْنِ غَالِبٍ الْأَسَدِيِّ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ مَنْ قَرَأَ آيَةً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِي صَلَاتِهِ قَائِماً يُكْتَبُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ مِائَةُ حَسَنَةٍ فَإِذَا قَرَأَهَا فِي غَيْرِ صَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ إِنِ اسْتَمَعَ الْقُرْآنَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ حَسَنَةً وَ إِنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ لَيْلًا صَلَّتْ عَلَيْهِ الْمَلَائِكَةُ حَتَّى يُصْبِحَ وَ إِنْ خَتَمَهُ نَهَاراً صَلَّتْ عَلَيْهِ الْحَفَظَةُ حَتَّى يُمْسِيَ وَ كَانَتْ لَهُ دَعْوَةٌ مُجَابَةٌ وَ كَانَ خَيْراً لَهُ مِمَّا بَيْنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ قُلْتُ هَذَا لِمَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَمَنْ لَمْ يَقْرَأْ قَالَ يَا أَخَا بَنِي أَسَدٍ إِنَّ اللَّهَ جَوَادٌ مَاجِدٌ كَرِيمٌ إِذَا قَرَأَ مَا مَعَهُ أَعْطَاهُ اللَّهُ ذَلِكَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 414 رواية : 3
3 بشر بن غالب اسدى از حضرت حسين بن على عليهما السلام حديث كند كه فرمود: هركس يك آيه از كتاب عزوجل را در نمازش در حال ايستاده بخواند در برابر هر حرفى خداوند صد حسنه برايش بنويسد، و اگر در غير از نماز بخواند بهر حرفى ده حسنه بنويسد، و اگر قرآن را گوش دهد بهر حرفى يك حسنه برايش بنويسد، و اگر قرآن را شبانه ختم كند فرشتگان تا صبح براى او رحمت فرستند، و اگر روز آنرا ختم كند تا شام فرشتگان نگهبان (در روز) بر او رحمت فرستند، و يك دعاى مستجاب شده نزد خداوند دارد، (و اين دعا يا ختم قرآن ) براى او بهتر است از آنچه ميان زمين و آسمان است ، گويد: من عرضكردم : اين پاداش آنكسى است كه همه قرآن را بخواند و اگر كسى همه آنرا نخواند (چه پاداشى دارد)؟ فرمود: اى برادر اسدى خداوند بخشنده و بزرگوار و كريم است هر چه از قرآن كه بلد باشد و بخواند خداوند اين پاداش را باو مى دهد.
4- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ مَادٍّ الْقَلَانِسِيِّ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ بِمَكَّةَ مِنْ جُمُعَةٍ إِلَى جُمُعَةٍ أَوْ أَقَلَّ مِنْ ذَلِكَ أَوْ أَكْثَرَ وَ خَتَمَهُ فِي يَوْمِ جُمُعَةٍ كُتِبَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ وَ الْحَسَنَاتِ مِنْ أَوَّلِ جُمُعَةٍ كَانَتْ فِي الدُّنْيَا إِلَى آخِرِ جُمُعَةٍ تَكُونُ فِيهَا وَ إِنْ خَتَمَهُ فِي سَائِرِ الْأَيَّامِ فَكَذَلِكَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 415 رواية : 4
4 حضرت باقر عليه السلام فرمود: هر كه در مكه قرآن را از اين جمعه تا جمعه ديگر ختم كند يا در كمتر از اين زمان يا بيشتر باشد ولى ختم و پايانش در روز جمعه باشد براى او اجر و حسنه نوشته شود از اولين جمعه اى كه در دنيا بوده تا آخرين جمعه اى كه در دنيا هست ، و اگر در روزهاى ديگر نيز ختم كند چنين است (و اين اجر براى او هست ).
5- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ جَمِيعاً عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى الْحَلَبِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ قَرَأَ عَشْرَ آيَاتٍ فِي لَيْلَةٍ لَمْ يُكْتَبْ مِنَ الْغَافِلِينَ وَ مَنْ قَرَأَ خَمْسِينَ آيَةً كُتِبَ مِنَ الذَّاكِرِينَ وَ مَنْ قَرَأَ مِائَةَ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْقَانِتِينَ وَ مَنْ قَرَأَ مِائَتَيْ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْخَاشِعِينَ وَ مَنْ قَرَأَ ثَلَاثَ مِائَةِ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْفَائِزِينَ وَ مَنْ قَرَأَ خَمْسَمِائَةِ آيَةٍ كُتِبَ مِنَ الْمُجْتَهِدِينَ وَ مَنْ قَرَأَ أَلْفَ آيَةٍ كُتِبَ لَهُ قِنْطَارٌ مِنْ تِبْرٍ الْقِنْطَارُ خَمْسَةَ عَشَرَ أَلْفَ مِثْقَالٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ الْمِثْقَالُ أَرْبَعَةٌ وَ عِشْرُونَ قِيرَاطاً أَصْغَرُهَا مِثْلُ جَبَلِ أُحُدٍ وَ أَكْبَرُهَا مَا بَيْنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 415 رواية : 5
5 حضرت باقر عليه السلام فرمود: كه رسول خدا (ص ) فرموده : هركس در يك شب ده آيه از قرآن بخواند از غالفين نوشته نشود، و هركس پنجاه آيه بخواند در زمده ذاكرين نوشته شود و هر كس صد آيه بخواند در زمره قانتين نوشته شود، و هركس دويست آيه بخواند از خاشعين نوشته شود، و هر كه سيصد آيه بخواند از فائزين نوشته شود، و هر كه پانصد آيه بخواند از جمله مجتهدين نوشته شود، و هر كه هزار آيه بخواند براى او (ثواب انفاق ) يك قنطار از طلا نوشته شود و قنطار پانزده هزار مثقال طلا است ، كه هر مثقالى بيست و چهار قيراط است كه كوچترين آنها باندازه كوه احد و بزرگترين آنها باندازه آنچه ميان زمين و آسمان است .
أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَدِيدٍ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ع قَالَ وَ قَدْ رُوِيَ هَذَا الْحَدِيثُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنِ اسْتَمَعَ حَرْفاً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ غَيْرِ قِرَاءَةٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ سَيِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً وَ مَنْ قَرَأَ نَظَراً مِنْ غَيْرِ صَوْتٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ سَيِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً وَ مَنْ تَعَلَّمَ مِنْهُ حَرْفاً ظَاهِراً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَحَا عَنْهُ عَشْرَ سَيِّئَاتٍ وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجَاتٍ قَالَ لَا أَقُولُ بِكُلِّ آيَةٍ وَ لَكِنْ بِكُلِّ حَرْفٍ بَاءٍ أَوْ تَاءٍ أَوْ شِبْهِهِمَا قَالَ وَ مَنْ قَرَأَ حَرْفاً ظَاهِراً وَ هُوَ جَالِسٌ فِي صَلَاتِهِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِهِ خَمْسِينَ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ خَمْسِينَ سَيِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ خَمْسِينَ دَرَجَةً وَ مَنْ قَرَأَ حَرْفاً وَ هُوَ قَائِمٌ فِي صَلَاتِهِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرْفٍ مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ مِائَةَ سَيِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ مِائَةَ دَرَجَةٍ وَ مَنْ خَتَمَهُ كَانَتْ لَهُ دَعْوَةٌ مُسْتَجَابَةٌ مُؤَخَّرَةً أَوْ مُعَجَّلَةً قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ خَتَمَهُ كُلَّهُ قَالَ خَتَمَهُ كُلَّهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 416 رواية : 6
6 محمد بن بشير از حضرت على بن الحسين عليهما السلام حديث كند و (راوى حديث يعنى منصور) گويد: و اين حديث از حضرت صادق عليه السلام نيز روايت شده كه فرمود: هركس يك حرف از قرآن را گوش كند فقط گر چه نخواند، خداوند براى او يك حسنه بنويسد و يك گناه از او محو كند و يكدرجه برايش بالا برد، و هركس با نگاه و بدون صوت و تلفظ آنرا بخواند، برايش بهر حرفى حسنه اى بنويسد و گناهى از او محو كند و درجه او بالا برد، و هركس يك حرف ظاهر از آنرا بياموزد خداوند برايش ده حسنه بنويسد و ده گناه از او محود كند و ده درجه برايش بالا برد، فرمود: نمى گويم بهر آيه بلكه بهر حرفى چون باء. تاء. يا مانند اينها، و هركس يك حرف ظاهر آنرا در نماز در حال نشسته بخواند خداوند براى او پنجاه حسنه بنويسد و پنجاه گناه از او محو كند و پنجاه درجه براى او بالا برد، و هركس يك حرف از آن در حال ايستاده در نمازش بخواند خداوند در برابر يك حرف صد حسنه برايش بنويسد و صد گناه از او محو كند و صد درجه برايش بالا برد، و هركس آنرا ختم كند يك دعاى اجابت شده اى (نزد خداوند) دارد چه تاءثير افتد و چه همان زمان باو بدهند، گويد: عرضكردم : قربانت گردم همه قرآنرا ختم كند؟ فرمود: همه آنرا ختم كند.
توضيح مجلسى (ره ) گويد: شايد مقصود از حرف ظاهر آن حرفى است كه ادغام نشود و يا از حروفى نباشد كه در درج كلام ساقط گردد.
7- مَنْصُورٌ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُ أَبِي ع يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص خَتْمُ الْقُرْآنِ إِلَى حَيْثُ تَعْلَمُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 417 رواية : 7
7 حضرت صادق عليه السلام فرمود: از پدرم شنيدم كه فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده است : ختم قرآن تا آنجائى است كه تو مى دانى .
شرح :
فيض (ره ) گويد: يعنى ختم آن درباره تو (يعنى آن كسى كه بيش از مقدارى از آن بلد نيست ) بهمان مقدار است كه تو از آن ميدانى (و ثواب ختم همه آنرا بچنين شخصى مى دهند و گر چه قرآن در واقع بيش از اين مقدار است ).
*باب دستور به خواندن قرآن از روى آن*
بَابُ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ فِي الْمُصْحَفِ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فِي الْمُصْحَفِ مُتِّعَ بِبَصَرِهِ وَ خُفِّفَ عَنْ وَالِدَيْهِ وَ إِنْ كَانَا كَافِرَيْنِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 417 رواية : 1
1 حضرت صادق عليه السلام در حديث مرفوعى فرمود: هر كه قرآن را از روى آن بخواند از ديدگان خود بهره مند شود، و سبب سبك شدن عذاب پدر و مادرش گردد اگر چه آندو كافر باشند.
2- عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ الضَّرِيرِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّهُ لَيُعْجِبُنِي أَنْ يَكُونَ فِي الْبَيْتِ مُصْحَفٌ يَطْرُدُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ الشَّيَاطِينَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 417 رواية : 2
2 و نيز آن حضرت عليه السلام فرمود: هر آينه من خوش دارم كه در خانه قرآنى باشد كه خداى عزوجل بدان سبب شيطانها را (از آنخانه ) دور كند.
3- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ ثَلَاثَةٌ يَشْكُونَ إِلَى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَسْجِدٌ خَرَابٌ لَا يُصَلِّي فِيهِ أَهْلُهُ وَ عَالِمٌ بَيْنَ جُهَّالٍ وَ مُصْحَفٌ مُعَلَّقٌ قَدْ وَقَعَ عَلَيْهِ الْغُبَارُ لَا يُقْرَأُ فِيهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 417 رواية : 3
3 و نيز فرمود عليه السلام : سه چيز است كه بدرگاه خداى عزوجل شكايت كند مسجد ويرانى كه اهلش در آن نماز نخوانند، و دانشمند عالمى كه ميان نادانها و جهال باشد و قرآنى كه گرد بدان نشسته و كسى آنرا نخواند.
4- عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ جُمْهُورٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ بْنِ مَسْعَدَةَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قِرَاءَةُ الْقُرْآنِ فِي الْمُصْحَفِ تُخَفِّفُ الْعَذَابَ عَنِ الْوَالِدَيْنِ وَ لَوْ كَانَا كَافِرَيْنِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 417 رواية : 4
4 و نيز فرمود عليه السلام : خواندن قرآن از روى آن عذاب را از پدر و مادر سبك كند اگر چه آن دو كافر باشند.
5- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّي أَحْفَظُ الْقُرْآنَ عَلَى ظَهْرِ قَلْبِي فَأَقْرَؤُهُ عَلَى ظَهْرِ قَلْبِي أَفْضَلُ أَوْ أَنْظُرُ فِي الْمُصْحَفِ قَالَ فَقَالَ لِي بَلِ اقْرَأْهُ وَ انْظُرْ فِي الْمُصْحَفِ فَهُوَ أَفْضَلُ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ النَّظَرَ فِي الْمُصْحَفِ عِبَادَةٌ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 418 رواية : 5
5 اسحاق بن عمار گويد: بحضرت صادق عليه السلام عرضكردم : قربانت گردم من قرآن را حفظ دارم آنرا از حفظ بخوانم بهتر است يا از روى قرآن ؟ فرمود: بلكه آنرا بخوان و نگاه بقرآن كن (و از روى آن بخوان ) كه بهتر است ، آيا ندانسته اى كه نگاه كردن در قرآن عبادت است ؟
*باب شمرده و هموار خواندن قرآن با آواز خوش*
بَابُ تَرْتِيلِ الْقُرْآنِ بِالصَّوْتِ الْحَسَنِ
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ وَاصِلِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ص بَيِّنْهُ تِبْيَاناً وَ لَا تَهُذَّهُ هَذَّ الشِّعْرِ وَ لَا تَنْثُرْهُ نَثْرَ الرَّمْلِ وَ لَكِنْ أَفْزِعُوا قُلُوبَكُمُ الْقَاسِيَةَ وَ لَا يَكُنْ هَمُّ أَحَدِكُمْ آخِرَ السُّورَةِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 418 رواية : 1
1 عبداللّه بن سليمان گويد: از حضرت صادق (ع ) پرسيدم از گفتار خداى عزوجل (كه فرمايد:) ((و رتل القرآن ترتيلا)) فرمود: اميرالمؤ منين صلوات اللّه عليه فرموده : يعنى او را خوب بيان كن و همانند شعر آنرا بشتاب مخوان ، و مانند ريك (هنگام خواندن ) آنرا پراكنده مساز، ولى دلهاى سخت خود را بوسيله آن به بيم و هراس افكنيد، و همت شما اين نباشد كه سوره را بآخر رساند (يعنى همت خود را در تدبر و تاءمل در آيات و بكار بستن و عمل كردن آنها قرار دهيد نه باينكه سوره را بآخر رسانيد).
2- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْقُرْآنَ نَزَلَ بِالْحُزْنِ فَاقْرَءُوهُ بِالْحُزْنِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 418 رواية : 2
2 حضرت صادق (ع ) فرمود: قرآن را براى اندوه (و تاءثر در نفوس مردمان ) نازل شده پس آنرا با آواز حزين بخوانيد.
3- عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الْأَحْمَرِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص اقْرَءُوا الْقُرْآنَ بِأَلْحَانِ الْعَرَبِ وَ أَصْوَاتِهَا وَ إِيَّاكُمْ وَ لُحُونَ أَهْلِ الْفِسْقِ وَ أَهْلِ الْكَبَائِرِ فَإِنَّهُ سَيَجِي ءُ مِنْ بَعْدِي أَقْوَامٌ يُرَجِّعُونَ الْقُرْآنَ تَرْجِيعَ الْغِنَاءِ وَ النَّوْحِ وَ الرَّهْبَانِيَّةِ لَا يَجُوزُ تَرَاقِيَهُمْ قُلُوبُهُمْ مَقْلُوبَةٌ وَ قُلُوبُ مَنْ يُعْجِبُهُ شَأْنُهُمْ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 419 رواية : 3
3 امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود: قرآن را با لحنها و آواز عرب بخوانيد، و از لحن فاسقان و گنهكاران دورى كنيد، زيرا پس از من مردمانى بيايند كه قرآن را در گلو بچرخانند، مانند خوانندگى و نوحه خوانى و خواندن كشيشان ، كه از گلوى آنها نگذرد (يعنى مقبول درگاه خداوند واقع نگردد از مجلسى (ره ) دلهاى ايشان وارونه است ، و هر كه از آنها خوشش آيد نيز دلش وارونه است .
4- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ النَّوْفَلِيُّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ ذَكَرْتُ الصَّوْتَ عِنْدَهُ فَقَالَ إِنَّ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ع كَانَ يَقْرَأُ فَرُبَّمَا مَرَّ بِهِ الْمَارُّ فَصَعِقَ مِنْ حُسْنِ صَوْتِهِ وَ إِنَّ الْإِمَامَ لَوْ أَظْهَرَ مِنْ ذَلِكَ شَيْئاً لَمَا احْتَمَلَهُ النَّاسُ مِنْ حُسْنِهِ قُلْتُ وَ لَمْ يَكُنْ رَسُولُ اللَّهِ ص يُصَلِّي بِالنَّاسِ وَ يَرْفَعُ صَوْتَهُ بِالْقُرْآنِ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ يُحَمِّلُ النَّاسَ مِنْ خَلْفِهِ مَا يُطِيقُونَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 419 رواية : 4
4 على بن محمد نوفيلى گويد: نزد حضرت ابى الحسن عليه السلام از آواز خواندن ياد كردم فرمود: همانا على بن الحسين عليهماالسلام قرآن مى خواند و چه بسا كسانى بر آن حضرت مى گذشتند و از آواز خوش او مدهوش مى شدند، و اگر راستى امام چيزى از آواز خوشش آشكار كند مردم تاب شنيدن آنرا ندارند، عرضكردم : مگر نبود كه رسول خدا (ص ) با مردم نماز (جماعت ) مى خواند و آوازش را بخواندن بلند مى كرد؟ فرمود: رسول خدا (ص ) باندازه تحمل و طاقت آنان كه پشت سرش بودند آوازش را بلند مى كرد.
5- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سُلَيْمٍ الْفَرَّاءِ عَمَّنْ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَعْرِبِ الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ عَرَبِيٌّ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 419 رواية : 5
5 حضرت صادق (ع ) فرمود: قرآن را با اعراب بخوانيد زيرا كه قرآن عربى است .
شرح :
فيض (ره ) گويد: يعنى فصيح بخوانيد و از غلط آنرا بر كنار كنيد، و مجلسى (ره ) گويد: گفته شده : يعنى بلحنهاى عرب بخوانيد باينكه محسنات قرائت از تفخيم و ترقيق و ادغام و چيزهاى ديگر را در آن بكار بريد.
6- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَوْحَى إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ ع إِذَا وَقَفْتَ بَيْنَ يَدَيَّ فَقِفْ مَوْقِفَ الذَّلِيلِ الْفَقِيرِ وَ إِذَا قَرَأْتَ التَّوْرَاةَ فَأَسْمِعْنِيهَا بِصَوْتٍ حَزِينٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 419 رواية : 6
6 امام صادق عليه السلام فرمود: خداى عزوجل بموسى بن عمران عليه السلام وحى فرمود: كه هرگاه برابر من ايستادى چون شخص زبون و نيازمندى بايست ، و هرگاه تورات مى خوانى بآواز حزين بخوان .
7- عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَمْ يُعْطَ أُمَّتِي أَقَلَّ مِنْ ثَلَاثٍ الْجَمَالِ وَ الصَّوْتِ الْحَسَنِ وَ الْحِفْظِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 420 رواية : 7
7 و نيز فرمود: عليه السلام كه رسول خدا (ص ) فرموده : بامت من كمتر از سه چيز داده نشده : زيبائى ، آواز خوش ، حافظه .
8- عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ يُونُسَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِيُّ ص إِنَّ مِنْ أَجْمَلِ الْجَمَالِ الشَّعْرَ الْحَسَنَ وَ نَغْمَةَ الصَّوْتِ الْحَسَنِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 420 رواية : 8
8 و نيز فرمود: عليه السلام كه رسول خدا (ص ) فرموده : از جمله زيباترين زيبائيها موى زيبا و نغمه آواز خوش است .
9- عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِيُّ ص لِكُلِّ شَيْءٍ حِلْيَةٌ وَ حِلْيَةُ الْقُرْآنِ الصَّوْتُ الْحَسَنُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 420 رواية : 9
9 و نيز فرمود عليه السلام : كه رسول خدا (ص ) فرموده است : هر چيزى زينتى دارد و زينت قرآن آواز خوش است .
10- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُوسَى بْنِ عُمَرَ الصَّيْقَلِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ الْمِيثَمِيِّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ نَبِيّاً إِلَّا حَسَنَ الصَّوْتِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 420 رواية : 10
10 مردى از امام صادق عليه السلام حديث كند كه فرمود: خداوند هيچ پيمبرى را مبعوث نفرموده جز اينكه خوش آواز باشد.
11- سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ص أَحْسَنَ النَّاسِ صَوْتاً بِالْقُرْآنِ وَ كَانَ السَّقَّاءُونَ يَمُرُّونَ فَيَقِفُونَ بِبَابِهِ يَسْمَعُونَ قِرَاءَتَهُ وَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَحْسَنَ النَّاسِ صَوْتاً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 420 رواية : 11
11 و نيز فرمود عليه السلام كه على بن الحسين عليهما السلام خوش آوازترين مردم بود در خواندن قرآن و سقاها مى گذشتند بدر خانه اش مى ايستادند و قرآن خواندن او را گوش مى دادند، و حضرت باقر عليه السلام نيز خوش آوازترين مردمان بود.
12- حُمَيْدُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَسَدِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ الْمِيثَمِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يُكْرَهُ أَنْ يُقْرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بِنَفَسٍ وَاحِدٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 420 رواية : 12
12 حضرت صادق (ع ) فرمود: مكروه است كه قل هو اللّه احد بيك نفس خوانده شود.
13- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع إِذَا قَرَأْتُ الْقُرْآنَ فَرَفَعْتُ بِهِ صَوْتِي جَاءَنِي الشَّيْطَانُ فَقَالَ إِنَّمَا تُرَائِي بِهَذَا أَهْلَكَ وَ النَّاسَ قَالَ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ اقْرَأْ قِرَاءَةً مَا بَيْنَ الْقِرَاءَتَيْنِ تُسْمِعُ أَهْلَكَ وَ رَجِّعْ بِالْقُرْآنِ صَوْتَكَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ الصَّوْتَ الْحَسَنَ يُرَجَّعُ فِيهِ تَرْجِيعاً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 421 رواية : 13
13 ابو بصير گويد: بحضرت باقر عليه السلام عرضكردم : هرگاه قرآن را با صداى بلند مى خوانم شيطان نزدم آيد و گويد: تا با اينكار بخانواده خودت و مردم خود نمائى (و ريا) مى كنى ؟ فرمود: اى ابا محمد با صوت (و آواز) متوسطى بخوان كه خانواده ات بشنوند، و آوازت را در خواندن قرآن در گلو بچرخان زيرا خداى عزوجل آواز خوش را كه در گلو چرخانده شود دوست دارد.
*باب كسيكه هنگام خواندن قرآن خود را بغش مى زند*
بَابٌ فِيمَنْ يُظْهِرُ الْغَشْيَةَ عِنْدَ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ إِسْحَاقَ الضَّبِّيِّ عَنْ أَبِي عِمْرَانَ الْأَرْمَنِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قُلْتُ إِنَّ قَوْماً إِذَا ذَكَرُوا شَيْئاً مِنَ الْقُرْآنِ أَوْ حُدِّثُوا بِهِ صَعِقَ أَحَدُهُمْ حَتَّى يُرَى أَنَّ أَحَدَهُمْ لَوْ قُطِعَتْ يَدَاهُ أَوْ رِجْلَاهُ لَمْ يَشْعُرْ بِذَلِكَ فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ ذَاكَ مِنَ الشَّيْطَانِ مَا بِهَذَا نُعِتُوا إِنَّمَا هُوَ اللِّينُ وَ الرِّقَّةُ وَ الدَّمْعَةُ وَ الْوَجَلُ أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ أَبِي عِمْرَانَ الْأَرْمَنِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع مِثْلَهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 421 رواية : 1
1 جابر گويد:به حضرت باقر (ع ) عرضكردم : مردمى هستند كه چون آيه اى از قرآن را ذكر كنند و يا براى آنان خوانده شود مدهوش گردند و چنان مى نمايند كه اگر دستها يا پاهايش را ببرند نمى فهمد؟ فرمود: سبحان اللّه ين كار شيطان است بچنين چيزى توصيف نشده اند، و همانا تاءثر از قرآن باينست كه دل نرم شود و برقت قلب و اشك ريختن و ترس است .
و بسند ديگر نيز جابر اين حديث را از آن حضرت عليه السلام روايت كرده است .
*باب مدت خواندن قرآن و ختم آن و مقدار زمانى كه يك ختم قرآن در آن شود*
بَابٌ فِي كَمْ يُقْرَأُ الْقُرْآنُ وَ يُخْتَمُ
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْمُخْتَارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِي لَيْلَةٍ قَالَ لَا يُعْجِبُنِي أَنْ تَقْرَأَهُ فِي أَقَلَّ مِنْ شَهْرٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 422 رواية : 1
1 محمد بن عبداللّه گويد: به حضرت صادق (ع ) عرضكردم : قرآن را در يك شب بخوانم ؟ فرمود: خوش ندارم كه در كمتر از يك ماه بخوانى .
2- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ لَهُ أَبُو بَصِيرٍ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ فِي لَيْلَةٍ فَقَالَ لَا قَالَ فَفِي لَيْلَتَيْنِ قَالَ لَا قَالَ فَفِي ثَلَاثٍ قَالَ هَا وَ أَشَارَ بِيَدِهِ ثُمَّ قَالَ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّ لِرَمَضَانَ حَقّاً وَ حُرْمَةً لَا يُشْبِهُهُ شَيْءٌ مِنَ الشُّهُورِ وَ كَانَ أَصْحَابُ مُحَمَّدٍ ص يَقْرَأُ أَحَدُهُمُ الْقُرْآنَ فِي شَهْرٍ أَوْ أَقَلَّ إِنَّ الْقُرْآنَ لَا يُقْرَأُ هَذْرَمَةً وَ لَكِنْ يُرَتَّلُ تَرْتِيلًا فَإِذَا مَرَرْتَ بِآيَةٍ فِيهَا ذِكْرُ الْجَنَّةِ فَقِفْ عِنْدَهَا وَ سَلِ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ الْجَنَّةَ وَ إِذَا مَرَرْتَ بِآيَةٍ فِيهَا ذِكْرُ النَّارِ فَقِفْ عِنْدَهَا وَ تَعَوَّذْ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 422 رواية : 2
2 على بن ابى حمزه گويد: خدمت حضرت صادق (ع ) شرفياب شدم پس ابوبصير بآن حضرت عرض كرد: قربانت بروم در ماه رمضان همه قرآن را در يك شب بخوانم ؟ فرمود: نه عرضكرد: در دو شب ؟ فرمود: نه ، عرضكرد: در سه شب ؟ فرمود: ها (يعنى آرى بخوان ) و با دست خود اشاره فرمود: (مجلسى (ره ) گويد: گويا اشاره فرمود كه خاموش باش ) سپس فرمود: اى ابا محمد براى ماه رمضان حقى و حرمتى است كه ماههاى ديگر مانند آن نيستند (يعنى اينكه اذيت دادم در سه شب بخوانى بخاطر حرمت ماه رمضان و امتيازش با ماههاى ديگر است ) و اصحاب حضرت محمد (ص ) قرآن را در يك ماه يا كمتر مى خوانند، و هر آينه قرآن با سرعت و شتاب خوانده نشود، و بايد هموار و شمرده و با آهنگ خوش خوانده شود، و هر گاه به آيه اى كه در آن نام بهشت برده شده است گذر كنى آنجا بايست ، و از خداى عزوجل بهشت را بخواه ، و چون بآيه اى كه در آن ذكر دوزخ است گذر كنى نزد آن نيز ايست كن و از دوزخ بخدا پناه ببر.
3- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ فِي كَمْ أَقْرَأُ الْقُرْآنَ فَقَالَ اقْرَأْهُ أَخْمَاساً اقْرَأْهُ أَسْبَاعاً أَمَا إِنَّ عِنْدِي مُصْحَفاً مُجَزًّى أَرْبَعَةَ عَشَرَ جُزْءاً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 422 رواية : 3
3 حسين بن خالد گويد:به حضرت صادق (ع ) عرضكردم : در چه مقدار از زمان (و در چند روز) قرآن را بخوانم ؟ فرمود: آنرا در پنج قسمت بخوان (يعنى پنج روز كه هر روزى شش جزء باشد) و در هفت بخش بخوان (يعنى در هفت روز) و در نزد من قرآنى است كه چهارده قسمت است (يعنى در چهارده روز ختم مى شود).
- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي الْبِلَادِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنَّ أَبِي سَأَلَ جَدَّكَ عَنْ خَتْمِ الْقُرْآنِ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ فَقَالَ لَهُ جَدُّكَ كُلَّ لَيْلَةٍ فَقَالَ لَهُ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ فَقَالَ لَهُ جَدُّكَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ فَقَالَ لَهُ أَبِي نَعَمْ مَا اسْتَطَعْتُ فَكَانَ أَبِي يَخْتِمُهُ أَرْبَعِينَ خَتْمَةً فِي شَهْرِ رَمَضَانَ ثُمَّ خَتَمْتُهُ بَعْدَ أَبِي فَرُبَّمَا زِدْتُ وَ رُبَّمَا نَقَصْتُ عَلَى قَدْرِ فَرَاغِي وَ شُغُلِي وَ نَشَاطِي وَ كَسَلِي فَإِذَا كَانَ فِي يَوْمِ الْفِطْرِ جَعَلْتُ لِرَسُولِ اللَّهِ ص خَتْمَةً وَ لِعَلِيٍّ ع أُخْرَى وَ لِفَاطِمَةَ ع أُخْرَى ثُمَّ لِلْأَئِمَّةِ ع حَتَّى انْتَهَيْتُ إِلَيْكَ فَصَيَّرْتُ لَكَ وَاحِدَةً مُنْذُ صِرْتُ فِي هَذَا الْحَالِ فَأَيُّ شَيْءٍ لِي بِذَلِكَ قَالَ لَكَ بِذَلِكَ أَنْ تَكُونَ مَعَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ قُلْتُ اللَّهُ أَكْبَرُ فَلِي بِذَلِكَ قَالَ نَعَمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 422 رواية : 4
4 على بن مغيرة گويد:بحضرت ابى الحسن (كاظم ) عليه السلام عرضكردم : كه پدر من از جد شما پرسيده از ختم قرآن در هر شب ؟ و جدا شما فرموده بود: هر شب ، و باو عرضكرده بود: در ماه رمضان ؟ جد شما فرموده بود: و در ماه رمضان ، پدرم باو عرضكرده بود: آرى هر چه توانائى داشته باشم (بخوانم )؟ فيض (ره ) گويد: محتمل است در اينجا چيزى افتاده و ساقط شده باشد) و پدرم چنين بود كه چهل بار قرآن را در ماه رمضان ختم مى كرد و من نيز از اين پس از پدرم (بهمين اندازه ها) ختم مى كنم گاهى بيشتر و گاهى كمتر باندازه فراغت و شغلم و باندازه نشاط و كسالتم ؟ و چون روز عيد فطر شود يكختم آنرا هديه رسول خدا (ص ) كنم ، و يكى را هديه على عليه السلام و يكى را هديه فاطمه عليهما السلام و همچنين براى هر يك از ائمه (ع ) تا برسد بشما كه براى هر يك يكى هديه كنم و تا باين حال رسيده ام چنين كرده ام ، براى من در برابر اين عمل چه پاداشى هست ؟ فرمود: پاداشت اين است كه روز قيامت با ايشان باشى ، گفتم : اللّه كبر! اين است پاداش من ؟ تا سه بار فرمود: آرى .