4- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْبَجَلِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ الْوَصَّافِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا آمَنَ بِي مَنْ بَاتَ شَبْعَانَ وَ جَارُهُ جَائِعٌ قَالَ وَ مَا مِنْ أَهْلِ قَرْيَةٍ يَبِيتُ وَ فِيهِمْ جَائِعٌ يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 493 رواية : 14
14 و نيز فرمود عليه السلام : كه رسول خدا (ص ) فرموده : بمن ايمان ندارد كسى كه سير بخوابد و همسايه اش گرسنه باشد، و فرمود: اهل يك آبادى كه شب را بگذرانند و در ايشان گرسنه اى باشد روز قيامت خداوند بآنها نظر رحمت نيفكند.
15- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مِنَ الْقَوَاصِمِ الْفَوَاقِرِ الَّتِي تَقْصِمُ الظَّهْرَ جَارُ السَّوْءِ إِنْ رَأَى حَسَنَةً أَخْفَاهَا وَ إِنْ رَأَى سَيِّئَةً أَفْشَاهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 493 رواية : 15
15 و نيز فرمود عليه السلام : از بلاهاى كمرشكن كه پشت انسانرا خم كند همسايه بد است ، اگر خوشرفتارى و كارى نيكى ببيند پنهان كند و اگر بدى از انسان ببيند فاش كند.
16- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ جَارِ السَّوْءِ فِي دَارِ إِقَامَةٍ تَرَاكَ عَيْنَاهُ وَ يَرْعَاكَ قَلْبُهُ إِنْ رَآكَ بِخَيْرٍ سَاءَهُ وَ إِنْ رَآكَ بِشَرٍّ سَرَّهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 493 رواية : 16
16 حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : بخدا پناه مى برم از همسايه بد براى خانه اى كه اقامتگاه است ، چشمانش ترا ببيند و دلش بتو توجه دارد اگر خوشى در تو ببيند بدش آيد، و اگر تو را در بدى ببيند خوشش آيد.
*باب حد همسايگى*
بَابُ حَدِّ الْجِوَارِ
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ عِكْرِمَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص كُلُّ أَرْبَعِينَ دَاراً جِيرَانٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمِينِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 493 رواية : 1
1 حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : هر چهل خانه همسايه باشند، از برابر و از پشت سر و از راست و چپ (يعنى از چهار طرف تا چهل خانه همسايه هستند).
2- وَ عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ حَدُّ الْجِوَارِ أَرْبَعُونَ دَاراً مِنْ كُلِّ جَانِبٍ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمِينِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 494 رواية : 2
2 (مانند حديث (1) است از امام باقر عليه السلام ).
*باب خوش رفاقتى و حق رفيق در سفر*
بَابُ حُسْنِ الصِّحَابَةِ وَ حَقِّ الصَّاحِبِ فِي السَّفَرِ
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ أَوْصَانِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ حُسْنِ الصِّحَابَةِ لِمَنْ صَحِبْتَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 494 رواية : 1
1 عمار بن مروان گويد: حضرت صادق (ع ) بمن سفارش كرد و فرمود: تو را سفارش مى كنم بپرهيزكارى از خدا و پرداختن امانت و راستگويى و خوش رفاقتى با هر كه رفاقت كنى . و لا قوة الا بالله .
2- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ خَالَطْتَ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَكُونَ يَدُكَ الْعُلْيَا عَلَيْهِ فَافْعَلْ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 494 رواية : 2
2 حضرت باقر (ع ) فرمود: با كسى كه آميزش كنى اگر بتوانى دست خيرت را بر سر او نهى و باو سود رسانى و نيكى كنى ) بكن .
3- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا اصْطَحَبَ اثْنَانِ إِلَّا كَانَ أَعْظَمُهُمَا أَجْراً وَ أَحَبُّهُمَا إِلَى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَرْفَقَهُمَا بِصَاحِبِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 494 رواية : 3
3 حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : هيچ دو نفرى با هم رفاقت نكنند جز اينكه هر يك با رفيق خود بهتر رفاقت كند پاداشش بزرگتر و پيش خداى عزوجل محبوبتر است .
4- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص حَقُّ الْمُسَافِرِ أَنْ يُقِيمَ عَلَيْهِ أَصْحَابُهُ إِذَا مَرِضَ ثَلَاثاً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 494 رواية : 4
4 و نيز حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : حق مسافر اين استكه چون بيمار شد رفقاى هم سفرش تا سه روز بخاطر او توقف كنند.
5- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع صَاحَبَ رَجُلًا ذِمِّيّاً فَقَالَ لَهُ الذِّمِّيُّ أَيْنَ تُرِيدُ يَا عَبْدَ اللَّهِ فَقَالَ أُرِيدُ الْكُوفَةَ فَلَمَّا عَدَلَ الطَّرِيقُ بِالذِّمِّيِّ عَدَلَ مَعَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ لَهُ الذِّمِّيُّ أَ لَسْتَ زَعَمْتَ أَنَّكَ تُرِيدُ الْكُوفَةَ فَقَالَ لَهُ بَلَى فَقَالَ لَهُ الذِّمِّيُّ فَقَدْ تَرَكْتَ الطَّرِيقَ فَقَالَ لَهُ قَدْ عَلِمْتُ قَالَ فَلِمَ عَدَلْتَ مَعِي وَ قَدْ عَلِمْتَ ذَلِكَ فَقَالَ لَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع هَذَا مِنْ تَمَامِ حُسْنِ الصُّحْبَةِ أَنْ يُشَيِّعَ الرَّجُلُ صَاحِبَهُ هُنَيْئَةً إِذَا فَارَقَهُ وَ كَذَلِكَ أَمَرَنَا نَبِيُّنَا ص فَقَالَ لَهُ الذِّمِّيُّ هَكَذَا قَالَ قَالَ نَعَمْ قَالَ الذِّمِّيُّ لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَبِعَهُ مَنْ تَبِعَهُ لِأَفْعَالِهِ الْكَرِيمَةِ فَأَنَا أُشْهِدُكَ أَنِّي عَلَى دِينِكَ وَ رَجَعَ الذِّمِّيُّ مَعَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَلَمَّا عَرَفَهُ أَسْلَمَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 495 رواية : 5
5 و نيز آن حضرت عليه السلام از پدرانش عليهم السلام حديث كند كه اميرالمؤ منين عليه السلام با يكنفر كافر ذمى (كه در پناه اسلام است ) همراه شد، آن مرد ذمى بآن حضرت گفت : اى بنده خدا مى خواهى بكجا بروى ؟ فرمود: مى خواهم بكوفه بروم ، (پس سر دو راهى رسيدند و مرد ذمى گفت : مگر نمى خواستى كه بكوفه بروى ؟ فرمود: چرا، ذمى گفت : راه كوفه را رها كردى ، فرمود: مى دانم ، گفت : پس چرا با اينكه مى دانى براه من گشتى ؟ اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: اين از بپايان رساندن خوش رفاقتى است كه مرد رفيق راهش را هنگام جدائى چند گامى بدرقه كند، و اينگونه پيغمبر (ص ) بما دستور داده است ، ذمى گفت : اينگونه دستور داده ؟ فرمود: آرى ، ذمى گفت : پس بطور مسلم هر كه پيرويش كرده بخاطر همين كردارهاى بزرگوارانه او بوده ، و من تو را گواه مى گيرم كه پيرو دين تو و بر كيش شمايم و مرد ذمى با اميرالمؤ منين عليه السلام برگشت و همينكه او را شناخت مسلمان شد.
*باب نامه نوشتن به همديگر*
بَابُ التَّكَاتُبِ
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ التَّوَاصُلُ بَيْنَ الْإِخْوَانِ فِي الْحَضَرِ التَّزَاوُرُ وَ فِي السَّفَرِ التَّكَاتُبُ
اصول ك افى جلد 4 صفحه : 495 رواية : 1
1 حضرت صادق (ع ) فرمود: پيوند ميان برادران (دينى ) آنگاه كه پيش هم هستند ديدار همديگر است ، و در مسافرت نامه نوشتن بيكديگر.
2- ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ رَدُّ جَوَابِ الْكِتَابِ وَاجِبٌ كَوُجُوبِ رَدِّ السَّلَامِ وَ الْبَادِي بِالسَّلَامِ أَوْلَى بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 496 رواية : 2
2 و نيز فرمود عليه السلام : جواب نامه دادن واجب است مانند جواب سلام دادن ، و آنكس كه آغاز بسلام كند بخدا و رسولش نزديكتر است .
*باب نوادر*
بَابُ النَّوَادِرِ
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَقْسِمُ لَحَظَاتِهِ بَيْنَ أَصْحَابِهِ فَيَنْظُرُ إِلَى ذَا وَ يَنْظُرُ إِلَى ذَا بِالسَّوِيَّةِ قَالَ وَ لَمْ يَبْسُطْ رَسُولُ اللَّهِ ص رِجْلَيْهِ بَيْنَ أَصْحَابِهِ قَطُّ وَ إِنْ كَانَ لَيُصَافِحُهُ الرَّجُلُ فَمَا يَتْرُكُ رَسُولُ اللَّهِ ص يَدَهُ مِنْ يَدِهِ حَتَّى يَكُونَ هُوَ التَّارِكَ فَلَمَّا فَطَنُوا لِذَلِكَ كَانَ الرَّجُلُ إِذَا صَافَحَهُ قَالَ بِيَدِهِ فَنَزَعَهَا مِنْ يَدِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 496 رواية : 1
1 حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) نگاه كردنش را ميان اصحاب تقسيم مى كرد پس باين و آن برابر نگاه مى كرد، و هرگز پاهايش را رسول خدا (ص ) پيش اصحاب دراز نمى كرد، و اگر مردى بآنحضرت دست مى داد رسول خدا (ص ) دستش را رها نمى كرد تا او رها كند، چون اين مطلب را دانستند مردى كه با او دست مى داد زود دستش را مى كشيد.
2- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ إِذَا كَانَ الرَّجُلُ حَاضِراً فَكَنِّهِ وَ إِذَا كَانَ غَائِباً فَسَمِّهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 496 رواية : 2
2 حضرت ابوالحسن عليه السلام فرمود: در حضور مرد كنيه اش را بگوئيد، و در غيابش نام او را ببريد.
شرح :
كينه آنست كه اولش ((اب )) و يا ((ابن )) مانند اءبوجعفر و ابن رسول الله .
3- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا أَحَبَّ أَحَدُكُمْ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ فَلْيَسْأَلْهُ عَنِ اسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِيهِ وَ اسْمِ قَبِيلَتِهِ وَ عَشِيرَتِهِ فَإِنَّ مِنْ حَقِّهِ الْوَاجِبِ وَ صِدْقِ الْإِخَاءِ أَنْ يَسْأَلَهُ عَنْ ذَلِكَ وَ إِلَّا فَإِنَّهَا مَعْرِفَةُ حُمْقٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 496 رواية : 3
3 حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : هرگاه يكى از شماها برادر مسلمانش را دوست دارد از نام او خودش و نام پدر و نام تيره و فاميلش را بپرسد، زيرا كه از جمله حقوق واجب و صدق و صفاى در دوستى اينست كه از او اينها را بپرسد، و گرنه اين شناسائى احمقانه است .
4- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ قُدَامَةُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَوْماً لِجُلَسَائِهِ تَدْرُونَ مَا الْعَجْزُ قَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ فَقَالَ الْعَجْزُ ثَلَاثَةٌ أَنْ يَبْدُرَ أَحَدُكُمْ بِطَعَامٍ يَصْنَعُهُ لِصَاحِبِهِ فَيُخْلِفَهُ وَ لَا يَأْتِيَهُ وَ الثَّانِيَةُ أَنْ يَصْحَبَ الرَّجُلُ مِنْكُمُ الرَّجُلَ أَوْ يُجَالِسَهُ يُحِبُّ أَنْ يَعْلَمَ مَنْ هُوَ وَ مِنْ أَيْنَ هُوَ فَيُفَارِقَهُ قَبْلَ أَنْ يَعْلَمَ ذَلِكَ وَ الثَّالِثَةُ أَمْرُ النِّسَاءِ يَدْنُو أَحَدُكُمْ مِنْ أَهْلِهِ فَيَقْضِي حَاجَتَهُ وَ هِيَ لَمْ تَقْضِ حَاجَتَهَا فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ فَكَيْفَ ذَلِكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ يَتَحَوَّشُ وَ يَمْكُثُ حَتَّى يَأْتِيَ ذَلِكَ مِنْهُمَا جَمِيعاً قَالَ وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ مِنْ أَعْجَزِ الْعَجْزِ رَجُلًا لَقِيَ رَجُلًا فَأَعْجَبَهُ نَحْوُهُ فَلَمْ يَسْأَلْهُ عَنِ اسْمِهِ وَ نَسَبِهِ وَ مَوْضِعِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 496 رواية : 4
4 حضرت زين العابدين عليه السلام از رسول خدا (ص ) حديث كند كه روزى بهم نشينهاى خود فرمود: آيا مى دانيد كه ناتوانى چيست ؟ عرضكردند: خدا و رسولش داناترند، فرمود: ناتوانى سه چيز است : يكى اينكه كسى اقدام كند و خوراكى براى رفيقش آماده كند و آن رفيق خلف وعده كند و براى صرف آن خوراك پيش او نيايد، دوم اينكه كسى از شما با ديگرى رفاقت كند يا هم نشين شود و دوست دارد بداند كه او كيست و از كجا است و پيش از اينكه داناى بآن گردد از او جدا شود، سوم درباره كار زنها است ، كه يكى از شما بزن خود نزديك شود و كام خود را بگيرد (و از آن زن لذت ببرد) با اينكه زن كامش را نگرفته ، عبدالله پسر عمروعاص عرضكرد: اى رسول خدا آن چگونه است ؟ فرمود: خوددارى و درنگ كند تا از هر دو انزال شود.
فرمود: و در حديث ديگرى است كه رسول خدا (ص ) فرموده : ناتوانترين ناتوانها مردى است كه بمردى ديگرى برخورد كند و از رفتارش خوشش آيد، و از نام و نسب و جاى او نپرسد.
5- وَ عَنْهُ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ع يَقُولُ لَا تُذْهِبِ الْحِشْمَةَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ أَخِيكَ أَبْقِ مِنْهَا فَإِنَّ ذَهَابَهَا ذَهَابُ الْحَيَاءِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 497 رواية : 5
5 سماعة گويد: از حضرت موسى بن جعفر عليهما السلام شنيدم كه مى فرمود: پرده شرم و حياى ميان خود و برادرت را برمدار، و از آن باقى گذار، زيرا از ميان بردن و برداشتن آن ، برداشتن حياء است .
6- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَاصِلٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَا تَثِقْ بِأَخِيكَ كُلَّ الثِّقَةِ فَإِنَّ صِرْعَةَ الِاسْتِرْسَالِ لَنْ تُسْتَقَالَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 497 رواية : 6
6 حضرت صادق (ع ) فرمود: يكسره ببرادرت اعتماد مكن (و از همه جهت با وثوق نداشته باش بلكه احتياط كن ) زيرا بزمين خوردن از راه بى بندوبارى جبران پذير نيست .
7- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ عَنْ مُعَلَّى بْنِ خُنَيْسٍ وَ عُثْمَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ النَّخَّاسِ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ وَ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ قَالَا قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اخْتَبِرُوا إِخْوَانَكُمْ بِخَصْلَتَيْنِ فَإِنْ كَانَتَا فِيهِمْ وَ إِلَّا فَاعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ مُحَافَظَةٍ عَلَى الصَّلَوَاتِ فِي مَوَاقِيتِهَا وَ الْبِرِّ بِالْإِخْوَانِ فِي الْعُسْرِ وَ الْيُسْرِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 497 رواية : 7
7 مفضل بن عمر و يونس بن ظبيان گويند: حضرت صادق (ع ) فرمود: برادران خود را با دو خصلت آزمايش كنيد پس اگر آندو خصلت در آنها بود خوب است ، و گرنه دور شويد، دور شويد، دور شويد: مواظبت او بر نمازهايش در اوقات آن ، نيكى به برادران در سختى و گشايش .
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَا تَدَعْ بِسْمِ اللّ هِ الرَّحْم نِ الرَّحِيمِ وَ إِنْ كَانَ بَعْدَهُ شِعْرٌ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 498 رواية : 1
1 حضرت صادق (ع ) فرمود: بسم الله الرحمن الرحيم را وامگذار اگر چه پس از آن شعرى باشد.
2- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ يُوسُفَ بْنِ عَبْدِ السَّلَامِ عَنْ سَيْفِ بْنِ هَارُونَ مَوْلَى آلِ جَعْدَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اكْتُبْ بِسْمِ اللّ هِ الرَّحْم نِ الرَّحِيمِ مِنْ أَجْوَدِ كِتَابِكَ وَ لَا تَمُدَّ الْبَاءَ حَتَّى تَرْفَعَ السِّينَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 498 رواية : 2
2 و نيز فرمود عليه السلام : بسم الله الرحمن الرحيم را با بهترين خط خود بنويسى (و در هنگام نوشتن آن ) باء را نكش تا سين را بلند كنى .
شرح :
فيض عليه الرحمه گويد: يعنى باء را بميم نرسان پيش از اينكه سين را دندانه بدهى چنانچه در حديث اميرالمؤ منين عليه السلام بدان تصريح شده ، و مجلسى (ره ) گويد: فاضل استرآبادى گفته است : ممكن است اين دستور اختصاص بخط كوفى داشته باشد.
3- عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ السَّرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ لَا تَكْتُبْ بِسْمِ اللّ هِ الرَّحْم نِ الرَّحِيمِ لِفُلَانٍ وَ لَا بَأْسَ أَنْ تَكْتُبَ عَلَى ظَهْرِ الْكِتَابِ لِفُلَانٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 498 رواية : 3
3 حضرت صادق (ع ) فرمود: در نامه ننويس : بسم الله الرحمن الرحيم (اين نامه ايست ) از فلانكس .... و باكى نيست كه در پشت نامه بنويسى به فلانكس .
شرح :
گويا مقصود اينست كه شخصى كه نامه مى نويسد نام خود رادر خود نامه ننويسد و در پشت نامه بنويسد و اما كسى كه برايش نامه مى نويسد باكى نيست كه نامش را در خود نامه بنويسد.
4- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنِ النَّضْرِ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ السَّرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا تَكْتُبْ دَاخِلَ الْكِتَابِ لِأَبِي فُلَانٍ وَ اكْتُبْ إِلَى أَبِي فُلَانٍ وَ اكْتُبْ عَلَى الْعُنْوَانِ لِأَبِي فُلَانٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 498 رواية : 4
4 و نيز فرمود عليه السلام : در درون نامه ننويس (اين نامه ايست ) از ابى فلان و بنويس (اين نامه ايست ) به فلان ، و بر عنوان نامه بنويس از ابى فلان .
توضيح اين خبر هم از نظر معنى مانند حديث (3) است .
5- عَنْهُ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ يَبْدَأُ بِالرَّجُلِ فِي الْكِتَابِ قَالَ لَا بَأْسَ بِهِ ذَلِكَ مِنَ الْفَضْلِ يَبْدَأُ الرَّجُلُ بِأَخِيهِ يُكْرِمُهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 499 رواية : 5
5 سماعه گويد: از حضرت صادق (ع ) از اينكه مردى نام مرد ديگرى را (كه برايش نامه مى نويسد، يارمدرى ديگرى كه نامش را بخاطر كارى ذكر مى كند و ظاهر معناى اول است )، در نامه پيش مى اندازد؟ فرمود: باكى نيست اين فضل و احسانى است ، نامش را پيش مى اندازد و بدينوسيله او را اكرام كند (و اگر گرامى شمرد).
6- عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ الْأَحْمَرِ عَنْ حَدِيدِ بْنِ حَكِيمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا بَأْسَ بِأَنْ يَبْدَأَ الرَّجُلُ بِاسْمِ صَاحِبِهِ فِي الصَّحِيفَةِ قَبْلَ اسْمِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 499 رواية : 6
6 و نيز فرمود عليه السلام : باكى نيست كه مردى در نامه نام رفيقش را پيش از نام خود بنويسد.
7- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُرَازِمِ بْنِ حَكِيمٍ قَالَ أَمَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع بِكِتَابٍ فِي حَاجَةٍ فَكُتِبَ ثُمَّ عُرِضَ عَلَيْهِ وَ لَمْ يَكُنْ فِيهِ اسْتِثْنَاءٌ فَقَالَ كَيْفَ رَجَوْتُمْ أَنْ يَتِمَّ هَذَا وَ لَيْسَ فِيهِ اسْتِثْنَاءٌ انْظُرُوا كُلَّ مَوْضِعٍ لَا يَكُونُ فِيهِ اسْتِثْنَاءٌ فَاسْتَثْنُوا فِيهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 499 رواية : 7
7 مرازم بن حكيم گويد: حضرت صادق (ع ) دستور فرمود براى كارى نامه اى بنويسند، پس آن نامه نوشته شد و بنظر آنحضرت رساندند و در آن نامه ((ان شاء الله )) ننوشته بودند، فرمود: چگونه اميد داريد كه اين كار بپايان برسد (و انجام شود) با اينكه ((ان شاءالله )) در آن نيست ؟ بنگريد هر كجا كه ((ان شاء الله )) ندارد در آن بنويسيد.
8- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ كَانَ يُتَرِّبُ الْكِتَابَ وَ قَالَ لَا بَأْسَ بِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 499 رواية : 8
8 احمد بن محمد بن ابى نصر گويد: حضرت رضا عليه السلام نامه را (براى خشك شدن مركبش ) خاك بر آن مى ريخت . و مى فرمود: عيب ندارد.
9- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عَطِيَّةَ أَنَّهُ رَأَى كُتُباً لِأَبِي الْحَسَنِ ع مُتَرَّبَةً
اصول كافى جلد 4 صفحه : 499 رواية : 9
9 على بن عطيه نامه هائى از حضرت موسى بن جعفر عليهما السلام ديد كه روى آنها خاك افشانده بودند.
*باب نهى از سوزاندن كاغذهاى نوشته*
بَابُ النَّهْيِ عَنْ إِحْرَاقِ الْقَرَاطِيسِ الْمَكْتُوبَةِ
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُتْبَةَ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الْقَرَاطِيسِ تَجْتَمِعُ هَلْ تُحْرَقُ بِالنَّارِ وَ فِيهَا شَيْءٌ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ قَالَ لَا تُغْسَلُ بِالْمَاءِ أَوَّلًا قَبْلُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 500 رواية : 1
1 عبدالملك بن عتبه گويد: از حضرت ابى الحسن عليه السلام پرسيدم از كاغذهائى كه جمع مى شود آيا (جايز است ) بآتش سوزانده شود و در آنها نام خدا است ؟ فرمود: نه ، اول آنها را با آب بشويند (و سپس بسوزانند).
2- عَنْهُ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ لَا تُحْرِقُوا الْقَرَاطِيسَ وَ لَكِنِ امْحُوهَا وَ حَرِّقُوهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 500 رواية : 2
2 عبدالله بن سنان گويد: شنيدم از حضرت صادق (ع ) مى فرمود: كاغذهاى نوشته را نسوزانيد، اول نوشته ها را محو كنيد سپس بسوزانيد.
3- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الِاسْمِ مِنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ يَمْحُوهُ الرَّجُلُ بِالتُّفْلِ قَالَ امْحُوهُ بِأَطْهَرِ مَا تَجِدُونَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 500 رواية : 3
3 زراره گويد: از حضرت صادق (ع ) سؤ ال شد: از يكى از نامهاى خداوند (كه در جائى نوشته شده ) و انسان آنرا با آب دهان پاك كند؟ فرمود: آنرا با پاكترين چيزى كه بآن دسترسى داريد پاك كنيد.
4- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص امْحُوا كِتَابَ اللَّهِ تَعَالَى وَ ذِكْرَهُ بِأَطْهَرِ مَا تَجِدُونَ وَ نَهَى أَنْ يُحْرَقَ كِتَابُ اللَّهِ وَ نَهَى أَنْ يُمْحَى بِالْأَقْلَامِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 500 رواية : 4
4 حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : كلمات قرآن و نام خدا را با پاكترين چيزى كه بدستتان رسد پاك كنيد، و از سوزاندن قرآن و محو آن با قلم نهى فرمود.
5- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ مُوسَى ع فِي الظُّهُورِ الَّتِي فِيهَا ذِكْرُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ اغْسِلْهَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 500 رواية : 5
5 حضرت موسى بن جعفر عليهما السلام درباره آنچه نام خداى عزوجل بر پشت آن نوشته شده فرمود: آنرا با آب بشوى .
تَمَّ كِتَابُ الْعِشْرَةِ وَ لِلَّهِ الْحَمْدُ وَ الْمِنَّةُ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ