گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
اشعار نیمایی
 واژه نامه طبری اشعار نیما


ا /الف
اقا توکا: سار جنگلی پرنده کوچک سیاه رنگ که در جنگل های مازندران دیده می شود.TOUKA / TIKA
آئیش :کشت زار دائر. مزرعه برنج .شالی زارAYEISH / AEISH
آلیو :مرتع و چراگاهی در بلندای یوش و مرزکجورALIO/
آسیو :اسیابی که با آب کار می کندASSIO/
اَزاکو :قّله ی آزاد کوه نزدیک به یوشAZAKOU/
اَمرود :گلابی وحشی جنگلیAMROUD/
انگاس :نام دهکده ئی در کجور که اهالی آه به ساده دلی معروفندANGASS/
اوجا : درخت نارون جنگلیOUJA/
اوز : نام دهکده ئی در شش کیلومتری به یوشOUZ/
امَزِناسَر: نام دّره ی تنگی است در دهکده ی یاسل دوکیلومتری به یوشAMZENASSAR/
اسلک : نوعی ماهی رودخانه که در اوایل بهار دیده می شود و بسیار تیزروستASSALAK/
اوزار: درخت آزاد در جنگهای مازندران دیده می شود دارای چوبی سخت وصنعتی ست/OZAR/
افرا : درختی با چوب مقاوم و سخت در منبت کاری و ساختن ظروف چوبی بکار می رود مثل لاوکAFRA/
الیجه : نوعی پارچه راه راه دستباف پشمیELIJEH/
الیکا : آلبالوی کوهی / نام محلی در بین راه یوش از راه کندوان دارای معدن سرب و ذغال سنگEELIKA/
او : آبO/
استونگا : گوسفند سرا / محل نگاهداری گوسفندان بر سر قله ها و چراگاهESTOUNGA/
ب==================================
بینج : شالی / شلتوک برنج / برنج نکوبیده پوست دار / آب دنگ نشدهBINJ/

بینجگر: شالی کار / برنج کار / کسی که برنج می کاردBINJ GAR/
بویشت : برشته / پخته شدهBAVISHT/
بیشل : نام صحرائی در یوش مقابل کهریز سرBISHOL/
بَقَم : رنگ قرمز مورد استفاده رنگرزان در نقاشیBAGHAM
بنداب : آب بندان / چاله ی بزرگی که آب را برای آبیاری مزرعه برنج در زمان خشکسالی ذخیره می کنندBANDAB
پ============================================================
پاپلی : پروانه / نام گاو شیرده خانگی و همچنین نام سگ های چند رنگ در مازندرانPAPELY/
پازار : کفش / دمپایی / پاپوش / کاله چرمPAZAR/
پرام : گاو یا گوسفندی که آن سال نزائیده و شیر نمی دهد / فرام هم می گویندPERAM/
پَلَم : گیاهی با گلهای زرد در کنار مزرعه برنج می رویدPALAM/
پی : نتوانستن / تاب نیاوردن / جا زدن / از پا افتادنPEY/
پی یی: کنار رفتن / عقب رفتن / پی یی بور : بروعقبPEYEI
ت============================================================
تلاجن : گیاهی جنگلی به ارتفاع یک مترونیم با گلهای زردو در سه فصل سال سبز ست مصرف داروئی دارد
TALAJAN / TELAJAN /
توسکا : نام درخت جنگلی به اهجه های مختلف تسا و تسکا هم می گویندTOUSSKA/ TESSKA/
تیرنگ : نام قرقاول و ترنگ هم می گویند و نام گاو سرخ رنگ نیز هستTIRANG / TERANG/
ج=============================================================
جوکیان : جوکی نام کولی های چادر نشین همیشه در حال کوچ مردها با اهن الات نعل اسب و چاقو و تبر داس می سازند
و زنهایشان اغلب فالگیر هستند و همگی سیه چرده هستندJOUKIYAN
جوله : ظرف چوبی مخصوص شیر از چوب درخت افرا ساخته می شود بعد ها با مس هم ساختندJOULEH /
جیرز : نام گلی جنگلی شبیه به البالو این بوته در سایه های درختان می روید JEYRAZ /
چ===========================================================
چَپَر : از شاخه های درخت جنگلی بافته می شود که بصورت دیوارک در کنار مزارع بزنج می کشند /CHAPAR
چرَدهِ : سرشاخه های جوان و نوچ درختان زبان گنجشک/افرا/برای خوراک کوساله های جوان CHARDEH /
چکاو: نوعی ماهی که در ابگیر ها و اب بندان ها زندگی می کنند CHAKAV /
چلپاسه : پوست درخت ( نمدار) بهم می بافند و بصورت طناب از ان استفاده می کنندCHALPASSEH /
چماز : سرخس گیاهی وحشی و خودروCHAMMAZ /
چوُخا : پارچه ئی که از پشم گوسفند می ریسند و می بافتد گرم و برای کت و شلوار استفاده می شود
خستن : رخمی شدن / مچروح شدن/
خویشت : کمند یا طناب کوتاهی که بهنگام دوشیدن شیر گاو گوساله را به دست مادر می بندد تا سرسختی نکند
د/دال==========================================================
دارمَج : گیاهی ست طفیلی که بر تنه و ساق درختان می چسبد می پیچد و بالا می رود/ DARMAJ
داروگ : قورباغه درختی سبز رنگ می گویند وقتی می خواند نوید بارش باران ستDARVAG/ /
دالنگ : نام سگ در مازندران و به معنای آویخته / آویزانDALANG/ /
دستپوش : هنگام دروی علف یا گندم به ساق دست می بندند از جنس بافتنی پشمیDASSTPOUSH/
دوُاج : روپوش / لحاف / دهاج هم می گویندDOHAJ/
دیزنی : نام محلی در مازندرانDIZENY/
دونه : برنج سفید آماده پخت / شلتوک پوست کندهDOUNEH

ر=================================================================

راش : نوعی درخت جنگلی و نیز به گاو سیاه زنگ هم می گویندRASH/
راه سر : به معنای سر راه / سر جادهRAH SAR
روجا : روز / ستاره صبح / روشنک / روشانا / رکسانا ستاره یی که دم صبج دیده می شود و در مازندران نام گاو نیز می باشدROUJA / ROJA /
ریس : سرو کوهی / کاج زمینی و رونده در بین صخره ها می روید و تمام فصل سال سبز ستRISS

ری را : بیدار باش / به هوش باش / نام زنی بوده ست درجنگلهای مازندران مفقود شده می گویند زیبائی جنگلها از مراقبت اوست / و نیز نام پرنده کوچک تیز پروازی ست که به هنگام شب بر روی آبندان به پرواز در می آید و حشره شکار می کند و با صدای غمگینی می خواند و هیچکسی این پرنده را در روز ندیده ست و هیچکس نمی داند به چه شکل و چه رنگ ست / و می گویند اهالی مازندران وقتی به دنبال گاو گمشده یا عقب مانده در جنگل می روند صدا می زنند ری را…. ری را…./RIRA
ریشتن : ریسیدن نخ / نخ ریستن / نخ درست کردن

ز====================================================================
زل : گوسفند بی دنبه مانند گوسفندا ن سواحل دریای خزرZEL
زمی : زمین زراعتی ZAMI
زیک زا : پرنده ی کوچکی از خانواده ی بلبل که زیر دو بالش سرخ رنگ ست و اواز غمگینی دارد /می گویند این جوجه ترد شده مادرش بلبل ست/ZIKZA
س /سین=====================================================================
سخت سر : نام قدیم رامسر که ساحلی سنگی داشت و به دستور رضاشاه سنگها را جمع کردند و از ان پس رامسر شد SAKHT SAR
ساینا : سایه / سایه درخت SAYENA
سریویلی : نام دهکده یی در کجور نزدیک هزار خالSERIVILLE /
سیریها : نام کوهی در دهکده اوز نردیک به یوشSREY HA /
سفیدک : ماهی سفید دریای خزر / SEFIDAK
سناور : نام درختی ست با گلهای زرد رنگ SANAVAR
سوُردار : نام درخت سرو جنگلی که در ارتفاعات جنگلی می روید /SORDAR
سیولیشه : سوسک سیاه / SIOLISHEH
ش / شین==============================================================
شماله : مشعل چوبی / لاشه های درخت کرّراد / وَن / توسکا که به اسانی می سوزدSAMALEH /
شوکا : آهوی جنگلی SHAMALEH
شراگیم : نام تنها فرزند نیما /از دولغت طبری و فارسی است شر بمعنای شیر و آگیم به فارسی به معنای چهره /سیما/صورت //شیر چهره / شیر سیما SHERAGIM
ف===================================================================
فراکش : نام کوهی در کنار یوش / کش / کنار بغل /کَشه زدن / بغل کردن / FARAKASH
ک/کاف=============================================================
کاچ : جنگل کوچکی در میان مزرعه برنج / محلی در کنار آبندان ها برای انباشته کردن اضافات و داخل مزرعه برنج ( شالی زار ) در شعر ری را امده ست. /KACH
کاسِم : دانه های قرمز رنگی که مانند زنگ به تن سنک می چسبد / KASSEM
کاکلی : گنجشک کوهی و جنگلی حشره صید می کند / KAKOLI
کالچرود : نام رودی ست در کجور / KALCHEROUD
کام : نام دهکده یی در نزدیکی به یوش /KAM
کپاچین : کوهی در کنار یوش صخره یی بشکل کپای گندم بهمین جهت کپاچین نامیده می شود/ KOPACHIN
کپَه : ظرف چوبی جای برنج برای نگهداری برنج / KAPEH
کپور : نوعی ماهی دریای خزر / KAPOUR
کَپَر : کومه / آلونک چوبی / KAPAR
کَتین : هیزم //کنده بریده شده از درخت برای سوزاندن / KATIN
کَچَپ : نام دهکده یی در نزدیک آمل / KACHAP
کرّاد : اقاقی وحشی جنگلی /KARRAD
کرکو : لاشخور دریایی /پرنده سفید رگ با پشت خاکستری سبک بال در کرانه دریای خزر ماهی صید می کند KARKOU
کرکویچ : گیاهی با برگ های سبزماهوتی یک ساقه یی با گلهای زرد / KORKEVICH
کک کی : نام گاو ست در مازندران / KAK KI
کلار : نام کوهی ست در مازندران / KALAR
کله سی : اجاقی که با گل درست شده / KALESSI
کیل : ظرف چوبی مخصوص وزن کردن کندم /عدس/برنج/یک پیمانه پر مطابق چهار من یعنی دوازده کیلوست / KILL / KILLA
کَش : کنار / دامنه کوه را کش می گویند KASH
کوخ : خانه کوچک چوبی / پستو / KOUKH
کرَجی : قایق کوچک ماهیگیری / KARAJI
گ / گاف===================================================================
گدُار : گودار / گاو دار / مردمانی که زندگیشان از راه گاو داری می گذرد. / GODAR
گرُجی : نام طایفه یی که در زمان صفویه از گرجستان به بعضی از نواحی ایران و مازندران کوچ کردند / GORJI
گنَدنا : نام گیاهی ست بد بو که مصرف دارویی دارد / GANDENA
گوبان : نگهبان گاو / گاو چران / گالش هم می گویند / GOUBAN / GALESH
گوشار : گوش واسادن / گوش سپردن به گفتگوی دیگران / GOUSHAR
گوشاره : انکسی که گوس واساده / کسی که به گوش دادن استاده / GOUSHAREH
گزَنا : همان گیاه سمی گزنه ست که می گزد مصرف داروئی دارد تب بر هم هست / GAZENA
ل/ لام==================================================================
لرُگ : نام درختی ست از خانواده کاج / LORAG
لَمَ : بوته های تیغ دار زائی در کنار مزرعه برنج /تمشگ / پیچک / LAM
لیم : زائدات / چرک / اضافات / LIM
لاویج : نام دهکده یی در مازندران / LAVIJ
لونج : دهکده یی در مازندران / اهل لون / LOUNEJ
لوُوَرَان : دره لار شمشک و دیزین / LOVARAN
م / میم=================================================================
مولا : قایقران ماهیگیر/ مرد ماهیگیر/ MOULA
ماخ اولا : نام درّه یی در بین راه یوش/ رودخانه دیوانه وارپیچ در پیچ از میان این دره می گذرد// MAKHOLA
مازو : تناور ترین درخت جنگلهای مازندران /MAZOU
مانلی : دختر سیاه چشم مازندرانی/ MANELI /
میم رَز : درختی در جنگلهای مازندران /زبان گنجشک وحشی/ MIM RAZ
مَجَر : درخت جنگی MAJAAR
ن / نون==================================================================
ناتل : نام دهی در کجور ( نی تل ) / ناتل کنار هم محلی از توابع آمل است/ و لقبی که نیما برای پسر خاله اش دکتر پرویز خانلری انتخاب کرده بود ناتل خانلری/ NATEL /
ناکتا : امرود گلابی وحشی جنگلی / نامی که نیما برای یکی از خواهرانش انتخاب کرده بود NAKTA
ناو : نوعی قایق کوچک و کشیده NOW
نپار : سایبان چوبی / اطاقک چوبی و حصیری در کنار مزارع برنج NEPAR
نوبن : کوهی بین نور و کجور نزدیک به یوش NOUBON
نیما : نامور / نام آور / نام یک ی از اسپهبدان طبرستان / نام کماندار بزرگ مازندران / نام نامی نیمای بزرگ نیما یوشج /NIMA YOUSHIJ // NIMA YUSHI
و===================================================================
وازنا : نام کوهی مقابل دّره یوش / اهالی می گویند قبله نما نمودا قبله ست و به آن نماز می گذارند / VAZENA
ورازن : دهکده یی در کجورVARAZEN
وِشته : هیزمی که یک سر آن سوخته باشد / هیزم نیمسوخته/ VESHTEH
وگ دار : قورباغه درختی سبز رنگ / همان داروگ / VAGDAR / DARVAG
ه====================================================================
هلی : گوجه سبز HALI
هلی تک : آلوچه وحشی جنگلی/ HALI NAK
ی==============================================================
یاسل : دهی نام دهکده ئ نزدیک به یوشYASSAL
یوش : زادگاه و آرامشگاه نیما یوشیج از دهستان اوز رود از شهرستان نور بخش بلده. /در تاریخ بیست و ششم شهریورماه سال هزارو سیصدو هفتاد و دو۱۳۷۲ کالبد نیما یوشیج توسط تنها فرزندش شراگیم یوشیج و همیاری اهالی یوش از امامزاده عبدالله شهر ری نبش قبرشد و به یوش برده شد و به در خواست شراگیم در وسط حیاط خانه مسکونی او دفن گردید