***
زمینه فعالیتهای پوششی آمریکا که در اصل نفوذ و سلطه را به همراه دارد و هدف اصلی است، کاملاً
مشخص است، مطالعات علمی و فعالیتهای فرهنگی پوشش هدفهای آمریکا است.
طرح فولبرایت از جمله طرحهای فرهنگی و دانشگاهی آمریکای امپریالیست است، که در تمام
کشورهای تحت سلطه از جمله افریقا و آسیا مورد استفاده قرار می گیرد و افرادی از کشورهای تحت
سلطه را به وسیله این طرح به بورسهای دانشگاهی دعوت می کنند و همه گونه برنامه ریزی جاسوسی و
اطلاعاتی و نفوذ در ارگانهای مملکتی را به وسیله آنها انجام می دهند.
«با این پیشرفت عمومی و توصیه مسئول افسر روابط عمومی ما موردهای زیر را بررسی کرده که
مسئولین ایرانی باید آن را به روشنی بدانند که هدف ما از زیاد کردن روابط معامله ای دو طرفه است.
1 بازدید ایران به وسیله دانشجویان و چهره های عمومی هر زمان که امکان پذیر باشد. این بازدید به طور
خصوصی ترتیب خواهد یافت. بازدید کنندگان بایستی با اوضاع کنونی ایران وابستگی و اعتبار داشته
باشد.
2 دانشجویان مسلمان ایرانی و اگر امکان دارد شخصیتهای مذهبی ایران را در جشن سالگرد هجرت در
ایالت متحده تشویق به دعوت کنید. نمایندگان اسلامی جوامع دیگر در آنجا باشند که ماهیت چند ملیتی
بودن آن نشان داده شود و برنامه ها بایستی به صورت خصوصی ترتیب داده شود که کمیته سالگرد
هجرت نقش بزرگی اجرا کند.
3 بحث بر روی نهادهای (مراکز) خصوصی مثل شالوده و اساس جانسون (سازمان خیریه م.) یا
سمینارهای دانشگاهی که شامل غرب و شرق و مرکز (موضوعاتی در زمینه این نواحی) گردد، ترتیب
داده و گروهی از دانشجویان ایرانی به ایالت متحده آورده شوند تا در مورد موضوعات و عناوینی که
جدال انگیز و مباحثه انگیز نباشد، صحبت شود و ترجیح داده شود که میتینگ چند ملتی باشد. رشته های
امکانی از قبیل ادبیات، نوشتن خلاقانه یا خیلی روزمره تر، توسعه آزادی و علوم آزادی باشد.
4 با چند محصل خارجی که خیلی با دقت انتخاب شده اند و رؤسای گروه پذیرش به عنوان رابط در
دانشگاهها استفاده کرده تا با چشم و گوش باز محصلین اسلامی و ایرانی را زیر نظر داشته باشند که:
الف) ارزیابی شوند در طول مدت تغییرات در ایران که احتیاجات و رفتار محصلین ایرانی، ظهور کرده
به طوری که.
ب) تاریخ مناسب برای کنفرانس و مصاحبه آن شخص در ایالت متحده در نظر گرفته شود.
5 مؤسسات آموزشی آمریکا در رابطه و حمایت و مبادله تحصیلی با دانشگاههای کشورهای اسلامی
جهان سوم مثل دانشگاه نبراسکا در پاکستان بوده و امکان دعوت محصلین و دانشجویان ایرانی برای
شرکت در چنین سمینارها و طرح ها که تشویق به درک مصنوعی و تماسهای بیشتر آینده خواهد شد در
نظر گرفته شد.
6 جریان پیشرفت ICA را یادآور شده (در زمینه تدریس انگلیسی و فرهنگی). به طوری که مسئولین ادعا
کنند که خرابیها و اشکالات توسط مسئولین ایرانی تشخیص داده شده است.
7 به هوش باشید که ایرانیها را در هر فرصتی در برنامه های تنوعی چند مذهبی شرکت دهید، مخصوصا
گروه و توده متوسط را.
طرز برداشت: حوادث ایران خارج از چارچوب سیاست، یک سری موضوعات مطالعاتی اسلامی در
ص: 116
ایالت متحده و مصاحبه با دانشجویان آمریکایی، ایران شناسان و شخصیتهای عمومی که نمایانگر نقطه
نظرهای وسیع سیاسی خواهد بود.»
(محرمانه به آقای اچ ساندرز 26 سپتامبر 79)
***
استفاده از بازدید دانشجویان آمریکایی از ایران و ارتباط آنان با ایران و قوی شدن در فرهنگ و
اجتماعات ایران و مسایل ایران و استفاده از آنها برای طرحهای فرهنگی سیاسی استفاده از جشن
هجرت به وسیله دانشجویان ایرانی و آمریکا برای ابراز حسن نیت به ایران و اسلام که عمدتا به خاطر
جلب نظر مردم و جا باز نمودن و نفوذ سلطه دوباره طرح گردیده است و یا استفاده از طرحهای مؤسسات
استعماری که هدفش ایجاد ارتباط فرهنگی با کشورهای آمریکایی است که آمریکا و ICAمی تواند تحت
آن پوشش به کارهای جاسوسی سیاسی و حتی نظامی مشغول باشد نظیر سازمان جانسون.
همچنین مبادله دانشجو و تشکیل سمینارهایی راجع به مذاهب و یا نزدیکی کشورهای اسلامی و
امثالهم که همه و همه در جهت ارتباط دوباره و ایجاد حسن نیت آمریکا و در غایت نفوذ سلطه است.
یکی دیگر از حربه های بسیار مهم و کثیف آمریکا رادیوهای صدای آمریکا است (VOA) که سیاست
آمریکا را در رابطه جعل اخبار تحلیلهای استعماری و امپریالیستی و انحراف افکار عمومی به سوی
مقاصد آمریکا، شایعه پراکنی که می توان به طریق رادیو بیان داشت اعمال می کند.
***
«امور خاور نزدیک زیر نظر معاون نیوسام کارهای گروهی را انجام داده است که:
زبان ایرانی روی موج کوتاه، روابط عمومی صدای آمریکا در اواسط ماه مارس شروع به کار خواهد
کرد. با تقاضای B.B.C تماس گرفته که آنها اجازه دهند، صدای آمریکا یک ساعت از موج متوسط آنها در
جزیره مزیرا (نزدیک سواحل عمان) استفاده کنند که اختصاص به فرستادن اخبار و رویدادهای ایران از
فرستنده بریتانیا خواهد بود. بخش موج کوتاه و متوسط (اگر کارش قبول گردد) به ما اجازه خواهد داد که
اخبار صحیح را درباره سیاست و قصد آمریکا پخش کنیم و با این کار جلوی پخش ضد آمریکایی
شوروی را بگیریم.»
(از R.T.Curran یادداشت برای مدیر 9 فوریه 1979 از مقاله ایران و مسئله روان شناسی و بعضی راه حلها)
***
«در این رابطه باید متذکر شوم که به تازگی برنامه های خارجی رادیو، شنوندگان بسیار زیادی پیدا
کرده است. کسانی که با خمینی می جنگند و طرفداران آنها می خواهند خبرها را از صدای آمریکا VOA
کسب کنند. شما می توانید با نفوذ خود در رادیوی صدای آمریکا استفاده کرده و از راه تأکید بیشتر روی
مشکلات مهم آنها و بازگو کردن علل آن عکس العمل سریعتری بر روی اعمال مقاوم و متقابل نشان دهید.
من می دانم این صدا کاری ناچیز است، ولی اثر روان شناسی فوق العاده ای دارد و بسیار از افراد مقاوم به
میزان همدردی و هم فکری ما از طریق این صدا پی می برند.»
(از آخرین نامه لینگن به برژینسکی، مشاور امنیتی کارتر)
(در 28 اکتبر 79 آبان 58)
«توجه: VOA (صدای آمریکا) در نظر دارد زمان پخش خود را به زبان فارسی از شروع سال جدید
ص: 117
(1980) به مدت یک ساعت افزایش دهد که نیم ساعت به برنامه صبحگاهی اخبار و موضوعات ارتباطی
با اخبار و نیم ساعت دیگر به برنامه عصرانه که بیشتر موضوعات فرهنگی است اضافه می شود.»
(از R.T. Curran به ساندرز 26 سپتامبر 79)
***
صدای آمریکا صدای رسای شیطان بزرگ است: هدفش و فلسفه وجودی او خیانت به خلقها و مردم
مستضعف جهان به خصوص ایران است صدای آمریکا حلقوم کثیف امپریالیسم جهانخوار است که
سیاستها و توطئه های خود را به طریق صوت به ملتهای ستم دیده تحمیل می کند، اما خوشبختانه ملت آگاه
ایران هرگز فریب این شیطان بزرگ را نخواهند خورد.
آمریکای جهانخوار این بار همانند همیشه با انگلیس گرگ پیر آدمخوار در دریدن ملتهای ستمدیده
همکاری می کند و از B.B.C صدای جنایتکار امپریالیسم شکست خورده انگلیس کمک می طلبد تا بر
علیه ایران انقلابی و مسلمان قیام کند و شایعه و توطئه و خیانت بپراکند.
تا بتواند با افزایش و قدرت صدای خود خیانت خویش را گسترش دهد.
***
ICA (روابط عمومی آمریکا) توجه بیشتری به این امر دارد که تماسهای خود را با ایران افزایش داده تا
خبرهای صحیح به هر دو طرف برسد.
ما درسی که از سرنگونی رژیم گذشته ایران گرفتیم، شروع به مشورت با کارمندان (که شامل Podهم
هستند) و تشکیلات خصوصی آمریکا کرده ایم که به بینیم اگر حلاجیهایی در این زمینه احتیاج است،
مخصوصا از نظر مقدار فضولیِ ما در کشورهای منطقه.
روابط عمومی ICA با کمک آمریکا تکالیفی را بر عهده دانشجویان ایران در آمریکا نهاده که امکان
دارد یک رابطه با روحانیون محافظه کار برقرار کنند، در نظر اضافه است.
روابط عمومی بیشتر تأکیدش بر روی چیزهایی خواهد بود که رهبری جدید بتواند مشخص کند.
فلسفه، قانون، مقایسه مذهبی، روانشناسی، مسایل مدرنیزه کردن پیشرفتهای سیاسی، کارگری و
کشاورزی تأکید بر روی این موضوعها بر روی پایه اساسی ارزشهای ما خواهد بود.»
(سند فوق)
***
اینک با توجه به مسئولیتی که به نقشهای فرهنگی آمریکا در ایران و خارج گذاشته شده، نظیر ارتباط با
روحانیون محافظه کار ارتباط بیشتر جهت به دست آوردن اطلاعات و خبرهای دست اول ریختن
طرحهای عینی و واقع بینانه با توجه به تجارب تلخ سرنگونی رژیم شاه خائن در می یابیم که هدفهای
آمریکا از توسعه روابط فرهنگی و ارتباطات خبری و اجتماعی فقط و فقط نفوذ دوباره و در نهایت سلطه
اقتصادی و سیاسی بر ملت ستم دیده ایران است و لاغیر، حتی مطالعه قانون و فلسفه و کارگر و کشاورزی
پیش درآمدی است برای وابسته کردن فرهنگی و در نهایت نفوذ دوباره و سلطه بر منابع و ثروتهای ماست.
***
«بالاخره کارمند Usica آژانس ارتباطات بین المللی پس از چهار ماه از زندان آزاد گشت و
دیدگاههای خود را در مورد علت زندانی شدن خود و طرز کار قدرت حاکمه و شرایط ذهنی ایرانیان را
ص: 118
بیان نمود. همچنین در رابطه با برنامه های ابتکاری پیشنهاداتی نمود و تأکید سودمند بودن کتابخانه های
انجمن ایران و آمریکا و کلاسهای زبان انگلیسی نمود.
(مقصود، رضا امینی کارمند پیری است که 37 سال در خدمت امپریالیسم آمریکا در سفارت آمریکا
در ایران کار می کرده است و در اوائل انقلاب دستگیر و به مدت 5/4 ماه در زندان بود که آزاد گردید.)
او شب اول را روی زمین در یک سلول با هیجده نفر دیگر منجمله معاونین وزارتخانه و افسران ارتش
گذرانده بود. روز بعد دکتر امینی، محمدرضا عاملی تهرانی وزیر اطلاعات کابینه بختیار (که بعدا اعدام
شد) را ملاقات می کند که از دیدن دکتر متعجب می شود، ولی اطمینان می دهد که همگی آزاد خواهند شد.
امینی که به او آقای جاسوس از سفارت آمریکا می گفتند با یک ملا مصاحبه و گفتگو و بازجویی شده بود و
او به امینی گفته که تو برای CIA کار می کنی و عکسی از او و هلمز به او به عنوان مدرک نشان داده بود، دکتر
امینی در مورد کار و وظیفه اش در ICA توضیح داده بود.
امینی احساس می کند که انجمن ایران و آمریکا روزنه مهمی در این موقعیت است و گفت که هم
سلولهایش اهمیت خاصی برای کتابخانه ابراهام لینکلن و کلاسهای تدریس انگلیسی قایل بودند، امینی
متقاعد شده بود که انجمن ایران و آمریکا باید بسیار مراقب باشد و در برنامه ریزی ها به دنباله روی قناعت
نماید و نخواهد که رهبر و پیشرو باشد، او پیشنهاد می نمود که انجمن باید برنامه هایی که امروزه در ایران
جذابیت بیشتر دارد یعنی مسایل مذهبی تکیه کند، مثل دیدار فیلسوف یا الهیون آمریکا که به علت
شهرتشان بتوانند با رهبران مذهبی ایرانی که بیشتر آزادند ملاقات نمایند. او همچنین پیشنهاد کرد که یکی
از روحانیون روشن بین ایرانی را دعوت نماییم که در انجمن یک سخنرانی ایراد کند.
نظریه و تفسیر: مسئول، بسیار محتاطانه به دنبال احتمال پیدا کردن و دعوت نمودن یکی از روحانیون
برای سخنرانی در انجمن می باشد، و همچنین تقاضای لیست مذهب شناسان و فیلسوفهای معروف
آمریکایی که می توانند به شخصیتهایی مثل آیت اللّه طالقانی ملاقات و گفتگوی خلاقی داشته باشند را
می کند. قصد ما در هر دو مسئله فوق الذکر این است که به یاد ایرانیان متنفذ بیاورد که آمریکا مدتهای
طولانی است که به معنویات انسان دلبسته است.
(محرمانه شماره 88327 اگوست 79 از سفارت آمریکا در تهران به روابط بین المللی آمریکا در
واشنگتن D.C)
آیا سودمند بودن کتابخانه و انجمن ایران و آمریکا در قاموس آمریکای جنایتکار یعنی چه؟ بجز
زمینه سازی برای نفوذ دوباره در ایران و در آخر سلطه، معنوی می دهد.
تأکید امینی خائن بر روی مسئله انجمن ایران و آمریکا به عنوان تنها روزنه امید آمریکا و تایید آوردن
از هم سلولی های مفسد فی الارضش آیا جز خدمت به منافع آمریکای جنایتکار معنی دیگری دارد؟
دست آورد واقع بینانه(!) رضا امینی خائن، از زندان جز عبرت گیری از وقایع انقلاب و کمک به
آمریکای جهانخوار جهت ادامه حیات خود در ایران مفهوم دیگری دارد؟ تکیه بیش از حد روی مذهب و
هشدار به عدم زیاده روی به جز ادامه طریق نفوذ و ایجاد جو حسن نیت و سلوک است؟
در این صورت چرا آمریکایی که ستون فقراتش از خون رفیق ملتهای مستضعف جهان برپا شده است
سعی بر این دارد که انسان دوستی و مذهب پسندی خود را به چهره های ایرانیان بکشاند؟
باز مگر به جز ایجاد زمینه روانی فرهنگی و اجتماعی و سیاسی پیدا کردن در میان مردم و
ص: 119
دست اندرکاران انقلاب اسلامی هدفی دارند، که منجر به نفوذ دوباره و سلطه می گردد؟
پس انجمن ایران و آمریکا یا آژانس ارتباطات بین المللی آمریکا در ایران Usica مرکزی است که با
پوشش فرهنگی عامل اجرای سیاستهای دقیق آمریکا در ایران است و آمریکا به تجربه به این مهم دست
یافته است. بیخود نیست که رضا امینی خائن، انجمن ایران و آمریکا را تنها روزنه امید آمریکا در ایران
می داند.
***
همچنین Usica سعی داشته است، به عنوان تبادل دانشجوی مذهبی، عده ای را به عنوان دانشجوی
آمریکایی برای تحصیل علوم مذهبی به مدرسه فیضیه بفرستد تا بدین وسیله روحیات و محتوی و شکل
مدرسه فیضیه و حوزه های علمیه را مطالعه کند و در جهت منافع خود از آنها استفاده نماید.
***
سیاست آمریکا در قبال اقتصاد ایران
سیاست آمریکا در قبال اقتصاد ایران
بخش 11
قبل از انقلاب
قبل از انقلاب
«کمیسیون مشترک ایران و آمریکا برای سومین بار در تهران در تاریخ 76 اگوست سال 1976 برگزار
شد. هوشنگ انصاری وزیر امور اقتصادی و مالی و آقای هنری کیسینجر در این ملاقات حضور داشتند.»
***
در این کنفرانس که در نوشهر تشکیل شده است، شاه خائن نیز حاضر بود و پیامی خطاب به فورد
رئیس جمهور وقت خوانده است.
***
«در این گفتگو جاری جهان و روابط حسنه بین دو کشور مورد بحث واقع شد.
معاملات و سرمایه گذاری
معاملات و سرمایه گذاری
رابط کمیسیون اظهار داشت که روابط بین دو کشور همان طور که انتظار می رود رو به گسترش است.
در مارس 1975 مبلغ 15 بیلیون دلار (خارج از معاملات نفتی و نظمی) برای مدت 5 سال در نظر گرفته
شده بود، کمیسیون با مبلغ 26 بیلیون دلار برای طی سالهای 19801975 توافق نمود. همچنین توافق
نمود که هر دو کشور برای رسیدن به هدف مشترک همکاری نمایند، در صورتی که صادرات نفت بدون در
نظر گرفتن معاملات نظامی هم به حساب بیاید. جمع تجارت غیر ارتش دو کشور از مرز 40 بیلیون دلار
در طی 19801975 بیشتر خواهد شد.
تمایلات دولتین برای توسعه تجاری و اقتصادی بین دو کشور و همچنین نیاز به صادرات آمریکایی
برای کالاهای صنعتی ایران مورد نظر قرار گرفتن رابط آمریکایی آمادگی همکاری برای صدور را اعلام
نمود و ایرانیها نیز عمومیت دادن بیشتری به سیستم روابط را پیشنهاد نمودند.»
(گزارشی از کمیسیون مشترک ایران و آمریکا در ایران)
***
ص: 120
با توجه به گزارش فوق به گوشه ای از روابط اقتصادی ایران و آمریکا را که حاکی از سالها چپاول و به
یغما بردن نیروهای مادی مملکت ایران است واقف می شویم. اگر چه توضیح در مورد چگونگی این غارت
امپریالیستی احتیاج به تحقیق و بررسی و بیانی کاملتر دارد، ولی همین جمله فوق نشان از جنایاتی است
که هنوز آثار آن در اوضاع اجتماعی اقتصادی ما به خوبی مشهود می باشد.
«بخش آمریکایی کمیته تجارتی مشترک ایران و آمریکا جلسه ای را در تاریخ 29 نوامبر 1978 در
واشنگتن D.C برگزار نمود. این جلسه با شرکت نمایندگان 30 کمپانی آمریکایی که دارای روابط و
وابستگی های تجارتی با ایران هستند صورت گرفت.
این ملاقات برای بررسی جریانات اخیر ایران بود. اعضا در مورد فضا و شرایط و موقعیت اقتصادی در
ایران و اثرات آن در جو تجاری بحث نموده و همچنین درباره نقش و ادامه کاری که این کمیته در مورد
روابط دو جانبه اقتصادی باید ایفا نماید، گفت و گو کردند.
اعضای کمیته در پایان جلسه متفق القول بودند، که موقعیت اقتصادی کنونی باید مد نظر باشد؛ زیرا
نشانگر یک تنزل در پتانسیل اقتصادی قابل ملاحظه ایران است. بخش آمریکایی همچنین توافق نمودند
که این ناپایداری اقتصادی فعلی گذراست و کمپانیهای آمریکایی در ایران قاطعانه از اقداماتی که آرامش
را باز گردانده و اجازه رشد و شکوفایی اقتصادی را دهد حمایت می نماید؛ در حال حاضر اجرای
قراردادها با ایران بلامانع است.
... کمیته حمایت خود را از کوششهای دولت ایران برای برقراری ثبات اقتصادی و ادامه افزایش سطح
زندگی ایرانیان اعلام می دارد و از هیچ گونه کمکی برای رسیدن به این اهداف مهم دریغ نمی ورزد.»
***
باید توجه داشت که نامه فوق که گزارش مطبوعاتی است در اوج مبارزات مردم ما نوشته شده است؛
یعنی زمانی که خون شهیدان انقلاب اسلامی هر روز انقلاب را به حرکت در می آورد.
حال 30 کمپانی آمریکا در ترس از دست دادن این خوان گسترده به مذاکره می نشینند و حمایت خود
را از شاه و رژیم خائن او برای ثبات اقتصادی و زمینه سازی چپاول این کمپانی های غارتگر بین المللی
ابراز می دارند.
***
حال، نامه کمیسیون فوق به شاه خائن
اعلیحضرتا
«اعلیحضرتا»
بخش آمریکایی کمیته تجاری مشترک ایران و آمریکا اخیرا جلسه ای را در واشنگتن دی سی برگزار
نمود و باعث افتخار من به عنوان رییس این گروه می باشد، که نتیجه جلسه خود را به شما گزارش نمایم.
این جلسه برای مطالعه پیشرفتهای قسمتهای اجرائی کمیته در سال گذشته و مشخص نمودن و
گسترش دادن راه حلهای مسایلی که مانع از رشد ارتباطات اقتصادی بین ایران و آمریکا است برگزار
گردید.
ما همچنین از مسایل جدید در کشور شما و اثرات آنها در دنیای تجاری و نقشی که کمیته در تضمین
تداوم همکاریهای تجارتی بین دو کشور و ثبات اقتصادی ایران می تواند اجراء نماید بحث نمودیم. به
ص: 121
ضمیمه، گزارش است، که خلاصه نتایج جلسه ما را نشان می دهد، امّا من میل دارم به علت تقاضای اعضاء
اضافه نمایم که ما کاملاً از روش و سیاست شما و وزیران شما برای بازگرداندن اقتصاد ایران به حالت
شکوفا و سالم قبلی اش حمایت می نماییم. کوششهای شما برای بازگردانیدن نظم اجتماعی و ایجاد یک
حکومت غیر نظامی منتخب مردم و ایجاد مرحله نوین در اقتصاد و همچنین اوضاع سیاسی و اجتماعی
تضمین کامیابی و خوشبختی نسلهای آینده را سبب خواهد شد. اعضاء ما با مجتمعهای تجاری شما و
حکومتمان برای رسیدن به این اهداف مهم همکاریهای لازم را می نماید.
همان طور که از گزارشها مشهود است، مجتمعهای تجاری آمریکایی برای حفظ ثبات اقتصادی ایران
کاملاً آماده هر گونه فداکاری می باشند و حاضر به ایفای نقش فعال در رشد و توسعه آتی اقتصاد کشور
شما می باشند. ما کوششهای شما را تحسین نموده و آرزوهای صمیمانه را برای موفقیت شما می نماییم.»
با احترام
هاروی کاپنیک 6 دسامبر 78
هم چنین از طرف این کمیسیون نامه ای به جلاد خون آشام، غلامرضا ازهاری، نوشته می شود. لازم به
تذکر است که ازهاری خائن، در آن زمان نخست وزیر شاه جلاد بوده است.
در این نامه به حمایت از اقدامات ازهاری برای ثبات شاهنشاهی و در نتیجه ثبات اقتصادی به سبک
آمریکایی یعنی ایجاد زمینه چپاول برای کمپانیهای غارتگر بین المللی، اشاره نموده است و نامه مشابهی
هم به سناتور فراری ضیائی، که رییس اتاق بازرگانی ایران بود نوشته می شود.
***
نامه های فوق به خوبی نشانگر وحشت آمریکاییهای چپاولگر از جریانات انقلاب در ایران است. اوج
انقلاب اسلامی آنها را بر آن می دارد که برای ارزیابی و استحکام دوباره رابطه تجارتی با ایران مطالعه نمود.
و نقش خود را در رابطه با جریانات ایران مشخص نمایند.
و حمایت خود و کمکهای خود را به شاه جلاد و ازهاری ارایه می دهند. لفظ فداکاری و حمایت و
پشتیبانی در قاموس آمریکاییهای چپاولگر چه معنی جز فداکاری به خاطر چپاول دوباره و حمایت به
خاطر نفوذ و حاکمیت اقتصادی دوباره و پشتیبانی به خاطر سلطه دوباره بر سرنوشت اقتصادی و سیاسی
ملت ایران می دهد.
وضعیت اقتصادی ایران
وضعیت اقتصادی ایران
1 ایران با وضع شدید اقتصادی در ماههای آینده روبرو خواهد شد. کوششهای زیادی از طرف دولت
برای اطلاعاتی که در این مورد احتیاج است بایستی انجام پذیرد و نتیجه این کوششها بررسی شود.
2 بودجه دولت در سال جاری در نظر گرفته شده که خوش بینانه توسعه هایی را یادآور شده از جمله
بازسازی و توسعه طرحها برای دوباره راه انداختن اقتصاد کشور.
3 کوشش زیاد خود را برای گزارش از تولید نفت به کار ببرید؛ مخصوصا مسایل و سیاست نفتی و وضع در
مناطق نفت خیز.
4 ایران در زمستان امسال هم احتمالاً کمبود نفت سفید خواهد داشت احتمالاً مربوط به مسایل
پالایشگاهها می شود. لطفا در این مورد گزارش دهید و همچنین چه کوششهایی دولت برای رفع این
ص: 122
کمبود کرده؟ و اطلاعات خود را درباره واردات تولیدی ارسال دارید.
5 امکان کمبود مواد غذایی هم هست، هر گونه پیشرفتی را در این زمینه گزارش دهید.
6 بخش خصوصی در ماههای آینده احتمالاً اوقات سختی را خواهد داشت، گزارشها در زمینه شکستهای
تجاری، سرمایه ها و استخدام خصوصی مفید خواهد بود.
7 دولت ایران مجبور است که به فشاری که از طرف کلیه جوامع مختلف ایرانی وارد می شود جواب دهد.
هر گزارشی که وضع اقتصادی سیاسی و گروههای بزرگ مثل کشاورزان محصلین، بازاریها و قبیله ها
را در برداشته باشد برای تشخیص سیاست اقتصادی آینده ایران مفید خواهد بود.
8 کوشش دولت را برای ملی کردن تجارتهای خصوصی و جریانات تولیدی در قسمت شرکتهای ملی
شده را گزارش دهید.
9 گزارشهای اساسی مربوط به رابطه مالی دولت ایران و شرکت ملی نفت ایران مورد احتیاج است، مدت
زمانی را که طول می کشد تا پول نفت به دست دولت برسد چقدر است؟
چقدر از این درآمد را شرکت نفت برای مخارج خود نگه می دارد؟ و هم چنین، برای سرمایه گذاریش
آیا پول دریافتی از هر بشکه به حساب آمده یا کلی دریافت شده؟ آیا این امکان هست که بعضی از کارگران
شرکت نفت مقداری از این درآمد را دزدی کنند؟ آیا آنها اغلب ممیزی می شوند؟
10 هر گونه گزارشی در زمینه سیاست کشاورزی و برنامه های آن مورد علاقه خواهد بود. کمبودهای آب
امکان پذیر است. شایعه ها نشان می دهد که سیستم قناتها در استانهای مختلف وجود داشته، ولی بسته
هستند.
یک گزارش در زمینه ای که آب تا چه اندازه وجود خواهد داشت خوب خواهد بود مخصوصا اگر در
رابطه با گزارشی از تولیدات غذائی باشد.
(محرمانه گزارشی از اقتصاد ایران سپتامبر 76 مهر 58)
***
مطابق آنچه که از گزارشات فوق به دست می آید آمریکا سعی دارد تحولات اقتصادی ایران را کاملاً
تحت نظر بگیرد و اطلاعات لازم را از این جریانات در دست داشته باشد؛ این است که با طرح سؤالات
فراوانی در مورد اقتصاد ایران می خواهد به زوایای جریانات جدید اقتصاد ایران پاسخ داده و اقتصاد ایران
را به روشنی بعد از انقلاب برای خود ترسیم نماید، تا براساس آن سیاستهای خود را طراحی کند. لازم به
تذکر است که در این مرحله مسایل اقتصادی تابع فعل و انفعالات سیاسی است و آمریکا سعی دارد از
طریق سیاسی رابطه خود با ایران را حل کرده و با نفوذ بتواند دوباره سلطه خود را احیاء نماید. در این مورد
در بخشهای قبلی مفصلاً بحث نموده ایم.
در گزارش فوق به نکته اساسی پی می بریم. اول اینکه آمریکا می خواهد بداند که ایرانیها بعد از انقلاب
چگونه می خواهند بدون اتکا به آمریکا خود را اداره کنند، بودجه را در وضعیت جدید چگونه تنظیم
می نمایند. مسایلی مثل مدیریت ملی کردنهای واحدهای اقتصادی مختلف و حل کمبودهای مواد غذائی
مواد سوختی چگونه حل می نمایند. و در رابطه با استفاده از اقتصاد بومی و سنتی چه در کشاورزی و
سیستمهای آبیاری مثل قنات و غیره و چه در اقتصاد تولیدی دیگر که پای محصلین، مردم بومی، بازاریان
و حتی قبایل در آن مؤثر است چه نوع تحولاتی اتفاق می افتد و آیا ایران می تواند با تمسک به روشهای
ص: 123
انقلابی به سوی یک اقتصاد خودکفا حرکت کند؟ شناخت وضعیت ایران در هر صورت می تواند موقعیت
نشانه روی آمریکا را در مورد اقتصاد ایران و استفاده از وابستگی اقتصاد ایران به غرب جهت نفوذ و سلطه
دوباره برای آمریکا روشن کنند.
دوم، تکیه زیاد آمریکا بر روی مسئله نفت است که شریان حیاتی اقتصاد آمریکا و ماشین صنعتی
اوست؛ چه دیگر اقمار چپاولگر آمریکا نظیر ژاپن و کشورهای اروپایی نیز از این ماده حیاتی برای
چرخش صنایع خود استفاده می کنند. چنانچه در تحلیلهای قبلی هم روشن شد، یکی از اهداف حضور
آمریکا در ایران استفاده از نفت و در دست داشتن آن و مطمئن بودن از صدور آن به آمریکا است. این است
که بسیاری از فعالیتهای سفارت در بخش اقتصادی و حتی جاسوسی پیدا کردن اطلاعات دقیق از
وضعیت نفت در ایران است. استفاده از شبکه های جاسوسی در شرکت نفت و خبرگیری از همه جریانات
آن برای آمریکا حائز اهمیت است.
***
«چگونه می توانیم از ادامه تهیه نفت از ایران مطمئن باشم.
هیچ نشانه ای از اینکه دولت موقت مخالفت خود را با قرار داد سال 1980 که در دسامبر امضاء شد
آشکار کند، در دست نیست؛ اما این تصمیمات امکان دارد با توسعه سیاست منفی تغییر کند. ما تقریبا به
اندازه سال قبل نفت خام دریافت می کنیم (حالا 000/750 بشکه، پارسال 000/900 بشکه) اگر چه کل
صادرات نفت ایران در حال حاضر 31 پایین آمده است.
توصیه: موقع بحران انرژی ما می توانیم مذاکراتی با ایرانیان مهم و سرشناس در مد نظر داشته باشیم.
آقای دیک کاپر می تواند ملاقاتی در آینده نزدیک داشته باشد.»
(از سفارت آمریکا در ایران به دبیر سفارتخانه توسط نیوسام به وزارت از طرف
هارولد اچ ساندرز 14 شهریور 58 از تحلیل سیاست خارجه آمریکا درباره ایران)
از وزارت امور خارجه به سفارت تهران محرمانه
موضوع: قدردانی
لطفا تشکر ما را به اندی سنس برای کار چشمگیرش در رابطه با فروش نفت به ایران و نزدیک شدن او
به شرکت ملی نفت ایران و گزارشات آگاهانه اش که برای ما بی اندازه با ارزش است ابلاغ کنید.»
ونس سپتامبر 79 شهریور 58
***
این قدردانی در رابطه با فروش نفت سوخت سفید (نفت چراغ) به ایران است که در شهریور 58 انجام
گرفته و سنس، رئیس بخش اقتصادی سفارت توانسته است این معامله را انجام داده و خود را به شرکت
نفت نزدیک کرده و در رابطه با این نزدیکی اطلاعات و توصیه های مهمی به ونس وزیر امور خارجه نموده
است، که مورد تشویق قرار می گیرد.
«در پاسخ یادداشت شما در مورد موضوع بالا (خطاب به آقای روزن)
تحلیل ما از خواستهای درآمد ایران در بودجه سال 79/80 یک نقطه آغاز است. این بودجه شامل 42
بیلیون دلار هزینه است که 25 بیلیون آن برای اقلام حساب جاری و 17 بلیون دیگری جهت
سرمایه گذاری است. 130 بیلیون فقط برای دستمزدها و پرداختها است، که شامل اضافات اخیر نمی شود.
ص: 124
به دلایل برنامه ریزی خرج تسلیحات سنگین جدید نبوده، برای نیروگاه های اتمی ادامه طرحهای
بزرگ و هیچ خرجی برای طرحهای پتروشیمی در نظر نیست.
مخارج مستمر خدمات اجتماعی، (در سطح 79/78) برای آب، خانه ارزان، توسعه روستایی، و وضع
دستمزدها و حقوق.
80/1979----79/1978
18-----------13 پرسنل
5-----------12 هزینه جاری
5-----------17 سرمایه
28----------42 جمع کل
مؤلفه پرسنل توسط 5 بیلیون دلار خورده شده که در سال مالی جدید تأثیر خواهد داشت. مشکل
بیکاری 5/3 میلیون (یک به ده) و تحت استخراج به ملیون است که هر کاری در ادامه آن ممکن است با بالا
رفتن دستمزدها، رادیکالیزه کردن کارگر ظاهر خواهد شد.
هزینه های جاری در مدلها شامل بالا نرفتن مخارج امور عادی، مخارج دفاعی (تا 2 بیلیون دلار ترقی
مناسب امور اجتماعی و اقتصادی (آب کشاورزی، مسکن) و ادامه دادن برخی از طرحهای صنعتی و
حذف بقیه است. هزینه های اصلی محتوی اغلب بنیه بودجه در حدود 70% می باشد.
از جهت درآمدها نقصان انعطاف مالی شاید مهمتر است. در سال مالی 79/78 دریافتی ایران از سه
منبع بود: (نفت 22 بیلیون دلار، مالیات 9 و وام 6 بیلیون دلار) در سال مالی اخیر ایران قریب 8 بیلیون از
بخش نفتی را از دست داد و شک در مورد تولید درآمد مالیاتی و عوارض گمرکی نیز هست.
جدول زیر پیش بینی درآمد ما برای سال 79/80 است.
80/1979-------79/1978
5-----------------9 مالیاتها
1-----------------6 وامها (قرضیه ها)
22---------------22 نفت
28---------------37 جمع کل
درآمد نفتی سهم عمده بودجه را دارد و به دست آوردن 22 بیلیون دلار قرض بزرگی است. با قیمت هر
بشکه 15 دلار ایران بایستی 4 میلیون بشکه صادره از 7/48/4 تولید نفت داشته باشد. با قیمت 18 دلار
نیز رقم 3/3 ملیون بشکه صادرات برای 22 بیلیون دلار ضرورت دارد. اگر درآمد مالیاتی و وامها از حد
طرح، خارج شود ایران راهی جز باز کردن شیرها ندارد. مقیاس انعطافی در سیستم وجود دارد. کسری
بودجه چیز تازه ای نیست و ایران تکیه بر مبادلات ارزی دارد، که با رسیدن تابستان محو می شود.
ایران می تواند تجدید ارزش کند، ولی آثار تورم خرج دارد؛ یعنی می شود چند درصدی به نرخ برای
رسیدن به 50% در نیمه سال نزدیک شد.
قرض امکان دیگری است که با وضع اعتباری متزلزل ایران شدیدا احتیاج به از بین بردن آن پیش از
قرض از بانکها دارد. پاسخ بدیهی سختگیری قانونی است که منجر به انضباط قابل ملاحظه مالی می گردد،
که هنوز ظاهر نشده است.
ص: 125
(اینک برنامه ریزان دولت به راحتی ماه به ماه بررسی می کنند) همچنین به مفهوم سخت کوشی مردم به
درستی با غلط که انتظار بهتر کردن اوضاع در زمان خمینی هستند. این سناریو می گوید که در حقیقت
می تواند رو به زوال برود.»
28 مارس 79 محرمانه، م جانسون
***
«سفارت امسال قادر نخواهد بود اخبار مورد نیاز (425Cerp ) را فراهم آورد. آمارهای مهم را
نمی توان به دست آورد (در بعضی موارد، گردآوری اخبار متوقف شده است و در اکثر موارد دیگر در طول
6 ماه انقلاب قطع شده است). از زمان انقلاب منابع صنعتی (منابع خبری) از ملاقات با مأمور سفارت
خودداری کرده اند. دولت جدید و مدیریت جدید شرکت ملی نفت ایران» Nigc و Npc در اکثر موارد تصمیم
نگرفته اند کجا و چگونه پروژه های بزرگ را تمام کنند (یا شروع کنند). آن مقدار اطلاعات کمی هم که ما
داریم برای یک گزارش طبقه بندی نشده نامناسب است. در زمان انقلاب تعداد گزارش درباره نفت و گاز و
پتروشیمی تهیه کرده ایم. از جمله A-11-RFتهران به تاریخ 79/10/6 خط مشی صدور نفت و گاز 6963
تهران 7519 تهران به تاریخ 79/19/7 تحت عنوان «گزارش وضعیت نفت.»
لینگن
(ژوئیه 79 از سفارت آمریکا در تهران به وزارت امور خارجه آمریکا) شماره 07839 تهران»
***
با توجه به اسناد فوق آمریکا کاملاً درصدد است، هر گونه فعل و انفعال در بودجه تولید و توزیع و
مدیریت اقتصاد ایران را در وضعیت انقلابی جدید دریابد و نقطه ضعفها و نقطه قدرت آن را پیدا کند. طبیعی
است که برای نقطه ضعفها از شیوه های نفوذ و استفاده سلطه طلبانه استفاده خواهد نمود و نقاط قدرت را در
هم خواهد ریخت. سیاست آمریکا نفوذ و سلطه دوباره بر اقتصاد و سیاست ایران است. ولی حرکت انقلابی
ملت مسلمان به رهبری آگاهانه امام خمینی است، که همه این توطئه را در یک جریان بلند مدت در هم
خواهد شکست و مبارزات ضد آمریکایی ملت ایران را پیروز خواهد نمود.
***
در ضمن آمریکا تکیه زیادی بر روی مسایل مالی و بانکی دارد. بعد از انقلاب نیز فعالیتهای فراوانی
جهت شناخت وضع بانکها به خصوص بانک مرکزی به عمل آمده است که اسنادی در این موارد در
سفارت موجود است و همچنین کوشش فراوان برای شناخت دقیق همه مهره های اصلی بانکها به عمل
آمده و بیوگرافی همه آنها در اسناد سفارت موجود است به دلیل مهم بودن و مسئله بانکها و دقیق بودن آنها
می بایست کار دقیق تری بر روی آنها شود که شاید در آینده ارایه گردد.
آمریکا سعی دارد جهت بانکها و اعتبارات را با سیاست خود هماهنگ نماید.
***
موضوع
ابتدا در مورد پروژه گفته که:
1 شرایط سیاسی ممکن است اجازه ندهد تمام پیشنهاداتی را که گفته است بتوان پیاده و عمل کرد.
ص: 126
2 هدف CAP تهیه کردن خطوط راهنمایی برای تیمی است که در آینده وارد ایران می شوند.
3 در محل (تهران) می شود تغییراتی در پروژه داد. چون در واشنگتن که ما این طرح را ریخته ایم ممکن
است اطلاعات ما محدود بوده باشد و تغییراتی پدید آید.
قسمت اول: تحلیل و دوره ای از اوضاع Commerical Aclion Program (CAP)
قسمت اول: تحلیل و دوره ای از اوضاع Commerical Aclion Program (CAP)
ایران همیشه یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی برای محصولات آمریکایی بوده است. در سال
1978 واردات غیر نظامی ایران از آمریکا رقم 6/3 میلیارد دلار را تشکیل می داد. مشکلات سیاسی
1978 و 1979 باعث سقوط منحنی واردات ایران و در نتیجه صادرات آمریکا می شود.
بحران سیاسی ایران باعث اعتصابات گسترده کارگری، آسیب و زیانهای قابل ملاحظه به کارخانجات
و املاک، و فلج سرویس و خدمات زنده و متحرک کشور گردیده است. صادرات نفت که اصلی ترین منبع
معاملات خارجی ایران می باشد، در اکتبر 1978 سقوط کرد و در دسامبر همان سال کاملاً متوقف گردید و
تا مارس 1979 از سرگرفته نشد. در این مدت ایران در حدود 7 میلیارد دلار درآمد از دست داد.
منظره سال 1979 دیدگاه جالبی به دست نمی دهد. بیکاری و افزایش قیمتها به حد بحرانی رسیده
است، برنامه ریزیهای کشور احتیاج به اعتماد به نفس پیدا کردن دارند و دوباره منظم کردن اولویتها و
پایه ریزی چارچوب رشد آینده اقتصادی که البته در شرایط سیاسی کنونی رسیدن به این اهداف مشکل به
نظر می رسد. با بررسی آینده پس از این بحران امیدواری بیشتری پیش می آید نفت کشور باعث درآمد؛
قابل توجهی می باشد. در سطح کنونی قیمتهای نفت ایران احتمالاً در حدود 18 الی 20 میلیارد دلار در
سال مالی آینده درآمد خواهد داشت؛ علاوه بر آن ذخیره های ارزی حدود 10 میلیارد دلار دیگر را تأمین
می کند.
کلید هرگونه رشد و پیشرفت پول نخواهد بود، بلکه مدیریت مؤثر و آگاهانه می باشد.
مهمترین عمل بازرگانی برای آمریکا در ایران کمک به مؤسسات آمریکایی برای دوباره سازی یک
بازار قوی برای محصولات خود می باشد، و دنبال کردن موقعیتهایی که انتظار می رود به خاطر پروژه Fy80
پیش آید.
در پروژه راجع به مسایل زیر صحبت و برنامه ریزی زمان بندی شده و دقیق شده است.
1 کشاورزی و بازرگانی کشاورزی (با اولویت سوم)
2 سیستمهای خانه سازی و صنایع وابسته (با اولویت چهارم).
و رهنمودهایی در رابطه با طرز رخنه در مسایل زیر داده است:
1 سرویسهای بازرگانی (اولویت اول).
2 پروژه های بزرگ (اولویت دوم).
3 محافظت و آماده کردن تسهیلات برای سرمایه گذاری (اولویت پنجم).
4 لیست بازرگانان معامله کننده با خارج (اولویت ششم).
5 گزارش موقعیتهای معامله (اولویت هفتم).
6 برنامه ریزی برای ارتفاع پیش بینی حوادث تجارتی (اولویت هشتم).
ضمنا قابل توجه است این طرح، که در زمینه های اقتصادی مختلفی می باشد. هر سال برای ایران
ص: 127
برنامه ریزی از قبل می شده است، به ترتیبی که برنامه از هم اکنون در دست تهیه است، ولی کامل نشده است
و پروژه های Fy 79CAP و Fy 78CAP به دلیل انقلاب ایران کاملاً اعمال نشد.»
(از لیون لامبرت به روبرت دی مارک جانسون جوزف هاری)
(میکی اسمیت دان رایان چارلز جان دریو)
(اول ژوئن 1972، 13 خرداد 58)»
***
سند فوق حاکی از برنامه ریزی بلند مدت آمریکا بر روی بازار فروش و حساب پولی است که به عنوان
نفت ایران ظاهرا دریافت می نماید. زیرا آمریکا نمی خواهد که این پول در مجرایی خرج شود که خارج از
بازار فروش و حیطه نفوذ اقتصادی و مالی آمریکا باشد و سود حاصل از سرمایه گذاری تولید و حتی
گردش آن به جیب آمریکا نرود.
طرحی است که طی آن می خواهد طرح وابستگی اقتصادی ایران را در آینده طبق معادلات سیاسی که
برای خود فرض می کند (حرکت انقلابی ایران است که تمامی این معادلات را درهم می کوبد کما اینکه تا به
حال بسیاری از معادلات سیاسی ابرقدرتها را درهم ریخته است) طراحی نماید و با استفاده از وابستگی
مالی و اقتصادی به غرب ایران را وادار کند که بازار فروش مهمی برای محصولات آمریکا گردد.
هدف این سند اجرای یک برنامه و نقشه مدیریت و اولویتها است، که باعث یک بازگشت به وضعیت
معمولی و نرمال سیاسی و اقتصادی بشود. در این برنامه رهنمودهایی به بازرگانیهای آمریکایی که از ایران
بازدید می کنند، می دهد و گزارشهای آگاه کننده ای راجع به پروژه های بزرگ در اختیار آنها گذاشته
می شود. این قسمتها توسط دولت (ایران به عنوان مسایل با اولویتهای بالا شناخته شده است. برنامه فقط
حول تصمیمات وزارت بازرگانی نمی گردد، بلکه مشتق از تماسها و اطلاعات و اخبار گوناگون می باشد.
همچنان که شرایط تغییر می کنند، بازنگرش و تصمیم دوباره راجع به اهداف و اولویتها و اعمال ممکن است
لازم باشد. این سند آغازگر یک چارچوب برای مذاکره راجع به طرح بازرگانی مذکور بین وزارت
کشاورزی و بازرگانی و پست در آمریکا در فاصله های چهارماهه می باشد. گزارش این مذاکرات یک
زمینه مناسب برای کار کارمندان دولت آمریکا در رابطه با زیاد کردن صادرات آمریکا به ایران و برای در
دست گرفتن کنترل بازار محصولات در حوادث آینده می باشد.
***
«1 ما معتقدیم که لازم است مذاکره ای با مقامات عالی اقتصادی دولت جدید ایران درباره روابط جدید
اقتصادی ایران آمریکا (برمبنای خواستهای دولت جدید) داشته باشیم؛ این کار به شرکتهای آمریکایی
کمک خواهد کرد تا دوباره فعالیتهای خود را در ایران شروع کنند و بهبود اقتصاد ایران را تسریع بخشند.
2 ما پیشنهاد می کنیم که شروع مذاکره با رضا صدر وزیر بازرگانی باشد زیرا ناظران سیاسی معتقدند که او
مورد اطمینان و از نزدیکان خمینی می باشد. صدر مدتها در آمریکا (در هوستون) به سر برده و روی این
حساب برقراری روابط بازرگانی بین دو کشور را تأیید خواهد کرد. او قبلاً در سفارت ایران و در آمریکا
یکی از کسانی بود که شورای موقت سرپرستی را به وجود آورد و در سالهای گذشته او عضو حزب مردم
بوده است.
3 شما باید نکات زیر را در تماس با رضا صدر و یا در تماسهای تلفنی با او در میان بگذارید.
ص: 128
شرکتهای آمریکایی اصولاً به ایران به عنوان یک بازار مهم نگاه می کنند. آنها ادامه رابطه اقتصادی
ایران به آمریکا را بسیار اهمیت می دهند.
این شرکتها می خواهند روابط تجاری به نفع دو کشور داشته باشند. آنها خواهان امتیازات ویژه ای
نیستند، بلکه فقط خواهان قرار داد منصفانه تجاری با شرکتهای ایرانی هستند.
ما معتقدیم که شرکتهای آمریکایی در زمینه تکنولوژی، ایجاد شغل و سرمایه گذاری می توانند
کمکهای مفیدی به ایران بکنند، اما امیدواریم که این شرکتهای آمریکایی فقط کارهای تجاری انجام
خواهند داد و در کار دیگری (جاسوسی سیاسی) دخالت نخواهند کرد و شرایط ویژه ایران امروز را در
نظر خواهند گرفت.
بعضی از شرکتهای آمریکایی با مشکلاتی در زمینه پرداختها، تنظیم قرار دادها و پیشبرد برنامه ها در
ایران روبرو شده اند؛ این مشکلات، ناشی از نبودن ارتباط کافی و صحیح بین مقامات ایرانی و این شرکتها
بوده، نه ناشی از تعمد این شرکتها برای ایجاد اشکال و رعایت نکردن قراردادهای قبلی، اکنون این شرکتها
هر گونه توصیه مقامات ایرانی را در مورد نحوه فعالیت آنها پذیرا هستند. به نظر ما یک موافقت غیر رسمی
برای حل مشکلات موجود بین ایران و شرکتهای آمریکایی بهتر از اقدامات قانونی از جانب دو طرف
خواهند بود. دولت آمریکا حاضر است هر گونه تسهیلاتی را برای برقراری روابط مجدد بین مقامات
ایرانی و شرکتهای آمریکایی فراهم کند.
تشکیل یک مجتمع کارشناسان آمریکایی در ایران فعلاً قابل پیش بینی نیست. در عین حال امیدواریم
که شرایط سیاسی و امنیتی آماده شود تا دوباره شخصیتی آمریکایی به ایران برگردد. البته درخواست برای
ارسال متخصصین از طرف ایران باید صورت گیرد و ما نمی خواهیم چیزی را به ایران تحمیل کنیم.
اگر در مواردی، به ویژه در زمینه فعالیت شرکتهای خصوصی آمریکایی دولت آمریکا بتواند راهنمایی
و کمکی به ایران بکند، با کمال میل خواهد کرد، در حال حاضر ما فکر می کنیم شرکتهایی که در زمینه تولید
مواد غذایی و توسعه کشاورزی فعالیت می کنند، برای ایران سودمند خواهد بود در عین حال خواست ایران
را در مورد اینکه چه شرکتی در ایران فعالیت کند در درجه اول قرار خواهیم داد.
بحث شما با مقامات ایرانی باید زمینه را برای برقراری مجدد روابط بین ایران و آمریکا فراهم کند.
البته ما نمی خواهیم آنها احساس کنند که می خواهیم فشار وارد کنیم، بلکه فعلاً می خواهیم مشخص کنیم
که روابط ما در چه مرحله ای می تواند قرار گیرد.
از وزارت امور خارجه آمریکا به سفارت آمریکا در تهران
فوری محرمانه گزارشگر سایروس ونس، 22 اپریل 79 شماره 780
***
سند فوق حاکی از شیوه برخورد آمریکا با ایران و چراغ سبز شرکتها در رابطه با حضور دوباره در
روابط تجاری ایران به خوبی نقش حیاتی تجارت با ایران را نشان می دهد. اما این مسئله در حقیقت نتیجه
بسیاری از فعالیت های سیاسی آمریکا است، که بتواند در سایه آن شرکتهای آمریکا در ایران فعالیت
اقتصادی داشته باشند و در نهایت بتوانند سلطه اقتصادی خود را اعمال نمایند.
در سند فوق عقب نشینی آمریکا و امتیاز دادنش به ایران کاملاً مشهود است و این به سبب آوانس است
که آمریکا به خاطر به خطر افتادن منافع تجاری عظیمی است که سالها از ایران به دست می آورده است. این
ص: 129
اهمیت قضیه را نشان می دهد، که این توصیه های سیاستمدارانه را ونس وزیر امور خارجه در رابطه با
شرکتهای آمریکا می نماید.
ایران با یک فشار شدید تورمی رو به روست: بیکاری 2 تا 3 میلیون از نیروهای کارآمد 20% آنها و
کاهش در GNP (درآمد سرانه ناخالص ملی) به طور واقعی 20% اما هنوز اقتصاد ایران یک مقدار فعالیت و
پیشرفت شاید به طور موقت از خود نشان می دهد. بانکها در حال کار هستند، درآمد نفت بیش 60 تا 70
میلیون دلار در روز است و شخم گندم و برنج هم ظاهرا رضایت بخش است. ولی نگرش اوضاع در دراز
مدت تشویق کننده نیست. هیچ چیز در افق اقتصادی وجود ندارد که جای خود را با سلاح نفت عوض
کند، مادامی که تولید نفت خام در سالهای 1980 به بعد به تدریج کم می شود. دولت بازرگان کماکان وارث
اقتصادی است که مبتلا به یک دوقلوی لعنتی است: یک میراث از پرستیژ برنامه هایی که در خلال قطع نفت
شروع شد و خرابکاریهای تلافی جویانه ای که به وسیله خود انقلاب به وجود آمد. امکان داشت که یک
پوشش نقره ای داشته باشد.
طراحان انقلاب یک فرصت نایابی داشتند که از عهده این تخت سنگ برآیند (اقتصاد) ولخرجیهای
گذشته را از بین ببرند و اقتصاد معقولی به وجود آورند. در حال حاضر وضعیت سیاسی با پیشرفتها
هماهنگ نیست و بیشتر از همه آینده نامطمئن است که باعث جدایی افراد ماهر برای برطرف کردن
مشکلات اقتصادی در ایران می شود.
از تحلیل (موقعیت جاری ایران) 15 اکتبر 1979 محرمانه
از تحلیل (موقعیت جاری ایران) 15 اکتبر 1979 محرمانه
***
«ایران بعضی از صورتحسابها را به طور محدود شروع به پرداخت کرده است و بعضی از قراردادها را
دوباره به کار گرفته است. 50 میلیون دلار برای گندم داده و پروژه پالایشگاه اصفهان در حال تمام شدن
است و همچنین AMC 20 میلیون دلار برای شروع بهره برداری از ماشینهای جیپ دریافت کرده است.
بحثها به طور ثابتی باقی است و ضمیمه مالی و درآمد ایران هم رد به تهدید است GTE و شرکت بل در حال
بحث و مذاکره با شریکهای فعال ما هستند.
توصیه
توصیه:
الف: به اتاق بازرگانی خصوصی ایران آمریکا توصیه شود که در جهت مسایل به ما کمک کند شاید
هم یک هیئت تبلیغی فعال برای این موضوع به تهران ارسال شود.
ب : به شرکتهای آمریکایی اطمینان دهیم که کمک ما به آنها فقط در رابطه با ایرانیان و موفقیت خود
ماست که شروع می شود.»
(از سفارت آمریکا در ایران به دبیر سفارت توسط پ. نیوسام به وزارت خارجه از طرف هارولد اچ
ساندرز 14 شهریور 58 از تحلیل سیاست آمریکا درباره ایران).
«در ماههای گذشته آمریکا قدمهای محدودی برای یک روابط جدید برداشته است. واگذاری قطعات
یدکی لوله های نفتی ما، آماده باشید که خرید قطعات یدکی از جانب ایران از سرگرفته شود، زیرا ایرانیها در
تحویل گرفتن خیلی کند بوده اند. فروش نفت چراغ و نفت گرم کننده، کوشش شود به وسیله اداره ایالتی
ص: 130
قراردادهای تجاری حل و فصل گردد، کوشش صبورانه ای برای بستن برنامه F.M.S(خریدهای ارتش)
ارایه شود در وضعی که نشانگر حمایت ایران و نقطه نظر آمریکا باشد).
(از تحلیل قوه ابتکارات سیاسی از نیوسام به وزارت خارجه آمریکا)
21 مهر اکتبر 79 محرمانه، شماره 20313
«ما آماده هر گونه برنامه جدیدی برای همکاری بیشتر هستیم... برای مثال تبادل خبری، توسعه
کشاورزی، کنترل مواد مخدر، به وجود آوردن کار و استخدام، مدیریت منابع نفتی ... که هر چیزی را که
امکان دارد ایران تقاضا کند آماده هستیم.
(نامه ای از هنری پرشت واشنگتن D.C به لینگن)
13 سپتامبر 1979 محرمانه
***
«موضوع: بانک صادرات و واردات بانک آمریکا در ایران
گرفتن یک روز بهره اضافی از دیر کرد پرداخت سلاحهای خریداری شده به وسیله ایران توسط بانک
صادرات واردات آمریکا. مبلغ دیر کرد عبارت است از 33/11196712 دلار. سفارت پیشنهاد می کند
که اگر این بهره سرخود و غیر قانونی تعیین شده است بلافاصله لغو شود چرا که این برنامه با سر و صدای
زیادی در ایران روبرو خواهد شد.» گزارشگر ناس تیلور.
(محرمانه می 79 از سفارت آمریکا در ایران به
وزارت امور خارجه آمریکا واشنگتن D.C، شماره 5570 تهران)
***
حال با توجه به سیاست کلی آمریکا که نفوذ و سلطه سیاسی اقتصادی دوباره است و با در نظر گرفتن
شیوه مسالمت آمیز کمک و تأیید ظاهری برای تحمیل خود و جا باز نمودن در ارگانهای تعیین کننده و
وابسته کردن ایران به آمریکا، سیاست اقتصادی آمریکا را در خدمت این اهداف می بینیم، یعنی فروش
قطعات یدکی نفتی و نظامی فروش نفت چراغ و چراغ سبز، نشان دادن برای کمکهای بیشتر اقتصادی
همه و همه در خدمت همان سیاست اصولی است که در بالا ذکر نمودیم.
در حقیقت آمریکا می داند که در ایران انقلابی مردمی اتفاق افتاده است و جهت آن هم در نفی آمریکا
است ولی امید دارد که بتواند جهت این حرکت را به طرف خود بگرداند، با مذاکره تهدید و نشان دادن
واقعیت های سوق الجیشی و امپریالیستی می خواهد این امر را تحقق دهد، ولی در عین حال آینده برایش
نامشخص است و ایران را نمی تواند در سالهای آینده به خوبی ارزیابی نماید. لذا هر گونه حرکت اقتصادی
آمریکا در ایران یک ریسک سیاسی است. برای نفوذ و سلطه خود در حقیقت آمریکا با فروش قطعات
یدکی که آن هم با محدودیت خاصی اعمال می شود (غیر حساس و کمتر از 5 میلیون دلار) و سوق دادن به
خرید وسایل نظامی از ایتالیا دست به یک ریسک حساب شده می زند، که اگر چه موفقیتهایی برایش
حاصل نموده، ولی نمی تواند به آینده اش صددرصد مطمئن باشید. این است که با توجه به شناخت دقیقی
که از اوضاع سیاسی ایران و تیپ بندی های اجتماعی سیاسی و ایدئولوژیکی ایران دارد و با توجه به
اطلاعاتی که از وضعیت اقتصادی ایران حاصل نموده است سعی دارد با توجه به شناخت خود راه حل هایی
ارائه دهد که مورد پذیرش قرار گیرد و حتی زمینه پذیرش در انقلاب باشد. نظیر حل مسئله استخدام و
ص: 131
بیکاری حل مسئله مواد مخدر و معتادین مسایل مربوط به کشاورزی قطعات یدکی و مواد اولیه صنعتی
و ... طبیعی است که اگر سیاست ایران و جهت انقلاب ایران متمایل به غرب و آمریکا گردد و آمریکا بتواند
متکی بر پایگاههای خود در ایران سلطه سیاسی خود را اعمال نماید، می تواند در سایه آن قدم به قدم در
اقتصاد ایران رابطه سلطه امپریالیستی خود را اعمال کند، که این به مراتب زیادتر و عمیقتر از وابستگی
اقتصادی است، که هم اکنون ایران به طریق اجتناب ناپذیر از ارث رژیم منحوس پهلوی دچار آن است
(مثل گندم، وسایل نظامی، وسایل صنعتی مواد اولیه صنعتی).
مقدمه کلی
ص: 132
بسم اللّه الرحمن الرحیم
مقدمه کلی
انقلاب پرشکوه اسلامی ایران به رهبری امام خمینی، بی گمان بزرگترین حادثه قرن و از نوادر انقلابات
تاریخ جهان است. انقلابی در حد نهضت های انبیاء الهی، با معیارها و ارزشهائی خدائی که طوفان خشمش
بساط ننگین یکی از دیکتاتورترین و خونخوارترین رژیم های جهان را در هم پیچید و دو هزار و پانصد
سال شاهنشاهی آلوده به شرک و کفر و ظلم را به زباله دان تاریخ فرستاد. هم چنین نسیم آزادیبخش،
چهره خشک و تکیده مستضعفین جهان را نوازش کرد و آنان را از خواب غفلت بیدار و روانه کارزار با
مستکبرین نمود.
چرا که آنان مرگ شیطان بزرگ و دیگر شیاطین و تعالی خود را در آینه این انقلاب دیده اند.
چنین انقلابی با این عظمت، چون صاعقه ای، قدرتهای شیطانی و در رأس آنها امپریالیسم آمریکا را
بشدت تکان داد. و به تعبیر «مناخم بگین» جانی، زلزله ای بود که امواجش اسرائیل غاصب را به لرزه
درآورد آمریکا با اطمینان دیده و می بیند که اگر این انقلاب مهار نشود، قیام ملتهای مسلمان منطقه در
عربستان، عراق، ترکیه، پاکستان و... و بالاتر قیام همه مستضعفین را و نهایتا نابودی موقعیت جهانی و
جهانخواری آمریکا را به دنبال خواهد داشت.
لذا بر آن است تا با تمام قدرت خویش، انقلاب اسلامی را نابود و یا حداقل آن را از روح ستیزنده و
رهائی بخشش تهی سازد. و بدین منظور او از شیوه هائی استفاده کرده است و می کند که در نهایت کمترین
زیان را برایش داشته باشد. آمریکا می داند که اگر حمله نظامی کند و یا یک کودتای خشن فرمایشی ترتیب
دهد، ملت ما یکپارچه برای دفاع از انقلاب و کشورش قیام خواهد کرد و در این صورت علاوه بر اینکه
آمریکا خود را در گردابی به مراتب هولناکتر از ویتنام اسیر می سازد، باعث می شود که منطقه خاورمیانه به
آشوب کشیده شود، تنگه هرمز شاهرگ حیاتی «آمریکا، غرب و ژاپن» نا امن گردد و ملتهای محروم منطقه
به قیام عمومی برخیزند که همه اینها مرگ زودرس امپریالیسم را به دنبال خواهد داشت. اسناد و مدارک و
تحلیلهای داخل لانه جاسوسی نیز صحت مدعای فوق را تأیید می کنند.
آنچه از تحلیلهای «کتاب حاضر» و سایر اسناد و مدارک لانه جاسوسی برمی آید، این است که: آمریکا
همواره در پی شیوه ای بوده است که بتواند به وسیله آن انقلاب ما را از درون دچار تضادها، برخوردها و
جدایی ها سازد و تخم بدبینی و یأس در دل ملت ما و سایر ملتهای به پا خاسته بپاشد تا نهایتا انقلاب
اسلامی متلاشی و یا حداقل از مسیر خویش منحرف گردد.
ص: 133
چنان که مشاهده خواهید کرد، اغلب تحلیلگران آمریکایی ایجاد «تفرقه و نفاق» در میان «نژادهای
مختلف»، «اقشار مختلف اجتماع» و میان دانش آموزان را جهت هرج و مرج و سقوط تدریجی انقلاب
پیشنهاد می کنند. و هم چنین نفوذ ایادی وابسته و یا عناصر سازشکار در ارگانهای مملکتی را مؤثر در
انحراف انقلاب می دانند.
ما در این کتاب، تحلیلهائی از تحلیلگران آمریکایی که در امور ایران صاحب نظر و اغلب آنها گروگان
ملت ایران هستند، را در معرض دید ملت مسلمان ایران قرار می دهیم تا ملت ما بداند که دشمن اصلیش در
مورد او و انقلابش و در مورد امامش چگونه می اندیشد، تا ملت رشید بداند که آمریکای جهانخوار به
اصالت انقلاب اسلامی بارها و بارها اعتراف کرده و می کند.
تا ملت بداند که شیطان بزرگ از فراگیر شدن و جهانی شدن و پیشتاز شدن انقلاب اسلامی کاملاً آگاه و
از آن در هراس است.
تا ملت بداند که آمریکا، امام را سرسخت ترین، سازش ناپذیرترین و بیدارترین دشمن خود می داند.
تا ملت شهید پرور بداند که آمریکا از اسلام و توده های مسلمان تا چه حد هراس دارد و بالاخره تا
ملت بداند که آمریکای توطئه گر همواره به توطئه و دسیسه چینی علیه انقلاب اسلامی مشغول می باشد....
باشد که با شناخت هر چه بیشتر توطئه های شیطان بزرگ، انقلاب اسلامیمان را به پیروزی نهایی برسانیم.
در اینجا ذکر مطالب و تذکراتی چند در مورد تحلیلهای موجود در این کتاب ضروری به نظر می رسد.
1 به طور کلی این تحلیلها (در بعضی موارد گزارشات)، حاوی نقطه نظرها و دیدگاههای تحلیلگران
آمریکایی، درباره انقلاب اسلامی، فرهنگ حاکم بر انقلاب، نیروهای سیاسی موجود در ایران... و هم
چنین بررسی مسایل اقتصادی کشورمان بر پایه اطلاعاتی که آنها کسب می کرده اند می باشد. و نیز در
اغلب تحلیلها، طرحها و پیشنهاداتی جهت انحراف و یا سقوط انقلاب ارائه شده است.
بدیهی است که در این تحلیلها، نارساییها و مطالبی چند خلاف واقع وجود دارد که اینها به طور کلی
معلول یکی از دو مسئله زیر و یا هر دوی آنها می تواند باشد:
* الف) این نارسائیها و مطالب خلاف واقع معلول اطلاعات ناصحیحی است که آنان از مجاری
مختلف به دست آورده اند.
* ب) معلول تفسیر و تحلیل غلط آنها از مسایل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و... کشور ما
می باشد.
* 2 در نظر داشته باشیم که این تحلیلها به وسیله کسانی نوشته شده است که اغلب از جاسوسیان سیا(
) و دشمنان انقلاب اسلامی ما می باشند و سالها در ایران و دیگر نقاط جهان جاسوسی می کرده اند.
لذا باید با دیده ای تیزبین به مطالعه این تحلیلها بپردازیم، چرا که ممکن است در آنها مطالبی خلاف واقع
باشد که از غرض و یا ناآگاهی تحلیلگر سرچشمه گرفته باشد.
و از این مطالب خلاف واقع در بعضی تحلیلها مشاهده خواهید نمود که سعی شده است تا حد ممکن در
پاورقی ها توضیح داده شود.
3 تمامی این تحلیلها و گزارشات، نهایتا به وزارت امور خارجه آمریکا در واشنگتن ارسال می شده تا
براساس اطلاعات و داده های آنها سیاستهای امپریالیستی آمریکای جنایتکار در قبال انقلاب اسلامی
ایران اتخاذ شود. لذا مطالعه دقیق اینها به ما کمک خواهد کرد تا شناخت کافی نسبت به توطئه و
ص: 134
دسیسه های ننگین شیطان بزرگ داشته باشیم. همچنین قابل ذکر است که تحلیلهای داخل لانه جاسوسی،
اساس نقشه های شوم آمریکای جنایتکار برای نابودی یا انحراف انقلاب اسلامی در مدت زمانی است که
از تسخیر لانه جاسوسی می گذرد. واضح تر بگوییم اگر لانه جاسوسی به دست فرزندان این ملت تسخیر
نمی شد امپریالیسم آمریکا با استفاده از مطالب و اطلاعات این تحلیلها به توطئه های خطرناک و حساب
شده ای علیه انقلاب اسلامی و ملت رشید ایران دست می زد و چه بسا تا کنون توانسته بود ضربات مهلکی
بر پیکر انقلاب اسلامی و ملت مسلمان وارد آورد.
4 در مطالعه تحلیلها توجه به تاریخ نوشته شدن و تحلیل مفید بوده و در ضمن پاورقی ها و تأکیدها از
طرف دانشجویان مسلمان پیرو خط امام می باشد.
امیدواریم که با آگاهی از ماهیت امپریالیسم جهانخوار و توطئه های ننگینش، مبارزه با آمریکا را تا
فتح نهایی که رهائی تمامی مستضعفین و نابودی همه مستکبرین است، ادامه دهیم. و این امید بعیدی
نیست، چرا که اکنون به فرمان «امام» دریای بیکران انسانها به پا خاسته اند تا کاخ جباران جهانخوار را
ویران و بر ویرانه ها دنیائی نو، لبریز از رهائی و تعالی بنا کنند.
آری آمریکا چه بخواهد و چه نخواهد آتش فروزان انقلاب اسلامی روشنگر طریق جهاد مستضعفین
و سوزنده بساط مستکبرین بود. و بر حیات ننگین ام الفساد قرن و سایر تجاوزگران جهان خوار مهر پایان
خواهد زد.انشاءاللّه
پیروز باد انقلاب پرشکوه اسلامی ایران. به رهبری امام خمینی هرچه گسترده تر باد قیام دلاورانه
مستضعفین علیه مستکبرین ننگ و نفرت بر جهانخواران خون آشام به سرکردگی آمریکای جنایتکار
نابود باد توطئه های ننگین امپریالیسم علیه انقلاب اسلامی ایران