مقدمه اسناد لاری جیل
ص: 101
مقدمه اسناد لاری جیل
به دنبال گزارشهای سرهنگ سیمورلوین رئیس بیمارستان نظامی آمریکا در تهران از تماسهای
اجتماعی و برخوردهای فراوان خود در میهمانیهای به اصطلاح دیپلماتیک با پرسنل مختلف روسی به
اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی آمریکا مستقر در تهران (واحد 72)، فعالیتی در جهت استفاده اطلاعاتی
از امکانات سرهنگ لوین از طرف آن اداره آغاز می گردد. (تا تاریخ 16 اوت 76) پس از توجیهات لازمه و
تکمیل تحقیقات در 29 سپتامبر، استخدام رسمی و امضاء قرارداد اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی (تنها
واحدی از وزارت دفاع آمریکا در ایران که کار تحقیقاتی امنیتی انجام می داد و مسئول امنیت نظامیان
آمریکائی و تهیه پوشش ضد اطلاعاتی دفاعی برای شرکتهای آمریکایی پیمانکار پروژه های نظامی و
کمک ضد تروریستی به آنها بوده است) همکاری بین سرهنگ و اداره ویژه و تعیین نام مستعار صورت
می گیرد. پائول ویندسور به عنوان نام رمز قراردادی سرهنگ با مأموران و لاری جیل به عنوان نام رمز
داخلی برای مکاتبات بین ادارات ویژه مشخص می شود. مقاصدی که برای این عملیات در نظر گرفته شده
بودند به شرح زیر است:
1 برقراری یک رابطه اجتماعی بین او (سرهنگ لوین یا لاری جیل) با سازانوف و سرهنگ دوم
لئونید داوبنیا.
2 جمع آوری اطلاعات و شرح احوال و شخصیت این دو نفر.
3 معلوم و مشخص کردن مریضی ظاهری سازانوف.
4 با فراهم کردن امکان استفاده از تجهیزات درمانی آمریکا از ناراحتی سازانوف، به واسطه حضور
خود در ایران و عدم اعتمادش به امکانات درمانی شوروی استفاده شود.
5 تحلیل و تعیین چیزهای خوشایند و ناخوشایند این دو نفر به قصد روانه کردن جاسوسهای دیگر به
سوی آنها.
6 پیشبرد آشنایی او با اعضای سفارت چین به قصد اعزام جاسوسهای دیگر به سوی آنها. سازانوف
(آناتولی) مظنون به فعالیت در ک. گ. ب. و سرهنگ داوبنیا (لئونید) مأمور شناخته شده جی. آر. یو.
(مدیریت اطلاعات ارتش سرخ) بوده اند. سازانوف در سفارت شوروی به عنوان دبیر سوم مشغول به کار
بود. از همان ابتدا سیا که در جریان قضیه قرار می گیرد نسبت به این فعالیت علاقه مندی نشان می دهد و
جلسات منظم و فراوانی برای هماهنگی این عملیات با سیا تشکیل می گردد. سیا در 25 اوت 76
اطلاعاتی را که تا آن هنگام درباره سازانوف جمع آوری کرده در اختیار مأمورین اداره ویژه قرار می دهد
که اهم نکات آن از این قرارند: «سازانوف» احتمالاً مأمور ک. گ. ب. می باشد و اولین مأموریت خارج از
کشورش را در ایران به انجام می رساند. طی یک سال گذشته او قدری پریشان بوده و در کار خود چندان
موفقیت نداشته است. او فردی نامنظم و آشفته است و بر سر قرارهایی که می گذارد حاضر نمی شود یا
تأخیر دارد. چندین تصادف اتومبیل در تهران داشته است. او احتمالاً سخت مشروبخوار است و حداقل دو
بار در حال مستی مشاهده شده است. او قطعا از کار خود یا زندگی در تهران ناراضی است و به افراد
مختلفی منجمله سفیر شوروی در ایران و وزیر خارجه نامه نوشته تا از تهران منتقل شود. او اکثر ارز
خارجی دریافتی خود را بابت خرید یک اتومبیل ولگا خرج نموده و این باعث ناراحتی همسرش شده
است. از آن مهمتر او از یک ناراحتی ناشی از تشعشع بیش از حد امواج مضره رنج می برد و این ناراحتی را
ص: 102
از یکی از مراکز کار خود در شوروی گرفته است. با این حال او ترجیح می دهد که به پزشکان بیمارستانهای
روسی مراجعه نکند چون به کار و تجهیزات آنها اطمینان ندارد. در 1 سپتامبر 76 قرار گذاشته می شود که
طی یک جلسه مشترک بین نماینده سیا و نماینده اداره ویژه و لاری جیل، نماینده سیا اطلاعات مفصلی
درباره سازانوف به جیل بدهد و در جلسه بعد بیوگرافیهایی از کسانی که توصیه می شود درباره آنها
اطلاعات جمع آوری شوند ارائه دهد. اوراق شناسایی که سیا به مأموران ویژه داده، درباره سرهنگ دان
مدیک، وابسته نظامی یوگسلاوی به ضمیمه چندین عکس مخفی از او سرهنگ داوبنیا همراه با نتیجه
تحقیق از مدیر و استادان زبان یک مؤسسه تعلیم زبان که داوبنیا در تهران به آنجا رفته و درس می خواند،
آشورکویک رئیس بیمارستان شوروی چرومکین معاون سابق آن بیمارستان و عضو جی. آر. یو.
موجود است. در 29 سپتامبر 76 لاری جیل یک میهمانی ترتیب می دهد و در آن از سازانوف و همسرش
نیز دعوت به عمل می آید. یکی از مأموران سیا با سازانوف بعد از میهمانی تماس گرفته و سازانوف به او
می گوید که در آن میهمانی شرکت داشته و نمی داند چرا به آن دعوت شده بود.
در 27 اکتبر 76 پیشنهاد می شود که لاری جیل از ناراحتی طبی سازانوف با استفاده از موقعیت
پزشکی خود حداکثر استفاده را بنماید و در عین حال به پیشبرد روابط یا برقرار روابط با داوبنیا، آشور
کووانگ توجه داشته باشد و این کار را با حضور در محافل مختلف انجام دهد تا بتواند آنها را به ملاقات
حضوری و فردی با خود بکشاند و درباره آنها اطلاعات مختلف و بیوگرافیک جمع آوری کند تا با مناسب
بودن اوضاع، عوامل منتخبی به جانب آنها روانه گردند و در ضمن پیشنهاد می شود که همسر مأمور ویژه
تماس با جیل و خود همسر جیل نیز برای تسهیل ارتباطات و تأمین پوشش اجمالاً در جریان فعالیت قرار
داده شوند که پیشنهاد بعدا در مورد همسر جیل پذیرفته می شود و او هم همکاری با اداره بازرسیهای ویژه
را آغاز می کند.
در 28 اکتبر 76 یک مأمور سیا که هر هفته یکبار با سازانوف تماس داشته خبر می دهد که از سازانوف
و همسرش دعوت کرده به یک مسابقه ورزش بروند و آنها قبول کرده اند و متعاقبا به منزل عضو سیا
رفته اند و مشروب صرف کرده اند.
عمال دیگری نیز در ارتباط با سازانوف بوده و آنها نیز از او خبر می داده اند و یکی از آنها یک بار به
سازانوف می گوید که او از سایر افراد روسی متمایز است در اینکه فردی حساس و مخفی کار ولی در عین
حال قابل معاشرت است. عمال سیا در ملاقات خود سعی نمود دائما اشاره کند به اینکه سازانوف با
دیگران فرق دارد. گردانندگان قضیه احتمال داده اند که برخورد با وی از این موضع که او فردی غیر از
دیگران است و دوستی با وی ارزش خاصی دارد و از طرف دیگر تماسهای سازانوف با سرهنگ آمریکایی
موجب می شود که ارتباطات با سازانوف صمیمی تر شود و کمال مطلوب آنکه اگر بعدا تصمیم گرفته شد
پیشنهادی برای همکاری به سازانوف داده شود، این گونه برخورد می تواند در پذیرفتن پیشنهاد از جانب
او مؤثر باشد. ضمنا سازانوف اگر به کسی از همکارانش بازگو کند که از طرف یک آمریکائی درباره او چه
اظهارنظر شده موجب تحقیر او نزد همکارانش و محسوب شدن او به عنوان یک خطر بالقوه و یک نقطه
ضعف خواهد شد.
یک مأمور دیگر سیا نیز مدتی بعد از ملاقات فوق الذکر در یک میهمانی سفارت امارات متحده عربی
سازانوف را می بیند و با او گفتگو می کند ولی متوجه می شود سازانوف جوابهایش طفره آمیزتر شده و
ص: 103
صریح پاسخ نمی دهد.
در جلسه هماهنگی بعدی (در 29 دسامبر 76) نماینده سیا به تماسهای جیل با ریاباوالوف که حدس
می زنند با جی. آر. یو همکاری داشته باشد اظهار علاقه می کند و توافق می شود که جیل سعی کند دوباره با
ریاباوالوف و سرهنگ داوبنیا تماس برقرار کند. از قرار معلوم در این حدود زمانی جهت فعالیت از
سازانوف به تدریج به فرد دیگری منتقل می شود.
یکی دیگر از آشنایان روسی لاری جیل، دکتر آناتولی رامکف معاون رئیس بیمارستان شوروی در
تهران بوده. در عین حالی که ملاقاتهای جیل با را مکف طبیعت اجتماعی داشته و مذاکرات آنها محدود به
حرفه خود بود، پزشک روسی بطور مداوم از موقعیت خود و حقوق کم و مزایای پائین و زندگی سطح
عادی که داشته ابراز نارضایتی می نمود. او از اظهار تنفر خود نسبت به رئیس که در کیفیت مادی زندگیش
مؤثر بوده و دائما اعمال ریاست می کرده خودداری نمی نمود. در بعضی اسناد اداره بازرسیهای ویژه از او با
نام رمز بیل وث نام برده شده است. طی یکی از ملاقاتها، رامکف سه کتاب درباره تکنولوژی طبی شوروی
به لاری جیل نشان می دهد. در یک جلسه ملاقات دیگر جیل اظهار می دارد که قرار است در یک کنفرانس
طبی ارتش آمریکا شرکت کند و از همردیف روسی خود دعوت به عمل آورد که او نیز حضور یابد.
رامکف، پزشک روسی اظهار اشتیاق می کند و ضمنا با حسرت می گوید که تصور نمی کند هیچ گاه به وی
اجازه چنین کاری داده شود. به دنبال آن لاری جیل در جلسه بعد یک نشریه طبی ارتش آمریکا را که خود
او نیز در آن مقاله ای نوشته بود به پزشک روسی می دهد. این اقدام پس از قدری تأمل مورد تأیید مأموران
اداره ویژه ناظر بر قضیه قرار می گیرد به این اعتبار که می توان با دادن نسخه های متوالی این نشریه، زمینه را
برای حفظ تماس با این فرد فراهم نمود. اسناد مورد تحویل حداقل سه فقره از این نشریه را منعکس
می سازند.
در سه نوبت دیگر نیز، یکبار در 19 ژوئن 77 هنگامیکه پزشک روسی همراه با لاری جیل به پیک
نیک رفته بود و دوبار نیز هنگامی که آن پزشک به منزل رفته بود نشریات و کاتالوگهای طبی از او دریافت
می دارد.
در 30 اوت 77 طی جلسه مشترک مأمور سیا با مأموران اداره ویژه، مسئله تقاضای رامکف برای
دریافت نشریات طبی مورد بحث قرار گرفت و به این نتیجه رسیدند که این تقاضای رامکف همراه با
افزایش تقاضای شورویها برای گرفتن اطلاعات طبی از مرکز مهم طبی نیروی هوایی آمریکا در تگزاس
نشان دهنده تأکید و توجه جدید شورویها برای جمع آوری اطلاعات طبی است و همچنین نشان می دهد
که رامکف ممکن است غیر از حرفه پزشکی خود فعالیت دیگری هم داشته باشد خصوصا آنکه رامکف
جانشین فردی شده که عضو جی. آر. یو. بوده است.
در همان جلسه مأمور سیا اطلاع می دهد که ساواک طی یک یادداشت خبر داده بود که سرهنگ
آمریکایی (همان لاری جیل) با رامکف در ارتباط است و رئیس عملیات سیا در جواب اظهار داشته بود
(16 مه 77) که مقامات آمریکایی از این موضوع با خبر شده و نتیجه این بوده که ساواک احتمالاً تلفنهای
بیمارستان شوروی را استراق سمع می نمود و رامکف را هم تحت مراقبت قرار می داد.
در 20 دسامبر 77 مأموران اداره ویژه با رئیس عملیات سیا در تهران اجلاس داشتند. مأمور سیا اظهار
داشت که سیا این عملیات را با علاقه فراوانی دنبال می کند از آن جهت که فکر می کند از طریق رامکف
ص: 104
می توان خبرهای فراوانی درباره ناراحتیهای درمانی مأموران شناخته شده اطلاعاتی روس که بستری
می شوند خصوصا ناراحتیهای الکلی آنها به دست آورد. همچنین سیا مایل است که سرهنگ آمریکایی از
رامکف بخواهد خبرهای فردی طبی به او بدهد و اگر رامکف خبرها را داد آن گاه تقاضای خبر درباره
افراد به خصوص از روسها بشود.
در 12 فوریه 78 مأمور سیا اطلاع می دهد که سیا تحولات اخیر را بسیار چشمگیر می داند. در رابطه با
اینکه رامکف تقاضاهای فراوان دریافت خبر داشته است و بدون شک رامکف همکاری اطلاعاتی با جی.
آر. یو. یا شاید ک. گ. ب. دارد. همچنین سیا معتقد است که رفتار رامکف امکان حرکت برای استخدام وی
را مطرح می سازد. سیا به علاوه فکر می کند که دادن پاسخ مثبت لاری جیل به درخواستهای دریافت
اطلاعات طبی که رامکف عنوان کرده ممکن است باعث شود سازمانهای اطلاعاتی شوروی او را به دیده
یک طعمه عالی برای جاسوسی بنگرند (در صورتی که خود رامکف فعالیت اطلاعاتی برای روسها داشته
باشد) و این مانع حرکت برای استخدام رامکف شود. لذا بهتر است که سرهنگ آمریکایی در قبال
درخواستهای اخیر بی اعتنا و بی خیال بماند. فعلاً سیا قصد دارد مسئله وارد کردن یک مأمور آشنای به
آلمانی یا روسی سیا که جریان را بررسی کند تا در صورت عزیمت و پایان قرارداد کار جیل در ایران در
ژوئن 78 او تماس با رامکف را حفظ کند، مورد توجه قرار دهد.
در 28 فوریه 78 طی جلسه مشترک مأموران اداره ویژه با سیا اطلاع داده می شود که ستاد مرکزی
اداره بازرسیهای ویژه نیروی هوایی با وارد کردن یک مأمور سیا به جریان برای معرفی وی توسط لاری
جیل به رامکف موافقت کرده است. مأمور سیا اطلاع می دهد که تلاش برای جذب رامکف باید قبل از
عزیمت آشورکویک رئیس بیمارستان شوروی و مافوق رامکف در 22 مارس 78 صورت بگیرد. چون
تنفر رامکف از حضور رئیس خود یک تأثیر مثبت روانی در استخدام وی دارد. سپس مأمور سیا خبر
می دهد که از طرف لاری جیل یک مورد قواعد امنیتی نادیده گرفته شده است. او توضیح می دهد که یکی
از کارمندان سفارت سوئیس که با رامکف تماس داشته و در مورد تهیه اطلاعات درباره شخصیت رامکف
قصد داشته به سیا کمک کند خبر داده است که در 27 فوریه 78 سرهنگ نزد او رفته (در یک میهمانی) و
اشاره کرده که می داند او و رامکف با هم تماسهایی دارند. به مأمور سیا گفته می شود که این حرکت در
طرحهای اداره ویژه نبوده و سرهنگ مؤاخذه خواهد شد.
در جلسه مشترک 1 مارس با مأموران سیا، سیا خبری می دهد که طرح برای داخل کردن مأمور جدید
و معرفی او به رامکف این است که لاری جیل به رامکف بگوید که مسائل را با دوست نزدیک خود در میان
گذارده و مطمئن است که دوستش راه حلی دارد. در صورت قبول ملاقات با فرد جدید از سوی رامکف،
اولین جزء از طرح جذب و استخدام او به وی اظهار می شود و در صورت قبول آن همین طور ادامه داده
می شود تا طرح به طور کامل اظهار شود، به این صورت هم موقعیت غیراطلاعاتی و دوستانه لاری جیل در
رابطه با رامکف و هم هویت مأمور سیا حفظ می شود. از معاون رئیس سیا در تهران سؤال می شود آیا تاریخ
غیرقطعی عزیمت آشورکویک باعث تهیه طرح شده یا غیر از آن هم عواملی بوده؟ پاسخ داده می شود که
این نکته فقط جزئی از انگیزه این طرح است و سیا از یک منبع دیگر خود از سفارت سوئیس مطلع شده و
نتیجه گرفته که رامکف به حرکتهای مخفی پاسخ مثبت می دهد و هنوز می خواهد روابطش را با خارجیها
حفظ کند. او خود را فردی فوق العاده مادی که عاشق آزادی فرد خود است نشان داده است. این نکات
ص: 105
همراه با احساساتی که اخیرا به خانم لاری جیل ابراز داشته موجبات این طرح ریزی سیا را فراهم نموده و
اکنون مناسبترین وقت است. در طرح سیا پیش بینی شده که اگر رامکف پیشنهاد را کاملاً رد کرد و خواست
بطور علنی علیه دولت آمریکا جنجال کند، نوع اطلاعاتی که او تاکنون به مأمور سفارت سوئیس داده برای
وی یادآوری شود که در صورت اطلاع مافوقهایش حتما متهم به خیانت خواهد شد یا اینکه به ساواک که
رامکف را اطلاعاتی می داند بگویند که او قصد داشته از یک پزشک ارتش آمریکا اطلاعات بگیرد و این
موجب اخراج فوری او از ایران خواهد شد.
در جلسه 9 مارس 78 با مأموران سیا مأمور سیا خبر می دهد که از طریق منبع دیگرشان خبر یافته اند
که رامکف قرار است یک سال دیگر در تهران ماندگار شود. سپس برای یک سال به مسکو بازگردد و در
کلینیک شماره 26 کار کند و بعد امیدوار است مقامی در سازمان جهانی بهداشت در ژنو به دست آورد.
مأمور جدید سیا قرار است طی هفته حدود 19 مارس 78 به تهران بیاید و تماسش با رامکف در حدود 24
مارس 78 صورت پذیرد.
در ماه مارس اتفاقا لاری جیل به رامکف پیشنهاد می کند که یک تلویزیون در اختیار رامکف بگذارد.
این عمل با اعتراض مأموران ویژه روبرو می شود، معهذا موافقت می کنند و یک تلویزیون پاناسونیک سیاه
و سفید به وی می دهند تا در هنگام دیدار رامکف از منزل لاری جیل به او داده شود (19 مارس).
در جلسه 8 مه 78 با سیا، سیا خبر می دهد که ..... سیراک جانشین آشور کو رئیس بیمارستان شوروی
شده و اطلاعات بیوگرافی ساده ای درباره او می دهد.
در اسناد هماهنگی با مأمورین سیا که مهمترین اسناد را هم تشکیل می دهند نام مأمورین سیا بعضا با
سمت آنها ذکر شده است.
علاوه بر اینها فعلاً یک سند رشته شده از اسناد سازمان سیا موجود است که به تلاشهای مأمورین
سفارت برای راه یافتن به محوطه پیشین آرمیش مگ (مستشاری آمریکا در ایران) و دسترسی به اسناد
باقیمانده واحد 72 اداره بازرسیهای ویژه نیروی هوایی که اسناد پرونده لاری جیل در میان آنها بود
مربوط می شود. این اسناد و دسترسی به آنها از آن جهت برای سازمان سیا اهمیت داشته که نام چند تن از
مأمورانش و همچنین نام جاسوس سیا از سفارت سوئیس در بعضی اسناد این پرونده خصوصا پوشه
هماهنگی آن ذکر شده والا مابقی این پرونده از لحاظ سیا چندان قابل اعتنا دانسته نشده و علت هم آن
بوده که یکی از مقامات پیشین عالیرتبه ساواک که پس از انقلاب به لندن گریخته (اس. دی. پرتیکست / 1)
به سیا اطلاع می دهد که یکی از منابعش اظهار داشته آناتولی رامکف یکی از اعضای سازمان ک. گ. ب.
است و در صورت صحت این مطلب قضیه لاری جیل به صورت تلاشهای یک مأمور ک. گ. ب. برای کار
روی یکی از عوامل اداره بازرسیهای ویژه در جهت منافع سازمانهای اطلاعاتی شوروی در می آید و لذا
بازپس گرفتن اسناد مربوط به رامکف چندان حساسیتی ندارد.
در پایان اسناد مربوط به لاری جیل دو سند نیز تحت عنوان بیل کرین وجود دارد که مربوط به اداره
تحقیقات ویژه نیروی هوایی آمریکا مستقر در تهران (واحد 72) می باشد. محتوای این اسناد نیز شبیه
مطالب مندرج در پرونده لاری جیل جذب و استخدام فرد روسی دیگری می باشد.
دانشجویان مسلمان پیرو خط امام
پتر ایوزیفویچ آشورکویک رئیس و یوری سمنوویچ چرومکین قائم مقام...
ص: 106
سند شماره (1)(1)
سری یادداشت شماره 47، 25 نوامبر 1974
از: سیا (SRF)به: اداره تحقیقات ویژه
موضوع: پتر ایوزیفویچ آشورکویک Petr Iosifovich Ashurko رئیس و
یوری سمنوویچ چرومکین قائم مقام رئیس بیمارستان صلیب سرخ شوروی
1 پرونده های ما در رابطه با پتر ایوزیفویچ آشورکویک رئیس بیمارستان شوروی اطلاعات ذیل را
نشان می دهند. آشورکویک حدود سال 1973 در بوبروسیک تولد یافته است. او به جای ایوان ایوزیفویچ
گاچ به عنوان رئیس این بیمارستان نشست و حدود نوامبر / دسامبر 1973 وارد ایران شد. او با رگینا
کوزیمیروفنا تارلتزکایا، متولد 1941 در مینسک ازدواج کرده است. رگینا شغل معلمی دارد. آشورکویک
به روس بایلوبی تکلم می کند و هیچ گاه محل خدمت خارج از کشور نداشته است. ما اطلاعی حاکی از
آنکه آشورکویک یک مأمور اطلاعاتی است نداریم.
2 یوری سمنوویچ چرومکین در 23 مه 1973 در گورکی تولد یافته است. همسرش نینا ولادیمیروفنا
یوتاشکوا متولد 1932 است. همسر وی ادعا می کند که شغلش مدیریت یا ویرایشگری است اما به عنوان
تایپیست و صندوقدار در بیمارستان شوروی کار می کند. وی علاوه بر آن مسئول پرونده های مربوط به
کارکنان ایرانی محلی بیمارستان می باشد.
3 چرومکین در 25 سپتامبر 1972 به عنوان قائم مقام بیمارستان وارد ایران شد. وی از 10 فوریه تا 3
اکتبر 1971 دبیر سوم سفارت شوروی در لندن بود. نام چرومکین در کتابی که جان بارون با نام «کا. گ.
ب» اخیرا منتشر کرده، در بخشی تحت عنوان «شهروندان شوروی دست اندر کار عملیات مخفی در
خارج» به چشم می خورد. طبق این کتاب، چرومکین در 3 اکتبر 1971 از بریتانیا اخراج شد. اگر چه اداره
ما چرومکین را احتمالاً یک افسر جی. آر. یو. به حساب می آورد، ولی وی از زمان ورودش به تهران
مشغول در فعالیتهای اطلاعاتی مشاهده نشده است.
4 در نوامبر 1973، چرومکین اظهار علاقه نمود که به رئیس بیمارستان نیروهای آمریکایی معرفی
شود و از تأسیسات بیمارستان بازدید کند. در آن زمان دیداری ترتیب داده نشد اما در سپتامبر 1974
دوباره تمایل خود به ملاقات با رئیس بیمارستان آمریکایی را آشکار کرد. در اکتبر 1974 سرهنگ
پلاتوف موافقت نمود که با چرومکین تماس بگیرد و به محض اینکه کار بازگشایی در بیمارستان
آمریکایی اتمام پذیرفت، ترتیب یک ملاقات را بدهد.
سرهنگ دوم لئونید واسیلیوویچ داوبنیا مأمور شناخته شده جی. آر.یو.
1- متن انگلیسی این سند موجود نبود.
ص: 107
سند شماره (2)
سرّی
سرهنگ دوم لئونید واسیلیوویچ داوبنیا مأمور شناخته شده جی. آر.یو.
تاریخ و محل تولد: 1939، اوکراین تاریخ ورود: 2 اکتبر 1975
شغل: دستیار وابسته نظامی، سفارت شوروی، تهران
پاسپورت: دیپلماتیک شماره 21874
خانواده: همسر ناتالیا ویکتوروفنا داوبنیا؛ دختر مارینا، متولد 1966؛ پسر والری، متولد 1968
متفرقه:
داوبنیا اظهار داشته که پدرش در آلمان «کشته» شده و مادرش نیز فوت کرده، خودش ده سال است که
ازدواج کرده و این اولین مأموریت وی در خارج از کشور است.
مشارالیه فردی صمیمی و همراه توصیف شده است. او خوش بنیه است، چشمان آبی رنگ، موی
بلوند، سرخ گونه دارد و پوشش موهایش کمی عقب می نشیند و به آسانی به خنده می افتد. همسرش زیبا و
همراه دانسته شده است.
داوبنیا به فارسی تکلم نمی کند، اما شجاعانه تلاش می کند تا گفتگو را در سطح انگلیسی محدود خود
نگه دارد. وی در مدرسه زبان، مکتب زبان، فارسی می خواند.
اسناد لاری جیل
سند شماره (3)
تاریخ: 22 اوت 76سری
ستاد نیروی هوایی بازرسیهای ویژه حوزه 72به: سیا، تهران
عطف به: نامه 582 227 D ستاد
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
1 (سری) پیرو مذاکرات قبلیمان، پرونده و نام پوششی فوق تعیین گردیده تا در آن نتایج عملیاتی ثبت
شود که به منظور هدایت فعالیتهای مشارالیه (سوژه) در مناسبات اجتماعی نظارت شده او با شخصیتهای
مختلف در ایران شروع گردید.
2 (سری) اولین فعالیت در جهت پرورش بیشتر مناسبات فعلی با آناتولی سازانوف و سرهنگ دوم
لئونید داوبنیا خواهد بود تا اطلاعات تفصیلی در خصوص بیوگرافی به دست آید و زمینه ای برای معرفی
منابع نظارت شده دیگری به این شخصیتها آماده شود.
3 (بدون طبقه بندی) اداره شما در جریان رویدادهای عملیاتی مهم، گذاشته خواهد شد و گزارشهای
کتبی در اختیار شما قرار داده می شود.
فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی 31 دسامبر 2006
ص: 108
سند شماره (4)
خیلی محرمانه 582 227 D ستاد گزارش تماس شماره 1 D ، 24 اوت 76
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
1 تاریخ و زمان تماس: یکشنبه / 23 اوت 76 / ساعت 00/9
2 موقعیت محل تماس: بیمارستان ارتش آمریکا، تهران، ایران.
3 موقعیت محل تماس حضوری: دفتر مشارالیه، بیمارستان ارتش آمریکا، تهران ایران.
4 مدت ملاقات: 50/9 00/9.
5 افراد حاضر در ملاقات؛ مشارالیه و مأمور مربوطه.
6 وسائط نقلیه مورد استفاده: مأمور مربوطه از یک وسیله نقلیه رسمی که برای اداره تحقیقات ویژه
حوزه 72 تعیین شده برای رفتن به بیمارستان ارتش آمریکا استفاده کرد. این وسیله نقلیه یک پلیموت
فیوری 1973، سفید رنگ، شماره ثبت 03498 B 73 ثبت تهران 95239 بود. وسیله نقلیه مزبور در
محوطه پارکینگ بیمارستان گذاشته شد چون مأمور مربوطه کارهای اداری را هم بررسی می کرد.
7 غرض از تماس / ملاقات؛ ارزیابی بیشتر و حفظ رابطه و کنترل توسط مأمور.
8 معرفی گزارشهای جنبی: گزارش مأمور مربوطه (ملاقات با منبع)
10 ترتیبات ملاقات بعدی: به مشارالیه گفته شد که ظرف 10 روز تلفنی با او تماس گرفته خواهد شد
تا ترتیب ملاقات آینده داده شود.
14 گزارش تماس تهیه شده توسط: مأمور ویژه رونالد ام. فیلیپس
15 توزیع: ستاد اداره تحقیقات ویژه/IVOE1
حوزه 72 1
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2006
سند شماره (5)
سری
تاریخ: 25 اوت 76 شماره پرونده: 582 227 D ستاد
اداره تهیه کننده: حوزه 72نیروی هوایی حوزه 72
تهیه شده توسط: گروهبان رونالد ام فیلیپس
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
1 (سری) در 22 اوت 76، سیا / تهران درخواست یک ملاقات فوری با مأمور مربوطه نمود، غرض از
آن تأکید مجدد روی علاقه سیا بود به عملیات پرورش یک رابطه اجتماعی نظارت شده تا با استفاده از
مشارالیه اطلاعات به خصوصی در رابطه با آناتولی سازانوف دبیر سوم کنسولگری شوروی در تهران به
دست آید. سیا اطلاعات ذیل را که تاکنون در رابطه با سازانوف جمع آوری کرده اند در اختیار گذارده و به
نظر آنها پس از تأیید صحت این اطلاعات باید برای مسائل بعدی مربوط به فرار از خدمت مورد استفاده
ص: 109
احتمالی قرار گیرد.
سازانوف احتمالاً عضو ک. گ. ب بوده و این اولین مأموریت وی در خارج از کشور است. تصور
می شود که مقام فعلی وی رئیس یکم مدیریت خارج از کشور در تهران باشد. در شش ماه تا یک سال
گذشته، سازانوف مطمئنا دچار زحمت یا اشکال و ناراحتی بوده است. او در تهران خیلی موفق بوده و تا
آنجا که سیا اطلاع دارد وی با افراد کشورهای بلوک غیر کمونیستی فقط 16 تماس داشته است. او ظاهرا
کارایی خود را از دست داده است. او شلخته، بی نظم، و فاقد روحیه تهاجمی است. او مکررا وعده هایی را
که قبول کرده می شکند، یا اگر هم در سر وعده حاضر می شود کاملاً دیر می آید. او در طی اقامت خود در
تهران چند تصادف اتومبیل داشته است. او احتمالاً سخت مشروبخوار است و حداقل دوبار در حالت
مستی در انظار عمومی دیده شده است آشکار است که سازانوف از زندگی خود و همچنین از شرایط کاری
خود در تهران راضی نیست. هر چند که او از «خارج رفتن» بطور خاصی بدش نمی آید، قطعا مایل است که
از تهران برود.
در این رابطه، او مکاتباتی با یک مقام بلندپایه سابق در اینتوریست مینسک، شوروی داشته،
عرضحالی برای سفیر شوروی در تهران نوشته و حتی نامه هایی به وزیر خارجه گرومیکو ارسال کرده
است، و تمام اینها به قصد خلاصی از مأموریت فعلی خود است.
به نظر سیا، سازانوف مبتلا به مسائل حاد خانوادگی یا ازدواج نیست، هر چند که طبق گزارشها یک
پسر 11 ساله خود را در شوروی به جای گذارده است. آنها احساس می کنند که ازدواجشان اساسا آرام
است، علیرغم آنکه خصوصیات همسرش آن را بیشتر به صورت دیگری نشان می دهد. درباره همسر
سازانوف به نام ناتاشا گفته اند که خیلی جلوه گر، خوش نما، سرزنده، گستاخ، عشوه گر، شوخ است و زبان
انگلیسی را خوب می داند. معذرت درباره اینکه او خواستار مباشرت با یک مرد دیگر بوده باشد هیچگاه
اطلاعی داده نشده است. سازانوف و همسرش زمانی با هم آشنا شدند که سازانوف مأمور به خدمت در
شهر دوشنبه در تاجیکستان شوروی بود. رابطه بین آنها ضمن تدریس زبان انگلیسی توسط ناتاشا به
سازانوف شکل گرفت. ناتاشا در آن موقع یک معلم زبان انگلیسی بود. سازانوف اخیرا حدود تمام
مجوزهای مبادله ارز خارجی خود را صرف خرید یک اتومبیل جدید ولگا نمود که در شوروی تحویل
داده می شود. بنابر گزارشها، سازانوف این کار را بدون اطلاع کامل همسرش انجام داد، و در نتیجه
پیش بینی می کرد که با همسرش مقداری درگیری داشته باشد و به طوری که گزارش داده اند همینطور هم
شد ولی این درگیری بدون عواقب بعدی گذشت.
علیرغم مطالب یاد شده، مطلب ذیل اهمیت بیشتری دارد:
سازانوف به چند نفر بطور خصوصی اظهار داشته که مبتلا به یک بیماری ناشی از تشعشع
رادیولوژیکی است و دچار یک مرض خون است که روی جگر او تأثیر می گذارد؛ و کاملاً پیش بینی می کند
که در سنین جوانی از دنیا برود. او گفته که سابقا مأمور به خدمت در دوشنبه در تاجیکستان بوده، «در آنجا
در زمینی که روی آن راه می رفت از لابلایش اشعه درز می کرد.» هر چند که به سازانوف پیشنهاد شده برای
امراض خود به یک بیمارستان برود، بطوریکه گفته اند سازانوف به خود اجازه نمی دهد که بستری شود
چون وی به دکترهای روسی یا تسهیلات بیمارستانی آنها اعتماد ندارد. تصور می شود که در این رابطه او
یک مالیخولیایی باشد، با این حال توصیه پزشکی روسها را نمی پذیرد.
ص: 110
2 (سری) سیا اطلاع داد که آنها سعی کرده اند از تمام مطالب فوق تعبیر منظم به دست آورند. باتوجه به
اینکه گفته اند سازانوف در نوامبر 76 برای مرخصی به وطن خود می رود و تا ژانویه 77 باز نخواهد گشت،
آنها فکر می کنند که زمان تشخیص درستی مطالبی که درباره شرایط جسمی / فکری سازانوف گفته شده
و/ یا به دست آوردن اطلاع بیشتر از این شرایط هم اکنون فرا رسیده است و باید پیش از عزیمت وی باشد و
دلایل آن هم مبرهن است. به نظر سیا مشارالیه یک فرد کلیدی در جهت نیل به مقاصدشان می باشد یا
می تواند باشد.
سیا پیشنهاد کرده که طی جلسات اولیه توجیه تفصیلی مشارالیه در رابطه با مشکلات سازانوف
حضور داشته باشد و یا ترتیب چنین جلساتی را بدهد و کاملاً وابسته به دیدگاههای اداره بازرسیهای ویژه
باشد. سیا بدون تردید خاطر نشان ساخت که آنها به هیچ وجه اقدام به گرفتن کنترل اداره بازرسیهای ویژه
بر مشارالیه به نفع خود نخواهند کرد.
3 (سری) سیا پیشنهاد کرد که کمکهای لازم را در اختیار قرار دهند و اظهار داشتند که چون مشارالیه
هم اکنون یک آشنایی با سازانوف دارد، تماس وی با سازانوف در گردهماییهای اجتماعی برای شروع
مکالمه کار غیر عادی محسوب نمی شود.
4 (سری) دو طرف توافق نمودند که طرح ریزی عملیاتی جهت ترتیب دادن تماس بین مشارالیه و
سازانوف هر چه زودتر شروع شود.
توزیع: ستاد اداره بازرسی های ویژه 1 نسخه
حوزه 72 1 نسخه
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
سند شماره (6)
تاریخ: 1 سپتامبر 76خیلی محرمانه نیروی هوایی حوزه 72
گزارش مأموراداره تهیه کننده: حوزه 72شماره پرونده: 582 227 Dستاد
تهیه شده توسط: گروهبان رونالد ام. فیلیپس
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(خیلی محرمانه) در 1 سپتامبر 76، موضوع استفاده از مشارالیه و نقش وی در این عملیات توسط
مأمور مربوطه و جانشین مأمور مربوطه با سیا / تهران هماهنگی شد. توافق شد که جهت دادن به فعالیتهای
مشارالیه و امور نظارت بروی در اختیار قانونی اداره بارزسیهای ویژه باشد. به درخواست مأمور مربوطه،
یک نماینده سیا، تهران کار توجیه مقدماتی تفصیلی مشارالیه در زمینه شخصیت مورد نظر را با حضور
مأمور مربوطه انجام خواهد داد. برای برگزاری یک جلسه مشترک با مشارالیه بطور موقت، قرارهایی
گذاشته شد و جلسه در 7 سپتامبر 76 صورت خواهد گرفت. در خاتمه این جلسه، سیا / تهران توضیحاتی
ص: 111
در خصوص شرح احوال شخصیتهای مورد نظر ارائه کرد.
توزیع: ستاد اداره بازرسیهای ویژه 1 نسخه
حوزه 72 1 نسخه
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
سند شماره (7)
سرّی 16 سپتامبر 76 ، 32 345 Dستاد 77
بیانیه اهداف عملیاتی تصویب شده
لاری جیل (بدون طبقه بندی)
1 (سری) ایجاد یک ارتباط اجتماعی بین مشارالیه و آناتولی سازانوف دبیر سوم سفارت شوروی،
تهران و سرهنگ دوم لئونید داوبنیا دستیار وابسته نظامی سفارت شوروی، تهران.
2 (سری) جمع آوری اطلاعات در رابطه با شناخت بیوگرافی و شخصیت سازانوف و داوبنیا.
3 (سری) تعیین نوع ناراحتی طبی که سازانوف ادعای ابتلا به آن را دارد (یعنی مسمومیت
رادیولوژیکی خون).
4 (سری) در صورت امکان بهره برداری از تنفری که سازانوف اظهار داشته از ایران دارد و عدم
اعتماد وی به متخصصین طبی شوروی بوسیله ارائه تکنیکهای پزشکی مورد استفاده در ایالات متحده.
5 (سری) تحلیل شخصیتهای سازانوف و داوبنیا در رابطه با خوشایندها و ناخوشایندهای ایشان به
منظور معرفی مأموران دیگری برای دسترسی به آنها.
6 (سری) اقدام به ایجاد و تشویق تماسهای بین مشارالیه و اعضای سفارت چین در تهران تا عاملان
دسترسی را علیه چینی ها در تهران روانه کنند.
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2006
سند شماره (8)
خیلی محرمانه
موضوع: گواهی تفاهم و توافق
من، سیمورلوین، داوطلبانه موافقت دارم که به اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی هوایی (آمریکا)
در یک قضیه ضد اطلاعاتی در جهت منافع ایالات متحده کمک کنم و در رابطه با این روابط نهایت
مخفیکاری را رعایت کنم. من درک می کنم که تمامی اطلاعات، وسایل، مخارج یا دیگر مطالب که از
سرویس دشمن در نتیجه این عملیات عاید شده از اموال دولت ایالات متحده می باشد. من متعاقبا توافق
می کنم که داوطلبانه یک آزمایش دروغ سنجی را در ارتباط با این قضیه ضد اطلاعاتی در فرصت هایی که
بوسیله اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی هوایی ضروری تشخیص داده می شود بگذرانم.
این مناسبات ممکن است در هر زمانی چه از جانب من یا اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی
هوایی با رضایت طرفین فسخ شود. مناسبات یا هر نوع اطلاعات به دست آمده بوسیله من در این مدت
ص: 112
بدون اظهار رضایت آشکار اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی هوایی پس از فسخ آن از جانب من
فاش نخواهد گردید.
امضاء: سیمور لوین
تاریخ: 29 سپتامبر 1976
رونالد. ام. فیلیپس
شاهد
سند شماره (9)
خیلی محرمانه
موضوع: موافقتنامه اسم مستعار
با توجه به جنبه های امنیتی همکاری من با اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی هوایی (آمریکا)،
AFOSI، قرار بر این شده که برای حفظ مخفی کاری کامل در رابطه با این مناسبات، من، سیمور لوین، نام
پائول ویندسور را به عنوان اسم مستعار جهت محافظت از این مناسبات انتخاب کنم.
به استثنای چیزهایی که میان من و مأمور مربوطه ام در آینده توافق خواهد شد، من تمامی اسناد
همچون رسید پولهای پرداخت شده و وسایل و چنین اقلامی را با اسم مستعار امضاء می کنم. من موافقت
می کنم که امضاء با اسم مستعار، آن چنان که در زیر نشان داده شده، قانونا همچون امضاء با نام حقیقی
الزام آور باشد. من وجود چنین توافقنامه ای را بدون اظهار رضایت آشکار اداره بازرسیهای ویژه وابسته به
نیروی هوایی فاش نخواهم ساخت.
نام مستعارنام حقیقیتایپ شده یاتایپ شده یاچاپ شده: پائول ویندسورچاپ شده: سیمورلوینامضا: ویندسورامضا: سیمورلوینشاهد:تایپ شده یاچاپ شده: رونالد ام. فیلیپسامضاء: رونالد ام. فیلیپسشغل: مأمور ویژه اداره بازرسیهای ویژهتاریخ: 29 سپتامبر 76
سند شماره (10)
لاری جیل (بدون طبقه بندی)سری 582 227 D ستاد
طرح ریزی عملیاتی
1 (سری) بنابر ضرورت، تمرکز کوششها در این زمان باید روی تثبیت بیشتر مشارالیه در مناسبات
خود با سازانوف پیش از عزیمت سازانوف در نوامبر به وطن خود قرار گیرد. بطور صریحتر، مشارالیه
راهنمایی خواهد شد که از هر فرصت برای ملاقات با سازانوف استفاده کرده و آن را غنیمت بشمارد و در
صورت امکان، ملاقاتها را بر اساس مبنای یک به یک تثبیت کند. طی این ملاقاتها، مشارالیه روی تمایل
طبیعی سازانوف به مطرح کردن مشکلات پزشکی خود، کار خواهد کرد و با احساس ناخوشایندی که
ص: 113
سازانوف اظهار داشته نسبت به ایران دارد، همراهی خواهد کرد و در این ضمن علاقه صادقانه خود به
پیشبرد رفاه و سلامتی سازانوف و پیشنهاد کمک در این زمینه را جا می اندازد. با آنکه ممکن است ولی
متحمل نیست که طرز فکر سازانوف درباره اقدام به کاهش مدت مأموریت خود پیش از عزیمتش تغییر
شدیدی پیدا کند. معذالک تصور می شود در صورتی که تلاش سازانوف برای کوتاه کردن مدت مأموریتش
با موفقیت روبرو نشد، ممکن است در مراجعت به تهران به ندای دوستی مشارالیه بیشتر جواب دهد. به
علاوه، این امکان هم وجود دارد که مشارالیه سازانوف را ترغیب کند به یک آزمایش جسمی کامل تن در
دهد که این مکن است بسیاری از سؤالات را برای اداره تحقیقات ویژه و سازانوف حل کند. مشارالیه در
نظر دارد در هفته حول 2216 اکتبر 76 سازانوف را برای صرف شام به منزل خود دعوت کند و به دنبال
آن یک دعوت متقابل را بپذیرد یا آنکه در صورت مناسبت و آشکار نبودن زیاد پیشنهاد خواهد کرد که
پیش از عزیمت سازانوف یک بار دیگر دور هم جمع شوند.
2 (سرّی) در همان زمان، مشارالیه راهنمایی خواهد شد که مناسبات خود با داوبینا، آشورکویک و
ونگ را با حضور در فعالیتهای اجتماعی مختلف رسمی و غیررسمی حفظ یا بیشتر تثبیت کند. براساس
موفقیت وی در این تماسها در صورتی که مناسب بود مسئله راهنمایی مشارالیه به برقراری ملاقاتهای یک
به یک (دو نفره) با یک یا چند نفر از این افراد مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در نتیجه این ملاقاتها،
اطلاعات بیوگرافیک به دست خواهد آمد و با داشتن یک نظر، معرفی منابع انتخاب شده بیشتر مطابق
اقتضای شرایط شخصیت وی سنجیده خواهد شد.
3 (سرّی) به منظور زمینه سازی برای تهیه گزارشهائی عمیق تر در نظر گرفته شده که اطلاعات همسر
مشارالیه در رابطه با تماسها و مشاهدات خود از شخصیتهای مورد نظر تخلیه شود. در ابتدا یک توجیه
مختصر درباره 57 205 AFR، علاقه اداره تحقیقات ویژه به این هدفها و همکاری مشارالیه با اداره
تحقیقات ویژه به او داده خواهد شد. در این توجیهات روی دستیابی به اطلاعات مربوط به بیوگرافی و
شخصیت تأکید خواهد شد. با پیدا شدن آشنایان بیشتر و گزارش درباره آنها، استعداد وی در اجرای یک
وظیفه عملیاتی در رابطه با همسران افراد مورد نظر سنجیده خواهد شد. این کار وقتی صورت می گیرد که
موقعیت، آن را ایجاب کند و به تصویب IVOE / اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی رسیده باشد.
4 (سرّی) برای تسهیل ادامه دستیابی به اطلاعات به موقع درباره شخصیت مشارالیه و همچنین فراهم
کردن یک راه ارتباط غیر حضوری برای موقع لزوم در نظر گرفته ایم که پس از جلب موافقت IVOE/ اداره
تحقیقات ویژه، همسر مأمور مربوطه آگاهانه در این عملیات به کار گرفته شود. همسر مشارالیه در محل
فعالیت مشارالیه در موقعیتی مشغول به کار است که امکان دسترسی روزانه به تمام مناطق آن محل و
تماس شخصی با کارمندان منجمله خود مشارالیه برایش میسر است. مشخصا، وی منشی در بخش امور
بیماران است. اظهارات و مشاهدات اخیری که در رابطه با مشارالیه، موافق یا غیر موافق در مورد
شخصیت وی و مناسباتش با کارکنان به همسر مأمور مربوطه گفته شده یا مورد توجه وی واقع شده اند
حاکی از آنند که اطلاعات وافری موجودند که بطور مؤثری در سنجش بیشتر مشارالیه کمک می نمایند.
ماهیت قضیه این است که گزارشهای محدودی توسط منبع تهیه خواهد شد. همچنین استفاده از همسر
مأمور مربوطه به عنوان یک میان بر را می توان در حین اجرای وظایف عادی وی تحقق داد. (توجه:
شیوه های ارتباط غیر حضوری، ملاقاتهای شخصی و دستورالعملهای امنیتی بیشتری برای استفاده در این
ص: 114
عملیات تحت بررسی می باشند. از آنجایی که شرایط اینجا ایجاب می کند در کار با منبع به طرز غیر
معمولی ملاحظات امنیتی رعایت گردد در طرح ریزی عملیاتی خود اشاره ویژه ای به آن نمودیم). برای
آنکه استفاده از همسر مأمور مربوطه در این عملیات همراه با ایمنی باشد، ضروری است که مختصرا
توجیه شود و در صورت مناسبت، یک تعهدنامه امنیتی را پر کند. مشخصا به وی فقط گفته خواهد شد که:
«مشارالیه در یک پرونده حساس ضد اطلاعاتی با اداره تحقیقات ویژه همکاری می کند. به منظور
جلوگیری از آشکار شدن توجه اداره تحقیقات به مشارالیه نزد عموم بر اثر حضور بیش از حد مأمور
مربوطه در آن محل، گاه به گاه از او خواسته خواهد شد که پیامهایی را انتقال دهد و بین مشارالیه و مأمور
مربوطه پاکتهای ممهوری را فردا حمل کند. به علاوه، برای مأمور مربوطه لازم است که از هرگونه خبر،
موافق یا غیرموافق در رابطه با مراودات، مناسبات مشارالیه با کارکنانش و یا با سایر افرادی که به اقتضای
مقامش تماس دارد و او (همسر مأمور مربوطه) امکان تحت نظر داشتن آنها در ضمن اجرای وظایف
روزانه خود را دارد آگاهی یابد.».
تصور می شود استفاده از همسر مأمور مربوطه در نقش دوگانه میان بر و منبع فرصتهایی هم برای
آزمایش عملیاتی مشارالیه به یک نحو غیر محسوس را فراهم می کند. تأکید می شود که این طرح کاری
نباید به عنوان طریقه «ارجح» یا تنها طریقه ارتباط غیر حضوری محسوب شود.
5 در رابطه با ملاقاتهای فردی با منبع، در نظر گرفته شده که افراد منتخبی شناسائی شوند تا به عنوان
نگهدارندگان محل های امن عمل کنند و ترتیب استفاده از اقامتگاههای ایشان بر اساس استفاده یک نوبتی
یا غیر مکرر داده شود. این موارد اگر با ملاقاتهای فردی در رستورانهای محلی مختلف و مکانهای
احتمالی ملاقات در ساختمان هتل قراردادی محل همراه شوند، تصور می شود که امنیت عملیاتی کافی
تأمین خواهد شد. استفاده از ساختمانهای هتل های تجارتی، چون مستلزم پاسپورت برای ثبت است و
ملاقات در وسائط نقلیه متحرک به علت مشکلات عظیم رفت و آمد، در تهران مشکلات ویژه ای را در بر
دارد.تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2006
سند شماره (11)
تاریخ: 23 اکتبر 76سرّی
نیروی هوایی، حوزه 72 گزارش مأمور
شماره پرونده: 582 227 D ستاداداره تهیه کننده: حوزه 72
تهیه شده توسط: گروهبان رونالد ام. فیلیپس
عطف به: RCشماره 5
عنوان: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
1 (سری) در 3 اکتبر 76، این عملیات توسط مأمور مربوطه و جانشین مأمور مربوطه با نمایندگان
سیا / تهران هماهنگی شد. طی این جلسه سیا در زمینه کوکتل پارتی که مشارالیه در 28 سپتامبر 76
برگزار نمود توجیه شد. چون سازانوف و همسرش در ضیافت شرکت داشتند و بطور غیر قطعی پیشنهاد
ص: 115
مشارالیه را پذیرفتند که در آینده دور هم جمع شوند دو طرف توافق داشتند که این عملیات به آرامی جلو
می رود. از جمله نکات مهم اظهارات سیا در رابطه با تماسی بود که یکی از نمایندگان آن در 2 اکتبر 76 با
سازانوف داشت، در این تماس سازانوف اظهار داشت که در یک مهمانی در منزل مشارالیه شرکت کرده
بود. سازانوف افزود که کاملاً نمی داند که چرا او به آن مهمانی دعوت شده بود. نماینده سیا بطور دقیق به
خاطر نداشت که سازانوف در چه زمینه ای این حرف را زده بود (یعنی چرا او (سازانوف) به یک میهمانی که
مشارالیه بانی آن بود دعوت شده بود یا چرا او (سازانوف) به این میهمانی که مدعوین آن از تیپهای بسیار
مختلف بودند دعوت شده بود، به ویژه آنکه اکثریت سایر مدعوین افرادی بودند که سازانوف با آنها وجه
اشتراکی نداشت).
استفاده فقط برای زمینه هشدار شامل منابع و شیوه های حساس است
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2006
سند شماره (12)
از: IVOE (582 227 D ستاد)به: اداره تحقیقات ویژه حوزه 72 / IVOE
ستاد اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی(بدون طبقه بندی)
(فرم 96 شما، 27 اکتبر 76، طرحهای عملیاتی)
موضوع: لاری جیل
1 (سری) مطابق SC ، دلیلی ندارد که همسر مشارالیه نتواند به عنوان یک منبع آگاه در این عملیات به
کار گرفته شود. عملیات ساسل (458 227 D ستاد) در منطقه شما توسط یک تیم زن و شوهر اداره
می شد و فوق العاده خوب کار کرد. پیش از آنکه برای بدل کردن وی به یک منبع آگاه تصمیم قطعی اتخاذ
شود دو چیز باید در نظر گرفته شود. اولاً، اینکه شما او را قابل ایفای این وظیفه به حساب می آورید یا نه،
باید مشخص گردد. به عبارت دیگر، شناخت شما از قابلیت و التفات وی به اصول امنیتی چگونه است؟
ثانیا، شما باید به یک نحو غیر مستقیم یقینا دریابید که نظر جیل درباره مشارکت همسرش چه خواهد
بود؟ چون جیل هنوز یک رابطه یک به یک با طرفهای مقابل ایجاد نکرده، برای سنجش همسر وی به
تعیین قابلیتهای وی باید وقت کافی در دست باشد و در عین حال بشود نظر مشارالیه درباره مشارکت
همسرش را تشخیص داد. ضمنا شما می توانید به تخلیه 57 205 IAW IFR وی بر یک اساس مورد به
مورد ادامه دهید. در چنین زمانی اگر تشخیص دادید که همسر جیل را می توان استخدام کرد. لطفا این ستاد
را مطلع فرمایید.
2 (سرّی) استفاده از همسر مأمور مربوطه به عنوان یک منبع آگاه افشای غیر ضروری مورد علاقه
عملیاتی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی می باشد. اطلاع درباره جیل آشکارا از طریق مکالمات
غیررسمی به دست می آید. تا به امروز، شواهدی از اینکه جیل رفتارش مظنون یا غیرعادیست و ایجاب
می کند پرس و جوی دامنه داری توسط یک منبع آگاه صورت گیرد مشاهده نشده است. بنابراین، به نظر
نمی رسد که با آگاه کردن همسر مأمور مربوطه چیزی به دست آید.
3 (سرّی) استفاده از همسر مأمور مربوطه به عنوان یک میان بر آگاه، مسائل بالقوه اش بیش از آن است
که بتوان آن را در نظر گرفت جز آنکه به عنوان مستمسک نهایی جهت غلبه بر مشکلات امنیتی عظیم در
ص: 116
روابط بین منبع مأمور مربوطه بررسی شود. از موارد 6 تا 9، بخش «طرح ریزی ضد اطلاعاتی» چنین
برمی آید که جیل دلایل قانونی برای تماس آشکار توسط اداره تحقیقات ویژه دارد (یعنی اینکه وی
فرمانده یک واحد است).
فورست آ. سینگهوف
سرهنگ نیروی هوایی آمریکا
رئیس ضد اطلاعات
سند شماره (13)
سرّی 28 اکتبر 76
از: اداره بازرسیهای ویژه، حوزه 70، لیندسی آلمانبه: ستاد واشنگتن دی. سی
عطف به: نامه حوزه 72، مورخ 9 اکتبر 76 و اداره بازرسیهای ویژه 96 FM
مورخ 10 اکتبر 76(582 227 Dستاد)
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
1 (سرّی) در 19 اکتبر 76 حوزه CC/70 و IVO با نماینده ضد اطلاعات / معاونت اطلاعاتی ستاد
خبری زمینی آمریکا در اروپا هماهنگی نمودند و سرلشکر مک کابی را مطابق درخواست حوزه 72
توجیه نمودند.
2 (سرّی) تیمسار مک کابی با استفاده از مشارالیه بنابر طرحی که رئوسش در نامه مرجع مشخص
شده کاملاً موافقت داشت. معذرت تیمسار این درخواست را هم مطرح کرد که ما بررسی نماییم آیا بین
فعالیتهای مشارالیه و قرارداد ژنو تعارضی وجود دارد یا نه؟ خصوصا آنکه، قرارداد ژنو لازم می دارد
پرسنل درمانی افراد تمام کشورها را تحت معالجه قرار دهند و هر گونه کمک پزشکی که داده می شود باید
به خاطر مریض باشد ولا غیر. ما اطلاع داریم که مشارالیه به عنوان یک «در و پنجره» عمل می کند و از او
تقاضای مداخله در فعالیتهای ضد اطلاعاتی نخواهد شد، معذرت این را از طریق ستاد خود تأکید خواهیم
کرد و تیمسار مک کابی، را در جریان توصیه آنها قرار نخواهیم داد.
3 (سرّی) در مذاکرات بعدی با نماینده معاونت اطلاعاتی ستاد در رابطه با درخواست تیمسار
مک کابی معاونت اطلاعاتی خواستار هماهنگی اداره بازرسیهای ویژه با دستیار اطلاعاتی ریاست ستاد
نیروی زمینی و ستاد مرکزی سیا شد. به گمان معاونت اطلاعاتی برای مواقعی از این قبیل، سوابق قبلی باید
وجود داشته باشد. معاونت اطلاعاتی همچنین اظهارداشت که آنها باید ریاست ستاد و سرفرماندهی
نیروی زمینی آمریکا در اروپا را توجیه کنند.برای این منظور نسخه ای از نوشته مطالب توجیهی خود را به
معاونت اطلاعاتی دادیم.
4 (سرّی) معاونت اطلاعاتی همچنین درخواست کرد که ما در فکر توجیه رکن 2 فرماندهی نیروهای
آمریکا در اروپا باشیم زیرا آنها در ارتباط با افراد نظامی مأمور به خدمت در حوزه 72 حق ویژه ای دارند.
نظریات و موافقت شما با توجیه رکن 2 فرماندهی اروپا را خواستاریم.
5 (بدون طبقه بندی) یک نامه گزارشی به حوزه 72 و ستاد اداره بازرسیهای ویژه / IVOمتعاقبا
ارسال خواهد شد. (خروج از طبقه بندی سال 2006)
ص: 117
سند شماره (14)
تاریخ: 29 اکتبر 1976 اداره تهیه کننده: حوزه 70
شماره پرونده: 582 227 D ستاد 76تهیه شده توسط: گروهبان فرانسیس آر. دیلون
عطف به: نامه حوزه 72 مورخ 9 اکتبر 76گزارش مأمور
عنوان: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
1 (سرّی) در 26 اکتبر 76، سرهنگ سی. ال. مارتین فرمانده اداره تحقیقات ویژه حوزه 70، سوابقی
را در رابطه با این عملیات به اطلاع افراد ذیل از پرسنل معاونت / اطلاعاتی ستاد / نیروی زمینی آمریکا در
اروپا رساند:
سرهنگ دین شانشه معاون اطلاعاتی / نیروی زمینی در اروپا.
سرهنگ جان سی. راجرز رئیس بخش ضد اطلاعات / D معاونت اطلاعاتی / نیروی زمینی در اروپا
آقای توماس سی. هیوز دستیار ویژه رئیس بخش ضد اطلاعات / D معاونت اطلاعاتی / نیروی
زمینی در اروپا.
سرهنگ دوم دوگلاس هالدین رئیس شعبه عملیات ویژه / D معاونت اطلاعاتی / نیروی زمینی در
اروپا.
الف با مرور نوشته مطالب توجیهی ما برای تیمسار سرلشکر مک کابی فرمانده فرماندهی پزشکی
نیروی زمینی آمریکا در اروپا، سرهنگ شانشه و سرهنگ راجرز اظهار داشتند که به نظر آنها در این
هماهنگی اشکالی وجود ندارد. معذرت، بنابر شیوه معمول عملیاتی آنها، هم ریاست ستاد و هم
سرفرماندهی نیروی زمینی در اروپا باید در جریان این عملیات قرار داده شوند. یک نسخه از نوشته مطلب
توجیهی نزد سرهنگ راجرز گذاشته شد تا ایشان یا سرلشکر دیلارد، معاونت اطلاعاتی ستاد / نیروی
زمینی در اروپا بتوانند شخصا ریاست ستاد و سرفرماندهی را توجیه کنند.
ب سرهنگ شانشه درباره درست بودن توجیه رکن 2 فرماندهی اروپا سؤال کرد. چون اکثر پرسنل
نظامی مستقر در ایران تحت کنترل THEATERفرماندهی نیروهای اروپا می باشند، به سرهنگ شانشه
اطلاع داده شد که با موافقت ستاد اداره تحقیقات ویژه ترتیب توجیه رکن 2 فرماندهی اروپا را خواهیم داد.
ج مسأله اطلاعات تکمیلی برای پرسنل لازم نیروی زمینی در اروپا هم توسط سرهنگ راجرز
مطرح شد. به او گفته شد که خلاصه های مناسبی در اختیار دفتر وی قرار داده خواهد شد تا معاونت
اطلاعاتی و سرفرماندهی نیروی زمینی در اروپا در جریان وقایع عمده مربوط به مشارالیه واقع باشند.
2 (سرّی) در 26 اکتبر 76، سرلشکر مارشال مک کابی در حضور سرهنگ دوم هالدین توسط
سرهنگ مارتین و سرگرد دیلون توجیه شد. تیمسار مک کابی با استفاده از مشارالیه بنابر طرحی که
رئوسش در ضمیمه 1 مشخص شده کاملاً موافقت داشت. با این وجود، تیمسار مک کابی این را هم
درخواست کرد که ما بررسی کنیم آیا بین فعالیتهای مشارالیه و قرارداد ژنو تعارض وجود دارد یا نه. بگفته
ص: 118
تیمسار مک کابی، قرارداد ژنو لازم می دارد که پرسنل پزشک کمک پزشکی خود را در اختیار افراد همه
کشورها قرار دهند و این کمک باید صرفا به خاطر مریض باشد و لاغیر.
تیمسار مک کابی اطمینان نداشت که در این مورد به خصوص تعارضی وجود دارد. اما درخواست نمود
که این مسئله در سطوح بالاتری بررسی شود تا اطمینان حاصل گردد، درگیری پرسنل پزشکی در
فعالیتهای اطلاعاتی عواقب دیپلماتیک ندارد. به تیمسار مک کابی اطلاع داده شد که مشارالیه به عنوان
یک «در و پنجره» عمل خواهد کرد و به هیچ وجه از او خواسته نخواهد شد که وارد فعالیتهای اطلاعاتی
گردد. به علاوه، اینکه هر کمک عرضه شده به مریض توسط مشارالیه صرفا به خاطر خود مریض خواهد
بود. به تیمسار مک کابی اطلاع داده شد که ما از ستاد خود سؤال خواهیم کرد تا مطمئن شویم، این مسئله از
طریق سازمانهای ذی صلاح در واشنگتن هماهنگی می شود و ما او را در جریان پاسخ آن قرار خواهیم
داد.
3 (سرّی) در یک مذاکره بعدی با نمایندگان معاونت اطلاعاتی در رابطه با درخواست تیمسار
مک کابی، سرهنگ راجرز توصیه کرد که ستاد اداره تحقیقات ویژه این مسئله را با دستیار اطلاعاتی ستاد
نیروی زمینی و ستاد سیا هماهنگ نماید. سرهنگ راجرز گمان داشت که برای استفاده از پرسنل پزشکی
در زمینه عملیات اطلاعاتی باید سوابق قبلی وجود داشته باشد. به سرهنگ راجرز گفته شد که پیش از
برگزاری یک ملاقات تکمیلی با تیمسار مک کابی و پاسخ داده شده به تیمسار مک کابی با دفتر وی
هماهنگی خواهد شد.
ضمیمه: 1 نوشته مطالب توجیهی
تصویب الن بی هرشون
سرهنگ دوم نیروی هوایی
معاون فرماندهی عملیات تحقیقی
سند شماره (15)
تاریخ: 9 دسامبر 76سری
نیروی هوایی، حوزه 72اداره تهیه کننده: حوزه 72
(اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی)شماره پرونده: 582 227 Dستاد
تهیه شده توسط: گروهبان رونالد ام. فیلیپسگزارش مأمور
عطف به: RC شماره 14
عنوان: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(سری) در 14 دسامبر 76 این عملیات توسط مأمور مربوطه و مأمور ویژه کورتیس اس. موریس با
سیا / تهران هماهنگی شد تا پیرامون فعالیت عملیاتی آتی مشارالیه در رابطه با سازانوف و سایر
شخصیتهای مورد نظر طرح ریزی شود.
ولادیمیراسکوتزکو، نماینده سیا، اظهار داشت که وی بابت تلاشهای عملیاتی جیل خیلی متشکر
است. به علاوه، وی فکر می کرد که فعالیتهای جیل در کنار چندین عامل دیگر واسطه در دسترس سیا در
ترسیم سیمای روشنتری از سازانوف بسیار مفید بوده است. با توجه به حاضر نشدن سازانوف در قرار شام
ص: 119
با جیل در تاریخ 14 نوامبر 76 و تماس نگرفتن وی با یک عامل مخفی سیا در 16 نوامبر 76، اسکوتزکو
اظهار داشت که ممکن است اقدامات یک عامل مخفی سیا، مأموریت موقت سازانوف یا فی الواقع شیوه
ظاهرا عادی سازانوف که فراموشکاری و بی نظمی فردی از خود نشان می دهد موجب این عدم حضور
شده باشد. این دو دلیل ذکر شده آخر به احتمال قویتر موجب این «غیبت» بوده اند. در این اواخر، سایر
کسانی که با سازانوف در تماس بوده و مشغول برقراری یک رابطه صمیمی با وی بودند گهگاه و بطور
ناگهانی دیده اند که تماس با آنها قطع شده است. «خلف وعده» با طرف خود چیز غیر عادی نبود.
اسکوتزکو اطلاع داد که یک عامل مخفی سیا در 11 نوامبر 76 با سازانوف ملاقات کرد و به او گفت که او با
سایر افراد روس در تهران تفاوت دارد. خصوصا آنکه سازانوف فردی حساس، مخفی کار اما بیشتر قابل
معاشرت است. همچنین، این عامل سیا به دوستی با سازانوف ارج می گذارد. این روال کلی در جریان
ملاقات آنها دنبال شد به این منظور که به سازانوف فهمانده شود او با دیگران تفاوت دارد. ظاهرا این نقشه
همراه با تماسهای سازانوف با جیل ممکن است موجب برقراری مناسبات صمیمانه تری شود. کمال
مطلوب آن است که این عامل مثبتی برای تحت تأثیر قرار دادن سازانوف شود تا اگر در آینده تصمیم گرفته
شد به او «پیشنهاد همکاری» داده شود او بپذیرد. (در حال حاضر طرحی برای اجرای این کار در نظر
گرفته نشده و در صورتی که این اقدام مورد بررسی قرار گرفت به اداره تحقیقات ویژه اطلاع داده خواهد
شد). «نقشه من فرد متفاوتی هستم» می تواند سازانوف را در موقعیت ناهنجاری قرار دهد. اگر سازانوف
آن را با کس دیگری از جماعت روسها در تهران در میان بگذارد او به عنوان یک «خواهر ضعیف» شناخته
خواهد شد یعنی آنکه وی یک خطر امنیتی بالقوه است و از تماس با بیگانگان منع خواهد شد.
خلاصه آنکه، کارایی، موقعیت و شهرت وی به عنوان یک «رفیق وفادار» بطور جبران ناپذیری ضایع
خواهد شد. چون سازانوف فرد باهوشی است امکان اینکه وی موضوع «من فرد متفاوتی هستم» را با
دیگران مطرح کند عملاً بعید است. او ملتفت خواهد شد که به عنوان یک خطر امنیتی شناخته شدن چه
مشقاتی برای فرد او در بر دارد و این قابل درک است. پس از اظهار این مطلب در 11 نوامبر 76 به وی،
سازانوف در ضیافت شام جیل در 14 و قرار ملاقات با عامل سیا در 16 نوامبر حاضر نشد. به هر دلیل
عملی که بود، به نظر می رسید که سازانوف تماس با اعضای جماعت دیپلمات رسمی را کنار گذارده است.
معذرت در نتیجه تحقیقات بی و سر و صدای جیل و سیا معلوم شد که سازانوف ظاهرا به مسافرت رفته
است.
اطلاع حاصل شد که سازانوف در یک ضیافت بزرگ (با حدود 700 میهمان) به تاریخ 12 دسامبر 76
در سفارت امارات عربی متحده در تهران شرکت کرده و در آن مکالمه مختصری با یک نماینده سیا داشته
است. سازانوف اظهار داشت که به مسافرتی به اصفهان رفته بوده و در تدارک گذراندن مرخصی در وطن
خود بود. سازانوف همچنین اظهار داشت که بواسطه کثرت تعداد گزارشهای آخر سالی که می بایست پیش
از رفتن به اتمام برساند عزیمت وی به وطن تا 23 دسامبر 76 به تأخیر افتاده است. سازانوف ضمن آنکه
گرم و صمیمی بود بیشتر از معمول خوددار به نظر آمد و در جواب به سؤالاتی که در خصوص فعالیتهایش
طی هفته های اخیر شد طفره می رفت. چون سازانوف اظهار داشته بود که شش هفته به مرخصی می رود،
سیا / تهران فی الواقع پیش بینی نمی کرد که وی تا آخرین هفته فوریه یا اولین هفته مارس 1977 به تهران
بازگردد. به علاوه چون سازانوف در آن ضیافت بوده و در کنار کار خود روی گزارشها، مأموریت موقت
ص: 120
هم داشته اینکه وی درباره موضوع «من فرد متفاوتی هستم» با کسی صحبت کرده باشد قابل تردید است.
دو طرف متفقا نظر دارند که مشارالیه نباید برای تماس با سازانوف حتی پس از مراجعت وی از مرخصی
بازگشت به وطن پیشقدمی بیشتر به خرج دهد ولی در صورتی که سازانوف تماس گرفت وی باید همچنان
آنها را بپذیرد. سیا به تماسهای مشارالیه با ریاباوالوف که به نظر آنها مظنون به وابستگی به جی. آر. یو
است، اظهار علاقه کرد. توافق شد که مشارالیه را واداریم اقدام به برقراری مجدد تماس با وی و همچنین
برقراری مجدد و دنبال کردن تماسهای خود با دوابنیا نماید.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2006
استفاده فقط برای زمینه
هشدار: شامل منابع و شیوه های حساس است.
سند شماره (16)
سوم نوامبر 76خیلی محرمانه
نیروی هوایی، حوزه 72 (اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی هوایی) گزارش مأمور
شماره پرونده: ستاد مرکزی حوزه 582 227 Dدفتر تهیه کننده: حوزه 72
تهیه شده بوسیله: مأمور ویژه، رونالد. ام. فیلیپسمرجع: RC شماره 5
عناوین (توافقنامه های مالی)
عنوان: لاری جیل (طبقه بندی نشده)
AR (خیلی محرمانه) در جریان ملاقات 29 سپتامبر 79، (مرجع ملاقات با منبع) شخص فوق الذکر به
عنوان منبع در این عملیات استخدام شد و در ارتباط با توجیهی که ضمن استخدام به عمل آمد به وی گفته
شد که تمامی مخارجی که او در هنگامی که اداره بازرسیهای ویژه را در پشتیبانی از این عملیات یاری
می کند، متحمل شود بوسیله مأمور مربوطه جبران خواهد گردید. توضیح داده شد و فرد مذکور با آگاهی
دریافت که فقط مخارجی را که به دستور اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی هوایی متحمل شده
پرداخت خواهد گردید و از فرد مذکور خواسته شد تا حساب دقیقی از مخارجش را حفظ کند. مأمور
مربوطه با اشاره به میهمانی صرف مشروب در 28 سپتامبر 76 پیشنهاد کرد، مخارجی که به عهده وی
افتاده بود بازپرداخت شود چون وی با دعوت از افراد مورد هدف به عملیات کمک کرده و این کارش
مبنای تماسهای بیشتری شده بود و وسیله توسعه بیشتر مناسباتش با آن افراد شده بود.
فرد مذکور اظهار داشت که او در مورد جبران مالی نگرانی نداشته است. وی گفت: «تمایلی نداری که
یک دسته کاغذ اداری را فقط برای چند دلار پر کند.» مأمور مربوطه احتمال افزایش مجالس اجتماعی در
آینده را توضیح داد که همه آنها پس از مدتی به طرزچشمگیری افزایش خواهد یافت. پیشنهاد گردید که
هر بار که پولی خرج می شود جبران بشود تا از پیگیری و جمع آوری تمامی این جزئیات در آینده احتراز
شود. فرد مذکور با این توصیف که او هیچ راهی برای دانستن حتمی اینکه چه مقدار میهمانی خرج برای او
برداشته است ندارد گفت که «در این مورد فکر خواهد کرد.» مأمور مربوطه به فرد مذکور گفت که فهرستی
ص: 121
از مخارج را حتی الامکان با دقت تهیه ببیند و در یک ملاقات آینده بیشتر درباره موضوع صحبت خواهد
شد که فرد مذکور با آن موافقت کرد.
توزیع: ستاد مرکزی اداره بازرسیهای ویژه وابسته به نیروی هوایی تأیید شد.
فرانک. ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
فقط برای استفاده به عنوان سابقه
هشدار شامل منابع و شیوه های حساس است.
سند شماره (17)
6 نوامبر 76سرّی
نیروی هوایی، حوزه 72گزارش مأمور
شماره پرونده: 582 227 Dستاداداره تهیه کننده: حوزه 72
تهیه شده توسط: گروهبان جیمی ال. استوت
عطف به: RC شماره 6
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
1 (سرّی) در 24 اکتبر 76، گروهبان کورتیس اس. موریس و جانشین مأمور مربوطه پیرامون این
عملیات با سیا / تهران مذاکره کردند. به تلاشهای جیل برای تماس با آناتولی سازانوف اشارات صریحی
گردید. به سیا اطلاع داده شد که جیل هنوز تماس مجددی با سازانوف برقرار نکرده است هر چند که
اقداماتی در این رابطه انجام گرفته بود. قرار شد که ملاقاتی بین مأمور مربوطه و جیل در رابطه با اوضاع
برگزار شود.
سیا سپس اطلاع داد که یکی از نمایندگان اداره آنها مراودات هفتگی دو هفتگی با سازانوف داشته و
دارد. معذرت، اقدامات اخیر برای برقراری تماس شخصی نیز با موفقیت روبرو نشده و باعث ناامیدی آنها
گشته است. به دنبال یک تماس تلفنی با کنسولگری شوروی در تهران (با شماره تلفن دفتر سازانوف) که
در هفته گذشته صورت گرفت، نماینده سیا پی برد که سازانوف به علت یک بیماری که نوعش فاش نشد در
بیمارستان بستری است و سر کار خود حاضر نشده است.
2 (سرّی) در 28 اکتبر 76، نماینده سیا / تهران که فوقا به وی اشاره شد، به جانشین مأمور مربوطه
اطلاع داد که دوباره توانسته با سازانوف تماس برقرار کند.
سازانوف توضیح داد که بعد از یک هفته یا 10 روز طی دوران نقاهت یک حمله قلبی ضعیف، بتازگی از
بیمارستان شوروی مرخص شده است. نماینده سیا اظهار داشت که وی از سازانوف و همسرش دعوت
کرده بود که با وی به یک برنامه ورزشی در 29 اکتبر 76 بیایند و در آن موقع وی اقدام به پرس و جو درباره
جزئیات بیماری اخیر سازانوف خواهد نمود.
ص: 122
3 (سرّی) در 29 اکتبر 76، سیا / تهران اطلاع داد که سازانوف و همسرش دعوت فوق را قبول
کرده اند و پیرو آن برای دیدار به منزل نماینده سیا رفتند. سازانوف تکرار کرد که علت بستری شدن وی
یک حمله قلبی ضعیف بوده است. معذرت، سیا فکر می کند که ممکن است سازانوف کاملاً راست نگفته
باشد؛ سازانوف دائما سیگار می کشید و طی آن دیدار اجتماعی وی در پذیرفتن مشروبات مخلوط
تردیدی بخود راه نمی داد. هنگامی که آن نماینده سیا از سازانوف پرسید علت ادامه استفاده وی از تنباکو و
مشروب الکلی چیست با آنکه خودش می گوید یک حمله قلبی داشته است؟ سازانوف فقط لبخند زد و با
بی اعتنایی از این حرف گذشت.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
استفاده فقط برای زمینه
هشدار شامل منابع و شیوه های حساس است.
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2006
سند شماره (18)
2 فوریه 77سرّی
نیروی هواییاداره تحقیقات ویژه حوزه 70
شماره پرونده: 582 227 Dستادگزارش مأمور
اداره تهیه کننده: حوزه 70تهیه شده توسط: مأمور ویژه برتون آ. کستیل
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(سرّی) در 22 ژانویه 77، مأمور ویژه برتون آ. کستیل این عملیات را با سرهنگ دوم دی. دبلیو.
هالدین رئیس SO (ضد اطلاعات) ACACB / سرفرماندهی نیروی زمینی آمریکا در اروپا هیدلبرگ،
جمهوری فدرال آلمان هماهنگ کرد و خلاصه ای از فعالیتهای جیل تا تاریخ 26 دسامبر 76 را در اختیار
گذارد. هالدین از پیشرفت این عملیات راضی بود، معذرت کمی اظهار نگرانی کرد که آیا جیل بطور فعال
مؤظف به تلاش و ترتیب دادن / پرورش روابطی بوده که اضافه و فراتر از فعالیت عادی وی بوده اند. به
هالدین گفته شد که به واسطه رتبه، مقام نظامی و موقعیت اجتماعی جیل بطور فعال وظایفی در جهت
داشتن فعالیت تهاجمی / ضربتی برای پرورش افراد به نحوی که غیر عادی باشد به وی ابلاغ نشده است.
اضافه بر آن به هالدین اطلاع داده شد که خلاصه های دیگری به موقع و بطور منظم در اختیار دفتر وی قرار
خواهد گرفت.
تصویب رابرت وس. لوکنز
سرگرد نیروی هوایی
رئیس شعبه عملیات ضد اطلاعاتی
تاریخ خروج از طبقه بندی. 31 دسامبر 2007
ص: 123
سند شماره (19)
19 آوریل 1977 سرّی
گزارش مأمورشماره پرونده: 32345 Dستاد 77
اداره تهیه کننده: حوزه 72تهیه شده توسط: مأمور ویژه رونالد ام. فیلیپس
عطف به: گزارش تماس شماره 24
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(چیزهای داده شده برای استفاده عملیاتی)
(سرّی) در 15 مارس 77، طی یک ملاقات حضوری بین مشارالیه و مأمور مربوطه، یک دستگاه
تلویزیون قابل حمل سیاه و سفید پاناسونیک مدل BF 238 TR ، شماره سری 21535...، پیرو مجوز قید
شده در پیام 8 مارس 77 اداره تحقیقات ویژه / IVO در اختیار مشارالیه گذارده شد. توضیح داده شد که
مشارالیه این دستگاه تلویزیون را هنگامی که آناتولی رامکف، قائم مقام رئیس بیمارستان شوروی در
تهران به منزل او می آید، به وی اهدا کند. به مشارالیه گفته شد که از این دستگاه باید همچون یک «وسیله
دست دوم» مراقبت به عمل آید. به علاوه، مشارالیه باید زمانی که این دستگاه به رامکف داده شد، باید برای
توضیح نحوه تهیه آن اساسا مطالب ذیل را نقل کند:
مشارالیه به هنگام ورود به تهران، همراه خانواده حدود سه ماه را در یک هتل محلی گذارند تا آنکه
اقامتگاهشان آماده شد. طی این مدت این تلویزیون را برای راحتی فرزندانش خرید چون یک سرگرمی
بود که در هتل به آن دسترسی نبود. پس از نقل مکان به اقامتگاه و دریافت لوازم خانگی خود که شامل
چهار دستگاه تلویزیون هم که سابقا در ایالات متحده خریده بود می شد این تلویزیون سیاه و سفید کنار
گذارده شد و مورد استفاده واقع نشد.
به مشارالیه توصیه شد که هر مبلغ جزئی را اگر دکتر رامکف پیشنهاد کرد که بابت آن بپردازد قبول کند.
به مشارالیه گفته شد در صورتی که دکتر رامکف نسبت به قبول این دستگاه به عنوان یک هدیه صاف و
ساده بی میلی نشان داد. او می تواند یک قیمت جزئی را عنوان کند و به دکتر رامکف تأکید نماید که این
دستگاه واقعا استفاده ای ندارد و فقط «جا می گیرد.» در خاتمه این ملاقات مشارالیه بابت دستگاه یک
رسید با نام حقیقی امضاء کرد که برای مراجعات بعدی نزد مأمور مربوطه نگهداری می شود. نسخه ای از
این رسید با محموله جداگانه ای به ستاد اداره تحقیقات ویژه / IVOEارسال می شود. (رجوع شود به
پیامهای 13 فوریه 77، و 7 مارس 77).
توزیع: ستاد اداره تحقیقات ویژه / IVOE 1 نسخه
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2007
ص: 124
سند شماره (20)
23 آوریل 1977سرّی
گزارش مأمورشماره پرونده: 32 345 Dستاد 77
اداره تهیه کننده: حوزه 72 تهیه شده توسط: مأمور ویژه رونالد ام. فیلیپس
عطف به: گزارش تماس شماره 24
عنوان: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(اخطارها / اشکالات کنترل)
(سری) در 15 مارس 77، طی یک ملاقات حضوری با مأمور مربوطه، توصیه هایی که هنگام
استخدامش به وی داده شد خاطرنشان گردید. مشخصا، به مشارالیه خاطر نشان گردید که لازم است در
اتخاذ تصمیماتی که روی جهت امور عملیاتی و خصوصا روی امور مربوط به هزینه تأثیر می گذارند از
دستورالعملهای مأمور مربوطه پیروی کند. در رابطه با مذاکرات (وی) با دکتر آناتولی رامکف قائم مقام
رئیس بیمارستان شوروی در تاریخ 23 فوریه 77 در تهران که طی آن مشارالیه پیشنهاد کرد یک دستگاه
تلویزیون برای رامکف تهیه کند، به مشارالیه خاطر نشان گردید که این قول و تعهد بدون جلب موافقت
قبلی مأمور مربوطه صورت گرفته و در نتیجه کارهایی با یادداشتهای فوری انجام گرفتند که اگر وی در آن
موقع این قول را به عهده نگرفته بود بهتر می شد آنها را برنامه ریزی کرد. مأمور مربوطه به مشارالیه گفت با
آنکه هیچ لطمه آشکاری وارد نشده چون رامکف هنوز در رابطه با تلویزیون به دیدار وی نیامده یا تماس
نگرفته؛ ولی اگر چنین می شد، انعکاس ناخوشایندی روی مقبولیت و مورد اعتمادبودن مشارالیه نزد
رامکف می داشت و ممکن بود روی طرحهای عملیاتی آتی تأثیر گذارد. مشارالیه به اشتباه خود در این
مورد اعتراف کرد و به نظر مأمور مربوطه شرایطی از این قبیل دیگر نباید رخ دهند.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2007
سند شماره (21)
تاریخ: 1 مه 77سرّی
از:COS تهرانبه: AFSSO USAFER
رونوشت برای: AFSSO USAFتوزیع محدود از حوزه IVOE/ 72
عطف به: الف) پاراگرافهای 9 6، 32 124 AFOSIR ب) گزارش مأمور (ملاقات با مأمور)، 4 ژانویه
77 ج) گزارش مأمور (ملاقات با مأمور)
(عطف به 12 RC و 13)، 28 دسامبر 76)
1 (سرّی) در جریان «پنج صفر» در 25 آوریل 77 بابیل وث (CN) که یک فرد 436 است و در
گزارش مرجع ب بیشتر معرفی شده، مذاکره به امور حرفه ای کشیده شد. مشارالیه اظهار داشت که در آینده
ص: 125
نزدیک در یک کنفرانس حرفه ای که در ناحیه حوزه 70 برگزار می شود شرکت خواهد کرد و گفت ای
کاش، وث می توانست در آن شرکت کند چون این کنفرانس برای وث از لحاظ حرفه ای ذیقیمت می باشد.
وث اظهار داشت که مایل است در آن شرکت کند اما فکر نمی کند که هیچ گاه بتواند چنین کاری را انجام
دهد. وث سپس پرسید آیا مشارالیه از نشریات حرفه ای در دسترس در رابطه با فنون، شیوه ها و تجهیزات
جدید استفاده می کند. مشارالیه توضیح داد که بیشتر اطلاعات شفاها مطرح خواهد شد اما اگر نشریاتی در
دسترس واقع شد اقدام به جمع آوری تعدادی از آنها خواهد نمود. به دنبال این مذاکره، مشارالیه جزوه ای
در اختیار وث گذارد که در آن مقالات ارائه شده توسط متخصصین مختلف در حرفه خود درج گردیده بود
و ظاهرا توجه وث را به خود جلب کرد. این جزوه یک سند بدون کنترل، بدون طبقه بندی ارتش
آمریکاست که ماهانه انتشار می یابد و حاوی یک مقاله نوشته مشارالیه بود. لازم به توجه است که دادن
این جزوه یک عمل فی البداهه بود که مشارالیه مرتکب شد. مأمور مربوطه سابقا مشارالیه را در رابطه با
ضرورت جلب موافقت برای چنین اعمالی توجیه نکرده بود،بنابر این وی رفتاری مناسب با موقعیت
حرفه ای خود داشته بود.
2 (سرّی) جزوه مورد اشاره یک نشریه جاری است. اینک معتقدیم که ممکن است تداوم و پیشبرد
بیشتر رابطه 345 فعلی بین مشارالیه و وث برای ما با ارزش باشد. پیرو پیام مرجع الف، اقدام برای ادامه
مجوز جامع برای شماره های آتی این جزوه در پوشش جداگانه ای تسلیم می شود. خروج از طبقه بندی
31 دسامبر 2007
تهیه شده توسط: رونالد ام. فیلیپس
مأمور ویژه
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم
سند شماره (22)
11 ژوئن 77سری
از: اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی حوزه 72 تهران ایران
به: ستاد اداره تحقیقات ویژه واشنگتن دی. سی.
عطف به: الف) گزارش مأمور (ملاقات با مأمور) 9 مه 77 ب) پاراگراف 7 6، AFOSIR32 124 ج)
ضمیمه دو AFOSIR34 124
منحصرا برای IVOE
موضوع: لاری جیل (32 345 Dستاد 77)
1 (سرّی) مشارالیه اخیرا از مأموریت موقت به کنفرانس در 399 که در آن اعضای نظامی و
غیرنظامی حرفه مشارالیه شرکت داشتند بازگشت. طی این کنفرانس، مشارالیه ده جزوه مربوط به حرفه
خود را که 105 بنگاه دارویی به عنوان تبلیغات تهیه کرده بودند به دست آورد. این جزوات فاقد کنترل بوده
و مبدأ غیر رسمی دارند هر فرد علاقه مندی فارغ از حرفه یا تابعیت خود می تواند به سهولت این جزوات را
از هر مرکز فعالیت مربوط به حرفه مشارالیه به دست آورد.
ص: 126
2 (سرّی) ما اقدام 49 را برای تداوم 43 فعلی خود مفید به حساب می آوریم. بشرط عدم اعتراض
اداره شما، ما می خواهیم با استفاده از مجوز پیام مرجع ب در 49 جلو برویم.
تاریخ خروج از طبقه بندی 31 دسامبر 2007
تهیه شده توسط جیمی ال. استوت
مأمور ویژه
تصویب فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم
سند شماره (23)
تاریخ: 30 اوت 1977
گزارش مأموراداره تهیه کننده: حوزه 72
شماره پرونده: 32 345 D ستاد 77تهیه شده توسط: مأمور ویژه جیمی ال. استوت
عنوان: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
1 (سری) در 29 ژوئن 77، مأمورین ویژه فرانک ام. هیوی و کورتیس اس. موریس با آقای ولادیمیر
اسکوتزکو از سیا / تهران ملاقات کردند. توجیه مختصری درباره آخرین تحولات در اختیار اسکوتزکو
گذاشته شد. اشاره شد که مجوز لازم به مشارالیه داده شده که در جواب به تقاضاهای رامکف بعضی انواع
مدارک / گزارشهای پزشکی بدون طبقه بندی سطح پائین را به وی بدهد. همچنین به این هم اشاره شد که
درخواست نسبتا جدید رامکف برای دریافت مطالب نوشته پزشکی ظاهرا در رابطه با افزایش در،
درخواستهای شوروی برای اطلاعات پزشکی در مراکز مختلف مهم پزشکی نیروی هوایی ایالات متحده
در تگزاس می باشد. احتمال دارد این منعکس کننده تأکید جدید شوروی روی جمع آوری اطلاعات
پزشکی و همچنین این واقعیت باشد که رامکف ممکن است غیر از یک دکتر چیز دیگری هم باشد.
اسکوتزکو با این مطالب موافق بود و این را هم قبول داشت که رامکف در حال گرفتن مقامی است که سابقا
در تصدی یکی از اعضای جی. آر. یو. بوده است.
2 (سرّی) اسکوتزکو اطلاع داد که ساواک، سازمان اطلاعات کشور ایران، یک یادداشت کوتاه مورخ
16 مه 77 به سیا داده که همین اواخر به دست ما رسید. این یادداشت حاکی از آن بود که مشارالیه (سوژه)
با رامکف مراوده دارد و با وی تلفنی مکالمه داشته است. به علاوه مسئله باید تحقیق شود. با دریافت این
یادداشت، آقا ویلیام وارنل رئیس عملیات سیا چنانکه قبلاً در چنین امور توافق شده بود به ساواک گفت
که مقامات آمریکایی از این وضع اطلاع دارند و مشارالیه مسئله را به مقامات نظامی آمریکایی از
OUTSETگزارش داده است. این جواب ساواک را راضی کرد و انتظار نمی رود که از جانب سازمانهای
میزبان کنکاش بیشتری به عمل آید. به نظر می رسد که امنیت این عملیات به خطر افتاد باشد. همچنین از
این یادداشت اینطور برمی آید که ساواک ظاهرا یک خط استراق سمع از تلفنهای بیمارستانهای شوروی به
علاوه مراقبت فیزیکی گاهگاهی از رامکف دارد. اسکوتزکو اظهار داشت که در صورت دریافت سؤالات
بیشتری راجع به این عملیات از طرف سازمانهای میزبان، سیا مراتب را فورا به اداره تحقیقات ویژه اطلاع
ص: 127
خواهد داد.
3 (خیلی محرمانه) در 13 ژوئیه 77 توسط مأمورین ویژه هیوی و موریس این عملیات با سرلشکر
کنت پی. مایلز رئیس مستشاری نظامی تهران، ایران هماهنگ شد. خلاصه ای از فعالیتهای مشارالیه
تاکنون در این عملیات به اطلاع تیمسار مایلز رسانده شد به علاوه نسبت به نحوه مساعدتی که مشارالیه
داشته اظهارات تشکرآمیزی ایراد شد. تیمسار مایلز ابراز تفاهم کرد و در خصوص ادامه مشارکت وی
اعتراضی مطرح ننمود و بابت توجیه (پیرامون عملیات) تشکر کرد.
4 (خیلی محرمانه) در 28 ژوئیه 77، مأمور ویژه هیوی سرلشکر مارشال مک کابی فرمانده،
فرماندهی پزشکی نیروی زمینی آمریکا در اروپا را در رابطه با بخشهای مربوطه این عملیات تاکنون
توجیه کرد. به تیمسار مک کابی اطلاع داده شد که اداره تحقیقات ویژه بسیار از پیشرفت امور خوشحال
است و بابت پشتیبانی و مساعدتی که مشارالیه داشته خیلی متشکر است. تیمسار مک کابی ابراز تفاهم کرد
و در خصوص ادامه مشارکت وی اعتراضی مطرح ننمود.
تصویب، فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2007
سند شماره (24)
31 اکتبر 1977سرّی
شماره پرونده: 32 345 Dستاد 77اداره تهیه کننده: حوزه 72
عطف به: گزارش مأمور، ملاقات با منبع، 19 اکتبر 77تهیه شده توسط: مأمور ویژه ادوین هامت
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(تحویل مطالب)
(سرّی) در 7 اکتبر 77، دکتر آناتولی رامکف، قائم مقام «رئیس بیمارستان شوروی، تهران، ایران به
اقامتگاه مشارالیه رفت. در خاتمه این دیدار، مشارالیه شماره های ژوئیه و اوت 1977 جزوه 169 50
40» بولتن های پزشکی USAREUR را در اختیار رامکف قرار داد. مجوز تحویل این مطالب قبلاً از اداره
تحقیقات ویژه حوزه 70 به موجب پیام 8 ژوئن 77 AFSSO - USREUR کسب شده بود.
الف بولتن پزشکی USAREUR جلد 34، شماره 7، نسخه ژوئیه 77، 28 صفحه، بدون طبقه بندی و
کنترل.
ب بولتن پزشکی USAREUR جلد 34، شماره 8، نسخه اوت 77، 28 صفحه بدون طبقه بندی و
کنترل.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2007
ص: 128
سند شماره (25)
24 دسامبر 1977سرّی
شماره پرونده: 32 345 Dستاد 77اداره تهیه کننده: اداره تحقیقات ویژه حوزه 72
عطف به: گزارش مأمور (ملاقات با منبع)تهیه شده توسط: مأمور ویژه جیمی ال. استوت
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(تحویل مطالب)
(سرّی) در 16 نوامبر 77، دکتر آناتولی رامکف، قائم مقام رئیس بیمارستان شوروی، تهران، ایران به
منزل مشارالیه رفت. در خاتمه این دیدار، مشارالیه شماره سپتامبر / اکتبر 1977 جزوه 171 50 40
«بولتن پزشکی USAREUR» را در اختیار رامکف قرار داد. مجوز تحویل این سند قبلاً از اداره تحقیقات
ویژه حوزه 70 به موجب پیام 8 ژوئن 77 AFSSO - USAFER کسب شده بود. شایان تذکر است که این
سند در جواب به EEI درخواست خاصی که رامکف داده باشد نیست، بلکه تحویل این سند ابتدا یک عمل
فی البداهه از طرف مشارالیه بود، اینک به صورت یک «عمل معمولی» وی درآمده است.
الف بولتن پزشکی USAREUR جلد 34، شماره 9، نسخه سپتامبر / اکتبر 1977، 24 صفحه، بدون
طبقه بندی و کنترل.
تصویب فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2007
سند شماره (26)
3 ژانویه 1978خیلی محرمانه
گزارش مأمورشماره پرونده: 32 345 Dستاد 77
اداره تهیه کننده: اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی حوزه 72
تهیه شده توسط: مأمور ویژه کورتیس اس. موریس
عطف به: گزارش مأمور (ملاقات با مأمور) 26 دسامبر 77
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(خیلی محرمانه) در 26 دسامبر 77 سرهنگ دوم جک سی. استاکی کفیل فرمانده فعالیت پشتیبانی
آمریکا ایران و سرهنگ دوم روبرت شانون (نام وسط مشخص نیست) رئیس دژبانی فعالیت پشتیبانی
توسط مأمور ویژه کورتیس اس. موریس در مورد ذیل توجیه شدند:
الف یک شهروند شوروی که مقامی رسمی دارد ممکن است سعی کند در یک گردهمایی اجتماعی در
باشگاه افسران تهران که قرار است در 28 یا 29 دسامبر برگزار شود شرکت کند. به احتمال قوی وی به
ص: 129
عنوان یک مهمان به یک ضیافت صرف مشروب که آقای مک کنا مدیر کل فعالیتهای بین المللی بل
هلیکوپتر در ایران برپا می کند، می آید.
ب از استاکی و شانون سؤال شد آیا به حضور این فرد روسی اعتراضی دارند. هر دو اعتراضی
نداشتند. شانون اظهار داشت که با احتیاط سعی خواهد کرد نسخه هایی از لیست مهمانان این ضیافت و
لیست مهمانان داده شده به دروازه مرکز فعالیت اجتماعی تفریحی مستشاری آمریکا را برای اداره
تحقیقات ویژه تهیه کند.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
سند شماره (27)
13 مه 1978سرّی
گزارش مأمورشماره پرونده: 32 345 Dستاد 77
اداره تهیه کننده: اداره تحقیقات ویژه حوزه 72تهیه شده توسط: گروهبان ادوین ال. هامت
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(سرّی) در 8 مه 78 طی یک جلسه هماهنگی با سیا / تهران، اطلاعات بیوگرافیک ذیل درباره
دیمیتری سیراک در اختیار گذارده شد. سیا / تهران اطلاع داد که سیراک مدیر جدید بیمارستان شوروی
در تهران است که بجای دکتر آشورکویک، 4پیتر آشورکویک آمده است.
نام: دیمیتری لئونتیویچ سیراک
تاریخ و محل تولد: 1924 ونیتسکی اوبلاست
شماره و نوع پاسپورت: 702538، عادی، صادره در 23 نوامبر 77 مسکو
تابعیت: شوروی
مقام: رئیس بیمارستان شوروی، خیابان ویلا، تهران، ایران
تاریخ ورود: 6 آوریل 78
همسر: یوگنیا لوگیانوفنا سیراک (که او هم یک پزشک شاغل است) سیا / تهران همچنین اظهار داشت
که سیراک از قرار معلوم خویشاوند نزدیک فردی به نام بالتیسکی است که رئیس صلیب سرخ شوروی
است.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2008
ص: 130
سند شماره (28)
سرّی 7 ژانویه 1978شماره پرونده: 32 345 Dستاد 77
گزارش مأمورتهیه شده توسط: مأمور ویژه ادوین ال. هامت
اداره تهیه کننده: اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی حوزه 72
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(سری) در 20 دسامبر 77، مأمورین ویژه فرانک. ام. هیوی، جیمی. ال. استوت و ادوین ال. هامت با
فرانک جانسون رئیس بخش عملیات سیا / تهران ملاقات کردند. جانسون اظهار داشت که سیا به این
عملیات با علاقه وافری می نگرد از آن حیث که فکر می کنند از طریق رامکف می توان اطلاعات فراوانی
درباره مأموران اطلاعاتی شناخته شده (IO) شوروی به دست آورد. بطور مشخص، جانسون عقیده
داشت که رامکف در موقعیتی خواهد بود که درباره مسائل پزشکی مأموران اطلاعاتی شوروی که تحت
درمان قرار دارند از قبیل اعتیاد ایشان به الکل گزارش دهد. به جانسون اطلاع داده شد که در گذشته تمام
اطلاعاتی که از طریق رامکف درباره مأموران اطلاعاتی شناخته شده از مشارالیه به دست آمده در اختیار
سیا قرار داده شده و در صورتی که در آینده اطلاعاتی به دست آمد آنها هم تحویل خواهند شد. جانسون
اضافه بر آن اظهار داشت که سیا، مایل است مشارالیه شروع به دادن درخواستهای EEIهای پزشکی به
رامکف نماید. تأمین این درخواستها برای رامکف هر چه بیشتر سختی خواهد داشت. اگر وی فی الواقع به
این درخواستها پاسخ گفت، آن گاه می شود مطلب دادن درخواستهای EEI هایی درباره شخصیتهای
روسی مورد نظر را تحت بررسی قرار داد. به جانسون گفته شد که این پیشنهادها در آینده نزدیک با
مشارالیه در میان گذاشته خواهند شد تا بتوان یک برنامه کاری را طرح ریزی کرد چون مشارالیه در
تابستان 1978 بطور PCSعزیمت خواهد کرد.
تصویب فرانک ام هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2008
سند شماره (29)
سرّی 13 فوریه 1978شماره پرونده: 32 345 Dستاد 77
گزارش مأمورتهیه شده توسط: مأمور ویژه ادوین ال. هامت
اداره تهیه کننده: اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی حوزه 72
عطف به: گزارش مأمور (ملاقات با مأمور) 12 فوریه 78
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(سرّی) در 12 فوریه 78، این عملیات با فرانک جانسون، رئیس بخش عملیات سیا / تهران هماهنگی
ص: 131
شد. جانسون اطلاع داد که باتوجه به درخواستهای سطح بالای صریحی که آناتولی رامکف ظاهرا به
مشارالیه می دهد تا اطلاعات تهیه کند، سیا / تهران تحولات اخیر در این عملیات را بسیار چشمگیر تلقی
می کند. به نظر سیا / تهران تردیدی وجود ندارد که رامکف یک همکار اطلاعاتی احتمالاً جی. آر. یو.
است. اما امکان این را هم که برای ک. گ. ب. کار بکند را کنار نگذارده اند. سیا / تهران معتقد است جوانب
دیگری نیز از نحوه رفتار رامکف، امکان این را که وی در قبال یک برخورد استخدامی احتمالی به منظور
متارکه در محل مربوطه اش تأثیرپذیر باشد، مطرح می سازند اما پیش از اتخاذ هرگونه تصمیم قطعی در این
رابطه سنجش خیلی بیشتری باید به عمل آید. به نظر سیا / تهران اگر مشارالیه به درخواستهای اخیر (یا
درخواستهای آتی) جواب دهد، ممکن است که سازمانهای اطلاعاتی شوروی مشارالیه را یک هدف عالی
برای استخدام جاسوس به حساب آورند. آشکار است که این کار امیدهای کوتاه مدت به امکان متارکه
رامکف در محل مربوطه اش را نقش برآب می کند. لذا سیا / تهران پیشنهاد کرد که مشارالیه نسبت به
تماسهای آینده رامکف در رابطه با درخواست چیزهایی مثل داروهای متابولیت همچنان «خونسرد و
بی خیال» باقی بماند تا سنجش بیشتری بتوان به عمل آورد. در حال حاضر، سیا / تهران مایل است امکان
وارد کردن یک فرد آلمانی یا روسی دان به عملیات از طریق مشارالیه را بررسی کند تا در صورتی که
مشارالیه مطابق برنامه، ایران را در ژوئن 78 ترک نمود تماس با رامکف را بتوان حفظ کرد.
به جانسون گفته شد که بیش از ادامه کار یا تغییر در جهت فعلی عملیات، تمام مطلب باید با ستاد اداره
تحقیقات ویژه نیروی هوایی هماهنگی تا تأییدیه لازم برای تغییر جهت مشارالیه از موقعیتی که به عنوان
«در و پنجره» دارد و اطلاعات سنجشی درباره بیوگرافی و شخصیت افراد اپوزیسیون جمع آوری می کند
جلب شود.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2008
سند شماره (30)
سرّی 5 مارس 1978
اداره تهیه کننده: حوزه 72شماره پرونده: 32 345 D ستاد 77
تهیه شده توسط: مأمور ویژه ادوین ال. هامت
موضوع: لاری جیل
تفصیل:
(هماهنگی)
(سرّی) در 28 فوریه 78، جزئیات اخیر این عملیات با فرانک جانسون رئیس بخش عملیات سیا /
تهران هماهنگی شد. به جانسون اطلاع داده شد که ستاد اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی با به کارگیری
مشارالیه به منظور معرفی یک مأمور مربوطه سیا به دکتر آناتولی رامکف، برای فراهم آوردن موجبات
متارکه رامکف در مکان مربوطه موافق است. جانسون اظهار داشت که تاکنون پیامی به ستاد مرکزی سیا
ارسال شده و در آن رئوس طرح پیشنهادی مشخص شده و درخواست گردیده که یک مأمور مربوطه سیا
ص: 132
با مهارت در زبان آلمانی به تهران اعزام شود تا در تماس به منظور متارکه همکاری نماید. جانسون افزود
که سناریوی نهایی آن تنظیم نشده، اما زمان آن در آینده نزدیک خواهد بود و اداره تحقیقات ویژه در
جریان قرار خواهد گرفت. به نظر جانسون این تماس با رامکف باید پیش از 22 مارس 78 یعنی تاریخ
گزارش شده عزیمت دکتر آشورکویک، 4پیتر آشورکویک سرپرست رامکف از ایران صورت پذیرد. اساسا، سیا فکر
می کند که حضور آشورکویک در یک موقعیت سرپرستی رامکف یک امتیاز روانی قطعی به نفع تماس به
منظور متارکه دارد و علت آن تنفر شدید رامکف از آشورکویک است؛ لذا تماس پیش از 22 مارس 78
تأیید می شود. جانسون موافقت نمود در 1 مارس 78 با حضور دستیار رئیس قرارگاه سیا و اعضای
نظارتی حوزه 72 در رابطه با تماس پیش بینی شده به منظور متارکه در محل مربوطه بیشتر بحث نماید.
در خاتمه مذاکره فوق جانسون خاطر نشان ساخت که اطلاع به خصوصی توجه سیا را جلب کرده و به
نظر ایشان یک تخطی امنیتی از طرف مشارالیه می باشد. جانسون سپس آقای فرد جنی، یک کارمند
سفارت سوئیس را که او هم در تماس با رامکف بوده و در شناخت شخصیت رامکف آگاهیهای بیشتری در
اختیار سیا / تهران می گذارده معرفی کرد. جانسون توضیح داد که تخطی امنیتی چنین بوده که مشارالیه در
شب 27 فوریه 78 با جنی تماس گرفته و شفاها به جنی اشاره نموده که وی (مشارالیه) می داند که جنی و
رامکف با یکدیگر ملاقاتهایی داشته اند. جانسون اظهار داشت لطمه وارده جبران ناپذیر نبوده و معذرت بیم
آن دارد که هر تخطی امنیتی دیگری که مشارالیه مرتکب بشود خوب ممکن است که تلاشهایی را که برای
فراهم آوردن متارکه رامکف در محل مربوطه اش صورت می گیرند عقیم گذارد.
در این مرحله، به جانسون اطلاع داده شد که اداره تحقیقات ویژه از صمیم دل موافقت دارد که اقدام
مشارالیه یک تخطی جدی امنیتی بوده و اداره تحقیقات ویژه به هیچ وجه آگاهی نداشته که مشارالیه
می خواهد چنین حرفی را اظهار کند. به جانسون اطمینان داده شد که مشارالیه به خاطر عمل خود بطور
مناسب توبیخ گردیده و در مورد ضرورت مراعات کامل امنیت در مراودات خود با رامکف اکیدا آموزش
خواهد دید.
تصویب: فرانک ام هیوی
سرهنگ دوم، نیروی هوایی آمریکا
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2008
سند شماره (31)
تاریخ: 5 مارس 1978سرّی
گزارش مأمورشماره پرونده: 32 345 Dستاد 77
اداره تهیه کننده: حوزه 72تهیه شده توسط: مأمور ویژه ادوین ال. هامت
عطف به: گزارش مأمور (هماهنگی) 5 مارس 78
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(اخطارها / اشکالات کنترل)
(سرّی) در 1 مارس، طی یک ملاقات حضوری با مأمور مربوطه، از مشارالیه خواسته شد که فعالیتهای
ص: 133
خود در شب 27 فوریه 78 را تشریح کند. مشارالیه اطلاع داد که او و خانم جیل در یک نمایش عکس در
سفارت سوئیس، تهران از حدود ساعت 30/19 تا 30/20 شرکت داشتند. در نمایشگاه مشارالیه با
چندین کارمند سفارت سوئیس، من جمله آقای فرد جنی صحبت کرد. در یک جای گفتگوی خود با جنی،
مشارالیه اظهار داشت که اتفاقا با یکی از دوستان جنی ملاقات کرده است. جنی از مشارالیه پرسید
منظورش کیست و او پاسخ داد که دکتر آناتولی رامکف را می گوید با ذکر نام رامکف، جنی بطور آشکاری
نیز آشفته شد اما عمدتا آرام باقی ماند و پاسخ داد که فی الواقع رامکف را می شناخته و در یک یا دو نوبت با
هم ملاقات کرده اند. پس از پاسخ جنی، موضوع گفتگو دوباره به نمایش عکس کشیده شد و درباره
رامکف چیز بیشتری گفته نشد. مشارالیه اظهار داشت که سؤالش از جنی درباره رامکف صرفا از روی
کنجکاوی بدون هدف بوده همان گونه که رامکف در چندین مورد درباره دیدار با جنی صحبت کرده است.
مشارالیه افزود پس از ذکر نام رامکف نزد جنی، وی پی برد که در کار خود اشتباه بزرگی نموده است.
مشارالیه بابت غفلت از اصول امنیتی توبیخ شد. به او گفته شد که اختیار برملا کردن یکجانبه معاشرت
خود با رامکف از آن وی نیست و هیچگاه هم نبوده،بلکه منحصرا در اختیار اداره تحقیقات ویژه است. این
تخطی امنیتی نزد تبعه یک کشور ثالث اگر چه غیر قابل جبران نیست ولی بسیار جدی بوده و هرگز نباید
تکرار شود. مشخصا ضرورت پیروی از توصیه های مأمور مربوطه را یادآوری کرد زیرا اگر این توصیه ها
به کار بسته نشوند، احتمال موفقیت در هر طرح عملیاتی آینده کاهش بزرگی خواهد یافت. مشارالیه
اظهار داشت که مسئله را کاملاً درک می کند.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم، نیروی، هوایی
فرمانده
طبقه بندی تا تاریخ: 31 دسامبر 2008
سند شماره (32)
تاریخ: 7 مارس 1978گزارش مأمور
شماره پرونده: 32 345 D ستاد 577 مارس 1978اداره تهیه کننده: حوزه 72
عطف به: گزارش مأمور (هماهنگی)تهیه شده توسط: مأمور ویژه ادوین ال. هامت
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(سرّی) در تاریخ 1 مارس 78 این عملیات با سیا / تهران هماهنگی شد. افراد حاضر در جلسه عبارت
بودند از مأمورین ویژه فرانک ام. هیوی، کورتیس اس. موریس، جیمی ال. استوت و ادوین ال. هامت، از
طرف سیا / تهران، جیمز هیگام دستیار رئیس قرارگاه و فرانک جانسون رئیس بخش عملیات شرکت
داشتند. هیگام اطلاع داد که سیا دست به کار تنظیم پیشنهادی است که به هنگام تماس برای متارکه در
مکان مربوطه به دکتر آناتولی رامکف ارائه خواهد شد. امید آن است که این پیشنهاد پیش از 22 مارس 78
صورت بگیرد. سیا در نظر دارد که این پیشنهاد جزء به جزء مطرح شود. سیا مایل است که ابتدا جیل به
ص: 134
رامکف بگوید که وی (جیل) با یک دوست بسیار نزدیک خود درباره مشکلات رامکف صحبت کرده و
دوست جیل اطمینان دارد که راه حلی برای این مشکلات دارد. در این مرحله مأمور مربوطه آلمانی دان
سیا که هنوز معرفی نشده توسط جیل به رامکف معرفی خواهد شد به قصد اینکه بین سیا و رامکف رابطه
گفتگویی برقرار شود. اگر رامکف به ملاقات با مأمور مربوطه سیا تن در داد، آنگاه جزء اول پیشنهاد
متارکه ارائه خواهد گردید. بر حسب اینکه رامکف چقدر از این قدم اولیه استقبال نماید، سیا اقدام به ادامه
رابطه گفتگو خواهد نمود تا بتوان اجزا دیگری از این پیشنهاد را مطرح نمود و این ادامه خواهد یافت تا
آنکه تمام پیشنهاد مطرح گردد و رامکف آن را قبول یا رد خواهد کرد. آشکار است که سیا به این دلیل
پیشنهاد را اینطور تنظیم خواهد کرد که اگر رامکف در این مرحله آنرا رد کرد، هم موقعیت غیر
خصومت آمیز و هم هویت سیا مخفی بماند.
سپس از هیگام پرسیده شد آیا استدلال سیا برای انجام دادن تماس برای متارکه پیش از 22 مارس 78
صرفا بر مبنای تاریخ غیر (قطعی) 22 مارس 78) عزیمت سرپرست رامکف، دکتر پطر آشورکویک بود.
هیگام اطلاع داد که عزیمت آشورکویک فقط بخشی از استدلال سیا بوده، سپس توضیح داد که سیا جدا از
اطلاعاتی که جیل تهیه می کند از مجرائی دیگر هم درباره رامکف اطلاعات جمع آوری می کند. سیا از
طریق منبع خبری خود (فرد جنی از سفارت سوئیس) فهمیده بود که رامکف برای راهنماییهای مخفیانه
پاسخگوست و هنوز می خواهد تماس با بیگانگان را ادامه می دهد. هنگامی که این مراتب در کنار حرکت
اخیر رامکف که در حضور خانم جیل احساسات خود را علنی نمود ملاحظه شوند (گزارش مرجع از
مأمور، ملاقات با منبع، مورخه 5 مارس 78) سیا مطمئن می شود که اینک مناسب ترین زمان برای تماس به
منظور دادن پیشنهاد متارکه است. هیگام علاوه بر آن اظهار داشت که سیا پیش از انجام دادن هرگونه
تماس با رامکف، این طرح کاری پیشنهاد شده را برای ویلیام اچ. سولیوان سفیر آمریکا در ایران و
سرلشکر فیلیپ سی. گست رئیس مستشاری آمریکا ارائه خواهد نمود تا موافقت آنها را جلب کند. اضافه
بر آن، هیگام اطلاع داد که برای موقعی که رامکف تماس را بکلی رد می کند و به صورت علنی دست به
وارد کردن لطمه علیه دولت آمریکا می زند، سیا دو راه مقابله احتمالی در نظر دارد. اولین راه خاطر نشان
ساختن این نکته به رامکف است که اطلاعاتی که وی در اختیار جنی گذاشته آن طور است که اگر
سرپرستان وی مطلع شوند مطمئنا موجب وارد شدن اتهام خیانت علیه وی خواهند شد. دومین راه این
است که نزد ساواک رفته و به آنها اطلاع دهیم رامکف که در نظر آنها یک مأمور اطلاعاتی شوروی به
حساب می آید سعی دارد از یک پزشک نظامی ایالات متحده مطالب اطلاعاتی جمع آوری کند. این منجر
به اخراج فوری رامکف از ایران خواهد شد. در خاتمه هیگام گفت که به محض تهیه پیشنهاد متارکه نهایی و
ارسال آن به ستاد مرکزی سیا، وی پیشنهاد خواهد کرد که برای تسریع در جریان اموری ستاد، سیا
مستقیما با ستاد اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی هماهنگی کند.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی، هوایی آمریکا
فرمانده
ص: 135
سند شماره (33)
سرّی 9 مارس 1978شماره پرونده: 32 345 Dستاد 77
گزارش مأمورتهیه شده توسط: مأمور ویژه ادوین ال. هامت
اداره تهیه کننده: حوزه 72
عطف به: گزارش مأمور (هماهنگی)، 7 مارس 1978
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(هماهنگی)
(سرّی) در 9 مارس 78 این عملیات با سیا / تهران هماهنگ شده، حاضرین عبارت بودند از مأمورین
ویژه فرانک ام. هیوی، کورتیس اس. موریس و ادوین ال. هامت. نمایندگان سیا / تهران، جیمز هیگام،
دستیار رئیس قرارگاه و فرانک جانسون رئیس بخش عملیات بودند. سیا / تهران اطلاع داد که از طریق
یک منبع خبری غیر از لاری جیل (بنام فرد جنی از سفارت سوئیس در تهران) آنها مشغول جمع آوری
اطلاعات بیشتر درباره دکتر آناتولی رامکف هستند. تا به امروز آنها اطلاع یافته اند که در 4 مارس 1978،
ولادیمیر وینوگرادوف سفیر شوروی در ایران دکتر پطر آشورکویک رئیس بیمارستان شوروی در تهران
را تشویق کرده تا مدارک لازم را برای تمدید مأموریت رامکف به مدت یک سال دیگر در ایران امضاء کند.
همچنین معلوم گردید که خواستهای رامکف این هستند که یک سال دیگر در ایران بماند، بعد به مسکو
بازگشته و مدت یک سال در کلینیک شماره 26 (بیشتر از این مشخص نشد) به کار بپردازد. رامکف
امیدوار است که پس از اتمام این یک سال، مقامی در سازمان جهانی بهداشت واقع در ژنو، سوئیس به
دست آورد.
ظن سیا / تهران به اینکه رامکف یکی از همکاران جی. آر. یو. است، با یک اشتباهی که رامکف مرتکب
شد، کمابیش تایید شده است. اخیرا جنی از رامکف پرسید که او چرا همیشه سعی دارد اطلاعات نظامی /
پزشکی جمع آوری کند در حالی که وی یک دکتر غیرنظامی است؟ رامکف جواب داد: «آه، آن را برای
داوبنیا می خواهم.» (سرهنگ دوم لئونید داوبنیا دستیار وابسته نظامی و یک عامل شناخته شده جی. آر.
یو.) پس از اظهار این مطلب، رامکف به اشتباه خود پی برد و فورا موضوع مکالمه را عوض کرد.
سیا / تهران همچنین اطلاع داد که آنها فکر می کنند الان مناسب ترین فرصت برای اجرای یک برخورد
Defectionبا رامکف است. ستاد مرکزی سیا به آنها گفته است که مأمور مربوطه ای که آشنا به زبان آلمانی
باشد و تقاضا شده بود در برخورد Defection کمک کند در هفته حول 19 مارس 78 وارد تهران خواهد
شد. پس از آنکه مأمور مربوطه سیا در مورد عملیات توجیه می شود و با اداره تحقیقات ویژه و لاری جیل
ملاقات می کند. سیا / تهران می خواهد ملاقات مأمور مربوطه سیا با رامکف در 24 مارس 78 صورت
پذیرد. در انتها سیا / تهران اظهار داشت که به محض ورود مأمور مربوطه سیا، آنها به اداره تحقیقات ویژه
اطلاع خواهند داد تا بتوان برای جلسات هماهنگی دیگری قرار گذاشت.
تصویب: فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2008
ص: 136
سند شماره (34)
خیلی محرمانه13 نوامبر 78
شماره: 32 345 D ستاد 77گزارش تماس شماره 69
موضوع: لاری جیل (بدون طبقه بندی)
1 تاریخ و زمان تماس: 12 نوامبر 78 / ساعت 55/19 یکشنبه / تلفنی.
2 13 نوامبر 78 / ساعت 00/09 دوشنبه / ملاقات حضوری.
3 موقعیت محل تماس حضوری: بیمارستان ارتش آمریکا، تهران، ایران.
4 مدت ملاقات: 58/19 55/19، 12 نوامبر 78، تلفنی 05/10 00/09، 13 نوامبر 78، تماس
حضوری.
5 افراد شرکت کننده در ملاقات: 12 نوامبر 78، تلفنی، مشارالیه و مأمور مربوطه.
13 نوامبر 78، ملاقات حضوری، مشارالیه و مأمور مربوطه.
7 غرض از تماس / ملاقات؛ مشارالیه تلفنی با مأمور مربوطه در اقامتگاهش تماس گرفت تا بگوید
دوران بستری شدن وی در آلمان به سر رسیده و بازگشته است. مشارالیه از مأمور مربوطه درخواست کرد
که در 13 نوامبر 78 با مأمور مربوطه و خانم جیل ملاقات کند. تماس حضوری در 13 نوامبر 78 به منظور
مذاکره با مشارالیه و خانم جیل درباره وضع فعلی ناآرامی داخلی ایران و حفظ کنترل و رابطه خانواده جیل
بود.
8 معرفی گزارشهای جنبی: گزارش مأمور (فعالیت جنبی).
10 ترتیبات ملاقات بعدی: ابتدا مشارالیه و / یا خانم جیل به دنبال تماس چشمگیری که با جناح
مقابل پیدا می کنند، تماس خواهند گرفت. در آن موقع ترتیب یک ملاقات حضوری داده خواهد شد.
12 ارزیابی امنیت عملیاتی: مشارالیه تماس تلفنی خود با مأمور مربوطه در 12 نوامبر 78 را تحت
لوای سؤال در رابطه با شرایط طبی دفتر مأمور مربوطه انجام داد. سپس وی اظهار داشت به دلایل طبی،
وی توسط هواپیما به آلمان انتقال داده شده بود و بتازگی بازگشته و مایل است توسط اداره تحقیقات ویژه
درباره وضع فعلی ناآرامی داخلی در ایران، توجیه شود. به نظر نرسید که تماس مشارالیه با مأمور مربوطه
با دیدار مأمور مربوطه در دفتر وی در تاریخ 13 نوامبر زیان سختی به امنیت این عملیات وارد کرده باشد.
14 گزارش تماس تهیه شده توسط: مأمور ویژه جیمی ال. استوت، مأمور مربوطه.
15 توزیع: ستاد اداره تحقیقات ویژه / IVOE 1 نسخه
اداره تحقیقات ویژه / حوزه 72 1 نسخه
تاریخ خروج از طبقه بندی: 31 دسامبر 2008
چند سند متفرقه
ص: 137
سند شماره (35)
13 تیر 58 استفاده محدودسرّی
از: ستاد مرکزی 2916به: با حق تقدم به تهران (فقط برای مشاهده پکوئین)
عطف به: الف ستاد 1245 ب تهران 53447 ج تهران 53584ام. اچ. کرب آر. آی. اونت سی.
کی. کون
موضوع: هشدار شامل منابع و شیوه های اطلاعاتی است
1 شماره های رمز و اوصاف ذکر شده در تلگرام مرجع الف برای صندوقها درست هستند. یعنی شماره
رمز صندوق حاوی مطالب ال. ان. ایز درباره عملیات سی. کی. کون 40 18 3 به جای 50 28 13 (که
اشتباها در پاراگراف 3 الف تلگرام مرجع ب داده شده) می باشد. شماره رمز صندوق آن طرف راهرو
همانطور که در پاراگراف 3 الف تلگرام مرجع ب داده شده صحیح است. در جواب به موارد ژنرال گست،
شما می توانید از اطلاعات مندرج در پاراگراف 1 تلگرام مرجع الف در رابطه با ناحیه حوزه 72 استفاده
کنید. دیرلینت در جواب به تلگرام مرجع ج از کانال کماند (کانال عادی مخابرات م) یک پیام ارسال
خواهد داشت و در آن اوصاف تمام ناحیه حوزه 72 را برای استفاده مستشاری نظامی تفصیلاً بیان خواهد
کرد.
2 تحت شرایط فوق الذکر، به نظر می رسد که نمایندگان مستشاری نظامی هم موفق به باز کردن
هیچکدام از صندوقها نشده اند. اگرچه توصیفی که تلگرام مرجع ب از ساختمان حوزه 72 می دهد قدری
سردرگم است، ولی به نظر می رسد که صندوقهای باز شده در ناحیه ای که در انتهای پاراگراف 1 به آن
اشاره شده متعلق به واحد تحقیقات جنائی بوده نه واحد ضد اطلاعاتی حوزه 72 یعنی صندوقهای چهار
کشوئی و «به کلی سری» که در تلگرام مرجع الف توصیف شده اند هنوز امن و دست نخورده اند. ما توصیه
می کنیم که آن دو صندوق باز نشوند تا آنکه مطالب باقی مانده در آنها را بتوان بدون آگاهی ایرانیها اعاده
نمود.
3 همانطور که می دانید، منبع اس. دی. پریتکست / 1، سی. کی. کون را یک مأمور کادر ک. گ. ب.
معرفی کرده و اگر این صحت داشته باشد او به خوبی امکان داشته که مشغول پرورش لاری جیل عامل
دسترسی ال. ان. ایز برای مقاصد سازمانهای اطلاعاتی روسیه بوده باشد. لذا، اعاده مطالب ال. ان. ایز
درباره عملیاتشان علیه وی حساسیت ندارد.
منبعی که ما برای حفاظت وی نهایت نگرانی را داریم آی. ان. ست / 1 می باشد که در یک» یادداشت
هماهنگی «ال. ان. ایز» در پرونده «لاری جیل» با نام حقیقی معرفی شده است. این یادداشت مورخ 9
مارس 78 بوده و از حوزه 72 خطاب به ستاد ال. ان. ایز می باشد. در آن یادداشت درباره یک ملاقات با
پرتلانت و دیما (با نام حقیقی) مأموران قرارگاه سیا در 9 مارس 78 گزارش شده و سی. کی. کون با نام
حقیقی معرفی شده است. در آن. آی. ان. ست / 1 نیز به عنوان یک منبع سیا و فردی که مأمور به خدمت در
سفارتخانه کشورش در تهران است وصف شده است. اعاده و نابود کردن این یادداشت با ایمنی، انگیزه
اصلی ماست که می خواهیم به مطالب ال.ان.ایز دسترسی پیدا کنیم. یعنی این تنها فقره از پرونده لاری جیل
است که در درگیری سیا در قضیه سی. کی. کون را نشان می دهد و عامل دسترسی ما را معرفی می کند.
4 پرونده: 3/939 6 74. تا تاریخ 12 تیر 78 در بایگانی ضبط شود. تماما سری
ص: 138
سند شماره (36)
نیروی هوایی حوزه 72سری 30 آذر 1357
گزارش مأمورشماره پرونده: 136 340 D ستاد 78
اداره تهیه کننده: حوزه 72تهیه شده توسط: مأمور ویژه جیمی ال. استوت
جزئیات: (هماهنگی)
موضوع: بیل کرین (بدون طبقه بندی)
1 (سرّی) در 24 آذر 57، یک جلسه هماهنگی با سیا در تهران برگزار شد تا درباره وضع این عملیات
مذاکره شود. اشاره شد که آخرین تماس مشارالیه با یکی از افراد سرویس اطلاعاتی شوروی (SIS ساش)
در 30 مرداد 57 صورت گرفته، و ملاقاتی که قرار بود در ماه اکتبر 78 انجام گیرد تحقق نیافت و ساش از
اوت 78 (مرداد 57) به اقدام دیگری در جهت تماس مجدد با مشارالیه دست نزده است. همچنین اشاره
شد که وضع ناآرامی داخلی فعلی در ایران و ساعت تحمیلی حکومت نظامی بین 2100 تا 0500، به
احتمال قوی علت عدم اقدام ساش است. سیا اتفاق نظر داشت و پیشنهاد کرد که در این زمان، اقدام از
طرف مشارالیه جهت برقراری مجدد تماس چندان لازم نیست. هر دو طرف موافق بودند که اگر تا
موعدهای پیش بینی شده برای ملاقات در ژانویه 79 (دی ماه 57) اقدامی از طرف ساش برای تماس
مجدد صورت نگیرد، باید برای طرح ریزی آتی در رابطه با این عملیات مذاکره شود.
2 (سرّی) پس از مطالب فوق، سیا چند عکس از اعضای شناخته شده / مظنون ساش را ارائه کرد و
درخواست نمود مشارالیه آنها را بررسی کرده تا «جورج» را شناسایی نماید. «جورج» همان فردی است
که مشارالیه در 30 مرداد 57 او را ملاقات کرد. سیا خاطرنشان کرد از توصیفی که مشارالیه داده است،
«جورج» احتمالاً یوری ام. دنیسوف، دبیر دوم، سفارت شوروی و یک مأمور شناخته شده «اهداف
آمریکایی» ک. گ. ب می باشد.
امضاء
فرانک ام.
هیوی، سرهنگ دوم، نیروی هوایی
فرمانده
سند شماره (37)
نیروی هوایی حوزه 72سرّی 28 آذر 1357
گزارش مأمورشماره پرونده: 136 340 Dستاد 78
اداره تهیه کننده: حوزه 72تهیه شده توسط: مأمور ویژه جیمی ال. استوت
عطف به: RC شماره 34
موضوع: بیل کرین (بدون طبقه بندی)
تفصیل:
(ملاقات با منبع)
(سرّی) در 27 آذر 57 با مشارالیه توسط مأمور مربوطه در تهران، ایران ملاقات شد. اگر چه قسمت
ص: 139
اعظم این ملاقات صرف حفظ کنترل و رابطه با مشارالیه و مذاکره درباره وضع ناآرامی داخلی جاری در
ایران شد، به مشارالیه خاطرنشان گردید که او هنوز باید در این زمان اقدامی در جهت برقراری مجدد
تماس با «جورج» یکی از اعضای سرویس اطلاعاتی شوروی در تهران انجام دهد.
به مشارالیه دستورالعمل کلی داده شد تا در صورت تماس تلفنی «جورج» یا آمدنش به منزل او چگونه
واکنش نشان دهد. اساسا به وی آموخته شد که چنین تماسی را به منزله «شروع همه چیز از اول» به
حساب آورد. یعنی او باید «دست خالی» با چنین ملاقاتی برخورد کند و اصرار نماید که می خواهد بداند
«جورج» دقیقا از او چه توقع دارد.
پیش از خاتمه ملاقات، مشارالیه چند عکس از یک پرونده اداره تحقیقات ویژه حوزه 72 را که از
مقامات مأمور به خدمت در سفارت / کنسولگری شوروی در تهران بود مرور کرد. ضمن این مرور،
مشارالیه با تردید، یوری ام. دنیسف دبیر دوم سفارت شوروی در تهران را بسیار شبیه به «جورج» معرفی
کرد.
امضاء
فرانک ام. هیوی
سرهنگ دوم نیروی هوایی
فرمانده
کتاب پنجاه و سوم
شوروی «شرق تجاوزگر» بخش چهارم
ص: 140
ص: 141
شوروی
«شرق تجاوزگر»
بخش چهارم
امریه ریاست اطلاعات مرکزی شماره 2/4
ص: 142
ص: 143
سند شماره (1)
13 اکتبر 1959 21 مهرماه 1338طبقه بندی: سرّی
به: (اکثر سفارتخانه های آمریکا در کشورهای جهان م)
عطف به: 1694 CA، 28 مرداد 1337 تجدیدنظر امریه ریاست اطلاعات مرکزی شماره 2/4 یعنی
«برنامه پناهندگان خارجی» ضمیمه شده است.
موضوع: امریه ریاست اطلاعات مرکزی شماره 2/4
امریه مورد تجدید نظر قرار گرفته که از تاریخ 5 تیر ماه 1338 معتبر است و نشان می دهد که نام کمیته
مشاورت اطلاعاتی به هیئت اطلاعاتی آمریکا تغییر یافته است.هرتز
پیوست:
امریه ریاست اطلاعات مرکزی شماره 2/4
(فهرست توزیع نیز به پیوست ارسال شده است)
امریه شماره 2/4 ریاست اطلاعات مرکزی
برنامه پناهندگان خارجی
(دارای اعتبار از تاریخ 5 تیر ماه 1338)
1 حوزه
به دنبال شرایط امریه شماره 4 شورای امنیت ملی، این امریه مراحل پذیرش، بهره برداری، استقرار
دوباره و نحوه کار با پناهندگان خارج از محدوده قاره آمریکا و متصرفات آن را روشن می نماید. این امریه
در میادین جنگی که نیروهای آمریکا درگیر آن هستند و یا در مواردی که رئیس جمهور دستور دهد
صادق نمی باشد.
2 تعاریف
از نظر هدف این امریه، عناوین زیر مفهوم مورد نظر را می رساند:
الف. متارکه گران: متارکه گران به آن دسته از افراد شوروی و یا بلوک چین و شوروی اطلاق می گردد که
از کنترل چنان کشوری فرار کرده و یا در خارج از حیطه و کنترل آن کشورها بوده و میل ندارند به آنجا
بازگردند و برای دولت آمریکا نیز دارای ارزش خاصی می باشند چون:
(1) آنها می توانند اطلاعات ارزشمند جدیدی در تائید دانسته های موجود آمریکا در رابطه با بلوک
شوروی ارائه نمایند؛
(2) آنها از نظر یکی از وزارتخانه ها و یا آژانسهای آمریکایی دارای اهمیت ویژه می باشند؛
(3) از فرار آنها می توان به نفع آمریکا استفاده روانشناسی نمود.
ب. انگیزه: انگیزه عملی است که یکی از مقامات آمریکایی به وجود می آورد، تا شخصی را فرار دهد تا
دولت آمریکا نیز در صورت فاش شدن آن مسئولیت آن را پذیرا شود.
ج. متارکه گران اصلی: متارکه گر اصلی یا تبعه شوروی و یا تبعه یکی از کشورهای بلوک چین و
ص: 144
شوروی است که (1) از دولت متبوع خود ناراضی است و یا با آن نقض پیمان کرده است؛ (2) به طور معقول
می توان چنین برداشت کرد که فرد مزبور مایل است پناهنده و یا به کار گرفته شود، (3) ظاهرا دارای
شرایط پناهندگی که در پاراگراف (2 الف) بالا مطرح شده می باشد.
د. شخص ناراضی: یکی از پناهندگان اصلی است که از طریق ایجاد انگیزه و یا بطور داوطلبانه متمایل
به پناهنده شدن گشته است.
ه . تازه وارد: تازه وارد یکی از اشخاص پناهنده است که خود را به یکی از تأسیسات آمریکایی در یک
کشور خارجی معرفی و تقاضا می کند که به وی پناهندگی داده و یا به او کمک شود تا از کنترل کمونیستها
فرار کند.
و. پناهنده یا آواره: یکی از افراد تبعه کشور تحت سلطه کمونیستها است که از کشور خود فرار کرده و یا
میل ندارد به کشور خود بازگردد، ملیت دیگری ندارد و در اقتصاد کشور کنونی محل اقامت جایی ندارد و
متارکه گر نیز نمی باشد.
ز. فراری: یکی از پناهندگانی است که تبعه (1) اقمار اروپایی (به استثنا نژاد آلمانی) یا یوگسلاوی است
و از تاریخ 10 دی ماه 1327 از کشور خود فرار کرده و یا (2) تبعه شوروی بدون ذکر تاریخ فرار است، و یا
(3) تبعه چین کمونیست یا اقمار آسیایی است و براساس تمایل شخصی فراری شده است.
3 ملل خارج از بلوک چین و شوروی
شرایط این امریه می تواند در مورد ملل کشورهای خارج از شوروی و یا بلوک چین و شوروی که بنابه
دلایلی غیر از آنچه در تعریف متارکه گران در پاراگراف (2 الف) گفته شد بطور کلی و یا جزئی صدق کند،
البته در صورتی که این عمل به تصویب ریاست اطلاعاتی مرکزی و با مشورت هیئت اطلاعاتی آمریکا
رسیده باشد. این عمل معمولاً به وسیله کمیته درون آژانس متارکه گران، به واشنگتن توصیه می شود.
4 خلاصه سیاست آمریکا در مورد برنامه متارکه گران
الف. متارکه بخصوص از شوروی بایستی با استفاده از لوازم قراردادی و غیرموسوم تشویق و تحریک
شود، البته با درنظر گرفتن منافع آمریکا. به همین ترتیب آمریکا باید:
(1) حداکثر اشخاص شوروی و یا ملل روسی خارج از آن کشور را به متارکه گری تشویق و ترغیب
نماید.
(2) تلاش خود را جهت فراری دادن اعضای هیئت حاکمه کشورهای خارج از شوروی را که ممکن
است شرایط لازم را داشته باشند ادامه و گسترش دهد.
ب. به منظور تشویق و ترغیب و متارکه و عدم بازگشت آنها آمریکا باید نگهداری، اسکان و کمک به
فراریان را نه تنها در هنگام بهره برداری و استفاده بلکه پس از آن نیز ادامه دهد.
ج. آمریکا نباید اقدامی به عمل آورد که سبب مراجعت تعداد کثیری از ملیتهای بلوک چین و شوروی
به استثناء کشور شوروی گردد.
د. قبل از شروع عمل توسط یکی از ادارات و یا آژانسهای آمریکایی جهت وادار به پناهنده شدن، یک
متارکه گر سیاسی یا شخص ناراضی، ارزش به کارگیری شخص در مکان موردنظر به دقت مورد بررسی
ص: 145
قرار خواهد گرفت. در صورتی که به کارگیری شخص مورد نظر به نفع آمریکا باشد شرایط امریه ریاست
اطلاعاتی مرکزی مصداق خواهد یافت.
ه . سیاست کلی این است، شخصی که به او پناهندگی داده شده بدون رضایت خودش بازگردانده
نخواهد شد.
و. قبل از بهره برداری روانشناسی از متارکه گران باید به اهداف و ملاحظات اطلاعاتی اولویت داده
شود. بهره برداری روانشناسی محدود به موارد خاصی می شود که صرفا برای آمریکا نفعی دربر داشته
باشد. این سیاستها در مورد اشخاصی که تحت کنترل دولتی غیر از بلوک چین و شوروی قرار دارند باید تا
جایی که عملی است به مرحله اجرا درآید.
ز. اجراء سیاست تبلیغاتی آشکار در رابطه با فرد متارکه گر باید با هماهنگی ریاست وزارتخانه
مربوطه انجام شود.
ح. پیشنهادات خود را در رابطه با افشا و یا انتشار تبلیغات آشکار اولیه در رابطه با فرد متارکه گر به
IDCواشنگتن ارسال نماید.
5 روشها و مراحل عملیاتی
الف. رفتاری که با یک متارکه گر احتمالی و یا شخص ناراضی در تماس اول خود با مقام آمریکایی
می شود ممکن است در تصمیم او جهت پناهنده شدن ویا مفید واقع شدن آتی وی برای آمریکا مؤثر افتد.
هرگونه سؤالی که مستقیما و یا از طریق یک واسطه از طرف متارکه گر احتمالی مطرح می شود تا مطمئن
شود که به آمریکا پذیرفته خواهد شد و یا مطمئن شود که به او و خانواده اش کمک خواهد شد بایستی توأم
با روشن سازی مشکلات موجود در این زمینه باشد. البته وانمود شود که این مشکلات را می توان به نحوی
مرتفع نمود. بجز در موارد به کارگیری در محل و یا دیگر استفاده های عملیاتی نباید هیچ گونه تعرفه مالی را
پذیرفت، تا آنکه پرونده به وسیله کمیته محلی متارکه گران مورد بررسی قرار گیرد و پس از آن جهت انتقال
به آمریکا جوازهای مناسب از واشنگتن دریافت گردد. در اولین فرصت ممکن باید از هر فرد ناراضی
خواسته شود که یک تقاضا نامه کتبی امضاء نماید و در آن قید کند که پناهندگی وی به طور داوطلبانه بوده
و خواستار پناهندگی سیاسی می باشد.
ب. هرگاه یک شخص ناراضی و یا متارکه گر در اختیار دولتی غیر از دولتهای بلوک شوروی و چین
قرار گیرد و مقامات دولت آمریکا در خارج از آن با خبر شوند، آن را به ریاست کمیته محلی متارکه گران
سریعا گزارش دهند، تا او نیز با مشاورت با اعضا کمیته اقدامات لازم را در جهت منافع آمریکا به اجرا در
آورده و هماهنگ سازد. تا آن جا که ممکن باشد متارکه گرانی را که در اختیار دولت دیگری قرار دارند،
همان گونه که قید شد به نفع آمریکا باید مورد استفاده قرارداد، ولی باید درنظر داشت که ملاحظات و
قراردادهای سیاسی نیز می تواند، بر بهره برداری از متارکه گران تحت کنترل آن تأثیر بگذارد.
ج. اگر باید از یک متارکه گر به منظور اهداف عملیاتی استفاده شود و نام او نیز مخفی بماند، ریاست
کمیته محلی متارکه گران کمیته را بدون افشای هویت در جریان موجودیت متارکه گر با ارائه سوابق کلی در
رابطه با رشته تخصصی و میزان صلاحیت قرار می دهد. امریه ریاست اطلاعاتی مرکزی شماره 1/5 در
این گونه موارد مصداق می یابد. باید تلاش شود که نیازهای اطلاعاتی به سرعت و به طور کامل برآورده
ص: 146
شود.
در اطلاعات، اخبار مربوط به اهمیت خصومت یا خطری که علیه تأسیسات آمریکایی وجود دارد، در
اولین فرصت از فرد ناراضی دریافت می گردد.
د. جلب اعتماد اشخاص ناراضی شایان توجه خاص است و علت آن نیز استفاده آشکار از کانالهای
متارکه گر از طریق خدمات خصمانه است، تا بتوان نفوذ نمود و اطلاعات گمراه کننده و یا کاذب را به
سازمانهای اطلاعاتی آمریکایی منتقل نمود.
ه . هماهنگی که در اینجا مطرح شده، بایستی با احترام به منافع، استعدادها و شرایط تمام وزارتخانه ها
و آژانسها انجام شود تا استفاده کامل از این تواناییها در حمایت از برنامه متارکه گران به عمل آید.
6 کمیته های محلی متارکه گران
تحت سرپرستی یکی از نمایندگان عالیرتبه آمریکا در کشور مربوطه کمیته محلی متارکه گران ایجاد
خواهد شد. این کمیته مرکب از نمایندگان سازمان سیا، ریاست، وزارت امور خارجه، وزارت ارتش،
نیروی دریایی و هوایی تشکیل می گردد. این کمیته می تواند از نمایندگان دیگر وزارتخانه ها و آژانسها
دعوت به عمل آورد تا در اجلاسهای آن شرکت جویند. کمیته محلی متارکه گران کارهای زیر را انجام
خواهد داد:
الف. به صورت دوره ای و معمولاً فصلی جلسه تشکیل خواهد داد تا جنبه های درون آژانس برنامه
متارکه گران را در منطقه مربوطه هماهنگ کرده و استفاده کامل از منابع و تواناییهای دولت آمریکا را در
حمایت از برنامه متارکه گران تأمین نماید. نسخه هایی از مطالب کمیته های محلی متارکه گران از طریق
کانالهای سیا به IDC واشنگتن فرستاده خواهد شد.
ب. به حل و فصل مسائل متقابل که شامل بررسی اولیه اشخاص ناراضی واجد شرایط پاراگراف
(2.الف) که اعضا نام برده اند بپردازند. هنگامی که کمیته های محلی نتوانند این مسائل را حل کنند، باید آنها
را از طریق کانال سیا به IDC واشنگتن ارجاع دهند. در اینگونه موارد نمایندگان دیگر وزارتخانه ها و
آژانسها می توانند مستقیما با رؤسای خود در رابطه با مسئله مربوطه تماس برقرار نمایند. در صورتی که
محدودیت زمانی اجازه ندهد که مسئله به IDCواشنگتن ارجاع گردد، نماینده آمریکا در منطقه می تواند
پیرامون آن تصمیم بگیرد.
ج. IDC واشنگتن باید در رابطه با هر متارکه گر و وضع بهره برداری و اختتام پرونده مطلع گردد. در
مورد اشخاص ناراضی گزارشات مناسبی به IDC واشنگتن ارسال خواهد شد. مگر آنکه مسئله به
کارگیری در مکان مربوطه و یا دیگر بهره برداریهای عملیاتی مورد بررسی و ملاحظه قرار گرفته باشد.
د. روشهای مکمل مطابق با این امریه را جهت اجرای بهتر برنامه متارکه گران در منطقه مربوطه به IDC
واشنگتن ارجاع دهد تا تصویب گردد. این پیشنهادات شامل (1) اقدامات امنیتی مناسب در مورد پرسنل و
تسهیلات برنامه متارکه گران، (2) تأمین این مسئله که (الف) در اولین فرصت اطلاعات مربوط به اهمیت
خصومت و یا خطراتی علیه امنیت تأسیسات آمریکایی از شخص تازه وارد و یا ناراضی بدست خواهد
آمد، (ب) این اطلاعات با ذکر منبع و ارزیابی مناسب فورا در حوزه و در سطح ملی منتشر خواهد گردید،
(ج) شخص ناراضی یا تازه وارد در اولین فرصت همراه با البسه، اسناد و دیگر لوازم شخصی و نتیجه جلسه
ص: 147
توجیهی مقدماتی فرد به سازمان سیا سپرده خواهد شد.
ه . عملیات محلی را طوری طرح ریزی کنید که فرد تازه وارد سریعا به مقام مربوطه پایگاه آمریکایی
ارجاع و طوری رفتار شود که امنیت فرد مربوطه و پایگاه آمریکایی نیز تأمین گردد.
7 مسئولیتهای نمایندگان حوزه ای سیا
نماینده حوزه ای سیا مسئول اجراء برنامه متارکه گران خارجی و ارائه خدمات مشترک می باشد. او
باید:
الف. به عنوان نماینده.... ریاست اطلاعاتی مرکزی فعالیت متارکه گران را در منطقه حوزه مسئولیت
خود هماهنگ سازد که موارد زیر را نیز دربر می گیرد:
(1) با واحدهای امنیتی و اطلاعاتی و یا دیگر عناصر ذینفع دولتهای خارجی در رابطه با مسئله
متارکه گران رابطه برقرار نماید،
(2) استفاده کامل از منابع و تواناییهای همه وزارتخانه ها و آژانسها را در حمایت از این برنامه به عمل
آورد.
(3) ایجاد انگیزه و استفاده عملیاتی از متارکه گران بر طبق اصول امریه ریاست اطلاعاتی مرکزی
شماره 1/5 از طریق وزارتخانه ها و آژانسها
ب. با کمیته محلی متارکه گران مشورت نماید:
(1) در رابطه با اشخاص ناراضی، ارزش ویژه وخطرات احتمالی علیه منافع سیاسی، نظامی،
دیپلماتیک و امنیتی آمریکا را مشخص سازد.
(2) اطلاعات به دست آمده از متارکه گران را سریعا به بخشهای اطلاعاتی مربوطه ارسال نماید.
(3) نحوه های خاص برخورد با این اطلاعات را از قبیل محدودیت انتشار محلی اطلاعات در رابطه با
افراد ناراضی و متارکه گر هنگامی که مسائل سیاسی، نظامی، دیپلماتیک، امنیتی و غیره در آن دخیل باشد
مشخص سازد. در این گونه موارد، سفارشات مربوط به نحوه برخورد به واشنگتن ارسال خواهد گردید.
ج. متارکه را تشویق و از متارکه گران استفاده عملیاتی به عمل آورد.
د. با مشورت با نمایندگان وزارتخانه ها و یا آژانسهایی که احتمالاً در تشخیص هویت و یا تحویل فرد
ناراضی همکاری داشته و یا بنابه دلایل دیگر توجه و یا توانایی خاصی در رابطه با وی دارند، میزان
صداقت وی را تعیین نمایند.
(1) نمایندگان وزارتخانه ها و یا آژانسهای مربوطه در زمان تشخیص میزان صداقت دائما در جریان
امر قرار داده می شوند و هنگام پایان تعیین میزان صداقت و ارزشهای ویژه نیز برای آنها، یک خلاصه
گزارش نهایی ارسال می گردد. در آن موقع به وزارتخانه ها و یا آژانسها اجازه داده می شود که به او
دسترسی داشته و شرایط مورد نیاز امنیتی و یا عملیاتی اطلاعاتی خود را تأمین نمایند و از وی جهت
اهداف دیگر بهره برداری نمایند.
(2) اطلاعات حاکی از اهمیت خصومت یا دیگر اطلاعات بسیار با اهمیت در اولین فرصت استخراج
گردیده و فورا در سطح حوزه و در سطح ملی منتشر گردد. تحقیق و تفحص متارکه گران به منظور کسب
اطلاعات دارای اهمیت عملیاتی همگام با دیگر وزارتخانه ها و آژانسها انجام می گیرد؛ سرنخهای ویژه ای
ص: 148
که در فعالیتهای مخفی آنها قابلیت کاربرد دارد، به وزارتخانه ها و یا آژانسهای ذیربط ارجاع داده خواهد
شد.
(3) اگر در مدت زمان معقول نتوان میزان صداقت یک فرد ناراضی را مشخص نمود، به دیگر اعضای
کمیته محلی متارکه گران پیرامون فرد ناراضی یک گزارش وضعیت داده می شود که در آن به طور کلی
درباره سوابق، تخصص و حوزه نسبی صلاحیت و شایستگی مطالبی آمده است. وزارتخانه ها و یا
آژانسهای ذیربط براساس شرایط مشخص شده به وسیله نماینده سیا و شرایط غیرعادی پرونده موردنظر
سعی خواهند کرد در اسرع وقت نیازهای اطلاعاتی خود را تدارک و ارضا نمایند، در حالی که تماس
مستقیم با فرد ناراضی ممکن باشد.
(4) وقتی که پرونده حاکی از عملیات ضد جاسوسی باشد، یعنی عامل را دارای روحیه خصومت بار
مشخص کرده باشند، شرایط این امریه درباره وی صادق نخواهد بود، بلکه پرونده براساس امریه ریاست
اطلاعاتی مرکزی شماره 1/5 بررسی خواهد شد. اگر مشخص گردد که عملیات ضدجاسوسی در کار
نیست وزارتخانه ها و یا آژانسها تقاضا خواهند کرد که با تماس مستقیم با شخص ناراضی و طبق شرایط
تعیین شده توسط نماینده سیا شرایط و نیازهای اطلاعاتی خود را تأمین نمایند.
ه . نماینده آمریکا در محل باید از وجود یک متارکه گر یا متارکه گر احتمالی مطلع شود و با آن نماینده
پیرامون تمام جنبه های متارکه گر مشورت شود.
و. از متارکه گر با مشارکت وزارتخانه ها و یا آژانسهای درگیر در برنامه متارکه گران جهت کسب
اطلاعات مثبت تحقیق به عمل آید.
ز. وسایل و پرسنل لازم را جهت بازجویی از متارکه گران و حمل و نقل وی به نقاط امن را فراهم آورد.
ح. بین کمیته محلی متارکه گران و IDC / واشنگتن به عنوان یک کانال ارتباطی عمل نماید.
ط. با اطلاعات خارجی و خدمات امنیتی در رابطه مسائل متارکه گر از قبیل تبادل گزارش، سؤال و
جوابها رابطه برقرار سازد.
8 مسئولیتهای نمایندگان حوزه ای وزارت خارجه، ارتش، نیروی دریایی و نیروی هوایی
نمایندگان منصوب وزارت خارجه، ارتش، نیروی دریایی و نیروی هوایی وظایف زیر را به عهده
دارند:
الف. مطابق شرایط پاراگراف 7 الف بالا، مسئول انجام فعالیتهای مکمل در حمایت از برنامه
متارکه گران شامل ایجاد انگیزه متارکه، ایجاد رابطه با خدمات اطلاعاتی خارجی و امنیتی در مورد مسائل
متارکه گر و مبادله گزارش سؤال و جوابهای خود می باشند.
ب. هویت هر متارکه گر احتمالی را همراه با اطلاعات ذیربط موجود سریعا به نمایندگان سیا گزارش
دهند.
ج. در محدوده توانایی خود باید وسایل حمل و نقل، مسکن، پرسنل و دیگر تسهیلات را در حمایت از
برنامه متارکه گران فراهم سازند.
د. باید به نماینده ریاست اطلاعاتی مرکزی از تأثیرات سیاسی، نظامی، دیپلماتیک یا امنیتی پیشنهادی
در برنامه متارکه گران اطلاع دهند.
ص: 149
9 مسئولیتهای نماینده ارشد آمریکا در منطقه
نماینده ارشد آمریکا در منطقه دارای مسئولیتهای زیر می باشد:
الف. با مشورت و توصیه نماینده ریاست اطلاعاتی مرکزی میزان و نحوه تأثیر اقدامات انجام شده در
قبال شخص ناراضی و متارکه گران را که می تواند از نظر سیاسی و دیپلماتیک بر منافع آمریکا تأثیر بگذارد
مشخص سازد.
ب. مطمئن شود که مقامات ذیربط آمریکایی که در پاراگراف 5 نیامده و احتمالاً با شخص ناراضی در
تماس هستند و در رابطه با مسئله متارکه گر به نحو محدودی توجیه شده اند.
ج. با نمایندگان آمریکایی وزارتخانه ها و یا آژانسهای ذیربط و تا حد لزوم با آژانسهای دولتهای
خارجی در مورد بهره برداریهای تبلیغاتی و روانی متارکه گر هماهنگی ایجاد نماید.
د. به نماینده سیا در اجراء مسئولیتهای مطروحه خود در این امریه کمک نماید.
آلن دبلیو دالاس
رئیس اطلاعات مرکزی
9 بهمن ماه 1339طبقه بندی: سرّی
حفاظت متارکه گران در کشورهای خارجی
از: وزارت امور خارجه
به: تمام نمایندگیهای دیپلماتیک آمریکا (به استثناء بوخارست، بوداپست، مسکو، پراگ، صوفیه و
ورشو)، اسکندریه، الجزیره، برلن، بمبئی، کلکته، کازابلانکا، داکا، داکار، فرانکفورت، ژنو، هنگ کنگ،
اصفهان، استانبول، لاگوس، لاهور، لئوپولدویل، مدرس، مشهد، نایروبی، سالزبورگ، سنگاپور، تبریز،
طنجه، تریسته، نمایندگی آمریکا در سازمان ملل
موضوع: حفاظت متارکه گران در کشورهای خارجی
سابقه
افزایش سفر و ایجاد نمایندگیهای دیپلماتیک بین بلوک چین و شوروی و جهان آزاد احتمالاً ایجاب
خواهد کرد که تعداد واحدهای خدمات خارجی در سر و کار داشتن با متارکه گران طبق تجویز امریه های
کنونی اطلاعاتی افزایش یابد. این امریه ها، در مورد بسیاری از جزئیات مفصل مراحل مربوط به
متارکه گران بطورکلی برخورد می کنند. معذالک، تجارب اخیر ایجاب می کند که به موقع بعضی از اصول
مؤثر بر موقعیت و رفاه افراد متارکه گر، طرز تفکر سنتی آمریکایی در این رابطه، وضع کشورهای میزبانی
را که متارکه در آنها به وقوع می پیوندند مورد بررسی قرار دهیم.
فرضیه پناهندگی سیاسی
متارکه گری که از طرف دولت میزبان خود از نظر اقدامات غیرقانونی متهم نشده ممکن است از یکی از
نمایندگان آمریکایی تقاضا کند که به او در قلمرو آمریکا پناهندگی داده شود. دو پاراگراف امریه، ریاست
اطلاعات جاسوسی شماره 2/4 (که همراه 3252 CA به تاریخ 22 مهرماه 1338 به اکثر نمایندگیها
ارسال گردید) با مسئله «پناهندگی» به صورت زیر برخورد می کنند:
ص: 150
پاراگراف 2 (ه) داوطلب : داوطلب فردی ناراضی است که وارد یکی از تأسیسات آمریکایی در یکی از
کشورهای خارجی می شود و تقاضای پناهندگی می کند و یا تقاضا می کند که به او کمک کنند تا از کنترل
کمونیستها فرار کند.
پاراگراف 6 (الف) «... در اولین فرصت ممکن باید از شخص ناراضی خواسته شود که بیانیه ای امضا
نموده و در آن قید نماید که متارکه وی داوطلبانه صورت گرفت و خواستار پناهندگی سیاسی می باشد».
این وزارتخانه کلمه «پناهندگی» را که در پاراگرافهای بالا قید شده به معنی پناهندگی قلمروی در
آمریکا تفسیر می کند و آن را به معنی پناهندگی دیپلماتیک در یکی از تأسیسات رسمی آمریکا نمی داند.
در حراست از متارکه گر حق حاکمیت دولت میزبان (و نیز گرایشهای سیاسی آن) الزاما باید مدنظر قرار
گیرد. در نهایت، مقامات آمریکایی تمام تلاش خود را باید به کار گیرند تا از بازگشت اجباری متارکه گران
به کشور موطن خود ممانعت به عمل آورند.
بهتر است به مقامات محلی بند 14 بیانیه جهانی حقوق بشر (قطعنامه شورای ملی مورخه 23 آذر ماه
1327) به عنوان علت اصلی مقاومت در برابر تقاضای اعاده متارکه گر به کشور اصلی خود گوشزد گردد.
بند 14 بیانیه قید می کند که «هرکس حق دارد جهت فرار از مجازات به کشورهای دیگر پناهنده شود».
روشهای احتمالی جهت حراست از متارکه گران
ضمیمه 2، یکی از موارد اخیری را نشان می دهد که در آن حقوق متارکه گر، آمریکا و کشور میزبان به
نحو موفقیت آمیزی تحت حراست و سازش درآمده بود. بنابراین از واحدها تقاضا می شود که در هنگام
بروز موارد مشابه تلاش خود را جهت انجام مراحل زیر به کار بندند:
1 نمایندگان خدمات خارجی واجد شرایط بایستی در اجراء فعالیتهای قانونی ضروری (ثبت،
سندبرداری، سؤال و جواب و غیره) مطابق با قوانین و مقررات کشور میزبان همراه متارکه گر باشند.
2 اگر ممانعت از رویارویی با رؤسای پیشین او امکان پذیر نیست، یکی از مقامات خدمات خارجی
در چنین رویاروییهایی باید حضور داشته باشند که در آن زبان مورد استعمال نیز باید برای دو رئیس و
نماینده آمریکا قابل درک باشد. مقامات محلی باید متقاعد شوند که انحراف از روشهای رویارویی (به
ضمیمه 3 نگاه کنید) علت اختتام جلسه رویارویی را پدید خواهد آورد.
روشهای احتمالی در مورد بازگشت به کشور اصلی
اگر متارکه گری تقاضای پناهندگی تسلیم مقامات آمریکایی نمود در هنگام (و بعد از) رویارویی اگر او
راضی به بازگشت به کشور خود گردی،د باید از او خواسته شود که در بیانیه ای مطالب زیر را مطرح سازد
که: الف) بازگشت او به کشور موطن خود بنابه میل خودش بوده و براساس زور و جبر آن را انجام نداده
است؛ ب) هنگام به سر بردن در توقیف آمریکا از حقوق خودش محروم نشده است؛ ج) او تقاضای
پناهندگی خود در آمریکا را معتبر نمی داند.
مسائل خاص آلمان غربی و برلن
در آلمان، واحدهای نظامی آمریکایی مستقیما با نمایندگیها و قرارگاههای نظامی شوروی در تماس
ص: 151
بوده و مسئولیت تشکیل جلسه رویارویی برای متارکه گران نظامی را به عهده دارند. این امریه به منظور
تغییر برنامه ها نیست. لیکن ممکن است که واحدها بخواهند تغییراتی را یا از طریق کانال کمیته
متارکه گر (آلمان) و یا مستقیما به وزارتخانه پیشنهاد نمایند تا توسط کمیته درون آژانس متارکه گر در
واشنگتن مورد بررسی قرار گیرد.
این دستورالعمل باید به اعضای تمام واحدهای مورد خطاب نشان داده شود.هرتز
ضمیمه:
1 مورد کازناکیف
2 راهنمائی در رابطه با تشکیل جلسه رویارویی.
پرونده کازناکیف
2 تیرماه 1338: کازناکیف، افسر اطلاعاتی شوروی وارد کتابخانه دفتر حفاظت منافع آمریکا در
رانگون شد و از متصدی کتابخانه پرسید که آیا می تواند با یکی از مقامات سفارت آمریکا دیدار نماید.
تقاضای او به رئیس ایستگاه داده شد و نماینده ریاست ایستگاه از سفارت که زیاد از آنجا فاصله نداشت
جهت مصاحبه با او از راه رسید. کازناکیف به افسر مزبور، اطلاعاتی کلی درباره خویش، و انگیزه هایش
داد وتقاضا کرد که او را به طور امن از برمه خارج سازند. قرار شد که در ساعت 9 صبح روز بعد ملاقات
دیگری انجام شود (3 تیرماه) و کازناکیف برای گذراندن شب به محل سکونت خود بازگشت.
در مورد این پرونده در بعد از ظهر روز 2 تیرماه میان کمیته محلی متارکه گران رانگون، سفیر و نماینده
دفتر حفاظت منافع آمریکا گفتگویی انجام گرفت. همه توافق کردند که در صورت مشخص شدن صداقت
کازناکیف او را به عنوان یک متارکه گر خواهند پذیرفت.
3 تیرماه: کازناکیف طبق برنامه در ساعت 9 صبح حاضر گردید و یک تقاضای پناهندگی ساده امضاء
کرد. او را به محل اقامت وابسته نظامی جهت تحقیقات اولیه بردند و در ساعت 1 بعد از ظهر به سفارت
آمریکا انتقال دادند.
3 و 4 تیرماه: تلاش شد تا از برمه اجازه افشاء متارکه گر در محل و انتقال آشکار او از برمه انجام شود.
در این مورد ملاقاتهایی چند بین پرسنل سفارت آمریکا و مقامات دولت برمه انجام گرفت.
5 تیرماه: پس از تائید و تصویب وزارتخانه، سیا به ریاست ایستگاه در رانگون دستور داد، در صورت
امکان بهتر است که موضوع در برمه افشا شود در غیر این صورت این پرونده باید به طور یک جانبه مورد
بررسی قرار گیرد و فرد مزبور در اختفا به بانکوک منتقل گردد.
6 تیرماه: صبح روز مذکور دولت برمه به سفارت اجازه داد که علاوه بر افشاء موضوع فرد مزبور به
سرعت از برمه خارج شود. وابسته هوایی اقدامات لازم را جهت انجام سفر هوایی به عمل آورد و یک
فروند هواپیمای سی 130 نیروی هوایی آمریکا در بعد از ظهر روز هفتم تیرماه وارد رانگون گردید.
ظهر روز ششم تیرماه، سفیر با وزیر خارجه برمه تماس گرفت و او را در جریان اوضاع و برنامه ای که
توسط مقامات اطلاعاتی و امنیتی برمه جهت محافظت، افشاء زمان تبلیغ و انتقال کازناکیف توسط هواپیما
به عمل آمده بود قرارداد. منابع برمه ای قبلاً وزیر خارجه را در جریان امر قرار داده بودند.
بعد از ظهر روز ششم تیرماه دفتر روابط خارجه به سفیر یادآور گردید که سفارت شوروی درباره
ص: 152
کازناکیف پرس وجو کرده است و وی در پاسخ گفته است که فرد مزبور در اختیار سفارت آمریکا قرار
دارد. عصر همان روز دفتر روابط خارجی به سفیر اطلاع دادکه اجازه دولت برمه جهت انتقال کازناکیف از
این کشور لغو گردیده است.
داستان توسط سفارت در ساعت 8 بعد از ظهر در روز ششم تیرماه در اختیار مطبوعات محلی و
خدمات بی سیم به وقت محلی قرار داده شد تا با انتشار خبر مزبور ضربه ای به شورویها وارد گرداند.
7 تیرماه: در سفارت آمریکا یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار گردید. کازناکیف مورد مصاحبه قرار
گرفت و از وی عکس برداری شد.
بین پرسنل سفارت آمریکا و مقامات دفتر روابط خارجی برمه و اطلاعات نظامی ملاقاتهایی صورت
گرفت و منجر به ملاقات بین سفیر و نخست وزیر برمه گردید که در آن او به گفتگو پیرامون جنبه های
قانونی مورد مذکور پرداخت. آنها توافق کردند که قبل از انتقال از برمه، کازناکیف به وزیر امور خارجه
برمه سپرده شود تا مدت کوتاهی در توقیف برمه به سر برد. پس از آن از وی سؤال خواهند کرد که آیا او
داوطلبانه این تصمیم را گرفته است و به او پناهنده شدن در برمه را پیشنهاد خواهند نمود. اگر او اظهار دارد
که مایل است به آمریکا پناهنده شود او را به سفارت آمریکا خواهند سپرد. قبل از اعاده او به سفارت
آمریکا، برمه ایها به سفیر شوروی فرصتی خواهند داد تا بتواند در حضور مقامات برمه ای با کازناکیف
گفتگو نماید. سفیر آمریکا این شرایط را پذیرفت، لیکن گفت که هنگام گفتگوی سفیر شوروی با کازناکیف
نماینده آمریکا نیز باید حضور داشته باشد و علاوه بر این مکالمات باید به زبان انگلیسی صورت پذیرد.
9 تیرماه: مقامات سفارت در ساعت 15/10 صبح روز مزبور کازناکیف را به سفیر معرفی کردند. سفیر
هنگام ظهر او را به کالج دفاع ملی برمه برد و با وزیر خارجه ملاقات نمود. سفیر او را در آنجا به حال خود
گذاشت، به سفارت بازگشت و به کالج دفاعی برمه در ساعت 5/12 بازگشت. برمه ایها به مدت چهار
ساعت با کازناکیف گفتگو کردند. به سفیر شوروی پیشنهاد شد که با کازناکیف گفتگو نماید، لیکن پیشنهاد
مذکور به این دلیل که زمان جهت برقراری تماس با مسکو کافی نیست رد گردید.
سفیر آمریکا کازناکیف را شخصا به فرودگاه برد و از آنجا او با هواپیمای نیروی هوایی آمریکا در
ساعت 47/4 دقیقه بعد از ظهر برمه را ترک گفت (جزئیات سفر به فرودگاه رانگون در ارسالی شماره 6
مورخ 11 تیرماه 1338 تشریح شده است).
چند هفته بعد، سفیر آمریکا پرونده را به صورت زیر خلاصه نمود:
برمه ایها دقیقا دریافته بودند که برای حفاظت خود در برابر انتقادات سفارت شوروی باید به کازناکیف
دسترسی داشته باشند تا بتوانند حقایق پرونده را روشن سازند. سفارت شوروی آنها را متهم کرده بود که
کازناکیف به دام افتاده است و توسط آنها وادار به رفتن به سفارت آمریکا شده است. آنها می خواستند
مطمئن شوند که کازناکیف و یا سفارت آمریکا قوانین برمه را زیر پا نگذاشته اند و کازناکیف بنابه میل و
اراده خویش این کار را انجام داده و اتهامات وارده به برمه ایها در انجام مسئولیت در قبال سفارت شوروی
و پرسنل آن بی اساس می باشد.
«برداشت من این است که دفتر خارجه برمه در رابطه با معنی پناهندگی دیپلماتیک ابتدا درک
صحیحی نداشته و نمی دانسته که مقصود ما از ارائه کازناکیف به دولت برمه چیست. ابتدا و اشتباها آنها
فکر می کردند که می توانند با او مانند یک زندانی رفتار کرده و برخلاف میل و رضای خود او را وادار به
ص: 153
ملاقات با سفیر شوروی در غیاب نماینده آمریکا بنمایند. آنها بالاخره تحت فشار اعمال شده از طریق من
این موضع را اتخاذ نکردند که براساس قوانین برمه ای او یک فرد آزاد است.
«این سفارت پرونده را مطابق با دستورات مربوط به رفتار با پرونده های متارکه گران مورد بررسی
قرار داد. و نه مدعی شد که می خواهد به کازناکیف پناهندگی دیپلماتیک اعطا کند و هیچ گاه اعلام نکرد که
کازناکیف در حیطه قانونی برمه قرار ندارد. سفارت به هیچ وجه از سنت آمریکا علیه استفاده از مأموریت
دیپلماتیک خود به منظور اعطای پناهندگی دیپلماتیک جدا نبوده است».
راهنمای تشکیل جلسات رویارویی با متارکه گران
این جلسه معمولاً این طور شروع می گردد که یکی از مقامات وزارت خارجه محلی طرفین را به
یکدیگر معرفی می نماید.
نمایندگان بلوک شوروی حق دارند سؤالات زیر را مطرح نمایند.
1 آیا صحت دارد که متارکه گر از آمریکا یا دولت محلی تقاضای پناهندگی کرده است؟
2 آیا او داوطلبانه این کار را انجام داده است؟
3 آیا او به جدیت این تصمیم پی برده است؟ آیا او آماده است که خانواده، دوستان، حقوق و امتیازات
خود را رها کرده و خود را از زندگی عادی خود جدا سازد؟
4 آیا او به وابستگانش در مورد این تصمیم خود اطلاع داده است؟
5 آیا میل دارد با وابستگان و دوستانش ارتباط برقرار نماید؟ (اگر توافق کرد، متن ارتباط باید برای او
خوانده شود) اگر وابستگانش از وی بخواهند که در تصمیم خود تجدید نظر نماید آیا او باز هم به متارکه
تمایل نشان خواهد داد؟
6 آیا وضع سلامت او خوب است؟
7 آیا او مشغول به کار است؟
8 آیا او تقاضای تبعیت دیگری را نموده است؟ آیا او هویت خود را به مقامات آمریکایی و یا محلی
تسلیم نموده است؟ (اگر جواب مثبت است، اسناد مربوطه را دولت صادرکننده می تواند بعدا ارائه نماید).
در صورتی که نمایندگان بلوک مزبور ناگهان از زبانی غیرمفهوم برای نماینده آمریکا استفاده کنند و یا
خانواده و دوستان متارکه گر را تهدید نمایند (و یا خود او را تهدید نمایند)، جلسه رویارویی فورا باید
خاتمه یابد، نباید اجازه داده شود که جلسه در روی نوار ضبط گردد چون به منظور تبلیغاتی و یا مقاصد
دیگر می توان آن را به سادگی تحریف نمود.
17 تیرماه 1343طبقه بندی: طبقه بندی نشده
از: وزارت امور خارجهبه: تمام واحدهای دیپلماتیک و کنسولی
موضوع: تجدید نظر 2/225 FAM محدودیتهای موجود در اعطای پناهندگی
آنچه در پیوست آمده متن مورد تجدید نظر واقع شده 2/225 مربوط به «محدودیتهای اعطای
پناهندگی» می باشد. همان گونه که از اولین جمله 2/225 FAM 2 پیشین برمی آید، سیاست آمریکا بر آن
است که بجز در موارد استثنایی به کسی امتیاز پناهندگی ندهد.
در همان حال تجربه نشان داده است که در مواردی، گذشته از آنکه فردی از طرف یک گروه خشمگین
ص: 154
در معرض تهدید و خطر جسمی قرار می گیرد، مواردی نیز وجود دارد که باید به شخصی امتیاز پناهندگی
اعطا گردد. موارد آشکار عبارتند از مواردی که خطر جدی از طرف مقامات دولتی بی پروا و جسور اعمال
می گردد. برای روشن شدن مطلب درج کلمه «مانند» قبل از عبارت «گروه خشمگین» مفهوم مصورتر
می گردد و محدودیت آن از میان می رود.
اعطای این امتیاز بدان معنی نیست که می توان به فردی که تحت پیگرد قانونی دولت میزبان هست نیز
آن امتیاز را داد. شما حتما می دانید که دولت میزبان می تواند ادعا کند که با اعطای پناهندگی در حاکمیت
آن مداخله به عمل آورده اید. بنابراین واضح است که قبل از اعطای پناهندگی باید کمال احتیاط و دقت را
مبذول بدارید.
به محض پناهنده شدن، سفارت و یا کنسولگری باید سریعا با وزارتخانه تماس حاصل نماید تا
دستورات لازمه را اخذ نماید و در این رابطه تمام اطلاعات مربوطه را باید ارائه نمایند. کنسولگریها نیز
علاوه بر این باید از سفیر در این باره راهنمایی بخواهند، تا زمان دریافت دستور از وزارتخانه، سفارت و
کنسولگریها باید به سؤالات پناهنده و یا دولت میزبان درباره حضور پناهنده پاسخ گفته و اظهار دارند که
منتظر دریافت دستور از واشنگتن می باشند.
پناهندگی ادامه خواهد یافت تا زمانی که مقامات ذیربط دولت ملی به نحو رضایتبخش اطمینان دهند
که امنیت شخصی پناهنده در برابر اقدامات خودخواهانه و غیرقانونی تأمین خواهد شد و فرد موردنظر
تحت حمایت قانونی قرار خواهد گرفت. هر سؤالی که در رابطه با رضایتبخش بودن اطمینانها پیش آید
باید به وزارتخانه ارجاع گردد.بال، اکتنیگ
محدودیتهای اعطای پناهندگی
«محدودیتهای اعطای پناهندگی»
قانونا یک افسر دیپلماتیک و یا کنسولی نباید به اشخاصی که خارج از محل اداری و یا شخصی خود
هستند پناهندگی اعطا کند. می توان به اشخاص از راه رسیده به خاطر اینکه از طرف یک گروه خشمگین
در معرض خطر قرار گرفته اند، پناهندگی اعطا کرد ولی این پناهندگی تا زمان دوام خطر ادامه خواهد
داشت. به محض دریافت اظهارنامه ای که براساس آن دولت ملی امنیت شخص پناهنده را علیه بی قانونی
و یا خودخواهی تأمین می کند و پرونده او براساس صحیح قانونی مورد بررسی قرار می گیرد پناهندگی وی
نیز پایان می یابد (2/225FAM2).
رویارویی در مورد متارکه گران با حضور ملیتهای شوروی و..
28 اسفند ماه 1347طبقه بندی: سرّی
از: وزارت خارجهبه: تمام واحدهای دیپلماتیک آمریکا
عطف به: 6120 CA مورخ 9 بهمن ماه 1339
موضوع: رویارویی در مورد متارکه گران با حضور ملیتهای شوروی و کشورهای
کمونیستی اروپای شرقی
1 اخیرا این وزارتخانه در مورد سیاست رویارویی ما با متارکه گران شوروی و کشورهای کمونیستی
اروپای شرقی تجدید نظر کاملی به عمل آورده است. هدف ما این بود که این سیاست را با اهداف مشروع
اطلاعاتی و نیز حفاظت شهروندان آمریکایی علیه دستگیریهای ناخواسته در کشورهای مربوطه و
ص: 155
جلوگیری از پیچیدگیهای غیرضروری در روابط خود با این کشورها هماهنگ سازیم.
2 این وزارتخانه تصمیم گرفته است که به طور کلی دولتهای شوروی و کشورهای کمونیستی اروپای
شرقی را در جریان متارکه اتباع آنان و پناهنده شدن آنان به آمریکا قرار دهد و در صورت تقاضا ترتیبی
بدهد که متارکه گران آنها با نمایندگان مربوطه دولتشان رو در رو شوند.
3 به همین ترتیب، به همه متارکه گران نقاط مذکور به محض قرار گرفتن در کنترل ما چه در آمریکا و
چه در خارج باید اطلاع داده شود که دولت متبوع آنها در اولین فرصت در جریان امر قرار داده خواهد شد
و آنها باید توافق کنند که در صورت لزوم تحت حفاظت ما با نمایندگان دولت خود رو در رو شوند. اگر یکی
از این متارکه گران اصل رو در رویی را قبلا نپذیرفت، قبل از انجام مراحل برنامه متارکه گران، آمریکا
مسئله را با وزارتخانه درمیان نهد.
4 در صورتی که جامعه اطلاعاتی فکر می کند که وضع یک متارکه گر خاص طوری است که اخطار و
یا رویارویی ممکن است اهداف اطلاعاتی ما را به مخاطره بیفکند حقایق مربوطه را به وزارتخانه اطلاع
دهید تا پیرامون آن بررسی به عمل آورد.
5 این وزارتخانه می داند که موارد متارکه ای که در کشورهای خارج رخ می دهند مشکلات حساسی
را در رابطه با کشورهای ثالث پدید می آورند و تصمیم مربوط به اخطار و رویارویی در این شرایط باید
براساس خصوصیات پرونده موردنظر گرفته شود. دربعضی موارد، ممکن است مسئله اخطار و رویارویی
الزاما تا بعد از ورود متارکه گر به آمریکا به تعویق افتد. معذالک، در صورت امکان، بهتر است که واحدها
مسئله رویارویی را حل نمایند و یا از دولت میزبان دوست بخواهد که قبل از انتقال متارکه گر توسط آمریکا
به این کار مبادرت ورزند.
6 براساس این سیاست کلی، دولت آمریکا می تواند انعطاف پذیری لازم خود را در رابطه با بعضی
موارد به دلایل بشردوستانه و یا سیاسی و به منظور منافع اطلاعاتی حفظ نماید. معذالک بهتر است که حق
انتخاب در مورد اخطار و یا تشکیل جلسه رویارویی به جای متارکه گر از آن دولت آمریکا باشد.
7 باید به یاد داشت که این سیاست کلی تنها در مورد متارکه گران خاص مصداق پیدا می کند و در مورد
آوارگانی که جامعه اطلاعاتی مسئولیت مستقیمی درباره آنها ندارد کاربرد نمی یابد.
8 این نامه هوایی که با کمیته درون آژانسی متارکه گران واشنگتن هماهنگ شده باید به اطلاع تمام
پرسنل مربوط به متارکه گران و کمیته های محلی متارکه گران رسانیده شود.راسک
روشهای عملکرد کمیته درون آژانس متارکه گران در تهران
سند شماره (2)
18 فوریه 1969 29 بهمن 1347سرّی / غیرقابل رؤیت برای بیگانگان
روشهای عملکرد کمیته درون آژانس متارکه گران در تهران
1 اختیارات. اختیارات مربوط به ایجاد روشهای عملکرد محلی امریه ریاست اطلاعات مرکزی
شماره 2/4 (برنامه متارکه گران خارجی) می باشد. این سند روشهای وسیعی را جهت اقتباس، اسکان
دوباره و مسائل دیگر مربوط به متارکه گران را ایجاد کرده و به هر کمیته متارکه گران محلی (که از این به بعد
از آنها فقط بنام کمیته یاد خواهیم کرد) امر می کند که روشهای تکمیلی مفصلی را در برخورد با این موارد
تهیه نمایند. کمیته تهران مرکب از ریاست ایستگاه (سرپرست)، افسر امنیتی سفارت، مشاور سیاسی،
ص: 156
وابسته دفاعی و یکی از مقامات تعیین شده توسط ریاست ایستگاه به عنوان منشی می باشد.
2 حوزه. این روشهای تکمیلی تنها در رابطه با متارکه گران و یا متارکه گران احتمالی نمایندگیهای
اقمار شوروی در ایران قابلیت کاربرد دارد. نمی توان آنها را در رابطه با عوامل ریاست ایستگاه و یا
اشخاصی که توسط ریاست ایستگاه به صورت عامل مورد استفاده قرار می گیرند به کار برد. در صورتی که
یک فرد روسی و یا یک فرد از کشورهای اقمار آن به صورت عامل ریاست ایستگاه درآید و در شغل خود
باقی بماند، باز هم با او به عنوان یک عامل و نه یک متارکه گر برخورد می نماییم. به عنوان یک عامل،
ریاست ایستگاه، گزارشهای مربوط به او را به کمیته ارجاع نخواهد داد.
3 اخطار. اعضای کمیته در اولین فرصت و یا هر شش ماه یکبار به پرسنل ذی ربط آژانسهای دولت
آمریکا که در ایران به سر می برند اطلاع خواهد داد که طبق مسئولیت خود باید به عضو مناسب کمیته
سریعا گزارش دهند که (الف) آیا یک فرد روسی و یا عضو کشورهای اقمار آن متارکه کرده است یا
(ب) علائمی در دست است که براساس آن می توان گفت که یکی از افراد اقمار شوروی ناراضی است و
می توان او را تحریک به متارکه کرد، یا (ج) آیا گذشته از ضیافتهای رسمی، با شهروندان اقمار شوروی
تماس برقرار کرده اند یا خیر. مسئولیتهای ویژه جهت مطلع ساختن پرسنل مربوط به دیگر آژانسها برطبق
این پاراگراف به شرح زیر است:
الف. وابسته دفاعی باید اطمینان حاصل کند که پرسنل مربوطه مستشار نظامی آمریکا و GENMISH
در جریان امر قرار گرفته اند.
ب. نماینده وزارت خارجه در کمیته نیز در قبال امور بین المللی آمریکا همین مسئولیتها را دارد.
ج. ریاست ایستگاه با افسر امنیتی سفارت ترتیبی خواهند داد تا گاردهای محافظ پرسنل مربوطه
محلی، نسبت به مسئولیتهای خود در نحوه برخورد با یک داوطلب آشنا شوند.
4 القاء. اگر یکی از اعضاء کمیته از وجود یک متارکه گر و یا متارکه احتمالی یا رابط تجاری و
اجتماعی مهم عملیاتی با خبر شده باشد، باید گزارش وضعیتی را به ریاست کمیته تسلیم نماید. این گونه
اطلاعات از نظر عملیاتی حساس به حساب آید و باید گزارشی بین عامل خبردهنده و ریاست ایستگاه
مطابق امریه ریاست اطلاعات مرکزی شماره 1/5 باشد، تا مشخص شود که به کارگیری درازمدت و یا
متارکه کوتاه مدت در مکان مربوطه امکان ناپذیر است.
5 در چنین موقعیتی (که شرح آن در پاراگراف 4 رفته است) ریاست کمیته براساس شرایط بالا
تشکیل جلسه کمیته را اعلام خواهد کرد تا (الف) مشخص شود که دولت آمریکا به چه طریق می تواند
متارکه را القاء نماید؛ (ب) کدامیک از اعضای کمیته به طرز مؤثر و صحیحی قادر به اداره پرونده می باشد،
(ج) چه روشی باید در پیش گرفته شود؛ و (د) به فرد مورد بررسی و واسطه ها چه پیشنهاداتی باید بشود.
الف عضوی که مناسب کار با پرونده تشخیص داده شود در ارتباط و راهنمایی عملیاتی ریاست
ایستگاه، کار خود را انجام خواهد داد. هردو عضو در مدت زمان مورد توافق به کمیته مربوطه گزارش
خواهند داد.
ب نماینده ریاست ایستگاه بر طبق امریه ریاست اطلاعات مرکزی شماره 2/4 به واشنگتن گزارش
خواهد داد.
6 پذیرش. پذیرش هر متارکه گر نسبت به شرایط متارکه آن فرق می کند. به منظور برخورد مؤثر با این
ص: 157
اوضاع یک سند جداگانه تحت عنوان، روش برخورد با داوطلبین، به عنوان روش عملیاتی پیشنهادی به
ضمیمه ارسال شده است. این سند حاوی جزئیات روش برخورد با یک داوطلب یا متارکه گر را که بر عهده
گرفته است می باشد.
7 مسئولیت در قبال دولت میزبان. در برخورد با این مسئله نمی توان قوانین خاصی را از قبل تجویز
نمود. هر پرونده مفرد باید براساس شرایط موجود بررسی گردد و تصمیم لازم نیز براساس روش صحیح
در رابطه با دولت میزبان اتخاذ شود. در نتیجه کمیته باید بتواند هر پرونده را جدا از دیگری مطالعه کرده و
تصمیم بگیرد که آیا به دولت میزبان باید درباره متارکه گر اطلاع دهد یا خیر.
8 جلسات کمیته درون آژانس متارکه گران هر فصل یک بار جهت بحث پیرامون مسائل و روشهای
روزمره برگزار می گردد. با این وصف آنها می توانند هرگاه و به درخواست هریک از اعضاء جهت بحث
درباره یک مسئله دارای فوریت گردهم جمع شوند.
معمولاً مقام آمریکایی سعی خواهد کرد فرد مورد نظر را آرام نموده و در همان حال به افسر امنیتی یا
افسر وظیفه سفارت اطلاع دهد که محموله ای وارد شده که باید درباره آن گفتگو شود. این علامتی است که
سبب می شود افسر امنیتی یا افسر وظیفه ریاست ایستگاه را از محل فرد مورد نظر مطلع سازد.
ه درخواست ملاقات. اگر به یک مقام آمریکایی توسط شخصی که او را می شناسد تلفن شود و از او
بخواهد که در مورد یک مسئله «مهم و قطعی» او را در مکان و زمان مشخصی ملاقات کند، وی باید:
(1) یکی از رستورانها و یا مکانهای عمومی را که دور از تأسیسات رسمی بلوک شوروی است جهت
ملاقات تعیین نماید. همچنین محل ملاقات باید یکی از مکانهای سفارش شده در تهران باشد که فهرستی
از آن به عنوان ضمیمه ای بر مطلب حاضر منتشر خواهد شد.
(2) سعی کند زمان ملاقات کمتر از دو ساعت بعد از مکالمه تلفنی نباشد.
(3) در ساعات کار فورا مطلب را به افسر امنیتی سفارت گزارش نماید و منتظر دریافت دستور باشد.
در ساعات غیر اداری مطلب را به افسر امنیتی و یا افسر آماده خدمت تا حد امکان به طور مفصل و امن
گزارش دهد.
شخص دوم باید فورا ترتیب تماس مستقیم بین مقام آمریکایی و ریاست ایستگاه را بدهد.
(د) دستورات عملیاتی به ریاست ایستگاه داده خواهد شد.
4 مسئولیتها.
الف افسر امنیتی سفارت مسئول توجیه و ارائه دستورات به بخش اطلاعات سفارت و گاردهای
حفاظتی است او سعی می کند اطمینان حاصل نماید که افسر آماده خدمت سفارت از محتوای این
یادداشت و هویت مقامات عالیرتبه ریاست ایستگاه مطلع است.
ب کنسول نیز مسئول توجیه بخش اطلاعات محلی در کنسولگری می باشد.
ج ریاست ایستگاه مسئول توجیه افسر امنیتی سفارت است که او نیز به نوبه خود هریک از افسران
آماده به خدمت سفارت را در مورد هویت مقامات ریاست ایستگاه و مکان ایجاد ارتباط با آنها در ساعات
غیراداری توجیه می کند.
د ریاست ایستگاه مسئول اداره فرد مورد نظر پس از تماس اولیه و موارد بعدی آن می باشد.
روش ایجاد تماس در رابطه با پناهندگی سیاسی ملیتهای روسی...
ص: 158
29 بهمن ماه 1348سرّی / غیرقابل رؤیت برای بیگانگان
موضوع: روش ایجاد تماس در رابطه با پناهندگی سیاسی ملیتهای روسی،
اروپای شرقی، کوبایی، ویتنام شمالی و کره شمالی یا چین
1 حوزه و هدف: این دستورالعمل به این جهت منتشر شده است تا مقامات آمریکایی سفارت و دفاتر
کنسولی نسبت به برخورد صحیح با اوضاعی که در آنها یکی از ملیتهای مذکور با تأسیسات و یا افسران
آمریکای به منظور اخذ پناهندگی سیاسی تماس می گیرند توجیه و راهنمایی شده باشند.
2 کلی: دولت آمریکا از قدیم الایام پناهندگی سیاسی اعطا می کرده و نسبت به افرادی که متقاضی
این گونه کمک و یاری هستند احساس همدردی می کند.
برای هریک از افسران یا مقامات درک این مطلب که رفتار صحیح سریع و مؤدبانه با فردی که
خواستار پناهندگی سیاسی است دارای اهمیت بسیار است لازم می باشد. یک مقام آمریکایی ممکن است
در نتیجه یک تقاضای شخصی در یک ضیافت؛ تلفن «خیلی مهم» به محل سکونتش، یا از طریق تلفنی که
از طرف بخش اطلاعات یا محافظ سفارت به او می شود و به او گفته می شود که فردی مایل است با وی در
مورد یک «مسئله مهم و غیرقابل افشاء» ملاقات کند، در چنین وضعی قرار بگیرد. این گونه درخواست
باید فورا و بدون سردرگمی و غفلت مورد بررسی قرار گیرد. اگر تقاضا در ساعات غیراداری و یا در
روزهای تعطیل مطرح گردید، باید فورا درباره آن عمل نمود و نباید آن را به روز بعد موکول نمود.
مقام آمریکایی دریافت کننده درخواست پناهندگی وظیفه دارد که با احساس همدردی و به طور
مؤدبانه فرد را بپذیرد و موقتا امنیت وی را فراهم آورد، و مقامات مربوطه را همان گونه که در ذیل گفته
می شود سریعا در جریان امر قرار دهد.
واقعیت مربوط به موجودیت یکی از ملیتها که خواستار پناهندگی است و هویت آن فرد، یک مسئله
بسیار بسیار حساس است، باید فقط در اختیار افراد مسئول مشروح در ذیل قرار گیرد.
فردی که خواستار پناهندگی سیاسی است ممکن است بسیار خونسرد باشد و یا از طرف دیگر بسیار
عصبی باشد. لازم است که حفاظت و امنیت و یک محل خلوت برای وی تأمین گردد. اعصاب او را باید
آرام نمود و در صورت امکان نباید او را تنها گذاشت. باید به دقت به داستان او گوش فراداد و سؤالات
مناسبی را مطرح کرد، ولی به هیچ وجه نباید از وی بازجویی به عمل آورد، هرگز نباید تعهدی نامشروط، و
یا قولی در رابطه با تأیید دولت آمریکا در مورد پناهندگی، امکان دوباره و یا کمکهای پولی و یا کمکهای
دیگر به فرد مزبور بدهید. به طور کلی می توانید فرد را مطمئن سازید که دولت آمریکا از قدیم الایام
پناهندگی سیاسی اعطا می کرده است و شما حداکثر تلاش خود را به کار می برید تا مسئله پناهندگی با
سرعت و دقت و تحت حفاظت شدید به انجام برسد.
در صورتی که فرد مورد نظر قادر نیست با مقامات آمریکایی منتظر بماند، برای ملاقاتهای بعدی
ترتیبی قطعی و دقیق فراهم آورید.
3 راهنماییهای ویژه:
الف در ساعات اداری باید به دفتر اطلاعات سفارت دستور داده شود که تمام تلفنهای غیرعادی
ارباب رجوع را به افسر امنیتی ارجاع دهند. در غیاب وی مسئول دفتر اطلاعات باید با اولین افسر
آمریکایی که در فهرستی در اختیار وی قرار داده شده تماس حاصل نماید.
ص: 159
ب در ساعات اداری کنسولگری، باید به دفتر اطلاعات اعلام شود که تلفنهای غیرعادی را به
کنسول و در غیاب وی به کنسول دیگر و یا معاون کنسولی ارجاع دهد.
ج در صورتی که معلوم شد که ارباب رجوع خواستار پناهندگی سیاسی است، افسر آمریکایی (افسر
امنیتی یا کنسول و یا غیره) باید:
(1) فرد را به یک مکان خصوصی و امن منتقل سازد (در سفارت می توانید از اطاق کوچکی که در
سمت چپ سالن اطلاعات و هم اکنون در اشغال ADIاست استفاده کنید. در کنسولگری از اطاق 211
استفاده نمایید).
فرد مورد نظر نباید تنها گذاشته شود و تا حد امکان نباید به وسیله کارمندان محلی رؤیت شود.
(2) سعی کنید فرد مورد نظر را آرام نموده و به حرفهایش همان گونه که قبلاً ذکر شد گوش فرا دهید از
بازجویی مستقیم امتناع ورزید و قول و تعهدهای صریح و بی پرده ندهید.
(3) افسر امنیتی، کنسول یا مقامی که در بالا ذکر شد فورا با یکی از مقامات ریاست ایستگاه در دفتر یا
محل سکونت وی تماس گرفته و او را در جریان «ورود یک محموله» قرار خواهد داد و از او خواهد
خواست که بیاید و آنرا تحویل بگیرد.
د در ساعات غیراداری:
(1) گاردهای حفاظتی در سفارت و کنسولگری در مورد پذیرش یک پناهنده احتمالی توجیه شده اند.
در صورت دریافت یک تلفن غیرعادی آنها سریعا با افسر امنیتی و یا افسر آماده به خدمت تماس خواهند
گرفت. گارد به افسر مربوطه اطلاع خواهد داد که شخصی می خواهد در مورد یک مسئله مهم با وی
ملاقات کند و او نیز برای بررسی آن خواهد آمد. پس از آن گارد امنیتی سعی خواهد کرد ارباب رجوع را به
اعصاب خود مسلط سازد و در صورتی که زبان او را نفهمد سعی خواهد کرد با استفاده از کارتهای
مخصوص نام، ملیت و حرفه او را تعیین کند.
(2) افسر امنیتی یا افسر آماده به خدمت پس از مشخص کردن این مسئله که ارباب رجوع متقاضی
پناهندگی سیاسی است فورا با ریاست ایستگاه تماس گرفته و پیام را به او خواهد داد و منتظر ورود او و
تحویل ارباب رجوع می گردد.
ه تماس در محل سکونت: در صورتی که با یکی از مقامات آمریکایی در محل سکونت تماس گرفته
شود و یا در صورتی که فردی از ملیتهای مذکور طی یک مکالمه تلفنی بخواهد با وی ملاقات نماید، همان
اهداف اساسی از قبیل پذیرش، تأمین امنیت و مطلع ساختن مقامات مسئول به کار گرفته می شود، لیکن
کاربرد آنها متفاوت است، ولی نباید اصول شدید و سختی در پیش گرفته شود، بخش اعظم مسئله بستگی
به قضاوت مقام آمریکایی دارد.
بازگرداندن داوطلبین کمونیست
ص: 160
سند شماره (3)
3 ژانویه 73 13 دی 1351طبقه بندی: سرّی حساس
از: ریاست بخش بلوک شورویبه: رؤسای قرارگاهها و پایگاهها
اقدام: بخوانید و به عنوان مرجع نگاه دارید
موضوع: حساس ردتاپ، بازگرداندن داوطلبین کمونیست
1 در ماههای اخیر تعدادی از اتباع ملیتهای ردتاپ REDTOP وارد تأسیسات ال. ان. باز
(L.N.BUZZ) شده و متقاضی پناهندگی سیاسی شده اند. بسیاری از آنها به صورت پناهنده و یا متارکه گر
درآمده اند و بسیاری از افراد گروه دوم نیز اطلاعات مفیدی ارائه کرده اند. تعداد عمده ای از آنها متقاعد
شده اند که به کشور خویش بازگردند و برای ما کار کنند و اکثر آنها نیز در حال حاضر به عنوان عوامل
درازمدت در مکان مربوطه برای ما حائز اهمیت می باشند. در بعضی از موارد، قرارگاهها توانسته اند در
برخورد با داوطلبین ردتاپ به خوبی عمل کنند و در موارد دیگر فرصتهای فوق العاده ارزشمندی را از
دست داده اند. این از دست رفتنها عموما نتیجه عدم درک صحیح اهداف، اولویتها و تواناییهای دبلیو.
او.میس (W.O.MACE) در قرارگاههای حوزه فعالیت و نتیجه مشکل بودن برقراری ارتباط با داوطلب
بوده است. این مرسله و ضمائم آن به منظور تصریح اهدافمان و آشناسازی قرارگاههای حوزه فعالیت با
تواناییهای بی.کی. هرالد (BKHERALD) در بهره برداری از داوطلبین ردتاپ و به منظور قادر ساختن
مأموران به کسب اطلاعات ضروری از اتباع ملیتهای ردتاپ که با آنها زبان مشترک ندارند طرح ریزی
شده است.
2 گذشته از مسئولیتهای ال. ان. باز در قبال متقاضیان پناهندگی و کمک به پناهندگان که در مرسله ها
و نامه های هوایی دیگر بحث آن رفته است، ما در اینجا فقط در رابطه با افرادی صحبت می کنیم که دارای
اهمیت اطلاعاتی هستند. گرچه متارکه گران می توانند اطلاعات بسیار خطیری ارائه کنند، ولی موارد کمی
را می توان پیدا کرد که اگر فرد مزبور به محل کار سابق خود بازگشته و در محل مربوطه حداقل برای یک
مدت متعارفی مانده بود به ارزشش افزوده نمی شدبنابراین «بازگرداندن» باید هدف اولیه در برخورد با
یک داوطلب خوش محل باشد. علاوه بر این، معمولاً تحت ارشاد ستاد مرکزی، گاهی باید سعی کرد که
یکی از افرادی که یک عامل مفید می تواند باشد، حتی اگر دسترسی چندان به منابع حساس نداشته باشد،
بازگردانده شود. در صورتی که یک داوطلب جوان و خوش برخورد با انگیزه های مهم، ولی بدون دسترسی
به منابع مهم وارد شود، ما آماده ایم که او را در حرفه اش کمک و راهنمایی نمائیم تا بتواند به منابع موردنظر
دسترسی پیدا کند. اکثر این گونه افراد پناهنده هستند و نه متارکه گر، معقول این است که بازگردانیده شوند.
3 وقتی که ما از بازگرداندن یک داوطلب برای «کار در محل مربوطه» صحبت می کنیم، منظورمان این
است که او پس از بازگشت به موطن خود در محل موردنظر به کار مشغول شود. واضح است که اگر یک
مقام کمونیست مستقر در منطقه شما بتواند بازگردانده شود، ما خواهیم توانست از موقعیت وی تا زمانی که
خارج از کشور کمونیستی مستقر است بهره برداری اطلاعاتی بنماییم. ولی به استثناء موارد خاص، هدف
نهایی ما این است که داوطلب به موطن خود بازگردد و به عنوان عامل یا جاسوس ما در داخل کشور خود
به کار مشغول شود.
4 بی. کی. هرالد در داخل کشورهای ردتاپ عوامل مقیم بسیاری دارد. ما قادر هستیم عملیات خود
ص: 161
را برای مدت نامعلومی ادامه دهیم و می توانیم در زمانی که یک عامل باید کشور خود را ترک کند در
خانواده های آنها در کشورهای ردتاپ عامل دیگری را به کارگیریم. برای اینکه بتوانیم داوطلبها را به
صورت یک عامل مقیم ردتاپ درآوریم، لازم است که تمام مقامات بی.کی. هرالد که ممکن است با
این گونه اشخاص مصاحبه نمایند. با روشهای ما آشنا شده و علاوه بر این لازم است که تمام قرارگاههای
حوزه فعالیت وسایل عملیاتی خاصی را در اختیار داشته باشند، تا بتوانند اطلاعات مورد لزوم ستاد
مرکزی را به دست آورده و به ما بدهند تا ما نیز بتوانیم روش اقدام صحیح را پیش پای آنها بگذاریم. در
مورد تمام داوطلبین، زمان شدیدا محدود است؛ مگر آنکه مقام رابط بتواند حداقل اطلاعات ضروری را به
دست آورد، مگر آنکه به ستاد مرکزی سریعا اطلاع داده شود، و مگر آنکه ستاد بتواند سریعا با
راهنماییهای لازم به آنها پاسخ دهد، و در غیر این صورت می بینیم که فرصت بازگردانیدن یک داوطلب
سریعا از دست رفته است. بنابراین، قرارگاههای حوزه فعالیت باید آماده باشند که بتوانند با عوامل
بالقوه ای که ممکن است امکان ملاقات دیگری با آنها نباشد و نیز در مورد آنهایی که طرح ریزیها می تواند
سر فرصت و باحوصله انجام گیرد برخورد نماید.
5 روشهای کلی مورد استفاده «در بازگردانیدن» را شاید با تشریح موارد خاصی که با وجود
محدودیت زمان با آنها اخیرا برخورد شده بتوان بهتر توضیح داد:
الف در اولین ملاقات قرارگاه با پایگاه فرد را در مورد انگیزه ها، سوابق بیوگرافیک و دیگر دستورات
عملیاتی ضروری مورد سؤال قرار می دهید. در صورتی که زمان اجازه دهد، در رابطه با نکات موردنظر
قرارگاه یا پایگاه در پرس وجوهای اولیه یا بعدی قبل از عزیمت وی می توانید سؤالاتی بنمایید.
ب جریان و تمام جزئیات مربوطه به وسیله تلگرام فوری یا آنی به اطلاع ستاد رسانیده می شود. در
این رابطه اگر چند تلگرام کوتاه ارسال کنید مؤثرتر از تلگرامهای طولانی تر خواهد بود.
ج ستاد با راهنمایی در مورد قرارگاه یا پایگاه و داوطلب پاسخ می دهد و یک سیستم رمزنویسی
خاص را پیشنهاد می کند. از داوطلب خواسته می شود که این سیستم رمز را حفظ کند و برای او یک
شاخص رمزنویسی تعیین می گردد. پس از آن به داوطلب گفته می شود که به کشورش بازگردد و منتظر
نامه ای باشد (که توسط مقام بی.کی.هرالد بطریق امنی برای او به کشورش ارسال خواهد شد) که دو یا سه
ماه پس از مراجعت برای او فرستاده خواهد شد و حاوی دستورات نوشته شده به رمز می باشد.
د ستاد نیز پس از آن محموله ای از وسایل ارتباط مخفی احتیاجات گزارشگری و دستورات دیگر را
فراهم می آورد و یا از طریق پرتاب از هواپیما و یا به طریق مطمئن دیگری به دست عامل در موطن خود
می رساند.
ه پس از آن یک پیام رمز نوشته از داخل کشور به داوطلب داده می شود تا بداند که محموله عملیاتی را
چگونه دریافت دارد.
6 البته طرح عملیاتی دقیق نسبت به شرایط تغییر می کند؛ مثلاً آیا هویت و دسترسی به داوطلب
مشخص شده و یا نامعلوم است؟ آیا این یک عملیات ضربتی است که در آن ما از نظر زمانی با داوطلب
دچار محدودیت هستیم و یا زمان کافی برای تکمیل یک طرح پیچیده و مؤثر عملیاتی وجود دارد؟ پاسخ
به این سؤالات مشخص می کند که آیا باید با او به طور غیرمستقیم و غیرشخصی تماس برقرار شود و یا
باید او را فورا در یک طرح ارتباطی قرار دهیم که از طرف کارمندانمان در کشورهای ردتاپ ما را به
ص: 162
مخاطره می اندازد. اگر زمانی کافی وجود داشته باشد و پاسخ به سؤالات نیز حاکی از آن باشد ،به بعضی از
این افراد بازگشت شونده می توان قبل از مراجعت به کشورشان پیامهای رمز نوشته ای تحویل داد.
7 مهمترین عاملی را که در یک برنامه ضربتی باید در نظر داشته باشیم این است که حتما آدرس پستی
داوطلب در مؤطن وی را به دست آوریم. منظور ما آدرسی است که وی بتواند از طریق آن نامه های پستی
شده به او در داخل کشورش را بدون دردسر به دست آورد. و ممکن است آدرس محل سکونت و یا آدرس
دوست و خویشاوندی باشد که به محض دریافت نامه به او مظنون نشود. مؤثرترین روش کسب این
اطلاعات این است که او در پشت پاکتی آدرس را به زبان خودش بنویسد و در ضمن به وی اطمینان داده
شود که از آن فقط به عنوان یک نمونه استفاده خواهد شد. علاوه بر این ما باید یک شاخص رمز نوشته
برای او در متن باز تهیه کنیم که به صورت یک نام و یا عبارت باشد و او به محض رؤیت آن بفهمد که نامه
حاوی رمز نوشته شده است. در اولین پاسخ، قرارگاه معمولاً خواهد گفت که آیا رمزنویسی معتبر است و
دیگر اینکه از چه سیستم رمزنویسی باید استفاده شود. در صورتی که زمان کافی وجود ندارد، بی درنگ به
داوطلب مهم، یکی از سیستمهای آبی و یا حرارتی رمزنویسی را بدهید. تحت این شرایط اگر داوطلب
نخواهد هیچ یک از سیستمهای یاد شده را بپذیرد بدون درنظر گرفتن تأیید ستاد مرکزی سیستم
میکرودات را به او بدهید.
8 در مورد داوطلبی که ستاد فرصت کافی برای راهنمایی و تخصص دارد شرایط برخورد فرق
می کند. در صورت موجودیت زمان کافی و امیدوارکننده بودن فرد مزبور ما می توانیم یکی از مأموران
کادری مجرب در سیستمهای ارتباطی مورد استفاده در منطقه کمونیستی را بفرستیم تا وی را در زمینه این
ارتباطهای منظم، مستقیما آموزش دهد. در این مورد ما ممکن است اصلاً احتیاجی به ارسال نامه به عامل
در منطقه ردتاپ نداشته باشیم و مستقیما با وی تماس شخصی برقرار سازیم. در صورت کافی بودن زمان
و ناشناس بودن فرد، احتمالاً سعی خواهیم کرد با استفاده از فرصت انگیزه ها و تناسب وی را به عنوان یک
عامل مشخص سازیم. این مورد نیز می تواند از طریق ارتباط تلگرامی به ستاد، یا از طریق ارسال یک افسر
آماده به خدمت موقت از قرارگاه حل شود.
9 به منظور سهولت بازجویی از داوطلبین در برنامه های ضربتی و غیرضربتی، ضمیمه «الف» حاوی
سؤالاتی به زبان انگلیسی و چند زبان کشورهای ردتاپ است. از داوطلب خواسته می شود که با دست
خط خود و با حروف درشت به این سؤالات پاسخ دهد.
جدول از الفبای YKBAND, VSYOKE, CKPOLAR با تلفظ آنها به حروف لاتین تهیه شود که
می توان توسط آنها پاسخ هر فرد به زبان اصلی اش را گزارش نمود. در صورت تمایل، تلگرامها را می توانید
به شماره ضمیمه متصل ساخته و به این مرسله ارجاع دهید. پرسش نامه به دو بخش تقسیم شده است.
بخش اول مربوط به وضع، مقام و تاریخچه بیوگرافیک داوطلب است. بخش دوم خواستار دریافت
پاسخهایی عملیاتی است که می تواند در طرح ارتباطی مخفی مفید واقع شود. در صورت کافی بودن زمان،
از داوطلب بخواهید که بخش دوم را پس از تکمیل بخش یکم و پس از صدور اجازه از طرف ستاد به
قرارگاه تکمیل نماید، ولی در موارد امیدوار کننده ای که وقت کافی موجود نیست به قرارگاهها اجازه داده
می شود که بنابه ابتکار خود در مورد بخش دوم عمل کنند. ارزش این پرسش نامه این است که از طریق آن
مقامی که به زبان اصلی داوطلب آشنایی بسیار ندارد، می تواند اطلاعات ضروری و لازم را کسب نماید.
ص: 163
علاوه بر این، این امکان پدید می آید که حتی درصورت محدودیت زمانی به مهمترین سؤالها پاسخ داده
شود و از طریق جوابهای نوشته شده در قبال سؤالها نکات ابهام و اغلاط نیز به طرز قابل ملاحظه ای
کاهش یابد.
10 ضمیمه «ب» حاوی فرمهایی به زبان انگلیسی و زبانهای ردتاپ است تا ایجاد ارتباط رمزنویسی
با داوطلب با سهولت انجام گیرد. سؤالاتی نیز در رابطه با آدرس پستی او در زادگاهش و نوع نامه هایی که
در آنجا دریافت می کند، تعیین یک شاخص رمزنویسی، یک سری دستورالعمل جهت ظهور یا خواندن
سیستمهای رمز نوشته متفاوتی که یک عامل دریافت می دارد (شامل میکرودات) و احتیاج به ظاهرکننده
خاصی ندارد و رمزنویسی کاربن نیز در آن آمده است. دستورالعملهای مربوط به عامل توأم با نمونه
پیامهای ظاهر شده و پیامهای آماده ای است که داوطلب می تواند در صورت فرصت با تمرین آنها را ظاهر
نماید. دستورالعملهای مربوط به میکرودات نیز شامل گلوله های عدسی و نمونه های میکرودات است.
کاربنهای رمزنویسی تمرینی نیز با دستورالعمل مربوط به رمزنویسی کاربنی ارائه می شود. متون زبانهای
خارجی به دو صورت تهیه شده است : به صورت استاندارد و به صورت نوشته های ریز با کاغذ قابل حل
در آب. نوع دوم را می توان به داوطلب داد تا در فرصتهای موجود به مطالعه آنها بپردازد؛ ولی او نباید به
هیچ وجه همراه با این دستورالعملها به کشورش مراجعت نماید.
11 دستورالعمل ضمیمه «ب» مفصل تر از فرمهای استاندارد WOLOCK به منظور استفاده و آموزش
دادن توسط تکنیسین رمزنویسی است. این متون وسیع فرض را بر آن قرار می دهند که مقام رابط در
موقعیتی قرار دارد که از نظر دستورالعمل قادر نیست کمک چندانی به داوطلب بنماید، ولی باید متوجه بود
که گرچه این دستورالعملها گسترده و وسیع هستند، ولی بدون ارائه آموزش توسط یک مدرس رمزنویسی
نمی توانند به قدر کافی مؤثر واقع شوند. در مواردی که شرایط و زمان ایجاب کند ما ترجیح می دهیم که
تکنیسین WOLOCKجهت آموزش فرد فراخوانده شود، به همین ترتیب رؤسای قرارگاه و یا پایگاه نیز
در صورت فرصت خود را در اختیار تکنیسین /CCB بگذارند تا مقام رابط نیز به طور کامل در مورد
استفاده از سیستمهای ارائه شده آموزش دیده و در موارد لزوم از آنها استفاده کند. حداقل تمام مقاماتی که
با داوطلبها سروکار دارند بایستی با مثالها و نمونه های ضمیمه «ب» آشنایی پیدا کنند. در صورت لزوم
می توانیم نسخه های دیگری از این نمونه ها را برایتان ارسال داریم. تمام افسران عملیاتی حوزه فعالیت نیز
باید کاملاً با این فنون آشنا بشوند.
12 تجزیه و تحلیل داوطلبین ردتاپ در سالهای اخیر صریحا نشان می دهد که سازمانهای ردتاپ از
داوطلبهای پیچیده و جدی به عنوان یک محرک استفاده نکرده اند، ولی ترس از تحریک، بیش از علل
دیگر مسئول بدرفتاری با داوطلبین بوده است. ما نتیجه گرفته ایم که اگر به دلیل ترس از تحریک از یک
مورد امیدبخش دوری گزینیم به خودمان خدمت نکرده ایم. ما مایل هستیم که ظاهرا طی یک دوره معقول
با یک فرد مفید کار کنیم و می توانیم آن را به طریقی انجام دهیم که اگر فرد مورد نظر تحت کنترل بود ضرر
چندانی به ما نرسد. ما می توانیم مشخص کنیم که آیا یک عامل مولد اطلاعات صادقانه ای ارائه می کند یا
خیر.
13 یک مسئله حقوقی مربوط به ترغیب «به بازگشت» نیازمند اظهارنظر خاصی است. بسیاری از
داوطلبین و متارکه گران با اصرار، خواهان تضمین اسکان دوباره در WODUAL می باشند؛ قرارگاه حق
ص: 164
ندارد به اختیار خود چنین تعهدی بنماید و ستاد نیز از قدیم الایام مایل نیست این اعتبار را عطا کند. عامل
یا جاسوسی که با کمال وفاداری «در داخل» طی یک دوره (معمولاً چند سال) به آمریکا خدمت کند اگر
زمانی بخواهد «بازنشسته» شود درخواست وی تحقق خواهد یافت و افسران عملیاتی حوزه فعالیت
صلاحیت دار نیز معمولاً این نکته را بدون تعهدی خاص در مورد اسکان دوباره در WODUALبه آنها
یادآور می شوند. «غرب» یا «یک کشور دوست» کلماتی قابل قبول هستند. ولی ستاد به عنوان آخرین راه
چاره و در صورتی که ارزش یک داوطلب ایجاب کند تعهد خواهند کرد که وی را در WODUAL اسکان
دهد، ولی قرارگاه باید تلاش کنند که بدون قبول چنین تعهدی داوطلب مزبور را بازگردانند.
14 یک مسئله نهایی دیگری که مشکلاتی را به وجود آورده این است که تلگرامهای مربوط به
داوطلب همیشه مورد توجه عناصر ذینفع ستاد در مواقع درست قرار نمی گیرد. به منظور تسریع برخورد و
تأمین امنیت کانال تلگرامی باید تحت عنوان «حساس PLAERONAUT» و با اولویت بسیار ارسال
گردد. استفاده از اولویتهای بالا نیز توسط محدودیت زمانی مشخص می شود. حداقل در ملاقات اولیه،
تلگرام نباید حامل شاخص FJPASTIM و یا حاوی درگیری رسمی با WONIKباشد تا مورد تصویب
ستاد قرار گیرد. شاخص PLAERONAUT حداقل تا زمانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت که امیدی به
بازگرداندن فرد نباشد.رابرت پی. تیسی
دستورالعملهای مربوط به داوطلب
سند شماره (4)
سرّی
موضوع: دستورالعملهای مربوط به داوطلب
این یادداشت به صورت مروری بر مسئولیتهای پرسنل قرارگاه در هنگام رویارویی با داوطلبی از
شوروی، اروپای شرقی، چین، کره شمالی، ویتنام شمالی، کوبا و کشورهایی چون سوریه و عراق مطرح
می شود. همان گونه که حتما می دانید، داوطلبین، مخصوصا در حوزه شوروی اطلاعات بسیار خطیر و
مهمی را در اختیار آژانس قرار داده اند. در تجارب بخش بلوک شوروی، حاصل از برخورد با داوطلبین
روسی و اروپای شرقی در خارج از بلوک، دلیلی در دست نیست که براساس آن بتوان گفت که سازمان
کا.گ.ب، جی.آر.یو سعی کرده اند با عملیات نفوذی خود پرده از روشها و پرسنل آژانس بردارند. نکته
اصلی این است که داوطلبین این کشورها معمولاً مشروعیت دارند و تا زمانی که عکس آن ثابت نشده باید
با آنها به همان نحو رفتار نمود. لطفا به خاطر بسپارید که یک داوطلب متارکه گر نیست و مهم نیست که او
چه می گوید و موقعیتش چیست. این را به خاطر داشته باشید تا مسئله به کارگیری و یا بازگرداندن در
نتیجه این برداشت که وی ممکن است به دنبال بیاناتش یک متارکه گر به حساب آید از میان برود.
در اکثر موارد گارد محافظ، افسر آماده خدمت یا افسر امنیتی سفارت حضور یک داوطلب را در
محوطه سفارت یا کنسولگری به شما اطلاع خواهد داد. همچنین ممکن است که از دفتر حفاظت منافع
آمریکا یا گروه کمک مستشار نظامی آمریکا به عنوان نقطه تماس استفاده شود. به این مقامات دستور داده
شده است که ما را با جمله «من برای آقای میدی پیامی دارم» و همراه با محل آقای میری در جریان ورود
یک داوطلب احتمالی قرار دهند. به گاردهای محافظ نیز گفته شده است که ریاست ایستگاه، معاون
ریاست ایستگاه و ریاست شعبه اول را در جریان امر بگذارند. در غیاب تمام این افراد او باید به یکی از
ص: 165
مقامات ایستگاه آشنا موضوع را گزارش دهد. به هر حال زمانی که شما وارد سفارت یا کنسولگری
می شوید داوطلب یا همراه گارد محافظ خواهد بود و یا در کتابخانه سفارت منتظر شماست. همراه با فرد
مزبور شما وارد اطاق 113 سفارت (دفتر مخفی ریاست شعبه اول) یا اطاق 404 کنسولگری می شوید که
هر دو آنها محیطی امن برای بازجوییهای اولیه است. در صورتی که پس از ملاقات با فرد داوطلب متوجه
شدید که زبان یکدیگر را نمی فهمید ما در مورد زبانهای بلوک، روسی و چینی مطالبی تهیه کرده ایم که
حاوی تعارفات اولیه به زبان اصلی فرد مزبور، مطالب مربوط به بازجویی، و تقاضانامه پناهندگی سیاسی
است (این پاکتها در گاوصندوق شعبه اول و کشوی بالایی گاوصندوق معاون ریاست ایستگاه قرار دارند).
علاوه بر این فهرستی از اسامی آن دسته از مقامات سفارت را که زبانهای خارجی مورد نیاز را می دانند
تهیه کرده ایم.
واضح است تمام مسائل و مشکلاتی را که در رابطه با یک داوطلب ممکن است گریبانگیر شما بشود
نمی توان پیش بینی کرد که روش مورد استفاده جهت تماس او با شما و یا وضع روحی و جسمانی او در
لحظه ورود از این جمله است. معذالک فهرست ضمیمه به شما راهنماییهای لازم را می نماید و نشان
می دهد که حداقل چه اطلاعاتی را باید از یک داوطلب کسب نمایید.
بنابراین:
الف از او بخواهید که به سفارت یا محل کار خود بازگردد (اگر یکی از مقامات PCS است)، در توجیه
این اصرار می توانید بگویید که برای خارج نمودن وی از کشور به زمان بیشتری نیاز دارید. اگر فرد معقولی
است، به او دستورالعمل ملاقات بعدی (شامل زمان، محل ملاقات و محل ثانی ملاقات) و شرایطی را که
باید برای ملاقات بعدی فراهم آورد به او بدهید. هر افسر باید منطقه یا مکان امنی را برای چنین
رویدادهایی درنظر داشته باشد.
ب اگر وی موافقت کند که در محل خودش به کار مشغول شود، ولی به طور موقت به اینجا آمده است
و به زودی به نقطه دیگری خواهد رفت مسائل زیر باید درنظر گرفته شود:
1) آدرس موطنش را که از طریق آن نامه های ارسالی را به دست می آورد بگیرید و بگویید که در پشت
پاکتی، خودش این آدرس را مرقوم دارد.
2) یک شاخص رمزنویسی برای داوطلب معین کنید که معمولاً به صورت نام یا عبارتی در متن باز نامه
باشد و او با رؤت آن متوجه شود که نامه حاوی رمز نوشته است.
3) به او باید نحوه ظهور رمزنویسی نیز گفته شود (دستورالعمل مربوط به رمزنویسی آبی و حرارتی نیز
در ضمیمه ارسال شده است). اگر زمان کافی وجود ندارد که بتوان با ستاد در مورد صدور رمزنویسی
مشورت کرد، بدون درنگ دستورالعمل مربوط به ظهور سیستم رمزنویسی آبی یا حرارتی را به داوطلب
امیدبخش بدهید.
4) مشخص کنید که آیا او دوستان و یا خویشاوندان غربی طرف مکاتبه در غرب دارد و یا دوست و
خویشاوندی دارد که به غرب مسافرت کرده و یا خواهند کرد یا خیر.
اگر او با کار در محل مربوطه موافقت نکرد یا شرایط موجود این امکان را از بین می برد، او را در نقطه ای
دور از دسترس افراد محلی اسکان دهید تا در مورد وی تصمیمی گرفته شود (در این مورد می توان از یک
اطاق کوچک دارای توالت در مجاورت آزمایشگاه عکاسی محوطه سفارت و یا به عنوان آخرین راه
ص: 166
چاره از یکی از آپارتمانهای سفارت استفاده نمود) و در تمام اوقات یکی از افسران ایستگاه باید همراه
داوطلب بماند.
یک تلگرام فوری همراه با کلیه اطلاعات مربوطه به قرارگاه بفرستید. در صورتی که داوطلب مزبور
عضو یکی از سفارتهای محلی است به پرونده 201 سفارت مراجعه کنید و اطلاعات ذکر شده در آن را نیز
به قرارگاه بفرستید. به دنبال آن اطلاعات حاصله از بازجویی را نیز ارسال نمائید. در صورتی که داوطلب
خواستار متارکه نیست شما نمی توانید به او قولی بدهید، لیکن می توانید به او اطمینان بدهید که در مورد
وی همکاری تام به عمل خواهد آمد. این بار باید حتما از او یک تقاضای پناهندگی با دست خط خودش
دریافت دارید (خطوط اصلی این تقاضانامه به زبانهای مختلف در گاوصندوق ریاست شعبه اول و
گاوصندوق معاون رئیس ایستگاه وجود دارد).
در صورتی که داوطلب خواستار متارکه بود و یکی از مقامات اطلاعاتی مورد توجه ستاد است ما سعی
خواهیم کرد او را به سرعت از کشور خارج سازیم. اگر داوطلب در این طبقه واقع نمی شود و از نظر
عملیاتی نیز نمی تواند مورد استفاده قرار گیرد، کمیته متارکه گر سفارت بنابه دستور ریاست ایستگاه
تشکیل جلسه خواهد داد تا مشخص شود که آیا می تواند به او امتیاز متارکه گر را داد یا خیر. در صورتی که
داوطلب یک افسر اطلاعاتی باشد و یا بتوان از او استفاده عملیاتی نمود، کمیته متارکه گر تشکیل جلسه
نخواهد داد و در جریان امر نیز قرار نخواهد گرفت.
دستورالعمل مورد استفاده برای کاربن نویسی (رمزنویسی)
سند شماره (5)
دستورالعمل مورد استفاده برای کاربن نویسی (رمزنویسی)
(این دستورالعملها را به دقت بخوانید)
رمزنویسی با کاربن
1 رمزنویسی با کاربن
یک کاربن رمزنویسی مانند یک قطعه کاغذ نامه نگاری عادی است. لیکن این کاغذ خاص مانند کاغذ
کاربن ماشین تحریر عمل می کند و تحت فشار یک مداد، یک جوهر غیرقابل رؤیت از آن بر روی یک
صفحه کاغذ منتقل می گردد. بین کاربن ماشین تحریر و کاربن رمزنویسی چهار تفاوت اساسی وجود دارد.
(1) جوهر کاربن رمزنویسی غیرقابل رؤیت و بسیار ناچیز است، (2) هردو طرف این کاربن رمزنویسی
دارای آن جوهر خاص است و شما می توانید از هر دو طرف آن استفاده کنید، (3) اگر این کاربن را در جای
مناسب نگاهدارید و در کارکردن با آن دقت نمائید می توانید از هر کاربن برای نوشتن 30 پیام استفاده
نمائید. (4) تنها ما قادر به خواندن آنچه نوشته اید هستیم. با استفاده از این کاربن رمزنویسی شما به طریقی
خالی از خطر با ما ارتباط برقرار خواهید کرد.
مراقب باشید که کاربن رمزنویسی کثیف و یا با کاغذهای دیگر اشتباه نشود. هنگام استفاده از کاربن
دستهایتان باید تمیز باشد و تنها لبه کاغذ را با دست بگیرید کاربن را در جایی بگذارید که بتوانید آن را بعدا
پیدا کنید تا در ضمن کثیف نیز نشود. برای سهولت در تشخیص آن می توانید یک چیز معمولی مانند یک
یادداشت، شماره تلفن و یا آدرس و غیره در یک گوشه آن بنویسید.
آماده کردن کاغذ نامه سفید
ص: 167
2 آماده کردن کاغذ نامه سفید
برای این کار می توانید از هر کاغذی که برای نامه نگاریهای شخصی استفاده می کنید بهره برداری
نمایید. بهترین نوع کاغذ غیرشفاف است که نه چندان ضخیم و نه چندان نازک می باشد.
کاغذی را که می خواهید بر روی آن چیز بنویسید بر روی یک سطح تمیز قرار دهید. با یک قطعه
پارچه تمیز چون یک دستمال به آرامی از چپ به راست و ازبالا به پایین کاغذ را کاملاً پاک کنید. پس از آن
کاغذ را 90 درجه چرخانده و همان کار را انجام دهید. کار تمیز کردن و چرخانیدن نامه را در هر چهار
جهت انجام دهید. سپس کاغذ را برگردانده و پشت آن را نیز پاک کنید این پاک کردنها سبب می شود که
الیاف کاغذ بلند شود و جوهر سری را به خوبی در خود بپذیرند.
این نامه را درست مانند نامه ای که به اقوام و دوستان خود می نویسید، بنویسید این نامه باید حاوی
مطالبی باشد که توجه بیگانگان را به خود جلب ننماید و علاوه بر این عناوینی داشته باشد که سبب
تحریک سوءظن و کنجکاوی خواننده نامه نشود. بهترین راه برای فهمیدن اینکه این نامه خوب است یا
خیر این است که از خودتان سؤال کنید «آیا این نامه ارزش ارسال شدن دارد؟ اگر جواب «بلی» بود نامه
خوب است.» نامه را بر روی یک سطح نرم و تمیز و با یک خودکار بنویسید.
الف در نامه چیزی ننویسید که شما را به عنوان ارسال کننده معرفی نماید.
ب نام اصلی خود را در پایین نامه ننویسید. به جای آن از یک اسم مستعار استفاده کنید و در تمام
نامه های آتی نیز همان نام را به کار ببرید.
ج در پشت پاکت نامه آدرس و یا نام بازگشتی نامه را ننویسید.
د نامه را در صندوق پستی محلی و منطقه ای خود نیندازید.
ه نامه را به اداره پست نبرید. به جای آن از صندوق پست خیابانها استفاده کنید، البته در موقعی که
کسی شما را نبیند.
آماده کردن پیام سری
3 آماده کردن پیام سری
قبل از مبادرت به نگارش دستهای خود را کاملاً بشویید، شما باید پیام سرّی را درست مانند یک نامه
عادی بنویسید. متن قابل رؤت در کار خواندن پیام توسط ما دخالتی نخواهد داشت.
نوشتن پیام رمز باید به صورت زیر انجام شود.
الف یک ورق کاغذ سفید و تمیز (الف) روی یک سطح سخت و تمیز (شیشه بهتر است) قرار دهید.
ب نامه (ب) را روی آن قرار دهید به طوری که روی صفحه به سمت بالا باشد.
ج کاربن رمزنویسی را روی نامه قرار دهید (C). اگر در یک طرف کاربن رمزنویسی چیزی نوشته اید
تا کنجکاوی کسی تحریک نشود، روی نوشته نشده آن را حتما بر روی نامه قرار دهید.
د روی این کاربن یک ورق کاغذ تمیز دیگر (د) قرار دهید. این ورقی است که بر روی آن مطلب
خواهید نوشت.
ه چهار ورق مربوط را از طرف پایین و چپ با یکدیگر تطبیق دهید. با فشار کمی که بر روی حاشیه
کاغذها می آورید از جابجا شدن آنها در هنگام نوشتن جلوگیری کنید. در نقاطی که چیزی می نویسید
فشاری وارد ننمایید.
ص: 168
و برای نوشتن از یک مداد نرم استفاده کنید (چون مدادهای سخت آثار قابل توجهی از خود به جای
می گذارند). هنگام نوشتن با مداد آنقدر فشار وارد نکنید که آثاری از آن بر روی پیام رمز نوشته باقی
بماند. همیشه فشار ثابتی را به کار ببرید. در هر چهار طرف کاغذ 2 سانتی متر فاصله ایجاد کنید. نامه را به
حروف درشت 5 میلی متری بنویسید. به جای نقطه آخر جمله حرف «X» را بگذارید. اگر کلمه خاصی
مانند نام و یا شماره ای بسیار پراهمیت است آن را دوبار بنویسید. یعنی یک بار آن را نوشته و پس از کلمه
«تکرار» بار دیگر آن را بنویسید. در پایان پیام رمزنویسی کلمه «پایان» را بنویسید.
ز پس از خاتمه پیام رمز نوشته کاغذ (د) را از بین برده، کاربن رمزنویسی (ج) را جهت استفاده های
آتی پنهان سازید. با دقت هردو طرف کاغذ(ب) را بررسی کنید تا آثار نوشتن بر روی آن نمانده باشد. برای
این کار آن را به طور مورب در برابر نور بگیرید و نامه را به آرامی بچرخانید و بالا و پایین ببرید اگر در روی
این نامه اثری مشاهده کردید آن نامه را از بین ببرید و با استفاده از فشار کمتر نامه دیگری بنویسید.
ح اگر هنگام نوشتن پیام رمز اثری بر روی کاغذ بماند آن نامه باید نابود شود، بهتر است قبل از نوشتن
هر پیام تمرین کنید، لیکن به جای استفاده از یک نامه و کاربن رمزنویسی واقعی از اوراق تمیز استفاده
کنید. وانمود کنید که در حال نوشتن یک پیام رمز هستید با فشار کم یک جمله بنویسید و به نوشتن این
جمله ادامه دهید. لیکن در هر جمله میزان فشار را بالا ببرید. ورق «ب» را در زیر نور بررسی کنید.
می بینید که باید از بیشترین فشار استفاده کنید تا اثری از آن برجای نماند علت هم این است که کاربن
رمزنویسی برخلاف کاغذ کاربن ماشین تحریر حساسیت بسیاری ندارد.
ط پس از آنکه اطمینان یافتید که از مداد بر روی نامه اصلی اثری باقی نمانده دستهای خود را
بشویید، نامه را طبق معمول تا کرده و در پاکت بگذارید. هنگام این کار دقت کنید که انگشتانتان بر
روی بخش رمز نوشته مالیده نشود چون این کار باعث پاک و ناخوانا شدن آن می گردد. می توانید با
استفاده از یک قطعه کاغذ نامه اصلی را تا کنید، ولی یادتان باشد که آن را همراه نامه اصلی در پاکت قرار
ندهید.
اقدامات احتیاطی
4 اقدامات احتیاطی
الف هرگز نامه اصلی را در تماس با کاربن رمزنویسی قرار ندهید. کاربن رمزنویسی و نامه ها را تنها به
کمک لبه آنها بردارید و آنها را به هیچ وجه تا ننمایید.
ب در پیام رمزنویسی هرگز سعی نکنید کلمه ای را پاک کرده و یا دوباره بنویسید. به جای آن کلمه
اشتباه را پس از کلمه نادرست بنویسید و پس از آن کلمه صحیح را قرار دهید.
ج قبل از نوشتن پیام، پیش نویسی از آن را تهیه نمایید. به این ترتیب خواهید توانست قبلاً اصلاحات
لازم را انجام دهید. علاوه بر این پس از تهیه پیش نویس خواهید توانست به نحوه نوشتن خود توجه
بیشتری کرده و اشتباه نکنید.
ظاهر کردن پیامهای رمزی با آب
ظاهر کردن پیامهای رمزی با آب
پیامهایی که ما برای شما خواهیم فرستاد در پشت نامه و در زاویه راست متن باز، نوشته خواهد شد.
این پیام حاوی دستورالعملهای دیگری برای شما خواهد بود.
ص: 169
نامه های سری را می توان به چند طریق ظاهر نمود. عملی ترین کار این است که نامه را در یک ظرف
آب تمیزی عاری از روغن، صابون یا گریس قرار دهید تا پیام به صورت حروف شفاف بر روی یک زمینه
رنگ پریده ظاهر گردد. اگر نامه مدت زیادی در آب بماند حروف کدر خواهد شد، به محض خوانا شدن
متن پیام سری، نامه را از آب بیرون آورید آن را بر روی یک کاغذ سفید و تمیز قرار داده پیام را بخوانید.
پیامهایی که با آب ظاهر می شوند تنها تا زمانی که خیس باشند قابل خواندن هستند، ولی آن را به همین
ترتیب چهار بار می توان ظاهر کرد.
اگر مرکب خودنویس به آب ظرف اضافه شود پیام سری برای همیشه ظاهر و هرگز پس از خشک
شدن ناپدید نخواهد شد و حروف سیاه رنگ و زمینه سفیدتر خواهد نمود.
پس از آنکه پیامی را خواندید و یادداشتهای لازم را برداشتید حتما آن را کاملاً از بین ببرید.
احتیاط: کاغذ خیس به آسانی پاره می شود. هنگام وررفتن با پیام خیس دقت بسیار به خرج دهید.
ظاهر کردن پیام رمز با استفاده از حرارت
ظاهر کردن پیام رمز با استفاده از حرارت
پیامهای سری که ما برایتان می فرستیم حداقل یک بار قابل تکرار است. قسمت رو و پشت نامه هریک
حاوی یک نسخه از پیام خواهند بود. بنابراین در صورت مواجه با اشکال دوبار فرصت خواندن نامه را
خواهید داشت. پیام سرّی، در زاویه راست متن باز نوشته شده است و دستورالعملهای دیگری نیز برای
شما به همراه خواهد داشت.
1 پیام سری بااستفاده از حرارت نیز ظاهر می گردد. خود پیام سریعتر از کاغذ رنگ تیره به خود
می گیرد. کاغذ آنقدر باید در مجاورت حرارت قرار گیرد تا پیام کاملاً خوانا باشد. فنون پیشنهادی به شرح
زیر است:
1 کاغذ را در برابر شعله آتش نگیرید چون ممکن است شعله ور شود. اگر از اجاق گاز استفاده می کنید
روی شعله یک تاوه قرار دهید تا به صورت یک دیسک داغ درآید. هنگامی که تاوه شدیدا داغ شد کاغذ را
روی آن نگهدارید تا کاغذ قهوه ای رنگ و پیام ظاهر گردد.
2 از یک قطعه آهن صاف و یک اطوی برقی نیز می توان به عنوان منبع حرارتی استفاده کرد. در این
مورد کاغذ توسط یک اطوی داغ اطوکشی می شود اطو را آهسته عقب و جلو بکشید تا پیام در روی صفحه
ظاهر گردد. پس از خواندن پیام رمز و نت برداری، کاغذ حاوی پیام را کاملاً نابود سازید.
ارتباط سری
سند شماره (6)
ارتباط سرّی
حدود دو تا سه ماه پس از مراجعت به کشورتان نامه ای به زبان خودتان و در کشورتان دریافت
خواهید کرد. لطفا آدرس خود را درست مانند وقتی که نامه می نویسید بر روی پاکت بنویسید.
چه نوع نامه و یا نوشتارهایی را از طریق این آدرس به دست می آورید؟
این نامه حاوی شاخصی خواهد بود و نشان می دهد که یک پیام سرّی برای شما فرستاده شده، این
شاخص می تواند با شخص امضاءکننده نامه، عبارت یا جمله ای در متن نامه و یا نحوه تاریخ گذاری نامه و
غیره باشد. این شاخص را شما باید به آسانی به یاد بیاورید، لیکن دیگران نباید به آسانی متوجه آن شوند.
ص: 170
لطفا شاخصی را که میل دارید در این مورد استفاده کنید در ذیل بنویسید.
فهرست بررسی داوطلب
سند شماره (7)
سرّی
فهرست بررسی داوطلب
1 نام کامل و نام والدین او را مشخص نمایند (تبصره: در صورتی که داوطلب در ابتدا مایل نباشد
اسامی را بدهد، بعدا پس از هماهنگی به آن بپردازید).
2 تاریخ: محل تولد؛ خانواده اسامی تاریخ و محل تولد آنها.
3 مقام دقیق او.
4 آدرس و شماره تلفن محلی.
5 آدرس و شماره تلفن در کشور اصلی او.
6 اسنادی را که مربوط به هویتش همراه دارد بگیرید تا میزان صدقش معلوم شود (در صورت امکان
اسناد عکس دار).
7 او تا چه مدت می تواند در اینجا بماند.
8 مشخص نمایید که آیا او یک مقام اطلاعاتی است. در این صورت نام مستعار، اطلاعات اساسی در
مورد اقامت، عملیات او در منطقه و نقاط دیگر علیه اهداف آمریکایی.
9 در مورد مسائل اطلاعاتی او را مورد بازپرسی قرار دهید: آیا اطلاعاتی در مورد خصومت علیه
آمریکا، تأسیسات و همپیمانان آن دارد.
10 مشخص کنید که آیا او عضو حزب کمونیست است.
11 در مورد انگیزه اصلی او از آمدن به اینجا سؤال کنید: پناهندگی، کار در محل مربوطه، کمک،
حفاظت و یا اینکه به منظور دیگری به اینجا آمده است؟
12 ببینید آیا او در مورد آمدنش به اینجا با کسی صحبت کرده است و آیا خانواده اش نیز با او همراه
است و یا با کسان دیگر در این مورد تماس گرفته است.
13 در صورتی که این داوطلب عضو اطلاعاتی و یا مقام دولتی چین است، فورا از او بخواهید که در
محل خود با ما همکاری کند و از او بخواهید که فورا به سفارت و یا محل کار خود باز گردد (در توجیه این
امر می توانید اظهار دارید که دولت آمریکا به زمان بیشتری جهت تصمیم پیرامون پرونده و یا خارج کردن
او از این کشور احتیاج دارد). اگر او با کار در محل موافقت دارد شرایط را به او بگویید.
14 در صورتی که داوطلب موقتا در اینجا به سر می برد و با همکاری در محل خود موافق است:
(الف) آدرس پستی محل سکونت در کشورش را خواسته و بخواهید که آن را در روی پاکتی بنویسد. (ب)
یک شاخص رمزنویسی برایش تعیین نمایید (نام یا عبارت). (ج) سیستم رمزنویسی آبی و حرارتی را به او
داده و آن را برای او تشریح کنید، و به او بگویید که دستورالعملی در رابطه با رمزنویسی در داخل کشورش
به او داده خواهد شد. (د) ببینید که آیا دوست و یا اقوامی در غرب دارد و یا خواهد داشت و یا او کسی را
می شناسد که بتواند برای او نقش واسطه را ایفا کند.
15 تماس دوباره: (الف) در مورد متقاضیان پناهندگی: در صورت امکان دو روز بعد به سفارت
ص: 171
بازگردد؛ در غیر این صورت در خارج از سفارت با وی ملاقات شود. (ب) در مورد افراد مایل به همکاری
در محل مربوطه: در یک مکان عمومی ترتیب ملاقات بدهید (محل، تاریخ ملاقات محل ثانی، و علائم
شناسایی را تعیین کنید.) (ج) برای افراد موقت: سعی کنید با وی در خارج در محل مربوطه ملاقات نمایید.
16 مشخصات: قد، وزن، سن ظاهری، رنگ چشم، رنگ مو، رنگ چهره، دندان، لباس، وضع ظاهر،
نحوه سخن گفتن.
17 پول: اگر داوطلب به مقداری پول نیازمند است، تا ملاقات بعدی مقدار معقولی پول به او بدهید.
بخش اول (سؤالات مخصوص داوطلب)
سند شماره (8)
اطلاعاتی که شما با استفاده از این پرسشنامه ارائه می کنید تنها به وسیله مقامات ذیربط دولت آمریکا
رؤیت و به عنوان اطلاعات خیلی محرمانه حفظ خواهد گردید.
در حال حاضر افسری که به زبان شما آشنایی کامل داشته باشد وجود ندارد. لطفا اسنادی را که همراه
شماست نشان دهید تا شخصی که این دستورالعمل را به شما داده از هویت شما مطلع گردد. این شخص
ممکن است بخواهد برای مدت کوتاهی این اسناد را جهت تأیید نگهدارد، ولی قبل از آنکه امروز اینجا را
ترک نمایید به شمار بازگردانده خواهد شد.
لطفا زمانی را که می خواهید از اینجا بروید بنویسید (به رقم) ساعت. اگر امکان بازگشت شما به اینجا
هست، تاریخ و زمان بازگشت خود به اینجا را در این محل بنویسید.
لطفا پرسشنامه همراه را پر کنید تا بهتر بتوانیم به شما یاری دهیم. پاسخهای خود را به حروف درشت
بنویسید. اگر به صفحات بیشتری احتیاج دارید می توانید از پشت این صفحات استفاده کنید.
بخش اول
1 نام کامل:
2 تاریخ و محل تولد:
3 تابعیت:
4 شغل:
5 آدرس دائمی و شماره تلفن منزل:
6 آدرس شما در شهر و کشوری که هم اکنون در آن به سر می برید.
7 اگر لازم باشد که در چند روز آینده با شما تماس برقرار سازیم، چگونه این کار را انجام دهیم؟
8 در صورتی که مسافر هستید چه زمانی این شهر را ترک خواهید کرد؟ تاریخ و محل مورد بازدید آتی
خود را بنویسید. چه زمانی به کشور خود باز خواهید گشت؟
9 به چه زبانی صحبت می کنید و می توانید بنویسید وبخوانید؟ لطفا فهرستی از زبانها با درنظر گرفتن
میزان تسلط خود بنویسید. هر زبانی را که خیلی خوب با آن تکلم می کنید اول و زبانی را که آشنایی
کمتری دارید در آخر درج نمایید.
10 میل دارید درباره چه مطالبی و با چه کسی صحبت کنید؟ ما چگونه می توانیم به شما کمک کنیم؟
11 نام کامل و آدرس محل کار خود را بنویسید. وظیفه، تولید و رابطه سازمانی آن را با سازمانهای
ص: 172
بالاتر بنویسید؟
12 کار کنونی خود را شرح دهید. عنوان شغلی شما چیست؟ رئیس شرکت/ کارخانه/ وزارتخانه شما
کیست؟
13 آیا در محل کار خود به اطلاعات یا اسناد سری دسترسی دارید؟ اگر پاسخ مثبت است بگویید که
چه چیزهایی هستند؟ دسترسی قبلی خود به اطلاعات سری را در شغل کنونی شرح دهید؟
14 میزان تحصیلات و رشته تحصیلی شما چیست؟
15 اگر در 10 سال گذشته در ارتش خدمت کرده اید، درجه، شعبه خدمات، واحد و وظایفی را که
انجام داده اید بنویسید.
16 آیا شما یکی از اعضای حزب کمونیست و یا سازمان وابسته آن هستید؟ تاریخ عضویت و مقام
خود را بنویسید.
17 در صورتی که قبلاً با یکی از سازمانهای اطلاعاتی همکاری داشته اید، اوضاع، تواریخ، اسامی
اشخاص و مکانها و ماهیت دقیق فعالیت خود را شرح دهید.
18 مقام کنونی شما چیست؟ آیا به عنوان یک سیاح تنها و یا با گروه سفر می کنید؟ آیا به یک مسافرت
رسمی آمده اید؟ اگر برای انجام مسافرتهای خارجی پاسپورت دارید، چه نوع ویزا و یا جواز سفر با
خود دارید و تا چه مدت و برای چه کشورهایی اعتبار دارد؟
19 آیا هیچ یک از اعضای خانواده تان با شما در این کشور به سر می برند؟ اگر جواب مثبت است نام،
تاریخ تولد و نوع وابستگی او را به خودتان بنویسید.
بخش دوم (فرمهای مخصوص داوطلب)
سند شماره (9)
بخش دوم
1 آیا در یک یا دو سال آینده به خارج از کشور سفر خواهید کرد؟ کجا؟ کی؟ و به چه منظور؟
2 اگر در پایتخت کشورتان زندگی نمی کنید چند بار می توانید به آنجا سفر کنید؟
3 آیا در خارج از کشورهای سوسیالیستی دوستان یا اقوامی دارید؟ نام، آدرس و رابطه آنها با
خودتان را بنویسید؟
4 لطفا آدرس خود را به همان صورتی که در موقع نامه نگاری به کار می برید روی یک پاکت بنویسید.
5 توسط این آدرس چه نوع نامه های شخصی دریافت می دارید. ماهانه در داخل کشور چند نامه
دریافت می کنید؟ از خارج کشور چند نامه در ماه دریافت می کنید؟ آیا مجله، کتاب و یا نوشتارهای
تجاری نیز به دست شما می رسد؟ از طرف چه کسی؟
6 آیا از طریق پست عمومی به شما نامه می رسد؟ اگر جواب مثبت است آدرس دقیق خود را بنویسید.
7 در کشور خودتان چه نوع نشریه، روزنامه یا مجله غربی را می خوانید؟
8 در محل سکونت در کشورتان چه کسی با شما زندگی می کند و رابطه او با شما چیست محل
سکونت و تعداد اطاقها را به طور مختصر شرح دهید. در طبقه چندم ساختمان واقع شده؟ آیا نامه های شما
در داخل صندوق پستی مخصوص شما نهاده می شود؟ اگر جواب مثبت است بگویید که صندوق پستی در
کجا واقع شده؟ آیا نام و یا شماره آپارتمان روی آن نوشته شده؟
ص: 173
9 آیا اتومبیل دارید؟ مدل، رنگ و شماره گواهینامه را بنویسید.
10 لطفا نام، مدل، سال ساخته شدن رادیو و تلویزیون موج کوتاه خود را بنویسید.
11 چه نوع وسیله عکسبرداری دارید؟ آیا فیلمها را در خانه ظاهر می کنید؟
فرم چهارم
(مطالبی به زبان چینی م)
لطفا بیانیه بالا را با دست خط خود بر روی این کاغذ نوشته و امضاء کنید.
فرم پنجم
ما چنین برداشت کرده ایم که شما متقاضی پناهندگی سیاسی در آمریکا هستید، ما کاملاً میل داریم که
به شما کمک کنیم، ولی چون در اینجا در حال حاضر کسی که چینی بداند وجود ندارد نمی توانیم در مورد
این مسئله با شما به طور کامل بحث کنیم. بنابراین بهتر است که شما فورا به سفارت خود بازگردید تا ما
توسط تلگرام مقامی را به اینجا فراخوانیم که بتواند به زبان چینی صحبت کند.
ما می دانیم که شما میل ندارید به سفارت خود بازگردید، ولی از شما می خواهیم که به آرامی و به
سرعت بازگردید و در صورتی که از شما سؤال شد در مورد غیبت خود یک جواب قانع کننده به مقام بالا
دست خود بدهید و با آرامش کار خود را ادامه دهید.
در طول هفته بعد با نوشتن نامه ای دلایل خود را برای تقاضای پناهندگی، ماهیت کار خود و جزئیات
کار معمول خود، و مسافرتهای تفریحی خودتان به خارج از سفارت را شرح دهید. لازم است بدانیم که
شما چه مواقعی سفارت را ترک کرده، به کجا و با چه کسی می روید تا بتوانیم ترتیب تماس خالی از خطری
را بدهیم. اگر می دانید که می توانید در دو هفته آتی به مدت 15 دقیقه به سفارت ما بیایید تاریخ و زمان
دقیق آن را بنویسید تا منتظر ورود شما باشیم.
نامه را در پاکتی که هم اکنون آدرس بر روی آن نوشته شده بگذارید، آن را در جای امنی نگاهدارید و
فورا بدون اینکه کسی شما را ببیند آن را پست نمایید.
شما مهمترین گام را برای رسیدن به پناهندگی و آزادی برداشته اید. به محض تائید هویت و صداقت
شما، ما طرحی خواهیم ریخت تا بوسیله آن شما بدون خطر فرار نمائید. لطفا تصمیم درست را اتخاذ کنید و
مطمئن باشید که در بقیه راه ما به شما کمک خواهیم کرد.
فرم ششم
شما در سفارت جمهوری خلق چین چه کاری انجام می دهید؟
کار تحقیق و بررسی در مورد مسائل سیاسی و اقتصادی؟بلی-خیر
کار تحقیق و بررسی در مورد مسائل فرهنگی؟بلی-خیر
کار تحقیق و بررسی در مورد مسائل علمی؟بلی-خیر
کار ترجمه؟بلی-خیر
حسابداری و کتابداری؟بلی-خیر
ص: 174
دریافت و توزیع اسناد رسمی از پکن؟بلی-خیر
کار تجاری؟بلیخیر
کار تایپ و یا کد رمزی؟بلی-خیر
ترجمه و تحقیق برای دفتر سازمان خبرگزاری چین؟بلی-خیر
آیا در سفارت آشپز هستید؟بلی-خیر
آیا به عنوان راننده، کارگر منزل یا باغبان کار می کنید؟بلی-خیر
رئیس بخش مربوط به شما چه کسی است؟
آیا شما عضو حزب کمونیست چین یا اداره تحقیقات سفارت هستید؟بلی-خیر
آیا شما عضو ارتش آزادیبخش خلق یا اداره اطلاعاتی سفارت هستید؟ بلی- خیر
آیا شما اعضاء ارتش آزادیبخش خلق یا اداره اطلاعاتی سفارت را می شناسید؟ بلی- خیر
آیا شما در رابطه با اداره رابط بین المللی کار می کنید؟
بلی- خیر
آیا شما عضو حزب کمونیست چین هستید؟
بلی- خیر
آیا شما در جلسات توجیهی سفیر و یا کنسول شرکت می کنید؟ بلی- خیر
آیا می توانید وارد اطاق رمز (یا اطاق سرّی) شوید و اسناد و تلگرامها را بخوانید؟ بلی- خیر
قرار بود در چه زمانی برای کار یا گذراندن تعطیلات به چین بازگردید؟
همین ماه ماه آینده در اواخر سال جاری سال آینده
آیا اخیرا توسط بالادستهایتان در سفارت از شما انتقاد شده است؟ بلی- خیر
دلیل انتقاد چه بوده است؟
عکس العمل سیاسی ناراحت کننده؟ بلی- خیر
گرایشها و رفتارهای بورژوازی؟ بلی- خیر
اشتباه در کار؟ بلی- خیر
حال که اعصابتان آرامتر شده است، آیا می توانید خلاصه ای از تاریخچه شخصی خود را بنویسید؟ در
این بیانیه باید تمام جزئیات مربوطه به تحصیلات، تجارب کاری و تجارب خود در حزب کمونیست چین
پرا بنویسید، همچنین اسامی، محل، و شغلهای تمام اعضای خانواده خود را بنویسید، در یک نامه ثانی،
گزارشی کامل از وظایف خود در سفارت جمهوری خلق چین از زمان ورودتان به آنجا را بنویسید.
چون فراگیری زبان انگلیسی برای شما بی فایده نخواهد بود، این شخص به شما انگلیسی یاد خواهد
داد، کتابهای آموزشی به زبان چینی نداریم بنابراین آموزش به نحو مستقیم صورت خواهد گرفت.
آیا شما مریض هستید؟ و می خواهید با یک پزشک ملاقات کنید؟بلی- خیر
فرم هفتم
دیگر دستورالعملها و عبارات مفید.
لطفا روی این صندلی بنشینید. می خواهم از شما عکس بگیریم.
ص: 175
ما به مدت چند روز شما را به جای امنی خواهیم برد تا ترتیب خروج شما از کشور داده شود. این محل
سکونت امن است و از شما حفاظت به عمل می آید. یک فرد آمریکایی همیشه با شما خواهد بود و در
صورت نیاز به شما کمک خواهد کرد. این دستورالعمل را به کار بندید و بدون اجازه او ساختمان را ترک
ننمایید. به شما وسایلی داده خواهد شد تا مدت اقامتتان توأم با آسایش باشد.
پس از چند روز یک آمریکایی که به زبان چینی صحبت می کند به اینجا برای کمک به شما خواهد آمد
و همراه شما از کشور خارج خواهد شد.
ما می خواهیم شما را تغییر چهره بدهیم تا در خارج از ساختمان کسی شما را نشناسد. پس از پایان
تغییر چهره و در خارج از ساختمان دستورات شخصی را که همراهتان است به دقت به کار بندید.
چمدانتان را همراه نبرید. آن چیزهایی را که در جیب جای می گیرد با خود برده و بقیه را در همین جا
بگذارید. از آنها مواظبت و مراقبت به عمل خواهد آمد.
سند شماره (10)
کارت 1
سلام. من یکی از مقامات این سفارت هستم، متأسفم که نه من و نه فرد دیگر قادر به تکلم به زبان چینی
نیستیم، لیکن ما این مسئله را پیش بینی کرده ایم و با استفاده از این کارتها که به زبان شما نوشته شده با شما
تماس برقرار خواهیم کرد.
بعد : 2
کارت 2
لطفا شهرت و نامهای اول خود را بنویسید.
دستورالعمل: اگر نام وی به زبان لاتین نوشته شده کارت شماره 3 را بردارید و در صورتی که به زبان چینی
نوشته شده از کارت 4 استفاده کنید.
کارت 3
لطفا نام خود را به زبان چینی بنویسید.
راهنمائی: کارت شماره 4 را بردارید.
کارت 4
آیا شما تبعه جمهوری خلق چین هستید؟
بلی خیر
اگر جواب مثبت است کارت شماره 5 را بردارید
اگر جواب منفی است، توقف کنید.
ص: 176
کارت 5
من درباره شما، اطلاعاتی لازم دارم. مطمئن باشید که این اطلاعات محرمانه به حساب خواهد آمد و
تنها در همین سفارت محفوظ خواهد ماند.
بعد : 6
کارت 6
لطفا اسنادی را که در تائید هویت خود به همراه دارید نشان دهید.
راهنمایی: اگر می خواهید همراه با اسناد مزبوراطاق را ترک کنید کارت 7 و در غیر این صورت کارت 8 را
مورد استفاده قرار دهید.
کارت 7
لطفا منتظر باشید من باید این اسناد را به ارشد خود نشان دهم و فورا آنها را برای شما خواهم آورد.
بعدی : 8
کارت 8
آیا شما عضو سفارت چین هستید؟
بلی خیر
اگر جواب مثبت باشد اگر جواب منفی باشد
کارت شماره 9 را بردارید کارت شماره 11 را بردارید
کارت 9
آیا شما در این شهر مستقر هستید؟
بلی خیر
ص: 177
اگر جواب مثبت باشد اگر جواب منفی باشد
کارت شماره 10 بردارید کارت شماره 15 را بردارید
کارت 10
لطفا بنویسید که در چه زمانی مدت کارتان به پایان خواهد رسید.
سال ماه روز
بعدی : 18
کارت 11
آیا شما به عنوان عضو هیئت نمایندگی تجاری چین از این کشور بازدید می کنید؟
بلی خیر
اگر جواب مثبت باشد اگر جواب منفی باشد
کارت شماره 16 بردارید کارت شماره 12 را
بردارید
کارت 12
آیا شما به عنوان عضو هیئت نمایندگی فرهنگی از این کشور بازدید می کنید؟
بلی خیر
اگر جواب مثبت باشد اگر جواب منفی باشد
کارت شماره 16 بردارید کارت شماره 13 را بردارید
کارت 13
آیا به عنوان یکی از مقامات چین به اینجا سفر کرده اید؟
بلی خیر
اگر جواب مثبت باشد اگر جواب منفی باشد
کارت شماره 16 بردارید کارت شماره 14 را بردارید
کارت 14
لطفا شغل و آدرس خود را در ذیل بنویسید.
بعدی : 15 یا 16
کارت 15
لطفا در روی این نقشه محل خود را مشخص کنید
بعدی : 17
کارت 16
لطفا در روی این نقشه مسیر سفر خود را مشخص نمایید.
بعدی : 17
کارت 17
لطفا با استفاده از تقویم و ساعت بگویید که در چه تاریخ و زمانی باید این شهر را ترک نمایید.
کارت 18
لطفا در این فهرست مقام رسمی خود را مشخص کنید. اگر مقام شما در این فهرست آورده نشده آن را
اضافه کنید.
ص: 178
بعدی: استفاده از فهرست
پس از فهرست کارت 19 را بردارید.
کارت 19
لطفا بگویید چرا به اینجا آمده اید.
اگر دلیل «دیگری» داده شد به کارت 20 و در غیر این صورت به کارت شماره 23 مراجعه کنید.
کارت 20
آیا شما خواستار کمکهای سیاسی هستید؟
بلی خیر
در صورت مثبت بودن در صورت منفی بودن
کارت 22 را برداریدکارت 21 را بردارید
کارت 21
لطفا با دست خود آنچه را که می خواهید بنویسید.
بعدی : 23
کارت 22
شجاعت شما را درآمدن به اینجا تحسین می کنم و معتقدم که تصمیم عاقلانه ای گرفته اید.
ما تا سرحد امکان به شما کمک خواهیم کرد. من نماینده دولتم هستم و به شما اطمینان می دهم که به
شما کمک خواهیم کرد.
بعدی : 23
کارت 23
در اینجا هیچ یک از مقامات آمریکایی به زبان چینی آشنا نیستند. یکی از مقامات آمریکایی که چینی
می داند به اینجا خواهد آمد. این موضوع حداکثر دو روز طول خواهد کشید. به محض ورود او به اینجا، ما
مطلب مورد نیاز شمار را با شما مورد بحث و گفتگو قرار خواهیم داد.
اگر می خواهید که به سفارت بازگردید شماره 24 و در غیر این صورت کارت شماره 25 و طرح تماس
دوباره خود را استفاده کنید.
کارت 24
به محل خود بازگشته و به کار خود بپردازید. ما دو روز وقت می خواهیم تا طی آن یکی از مقامات
آمریکایی آشنا به زبان انگلیسی و چینی به اینجا برسد. 3 تا 5 روز دیگر به اینجا باز خواهید گشت و زمان
ملاقات بین ساعت 9 صبح تا 5 بعد از ظهر خواهد بود. اگر این ساعات برای شما مشکلی ایجاد می کند، هر
ص: 179
وقت که می توانید به اینجا بیایید، پس از آنکه به اینجا بازگشتید ما درباره تقاضای شما باهم صحبت
خواهیم کرد.
اگر متقاضی «کمک سیاسی» نیستید با کارت 27 به کار پایان دهید در غیر این صورت کارت 26 را
بردارید.
کارت 25
اکنون از شما می خواهیم که به محل خود بازگشته و به کار خود بپردازید. ما دو روز وقت می خواهیم تا
طی آن یکی از مقامات آمریکایی آشنا به زبان چینی به اینجا برسد. در این مدت به سفارت آمریکا وارد
نشوید و دستورات ما را اجرا کنید.
بعدی : 26
کارت 26
ما جریان این دیدار را به دولت شما و یا دولت محلی گزارش نخواهیم کرد. لطفا شما نیز با هیچ کس در
این باره صحبت نکنید. لطفا به سرعت به محل کار خود بازگشته و با آرامش به کار خود بپردازید و بار
دیگر پس از انقضای دو روز به اینجا بیایید.
بعدی: پایان با کارت 27
کارت 27
لطفا همراه من بیایید. من شما را تا درب خروجی همراهی خواهم نمود.
آخرین کارت
ببینید که همه کارتها را جمع کرده اید.
برخواسته و اینجا را ترک نمائید.
نحوه برخورد با تقاضای پناهندگی شهروندان کشورهای کمونیستی
سند شماره (11)
19 آبان 1352 10 نوامبر 1973سرّی / غیرقابل رؤیت برای بیگانگان
موضوع: نحوه برخورد با تقاضای پناهندگی شهروندان کشورهای کمونیستی
(شوروی، جمهوری خلق چین، چکسلواکی، لهستان، مجارستان، بلغارستان،
رومانی، آلمان شرقی، آلبانی، یوگسلاوی، کوبا، کره شمالی، ویتنام شمالی)
1 کشور ما از دیرباز نسبت به کسانی که از ظلم می گریخته اند احساس همدردی نشان می داده است و
سیاست دولت آمریکا بر این است که تقاضای پناهندگی در هر نقطه که مطرح گردد سریعا مورد بررسی
کامل قرار گیرد. علاوه بر این، اشخاصی که خواهان پناهندگی و یا برقراری تماس پنهان با دولت آمریکا
هستند دارای اطلاعات با ارزشی می باشند. به همین علت ملاحظات انسان دوستانه و نیز منافع دولت
ایجاب می کند که سفارت و دیگر عناصر جامعه رسمی آمریکایی در ایران آماده بررسی و برخورد سریع و
مطمئن با تقاضای پناهندگی باشند.
ص: 180
2 این یادداشت (که بر یادداشت 10 آذر 1351 ارجحیت دارد) نشان می دهد که در صورت ارائه
تقاضای پناهندگی توسط یکی از شهروندان کشورهای کمونیستی به پرسنل دولت آمریکا در ایران، در
کمک به وی و یا حراست از وی در برابر مقامات ذیربط چه باید بکنند. همین یادداشت نشان می دهد که
مقامات آمریکایی در صورت برخورد با اشخاصی که بطور مثال می گویند «حاوی اطلاعاتی مهم برای
دولت آمریکا» بوده و یا می خواهند در مورد «موضوعی محرمانه» با سفیر و یا یکی دیگر از مقامات
آمریکایی گفتگو کنند، چگونه اقدام نمایند.
3 البته بعضی از تقاضاهای پناهندگی و بیانات مربوط به «اطلاعات مهم» ممکن است صحت نداشته
باشد، این گونه داستانها احتمالاً یا توسط افراد شرور ساخته و پرداخته شده و یا حاصل کار سرویسهای
اطلاعاتی متخاصم است که می خواهند از روشهای ما و هویت افراد اطلاعاتی ما سردر آورند، ولی بهتر
است چند تقاضانامه کاذب پذیرفته شود تا یک تقاضانامه اصیل از دست نرود.از هیچ کس نباید تنها به این
دلیل که رفتار وی عجیب است و یا داستانش بعید، روگردان شد در صورت اثبات، بسیاری از داستانهای
آنها معقول به نظر خواهد رسید.
4 فرد طالب پناهندگی و یا کمک به طرق مختلفی با مقامات آمریکایی تماس برقرار می سازد، و شرح
این روشها در ذیل خواهد آمد. ولی، در تمام موارد فرد آمریکایی دریافت کننده تقاضای پناهندگی یا کمک
باید در کمال ادب و همدردی رفتار کرده و باید طبق شرایط موجود کمک و حفاظت لازم را در اختیار وی
قرار دهد. مهمتر از آن، طبق توضیحات ذیل، فرد آمریکایی مسئول است که بدون تأخیر مقامات ذیربط را
در جریان امر قرار دهد، البته بدون درنظر گرفتن زمان ارائه تقاضای پناهندگی. معنی آن این است که حتی
اگر تقاضای پناهندگی در خارج از ساعات کار نیز دریافت شود فورا باید در مورد آن اقدام کرد و آن را به
روز بعد موکول ننمود.
یک نکته دیگر: فرد طالب پناهندگی و یا مصاحبه محرمانه ممکن است اطلاعات طبقه بندی شده ای
داشته باشد که برای دولت آمریکا حائز اهمیت بسیار باشد. به منظور حفاظت از وی و اطلاعات او، هویت
یا واقعیت پناهندگی و یا درخواست کمک وی نباید فاش شود و تنها با مقام ذیربط آمریکایی درمیان
گذاشته شود، که شرح آن در ذیل می آید.
5 کسی که خواستار پناهندگی یا کمک است به احتمال بسیار شخصا به سفارت و یا کنسولگری چه
در ساعات کار و چه در خارج از آن خواهد آمد. ولی امکانات دیگری نیز هست. وی ممکن است با
یکی دیگر از پایگاههای آمریکایی تماس بگیرد و در صورتی که ورود وی به آنجا مشکلاتی را پدید آورد
ممکن است شخص دیگری را به جای خودش بفرستد. امکان دیگر، برقراری تماس شخص متقاضی
پناهندگی با فرد آمریکایی در محل اقامت یا نقطه ای دیگر می باشد. این گونه تماس معمولاً توسط افراد
روسی مایل به ارتباط با دولت آمریکا برقرار شده است. گاهی هم ممکن است که از طریق تلفن به سفارت
یا دیگر تأسیسات آمریکایی و یا با منزل یک آمریکایی در مورد ارائه تقاضای پناهندگی تماس گرفته
شود، ولی ممکن است این گونه تلفنها نیز در ساعات کار انجام نشود.
تقاضای پناهندگی شخصی مطروحه در ساعات کار در سفارت
6 فرد متقاضی پناهندگی ممکن است به گارد امنیتی نزدیک شود و یا ابتدا با گارد ایرانی مستقر در
ص: 181
برابر درب اصلی سفارت تماس بگیرد. اگر فردی غیرایرانی با تقاضای پناهندگی و یا تقاضای ملاقات با
سفیر و یا مقامی دیگر با گارد درب اصلی تماس گرفت، باید سریعا نزد گارد امنیتی فرستاده شود.
7 در صورتی که گارد امنیتی تقاضانامه مطروحه در پاراگراف قبل را چه مستقیما و چه از طریق گارد
درب اصلی دریافت نمود، وی باید فرد مزبور را به اتاق گارد راهنمایی کند و سپس با افسر امنیتی تماس
حاصل نماید. در غیاب افسر امنیتی وی باید با احتیاط با مقام سیا و یا هریک از مقامات سیا که وی او را
می شناسد تماس برقرار سازد. پس از استماع مطالب فرد مورد نظر (و مسئول دفتر پذیرش) وی باید تلفنا
بگوید «من از طرف آقای میدی برای شما پیامی دارم».
این عبارت نشان می دهد که کسی یا تقاضای پناهندگی دارد و یا تقاضایی غیرعادی مانند تقاضای
مطروحه در پاراگراف 6 را مطرح کرده است.
8 در صورت احضار به طریق فوق، افسر امنیتی و یا هریک از دیگر مقامات سفارت.
(الف) باید با استفاده از عبارت میری بخش، سیا را در جریان امر قرار دهد.
(ب) موجبات آسایش فرد مزبور را تا رسیدن نماینده سیا فراهم آورد.
به یاد داشته باشید که فرد طالب پناهندگی و یا تماس مخفیانه با دولت آمریکا بسیار متشنج خواهد
بود. بنابراین افسر پذیرائی کننده از وی نباید او را تنها بگذارد و در صورت امکان اقدامات لازم را جهت
آرام کردن وی به عمل آورد. اگر او و فرد مزبور زبان یکدیگر را می فهمند وی باید مشخصات فرد را سؤال
کند (از قبیل نام، کشور متبوع، شغل) و اینکه او چه می خواهد، ولی نباید از وی بازجویی به عمل آورد.
افسر مزبور باید گفته های فرد را بادقت و مؤدبانه بشنود و به وی اطمینان دهد که فرد مسئول به زودی برای
دیدن وی خواهد آمد و دیگر اینکه مقامات مسئول با تقاضای وی با دقت برخورد خواهند کرد. طبیعتا این
افسر باید از زدن حرفهایی خودداری کند که منجر به پیدایش این تصور برای فرد شود که به تقاضای
پناهندگی او به آمریکا پاسخ مثبت داده خواهد شد و یابه منظور خروج وی از ایران، دولت آمریکا به وی
کمک خواهد نمود.
در صورتی که فرد گذرنامه و یا اوراق هویت دارد و در صورتی که شرایط ایجاب می کند افسر مزبور
باید از آنها فتوکپی بگیرد.
9 نماینده سیا به محض ورود بقیه مسئولیتها را به عهده خواهد گرفت.
10 در صورتی که فرد نمی تواند منتظر مأمور سیا باشد، افسر باید از وی بخواهد که در ساعتی معین
که بهتر است در همان روز باشد دوباره به سفارت بیاید. اگر فرد اظهار داشت که بازگشت وی به تأسیسات
آمریکایی خالی از خطر نیست، وی باید با او در یک محل عمومی مانند مشروب فروشی یکی از هتلهای
محلی قرار ملاقات بگذارد. باید به این فرد گفته شود که مجله ای در دست داشته باشد تا افسر سیا بتواند او
را به راحتی بشناسد. تعیین تاریخ ملاقات، مکان و وسیله شناسایی باید به دقت انجام شود. قبل از ترک
فرد، اطلاعات ذیل را حتما از وی دریافت کنید.
الف نام، ملیت، تاریخ و محل تولد، آدرس محل (محل اقامت یا هتل) و شماره تلفن محل.
ب مشخصات ظاهری وی از قبیل لباسی که به تن دارد را حتما و با دقت یادداشت کنید.
ج اگر یادداشت و یا کاغذی به شما می دهد حتما آن را قبول کنید.
د در صورتی که وقت کافی دارد از او بخواهید که تقاضای خود را بنویسید.
ص: 182
تقاضاهای ارائه شده به سفارت پس از ساعات اداری و یا در روزهای تعطیل
11 در صورتی که گارد محافظ سفارت (واحد شماره 1) در خارج از ساعات اداری و یا در روزهای
تعطیل با فردی روبه رو شد که ظاهرا متقاضی پناهندگی است و یا از نوع تقاضاهای غیرعادی مطروحه در
پاراگراف 6 را داد باید:
(الف) فرد را در اتاق گارد مطابق مطالب پاراگرافهای 6 و 7 فوق بنشانید.
(ب) وی باید با مراجعه به کتابچه خود ببیند که آیا هیچ یک از مقامات بخش سیاسی سفارت در آن
موقع (روز جمعه و یا صبح شنبه) در محل سفارت حاضر است یا خیر. در صورتی که جواب مثبت است
وی فورابا استفاده از عبارت آقای میدی که در پاراگراف 7 آمده او را نزد فرد متقاضی ملاقات بیاورد.
در صورتی که هیچ یک از افسران بخش سیا در سفارت نباشد، وی باید از طریق تلفن به مقام بخش
سیا و یا افسر امنیتی موضوع را اطلاع دهد. این بار نیز وی باید از عبارت آقای میدی پاراگراف 7 استفاده
کند.
(ج) تا رسیدن نماینده سیا، گارد محافظ باید به دستورات پاراگراف 8 عمل نماید.
(د) در صورتی که فرد قادر نیست منتظر بماند، گارد محافظ باید طبق پاراگراف 10 با وی قرار ملاقات
بعدی را بگذارد.
تقاضاهای تسلیم شده به بخشهای وابسته به سفارت (کنسولگری)
12 در صورتی که تقاضای پناهندگی یا مشابه آن در ساعات اداری به کنسولگری تسلیم شد، مسئول
ایرانی پذیرش باید فرد متقاضی را به مقام منصوب توسط سرپرست کنسولگری ارجاع دهد. وی نیز به
نوبه خود فرد متقاضی را به اتاق 311 و 404 کنسولگری خواهد برد و طبق پاراگراف 8 عمل خواهد کرد.
در صورتی که تقاضا پس از ساعات اداری و یا در روزهای تعطیل عنوان شد، گارد محافظ باید فرد
متقاضی را به اتاق انتظار متقاضیان روادید بفرستد و سپس طبق پاراگرافهای 11 (ب)، 11 (ج)، 11 (د) و
11 (ه) عمل کند.
تقاضانامه های ارائه شده به دیگر تأسیسات آمریکایی
13 در صورتی که تقاضای پناهندگی و یا مشابه آن به دفتر حفاظت منافع آمریکا داده شد، افسر
دریافت کننده به افسر امنیتی سفارت و او نیز به نوبه خود نماینده سیا را در جریان امر قرار خواهد داد.
14 در صورتی که کسی در ساعات اداری خود را با تقاضای پناهندگی یا مشابه آن به یکی از
تأسیسات هیئت مستشاری نظامی یا GENMISH معرفی کرد، وی باید به افسر امنیتی واحد ارجاع داده
شود. او نیز افسر امنیتی سفارت را در جریان قرار خواهد داد و افسر امنیتی هم، به نماینده سیا اطلاع
خواهد داد خواهد داد.هنگام اطلاع به افسر امنیتی سفارت، افسر امنیتی واحد باید از عبارت آقای میدی
استفاده کند. در خارج از ساعات اداری افسر امنیتی واحد با گارد محافظ سفارت تماس خواهد گرفت که
پس از آن افسر امنیتی سفارت و نماینده سیا در جریان امر قرار داده خواهند شد.
ص: 183
تقاضاهای ارائه شده به نقاط دیگر
15 امکان تماس شخص متقاضی پناهندگی و یا تماس مخفیانه با مقام آمریکایی در محل اقامت وی
نیز هست. این امر به خصوص زمانی انجام می شود که آنها یکدیگر را بشناسند. در این صورت نیز از همان
روش برخورد و اطلاع دادنها استفاده شود.
تقاضاها و یا پیامهای تلفنی
16 فرد متقاضی پناهندگی یا تماس ممکن است ورود به سفارت را خطرناک و یا غیرمنطقی تلقی
نماید. در این گونه موارد وی تلفنا خواستار ملاقات با مقام آمریکایی در خارج از سفارت خواهد شد. در
صورتی که این تقاضا در خارج از ساعات اداری و یا در روزهای تعطیل مطرح شد، گارد محافظ با نماینده
سیا در سفارت تماس گرفته و تلفن را به وی ارجاع خواهد داد. اگر نماینده سیا در سفارت نباشد، می تواند
دیگر مقامات آمریکایی موجود را در جریان قرار دهد. در صورتی که این کار نیز ممکن نباشد، گارد
محافظ باید شماره تلفن فرد مقابل را بگیرد. در صورتی که وی نمی تواند شماره تلفن را به او بدهد باید از او
بخواهد که دو ساعت دیگر تماس بگیرد. باید با یکی از نمایندگان سیا تماس گرفته شود تا به سفارت آمده
و منتظر تلفن بماند.
17 هنگامی نیز که تقاضای پناهندگی و یا تماس از طریق واسطه انجام می شود باید از روش اساسی
فوق استفاده شود. دریافت کننده تقاضا باید از واسطه بخواهد که فرد متقاضی را به سفارت بیاورد. در
صورتی که این کار امکان نداشته باشد، باید طبق مفاد پاراگراف 10 در خارج از سفارت قرار ملاقات
گذاشت. در هردو مورد باید مشخصات واسطه و متقاضی یادداشت شود.
تقاضانامه های دریافتی در خرمشهر و تبریز
18 در صورتی که متقاضی پناهندگی یا تماس با کنسولگری خرمشهر یا تبریز تماس بگیرد، به
استثناء بعضی تغییرات، به همان روش فوق عمل می شود. مشخصات فرد متقاضی (و زبانهایی که می داند)
یادداشت می شود و در صورت امکان او باید در کنسولگری بماند. اگر نمی تواند در کنسولگری بماند، از او
خواسته شود که کمتر از دو ساعت دیگر به آنجا بیاید. در صورتی که این کار هم غیرممکن باشد باید در
خارج از کنسولگری برای دو روز بعد با وی قرار ملاقات گذاشته شود. این تأخیر دو روزه برای این است
که نماینده سیا بتواند از تهران به محل مورد نظر بیاید. کنسول با افسر امنیتی سفارت یا یکی از مقامات
عالیرتبه سیا یا دیگر مقامات سفارت با استفاده از عبارت آقای میدی تلفنا تماس حاصل کند. سپس یکی
از مقامات سیا در اولین فرصت از تهران به آنجا خواهد آمد.
مسئولیتهای توجیهی
19 سیا مسئول توجیه افسر امنیتی سفارت است که هردوی آنها مشترکا گارد محافظ را توجیه
می نمایند.
20 افسر امنیتی سفارت مسئول توجیه مقامات تازه وارد سفارت و هریک از افسران آماده به خدمت
سفارت می باشد. او مسئولیت توجیه گاردهای حفاظتی، مسئول ایرانی پذیرش، تلفنچی و گاردهای درب
ص: 184
اصلی را به عهده دارد.
21 سرپرست بخش کنسولی مسئول توجیه مقامات خود و مسئول ایرانی و پذیرش کنسولگری
می باشد.
22 رئیس دفتر حفاظت منافع آمریکا نیز مسئول توجیه مقامات خود و گاردهای ایرانی می باشد.
23 وابسته دفاعی نیز همراه با نماینده سیا مسئولیت توجیه مقامات عالیرتبه و امنیتی در هیئت
مستشاری نظامی و GENMISH می باشند.
کد جایگزین تلفنی جهت گزارش در مورد داوطلبین
سند شماره (12)
9 نوامبر 1975 18 آبان 1354سرّی
کد جایگزین تلفنی جهت گزارش در مورد داوطلبین
این کد برای کنسولگریهای تبریز، شیراز، و اصفهان تهیه شده تا به وسیله آن به سفارت اطلاع دهند که
یک داوطلب وارد شده و با او قرار ملاقات بعدی گذاشته شده است.
اگر با یک داوطلب سروکار پیدا کردید، ابتدا او را طبق دستورالعمل داوطلب جاری سفارت بازپرسی
نمایید. پس از آن سعی کنید در شهر خود و یا در تهران با وی یک قرار ملاقات دیگر بگذارید. قرار ملاقات
بعدی در شهر خودتان از 24 ساعت بعد نباید کمتر باشد و بهتر است که حدود 48 تا 72 ساعت بعد باشد، تا
وقت کافی جهت ورود یک افسر سیا از تهران باشد. اگر در تهران قرار ملاقات گذاشتید، یکی از دو مکانی
را که در پایین آمده انتخاب کنید و وقت کافی نیز جهت ورود به تهران درنظر بگیرید. با سفارت تماس
حاصل کنید و از کد جایگزین مناسب جهت روشن کردن وضع و موقعیت داوطلب استفاده کنید. مکالمه
تلفنی نباید به طور پیشنهادی در اینجا حتی شفاهی باشد، بلکه باید حاوی عناصر ضروری مربوط به
تشریح اوضاع باشد:
«من (نام تلفن کننده) در (محل) هستم. من پیامی برای (یکی از افسران سیا که در دستورالعمل داوطلب
سفارت آمده) دارم. آقای میدی که یک تاجر آمریکایی (شغل: از کد شهر و ایالت استفاده کنید) نیاز به یک
قرارداد صادراتی شامل ملیت: از کد کالا استفاده کنید) دارد. او علاقه ویژه ای به مقام: از معمای مناسب
استفاده کنید). «آیا می توانید مقادیر جنس تا (زمانی را استفاده کنید که طی آن یک افسر سیا بتواند خود را
به شهر شما برساند) ارسال دارید؟ (البته در صورتی که قرار است بار دیگر در شهر خودتان با وی ملاقات
نمایید).
او به تهران می آید، و من به او گفته ام که به (محل تماس در تهران: «سفارت» یا «کتابخانه تجاری») در
تاریخ (تاریخ و زمان ملاقات در تهران) بیاید. (در صورتی که قرار است با وی در تهران ملاقات شود از این
جمله استفاده شود).
«آقای میدی مایل است که با (برای نشان دادن زبان داوطلب از نام کشور مربوط استفاده کنید مثلاً
انگلستان برای انگلیسی، روسیه برای روسی، و اسپانیا برای اسپانیایی و غیره) در مورد مسائل تجاری
گفتگو کند.
(در اینجا به مطالب مختلف مربوطه از قبیل اینکه آیا داوطلب تنها و یا با خانواده اش مسافرت می کند،
آیا از وسیله نقلیه شخصی استفاده می کند و چه مدت در ایران خواهد ماند و غیره اشاره کنید).
ص: 185
برقرار نمودن تماس در تهران:
الف در صورت توافق داوطلب از او بخواهید که در تاریخ و زمان دقیق به سفارت بیاید. در پیام تلفنی
خود پس از مشخص کردن زمان و تاریخ بگویید که به آقای میدی گفته اید که به «سفارت» بیاید.
ب در صورتی که داوطلب مایل به ملاقات در خارج از سفارت در تهران باشد. تاریخ و زمان دقیق آن
را تعیین کنید و به او بگویید که در پیاده رو جلو هتل کاسپین در خیابان تخت جمشید دو چهار راه دورتر در
سمت غربی سفارت آمریکا منتظر ملاقات با یک مقام آمریکایی باشد. او باید یک روزنامه قابل رؤیت به
زبان انگلیسی در دست داشته باشد تا شناسائی وی امکان پذیر باشد. مقام آمریکایی پس از ملاقات با
داوطلب خود را معرفی خواهد کرد و از او خواهد پرسید که آیا او شخصی است که به کنسولگری در تبریز،
شیراز یا اصفهان رفته است. در پیام تلفنی خود زمان و تاریخ را ذکر کنید و بگویید که به آقای میدی گفته اید
که به «کتابخانه تجارتی» برود.
کلمه رمز
الف. شوروی .... نقره
ب. جمهوری خلق چین ... چینی آلات
ج. لهستان .... کاغذ
د. چکسلواکی .... کریستال
ه جمهوری دموکراتیک آلمان .... طلا
و. مجارستان .... شاهدانه
ز. یوگسلاوی .... نخ تابیده
ح. آلبانی ... آسفالت
ط. رومانی ... لاستیک
ی. بلغارستان ... آجر
ک. جمهوری دموکراتیک خلق کره ... سفال کائولین
ل. ویتنام شمالی.... پلاستیک وینیل
م. کوبا ... سیگار
ن. عراق ... آهن
س. سوریه ... سودا
ع. لیبی ... سرب
ف. فلسطین و یا تروریست دارای ملیت دیگر... قلع
کلمه رمز شغل
الف. مقام اطلاعاتی یا امنیتی ... ایندیانا
ب. دیپلمات ... دنور
ج. نماینده تجاری ... تگزاس
ص: 186
د. مقام حزب کمونیست ... کنکنیکات
ه تکنیسین .... تنسی
و. افسر نظامی ... مین
ز. سرباز، یا مشمول نظام وظیفه ... سانفرانسیسکو
ح. غیره ... اوماها
کلمه رمز موقعیت
الف. حاوی اطلاعاتی برای دولت آمریکاست..... «اطلاعات در مورد مقررات گمرکی آمریکا».
ب. میل دارد به طور پنهانی برای آمریکا کار کند... «اطلاعات در مورد اجازه کار در آمریکا».
ج. متقاضی پناهندگی یا متارکه، لیکن می تواند به کشورش بازگشته و برای دولت آمریکا کار کند ....
«می خواهد در مورد جواز صادراتی ایرانی صحبت کند».
د. برای شخص دیگری واسطه شده است.... «می خواهد با یک بنگاهی صبحت کند».
ه . به طور غیرقانونی از مرز عبور کرده.... «می خواهد درباره امکان بسته شدن مرز صحبت کند».
و. غیره... «می خواهد به جای کنسولگری در سفارت با کسی حرف بزند».
کتاب پنجاه و چهارم
مصر
ص: 187
ص: 188
مصر
ص: 189
این جانب بیش از پانزده سال است که خطر اسرائیل
غاصب را گوشزد کرده ام و به دول و ملل عرب این حقیقت را
اعلام نموده ام. اکنون با طرح استعماری صلح مصر و اسرائیل
این خطر بیشتر، نزدیکتر و جدیتر شده است. سادات با قبول
این صلح، وابستگی خود به دولت استعمارگر آمریکا را
آشکارتر نمود. از دوست شاه سابق ایران انتظاری بیش از این
نمی توان داشت.
ایران خود را همگام با برادران مسلمان کشورهای عربی
دانسته و خود را در تصمیم گیریهای آنان سهیم می داند. ایران
صلح سادات و اسرائیل را خیانت به اسلام و مسلمین و
برادران عرب می داند و موضع سیاسی کشورهای مخالف این
پیمان را تأیید می کند.
السلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته
26 ربیع الثانی 1399
روح اللّه الموسوی الخمینی
تاریخچه مختصر مصر
تاریخچه مختصر مصر
تاریخ شش هزار ساله مصر با سلطه فراعنه شروع شده و این سلطه تاکنون در قالب فرعونهای جدید
مصر، سادات و مبارک بر سر مردم مظلوم و ستم کشیده این دیار تداوم یافته است. حکومت فراعنه،
درگیریهای مصر و ایران و رم قدیم، حاکمیت عثمانیها بر مصر، تهاجم ناپلئون و... تاریخ طولانی مبارزات،
شکستها و جنگهای مصر را تشکیل می دهد. دیون مصر به کشورهای اروپایی به انضمام جنگها و
شورشهای داخلی، بریتانیا را در سال 1181 هجری شمسی بر این کشور مسلط کرد. پیر استعمارگر
انگلیس تا سال 1301 (ه ش) به غارت و چپاول این کشور مشغول بود و در این سال هر چند به ظاهر
قرارداد شناسایی استقلال مصر به امضاء رسید، اما عملاً تحت حاکمیت وابستگان به بریتانیا و پادشاهان
خود فروخته و به بیانی صریحتر تحت سلطه بریتانیا قرار داشت.
سال 1332 شمسی (1953 میلادی) آغاز عصر نوینی در تاریخ مصر است، یعنی پایان سلطنت و آغاز
ص: 190
جمهوری. این اختتام که به همت گروهی از افسران جوان ارتش مصر صورت گرفت با اعلام جمهوری،
ژنرال نجیب را به عنوان رئیس جمهور، نخست وزیر و ریاست شورای فرماندهی انقلاب و جمال
عبدالناصر را نیز به نیابت نخست وزیر و وزارت کشور برگزید.
مبارزه بر سر به دست گرفتن قدرت بین ژنرال نجیب و ناصر، منجر به برکناری ژنرال نجیب در سال
1333، به اتهام همکاری با اخوان المسلمین برای ترور ناصر شد. دوران ریاست جمهوری خود را بر پایه
ناسیونالیزم عربی و سوسیالیسم بنیان گذاشته بود؛ دوران بریدگی از غرب و اتکا و وابستگی به شوروی و
کشورهای بلوک شرق بود. سفرهای دو جانبه رهبران این دو کشور به پایتختهای یکدیگر و قراردادهای
اقتصادی و نظامی روابط محکمی را بین مصر و شوروی به وجود آورد.
سادات و سیادت بر مصر
جنگ 1967 (1346 شمسی) بین مصر و اسرائیل و شکست مصر دوران تیره و تاری بود که در آخرین
سالهای زمامداری ناصر گریبانگیر مصر و جهان عرب شد و عمیق ترین ضربه در سال 1970 (1349
شمسی) فرود آمد و آن مرگ ناصر و روی کار آمدن انور سادات بود. سادات که معاون رئیس جمهور و از
نزدیکان ناصر بود، در آغاز به عنوان تداوم بخش سیاستهای داخلی و خارجی ناصر پا به عرصه گذاشت و
سالهای اولیه زمامداری وی نیز تداوم همان سیاستها یعنی گسترش روابط با دنیای عرب از جمله سودان،
لیبی و سوریه و وابستگی و اتکا به شوروی بود. لیکن این تظاهر به تداوم سیاستهای ناصر دیری نپایید و
اولین گامها در جهت ناصر زدایی با تصفیه عناصر طرفدار مسکو و آغاز ارتباط با اروپا و آمریکا شروع
شد. تغییر قانون اساسی مصر و اعطای آزادیهای فردی به سبک کشورهای سرمایه داری و سیاست
درهای باز اقتصادی قدمهای بعدی در ادامه ناصر زدایی از جامعه مصری بود. بعد از شکست جنگ
رمضان 1973 که علتش خواه ناشی از وابستگی پنهان سادات به غرب بوده، یا عدم تعهد شوروی نسبت به
ارسال تجهیزات نظامی در لحظات سرنوشت ساز و تداوم بلاتکلیفیها در قبال حل اختلافات با اسرائیل،
آغازگر و انگیزه روابط با اروپا و آمریکا گردید.
در آبان 1352 (نوامبر 1973) مصر و آمریکا در «اصول» آغاز روابط دیپلماتیک به توافق رسیدند و
سفیر مصر راهی آمریکا شد. این سیاستها تا قطع روابط امپریالیسم شرق و وابستگی مطلق به امپریالیسم
غرب ادامه یافت. سادات هر چند در آغاز زمامداری خویش تهیه مقدمات جنگ جدیدی با اسرائیل را
مطرح می ساخت، ولی در عین حال بر گسترش روابط دیپلماتیک و حل اختلافات مصر و اسرائیل از طرق
سیاسی تأکید داشت که این تفکر بعد از جنگ 1973 نهایتا منجر به انعقاد قرارداد صلح کمپ دیوید و آغاز
روابط رسمی در حد سفارت بین مصر و اسرائیل گردید.
مصر و سیاستهای سادات
به طور کلی نتیجه عملکرد و سیاستهای سادات را به صورت زیر می توان خلاصه کرد.
1 افزایش اختلاف طبقاتی با اجرای سیاستهای درهای باز و متعاقب آن رشد سرمایه داری آزاد به
قیمت چپاول و فقر توده مستضعف مصر.
2 تخصیص قسمت اعظم بودجه کشور بابت امور دفاعی و پرداخت آن بابت خرید تسلیحات و
ص: 191
تجهیزات نظامی به اروپا و آمریکا، افزایش واردات مواد اولیه غذایی که قبل از سادات در خود مصر تأمین
می شد و در بعضی موارد آن را نیز صادر می کرد، افزایش قیمتها و تورم مهار گسیخته در این کشور،
گسترش فرهنگ بی بند و باری و سرگرم ساختن مردم به امور مبتذل.
3 قرارداد صلح مصر و اسرائیل و نتایج آن این قرارداد روشنفکران و مردم را علیه سادات بسیج کرد
و گروههای مختلف مذهبی و غیر مذهبی موجود در مصر را بر علیه هیئت حاکمه و سیاستهای متخذه از
طرف آنها شوراند. در صفوف کشورهای عربی به ظاهر ایجاد شکاف کرد و باعث شد تا نحوه موضع گیری
کشورهای عربی در مقابل اسرائیل به صورت ظاهر مشخص شود.
کمپ دیوید و کشورهای عربی
طرح این قرارداد از سوی مصر کشورهای عربی را وادار کرد تا در کنفرانس بغداد به تحریم مصر
بپردازند. کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس علیرغم مواضع سیاسیشان و یا وابستگیهایشان در قبال
اسرائیل و آمریکا به خاطر حفظ وجهه و بعضی مصالح اقتصادی و اتکائشان به کشورهای پولدار عربی، به
ناچار بر این امر توافق نمودند. این مسئله یعنی تحریم مصر از سوی کشورهای عربی، آمریکا و متحدان
اروپاییش را بیشتر از خود مصر به وحشت انداخت، زیرا این تحریم باعث به خطر افتادن منافع و
درآمدهایی می شد که از بابت فروش تسلیحات و کالا به این کشور به دست می آوردند. نتیجه این تحریم
قطع کمکهایی بود که کشورهای عربی و سازمان صنعتی خلیج و در رأس آن سعودیها به مصر بابت خرید
تسلیحات می کردند. طبق سند 21 «خریدهایی که مصر توسط کمکهای اعراب از اروپای غربی و آمریکا
از سال 1976 تا 1979 انجام داده بالغ بر 3/5 میلیارد دلار بوده است» و قطع این کمکها ضربه عظیم
اقتصادی نظامی بود که بر مصر، و بیشتر از آن بر آمریکا و اروپا به خصوص فرانسه و انگلیس وارد
می شد. از سویی این تحریمها باعث می شد که سادات از حل مشکلات داخلی مصر نیز عاجز بماند و در
نتیجه پایه های حکومتش لرزان شود و نهایتا از بین رفتن مزدور با وفایی چون سادات، ضربه هولناکی بر
آمریکا و منافع آن در منطقه بود.
تلاش کشورهای عربی مبنی بر تحریم مصر و اخراج این کشور از کنفرانس کشورهای اسلامی، نهضت
غیر متعهدها، آ. اوپک و اتحادیه کشورهای آفریقایی، سادات را به موضع گیری دفعی و یا جذبی در برابر
این کشورها واداشت. وی با اتخاذ این موضع توانست بعضی از کشورهای عربی و بعضی کشورهای غیر
عرب مسلمان را تحریک به میانه روی، عدم موضع گیری یا حتی موضع گیری مثبت نسبت به قرارداد کمپ
دیوید نماید. آمریکا نیز در این وضعیت شریک درد و یاور صمیمی مصر بود. سعودیها نیز که همیشه در
تلاش بوده اند که با اتخاذ تاکتیکهای میانه روانه موضع گیری تند نیروهای رادیکال عرب را نرمتر کنند در
قبال این مسئله هر چند علاقه ای به وارد کردن خسارت عمده بر مصر نداشتند و امید آشتی با مصر را در
سر می پروراندند، لیکن برای حفظ وجه اسلامی و تظاهر به مخالفت با اسرائیل همراه با نیروهای رادیکال
عرب عمل می کردند، ولی این امر یک موضع گیری موقت بود و نهایتا تلاشهای آمریکا و روابط صمیمانه با
سعودیها موضع عربستان را آشکار نمود. تعداد زیادی از اسناد این مجموعه مربوط به موضع گیری
کشورهای عربی، اسلامی و آفریقایی در قبال قرارداد صلح مصر و اسرائیل و تلاشهای مصر و آمریکا در
این زمینه است.
ص: 192
ایران و انقلاب اسلامی، مصر و قرارداد کمپ دیوید
روابط شاهان ایران و فراعنه مصر به زمان کورش و آماریس برمی گردد. این روابط چه به صورت
اقتصادی یا نظامی (لشکرکشی) ادامه داشته است. در سال 1339 در پی انتشار برقراری روابط سیاسی
بین ایران و اسرائیل، روابط مصر و ایران قطع گردید. بعد از روی کارآمدن سادات، دو دولت اقدام به تجدید
روابط سیاسی نمودند که این روابط با سفر شاه و زنش به مصر و دیدار سادات از تهران یک بار در سال
1353 و بار دیگر سفر سادات و زنش به تهران و سفر رضا پهلوی به مصر در سال 1355 به اوج خود
رسید. شاه و سادات دو مزدوری که تحت حمایت یک ارباب بودند در جهت همگامی با اسرائیل و ایجاد
ارتباط با آن و مقابله با خلق محروم فلسطین موضع واحدی اتخاذ کرده و تبادلات اقتصادی و سیاسی
گسترده ای را پی ریزی کردند.
انقلاب اسلامی طوفانی بود که پایه های لرزان کاخهای فراعنه ایران و مصر را به لرزه درآورد و متعاقب
آن با فرار شاه و دعوت وی به مصر از سوی سادات، تاریخ بود که تکرار می شد و تشابه سرنوشت جبارانی
چون شاه و پدرش که وی نیز در آخرین روزهای عمرش به مصر گریخته بود. تلاش سادات و ملاقاتهای
مکرر وی با مسئولان کشوری و مأموران سیاسی آمریکا مبنی بر گرفتن قول حمایت بی چون و چرای
آمریکا از شاه در خلال انقلاب و بعد از آن، نشانگر ترس وی از عاقبتی نظیر عاقبت شاه و یافتن پناهگاه و
نقطه اتکایی نه برای شاه که برای خود بود. به هر حال خانواده سلطنتی در آخرین روزهای حکومتشان با
برنامه ریزی آمریکا و هماهنگی با سادات به مصر پناهنده شدند و با پیوندهای سببی، پیوند نسبی خویش
را که از فراعنه به ارث برده بودند محکمتر و استوارتر گرداندند.
گسترش روزافزون انقلاب اسلامی و انتشار آن در بین مسلمین جهان زنگ خطری برای ابرقدرتهای
شرق و غرب و دست نشاندگان آنها و نقطه پایانی بر خواب ملتها و یغماگری دولتهای وابسته بود. اسلام که
از دیر باز خطری عمده برای ظالمان و استعمارگران بود، در ایران به عنوان ایدئولوژی پویای انقلاب بانگ
رهایی ملتها از چنگال استعمارگران را سرداد و این بانگ برای غارتگران و در رأس آنها آمریکا بسیار
رعب آور و ناخوشایند بود، بدین جهت تلاشهای سابقه دار مأموران سیا برای تماس، نفوذ و اعمال نظر در
داخل نهضتهای اسلامی مخالف سادات و آمریکا دوباره نضج گرفت و سیا مسئولیت مطالعه نهضتهای
اسلامی را در رأس برنامه های خویش قرار داد. مطرح کردن آمریکا به عنوان مسئول تمام بدبختهای
مسلمین و مستضعفین جهان و به عنوان دشمن اسلام و انسانیت و باوراندن این امر به آنها از سوی ایران
زیباترین ورق تاریخ این امت را رقم زده و اگر از آثار این انقلاب تنها به همین نتیجه اکتفا شود بر اصالت و
رسالت اسلامی و ضد امپریالیستی این انقلاب کفایت می کند. انقلاب اسلامی آنچنان تنفر نسبت به
امپریالیسم را در دلهای مسلمین نشاند و آنچنان سیاست و دیانتشان را به هم پیوند داد که شعار پایان
بخش عبادتشان «مرگ بر آمریکا» شد. اعتراف آمریکاییها را به این نکته می توان در سند شماره 6
مشاهده کرد که رساترین اقرار بر موفقیت و گسترش این تفکر در بین مسلمین جهان است و انگیزه ای برای
تلاشهای ضداسلامی این کشور «... در هفته های گذشته با وخیم تر شدن اوضاع ایران، اتفاق آرای
مسلمانان متعصب علیه آمریکا افزونتر شده است... از نظر آنها آمریکا دشمن اسلام است.... در افکار
بسیاری از مسلمانان متعصب مصر این ایده شکل گرفته است که آمریکا با اسلام دشمن است. لازم است که
یک زنجیره عملیات مثبت از طرف ما صورت بگیرد تا این عدم اعتماد مسلمانان نسبت به ما از بین
ص: 193
برود...»
همزمان با تلاشهای آمریکا برای تماس با رهبران مسلمانان مصر در جهت اعمال سیاست فوق،
اسلام زدایی سادات نیز شروع می شود و به گفته یکی از مخالفین سادات «سادات به یک رویارویی غیر
ضروری و ابتدائی با مذهبیون راستگرا» دست می زند (سند 23).
ترس سادات از اینکه یک انقلاب اسلامی دیگر در مصر بساط سلطه ننگین وی را برچیند او را وادار
می کرد به این اعمال دست بزند که خوشبختانه این عاقبت نیز گریبانگیرش شد و به دست بهترین فرزندان
امت اسلام به درک واصل شد.
طرح قرارداد صلح مصر و اسرائیل و متعاقب آن امضای این قرارداد بدون توجه به حقوق حقه ملت
فلسطین از سوی سادات در اصل تأییدی بود بر غصب اراضی و اموال و حیثیت ملت فلسطین و تجاوز و
اشغالگری صهیونیستها. نتایج مترتب بر این قرارداد از چند سو سادات را در معرض خطر قرار می داد: 1)
گسترش مخالفت مردم، ارتش و روشنفکران متعهد مصری، 2) تحریمهای اقتصادی اعراب و مشکلات
اقتصادی، نظامی ناشی از آن، 3) هراس از عدم موفقیت طرح کمپ دیوید و بر باد رفتن وجهه سادات و 4)
عدم موفقیت سیاستهای اقتصادی داخلی مصر و در نتیجه افزایش قیمتها و... به دنبال این قرارداد
آمریکاییها برای جلوگیری از بر باد رفتن وجهه سادات (به گمان خودشان) و شکست طرح کمپ دیوید و
مقابله با تحریم اعراب سناریوهای پیشنهادی خود را به سادات و وزارت امور خارجه آمریکا ارائه
می کردند که اسناد 22 و 21 نمونه های بارز این عملکرد می باشد، در سند 22 آمریکاییها اظهار می دارند
که «از نظر مادی و در طول مذاکرات سادات، باید از حمایت دائم و شدید آمریکا و مصر برخوردار باشد» و
چون پیش بینی می کنند که در هر صورت ممکن است خطراتی متوجه سادات شود و با توجه به علاقه
سادات مبنی بر اینکه حسنی مبارک جانشین وی شود جانشین احتمالی وی را نیز تعیین می کنند، چون
معتقدند که «سیاست خارجی حسنی مبارک با سیاست خارجی سادات شباهت زیادی دارد».
بعد از امضای این قرارداد آمریکایی پیام حضرت امام که در تیتر مطلب آمده پایان بخش روابط
سیاسی ایران اسلامی و مصر اسرائیلی بود. رهنمود امام پایان بخش این مطلب است، به امید پیروی ملل
مسلمان از این رهنمودها و پیروزی امت اسلامی:
مشکل مسلمین، حکومتهای مسلمین است. این حکومتها هستند که مسلمین را به این روز رسانده اند،
ملتها مشکل مسلمین نیستند، ملتها با آن فطرت ذاتی که دارند می توانند مسائل را حل کنند. لکن مشکل،
دولتها هستند. این حکومتها هستند که به واسطه روابطشان با ابرقدرتها و سرسپردگی شان با ابرقدرتهای
چپ و راست، مشکلات را برای ما و همه مسلمین ایجاد کرده اند. اگر این مشکل از پیش پای مسلمین
برداشته شود، مسلمین به آمال خودشان خواهند رسید و راه حلش با دست ملتهاست.
آن روز فتح مطلق و نصر به تمام معناست که همه مستضعفین جهان را این نورِ سنت الهی و سایه پرچم
«نصر من اللّه» فرا گیرد. آن روزی که مسلمین جهان با مدد غیبی در هر کشور و قطر دست جنایتکار
ستمگران و چپاولچیان را از کشور خود قطع کنند و پرچم اسلام و آرم اللّه اکبر را افراشته نمایند. آن روزی
که با قیام دلاورانه و بانگ اللّه اکبر، با امثال سادات و هم مسلکان شاه مخلوع، آن کنند که ملت شجاع ایران
با محمدرضا پهلوی کرد.»دانشجویان مسلمان پیرو خط امام
مصر
ص: 194
سند شماره (1)
مصر:
خشکی:
258،000،1 کیلومتر مربع (شامل 931،48 کیلومتر مربع اراضی اشغال شده به وسیله اسرائیل، 26
ژوئن 1979)، 8/2% زمین کشاورزی (که در 70% آن انواع محصولات کاشته می شود)، 5/96% بیابان،
هرز، یا اراضی شهری، 7/0% آبهای داخل کشور.
طول مرزهای خاکی = 2527 کیلومتر (1967) تقریبا، 2580 کیلومتر که شامل صحرای اشغال شده
سینا می شود (از تاریخ سپتامبر 1975).
آبها:
محدوده آبهای داخلی (ادعا شده) = 12 میل دریایی (به اضافه 6 میل «منطقه نظارت الزامی»).
طول نوار ساحلی = 2450 کیلومتر (1967)، که شامل تقریبا 500 کیلومتر نوار آبی داخل 9 صحرای
اشغال شده سینا می شود (از تاریخ سپتامبر 1975).
مردم:
جمعیت =000،958،40 (ژوئیه 1979) میانگین رشد سالانه 7/2% (در حال حاضر)
ملیت = نام مصری (ها)، صفت مصری یا جمهوری عربی مصر.
تقسیمات نژادی = 90% از دودمان سامی شرقی، 10% یونانی، ایتالیایی، سوری، لبنانی
دین = (برآورد رسمی) 94% مسلمان، 6% عیسوی یعقوبی و بقیه ادیان.
زبان = زبان رسمی عربی است، انگلیسی و فرانسه در میان طبقه تحصیل کرده رایج است.
سطح سواد = در حدود 40%
نیروی کار = 13 میلیون، 45 تا 50 درصد کارگران به کشاورزی مشغولند، 10% کارگران صنعتی، 10%
تجارت و مالی، 30% خدمات و بقیه، کمبود نیروی انسانی متخصص مشهود است.
نیروی کار سازمان یافته = یک تا سه میلیون نفر.
دولت:
نام حقوقی = جمهوری عربی مصر
نوع = جمهوری، که از تاریخ 1956 تحت رهبری ریاست جمهوری است.
پایتخت = قاهره
تقسیمات فرعی سیاسی = 26 استان
سیستم حقوقی = سیستم حقوقی براساس قوانین عامه انگلیس، حقوق اسلامی و قوانین ناپلئونی
می باشد، قانون اساسی دائمی در سال 1971 تدوین گردید. بررسی حقوقی تا اندازه محدود بر روی آن در
دیوان عالی و همچنین در شورای کشور که اعتبار و حقانیت تصمیمات اداری را بررسی می نماید انجام
شد، تحصیلات حقوقی در دانشگاه قاهره امکان پذیر است، قوانین اجباری کمیسیون بین المللی قضات را
قبول دارد.
تعطیل ملی = روز ملی، 23 ژوئیه
شعبات = قدرت اجرائیه در دست ریاست جمهور می باشد، او کسی است که کابینه را انتخاب
ص: 195
می نماید، مجلس خلق کم کم با اجرای قوانین و آزادی سیاسی قدرتش زیادتر می شود، وزیر دادگستری به
طور مستقل قوه قضائیه را اداره می نماید.
رئیس دولت = رئیس جمهور انور سادات
انتخاب عمومی = شرکت در انتخابات برای عموم افراد بالای 18 سال آزاد است.
انتخابات = انتخابات مجلس خلق در هر 5 سال یک مرتبه اجرا می شود (که آخرین آن در ژوئن
1979 برگزار گردید). انتخابات ریاست جمهوری هر 6 سال یک مرتبه (که آخرین آن در سپتامبر 1976
برگزار گردید).
احزاب و رهبران سیاسی = برای تشکیل، حزب سیاسی باید به وسیله دولت مورد تصویب قرار بگیرد،
حزب ملی دموکراتیک که در روابط سال 1978 به وسیله سادات به وجود آمد مهمترین حزب می باشد، و
تعداد زیادی احزاب کوچک مخالف وجود دارند.
کمونیستها = به طور تقریب 500 نفر که عضو حزب می باشند.
عضویت در سازمانهای بین المللی = AAPSO، بانک عمران آفریقایی، سازمان مواد و غذایی
کشاورزی، گروه 77، قرارداد عمومی تعرفه و تجارت، آژانس انرژی اتمی بین المللی، بانک بازسازی و
عمران بین المللی، ICACسازمان هواپیمایی کشوری بین المللی، مؤسسه عمران بین المللی، مؤسسه مالی
بین المللی، IHO، سازمان بین المللی کارگری، سازمان مشاوره دریایی بین دولتین، صندوق بین المللی
پول، نهضت غیر متعهدها، اتحادیه عرب، سازمان ملل، یونسکو، اتحادیه پست جهانی، سازمان بهداشت
جهانی، IOOC، اتحادیه تجاری بین المللی، شورای غله بین المللی، WIPO، سازمان هواشناسی
بین المللی، سازمان شخم زنی جهانی، WSG , WPC، عضویت مصر در آوریل سال 1979 در اتحادیه
عرب و اوپک عربی به حالت تعلیق درآمد.
اقتصاد:
تولید ناخالص ملی = 7/11 میلیارد دلار (1978)، 290 دلار درآمد سرانه، در صد رشد سالانه 9%
در سال 1978 می باشد.
کشاورزی = مهمترین محصول کتان، انواع دیگر محصولات عبارتند از برنج، پیاز، لوبیا، مرکبات،
غله، ذرت، جو، در تولید مواد غذایی خودکفا نمی باشد، ولی بخش کشاورزی یک قسمت برای ورود ارز
خارجی می باشد.
صنایع مهم = منسوجات، کنسروسازی غذا، مواد شیمیایی، نفت، ساختمان، سیمان.
نیروی الکتریسته = ظرفیت 000،000،5 کیلووات (1978)، 14 میلیارد کیلووات ساعت تولید شده
در (1978)، تولید سرانه 350 کیلووات ساعت برای هر نفر.
صادرات = 725،2 میلیون دلار (با احتساب هزینه حمل تا بندرگاه، تخمین 1978)، کتان خام، کتان
به صورت نخ درآمده و پارچه، نفت خام، برنج، پیاز، سیب زمینی، مواد شیمیایی، سیمان (خیلی محرمانه).
واردات = 900/4 میلیون دلار (با هزینه خود کالا، بیمه و باربری، تخمین 1978)، مواد غذایی،
ماشین آلات و تجهیزات، کود، چوب. (خیلی محرمانه)
طرفهای مهم تجاری = کشورهای عضو جامعه اروپا، آمریکا (خیلی محرمانه).
کمکها = اوپک (ODA) (77 1973) 5/7713 میلیون دلار، آمریکا 2/2318 میلیون
ص: 196
دلار،کشورهای غربی (77 1970) 6/185،2 میلیون دلار، کشورهای کمونیستی (77 1970)
5/821 میلیون دلار، کمکهای نظامی از کشورهای کمونیستی (77 1970) 732،2 میلیون دلار.
(سرّی)
نرخ تبدیل ارز = نرخ رسمی یک پوند مصر برابر است با 54/2 دلار آمریکا (البته این نرخ فروش
می باشد)، 394/0 پوند مصر برابر با یک دلار آمریکاست (البته این نرخ فروش می باشد)، یک پوند مصر
برابر است با 43/1 دلار آمریکا، 699/0 پوند مصر برابر با یک دلار آمریکا.
سال مالی = سال تقویمی، آغاز در 1973
ارتباطات:
خطوط راه آهن = مجموعا 4857 کیلومتر، 951 کیلومتر خط دو طرفه، 25 کیلومتر خط برقی،
45109 کیلومتر با فاصله ریل استاندارد (435/1 متر)، 347 کیلومتر با فاصله ریل 750/0 متر.
جاده ها = مجموعا 025،47 کیلومتر، 12300 کیلومتر جاده اسفالته، 2500 کیلومتر شنی و سنگ
خرد شده، 200،14 کیلومتر جاده خاکی مرمت شده، 18025 کیلومتر جاده خاکی مرمت نشده.
آبهای داخلی = 3260 کیلومتر، کانال سوئز به طول 160 کیلومتر، که به وسیله کشتیهای قاره پیما با
ارتفاع حداکثر 5/11 متر در آب مورد استفاده قرار می گیرد، راه آبی اسکندریه قاهره برای کرجیهائی با
ظرفیت یک تن متریک قابل عبور می باشد، رود نیل و کانالهای بزرگ برای کرجیهای 420 تن متریک
قابل عبور می باشد، کانال اسماعیلیه برای عبور کرجی های نسبتا بزرگ بین 200 تا 300 تن متریک قابل
عبور می باشد، کانالهای کوچک دیگری وجود دارند که برای کشتیهای کوچک بین 10 تا 70 تن متریک
قابل استفاده می باشد.
بار حمل شده = از کانال سوئز (1966) 242 میلیون تن متریک که 6/175 تن متریک آن مواد نفتی
بود.
خط لوله = برای نفت خام 675 کیلومتر، برای محصولات پالایش شده 240 کیلومتر، برای گاز طبیعی
365 کیلومتر.
بندرگاهها = 3 بندر مهم (اسکندریه، پورت سعید، بندر سوئز)، 8 بندر کوچک.
ناوگان بازرگانی = مجموعا 85 کشتی (1000 تنی یا بیشتر) که جمعا 425586 تن وزن خالص و
572426 تن وزن ناخالص، که شامل 8 کشتی مسافربری، 62 کشتی باربری، 14 کشتی نفتکش، یک
فروند تانکر می باشد (خیلی محرمانه).
هواپیمایی غیرنظامی = 28 هواپیمای حمل و نقل بزرگ که شامل 3 هواپیمای کرایه شده می باشد.
فرودگاهها = جمعا 105 فرودگاه، که 75 فرودگاه قابل استفاده و 67 فرودگاه با باند دائمی، 47
فرودگاه با باندهایی به طول بین 3659 2440 متر، یک فرودگاه با باند بیشتر از 660،3 متر، 19 فرودگاه
با باندهایی به طولهای بین 2439 1220 متر.
ارتباطات = سیستم ارتباطات تلفنی، بزرگ و نامناسب برای احتیاجات می باشد و در وضع نامطلوبی
نگهداری می شود، مراکز اصلی آن اسکندریه و قاهره می باشد، ولی مراکز درجه دوم عبارت از المنصوره،
اسماعیلیه، و تانتا می باشند، ارتباطات بین شهری به وسیله کابلهای هم محور ماکروویو انجام می گیرد،
مقدار زیادی از تأسیسات در حال تعویض شدن با دستگاههای جدید می باشند، 000،500 تلفن (3/1
ص: 197
تلفن هر 100 نفر)، 22 موج آ. ام، موج اف. ام ندارد و 29 ایستگاه تلویزیونی، یک ایستگاه ماهواره ای
اقیانوس اطلس، ایستگاه ماهواره ای سمفونی، 2 کابل هم محور زیردریایی.
نیروی دفاعی:
نیروی انسانی نظامی = مذکر بین 49 15 سال 000،027،10 نفر که 000،517،6 مناسب برای
خدمت نظامی می باشند، در حدود 000،423 نفر همه ساله به سن (20) سال که سن سربازی است
می رسند.
پرسنل = نیروی زمینی 000،320 نفر، نیروی دریایی 000،20 نفر، نیروی هوایی 000،27 نفر
(1000 خلبان)، دفاع هوایی 000،80 نفر، سپاهان مرزی 000،10 نفر، نیروهای گارد و امنیتی 500،44
نفر، گارد ملی 3000 نفر، گارد ساحلی 7300 نفر (سری).
واحدهای مهم زمینی = 2 ارتش مستقل و یک نیروی مستقل از 10 لشکر (5 لشکر پیاده، 2 لشکر
مکانیزه، 3 لشکر زرهی)، 31 تیپ مستقل (10 تیپ پیاده، 2 تیپ گارد ریاست جمهوری، یک تیپ
شناسایی، 3 تیپ زرهی، 11 تیپ توپخانه صحرائی، 2 تیپ خمپاره، 2 تیپ موشکهای زمین به زمین)، یک
ستاد نیروی مخصوص با یک تیپ چترباز، 2 تیپ برای حملات هوایی، و 5 تیپ کماندو، 26 تیپ دفاع
هوائی با استفاده از موشکهای سام (سرّی).
کشتیهای نظامی = 5 ناوشکن، 12 زیردریایی، 3 ناوچه گشتی، 12 قایق کوچک مناسب برای دنبال
نمودن زیردریایی، 12 قایق تهاجمی مسلح به موشک (6 واحد جدید تهاجمی مسلح به موشک هنوز به
کار گرفته نشده اند)، 2 قایق گشتی سریع، 11 قایق اژدرافکن، 17 قایق آتش سریع پشتیبانی، 5 قایق
گشتی، 3 فروند هاورکرافت، 12 مین جمع کن، 17 فروند قایق خاکی و آبی، 17 فروند قایق کمکی و
خدمات، و مقدار معتنابهی قایقهای کوچک دیگر (سری).
هواپیما = 914 فروند (594 فروند جت، 25 فروند جت ملخدار، 130 ملخدار، 165 هلیکوپتر)
(سرّی).
موشک = 65 گردان سام 2، 15 گردان سام 6، 167 سکوی سام 7. (سری).
تدارکات = مصر اسلحه نیروهای پیاده اش، مهمات، کشتی نفت سوز و قایق گشتی را تولید می نماید و
برای بقیه تجهیزات دیگر متکی به منابع خارجی می باشد (خیلی محرمانه).
بودجه نظامی = برای سال مالی که در 31 دسامبر 1979 به پایان رسید بودجه نظامی بالغ بر 5/1
میلیارد دلار بود، که 19% از بودجه دولت مرکزی را تشکیل می داد. (خیلی محرمانه).
اطلاعات و امنیت:
اطلاعات عمومی برای امور داخلی و خارجی، اداره عمومی برای تحقیقات امنیتی کشور برای امور
داخلی، مدیریت اطلاعاتی نظامی برای امور داخلی و خارجی، اطلاعات ریاست جمهوری (PI)برای
امور داخلی و خارجی. (سرّی / غیر قابل رؤیت برای بیگانگان).
روابط و گرایشات شخصیتهای مهم جمهوری متحده عربی
ص: 198
سند شماره (2)
24 دی 1344 14 ژانویه 1965سرّی
از: وزارت امور خارجه
به: سفارت آمریکا در: آدیس آبابا، الجزیره، امان، آنکارا، بغداد، بیروت، قاهره،
دمشق، اورشلیم، جده، خارطوم، کویت، لندن، پاریس، رباط، طائز، تهران، تل آویو، تریپولی، تونس.
موضوع: روابط و گرایشات شخصیتهای مهم جمهوری متحده عربی
به دنبال تشدید مشکلات در جمهوری متحده عربی، گزارشاتی پیرامون تعویض پرسنل در مقامات
عالی و احتمال بروز مبارزه برای به دست گرفتن قدرت، رسیده است. این وزارتخانه معتقد است که
شخصیتهای مهم این مانور به شرح زیر خواهند بود:
1 شخصیتهای متمایل به شرق
الف: علی صبری: وی سالهاست که دست راست ناصر و مهمترین مشاور وی در زمینه مسائل خارجی
و داخلی بوده است به همین دلیل، او بیش از هر کس دیگر پس از ناصر در سیاستهای مصر نفوذ دارد. او
مهمترین ترویج کننده وحدت عربی به رهبری جمهوری متحده عربی و حامی تحکیم بیشتر وحدت با
بهره برداری از احساسات ضدغربی و ضد اسرائیلی و احساسات ناسیونالیستی عربی، می باشد. وی
ظاهرا به شدت از سیاست بهره برداری از شوروی و هراساندن کمونیستهای محلی طرفداری می کند. هم
او بود که خیلی زود متوجه شد که می تواند از رقابت چین و شوروی به نفع جمهوری متحده عربی
بهره برداری نماید. در رابطه با مسائل داخلی، صبری شدیدا از سوسیالیزم حکومتی طرفداری می کرده
است و او وحاتیم مسئول ملی شدن مطبوعات در ماه مه 1960 شناخته شدند.
با این وصف، صبری یک چهره مردمی نیست. او به عنوان فردی دسیسه گر، نمک نشناس، تشنه قدرت
و بسیار مرموز معروف شده و در عین حال به زرنگی و ذکاوت و راستگویی نیز معروف است. گفته می شود
که وی برای خود در حیطه دولت یاران و همراهانی دست و پا کرده است، تا مقام و موقعیت خود را حفظ
کرده و فعالیتهای رقیبان خود را خنثی سازد. مهمترین دشمنان وی عبارتند از بغدادی و زکریا محی الدین،
لیکن عبدالحکیم نیز از جمله دوستان وی به شمار نمی آید.
ب: عبدالحکیم امیر: امیر برخلاف صبری به تیزهوشی و جاه طلبی مشهور نیست، و می گویند که او
معتاد به حشیش است، ولی صحت این گفته معلوم نشده است. لیکن او نشان داده است که قادر است در
برابر تجاوز دیگران به حریم شخصی خود یعنی نیروهای مسلح از خود دفاع نماید. می گویند او یک
مسلمان سرسپرده و احتمالاً تحت تأثیر اخوان المسلمین است و بیش از آنکه سیاستمدار باشد خود را یک
سرباز می داند. جالب توجه است که نام او در زمره کسانی که برای رسیدن به قدرت مانور می دهند، وارد
نشده است. امیر مسئول سرنگونی سوریه در سال 1961 شناخته شده و به همین دلیل ناصر می خواست
وی را تنبیه نماید. بنا به گزارشهای رسیده امیر، صبری و هیکل را مسئول تشویق ناصر به این امر دانسته
بود. با این وصف دوستی بین امیر و صبری همچنان پا برجاست.
می گویند امیر در ارتش از محبوبیت خاصی برخوردار است، محبوبیتی که بدون شک از توزیع شغل و
مزایا در میان افسران ناشی شده است. شایع است که افسرانی که مایلند در صنایع ملی شده به جایی برسند
ص: 199
و یا در ارتش ارتقاء درجه یابند دائما به وی تعظیم و تکریم می کنند. هنوز معلوم نیست که مبارزات یمن بر
این طرز برخورد و تفکر در قبال وی تأثیر گذاشته باشد. با این وصف گزارشات رسیده حاکی از آن است
که تجارب جمهوری متحده عربی در یمن سبب شده است امیر در مورد منطقی بودن ماجراهای بدین شکل
نظامی تردید بدل راه دهد.
2 میانه روها:
الف عبداللطیف البغدادی، بغدادی را فردی سرسپرده به آرمانهای انقلاب جمهوری متحده
عربی توصیف کرده اند، لیکن وی یک سیاستمدار یا ایدئولوگ نبوده و بسیار متعصب است. او با سیاست
«مصر ارجح» موافق است و با ماجراجوییهای خارجی مخالفت می ورزد، او با اتحاد سوریه و مصر مخالف
و خواستار خروج نظامیان مصر از یمن بود.
وی احساس می کند که گرایش مصر به سمت شرق زیاده از حد شده است. هنگام اجرای فرامین
ملی گرایی و سوسیالیزاسیون در سال 1961 وی با آنها شدیدا مخالفت می ورزید. در حالی که صبری
شدیدا از آنها حمایت می کرد. به دنبال این اصطکاک و برخوردهای دیگر وی با ناصر، درخشش ستاره
بغدادی کاهش یافته و از مارس 1964 از محافل داخلی جدا شده است، لیکن از سپتامبر 1964 گویا ناصر
به او روی آورده است تا در حل معضلات پیچیده اقتصادی وی را یاری دهد. با وجود اینکه شایع شده بود
که وی در توطئه تابستان سال 1964 علیه ناصر دست داشت، ولی ما شاهدی در اثبات این ادعا نداریم.
بغدادی در میان مردم جمهوری متحده عربی به عنوان مردی که «وظایف خود را انجام می دهد»
محبوبیت دارد. مرکز محبوبیت وی نیز در نیروهای مسلح ظاهرا نیروی هوایی است. او شدیدا از امیر و
صبری متنفر است. از جمله اعضای محافل درونی که با وی شدیدا صمیمی است می توان از زکریا
محی الدین نام برد.
ب: زکریا محی الدین. او فردی نیست که جاه طلب برای رسیدن به قدرت باشد. در ظاهر، وی با
بغدادی پیوند دارد و به وحدت عربی اهمیت چندانی نمی دهد، و او و بغدادی در اکتبر سال 1961 از ناصر
به خاطر پیروی «کورکورانه اش از سوسیالیزم یوگسلاوی» انتقاد کردند، ولی زکریا محی الدین بیش از
بغدادی فرصت طلب است. او ظاهرا مایل به مصالحه است و در اکتبر سال 1961 او و امیر خواستار آشتی
با رژیم سوریه که از مصر کناره گرفته بود شدند.
نفوذ محی الدین از نقطه اوج خود در سال 1956 یعنی قبل از حمله اسرائیل به صحرای سینا کاهش
یافته است. در ژوئیه 1957 علی صبری به عنوان سرپرست بخش اطلاعاتی جانشین وی گردید، و از آن
زمان به بعد وی از صبری و شهرت و اعتبارش منزجر شده است. در سال 1961 گزارش شد که وی در
محافل پلیسی از شهرت و محبوبیت بسیاری برخوردار شده است، و در میان آنها هنوز هم ممکن است
پیروان بسیاری داشته باشد.
اطلاعات بالا جهت استفاده پیشینه ارائه شده است. در گفتگو پیرامون این مطالب با مقامات باید کمال
احتیاط را رعایت نمود، نباید وانمود کرد که دولت آمریکا مایل است در بافت قدرت جمهوری متحده
عربی شاهد تغییراتی باشد و یا مایل که شخصی و یا گروه ویژه ای در مبارزه بر سرقدرت در این جمهوری
پیروز گردد. اگر اطلاعات تکمیل کننده دیگری به دست آوردید برای ما ارسال دارید.راسک
گزارش بیوگرافیک اشرف عبداللطیف غوربال سفیر مصر در آمریکا
ص: 200
سند شماره (3)
نوامبر 1973 آبان 1352سرّی
سازمان مرکزی اطلاعات (CIA)غیرقابل رؤیت برای خارجیان
گزارش بیوگرافیک
اشرف عبداللطیف غوربال
سفیر مصر در آمریکا
هشدار
این سند حاوی اطلاعاتی است که بر دفاع ملی آمریکا طبق بندهای 793 و 794 لایحه 18 قانون
مصوبه آمریکا تأثیر می بخشد. انتقال یا افشای محتوی این سند و یا دریافت آن به وسیله افراد غیرمجاز
قانونا ممنوع می باشد.
سرّی
غیرقابل رؤیت برای بیگانگان
مقدمه
به دنبال جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1967 روابط دیپلماتیک بین آمریکا و مصر قطع گردید. چون
فکر می کردند که هواپیمای آمریکایی هدفهای مصری را به حمایت از اسرائیل کوبیده است. بالاخره نتیجه
این شد که جمال عبدالناصر رابطه دیپلماتیک مصر را با این کشور قطع گردانید. آمریکا سفارت خود را در
قاهره تعطیل نمود و تنها در بخشی از سفارت اسپانیا دفتر حفاظت منافع آمریکا را وسیله چند کارمند
معدود بازگشایی نمود. سفارت مصر در واشنگتن نیز تعطیل گردید و دفتر حفاظت منافع مصر در سفارت
هند گشوده شد.
عبدالناصر بعدها به اشتباه خود درباره هواپیماهای آمریکایی پی برد، لیکن هیچ گاه نخواست از دولت
آمریکا عذرخواهی کرده و آغاز دوباره روابط را خواستار شد که البته پرزیدنت لیندن، ب، جانسون بر
سر این دو مطلب پافشاری بسیار نمود. علیرغم فقدان روابط رسمی، دولت آمریکا رابطهای بسیار والا
مرتبه ای در حکومت مصر یافته بود تا از طریق آنها به ایجاد صلحی در خاورمیانه اقدام نماید.
در هفتم نوامبر 1973 مصر و آمریکا در «اصول» آغاز روابط دیپلماتیک کامل به توافق رسیدند. در
آن زمان بود که دولت مصر اشرف غوربال را به عنوان سفیر مصر راهی این کشور نمود.(1)
انتشار خارجی ممنوعسرّی
مصر
اشرف عبداللطیف غوربال
سفیر مصر در آمریکا
در 7 نوامبر 1973، پس از آغاز روابط دیپلماتیک میان مصر و آمریکا، دولت مصر اشرف عبداللطیف
1- این گزارش در سرویس مرجع مرکزی تهیه و در سازمان سیا و وزارت کشور تصحیح گردیده است. اظهار نظرها و سئوالات را می توان با گلن هوراک کد ٬143 داخلی 4172 در میان گذاشت.
ص: 201
غوربال را به سمت سفیر مصر در این کشور منصوب نمود. تا قبل از این انتصاب، از ماه ژانویه به بعد او به
عنوان مشاور مطبوعاتی پرزیدنت انورسادات خدمت می کرد. غوربال که یک کارمند با سابقه وزارت
امور خارجه است برای این کشور (آمریکا م) به هیچ وجه چهره غریبی نیست. او در هاروارد تحصیلات
عالیه را به پایان رسانید، با شروع کار در وزارت امور خارجه، او به عنوان نماینده دائمی از سوی مصر در
سازمان ملل به کار مشغول گردید، و بعدها به عنوان رئیس دفتر حفاظت منافع مصر در سفارت هند در
واشنگتن، او مهمترین دیپلمات مصر در آمریکا در سالهای 1972 1968 بود.
نظرات او درباره خط مشی آمریکا در خاورمیانه
غوربال معتقد است که آمریکا، در سالهای اخیر فرصتهای دیپلماتیک بسیاری را در خاورمیانه از
دست داده، لیکن وی امیدوار است که روابط بین آمریکا و مصر بهبود یابد. پس از جنگ اعراب و اسرائیل
در سال 1967، غوربال گفت که به نظر او آمریکا سیاست خود را در قبال خاورمیانه تغییر نخواهد داد، مگر
اینکه منافع نفتی خود را در خطر جدی ببیند. او در همین اواخر گفت که جنگ اعراب و اسرائیل و تحریم
نفتی متعاقبه ضربه مهمی به آمریکا زد.
غوربال اصولاً نمی داند که در صورتی که مصر بخواهد در رابطه با مسائل و مشکلات خاورمیانه با
آمریکا درگیر شود، چه مشکلاتی خواهد داشت. خوش بینی او نیز از خوش برداشتی او از وزیر امور
خارجه هنری کیسینجر ناشی می شود.
درباره دکتر کیسینجر اینطور گفته است: «به نظر من او یک دوست است. در گذشته از او درباره
خاورمیانه مطالب منطقی بسیار شنیده ام که هیچ یک از دیگر اعضای وزارت خارجه نتوانسته بودند
اینچنین نظریاتی را ابراز دارند.»
در یک مصاحبه اخیر از غوربال پرسیده شد که وظایف او به عنوان سفیر در آمریکا چه خواهد بود.
وی در جواب گفت: «من همه توان خود را در متقاعد ساختن کنگره، مطبوعات و سرمایه گذاران به کار
خواهم گرفت تا تلاشهای خود را برای رسیدن به صلحی عادلانه در منطقه به دو برابر افزایش دهند.»
انتصاب قبلی او در واشنگتن
در یک گفتگوی اختصاصی در سال 1969 غوربال گفت که به علت آگاهیش در مورد آمریکا و به
علت سوابق شخصیش وی را به سمت مهمترین دیپلمات مصری در آمریکا در سالهای بحرانی قطع روابط
برگزیده اند. زمانی که روابط در حال قطع شدن بود، او در حال آماده شدن برای سمت ریاست سفارت مصر
در واشنگتن بود و در آن زمان به همراه معاون رئیس جمهور، زکریا محی الدین درست یک روز قبل از
آغاز جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1967 به واشنگتن جهت انجام مذاکرات سفر کرد. پس از قطع روابط
با آمریکا اعلام کرد که حاضر است یک دیپلمات مصر در سطح وزیر را به عنوان ریاست دفتر حفاظت
منافع مصر بپذیرد و پذیرشی برای تصدی غوربال در این سمت صادر نمود.
یکی از آمریکاییهایی که او را در آن زمان می شناخت درباره او می گوید که او شخصی است که اصرار
دارد عقاید خود را در قالب سیاستهای رسمی مصر ابراز نماید. به عنوان یک وزیر، غوربال نتوانست با
مقامات کاخ سفید و وزارت امورخارجه و رئیس جمهور تماس حاصل نماید. (روابط بین قاهره و آمریکا
ص: 202
از طریق دفتر حفاظت منافع آمریکا در قاهره اداره می شد تا دفتر حفاظت منافع مصر در واشنگتن).
او که دریافته بود که حتی دولت خود، او را در مذاکرات حساس پیرامون مسائل خاورمیانه منزوی
ساخته است، بر آن شد تا با جلب اعتماد افراد متنفذ در دیگر سطوح واشنگتن به مقابله با این عمل
برخاسته و خود را از انزوا بیرون کشد. او با تلاش بسیار درجستجوی افرادی بود که از او و عقایدش
استقبال می کردند، تا بدین وسیله بتواند قاهره را تحت تأثیر کافی قرار دهد. او با مقامات میان رتبه وزارت
امور خارجه، اعضای کنگره و کارمندان کنگره و حتی مدیران شرکت نفت آمریکا به این منظور که از نفوذ
آنان در دولت بهره برد تماس حاصل می نمود. او از نظر ایراد سخنرانیها نیز بسیار فعال بود و یکی از
دیپلماتهای فعال عربی در این زمینه به شمار می آمد.
غوربال خیلی سعی داشت بداند که چه کسی به مصر سفر می کند. نمایندگان کنگره و مدیران بازرگانی
از برنامه های آشناسازی که او برایشان در قاهره ترتیب می داد بسیار راضی بودند. او مخصوصا در مورد
مسافرت شخصیتهای مهم کنجکاوی به خرج می داد، و سعی می کرد همزمان با آنها در قاهره باشد وبر
وظایف آنها نظارت داشته باشد. در زمان اقامتش در واشنگتن، غوربال مکرر به سفارت روسیه می رفت تا
طرف تماسهایی در آنجا بیابد و از آنها به عنوان منبع اطلاعات دیپلماتیک بهره برداری نماید.
انتصاب دوباره در قاهره
در طول مدتی که ریاست دفتر حفاظت منافع مصر را به عهده داشت، غوربال توانسته بود اعتماد
محمود ریاض وزیر امورخارجه را نسبت به خود جلب نماید. لیکن چون ریاض با طرح مصر مبنی بر یک
موافقت میان دوره ای که باعث بازشدن کانال سوئز بشود مخالف بود، سادات بر او خشم گرفت. ریاض در
ژانویه 1972 از سمت وزارت امور خارجه برکنار شد و در نتیجه غوربال نیز به عنوان یکی از حامیان او در
بهار سال 1972 از واشنگتن فراخوانده شد.
لیکن، غوربال با سربلندگی به قاهره بازگشت. قبل از عزیمت از واشنگتن او به درجه سفارت ارتقاء
پیدا کرد. پس از آن به عنوان دستیار حافظ اسماعیل مشاور رئیس جمهور در امنیت ملی انتخاب و نصوب
گردید. این انتصاب نیز همانند انتصاب قبلی او در آمریکا به خاطر آگاهی او از مسائل آمریکا بود.
مشاور ریاست جمهوری
ظاهرا غوربال وظایف خود را به عنوان دستیار اسماعیل به خوبی انجام داده بود. چون بعدها او به
سمت مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور در 17 فوریه 1973 منصوب گردید. این طور به نظر می رسد که
سادات این موقعیت را برای غوربال در دفتر به وجود آورد تا از او به عنوان مشاور خود در رابطه با مسائل
آمریکا استفاده کند. در همین رابطه بود که غوربال در سپتامبر 1973 به همراه سادات در کنفرانس
غیرمتعهدها در الجزیره شرکت نمود. او به عضویت کمیته عالی جنگ که قبل از جنگ 1973 اعراب و
اسرائیل توسط سادات به وجود آمده بود، درآمد.
اکثر روزنامه نگاران خارجی، به خصوص روزنامه نگاران غیر عربی، نحوه عملکرد غوربال را به
عنوان مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور ستوده اند. گزارش اخبار معمولاً به طرز واقع بینانه انجام می گرفت
و بیاناتی که در رابطه با جنگ می شد معمولاً در حد توجیه اهداف جنگی مصر بود. از این نظر
ص: 203
روزنامه نگاران برای غوربال احترام بسیار قائل هستند.
زندگی و حرفه های اولیه
اشرف عبداللطیف در 22 ماه مه 1925 در اسکندریه مصر در خانواده ای از طبقه بالا لیکن
متوسط الحال از نظر معیشت به دنیا آمد. او فرزند معاون وزیر پیشین دادگستری عبداللطیف غوربال بود.
مشهورترین فرد خانواده اش شفیق غوربال مورخ بود. اشرف غوربال در رشته علوم سیاسی در دانشگاه
فؤاد اول (دانشگاه قاهره) به مطالعه پرداخت و در سال 1945 فارغ التحصیل گردید. اسماعیل فهمی (وزیر
امور خارجه در سال 1973) و محمد ریاض (مشاور رئیس اتحادیه عرب) دو تن از همکلاسیهای او
بودند. هر سه آنها مدتی بعد از پایان تحصیل به وزارت امور خارجه پیوستند و آنها را در وزارت امور
خارجه به عنوان «مثلث» می شناختند.
این وزارتخانه در سال 1946 غوربال را برای ادامه تحصیلات به آمریکا فرستاد. او به وسیله کشتی
کورنلیاس گیلیان که یک کشتی آزادیبخش مملو از سربازان آمریکایی مراجعت کننده از جنگ بود به
آمریکا سفر کرد. در طول سفرش با قاسان طوینی یکی از دانشجویان لبنانی که عازم دانشگاه هاروارد بود
آشنا شد (طوینی در حال حاضر معاون نخست وزیر و وزیر اطلاعات و آموزش و نیز سردبیر و ناشر
روزنامه بیروتی النهار می باشد). این دو پس از سه و نیم سال که در هاروارد با یکدیگر گذراندند، همچنان
با یکدیگر دوست و صمیمی هستند.
غوربال در ادامه تحصیل در هاروارد تقریبا مردود شد و در ترم اول به صورت مشروط مجبور به ادامه
تحصیل گردید و بعدها او مشکلاتش را به غربت و دوری از وطن نسبت داد. پس از اینکه دید در حال
اخراج از دانشگاه هاروارد است با جدیت بیشتر به درس خواندن پرداخت و در سال 1948 و 1949 فوق
لیسانس و دکترای خود را در علوم سیاسی گرفت. عنوان تز دکترای او چگونگی ایجاد امنیت در منطقه
بود.
در سپتامبر 1949 او به عنوان وابسته به وزارت امور خارجه بازگشت. در فوریه 1950 در نمایندگی
سازمان ملل (با دریافت کمک هزینه) به کار مشغول شد. در سال 1951 به عنوان دبیر سوم به قاهره
بازگشت و در ماه مه همان سال به عنوان عضو انجمن شهر از آمریکا بازدید به عمل آورد. از آن زمان به
بعد، غوربال به عنوان معاون مدیریت سازمانهای بین المللی، بخش قراردادها و کنگره ها در وزارت امور
خارجه عمل می کرد. تا سال 1952 به عنوان دبیر سوم در نمایندگی مصر در سازمان ملل به کار مشغول
بود تا اینکه در سال 1954 به عنوان سفیر به پاریس فرستاده شد.
در ژانویه 1956 به عنوان دبیر سوم به لندن رفت و یک ماه بعد غوربال به سمت دبیر اولی ارتقاء یافت.
در ژوئیه 1957 به نمایندگی مصر در دفتر اروپایی سازمان ملل در ژنو فرستاده شد، در حالی که در آن
سمت بود به عنوان عضو کمیته فرعی جمهوری متحد عربی انجام وظیفه می نمود و مذاکرات اقتصادی با
فرانسه در سال 1958 را انجام داد. در آخرین سال اقامتش در ژنو در سال 1960 به سمت کنسول
نمایندگی در ژنو رسید.
پس از بازگشت به قاهره، غوربال مدت کوتاهی به عنوان معاون مدیریت دپارتمان کنفرانسها و
سازمانهای بین المللی وزارت امور خارجه انجام وظیفه نمود. در سال 1960 در اولین کنفرانس غیر
ص: 204
متعهدها در بلگراد شرکت نمود. پس از آن از سال 1960 تا سال 1962 به عنوان معاون مدیریت دپارتمان
امور آسیایی خدمت کرد. در 1963 به عنوان کنسول نمایندگی مصر در سازمان ملل به نیویورک رفت. در
سال 1963 با وجود اینکه کنسول نمایندگی مصر در اتاوا شده بود، لیکن تا سال 1964 نتوانست درآنجا به
کار مشغول شود. پس از بازگشت به قاهره در اوائل 1965 پست ریاست کابینه در دفتر معاونت وزارت
امور خارجه را عهده دار گردید. در بین سالهای 67 1966 او مدیر دپارتمان نظارت و هماهنگی در
وزارت امور خارجه گردید، و در آن مقام مشغول به کار بود تا اینکه در ژانویه سال 1968 به سمت ریاست
دفتر حفاظت منافع مصر در واشنگتن منصوب گردید.
انتصابهای او در سازمان ملل
غوربال بر تجربیات حاصله از خدمتش در سازمان ملل ارج بسیار می نهد. در سالهای خدمتش بین
1952 و 1954 در سازمان ملل او به عنوان عضو کمیته حقوق بشر کنسول اجتماعی اقتصادی سازمان
ملل نیز به کار مشغول بود. در آوریل 1955 در یازدهمین اجلاس این کمیته در ژنو شرکت جست. یکی از
اعضاء سازمان ملل از غوربال به عنوان یک فرد مطلع، توانا، و صمیمی و همکار یاد می کند. در ژوئیه
1959 و آوریل 1963 غوربال به عنوان ناظر در اجلاس 28 و 35 کمیته حقوق بشر کنسول اجتماعی
اقتصادی سازمان ملل فعالیت نمود. در آوریل 1963 او در پانزدهمین اجلاس کمیسیون اجتماعی
سازمان ملل شرکت جست و کارهای سازنده او در اجلاس ژوئن 1963 کمیته مساعدت فنی، ستایش
بسیاری از نمایندگان سازمان ملل را برایش ارمغان آورد. در سپتامبر همان سال غوربال به عنوان معاون
ریاست کمیته حقوق بشر کنسول اجتماعی اقتصادی برگزیده شد.
غوربال در بسیاری از اجلاسهای مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان نماینده حضور داشت. او در
هنگام وضع قانون دوم کنفرانس دریاها در سال 1960 نیز حضور داشت.
سوابق شخصی
سفیر منصوب کنونی مصر در آمریکا فردی شناخته شده و بسیار خونگرم است. او به طرز بسیار
محافظه کارانه ای لباس می پوشید. او به زبان انگلیسی و فرانسه مسلط است و در بین آمریکاییها احساس
غربت نمی کند. او خیلی علاقه دارد راجع به اسکندریه در مصر به خصوص راجع به باغی که در نزدیکی
آنجا دارد صحبت کند. اخیرا گفته است که یک باغ هلو در دلتای نیل خریداری کرده است. سخن گفتن
خارج از موضوع با غوربال ممکن نیست و او هر چه را که بشنود کاملاً به قاهره مخابره می کند.
با وجود اینکه مسلمان است، غوربال مشروب نیز می نوشد، او سیگار نمی کشد مگر اینکه گاهی بعد از
شام یک سیگار نیز مصرف کند. او را خیلی وقت شناس در ملاقاتها دانسته و اکثر کارهایش را در اوائل
روز انجام می دهد.
غوربال شناگر بسیار ماهریست و از راهپیمایی و حمامهای سونا بسیار لذت می برد. آخرین باری که
به واشنگتن آمده بود تقریبا هر روز خانواده اش را به یک کلوپ شنا می برد. او سعی کرد در زمان عهده دار
بودن وظیفه کنسولی نقاشی را نیز بیاموزد، لیکن فشار کاری باعث شد که نتواند این مشغولیات را فرا گیرد.
ص: 205
خانواده
غوربال با آمال احمد امیر ازدواج کرده است. وی برخلاف شوهرش با آمریکاییها با خونگرمی
برخورد نمی کند، لیکن با دو زبان انگلیسی و فرانسه تسلط دارد. خانواده غوربال در خانه ای در خیابان
ماساچوست واشنگتن قبلاً توسط خود خانم غوربال تزئین شده بود سکونت خواهند گزید. این دو دارای
دو فرزند هستند، یکی دختر 19 ساله بنام ناهید و دیگری پسر 15 ساله بنام عمر. ناهید در سال تحصیلی
72 1971 در مدرسه خدمات خارجی جورج تاون به تحصیل مشغول گردید. او در حال حاضر ثبت نام
نکرده است. ممکن است برای ترم بهاره و یا آغاز سال 74 1973 به دانشگاه جورج تاون بازگردد.
23 نوامبر 1973
ناو جنگی اتمی و عبور آن از کانال سوئز
سند شماره (4)
14 فروردین 1357 3 آوریل 1978سری
از: سفارت آمریکا در قاهرهبه: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی. سی.
موضوع: ناو جنگی اتمی و عبور آن از کانال سوئز
1 در این فکر بودم که چگونه موضوع مرجع را در رابطه با محدودیتهای مطروحه در تلگرام مرجع
ارائه نمایم. این موضوع را با دریاسالار هالوئی در سفر اخیرش به اینجا در میان گذشته ام. محدودیتهای
موجود را در مورد آنچه که می توان در مورد عبور ناو جنگی اتمی گفت می دانم، لیکن امیدوارم که بتوانم
چیزهایی در این مورد ارائه کنم تا مصریها نیز از جنبه های امنیتی آن مطمئن شوند. در این رابطه، فکر
می کنم که بهتر است اعتراف کنیم که ورود این ناو جنگی به بنادر و عبور آن از کانال سوئز دو مسئله کاملاً
متفاوت است. دو ناو جنگی اتمی که به اسکندریه وارد شده بودند در خارج از اسکله داخلی و حدود 7/1
میل دریایی دورتر لنگر انداخته بودند. حداقل بعضی از مصریها معتقدند که درست است که از نظر امنیتی به
ناوهای جنگی اتمی ما شک و تردیدی ندارند، ولی لنگراندازی آنها در خارج از اسکله نیز که به خاطر
مسائل امنیتی مقرر شده بود. در حالی که عبور این ناو جنگی از کانال سوئز به معنی آن است که این ناو از
یک کانال با وسعت 200 متر از میان شهرهای پرجمعیت بندر سعید، اسماعیلیه و سوئز که در مقایسه با
اسکندریه به ناوها بسیار نزدیک هستند باید بگذرد، موجبات نگرانی بیش از حد مقامات کانال سوئز را
فراهم کرده که مشکل بزرگی نیز به حساب می آید.
2 من با معاون نخست وزیر احمد سلطان گفتگوی دیگری نیز داشتم و مشکلات مربوط به افشای این
موضوع را نیز به وی یادآور شدم به او گفتم که طبق پیشنهادش حاضریم یک فرد متخصص به محل اعزام
داریم، ولی در عین حال یادآور شدم که این فرد نخواهد توانست کار زیادی انجام دهد. تقریبا تمام مطالب
مربوط به ناو جنگی اتمی و عملیات و طرحهای آن طبقه بندی شده است و ما دائما از ارائه آن به کشورهای
میزبان ناوهای جنگی اتمی خود امتناع ورزیده ایم. اگر چه همه قبول دارند که متخصص آمریکایی نخواهد
توانست به همه سؤالات پاسخ دهد و اگر این اقدام را نوعی حرکت آرایشی در جهت کمک به سلطان در
متقاعد ساختن کمیته خود به حساب می آورند، البته این متخصص را به منطقه اعزام خواهیم داشت.
سلطان گفت وی به ماهیت مشکلات معترف است، لیکن مایل است که این ملاقات صورت گیرد. وی گفت
اگر این فرد متخصص بتواند به آنها توضیح دهد که در هنگام عبور ناو جنگی اتمی از کانال پاناما چه
ص: 206
اقدامات امنیتی خاصی صورت گرفته، برای آنها مفید خواهد بود. اگر در کانال پاناما اقدامات صورت
نگرفته باشد، کمیته تحت تأثیر آن واقع خواهد شد. لطفا در صورت امکان توضیح دهید که هنگام عبور از
کانال پاناما چه اقدامات احتیاطی خاصی انجام شده است.
3 پیرامون این موضوع با معاون رئیس جمهور مبارک نیز صحبت کرده و او را در جریان گفتگوهای
پیشین خود با گمسی (GAMSY) کامل، غالی و سلطان قرار دادم. در انجام آن، مبارک را به طور مختصر
در جریان سوابق امنیتی عملیاتی بیست ساله گذشته ناوهای جنگی اتمی خود در بنادر مختلف قرار دادم.
علاوه بر این به وی گفتم که دو ناو جنگی اتمی آمریکا به اسکندریه نیز سفر کرده اند. به وی گفتم که گمسی،
کامل و سلطان مایلند در این زمینه تشریک مساعی نمایند. معذالک کمیته فنی در این زمینه با مشکلاتی
روبه رو می باشد. مبارک توصیه کرد که با گمسی، کامل و سلطان همکاری نموده و نگرانیهای کمیته را
برطرف نمایم. وی گفت در صورتی که کمیته به لجبازی خود ادامه دهد، وی با کمال میل مداخله خواهد
کرد تا تصمیم مقتضی گرفته شود. من از این وسیله به عنوان آخرین راه چاره بهره برداری خواهم کرد.
4 با در نظرگرفتن نظریات سلطان در پاراگراف دوم بالا، معتقدم که بد نیست در پایان چونینگ به
مصر بیاید و با سلطان و کمیته فنی در این باره ملاقات نماید، لیکن باید به یاد داشته باشید که هدایت کانال
پاناما از اهمیت بسیار برخوردار است. چون سلطان بخش اعظم این ماه را در مسافرت به سر خواهد برد،
وی پیشنهاد کرده است که چونینگ در اواخر ماه آوریل به مصر بیاید. لطفا از امکان این سفر ما را مطلع
سازید.
عبور ناو جنگی اتمی از کانال سوئز
سند شماره (5)
20 اردیبهشت 1357 10 مارس 1978سری
از: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی سیبه: سفارت آمریکا در قاهره، فوری
موضوع: عبور ناو جنگی اتمی از کانال سوئز
1 اطلاعات ذیل مربوط است به پاسخگویی به پرس و جوهای تلگرام مرجع در مورد اطلاع دولت
آمریکا از تضمینهای انگلستان، فرانسه و شوروی در مورد مسئولیت و امنیت ناو جنگی اتمی.
الف: بیانیه دولت انگلستان از همه نظر مشابه بیانیه استاندارد آمریکا می باشد. علاوه بر این، بیانیه
وزیران دولت انگلستان در ژوئن 1967 نیز دارای تأثیر و نتایج مشابه به قانون عمومی آمریکا به شماره
513 93 می باشد. آمریکا و انگلستان نیز در مورد ورود ناو جنگی اتمی به بنادر خارجی روش و
برخوردی یکسان دارند.
ب: تا آنجا که ما می دانیم تنها فرانسویها هستند که باید قبلاً برای ورود ناوهای اتمی خود به بنادر
خارجی تقاضاهایی را مطرح نمایند. در گفتگوی دولت آمریکا با دولت فرانسه در ارتباط با ورود ناو
جنگی اتمی به ما خاطر نشان ساختیم که در صورتی با تقاضای ورود ناو اتمی فرانسه موافقت خواهد شد
که فرانسه نیز با استانداردهای آمریکایی به طور یک جانبه موافقت نماید و سوابق مربوط به عملکرد
خالی از خطر را نشان دهد.
ج: این وزارتخانه در مورد عملکرد شوروی در رابطه با ورود ناوهای اتمی آن کشور به بنادر خارجی
اطلاعی ندارد و تنها در مورد دو بندری که ناوهای اتمی شوروی از آنها بازدید کرده اند، مطالبی می داند.
ص: 207
یکی از بنادر، بندر سنیفوگوس و بندر دیگر بندر اسکندریه بوده است. تصمیمات پیشین دولت مصر در
رابطه با سفرهای اوائل سال 1972 و سفرهای پیشین ناو اتمی شوروی به اسکندریه احتمالاً ملاحظات
سیاسی را در نظر داشته و در رابطه با وضع حاضر مصداق ندارد.
2 موضع دولت آمریکا در رابطه با سفرهای ناو اتمی: آمریکا دقیقا همان نکاتی را در نظر می گیرد که
شما با وزیر خارجه کامل (پاراگراف 5 تلگراف مرجع الف) در میان گذاشته اید. در رابطه با فرضیات شما
در پاراگراف 8 تلگراف مرجع الف، دولت آمریکا نسبت به صدور اجازه از طرف دولت مصر جهت عبور
ناوهای جنگی اعتراضی ندارد، به شرط آنکه شرایط قانون قسطنطنیه 1888 براساس (1) تضمینهای یک
جانبه مانند تضمینهای ارائه شده از طرف خودمان و (2) نشان دادن سوابق عملکرد خالی از خطر از طرف
کشوری که می خواهد ناو اتمی خود را از کانال سوئز عبور دهد، در رابطه با همه ناوهای اتمی به کار برده
شود.
3 محض اطلاع شما: هدف ما این است که از فرسایش سیاست یک جانبه ای که ما و انگلستان در
سرتاسر جهان به منظور عبور ناوهای اتمی خود استفاده می کنیم اجتناب ورزیم. چون فرسایش این
سیاست ممکن است منجر به لزوم پیدایش توافق دو جانبه و یا چند جانبه شود که مورد قبول آمریکا
نخواهد بود. درست است که نمی توانیم نحوه قرارداد پیشنهادی یک کشور ثالث را تحت کنترل داشته
باشیم، ولی هدف ما این است که دولت مصر را متقاعد سازیم که تنها تضمینهای یک جانبه ما طبق بیانیه
استاندارد دولت آمریکا و قانون عمومی 513 93 کافی است. پایان، بخش محض اطلاع شما.
4 تقاضای دولت مصر از اداره اتمی بین المللی در مورد ارائه مشورتهای فنی پیرامون ورود ناو جنگی
اتمی، از نظر ما تنها در رابطه با عبور کشتی های بازرگانی اتمی صادق خواهد بود، ولی ناوهای جنگی اتمی
به طریق کاملاً متفاوت و تنها توسط خودمان و کشورهای میزبان این سفرها اداره می گردد. می توانید به
دولت مصر اطلاع دهید که تقاضای ما تنها در مورد عبور ناو جنگی اتمی آمریکا از کانال سوئز مصداق
دارد و ناوهای تجاری اتمی و عبور آنها از کانال با روش دیگر انجام می گیرد.
5 در پاسخ به تلگرام مرجع ج، تنها ناوهای جنگی اتمی ما و انگلستان از کانال پاناما عبور کرده اند.
محض اطلاع شما: تاکنون هیچ ناو اتمی خارجی از این کانال عبور نکرده است، لیکن قرار است در سال
جاری دو ناو اتمی انگلستان از آن عبور نمایند. پایان، محض اطلاع شما.
چون انگلستان تضمینهای مشابهی را در رابطه با ورود ناوهای اتمی انگلستان به بنادر آمریکا ارائه
کرده است، بنابراین برای عبور از کانال پاناما نیاز به ارائه مجدد آنها نیست. از آنجایی که در مورد سیاست
شوروی و فرانسه در رابطه با ورود ناوهای اتمی آنها به بنادر و ورود آنها به آبهای داخلی کشورهای دیگر
اطلاعی نداریم، با قاطعیت نمی توانیم در مورد نحوه اداره عبور ناوهای اتمی این کشورها از کانال پاناما
اظهار نظر کنیم. تا زمانی که کانال تحت کنترل آمریکاست، ما سعی خواهیم کرد از تضمینهای یک جانبه
خود در رابطه با دیگر کشورها استفاده کنیم، تا ثبات سیاست خود را در رابطه با عملکرد ناوهای اتمی
خود و انگلستان در سرتاسر جهان حفظ نماییم.
6 محتوای تلگرافهای مرجع و این تلگرام با سفارت انگلستان در واشنگتن مورد بحث و تبادل نظر
قرار گرفته است. سفارتهای مستقر در قاهره و لندن ممکن است بخواهند با همتاهای خود در این رابطه
تماس حاصل نمایند.ونس
تأثیر گزارشاتی که بر مبنای آنها به سازمان سیا دستور داده شده است که نهضتهای اسلامی را در مصر مورد مطالعه قرار دهد
ص: 208
سند شماره (6)
23 ژانویه 79 3 بهمن 57سرّی
از: سفارت آمریکا در قاهرهبه: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی. سی. 8857
موضوع: (سرّی) تأثیر گزارشاتی که بر مبنای آنها به سازمان سیا دستور داده شده است که
نهضتهای اسلامی را در مصر مورد مطالعه قرار دهد
1 (تمام متن سری است).
2 خلاصه: الاهرام مقاله ای را که در واشنگتن پست درج گردیده و حاکی از آن است که از سازمان سیا
خواسته شده که نهضتهای اسلامی را در تمام جهان مورد مطالعه قرار دهد، مد نظر قرار داده است. درز
نمودن این گونه اخبار بسیار تأسف آور، است زیرا شیوع این گونه اخبار سرّی در زمانی که سفارت آمریکا
در تلاش است تا به گفتگوهای سازنده با دست راستیهای مذهبی در مصر دست بزند، روند این گونه
مذاکرات را بر هم می ریزد. بخش اسلامی متعصب بسیار حساس و مظنون است. به علت نگرانی در مورد
اورشلیم، احساس همدردی شدیدی با فلسطینیها کرده، از اشغال دائمی ساحل غربی رود اردن و نوار غزه
و به خاطر اینکه قادر نیستند کار مثبتی در این باره انجام دهند بسیار عصبانی هستند و تمام سرزنشها را
متوجه آمریکا می کنند. در هفته های گذشته با وخیم تر شدن اوضاع ایران، اتفاق آرای مسلمانان متعصب
علیه آمریکا افزودن تر شده، مقالات شدیداللحن در روزنامه های مذهبی مصری به چاپ رسیده و در
خطبه های روز جمعه نیز انتقادهایی از آمریکا شده است. از نظر آنها آمریکا دشمن اسلام است. لازم است
که یک زنجیره عملیات مثبت از طرف ما صورت بگیرد تا این عدم اعتماد مسلمانان نسبت به ما از میان
برود. گزارشات مطبوعات در زمینه مطالعات اطلاعاتی اگر هم ضروری باشد، در این زمینه ما را یاری
نخواهد داد. پایان خلاصه.
3 با نفوذترین روزنامه مصری الاهرام، دیروز مقاله، هاگلند از واشنگتن پست را به چاپ رسانده است
که در آن دکتر برژینسکی از سازمان سیا خواسته است تا مطالعات همه جانبه ای را پیرامون نهضتهای
اسلامی در سراسر جهان به عمل آورند. این طور که از مقاله برمی آید اطلاعات مربوطه از طریق کمیته
روابط خارجی به واشنگتن پست داده شده است. با وجود اینکه ما خاطر نشان ساخته ایم که در مقاله
هاگلند از «جامعه اطلاعاتی» خواسته است که چنین مطالعه ای را از سر گیرد، ولی الاهرام این عبارت را به
سازمان سیا ترجمه می کند. چنین مطالعه ای باید خیلی زودتر از اینها انجام می گرفت، ولی باعث تأسف
است که خبر به این سرعت درز کرده است و حتما در زنجیره تلاشهایی که از طرف سفارت جهت انجام
گفتگوهایی سازنده با عناصر مذهبی دست راستی مصری صورت می گیرد، تأثیر خواهد کرد.
4 هیچ بخش دیگر مصری حساس تر از بخش دست راستیهای مسلمان نیست، که در حال حاضر
بقایای اخوان المسلمین قبلی است که همچون آفتی بر مصر در سالهای 1940 و 1950 تاختند، و هنوز
قدرتمند است، گر چه در حال حاضر بالهایش قیچی شده است و از عدم وجود رهبری رنج می برد. از
طریق منابع متعددی سعی شده است که با رهبران اخوان تماس مستقیم برقرار شود، ولی موفقیت حاصل
نگردید، لیکن در یک سال و نیم گذشته توسط مقامات بخش سیاسی تماسهایی با عمر تلمسانی مدیر
نشریه ماهانه اخوان که ادعا می کند یکی از رهبران سازمان است حاصل شد. در این مراحل تلاش بر آن
بود که تماسها با دقت و احتیاط انجام پذیرد. لیکن تلمسانی و همکارانش گویا از تماس آشکار و مباحث
ص: 209
رک و بی پرده با مقامهای سفارتی هراسی ندارند. هیچ چیز آنها را نمی ترساند مگر اینکه بفهمند که عملیات
سیا برای «مطالعه» (یا از نظر مسلمانان «درک») نهضتهای اسلامی می باشد.
5 پرداختن تصویر مشکوک آمریکا از نظر این مسلمانان بنیادگرا بسیار مشکل است. آنها به علت
علاقه شان به اورشلیم با فلسطینیها احساس همبستگی شدید داشته، نگران اشغال دائمی ساحل غربی رود
اردن و نوار غزه توسط اسرائیلیها هستند. دست راستیهای مسلمان، سادات را از این نظر که نتوانسته است
از طریق قرارداد کمپ دیوید تعهد روشنی در مورد بازگرداندن اورشلیم شرقی یعنی مکان حرم شریفه به
اعراب که به معنی کنترل مسلمانان است به دست آورد، شدیدا مورد انتقاد قرار داده اند. انتظار می رود که
اعمال اخیر اسرائیل در هبرون و حرم ابراهیمی عکس العمل منفی مسلمانان دست راستی مصری را را به
همراه بیاورد. از اینکه دیگر مسلمانان عربی قادر نیستند در قبال اشغال دائمی ساحل غربی رود اردن و
اعمال آن کشور کاری انجام دهند، این مسلمانان متعصب تمام تقصیرها را به گردن آمریکا انداخته او را
مسئول این کارها می شمارند.
6 در چند هفته گذشته، با وخیمتر شدن اوضاع ایران ما افزایش این شک و تردید را و به خصوص
اتفاق رأی مسلمانان مصری متعصب را علیه آمریکا احساس می کنیم و هر چند عملکرد سیاسی شیعه و
سنی در مصر و ایران متفاوت است، لیکن هر دو گروه یا هر دو ملت در مظنون بودن علیه آمریکا شریک
هستند. علاوه برا اینها مقالات ضدآمریکایی نه تنها در دو ماهنامه مذهبی الدعوه و الاعتصام مصری به
چاپ رسیده است بسیاری از وزرای مهم مصری نیز نگرانی خود را در مورد انگیزه های آمریکا که مورد
سؤال خطیبان جمعه مساجد قرار گرفته، ابراز داشته اند. این وضع در حالی که روسیه و مصریان چپگرا
چون خالد محی الدین برآنند تا با راست گرایان تماس برقرار کرده از فرصت سود برند، بدتر خواهد شد.
گزارشهای مربوطه به «مطالعات» سازمان سیا به وخیمتر شدن هر چه بیشتر اوضاع کمک خواهد کرد.
7 بد نیست در اینجا پیرامون شایستگی یکی از مطالعات سازمان سیا پیرامون فعالیتهای اسلامی نیز
سخن رانده شود. چند سال پیش من شخصا پیشنهاد آغاز چنین مطالعاتی را دادم، ولی به من جواب داده
شد که این موضوع در رابطه با دولت مصر از حساسیت بسیار برخوردار است، به خصوص که سازمان سیا
در آن درگیر باشد. این موضوع به طور صحیح تفهیم گردیده بود، لیکن من به سفارت دستور دادم تا در
جوامع مسلمانان متعصب تماسهای محتاطانه ای برقرار سازند و این چنین نیز شده است. ما این کارها را
ادامه خواهیم داد و نشان خواهیم داد که درز این گونه خبرها به بیرون از طریق مطبوعات تا چه حد مانع
پیشرفت ما در کارها بوده است. حساسیت مسلمانان مصری کمتر از سادات و یا دولت مصر نیست و انجام
یک چنین مطالعاتی از طرف سازمان سیا باید از طریق منابع دست دوم (مانند دولت مصر) انجام پذیرد.
البته نکات منفی بسیاری در این گونه برخورد مطالعاتی وجود دارد. در همان حال، سیا (SRF)نظریات
بسیار جالبی درباره مذهبیون دست راستی دارد و گزارشات سفارت (برای نمونه گزارش سال 78 قاهره به
شماره الف 177) اطلاعاتی مشابه آن نظریات دارد و تماسهایی نیز برقرار کرده است.
8 چون مسلمانان متعصب مصری کلید ثبات سیاسی آینده این کشور را در دست دارند باید با دقت
بسیار نظارت گردد. با این حال من امیدوارم که واشنگتن خبرهای مربوط به بنیادگرایی اسلامی در مصر را
تا حد امکان پنهان نگه دارد. آرامش ناپذیری و حساسیت توأم با عصبانیت این گروه را به آسانی نمی توان
توصیف نمود. تلاش ما باید در جهت ایجاد گفتگوهای پر ثمر و صریح با اخوان المسلمین باشد نه اینکه
ص: 210
آنان فکر کنند که این فقط یک مطالعات جاسوسی است، هر چند هم که اینگونه اعمال ضرورت زمانی
داشته باشد.
9 در افکار بسیاری از مسلمانان متعصب مصری این ایده شکل گرفته است که آمریکا با اسلام دشمن
است. این ایده را به آسانی نمی توان از بین برد و اخوان المسلمین بسیاری از مقالاتی را که در این زمینه در
مطبوعات آمریکا به چاپ می رسد به عنوان دلیلی بر ادعای خود ارائه می دهند.
انتقاداتی که توسط رهبران کنگره و دیگر شخصیتهای آمریکایی و عربستان سعودی در این باره
می شود، به عنوان حملاتی غیر مستقیم علیه جامعه مسلمانان متعصب نگریسته می شود. ما هشدار
می دهیم که منطق غربی و نحوه تعقل غربی قابل تطبیق با منطق و نحوه تعقل دست راستیهای مسلمان
مصری نمی باشد. کارهای مثبتی که از طرف ما ارائه شده تا نشان بدهیم که با حس همدردی می خواهیم به
درک اسلام بپردازیم، از قبیل دعوت پرزیدنت کارتر از شیخ فقید الازهر و گفتارهای اخیر پرزیدنت کارتر
در از بین بردن حس عدم اعتماد علیه انگیزه های آمریکا بسیار مفیدتر واقع می شوند. لیکن گزارشهای
مطبوعاتی پیرامون مطالعات جاسوسی این حالت را دارا نیستند.ایلتس
نظریات سادات در مورد شاه و اوضاع ایران
سند شماره (7)
5 بهمن 1357 25 ژانویه 79سرّی
از: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی. سیبه: سفارت آمریکا در تهران فوری
موضوع: (سرّی) نظریات سادات در مورد شاه و اوضاع ایران
1 (تمام متن سرّی است)
2 خلاصه: سادات می گوید شاه از رفتار دولت آمریکا بسیار ناراحت و عصبانی شده است. او از شاه و
شهبانو خواسته است که به مصر بازگردند و آنها نیز در نظر دارند همین کار را انجام دهند. شاه در آسوان با
نیروهای ارتش ایران و یا نیروهای امنیتی تماس نگرفته است، لیکن در قاهره خواهد توانست اوضاع
ایران را زیر نظر داشته و نحوه تکامل آن را ارزیابی نماید. سادات از دولت آمریکا می خواهد که راههای
بیشتری پیش پای وی بگذارد. وی با نگرانی گفت که شاه به او اظهار داشته است که دولت آمریکا از نیروی
هوایی ایران خواسته است که در صورت وخامت بیشتر امنیت داخلی ایران تجهیزات نظامی پیشرفته
آمریکا در ایران را بمباران نماید. وی گفت حاضر است این تجهیزات را در مصر جای دهد. وی معتقد است
که ماشین نظامی ایران عامل اصلی ثبات در منطقه است و مصرانه می خواهد که ما رابطه بسیار صمیمانه
خود را با آن حفظ نماییم. او علاوه بر این مایل است که یک خط ارتباطی بین آمریکا و ارتش ایران ایجاد
گردد. پایان خلاصه.
3 بخش اعظم مذاکره دو ساعته من با سادات و معاونش مبارک به شاه و اوضاع ایران و پیچیدگیهای
آن مربوط می شد. سادات به کرات نکات زیر را مطرح نمود:
4 در گفتگوهای متعدد با شاه در آسوان، رئیس جمهور دریافته بود که شاه باور دارد که آمریکا با وی
بدرفتاری کرده است. اکثر چیزهای گفته شده و اقدامات کارتر و مقامات عالیرتبه این دولت به ضرر شاه
بوده است. شاه بسیار عصبانی است. من گفتم این امر مایه تعجب است، چون دولت کارتر مانند پیشینیان
خود از شاه حمایت کرده و او را رهبر مشروع کشور خوانده است. واقعیت امر این است که بسیاری از
ص: 211
منتقدین شاه در آمریکا از دولت کارتر نیز به خاطر حمایت از وی انتقاد کرده اند. سخنگویان دولت بارها
اعلام کرده اند که از ورود شاه به آمریکا استقبال می کنند. سادات گفت او به این امور واقف است، لیکن گفت
که شاه فکر می کند دولت آمریکا با وی بدرفتاری کرده است. لیکن به جزئیات آن اشاره ای ننمود.
5 سادات گفت، از شاه خواسته است که به مصر بازگردد و تا هر زمان که بخواهد در آنجا بماند. وی
معتقد است که به جای آمدن به آمریکا، آنها در یکی دو روز آینده به مصر خواهند آمد. هنگام اقامت در
آسوان، برخلاف اصرار شهبانو مبنی بر اینکه وی با ارتش ایران و نیروهای امنیتی آن کشور تماس برقرار
سازد، شاه از انجام آن سرباز زده بود. شاه گفته بود که قول داده است این کار را نکند و به گفته خود پای بند
خواهد بود. سادات گفت، بازگشت شاه به قاهره سبب خواهد شد که به ایران نزدیکتر باشد و تکامل اوضاع
ایران را به دقت ارزیابی کند. سادات از اظهار نظر پیرامون کمک دولت مصر به شاه در بازگشت به قدرت
خودداری کرد. در واقع، رئیس جمهور مصر گفت نمی داند که آیا شاه خواهد توانست به ایران بازگردد یا
خیر. معذلک وی گفت امید است که آمریکا تمام راهها را در برابر شاه باز بگذارد و به اصطلاح «درها را به
روی او نبندد.»
6 با یادآوری پیشنهاد قبلیش مبنی بر اینکه وی حاضر است تجهیزاتی را که می خواهیم از ایران
خارج کنیم در مصر جای دهد (قاهره 294)، سادات گفت پس از شنیدن این مطلب از شاه که قرار است این
تجهیزات نابود شوند بسیار ناراحت شده است. شاه محرمانه به وی گفته بود که روابط آمریکا با نیروهای
مسلح ایران و به خصوص نیروی هوایی ایران صمیمانه است. وی گفته بود که به فرمانده نیروی هوایی
کاملاً اطمینان دارد. بنا به گفته شاه، دولت آمریکا از فرمانده نیروی هوایی ایران خواسته است (یا دستور
داده است) که در صورت وخامت اوضاع امنیتی ایران در صورتی که تجهیزات پیچیده آمریکا در معرض
خطر قرار گرفت آنها را نابود نماید. سادات گفت اگر این امر واقعیت داشته باشد، منطقی نیست. وی
پیشنهاد کرده بود که این تجهیزات در مصر انبار شود و این پیشنهاد هنوز به قوت خود باقی است. وی گفت
این تجهیزات در اینجا بسیار مفید واقع خواهد شد. اگر دولت آمریکا نمی تواند در حال حاضر آنها را در
اختیار دولت مصر قرار دهد، زمان حمل و نقل آنها را می توان به موقع مناسب دیگری موکول کرد.
7 سادات پس از آن به ماشین نظامی ایران اشاره کرد که به وسیله دولت آمریکا تجهیز شده و آموزش
دیده است، و یک نیروی ثابت در منطقه به حساب می آید. وی گفت لازم است که تواناییهای آن حفظ
گردد. رابطه نزدیک دولت آمریکا با ارتش ایران باید حفظ شود و بنا به گفته سادات وی مایل است که یک
خط رابط بین آمریکا و ارتش ایران ایجاد گردد. او پیرامون این مطلب با شاه صحبت نکرده بود. وی تأکید
کرد که در حال طرح توطئه ای نیست، لیکن امیدوار است که بتواند به اکثریت ارتش ایران بفهماند که
سادات معتقد است سرنوشت ایران و مصر به عنوان ضرائب ثبات در منطقه، ضرورت همکاری و تفاهم دو
جانبه ای را ایجاب می نماید.
8 من به سادات گفتم که ما نیز مانند او در مورد اوضاع ایران نگران هستیم. ما شدیدا و در سطوح
عالیه اوضاع این کشور را زیر نظر داریم. من گفتم متأسفم از اینکه شاه فکر کند با وی بدرفتاری شده است،
لیکن سادات باید بداند که ما هنوز هم شاه را سلطان مشروع کشور می دانیم. اعتراف کردم که ما روابط
دیرینه و بسیار نزدیکی با رهبران نظامی ایران برقرار کرده ایم و با وجود پرداختن به جزئیات به وی
اطمینان دادم که باید هر کاری را انجام داد تا ارتش ایران به صورت یک عنصر ثبات منطقه حفظ شود. در
ص: 212
رابطه با شاه نیز تکرار نمودم که ما او را سلطان مشروع ایران دانسته و فکر نمی کنیم که کسی بخواهد به
اجبار راهها را به روی او ببندد. در اینجا مردم ایران باید تصمیم بگیرند. گفتم که تردید دارم که به نیروی
هوایی ایران دستور داده شده باشد که تجهیزات نظامی آمریکا را از بین ببرند. البته اظهار نظرهای وی را به
واشنگتن گزارش خواهم کرد و او را در جریان ماوقع قرار خواهم داد.
9 سادات میل دارد در رابطه با اعتراض خود پاسخی دریافت دارد. لطفا به وزارتخانه اطلاع دهید که
چه پاسخی باید به ایشان بدهم.
10 وزارتخانه ممکن است بخواهد این پیام را به سفارت آمریکا در تهران ارسال دارد. ایلتس. پایان
نقل قول.