گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
ترجمه الغدیر
جلد هفدهم
نامه و تقریظ آیه الله حسین موسوي حمامی نجفی




بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت علامه امینی
سلام بر شما و رحمت و برکتهاي خدا
نامه را همراه سخنی درباره دائره المعارفتان "- الغدیر " تقدیم میکنم.
مدتها بود میخواستم بوظیفه اي که در پیشگاه منیع و مقام جلیلتان احساس میکردم اقدام نمایم تا خدمت ارزنده اي را کهانجام داده
اید سپاس برده باشم. اما چون میتوان گفت که این وظیفه برایم میسر نگشت و نتوانستم آنچه را میخواستم از عهده برآیم. ناچار
اکنون نامه سراسر معذرتم را بحضورتان میفرستم بدین امید که پذیرفته آید. خداست که از نیت خیر پشتیبانی مینماید و هم اوست
که راه راست مینماید، و از خداي عز و جل تمنا دارم که بر عنایتش بشما بیفزاید و الطاف بیکرانش را ارزانی دارد و شما را موید و
موفق گرداند.
ارادتمند: حسین موسوي حمامی
[ [ صفحه 6
بسم الله الرحمن الرحیم
خداي را بدانگونه که وي را سزد سپاس میبرم، و بر ارجمندترین آفریده و بر سرور پیامبرانش محمد (ص)، و دودمانش ائمه
هدایتگر- که مشعلهاي فروزان شبهاي جهل و گمراهیند- سلام و درود می فرستم، و لعنت بر همه دشمنانشان میفرستم لعنتی پیوسته
تا بازپسین دوره تا به قیامت.
کسانی که در کار تالیف و تدوین دقت نظر داشته و در فننگارش صاحب نظر شده باشند و بدانند که دانشمندان هر رشته چه
زحمتها میکشند و هر مولف چه مقدار بهره علمیو وسعت نظر دارد بخوبی واقفند که کتاب " غدیر " شایسته ستایش و تمجید و
تقدیر است، و میداند که در نوع خود بی نظیر است و در این رشته هیچکسچنین ابداعی نکرده است. چه بسیار حقائق تاریخی و
اسلامی که پرده شبهه وتردید بر آن پوشیده بود و تمایلات بدخواهانه مستورش داشته و چنگال خفاشگونه دشمنان حقیقت در
ظلمت نگهداشته و در شکم کتابها انباشته بود و یکسره و در اسارت قدرتهاي سیاسی و غرضورزان بسر میبرد تا " غدیر " فرا رسید
و پرده هاي دودآلوديرا که ستمکاران بدورش تنیده بودند بردرید و نیرنگی که دغلبازان بر چهرهاش مالیده بودند سترد و حقیقت
را چنان درخشان که هست بر نمود تا فروغ رخشانش چو آفتاب تابان نیمروز به دیده حقیقت پژوهان بدمید. براستی میگویم که هر
کس این کتاب فرخنده و گرانمایه را بنگرد و دانش بی پایانی که بردارد دریابد و متانت تعبیر و بیانش را و شیوه تحقیقی پسندیده
اش را بنظر آرد و کنجکاویها که کرده و قدرتی که در
[ [ صفحه 7
صفحه 11 از 188
جمع اسناد و بررسیآنها نشان دهد و وسعت اطلاعی که داشته، جز آن سخن که بعضی استادان در حقش گفته اند چه تواند گفت
که اینکار تحقیقی و این مجاهدت علمی را که فقط ملتی یا گروه پرشماري از دانشمندان و محققان از عده اش برتوانند آمد
دانشمندي یکتنه از عهده برآمده است. قرآن که هیچ سخن به گردعظمت و راستیش نخواهد رسید چه خوش گفته که " خداي
حکمت را به هر که خواهد ارزانی دارد، و هر که خداي حکمت را ارزانیش کند بیگمان نعمتی بسیار دریافته باشد. " این که در
وصف آن کتاب گفتم نه سخنی بی اندازه است و نه حتی ادا کننده حق مطلب. و هم شرایط اجازه نمیدهد که آنچه باید در تمجید
و تقدیر کتاب گفته آید.
نویسنده ما استاد درست گفتار و امین، فقیه مورخان و مورخ فقیهان علامه" امینی " است. آن که زندگانی گرانبهایش را وقف
خدمت به دین و پیروز کردن عقیده راستین و جهاد راه آئین پاك اسلام کرده و همه وقت در راه راست و بر بهین شیوه حقیقت
پژوهیو حق یابی رفته است " و کسانی که در راه ما بکوشند و جهاد کنند حتما راههاي خویش را بایشان خواهیم نمود ". ما ضمن
آرزوي موفقیت و پیشرفت براي مولف امین " غدیر " از خداي متعال می خواهیم که بیمن فضل و عنایتی که به امت اسلام و
شیفتگان علی بن ابیطالب (ع) دارد بر نظائر ایشان در میان مسلمانان بیفزاید و چون او از میان نویسندگان و دانشمندان و فضلا هر
چه فزون تر برآرد، و این مجاهدت عظیم علمی را بدیده لطف بنگرد و برحمتش بپذیرد و امت اسلام را از جدائی و تشتت بسایه پر
شکوه وحدت آورد.
هر که جویاي حق باشد و راه راست بجوید و روشنائی را آرزو برد " غدیر " او راست، کتابی کهسخن راست میگوید و نمیگذارد
که ستم ظلمت و نادانی بر کسی رود. خدا به همه توفیق دهد که به خواستش کار کنیم، و او توفیق رسان است.
1370 /6 / سلام بر همه مومنان 6
کمترین، حسین موسوي حمامی
[ [ صفحه 8
نامه اي گرانقدر
از سیدي بزرگوار و دانشمند، سید حسین موسوي هندي مولف کتاب " الاسلام مبدء و عقیده "
بنام خداوند بخشاینده مهربان
حضرت محقق متتبع و استاد توانا و مرشد عالیقدر ما شیخ عبد الحسین امینی دامت برکاته سلام و رحمت خدا بر شما.
نامه اي به خدمتتان می فرستم که از ناتوانی فرستنده اش حکایت میکند و هم امید است و تمنا که بدرگاهتان پذیرفته آید. و همه
سراسر تمجید فضائل و خدمات شما است امید است که براي مسلمانان افتخار جاودان باشید و پشت و پناه مومنان. همت والایتان
جهان را از کار نیک آکنده و فضاي گیتی را عبیر آگین ساخته است. فیضی سرشار از آسمان شخصیت عظیمتان خرمنهاي علم و
دانائی میبارد. پرتو اقدامات جاودانی از خورشید اراده استوارتان می درخشد و نور تعلیماتتان را در کران تا کران عالم میتابد.
ستارگانی که به سقف آسمان تالیف بر نشانده ایدبه روي شیفتگان علم و ادب چشمک می زنند و به بلندي اندیشه و زیبائی
آثارتان اشاره میورزند. با گوهر سخن تاجها ساخته و بر تارك عصر خویش نهاده اید شکوهمندترینش " غدیر " است که روح را
از افسردگی می پیراید و به دل صفا میدهد، آیت هاست که از وجدانی پاك و صاف به سینه گشاده و پذیرنده الهام گشته است،
دلائلی استوار از قرآن
صفحه 12 از 188
[ [ صفحه 9
مجید و روشنائیها از گفتار پیامبر امین و فرآورده ها از نهج البلاغه امیر مومنان آیت ها که در گوش حقیقت نیوش نغمه حجت می
خواند و مسلمان را به راه راست می برد. باره هاست بدورکاخ ایمان کشیده، و سیمهاي گذر ناپذیر که بگرد دژ ولایت برآمده تا
دستهاي تبهکار هرگز تجاوز نیارند و رخنه در کاخ بلند و شکوهمند ایمان و ولایت نتوانند. چه رخنه ها که به گرد آن کاخ بوده و
قلم آهنین تان کتابهاي صخره آسا بر آن نهاد و ببست.
هزاران تمجید نثار " غدیر " باد و هزاران مدح و ستایش آن حسابر سیمهاي تاریخی را که در آن است. بیگمان تاریخ، ستایشها با
قلم جاودانگی بر لوح خلود خواهد نگاشت، و نسلهاي پیاپی از محققان حقیقت پژوه هر فصلی از آن همه تتبعات خردمندانه را بسط
ودوام خواهد بخشید. براستی "، غدیر " دائره المعارفی خورشید آسا است که موج نورش دیدگان را خیره میسازد و دیده
خفاشگونه حق ناپذیران را بر می بندد. میوه هاي رنگارنگ است با مزه هاي گوناگون و با عطرهاي دلپذیر و لذتبخش. معجزه اي
در زمینه ابداع، معجزه اي که، واژه محال را از فرهنگکار تحقیقی و ادبی بدر کرده. کاري که حتی مسلمانی کوشا امید به
انجامش ندارد و نه مومنی که بی یار و همکار باشد. با همتی بلند و اراده اي کوه آسا روي بدین کار آوردید تا دائره المعارفی فرا
آمد که پنداري جماعتی از محققان و دانشمندان دست بدست هم داده و کمر بسته و هر یک بر حسب تخصصو استعداد به پاره
اي از آن برخاسته باشد، دائره المعارفی که عظمتش دل را بیمناك و در همانحال زبان را سپاسگزار میسازد. درود خدا بر همت بلند
و اراده پولادینتان که در برابرمشکلات پیچیده و سهمگین هیچ خم بابرونیاورد. و آفرین بر تصمیم شما که کارهاي خطیر و دشوار
جز بر صلابتش نیفزود. و آنگه خدا بر قدرت اراده وپشتکارتان قدرتها بیفزود و توفیق دادتا به تحقیق و تالیف ادامه دهید. و
[ [ صفحه 10
چندان یاري کرده تا بپایان بردید. این پندي است و مایه تذکاري. پندي براي همه آنان که به تحقیق و تالیف همت میگمارند و
تذکاري تا مقام رفیع شما را بیاد آرند و آنمایه از جهد و جد که در یاري دین بخرج داده اید.
مسلمانان بایستی به قهرمان بی مانند خویش مباهات نمایند، به تنی از خویش که بر انبوهی- از آنها که سرتاریخ را از آوازه گیج
کرده و کتابهارا از شهرت انباشته اند- چیره گشته است. چنان که باید بهمراه سپاس و تمجید براي دوام بقائش دعا کنند و هدایت
خاندان پاك رسالت را از او بجویند که حامل علوم ایشان است، محققی مجاهد و عالمی درست کردار، آنکه خدا ملکه الهام به
دلهاي پاك را به وي ارزانی داشته و توان بخشیده تابا طبقات تحصیل کرده تفاهم کند و حقائق تاریخی را به آنها بفهماند و غبار
شک و تردید از دلهایشان بزداید و آرام و براهشان کند.
تو را اي مراد بزرگوار، درود می فرستم درود مریدي پاکباز، و سلام میگویم سلام آنکه در دریاي فضیلت و دانائیت غرقه گشته
باشد، و تمجید می کنم تمجید آن که بر خوان نعمت علمی که همه را از دور و نزدیک بدان فرا خوانده اید نشسته باشد.
مقام شامخ ترا برتر از حد مدح و ثنا میدانم، تا چه رسد به مدح و ثناي کسی چون خویشتن که زبان گنگ دارد و در برابرت لب از
لب نمیتواند بجنباند. این که قلمم همینقدر در ثنایت رفته و به توانی بوده که از اثر شخصیتت گرفته آنهم راه به الهام از عظمتت
جسته و از هیبت و شکوهت. و همین است که مرا امیدوار ساخته تا در آستان خاطرت پذیرفته شود و دل مهربان بخشاینده است
عذر تقصیرم را باو دارد. و هر خیر که هست از شما است و افتخارش هم به شما باز میگردد.
صفحه 13 از 188
حسین موسوي هندي
"خرنابات- " 28 محرم 1371
[ [ صفحه 11
نامه اي از دانشمند توانا و نویسنده عالیقدر شیخ حیدر قلی سردار کابلی
بنام خداوند بخشاینده مهربان
سلام و رحمت خدا بر شما
خداي یگانه را ستایش میکنم و بر سرور فرستادگان و شریف ترین پیامبرانش درود می فرستم و بر جانشینش و ادامه دهنده راهش
که در " غدیر " چون پرچمی بر فراز انسانها افراشتش و بسان مشعلی بپا داشت. و بر فرزندانش که امامان هدایتگرند و پس از وي
والیان رهبر، تا مردم را پس از پیامبران و اوصیاي آنان دیگر بر خدا حجتی نماند و نه بهانه اي، وتا هر که گمراه میشود پس از اتمام
حجت و پس از کمال رهبري شده باشد و آن که راه به حقیقت میبرد در چنین شرایطی برده باشد. بر همه شان درود و سلام خدا.
باري، پیکی از طرف شمابرایم هدیه اي آورد مشکی که بوي خوششدل را زنده میکند و روح را شفا می بخشد، کتاب " غدیر"
را آورد که دریائی خروشان است آکنده از در و مروارید غلطان، یا کشتی یی بارش همهگوهر حقیقت و الماس اسرار. خورشیدي
بایدش خواند که از افق نجف برآمده و دنیا را با نور تابناکش خیره کرده و پرده هاي ظلمت را بر دریده است.
[ [ صفحه 12
کتابی که معارف الهی و علوم ربانی را فراهم آورده است. بوستانی دلاویز از بوستانهاي بهشت که در، آنهر چه دیده را لذت می
بخشد و دل را بهوس میاندازد هست، بلبلان آوازه خوان بر شاخه هایش، کبوتران پران درفضایش. دلهاي پاك و روانهاي تعالی جو
را به مقامات صفا و منازل انس می کشاند. بوستانی که دست تواناي ولایتو خلافت الهی بر نشانده است، و در آن گروههاي
خداپرستان و اولیاء و بزرگان است و جمعی از علماي نیکو سیرت و فقهاي برگزیده گرد هم اند و دسته ها از عارفان و حکیمان، و
انبوهی از امیران و شاعران و نوابغ ادب و هنر، و جملگی بر آستان مهر پاسبان مولا علی بن ابیطالب (ع) ایستاده اند و علامه " امینی
"هر یکرا به امر مولایش بر حسب درجه و مرتبه اي که دارد به جایگاهی می نشاند و آنگاه بر کرانه " غدیر " به بحث و گفتگو
در احادیث پیامبر گرامی میپردازند و اشعار و قصائدي را که در "غدیر " سروده اند بر می خوانند، ودر همان حال جاودانه
خدمتکاران جامهاو سبوهاي پر از شراب پاك خوشگوار را میگردانند و از کوزه اي که مهر مشک بر سر دارد به جام همی ریزند، و
سپسایشان را خلعت می بخشد و هر یک را باندازه حسن نیت و صفاي باطن و مرتبهعلمی و سطح فکرش چیزها می نماید که هیچ
دیده ندیده و نه هیچکس در داستانهاي شنیده است. خوشا به حال تو اي " امینی " و خوشا به حال آنان. خدا بفضل و کرمش ما را
هم به جرعه اي از آن " غدیر " خوشگوار بنوشاند، که او درگذرنده اي مهربان است. و آخر سخنم سپاسی است ویژه پروردگار
جهانیان و درودي نثار محمد و آن پاك دودمان.
ارادتمند شما- حیدر قلی کابلی
صفحه 14 از 188
[ [ صفحه 13
دو نامه
از سخنور نامی استاد محمد نجیب زهر الدین عاملی استاد علوم اسلامی در دانشکده عاملیه "لبنان
... "من شیفته دانش و فضائل شمایم و دلباخته آثار علمی و بحثهاي زیبا و ارزنده اي که در " غدیر " زیباترین چهره را بخود گرفته
است، در کتاب عظیم و جاودانه و اثر بشکوهی که همه کتابها را به طاق نسیان نشانده است. حقائق تاریخی در آئینه این اثر
رخشنده، بی حجاب نمایان گشته و با شکوفاترین گونه. خدا بشما پاداشی بسزا دهد بدین مجاهدت سهمگین که نامتان را در قرون
و اعصار طنین انداز خواهد داشت و بدانجاودانگی که خود میماند... وظیفه خویش دیدم به چشمه اي که استاد بزرگمعلامه امینی
فرا رویمان گشوده درآیم و عطش روح و عقلم را با زلال گوارایش بنشانم و از اعماقش چنگها در و مروارید برگرفته از فراز منبر و
بلندکرسی درسی نثار توده هاي منتظر و مشتاق نمایم و آن گوهران حکمت و برهان را بر دامن نسل جوان و خوشفکر ببارم "...
... "غدیر کتابی گرانمایه و حقیقت پرداز و جاودانه است. کتاب حق است و رساله راستی و دیوان دانش و حکمت و ادبیات و
تاریخ. در آن، شیوه حدیثشناسی متینی بکاررفته و ارائه گشته تا بصورت منبع تحقیق تاریخی و نمونه آن تتبع درآمدهاست. گنجینه
اي از دلائل روشنگر استو براهین قاطع بر امامت آن که در " غدیر " با وي بیعت شد، و بیان فضائلاو و فرزندانش ائمه طاهرین
که بر ایشان پاك ترین درودها باد و دلپذیرترین آفرینها.
[ [ صفحه 14
"غدیر " اگر حسن تعبیر و قدرت بیان و شیوه متین و علم بیکران و توانائی ادبی و بلاغت و منطق کوبنده و انصاف و حقیقتنگري
و کوشش بیدریغ و همت " امینی " نبود هرگز بدین جامه زیبا آراسته نمیگشت و نه بدین نیکوئی جلوه میاراست.
بنابراین، هزار سپاس بر خدمت علامه " امینی " و هزار آفرین بر جهد علمی وي و بر اثر سودمندش.
از آن استاد ارجمند اجازه میخواهم که باین مناسبت از کسی که مرا با شخصیت مولف " غدیر " آشنا کرد و با ایمان راسخ و
عقیده بی شائبه و اخلاق خوش وهدفهاي عالیه و فداکاري وي در راه حقدمساز ساخت تشکر کنم.
و باید بمحضر مبارك سرورمان " امینی " عرض کنم که من در اشاعه آثارش کوشا خواهم بود و معارف وي را در هر جا در
مدرسه و در جامعه و از فراز منبر و کرسی خطابه نشر خواهم کرد"...
[ [ صفحه 15
تقریظی از استاد توانا سلمان دواح زبیدي
هشت جلد کتاب " غدیر " را بررسی کردم و آن را کتابی عظیم یافتم حاوي دلائل قاطع و روشن و براهین درخشان، و داستانگوي
عشقی که به خاندان پیامبر (ص) دارید و اخلاصی که میورزید و فداکاریها که در راه آشکار کردن حق ونابودي باطل کرده اید.
سرور من بی مبالغه میگویم اثري بوجود آورده اید که گذشتگان هرگز نتوانسته و نمی توانسته اند بوجود آورند و نه آیندگان از
صفحه 15 از 188
عهده اش برخواهند آمد. سعی یی را که در طول سالهاي متمادي مبذول داشته و موانع دشواري را که از سر راه تتبع و بررسی و
کاوش در اسناد تاریخی و احادیث برداشته اید تا آنچهرا خواسته اید براي افکار عمومی ثابت کنید و روشن دارید با اتمام این
کتاب ارزنده به هدف نائل آورده اید.
"غدیر " اي سرور من کتابی سرشار از گوهر درخشنده است که در پرتوش حقائق پوشیده و در پرده را میتوان دید و شناخت و با
آشکاریش هر باطلی را که جلوه میفروخت ره زوال سپرد. بسا گمگشته که در روشنائی آن مشعل فروزان، راه حقیقت گرفت و
درك درست، به خردش راه یافت.
بسا که افراشتگی پرچم حق را آرزو میبردند و در این آرزو شوق و هیجان می نمودند با ظهور این اثر بزرگ بمقصود دیرین رسیده
سرفراز گشتند.
سلمان عباس دواح زبیدي
10 رمضان 1370 ه
15 ژوئن 1951 م
[ [ صفحه 16
جلد هفدهم
مشتمل است بر:
-1 شرح حال جمعی از اصحاب پیامبر (ص)
-2 بررسی پاره اي مطالب تاریخی که جنایتکاران جعل کرده اند، و کتابها که دلالان جهل و غرض نوشته اند.
-3 ارزیابی آنچه در ماجراي کشته شدن " عثمان " آمده است:
[ [ صفحه 17
بنام خداوند بخشاینده مهربان
منزهی تو حق نداریم جز تو مراد و دوستداري بگیریم. براستی و بدرستی میگویم که حتما و بایست که در حق خدا جز راست
نگویم. بعضی از مردم هستند که درباره خدا بدون اینکه علمی داشته باشند یا مایههدایتی یا کتابی روشنگر، بمجادله میپردازند. و
ما کتابی در اختیار داریم که سخن براستی میراند، کتابی که حقیقت را تصدیق مینماید و بزبان رسا و روشن (یا عربی) است. این
کتابم را ببر و به ایشان برسان و آنگاه روي از آنان برتاب، و بگو: حق آمد و باطل نابود گشت، زیرا باطلنابود شدنی است. و مسلم
است که سخن را چندان پیاپی گفتیم تا مگر پند گیرند. و باید کسانی که به دانش دسترسی پافته اند بدانند که آن حقیقتی است که
از جانب پروردگارت رسیده بنابراین باید به آن ایمان بیاورند و دلهایشان در برابرش فروتن و پذیرا شود. گفتار مومنان بهنگامی که
بسوي خدا و پیامبرش خوانده میشوند تا در میانشان داوري کند جز این نخواهد بود که بگویند: شنیدم و بفرمانیم، آنان که سخن (یا
عقیده)را گوش میدارند و آنگاه بهترینش را پیروي میکنند، اینهایند که خدا هدایتشان کرده و اینها خردمندند.
هموطنان در ازاي این کار از شما پولی نمیخواهم، مزدم فقط
صفحه 16 از 188
[ [ صفحه 18
بر عهده خداست، در برابر اینکار از شما مزدي جز این نمیخواهم که خاندانم را دوست بدارید. و ما وظیفه اي جز این نداریم که
(دین خدا را) بروشنی برسانیم ولی (مراد و رهبر و دوستدار) شما فقط خداست و پیامبرش و کسانی را که که ایمان آوردند همانان
که نماز میگزارند و در حال رکوع زکات میپردازند. خدا را سپاس می برم و بر پیامرانش درود می فرستم.
امینی
[ [ صفحه 19
شعراء