گروه نرم افزاری آسمان

.[جلد سوم]




فهرست مطالب‌

تجديد مقدمه و عرض تشكر و دفاع يك
مقدمات كابينه دوم وثوق الدوله 5
كابينه قرارداد 1298 6
منحل شدن هيئت مميزي ايالت تهران 8
فوت دو تن از اعضاي خانواده 8
نقض قول رئيس الوزراء 9
اشتغال بملك‌داري 9
بازهم سوغات سفر 9
انتشار قرارداد 1298 10
ابطال الباطل 118
انتشار ابطال الباطل 118
ضديت عملي با قرارداد يا جوانمردي 120
بازهم مار و پونه 120
مراجعت سلطان احمد شاه بايران 122
استعفاي وثوق الدوله 123
كابينه مشير الدوله 124
مشكلات كار 124
كارهاي كابينه مشير الدوله 126
توقيف اجراي قرارداد 126
سركوبي متجاسرين 127
دفع فتنه قيام در آذربايجان 128
تجديد روابط روسيه و ايران 131
اشتغال من برياست تشخيص عايدات 133
استعفاي كابينه مشير الدوله و سبب آن 136
كودتا مسبوق به چه سوابقي بود 137
طاعت از دست نيايد گنهي بايد كرد 138
سياست دو طرفي مشير الدوله 138
منافع اين سياست براي انگليسها 138
والدين همان اوليانوف محكوم باعدام است 139
انگليسها چرا راه كج ميرفتند 140
لرد كرزن عصباني شده است 141
كسادي بازار امپرياليزم در انگلستان 142
تملق بي‌نتيجه 142
بگذاريد بزند ميدانم 143
دروغگوئي سياستمدار انگليس 143
حمله تركها بايران نبوده بلكه بانگليس و روس بوده 144
امامي را در بصره شغال خورده است 145
بالشويكها بايران حمله نكردند كه دفاعي لازم باشد 146
دروغ بي‌حد و گرگ سرافراز 148
در قرن بيستم از بالاي مناره هم دروغ ميگويند 149
با همه اينها قرارداد نماسيد 150
تا حرام هست چرا بايد حلال خورد؟ 151
سالي كه نكوست از بهارش پيداست 152
با بزرگان پيوند كرده‌ايم 153
خطاب به برادرزادگان 153
اعتذار 154
بعد از رفتن مشير الدوله 154
سپهدار اعظم (فتح اللّه اكبر) 155
آنها كه اسب عربيند چه كره‌اي انداختند 156
وضع مالي دولت 157
امتياز نفت دارسي 157
احتياج ما در اختراع است 158
زندگي انگليس از دولت نفت ايران است 159
بقدري شور شد كه خان هم فهميد 161
جائي كه يك دروغ ديگر لرد كرزن آفتابي ميشود 163
گاهي پول عاشقي هم بكيسه برميگردد 164
ايرانيها باين شكلك‌ها ميخندند 165
اقتصاد عمومي 167
ليره گور و كفني 169
سياست داخلي 169
سياست خارجي 170
كابينه سپهدار اعظم 173
تنازع چند عامل بر معمول واحد 173
حجاره بلاش عصفوره بفلس 174
ص: 4
از اين نامه‌ها مجموعه‌اي ترتيب بدهيد 174
عزل استراسلسكي 176
تشكيل كابينه و كمك دولت بابن سبيلهاي رشتي 177
سفارت هم بكساد امپرياليزم انگليس اعتراف ميكند 178
جلسه مشاوره عالي 178
آخر با كدام چشم!؟ 181
نارضامندي عامه از كابينه سپهدار 182
قرارداد ايران و روس 183
تشركاشي 185
تصويب قرارداد 186
شير برنج عمر 186
رحله ابن يشهب 188
بدقماري 191 شرح زندگاني من مقدمه‌ج‌3 4 فهرست مطالب ..... ص : 3
لو خرخره رفت 193
پيش‌بيني‌هاي بي‌موضوع 194
استعفاي بي‌دليل و رياست وزراي بي‌دليل‌تر 195
نظامي شدن شهر تهران 195
تدارك مقدماتي كودتا 195
در تجسس عامل نظامي كودتا 200
پي‌جوري عامل قلمي 202
كودتاي شب سوم حوت 1299 208
طرز خبرگيري مردم تهران 211
فقير دربار 211
هم بايع و هم مشتري هردو را ميگيرند 212
حكم ميكنم 214
رياست وزراء سيد ضياء الدين 215
بيانيه رئيس الوزراء 217
بيانيه رئيس ديويزيون قزاق 222
كابينه سيد ضياء الدين 224
اصلاحات ماليه 225
بلديه يا شهرداري قديم و جديد 229
يك شب‌نشيني ايراني 237
كارهاي سيد ضياء الدين در بلديه 240
شهرداري تهران در زمان رضا شاه پهلوي 240
آب كرج براي شهر تهران 241
ايجاد خيابانهاي جديد و توسيع خيابانهاي قديم 242
سنگفرش و اسفالت‌ريزي خيابانها 242
ساختمانهاي خصوصي و ساختمانهاي عمومي 242
تبعيت ولايات از مركز 243
درختكاري 243
انتقاد 244
خراب كردن يك محله 244
تعدي بآب مردم 245
خرابي خانه‌ها 245
خرابي مسجدها 246
خرابي مدارس آخوندي 248
تصرف قبرستان 249
اقدامات سيد ضياء الدين در ولايات 254
انگليس‌ها هم بآزادي مبارك مرده تن در دادند 256
اعلاميه رياست وزراء راجع بالغاء قرارداد ايران و انگلستان 256
پاك شدن ايران از قشون خارجي 258
العمر سيئة من سيئات ابي بكر 258
تو هم خود را لاغر كردي هم ما را 259
ابلاغيه رياست وزراء 260
خيمه شب‌بازي يا سينماي ناطق وطني 262
آوازت را خواندي منهم ميخواهم برقصم 265
مقدمات سقوط سيد ضياء 266
روزه خوري محرمانه 271
در جستجوي رئيس الوزراء 275
رياست وزراي قوام السلطنه و حسب و نسب او 276
خلاصي محبوسين 278
مسافرت وليعهد باروپا 278
بيانيه قوام السلطنه و كابينه او 278
افزايش سهميه رعيت يا توضيح زيادتر
ص: 5
- در يكي از موضوعات جلد دوم 279
بعد از معترضه 291
نيظامو العولما ايستميرخ 291
وارث و مورث يك لقب 293
عبد الحسين خان كفري 294
حاجي ناصر السلطنه 297
ملا كريم هم روي شمس‌آباد است 300
اصل و تبار 303
موافقين 303
شاهد از تاريخ عمومي 304
از تاريخ طبيعي 305
اسب 306
سگ 307
گربه 307
بي‌ارادتي من به گربه 309
نجيبه خانم 310
احتياج انسان به دوستي 312
نوه‌ها عزيزترند يا اولاد؟ 314
مخالفين اصل‌زادگي 315
اصل و تبار سردار سپه 321
آموزش و پرورش 323
افكار آنروزي سردار سپه 325
عمو پيره شاه 329
سر طول عمر 331
مواجهه وظيفه‌شناسي با پيري 334
افتتاح مجلس شوراي ملي 335
مرض وكالت 337
وكيل تراشي دولت 338
لزوم تشكيل حزب ملي 339
ضديت بعضي از وكلا با وكلاي فرمايشي 340
توبه گرگ مرگ است 341
واكنش‌هاي كودتا 342
واكنش همولايتي 343
عاقبت امير مؤيد و پسران 344
رقابت همكاري 345
مرده‌پرستي 349
محاكمه تاريخي 350
مقايسه 351
تا كي؟ تا بروز من بيفتي! 353
غليظ شدن ماده جنگل 359
واكنش شرفخانه 365
ساير وزراء چه ميكردند 374
كمك بقحطزدگان روسيه 377
ملائكه بعقل بشر ميخندند 385
هركس تنها بقاضي رفت راضي برميگردد 393
كار بي‌نتيجه 394
بگير و ببند و بده بدست من پهلوان 395
سنگ مكافات دهر، خرد كند دنده را 396
نفت شمال و استاندارد اويل 397
سنگ قبر خوشتاريا 399
جواب مسكت 400
انكلسمها در رفتند 402
عقيده من راجع بآتيه نفت شمال 402
ماهي را نميخواهي دمش را بگير 404
ايران لله نميخواهد 406
شاهنامه‌خواني من 407
شكر خدا را جنگ تمام شد 408
آذربايجاني زودتر از همه چيز ايراني است 409
بدترين ربعساعتهاي زندگي ايران 411
زورش به خر نميرسيد به پالان سيخك ميزد 413
حسن استفاده از جامعه ملل متفق 416
صلح بز و كلم! 418
خودمختاري يا لجام‌گسيختگي 421
آنروزها چه خبر بود؟ 423
مصاحبه با يكي از رعاياي ورامين 424
تصرف خمسه و آذربايجان توسط قواي دولتي 431
نوحه‌سرائي راديو مسكو 433
حمله بآذربايجان 436
جنگ قافلانكوه 437
فتح تكاب و شاهين دژ 438
فتح اردبيل و آستارا 438
ص: 6
تسليم تبريز 438
خبر فتح آذربايجان در تهران 439
ورود نيروي دولتي به تبريز 440
تلگراف خبرنگار روزنامه اقدام 441
چند كلمه در اطراف اين خبر 442
براي آنكه توي بخاري رفت 446
دنباله آتيه نفت شمال 448
ولك! من از آن درخت محكمتر نبودم! 449
رجال! خير! بلكه رجاله 456
خرد و ريزهاي تاريخي 459
عزاداري سردار سپه 461
پرستاري بيمار 462
سقوط كابينه قوام السلطنه 466
كابينه مشير الدوله 468
مسافرت دوم سلطان احمد شاه باروپا 469
مصدق السلطنه والي آذربايجان 469
قدري از خودم بنويسم 471
هر متاعي ز كشوري خيزد 474
اشتغال من برياست ديوان محاكمات ماليه 476
جريان كار ديوان محاكمات 477
اداره محاسبات وزارت ماليه 478
تشخيص عايدات 482
خزانه 483
كميسيون تطبيق حوالجات 484
مدير كل وزارت ماليه 484
گمرك 485
ضرابخانه 485
كارشكني‌هاي عمدي 486
مسبب كودتا منم 486
ابلاغيه وزارت جنگ 460
جلوگيري از فحشاء 492
تحصن معدودي در سفارت روس 497
نزاع مسلمان و يهودي 499
بي‌اهميتي متحصنين سفارت روس 501
مقدمات سقوط كابينه مشير الدوله 501
سقوط كابينه مشير الدوله 503
بحران 503
كابينه دوم قوام السلطنه 504
ايلات ايران 505
مسأله اسكان ايلات 511
فتوحات قشون دولت در آذربايجان و فتح قلعه چهريق 514
اينك يادداشت افسر دخيل در قضايا 515
باز هم لزوم مستشار خارجي براي ايران خودنمائي ميكند 527
استخدام دكتر ميليسپو براي رياست كل ماليه 527
حمله مجلس بسردار سپه 535
نطق معتمد التجار در مجلس 537
نصق رئيس مجلس 544
مراجعت سلطان احمد شاه به ايران 546
سان و رژه 547
چند كلمه از قوانين كلي ارتش 547
سقوط كابينه قوام السلطنه 549
كابينه مستوفي الممالك 550
پيمان تجارتي ايران و شوروي 550
تزلزل كابينه مستوفي الممالك 552
نطق مستوفي الممالك رئيس الوزراء 556
كابينه مشير الدوله و ختام مجلس چهارم 560
نطق رئيس الوزراء 561
نطق سليمان ميرزا 561
نطق مدرس 562
نطق رئيس مجلس 563
ورود مشير الدوله بكار 563
تعقيب قوام السلطنه 563
تصويب‌نامه هيئت وزراء 565
بيانيه وزارت جنگ 565
اين تعقيب چه نتيجه بار آورد؟ 565
استعفاي مشير الدوله 566
رياست وزراي سردار سپه 567
تصميم ملوكانه 567
ورود سردار سپه 570
ص: 7
اولين بيانيه رياست وزراء 570
جلوگيري از تشبثات بخارجي 171
شوسه بين تبريز و زنجان 575
خانهاي ماكو 576
اخراج وستداهل از نظميه 581
اقدامات بلدي سردار سپه 582
بقيه انتخابات و افتتاح مجلس پنجم 582
ملت جمهوري مي‌خواهد 583
مبارزه در مجلس 585
واقعات خارج از مجلس 588
منهم سوسياليست بودم 589
در دربار 593
در بازار 594
تفأل 595
شنبه سوم حمل 1303 595
ديدار عيد زوركي 600
بيانيه سردار سپه 601
تلگراف علماي اعلام از قم 601
مدرس يا مركز ضد سردار سپه 603
حرفهاي تخمي مدرس 604
كابينه مجدد سردار سپه 605
نظري بمجلس پنجم 606
روزنامه‌ها 606
باز هم قدري از خودم بنويسم 607
خارج شدن من از ديوان محاكمات ماليه 609
وضع مالي ما 609
تغيير در برنامه مدرسه سياسي 611
مدرسه حقوق و سياسي 612
تأسيس جامعه فارغ التحصيل‌هاي مدرسه سياسي 612
طرفداري از ديانت 613
واقعه قتل ميرزاده عشقي 616
سقاخانه چهارراه آقا شيخ هادي 617
فضولي هم آمد نيامد دارد 619
آخرين پرده كار نفت شمال 623
ترقي قدرت سردار سپه بوسيله برقراري حكومت نظامي 625
فشار سردار سپه باقليت 626
استيضاح مدرس از سردار سپه 626
خوزستان 631
شيوخ عربستان 633
شيخ خزعل 636
كميته قيام سعادت 637
نامه مدرس بخزعل 639
مسافرت جنگي سردار سپه بخوزستان 641
چند تا سؤال مهم 642
معترضه 645
دنباله مطلب 646
ژنراليسيم 648
قانون اصلاح تقويم 649
نسخ القاب 650
لقب نخواسته 650
قانون نظام اجباري 652
كم‌باراني و كم‌ناني 565
قصد بازگشت سلطان احمد شاه به ايران 656
سروصداي ضد قجر 656
الفرار ممالا يطاق من سنن المرسلين 657
چند كلمه ماوراء الطبيعه 658
علي محمد امروز صبح مي‌آيد 658
نعلبند اين ده آدم رندي است 659
اخبار تهران 661
جلسه نهم آبان و تصويب لايحه انقراض سلسله قاجاريه 663
ابلاغ قانون انقراض سلطنت قاجاريه 666
اعلاميه رسمي 667
فوت مادر 667
مجلس مؤسسان 668
آئين گشايش مجلس مؤسسان 668
نطق افتتاحيه 670
در مجلس مؤسسان 670
خاتمه 672
ص: 8

فهرست عكس‌ها

1- سپهدار اعظم- سيد ضيا الدين طباطبائي
2- عز الدوله عبد الصمد ميرزا
3- قوام السلطنه- كلنل محمد تقي خان پسيان
4- ميرزا كوچك خان
5- سيد حسين تقي‌زاده- حسين علاء
6- سردار سپه
7- سرتيپ امان اللّه ميرزا جهانباني
8- سلطان احمد شاه قاجار در لباس عادي
9- سيد حسن مدرس- سليمان ميرزا
10- مستوفي الممالك- مشير الدوله
11- سردار سپه- مستوفي الممالك- و جمعي ديگر باتفاق سلطان احمد شاه
12- استادان و شاگردان مدرسه سياسي
13- ميرزاده عشقي
14- علي اكبر داور- سيد محمد تدين
15- دكتر مصدق- حاجي ميرزا يحيي دولت آبادي
16- مؤتمن الملك- مستشار الدوله
شرح زندگاني من، متن‌ج‌3، ص: 1
بنام خداوند بخشنده مهربان‌