کفش‌های سرگردان
سهیلا فرجام‌فر. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، سوره مهر، (چاپ اول): 1381.
176 ص.: مصور. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ 482: جنگ ایران و عراق، خاطرات؛ 141).
طراح روی جلد: کوروش پارسانژاد.
عنوان روی جلد: خاطرات سهیلا فرجام‌فر: کفش‌های سرگردان.
شمارگان: 4400 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطرات پرستار، «سهیلا فرجام‌فر»، از آغاز جنگ تا کنون است. او که شدیدا علاقه‌مند به رشته پزشکی بود، با قبول نشدن در دانشگاه، به پرستاران ارتش پیوست. در همان زمان نیز با همسرش آشنا شد. هنگام شروع جنگ، او نزد خانواده‌اش در آبادان بود. خاطرات درباره‌ی موارد زیر است: «آغاز جنگ، بمباران شهر آبادان، پیوستن به امدادگران، مهاجرت با خانواده به بهبهان، بازگشت و خدمت در بیمارستان پایگاه وحدتی دزفول، بمباران و موشکبارانها، آوارگی مردم، وخامت حال مجروحان، کار شبانه‌روزی، از خودگذشتگی و ایثار او و دیگر پرستاران و پزشکان، شهادت مجروحان، روحیه و برخورد رزمندگان مجروح، شهادت همکاران، دیدار با خانواده، پایان جنگ و انتقال به تهران و اینک زندگی در زمان صلح».
کلید پرواز
تدوین محمدمهدی بهداروند. - قم: صبح میثاق، (چاپ اول): 1381.
72 ص. - (تلواسه در عطش؛ 2).
عنوان روی جلد: کلید پرواز (خاطرات سردار محمدجعفر اسدی).
شمارگان: 3000 نسخه.
سردار «محمدجعفر اسدی» از ابتدای جنگ در خدمت جبهه‌های جنگ بوده و این مجموعه حاصل جلساتی است که سردار بسیجی، «حجت‌الاسلام دکتر محمدمهدی بهداروند» در سحرگاههای خرداد تا شهریور 1380 با وی داشته است. سردار اسدی در این جلسات خاطرات خود را از دوران دفاع مقدس بیان کرده است. کتاب هفت بخش دارد: «ورود به جنگ تحمیلی (وضعیت منطقه‌ی جنوب در ابتدای جنگ و اعزام به محور فارسیات)؛ آغاز جنگ (وضعیت ارتش و خیانت بنی‌صدر در عملیات ابتدایی، حضور در آبادان، جبهه‌ی ایستگاه هفت)؛ مقدمات
[ صفحه 797]
عملیات طریق القدس (ابلاغ عملیات طریق القدس، ویژگی‌های عملیات)؛ عملیات بیت المقدس (فتح خرمشهر)؛ عملیات والفجر هشت (عملیات فاو، اهمیت منطقه‌ی فاو، رودخانه‌ی اروند)؛ مقدمات عملیات کربلای پنج (مقدمات عملیات، مواضع ورود به خاک عراق) و علل پذیرش قطعنامه‌ی 598».
کنارها هنوز زنده‌اند
خاطره عبدالحمید حلمی؛ بازنویس نثر رامین حسن‌پورمیر. - تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، مدیریت ادبیات و انتشارات، (چاپ اول): 1379.
220 ص. - (ادبیات دفاع مقدس، خاطره؛ 9).
شمارگان: 3000 نسخه.
طراح روی جلد: حمیدرضا وصاف.
عبدالحمید حلمی، متولد دزفول در سال 1338، از فرماندهان سپاه و طی دوران جنگ و پس از آن، عهده‌دار مسؤولیت‌های مختلفی بود. این کتاب در 41 فصل، خاطراتی از رشادت، ویژگی‌ها، خلوص و شجاعت فرماندهان و رزمندگان را ارائه می‌دهد. از جمله عناوین و موضوعهای خاطرات، می‌توان به این موارد اشاره کرد: پیشروی عراق در شهریور ماه 59 از مرز فکه؛ درگیری با لشکر ده زرهی عراق؛ برخورد با بنی‌صدر در جبهه و عقب‌نشینی‌های اوایل جنگ به دستور بنی‌صدر؛ درگیری در مناطق مختلف؛ خاطرات راوی با غلامعلی رشید جانشین سپاه دزفول؛ شناسایی‌های نفوذی در عمق خاک دشمن؛ خاطراتی با دیگر رزمندگان و شهدا، سرداران: مهدی زین‌الدین، حسن باقری و حاج احمد متوسلیان؛ خاطراتی از عملیاتهای فتح المبین، بیت المقدس و رمضان؛ خاطراتی از پیشرویهای عراق در اواخر جنگ، بمباران شیمیایی حلبچه و قطعنامه‌ی 598.
کوه زیر پای من است
نوشته علی دقیقیان؛ بازنوشته یوسف قوجق؛ زیر نظر محمدقاسم فروغی جهرمی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، 1373.
68 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس؛ مجموعه خاطره: 15).
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب خاطره علی دقیقیان از ضد انقلاب در کردستان است. او در آبان سال 1365 از تهران عازم مریوان شده، پس از پیوستن به تیپ 75 ظفر، (واحد اطلاعات عملیات) به پاوه منتقل می‌شود. در آنجا آموزشهای نقشه‌خوانی و کوهنوردی می‌بیند. پس از یک ماه و نیم، اولین مأموریت خود را در خاک عراق انجام می‌دهد. پس از آن، عازم بوسکان شده، پس از مدتی به مریوان بر می‌گردد و در مریوان، همراه سیصد نفر از افراد تیپ برای عملیاتی می‌روند که هدف آن، قرارگاه آموزشی عراق و قرارگاه کومله‌ها است، پس از دو روز راهپیمایی در خاک عراق به کمین بر می‌خورند ولی وی زنده می‌ماند و پس از چند روز حرکت و مقاومت در کوه و سرما - در حالی که دیگر رمقی برایش باقی نمانده - به مرز ایران می‌رسد و توسط نیروهای ایرانی نجات می‌یابد. این خاطره حاکی از ایمان، رشادت، دلاوری و استقامت رزمندگان اسلام در مقابل سختیها و مشقتهای جنگ است.
کوهستان‌های وحشی ماووت: خاطرات رسول زارع زاده
رسول زارع‌زاده، بازنویس فرهاد اسدپور. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
152، [22] ص.: مصور. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 135).
[ صفحه 798]
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب (که در حقیقت پیشکشی به شهید زنده، سردار اسلام «احمد علافی» است) شامل مجموعه‌ی خاطرات تلخ و شیرین «رسول زارع‌زاده» است که حکایت از فداکاری، ایثار، یکرنگی و از خودگذشتگی رزمندگان عزیز در راه اسلام و هدفشان و سرانجام، چگونگی راهی شدن آنان به دیار عاشقان طی عملیاتهای گوناگون دارد؛ از جمله، عملیاتهای: یا مهدی، ادامه‌ی عملیات والفجر هشت، عملیات کربلای پنج؛ عملیات بیت المقدس دو، عملیات شلمچه و بسیاری عملیاتهای دیگر. در انتها نیز احساسات این عزیزان را از شنیدن خبر پذیرش و قبول قطعنامه بیان کرده است.
گردان شهر آیینه
مؤلف عبدالرحیم سعیدی‌راد؛ [برای] کنگره سرداران و 16 هزار شهید کربلای خوزستان. - تهران: مؤسسه فرهنگی هنری ندای مهر آفرین، (چاپ اول): 196.1379 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب حاضر مجموعه‌ی از خاطرات نگارنده از دوران حضور در جبهه‌های نبرد در گردان حمزه سیدالشهدا است. وی از اهالی روستای دو بندار واقع در 15 کیلومتری اندیمشک است. در زیر نمونه‌هایی از مضمون خاطرات او ذکر می‌شود: نحوه‌ی اعزام به جبهه، آموزشهای عقیدتی و نظامی، عملیات منطقه گسبه (از توابع شهر آبادان)، عملیات والفجر هشت در منطقه‌ی اروند، خاطراتی از مجروح شدن و شهادت رزمندگان: «قلاوند، شهرام کیخواه، علی‌محمد طاهری و...)، مجروحیت در عملیات والفجر هشت و خاطراتی از اورژانس، جزیره‌ی مینو، شهادت فرماندهی گردان برادر حسین‌زاده و تشییع جنازه‌ی وی، شهادت و حماسه آفرینی شهیدان «صالح‌نژاد، زکایی مهر، کافی و...» و نبردهای رزمندگان و شهیدان در هور و شلمچه و مطالبی درباره‌ی غواصان و عبور از میدانهای مین و رودخانه‌ی اروند و...
گردان عاشقان
نوشته: اصغر آبخضر. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1368.
85 ص، [14] ص. عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 2).
طرح روی جلد: حمید شریفی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Lovers Battalion
شمارگان: 6000 نسخه.
این کتاب به خانواده‌ی شهیدان اکبر قدیانی، مسعود رضوران، فرهاد قرچه‌داغی، مجید رحیمی، مجتبی بکائی و حاج عباس ورامینی تقدیم شده است.
این کتاب در سال 1378 توسط شورای همتهنگی تبلیغات اسلامی، نشر هماهنگ نیز منتشر شده است.
کتاب «گردان عاشقان» خاطره‌ی گزارش گونه‌ای از تمام لحظات حرکت یک جمع هفت نفره از بسیجیان و پیوستن آنها به گردان مقداد - از تیپ حضرت محمد (ص) - است؛ گردانی که با نام گردان عاشقان معروف شده بود. این گروه در عملیات بیت المقدس (که به آزادی خرمشهر منجر شد) شرکت داشتند. در این عملیات، راوی داستان شاهد شهادت تعداد زیادی از دوستان و همرزمانش بوده است. در مرحله‌ی دوم عملیات، این گروه نقش خط شکن را بر عهده داشت. او از فداکاری، ایثارگری و شهادت‌طلبی رزمندگان سخن به میان آورده است و می‌گوید که چگونه رزمندگان حتی هنگام مجروح شدن، روحیه‌ی خود را نمی‌باختند و با هم به شوخی و مزاح می‌پرداختند. او اتحاد و همبستگی ارتش و سپاه و نیروهای مردمی را نیز ذکر می‌کند. عکسهای مستندی از گردان عاشقان در عملیات بیت المقدس، در بخش پایانی کتاب به چاپ رسیده است.
[ صفحه 799]
گردان یازده نفره، خاطرات یک سرگرد اسیر عراقی
ترجمه حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
55 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 34).
شمارگان: 6600 نسخه.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: 11-men Battalion, Memoirs of a commissioned Iragi PAW
این سرگرد عراقی که قبلا دبیر بوده است، به اجبار در جبهه حضور پیدا می‌کند و پس از طی یک دوره‌ی آموزشی، به منطقه‌ی سلیمانیه منتقل می‌شود. او در منطقه‌های جنگی نوسود، پنجوین، شرهانی و قلعه دیزه حضور داشته و در شمال این منطقه، شاهد اسارت بیست نفر ایرانی راه گم کرده و اعدام یازده نفر از آنها بوده است. در عملیات فاو، که عراق با شکست سختی روبه‌رو شد، از گردان 496 نفره‌ی وی فقط یازده نفر باقی مانده بودند. او در ماووت اسیر شد و پس از ملاحظه‌ی رفتار خوب ایرانی‌ها آرزو می‌کرد که کاش زودتر اسیر شده بود. او در خاطرات خود از سرنوشت شومی می‌گوید که در صورت تمرد در انتظار آنها و افراد خانواده‌شان بود و از پاداشها و تشویقهایی سخن می‌گوید که در صورت رضایت از خدمت آنها در انتظارشان بود. او همچنین «بزرگ جلوه دادن یک درگیری ساده، فرار و خودزنی سربازان عراقی، و خوف و وحشت فرماندهان و سربازان عراقی از رزمندگان ایرانی» را ذکر کرده است.
گزارش یک بازجویی از یک سرهنگ اسیر عراقی
مرتضی بشیری. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1369.
83 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 8).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Report of an Inspection
شمارگان: 6600 نسخه.
این کتاب، شرح مراحل بازجویی و زندگی اردوگاهی یکی از افسران عالیرتبه‌ی اسیر عراقی است. مطالب آن نشان دهنده‌ی قدرت ایمان فرزندان این آب و خاک است که باعث از بین بردن ماشین جنگی ارتش عراق و نیز تسلیم شدن افسران عالیرتبه‌ی عراقی شد. در کتاب، بازدید گروهی از اسرای عراقی از بهشت زهرا و مزار شهدا و مرقد حضرت معصومه (س) در قم (که آنان را بسیار تحت تأثیر قرار داده بود) شرح داده شده است و ناگفته‌هایی را از دوران اقامت آنان در ایران بیان کرده است و زندگی جدیدی که از نظر معنوی و روحی آغاز نموده‌اند. آنها یادآوری و تأکید کرده‌اند که تصمیم دارند در زندگی آینده‌ی خود، راه درستی را در پیش گیرند و اجازه نخواهند داد کسی آنها را وسیله‌ی دستیابی به امیال خود سازد. این افسر به هنگام ترک ایران، از رفتار گذشته خود کاملا پشیمان بود و تلویحا اقرار کرد که عمر خود را بیهوده صرف اهداف پوچ‌سران حزب بعث نموده است.
گلبوی: خاطرات سردار شهید اسلام عبدالحسین برونسی
بازنویسی علیرضا مهرداد؛ ویراستار جواد عباسی، [برای] معاونت ادبیات کنگره بزرگداشت سرداران شهید و 23 هزار شهید استان خراسان. - تهران: شاد رنگ، (چاپ اول): 1380.
189 ص.: مصور.
طراح روی جلد: خسرو زینالپور.
عنوان دیگر: گلبوی.
شمارگان: 3000 نسخه.
[ صفحه 800]
«شهید عبدالحسین برونسی»، فرماندهی تیپ هجده جوادالأئمه از لشکر پنج نصر، در سال 1321 در روستای گلبوی از توابع کدکن تربت حیدریه به دنیا آمد و در سال 1367 در عملیات بدر به شهادت رسید. کتاب حاضر شامل زندگینامه‌ی وی بوده، «دوران تولد، جوانی، مبارزه علیه رژیم طاغوت، خاطرات خانواده، دوستان و همرزمان، خاطرات عملیاتهای والفجر سه و والفجر چهار، بیت المقدس، فتح المبین، بدر، خیبر، کربلای پنج و...» را در بر می‌گیرد. «خاطراتی از شهیدان دیگر، سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با خانواده‌ی شهید، گزیده‌ای از سخنان آیت‌الله معصومی، شیوه‌ی فرماندهی، روحیات و خصوصیات اخلاقی، خاطرات خود شهید از جبهه و جنگ، وصیتنامه و مناجات» نیز در کتاب به چشم می‌خورد. تصاویری نیز از دوران جبهه و همراه سایر شهدا، با زیرنویس، در پایان کتاب ارائه شده است.
گل سیمین، خاطرات سهام طاقتی
مصاحبه و تدوین ناهید سلمانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، سوره مهر، (چاپ اول): 1381.
112 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ 483: جنگ ایران و عراق، خاطرات؛ 142).
شمارگان: 4400 نسخه.
این کتاب، خاطرات «سهام طاقتی» (از اهالی خرمشهر) از تولد تا سال 1367 است. مطالب، عبارتند از: «دوران کودکی و جوانی، قبل و بعد از انقلاب، فعالیت‌های منافقین و بمب‌گذاری در خرمشهر و ایجاد رعب و وحشت، مسأله‌ی خلق عرب قبل از جنگ، تجاوز عراق و بمبارانها، شهید، مجروح و آواره شدن مردم، پیوستن به امدادگران، همکلاسان مجروح و شهید [مانند: پوران اکبرنژاد (همسر شهید جهان‌آرا)، فتح‌الله افشار، حمود ربیعی، ابراهیم علامه و...]، دیدار بنی‌صدر از جبهه، سقوط خرمشهر و عقب‌نشینی، هجرت به قم، اوضاع خانواده در دوران جنگ و آوارگی آنها، آشنایی با خانواده‌های شهدا در قم، موشکباران و جنگ شهرها تا ازدواج وی با یک رزمنده‌ی طلبه در سال 1367».
گناه و گلوله: خاطرات سردار شهید اسلام مهدی میرزایی
بازنویسی عباس فیاض [برای] معاونت ادبیات، کنگره بزرگداشت سرداران شهید و بیست و سه هزار شهید استان خراسان؛ ویراستار: هادی عرفانیان. - مشهد: معلا، (چاپ اول): 1380.
98 ص. - (کنگره بزرگداشت سردار شهید و 23 هزار شهید استان خراسان).
طراح روی جلد: سعید بابایی.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ای از خاطرات بیان شده از زبان همرزمان یکی از فرماندهان سپاه پاسداران در دفاع مقدس - سردار شهید «مهدی میرزایی» - است. او از اهالی مشهد مقدس و ابتدا، مسؤول گروه تخریب در تیپ 21 امام رضا (ع) بود. این خاطرات، شامل گزیده‌ای از مصاحبه‌ها با شهید در زمان مسؤولیت گروه تخریب بعد از عملیات رمضان و مشاهدات یاران نزدیک و دوستان و همسنگران او است. در بخش زندگینامه، شرح کوتاهی از فعالیت‌ها، مسؤولیت‌ها، شرکت در عملیاتهای مختلف (سوسنگرد، فتح قله‌های الله‌اکبر، نصر، طریق القدس، تنگه چزابه، بیت المقدس، رمضان، مسلم بن عقیل، والفجر یک، والفجر چهار، عملیات خیبر و علمیات میمک) و سرانجام شهادت وی داده شده است.
[ صفحه 801]
لبخند ماندگار: خاطرات زندگی سردار شهید محمد نصراللهی جانشین رئیس ستاد لشکر 41 ثارالله
بازآفرین: محمدعلی قربانی. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، 1376.
64 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استان کرمان و سیستان و بلوچستان؛ خاطرات: 8).
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب «لبخند ماندگار»، در سه بخش مجزا و به روایت از سه نفر، به بیان زندگی سردار شهید محمد نصراللهی (جانشین رئیس ستاد لشکر 41 ثارالله) پرداخته است. بخش اول، که راوی آن اکرم نصراللهی (خواهر شهید) است، به زندگی دوران کودکی و جوانی او اختصاص دارد. این دوران که به سالهای قبل از انقلاب بر می‌گردد، بیانگر حالات و روحیات شهید و نقش و تأثیر او در جریان پیشرفت و سیر انقلاب است. خواهر شهید، در این قسمت، خاطرات خود را از نظرات و آرای شهید بیان کرده است. قسمت دوم کتاب، به خاطراتی از شهید در دوران پیروزی انقلاب و روزهای جنگ اختصاص یافته و از زبان دکتر صادق مهدوی همرزم شهید بیان شده است. صادق مهدوی در این خاطرات به شرح روحیات و تلاش وقفه ناپذیر شهید در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل و نحوه‌ی برخورد وی با همرزمان و یاران و دیدگاههای او در مورد جنگ و شهادت پرداخته است. در قسمت سوم (بخش آخر کتاب)، حاج قاسم سلیمانی - فرماندهی لشکر ثارالله - به شرح خصوصیات اخلاقی شهید و تلاش او در جبهه‌ها و نحوه‌ی شهادتش پرداخته است.
لبیک: دل نوشته‌های عارف بسیجی، شهید حاج مهدی فرودی
مؤلف مهدی فرودی؛ به کوشش هادی سعادتی، علی‌اکبر ترابیان. - مشهد: مؤسسه فرهنگی، هنری انتشاراتی ضریح آفتاب، (چاپ اول): 103.1377 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
شهید مهدی فرودی، از اهالی مشهد، در اسارت شهید شد و جنازه‌ی او در تنومه‌ی بصره دفن گردید و بعد از هشت سال، طی مبادله‌ی اجساد، به ایران آورده شد. کتاب «لبیک» (که در دو بخش ارائه شده) دستنوشته‌های شهید و وصف عارفانه و عاشقانه‌ی او از حج و جبهه است که در قالب نظم و نثر، و گاه ترکیبی از هر دو تهیه شده است. بخش اول، «حج»، مشاهدات و برداشتهای شهید است که به صورت سفرنامه، از مدینه، بقیع، مکه و عرفات نوشته شده است. بخش دوم، دستنوشته‌های شهید درباره جبهه، با همان سبک است. خاطراتی از «اعزام، سفر با قطار، آموزش، نخلهای خوزستان، خانه‌های ویران نشده، رزمندگان، شهدا، کارون، اردوگاهها، همرزمانی چون مهدی شوشتری، شب حمله، لحظات حضور در جمع، نماز و دعا و...» در این بخش به چشم می‌خورد. عکس شهید و نمونه‌ی دستخط او، در پشت جلد کتاب به چاپ رسیده است.
لحظه‌ها
نویسنده حسین تمنایی؛ ویراستار علی علوی طالقانی. - تهران: تربیت، (چاپ دوم): 89.1374 ص.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «لحظه‌ها» خاطرات «حسین تمنایی» است. کتاب، در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول (لحظه‌ی آزادی)، آزاده «تمنایی» به شرح نحوه‌ی اسارت خود در سال 1362) در عملیات والفجر یک)، چگونگی انتقال به بیمارستان شهر العماره و برخورد خشن نیروهای عراقی، رفتار عراقی‌ها با اسرای ایرانی و شکنجه و آزار آنها، سرگرمیهای اسیران در اردوگاهها، ایستادگی و ایمان و اعتقاد آنها، زیارت کربلا و نجف در سال 1367) پس از پذیرش قطعنامه از سوی ایران)، شنیدن خبر رحلت حضرت امام (ره) و عکس‌العمل اسیران و در نهایت، بازگشت به خاک وطن و زیارت مرقد امام خمینی در سال 1369 پرداخته است. «لحظه‌ی بازگشت»، نام بخش دوم کتاب است
[ صفحه 802]
که از شرکت حسین تمنایی همراه با پسرانش عزیزا... و حبیب در جبهه‌های نبرد حق و باطل و شهادت این دو عزیز، دراین بخش سخن گفته شده است. بخش سوم (لحظه‌ی آخرین) به تشریح وضعیت خانواده‌ای اختصاص دارد. که سه فرزند خود را در راه اسلام فدا کرده است.
لحظه‌های آشنا: مجموعه خاطراتی از شهید سید حسین علم‌الهدی
با مقدمه حمید علم‌الهدی. - قم: هویزه: نشر هویزه، هیأت امنای مزار شهدای هویزه، (چاپ اول): 1377.
96 ص.: عکس، نمودار.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطرات کوتاهی از زندگانی سراسر تلاش، خودسازی و ایثار شهید «سید حسین علم‌الهدی» است؛ شهیدی از جمع شهیدان انقلاب اسلامی که در ابعاد گوناگون رشد کرد و پس از 22 بهار، عظمت روحش را در حماسه‌ی هویزه به اوج رسانید. کتاب، محتوی 114 خاطره‌ی کوتاه از زندگانی این شهید است که صحنه‌های مختلف زندگی او را از نوجوانی تا شهادت، و فعالیت‌های گوناگون، از زمان مبارزه با رژیم طاغوت تا مبارزه با دشمن بعثی، و عشق و ایمان محکم و ایثار مخلصانه‌اش، ارائه می‌دهد و گویای سجایای اخلاقی و تعهد و پایداری وی و سرانجام شهادت او در عملیات هویزه است. عکسهایی از این شهید نیز در پایان کتاب به چاپ رسیده است.
لحظه‌های یک پاسدار
محسن محمدی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1366.
154 ص.: مصور.
شمارگان: 10000 نسخه.
این کتاب اولین اثر از مجموعه‌ی «لحظه‌های یک پاسدار» است و به نقل از یکی از هزاران پاسداری نوشته شده است که تبلور اراده‌ی خلل ناپذیر ملت بسیجی خود بوده‌اند. مطالب کتاب به دلاوری سپاهیان اسلام در منطقه‌ی کردستان اختصاص دارد؛ آنجا که از یک طرف مزدوران حزب بعث و از طرف دیگر منافقین، به جنگ با اسلام پرداخته بودند همچنین در این کتاب روزهای پر از درد و رنج و حماسه و خون سپاه، مسؤلیت، و تعهد، شجاعت، ایثار و نیز امدادهای غیبی خداوند شرح داده شده است. ضمنا درگیری بین نیروهای اسلام و ضد انقلاب در «گردنه‌ی خان» در پانزده کیلومتری شهر بانه نیز تشریح شده و نمونه‌هایی از همکاری‌های نیروهای سپاه و ارتش در جبهه‌های کردستان و توکل رزمندگان بر خدا و پشتیبانی و یاری او ارائه شده است؛ یاری‌ای که باعث پیروزی در جبهه‌های کردستان می‌شد.
مأموریت در خرمشهر، خاطرات سرهنگ عراقی صبار فلاح اللامی
صبار فلاح اللامی؛ ترجمه مهرداد آزاد. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1376.
168 ص.: عکس، نقشه، نمونه. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات:149).
شمارگان: 3300 نسخه.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Mission in khorramshahr: The Iragi colonel sabar Fallah Al-lami’s memoirs
[ صفحه 803]
«سرهنگ فلاح اللامی» - که طی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، یکی از فرماندهان اصلی ارتش عراق بوده است - در خاطرات خود به مرور موارد زیر می‌پردازد: «اسرا ارتش عراق از نظر توانایی و آمادگی قبل از آغاز جنگ، آغاز حمله به ایران به دستور صدام، اشغال هویزه و خرمشهر و جنایات، غارت و تجاوزات وحشیانه‌ی بعثی‌ها در این مناطق، اسرار شکست حصر آبادان، پیروزی نیروهای ایرانی در عملیات آزادسازی خرمشهر، عملیات بدر و عملیات فاو، استفاده از سلاحهای شیمیایی توسط عراق، حمایت دول خارجی از عراق، پایان جنگ و مشکلات دولت عراق، اشغال کویت و حضور صدام در آنجا، آغاز درگیری عراق و آمریکا، عقب‌نشینی عراق از کویت، قیام شیعیان جنوب عراق و در نهایت، پناهنده شدن نویسنده به ایران». در بخش ضمائم، نمونه‌هایی از اسناد ارتشی عراق و ترجمه‌ی آنها آورده شده است.
مخمل یادها
محسن مطلق. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1372.
113، [7] ص.: تصویر. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 56).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Velvety Remembrances
شمارگان: 4400 نسخه.
این کتاب خاطرات رزمنده‌ی عزیز محسن مطلق - از هشت سال دفاع مقدس - است. در این کتاب، نویسنده (که کتاب را به جانبازان جنگ تحمیلی هدیه کرده است) ضمن زیارت مزار شهدای همرزم خود، خاطرات خود را در کنار آنها به یاد می‌آورد. وی از عملیاتهایی چون بدر (در سال 1363)، کربلای یک (در سال 65)، نصر چهار (در سال 66)، بیت المقدس دو (در سال 66) و بیت المقدس چهار (در سال 67) نام می‌برد. همچنین به استفاده‌ی رژیم عراق از سلاحهای شیمیایی در مناطق جنگی و بخصوص در شلمچه نیز اشاره می‌کند. با خواندن خاطرات این رزمنده، خواننده به حال و هوای معنوی رزمندگان و همچنین روحیه‌ی خوب و سرزندگی آنها و - در مواقع لزوم - ایثار و از خودگذشتگی ایشان پی می‌برد. تعدادی از دوستان این رزمنده به درجه‌ی رفیع شهادت رسیده‌اند؛ از جمله، شهید محمد زندی و شهید جواد سلیمانی (که از دوستان صمیمی این نویسنده بوده‌اند).
مدال و مرخصی، یازده یادداشت از یک اسیر عراقی
به کوشش: هدایت‌الله بهبودی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
75 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 15).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Medal and The Leave, (Eleven notes from an Iraqi POW(.
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: شهید اتکا؛ میدان مین؛ کلمه رمز؛ عقابها و خرگوشها؛ امدادهای غیبی؛ مدال و مرخصی؛ سفری به منطقه ممنوعه؛ فنجان قهوه؛ جیپ گم شده؛ پل؛ سرنوشت.
این کتاب شامل چند خاطره از یکی از اسرای عراقی است و بیانگر شجاعت و دلیری رزمندگان ایرانی، امدادهای غیبی، روحیه ضعیف سربازان عراقی و وضعیت جبهه‌های عراقی‌ها است. «شهید اتکا» حکایت اعدام سربازی به جرم گرفتن کنسرو از ایرانی‌ها؛ «میدان مین» شگفتی از غیب شدن مین‌هایی که هر شب کاشته شده‌اند و صبح نیستند؛ «کلمه رمز» یورش سربازان ایرانی در عملیات و وحشت عراقی‌ها از کلمات رمز؛ «عقابها و خرگوشها» یورش هلیکوپترهای ایرانی برای انهدام نیروهای عراقی؛ «امدادهای غیبی» برگشت گلوله‌های عراقی‌ها به سوی خود آنها؛ «مدال و مرخصی» انهدام خودروهای حامل افرادی که می‌خواهند به مرخصی تشویقی بروند در داخل پادگان؛ «سفر به منطقه‌ی ممنوعه» انهدام نیروهای عراقی در منطقه‌ی ممنوعه توسط یک نوجوان ایرانی است و....
[ صفحه 804]
مدال‌های شکسته
نویسنده ستار ناصری؛ مترجم: محمد نبی ابراهیمی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1378.
91 ص.، جدول. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 152).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Broken Medaks
شمارگان: 1100 نسخه.
در این کتاب، «سرگرد ستار ناصر» یکی از افسران ارتش عراق، در زمان اسارت خود در ایران، خاطرات خود را از منطقه‌ی جنگی «فاو» نقل نموده است. او در خاطرات خود از برخی حوادث ناخوشایند - از جمله، حمله‌ی شیمیایی علیه رزمندگان اسلام و اعدام وحشیانه‌ی اسرای ایرانی - پرده بر می‌دارد. همچنین از چگونگی فتح «فاو» (عملیات والفجر هشت) و استفاده‌ی رزمندگان اسلام از تاکتیکهای جنگی سخن به میان می‌آورد.
مردان جنگ
خاطره محمد جعفر لهراسبی؛ مصاحبه، تدوین و بازنویسی نثر هوشنگ میرزایی؛ بازبینی: احمد دهقان، کنترل و تائید: محمدباقر نیکخواه؛ طرح و نظارت: محمدقاسم فروغی جهرمی. - تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، مدیریت ادبیات و انتشارات، (چاپ اول): 1376.
[176 ص.؛ 8 ص.]: تصویر (رنگی)، نقشه، نمونه. - (ادبیات دفاع مقدس؛ خاطره: 6).
طرح جلد و صفحه‌های رنگی: حسنعلی نیلچیان.
کتاب، حاوی چهل خاطره از جعفر لهراسبی است بخشی از خاطرات، مربوط به دوران دفاع مقدس هستند. موضوعهای اصلی خاطرات بدین قرار است: «فعالیت‌های لهراسبی قبل از انقلاب، استقبال از حضرت امام (ره) در هنگام ورود به ایران، فعالیت‌های وی در روز بیست و دوم بهمن، آغاز جنگ و فعالیت‌های لهراسبی، مقاومت در برابر عراقی‌ها در جبهه، عملیات فتح المبین، عملیات بیت المقدس، عملیات رمضان و حمله‌ی ظفر». در پایان کتاب، اطلاعاتی درباره‌ی تحصیلات، مسؤولیت‌ها و افتخارات کسب شده توسط وی ارائه شده است.
مرد جنگ
محمود پاک‌نژاد؛ به کوشش مهدی ضرابی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1373.
64 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 81).
شمارگان: 4400 نسخه.
این کتاب، خاطرات یک دانشجوی بسیجی است که در واحد اطلاعات و عملیات و نیروهای ویژه خدمت می‌کرده است. او بعد از عملیات والفجر مقدماتی و پس از گذرانیدن یک دوره‌ی ویژه به منطقه اعزام می‌شود. طی اولین عملیات گشتی، پنجاه تا شصت گلوله‌ی آر پی جی هفت به مقر دشمن شلیک می‌کند. سپس به منطقه‌ی سردشت اعزام می‌شود و در سه محور «دوپازا، جاسوسان و ارتفاعات نوری» به عملیات می‌پردازد و منطقه را شناسایی می‌کند. در این عملیات دو تن از همرزمان وی - به نامهای مهدی و مجید - شهید می‌شوند. سپس برای عملیات بعدی به منطقه‌ی «هورالعظیم» اعزام می‌شود. او در عملیات «بدر» نیز شرکت می‌کند و ضمن شناسایی منطقه، تعدادی تانک دشمن را هم منهدم می‌سازد. آخرین عملیاتی که در کتاب ذکر شده، عملیات «کربلای یک» (در محور مهران) است که ضمن باز پس گیری شهر مهران از نیروهای دشمن، ارتفاعات «قلاویزان» نیز آزاد می‌شود.
[ صفحه 805]
مسافر بهشت، خاطرات زندگی سردار شهید محمدرضا مرادی مسئول اطلاعات و عملیات لشکر 41 ثارالله
باز آفرین: فرهاد حسن‌زاده. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، 1376.
112 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛ خاطرات: 27).
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب «مسافر بهشت»، خاطرات زندگی «سردار شهید محمدرضا مرادی» مسؤول واحد اطلاعات و عملیات لشکر 41 ثارالله را در بر می‌گیرد. این کتاب، در سه بخش تنظیم شده است. ما شاء الله مرادی - پدر شهید - خاطرات خود را از تولد، روزهای کودکی، دوران رشد و بالندگی وی بیان کرده، به ذکر روحیات و شخصیت، اخلاق بزرگوارانه، تلاشها و عشق او به امام امت، احترام به پدر و مادر و سایر خصوصیات شهید می‌پردازد. روایت دوم، از زبان اکبر رضایی - یکی از همرزمان شهید - عنوان شده است. از تلاشهای شهید در جبهه‌های جنگ و کردستان، مردانگی، شهادت‌طلبی و رشادت و سعی او در راه احیای قوانین اسلام سخن به میان آورده است. روایت سوم از زبان محمدرضا شفازند درباره‌ی روزهای جنگ و اولین روزهای ورود به سپاه بیان شده است. او لحظه به لحظه، تلاشهای شهید را در جبهه‌ها و شهادت او را که با حماسه آفرینی همراه بوده، به تصویر کشیده است.
مسافر، مجموعه خاطره‌ها، نوشتارها و سفارشهای شهید محمد عبدی
تهیه و تدوین واحد فرهنگی اداره کل امور ایثارگران ناجا؛ گردآورنده رضا شابهاری. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 64.1380 ص.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «مسافر» مجموعه‌ای از خاطرات، نوشته‌ها، و وصایای شهید محمد عبدی است. خاطرات به نقل از پدر، مادر و برخی از دوستان او تدوین شده‌اند. او در سال 1355 متولد شد و فعالیت گسترده‌ای در بسیج از خود نشان داد. در بخشی از کتاب با نام «زمزمه»، نکاتی از دستنوشته‌ها و یادداشتهای او آورده شده است. در نامه‌هایی که او در دفتر خود برای شهدا و عزیزانی که همرزمش بودند و به شهادت رسیده‌اند، نوشته است، عشق او به شهادت مشخص است. در بخش سفارشها و وصایای شهید عبدی، خلوص و ارادت او به اسلام و خاندان نبوت و امامت آشکار است. او در پایان وصیت خود می‌گوید: مبادا جانبازان و آزادگان و رزمندگان سالها دفاع مقدس را فراموش کنید، آنها را همیشه به یاد داشته باشید و همیشه از شرف و حیثیت آنها پاسداری کنید. او سرانجام در سیستان و بلوچستان به هنگام درگیری با اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر، در سال 1377، به شهادت رسید.
مسیح کردستان، مجموعه خاطرات
به کوشش عباس اسماعیلی؛ ویراستاری و تدوین مهدی حسینی؛ نظارت محمدرضا مصطفوی. - [بی‌جا]: لشکر 17 علی بن ابی‌طالب (ع)؛ شرکت تعاونی ناشران استان قم، (چاپ اول): 272.1376 ص.
این مجموعه در نتیجه‌ی تلاش یاران و همرزمان سردار اسلام سرلشکر پاسدار شهید محمد بروجردی حاصل شده است. در ابتدای کتاب، قسمتی از وصیتنامه‌ی شهید ذکر شده و پس از آن، خاطرات، با توجه به سیر زمانی آنها تقسیم‌بندی شده‌اند؛ به این ترتیب: دوران کودکی، دوران نوجوانی، فعالیت‌های مبارزاتی قبل از انقلاب، شجاعت و شهامت، شیوه‌ی فرماندهی، گوناگون، کردستان، قبل از شهادت و شهید در آینه‌ی نگاه دیگران.
دوران کودکی محمد سرشار از خاطره‌های تلخ اما راهگشاست. از ویژگی‌های شهید می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: همدلی، صمیمیت، خویشتن‌داری، مظلومیت، گمنام زیستن، شکر نعمت، روح مسیحیایی، روحیه‌ی عالی، خط شکنی، شکست‌ناپذیری، سازندگی، صراحت و رفتار درست.
[ صفحه 806]
مشکی از اشک، مجموعه خاطرات رزمندگان اسلام (دفتر 2)
رضا شیخ محمدی. - تهران: موسسه‌ی فرهنگی آفرینه، (چاپ اول): 1374.
112 ص. - (مجموعه خاطرات رزمندگان اسلام، دفتر دوم) (بر موج‌های خاطره؛ دفتر دوم).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Mashk of Tear...
شمارگان: 1500 نسخه.
کتاب «مشکی از اشک»، مجموعه خاطراتی از جبهه و جنگ است و شامل دو بخش ظاهرا مجزا از هم است. بخش اول: «خاطرات»، حاوی چهارده خاطره مربوط به سالهای 1364 تا 1366 است. نگارنده می‌گوید که بدون دخالت در اتفاقات اطراف خود تنها به ثبت و ضبط آن خاطرات اقدام کرده است و مواردی مثل آموزش نظامی در بسیج و عملیاتهایی مثل بدر و والفجر هشت را در بر می‌گیرد. بخش دوم، که به نام «تأملات» است، خود شامل 27 نوشته از خاطرات مربوط به سالهای 1365 تا 1367 است. در این قطعات نویسنده تحت تأثیر اتفاقات جبهه و جنگ است و حاوی نوعی پیشداوری و حتی، در بعضی مواقع، برداشتهای شخصی رزمنده است. بسیاری از این قطعات طنزآمیز هستند و بسیاری نیز با یاد شهیدان نوشته شده‌اند.
مناسک جبهه، مجموعه خاطرات علیرضا زواره
بازنویس: علیرضا کمالی‌نیا (کمانقد)؛ با همکاری: رحیم مخدومی. - تهران: وزارت جهاد سازندگی، مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، 1376.
120 ص.
کتاب حاضر، مجموعه‌ی 38 خاطره از جهادگر «علیرضا زواره» است. موضوعهای اصلی این خاطرات عبارتند از: «عشق به خدا؛ علاقه‌مندی رزمندگان اسلام به شرکت در عملیات و حال و هوای رزمندگان در جبهه (به ویژه در زمان عملیات)؛ ادای فریضه‌ی نماز در اول وقت، حتی در میدان جنگ؛ علاقه‌مند بودن رزمندگان به انجام اعمال مستحبی؛ عشق به شهادت؛ آزادسازی خرمشهر و برگزاری مراسم بزرگداشت شهدا در جبهه». در خاطره‌ای با عنوان «میدان مین»، آمده است که در جریان عملیات فتح المبین، یک پیرمرد تپه‌ای را نشان داده، می‌گوید که پشت آن تپه اجساد تعدادی از شهدا روی زمین مانده است. دو روز بعد، که عراق شکست می‌خورد، افراد، خود را به شهدا می‌رسانند. بدنهای مطهر و تکه تکه شده 28 شهید را می‌بینند که در میان میدان مین افتاده است و نمی‌شود بود و نمی‌شد آنها را بلند کرد. بالاخره با هر زحمتی که هست، جنازه‌ها را در آورده، در ملافه پیچیده، در میان اشک و آه همرزمان به معراج شهدا انتقال می‌دهند.
موج اول
نوشته علی دقیقیان؛ بازنویس یوسف قوجق. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 1372.
108 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس؛ مجموعه خاطره: 11)
نویسنده در مقدمه، ارزش رزمندگان و شهیدان هشت سال دفاع مقدس را یادآور شده است. کتاب، حاوی چهارده خاطره است؛ به نامهای: «اعزام»؛ «پادگان دوکوهه»، «گردان فرات»؛ «اردوگاه شب اول»؛ «آموزش»؛ «خشم شب»؛ «جزیره‌ی مجنون»؛ «کمین و ضد کمین»؛ «شهر موشها»؛ «محرومیت»؛ «بوی عملیات»؛ «تمرین استقامت»؛ «انتخاب در مانور» و «عملیات». برای نمونه، نویسنده در خاطره‌ی «پادگان دوکوهه»، «رسیدن به پادگان، ادای فریضه نماز، گرفتن سهمیه لباس و پوتین، تقسیم شدن، ناراحتی از نرفتن به خط و احتمال ماندن در واحد پشتیبانی، تقسیم‌بندی و الحاق به گردان رزمی، گرفتن کارت و پیدا کردن چهره‌های آشنا و گشتن در محوطه‌ی پادگان» را بیان می‌کند.
[ صفحه 807]
موقعیت شهید زمانی
نویسندگان: حمیدرضا کاویانی؛ اسماعیل رضائی. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، معاونت فرهنگی، اجتماعی، هنری، چاپ و نشر بنیاد، (چاپ اول): 1372.
48 ص.
این کتاب، خاطراتی از شهیدان جبهه است و در سه فصل تنظیم شده است: فصل اول مربوط به دوران نوجوانی و فعالیت‌های «رضا» (راوی خاطرات) در قبل از انقلاب است. فصل دوم مربوط به خاطرات جبهه است. در این فصل، خاطرات در ارتباط با شهید محسن رمضانی، سید مهدیه، مرتضی، رضا و سایر همرزمان آنها آمده است و به بیان نحوه‌ی آماده سازی خاکریزها، وضعیت جبهه، نحوه‌ی شهادت محسن رمضانی، ساختن پست امداد، آغاز عملیات، پیروزی رزمندگان و سپس پاتک عراقی‌ها، زخمی شدن مرتضی و تلاش رضا برای رساندن وی به خط نیروهای خودی و برخورد با مین والمری (که در نتیجه‌ی آن مرتضی شهید می‌شود) و تلاش رضا برای کشانیدن بدن مجروح خود به پای خاکریز پرداخته است. فصل سوم، جریان شهید پنداشتن رضاست و متوجه شدن به این که او هنوز زنده است و سپس دوران معالجه‌ی وی در بیمارستان و جانباز شدنش و خاطراتی که از آن روزها به یاد وی مانده است.
مهتاب مرداب: خاطره‌ای از عملیات خیبر
تنظیم حسینعلی مرادقلی. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، معاونت فرهنگی اجتماعی هنری، واحد ثبت خاطرات؛ مرکز نشر هنر اسلامی، 1369.
43 ص.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، براساس خاطرات برادر جانباز عباس پالیزدار نوشته شده است. او همراه دوستش، علی شکاری، برای عملیات خیبر به جبهه می‌رود به عنوان آر پی جی زن ثبت نام می‌کند. در این عملیات، رزمندگان توانستند به رود فرات برسند. در هنگام پاتک دشمن، عده‌ای از آر پی جی زن‌ها به آن سوی رود فرات رفتند و بقیه‌ی نیروها عقب‌نشینی کردند. بعد از عبور تانکهای دشمن از پل، هواپیماهای ایرانی پل را منهدم کردند و تانکهای در دام افتاده، توسط آر پی جی زن‌ها (از جمله عباس پالیزدار و یکی دیگر از رزمندگان، به نام محمدعلی) منهدم شدند. عباس و محمدعلی مجروح شده، لابه‌لای نیزارها مخفی می‌شوند. در روز چهارم اختفا، محمدعلی شهید می‌شود و عباس که مجروح شده است، پس از شش روز می‌تواند خود را به رزمندگان برساند و نجات پیدا کند. با کمک امدادهای الهی پای او بهبود می‌یابد، و بالاخره پس از یک ماه جنازه‌ی محمدعلی را از میان نیزار بر می‌گردانند تا طبق قولی که عباس به او داده بود، به مادرش برسانند. جنازه آن چنان تازه بود که گویی هم اکنون درگذشته است!
مهدی باکری
فرهاد خضری. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1380.
198 ص.: مصور. - (به مجنون گفتم زنده بمان؛ مجموعه‌ی از چشم‌ها؛ ج. 2) (انتشارات روایت فتح؛ 8).
عنوان روی جلد: به مجنون گفتم زنده بمان، کتاب دوم، مهدی باکری.
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطراتی درباره‌ی مهدی باکری است. کتاب از 25 قسمت تشکیل شده و در هر قسمت، خاطراتی از زبان یک یا چند تن از دوستان، آشنایان و همراهان شهید مهدی باکری ذکر شده است. آنها در این خاطرات خصوصیات مهدی باکری را بازگو کرده‌اند. قسمت اول کتاب از زبان همسر شهید است و دیگر قسمتهای کتاب از زبان دوستان و همراهان شهید می‌باشد. در انتهای کتاب، فهرست اعلام - شامل نام مکانها، افراد، لشکرها،
[ صفحه 808]
گردانها و عملیات - آمده است. در این کتاب به «عملیاتهای بدر، بیت المقدس، خیبر، رمضان، فتح المبین، کربلای پنج، مسلم بن عقیل، والفجر چهار، والفجر دو، والفجر مقدماتی و والفجر یک» اشاره شده است.
مهران شهر آیینه‌ها
خسرو محسنی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
95 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 73).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: mehran, The city of Mirrors
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: یادداشت نویسنده؛ فاو، شهر هواپیماها؛ مهران، شهر آیینه‌ها.
کتاب حاضر خاطرات «خسرو محسنی» در مورد ایثار و از خودگذشتگی برادران لشکر 41 ثارالله است. او خود، فرماندهی واحد دوشکا بود. در یکی از شبهای سال 1364، طرح عملیات والفجر هشت توجیه شد. در پی این عملیات، منطقه‌ی فاو از دست دژخیمان رهایی یافت. عملیات فاو، عملیات آبی - خاکی بود که بخش آبی آن توسط غواصهای مجرب به پیروزی رسید. بعد از این عملیات و پیروزی رزمندگان اسلام، عراق منطقه‌ی فاو را بمباران کرد. هیچ نقطه‌ای در امان نماند و همه‌ی منطقه موشکباران شد. پس از بمباران، نوبت به شیمیایی کردن منطقه رسید و چون رزمندگان ماسک همراه نداشتند، با گازهای شیمیایی آلوده شدند. عملیات بعدی که آزادسازی مهران بود، در سال 1365 با رمز «یا ابوالفضل العباس (ع)» شروع شد. رزمندگان با رشادت و ایثار و شهادت، مهران را آزاد ساختند. در این عملیات، دست نویسنده‌ی این کتاب نیز قطع شده، از ناحیه‌ی پا نیز مجروح می‌گردد.
ناگفته‌های جنگ، خاطرات سپهبد شهید علی صیاد شیرازی
تدوین احمد دهقان. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد؛ سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، سوره مهر، (چاپ اول): 1381.
357 ص. مصور (رنگی)، عکس (رنگی). - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت، خاطرات؛ 177).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Untolds of the War, Memories of the Martyred Lievtenant General," Alisayyad shirazi
این کتاب قبلا توسط سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت در سال 1378 و سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت با همکاری بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، در سال 1379 منتشر شده است.
این کتاب، خاطرات «سپهبد شهید علی صیاد شیرازی» است. گردآورنده براساس بیست و دو نوار خاطره، که در روزهای پایانی جنگ ضبط شده، به تدوین کتاب پرداخته است. کتاب از زبان شهید علی صیاد شیرازی، به بیان خاطرات وی از زمان انقلاب اسلامی و درگیریهای کردستان تا پایان جنگ تحمیلی می‌پردازد. کتاب از 26 گفتار تشکیل شده و در هر گفتار یکی از خاطرات این شهید ذکر شده است. وی در عملیاتهای مختلفی شرکت داشت که از آن جمله می‌توان به عملیاتهای «مسلم به عقیل، محرم، رمضان، بیت المقدس، ثامن‌الائمه، طریق القدس، کربلای‌های یک تا هفت و...» اشاره کرد.
نبرد سخت
نویسنده حسین عبدالله؛ مترجم عبدالرسول رضاگاه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1378.
[ صفحه 809]
104 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 159).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Hard Battle
شمارگان: 1100 نسخه.
در این کتاب، خاطرات یکی از فرماندهان عراقی - به نام سرگرد «حسین عبدالله» - به چاپ رسیده است. این فرماندهی اسیر، در خاطرات خود گوشه‌هایی از اعمال غیر اخلاقی و قساوت قلب ارتش عراق را به تصویر کشیده، از رفتار دولت عراق در استفاده از بمبهای شیمیایی علیه رزمندگان اسلام و مرزنشینان ایران سخن می‌گوید.
نبرد هور
نوشته احسان العلوی؛ مترجم: عبدالرسول رضاگاه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
60 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات؛ 142).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Hoor Battle
عنوان دیگر: نبرد هور: خاطرات سرهنگ عراقی احسان العلوی.
شمارگان: 3300 نسخه.
خاطرات مندرج در این کتاب، در اصل، یادداشتهای «سرهنگ عراقی احسان العلوی» است، که به گفته‌ی خود وی طی نبرد هور یا هر جای دیگری که فرصت می‌یافت، نوشته شده است. او در این یادداشتها خاطرات «تلخ» دوران جنگ خود را بیان کرده، علت فرار از لشکر صدام را شرح می‌دهد. او در این خاطرات از ترس فرماندهان عراقی از رزمندگان ایرانی و پیروزی‌های ایرانی‌ها و احساس فریب خوردگی خود پس از ملاقات با صدام سخن می‌گوید. او در منطقه‌ی شرهانی مسؤولیت تیپی را بر عهده داشت که در عملیات محرم خسارات زیادی می‌بیند. او در عملیات بدر نیز حضور داشت و از رشادتهای نیروهای اسلام که منجر به نابودی نیروهای عراقی، فرماندهان زیادی از آنها شد، سخن می‌گوید.
نسل خورشید، مجموعه خاطراتی از جنگ
به قلم احمد فاطمی. - کرمان: عظیمی، (چاپ اول): 1378.
166 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب حاضر شامل شرح خاطرات نگارنده (جانباز هفتاد درصد) می‌باشد که از عملیاتهای فتح المبین، بیت المقدس، والفجرهای مقدماتی، یک، دو، سه، چهار، خیبر، میمک و بدر نقل کرده است. خاطرات کتاب براساس عملیاتها تقسیم شده‌اند و ابتدای هر خاطره شناسنامه عملیات (نام، رمز، تاریخ، مدت، مراحل عملیات، منطقه و...) ارائه شده است. از جمله محتوای خاطرات عبارتست از: اعزام به جبهه، دوران آموزشهای نظامی، دوران مرخصی و بازگشت به پشت جبهه، خاطراتی از شهیدان، «محمدرضا مقبلی، اصغر عادلی، سیرفر فرمانده گردان قدس، شجاع حیدر، علی بینا، میرحسینی قائم مقام لشکر 41 ثارالله، عباس حسین‌زاده معاون گردان 419، سید مجتبی میرکمالی» و ذکر خاطراتی از نحوه به شهادت رسیدن و اسارت رزمندگان، آزاد سازی خرمشهر، مزاحها و شوخی در جبهه، شناسایی مناطق عملیاتی، آموزش در اردوگاه سپنتا، دیدار رزمندگان با امام (ره)، دوران مجروحیت و اعزام به آلمان. در پایان نیز تعداد 9 قطعه غزل و مثنوی سروده نگارنده، تحت عنوان «منظومه‌ی عشق»، به چاپ رسیده است.
[ صفحه 810]
نشانه هدایت
حمید علم‌الهدی؛ [با همکاری معاونت دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بسیج دانشجویی نیروی مقاومت]. - تهران: یادواره شهدای دانشجوی کشور، (چاپ اول): 1377.
89 ص.
شمارگان: 2500 نسخه.
«شهید حسین علم‌الهدی» در اهواز به دنیا آمد. و در هنگام استقامت در برابر هجوم دشمن به هویزه به شهادت رسید. کتاب حاضر شامل خاطراتی است که از دوران کودکی تا زمان شهادت وی که از زبان مادر، خانواده، آشنایان و همرزمان او نقل شده است. از جمله موضوع خاطرات می‌توان موارد زیر را نام برد: «برخورد با افراد خانواده، درگیری با مفاسد اجتماعی قبل از انقلاب، اخلاق، خودسازی، نماز، روزه، تحصیلات دانشگاهی، ازدواج، برخورد با تیمسار مدنی، فرماندهی سپاه هویزه، عملیات ایذایی و شبیخون به دشمن بعثی، روزهای محاصره‌ی هویزه و درگیری با عراق، مناجات شبانه، عملیات هویزه (14 دی 59)، شهادت و دعای حضرت امام (ره)».
نفوذ از کوهستان: حدیث مقاومت در عملیات والفجر نه
[تهران؟]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی هوایی، معاونت فرهنگی، انتشارات، (چاپ اول): 1368.
108 ص.: مصور.
شمارگان: 10000 نسخه.
مندرجات: مقدمه؛ قرارگاه برفی؛ طرح شناسایی؛ دیدگاه؛ سی و سه ساعت مقاومت؛ در انتظار شب برای طلوع ستاره؛ عبور از رودخانه؛ شناسایی معبرها؛ آفتاب و باران، در خدمت جنود حق؛ آخرین مأموریت؛ نور مهتاب، راهگشای رزم مؤمنان.
برادر اصغر، راوی خاطرات، یکی از رزمندگان بسیجی و از شاگردان شهید دکتر چمران است. او در این کتاب، خاطرات خود را از مأموریتهای مختلف برای انجام عملیات شرح داده است. این خاطرات عبارتند از: «عملیات شناسایی ارتفاعات و عمق کوهستان در فصل زمستان و در هوای فوق‌العاده سرد و کولاک و یخبندان شدید، و به دنبال آن، مأموریتهای نفوذ به عقبه‌ی دشمن، برخورد با مینهای والمری، گم کردن راه بازگشت، مبارزه با یخ‌زدگی و نجات از خطر، مأموریت شناسایی معبر، شناسایی نهایی، غافلگیر کردن دشمن به کمک امداد الهی و بالاخره انجام موفقیت‌آمیز عملیات والفجر نه».
نگاه شیشه‌ای: خاطرات شفاهی حسن آذری موفق
مصاحبه و تدوین محسن مطلق؛ ویرایش مهدی عقابی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، سوره مهر، (چاپ اول): 1381.
241 ص.: مصور، عکس، نمونه. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ 484: جنگ ایران و عراق، خاطرات؛ 143).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، زندگینامه «حسن آذری موفق» [متولد 1322 در همدان، گزارشگر (فیلمبردار) صدا و سیما در جنگ ایران و عراق] است. مطالب کتاب در چهار فصل ارائه شده‌اند: «فصل اول: تولد تا انقلاب؛ فصل دوم: انقلاب تا جنگ؛ فصل سوم: جنگ و مجروحیت؛ فصل چهارم: حج و جنگ». موارد زیر از جمله موضوعهای خاطرات دوران جنگ هستند: «اعزام به جبهه در آغاز جنگ، حضور در منطقه‌ی جنوب (اهواز، شادگان و بهمنشیر، شرکت در عملیاتهای شکستن حصر آبادان، محمد رسول‌الله (نودوشه) و والفجر مقدماتی (فکه)، حضور در مناطق عملیاتی هویزه، فاو، حلبچه، جزیره‌ی مینو و بندر امام، شرکت در عملیات طریق القدس، حضور در جبهه‌های کردستان و باختران، شرکت در عملیات محمد رسول‌الله (ص)، مجروح شدن و اعزام به آلمان، حضور در منطقه‌ی شیخ صالح،
[ صفحه 811]
شرکت در عملیات والفجر ده، قبول قرارداد 598، عملیات منافقین در مناطق قصر شیرین و مرز خسروی و شکست آنها و...».
نگین هامون، خاطرات زندگی سردار شهید حاج قاسم میرحسینی جانشین فرمانده لشکر 41 ثارالله
بازآفرینی احمد دهقان. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، (چاپ اول): 1376.
192 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای سیستان و بلوچستان؛ خاطرات: 2).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Gem of Hamun: Memoirs based on the life of Martyred...
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، در ده بخش حاوی خاطرات و زندگینامه «حاج قاسم میرحسینی» به نقل از افراد خانواده، دوستان و همرزمان وی است. از جمله مطالب کتاب موارد زیر است: خاطراتی از عملیاتهای کربلای 5، والفجرهای مقدماتی، یک، دو، سه و هشت، بیت المقدس، خیبر و بدر؛ خاطراتی از شهیدان: احمد امینی، بهمن خسروی، ماهانی، علی بینا، منصور حسنی، فرخی و...؛ خاطراتی از پدر، مادر، خواهران و برادران وی درباره‌ی دوران کودکی و جوانی؛ رعایت حقوق و مقررات؛ خاطراتی از پادگان دوکوهه، ارتفاعات پنجوین مریوان، حمله به پل غزیله در منطقه العماره، ارتفاعات کیسکه، کله قندی، دوران مجروحیت، منطقه خور عبدالله، ارتفاعات هرگنه؛ خاطرات همسر وی از هنگام تولد فرزندشان، خصوصیات فرماندهی و برخورد وی با رزمندگان، روزهای قبل از شهادت و نحوه‌ی شهادت وی و....
نمازی در آتش و خون
حسن گلچین. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
168 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 56).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: A Prayer Under the Fire and in Blood
شمارگان: 4400 نسخه.
کتاب «نمازی در آتش و خون»، خاطرات برادر بسیجی حسن گلچین است که در سال 1361 علی رغم سن کم عازم جبهه شده است. مطالب کتاب بیشتر حالت یادداشتهای روازنه را دارد و در چند بخش تنظیم شده است؛ شامل به سوی جبهه، آغازی بر حرکت دوباره، آزادی خرمشهر، زیر پای قله‌ها و گشت و اندوه. او خاطرات خود را از عملیات بیت المقدس و آزادسازی جاده‌ی اهواز - خرمشهر نوشته است. شروع عملیات از منطقه‌ی «فرسیه» در نزدیکی سوسنگرد بود. در جریان انجام این مأموریت، به گردانها و تیپهای مختلفی اشاره می‌کند که با یکدیگر همکاری داشتند و پیروزی عملیات، آزادی خرمشهر را در پی داشت.
نونی صفر
حسن شکری. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
113 ص.، [18] ص.: عکس، نقشه. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 16).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Nuni O
شمارگان: 6600 نسخه.
سید حسن شکری، نویسنده‌ی این کتاب، از رزمندگان گردان حبیب بن مظاهر است. او می‌گوید: «تمامی این نوشته، وقایعی است که من با چشمهایم دیده‌ام و هیچ تصرفی در آن نکرده‌ام». برادر حسن شکری در این کتاب،
[ صفحه 812]
گوشه‌هایی از سه عملیات بزرگ (یعنی والفجر هشت، کربلای یک و کربلای پنج) را بازگو کرده است. او نحوه‌ی عزیمت خود، مأموریت و انجام عملیات و افرادی را که در عملیات شرکت داشتند، نوع عملیات و نتایج آن را توصیف کرده است. او شرح وقایع را از منطقه‌ی مهران آغاز کرده است. پس از آن، با شرح حضور در فاو و قلاویزان و در نهایت بازگشت به مهران و آزادسازی آن به خاطرات خود پایان می‌دهد.
نیزار سوزان
احمد فرحان؛ مترجم عبدالرسول رضاگاه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1377.
48 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 155).
شمارگان: 11000 نسخه.
کتاب «نیزار سوزان» خاطرات یک افسر عراقی است که به فارسی ترجمه شده است. این خاطرات مربوط به سالهای 1362 و 1363 در مناطق جنگی بصره، حاج عمران و هور است. موضوعهای خاطرات عبارتند از: ترس و فرار مکرر سربازان بعثی از جبهه‌ها، اعدام افراد فراری از جبهه‌های جنگ در عراق، رفتار ناجوانمردانه با ایرانیان، شجاعت سپاهیان اسلام و بسیجی‌ها و همچنین حملات برق‌آسای نیروهای ایرانی، و رحم و شفقت و رفتار اسلامی بسیجی‌ها با اسیران عراقی.
وصال
خاطره محمدابراهیم شفیعی؛ بازنویس نثر: محسن زینعلی؛ مصاحبه: محمد بروجردی؛ بازبینی و تایید: احمد دهقان؛ کنترل و تایید: محمد نیکخواه؛ طرح و نظارت: محمد قاسم فروغی. - تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، مدیریت انتشارات و ادبیات، (چاپ اول) 1375.
112 ص. [8] ص.: تصویر (رنگی). - (ادبیات دفاع مقدس؛ خاطره: 2).
مندرجات: حرف دل؛ مقدمه؛ عملیات اول بازی دراز؛ عملیات دوم بازی دراز؛ عملیات سوم بازی دراز؛ سال شمار زندگی؛ یادهای سبز (عکسها و خاطره‌ها). «محمدابراهیم شفیعی» در سال 1334 در شهر نائین متولد شد و در زمینه‌های زمین‌شناسی و مدیریت تحصیلات عالی خود را به پایان رساند. او در دوران جنگ مسؤولیت‌های متعددی بر عهده داشت. در این کتاب، او با نقل خاطرات خود، به تفصیل، جریان فتح ارتفاعات بازی دراز را شرح می‌دهد. در عملیات بازی دراز منطقه‌ی وسیعی از خاک عراق می‌توانست با فتح یکی از ارتفاعات مهم بازی دراز مورد حمله و ضربات رزمندگان قرار بگیرد. بنابراین خاطرات، در عملیات بازی دراز اول، به دلیل اشراف عراق روی منطقه و وجود موانع طبیعی در کوهستان و نرسیدن نیروی کمکی، فقط چند نفر از رزمندگان برگشتند و بقیه به شهادت رسیدند. این عملیات ادامه داشت تا پیروزی‌هایی نصیب رزمندگان اسلام شد و در عملیات بعدی بازی دراز ارتفاعات 1100 و همچنین ارتفاعات 1150 به تصرف رزمندگان دلیر ایران درآمد. در پایان کتاب، سالشمار زندگی و مجموعه‌ای از عکسهای مربوط به این عملیات به چاپ رسیده است.
هاله‌ای از نور: خاطراتی از سرلشگر پاسدار، شهید یوسف کلاهدوز
بازنویس متن محمدعلی قربانی. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی؛ کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه و سی و شش هزار شهید استان تهران، کمیته انتشارات، (چاپ اول): 1376.
[ صفحه 813]
237 ص.: عکس (رنگی). - (مجموعه خاطرات سرداران شهید؛ [ج. 3] ((کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه استان تهران؛ 38).
شمارگان: 10000 نسخه.
«هاله‌ای از نور» حاوی 131 خاطره از زندگی سردار سرلشکر پاسدار «شهید یوسف کلاهدوز»، قائم مقام فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. او در تاریخ 7 / 7 / 1360 همراه با تعدادی از فرماندهان پیروز عملیات ثامن‌الائمه به شهادت رسید. در این کتاب، خاطراتی درباره‌ی شهید به نقل از اطرافیان وی بیان شده است. برخی از خاطرات عبارتند از: «شرح تولد، تحصیلات، آشنایی با شهید حسن اقارب‌پرست، تشکیل جلسات تفسیر قرآن در پادگانهای ارتش شاه، طرح ترور شاه، طرح ترور افسران و درجه‌داران گارد شاهنشاهی در سالن غذاخوری در ساعت سیزده و بیست دقیقه‌ی روز عاشورا در سال 1357، خنثی کردن مقابله گارد با مردم با از کار انداختن توپها، عضویت در شورای عالی سپاه، فعالیت در جبهه و در عملیات و در نهایت، شهادت».
هزار قله عشق، خاطراتی از سردار سرلشکر شهید حاج حسین خرازی، فرمانده لشکر 14 امام حسین
سید علی بنی‌لوحی. - [اصفهان]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر مقدس 14 امام حسین (ع)، 1375.
183 ص.: عکس. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 1).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
خاطرات، نشان دهنده‌ی ویژگی‌های اخلاقی، رفتاری و روش فرماندهی «حاج حسین خرازی» [فرمانده لشکر چهارده امام حسین (ع)] است. نویسنده در کتاب از شجاعت، ایمان و اعتقادات قلبی و وابستگی او به اولیاء اطهار (ع) سخن گفته است؛ از جمله اینکه: «شهید خرازی در طلائیه زیر آتش سنگین دشمن، در میان بسیجیان و جلوتر از همه می‌جنگید. جبهه را قطعه‌ای از بهشت می‌دانست و حضور در آن را، حضور در محضر خدا. او می‌گفت: که نمی‌توانم بدون وضو در جبهه راه بروم؛ اگر وضو نداشته باشم احساس ناراحتی می‌کنم. شهید حاج حسین دائم البکاء بود و از روزی که عملیات کربلای چهار شروع شد، حالت استغاثه در او بیشتر شده بود. او به دنبال گم شده‌ای می‌گشت. روزی، صحبت به حضرت امام حسین (ع)، به شهادت و عشق به آن کشیده شد و او گفت که من در این عملیات شهید می‌شوم و...». نویسنده در پایان، نحوه‌ی شهادت و مراسم تشییع جنازه‌ی این شهید بزرگوار را شرح داده است.
هشتاد روز مقاومت، خاطرات سعید تاجیک
سعید تاجیک. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1373.
121، [14] ص.: مصور. - (دفتر ادبیات هنر مقاومت: خاطرات: 107).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Eighty Days of Resistance
شمارگان: 4400 نسخه.
سعید تاجیک در این کتاب، خاطرات خود را از هشتاد روز شرکت در عملیات والفجر هشت (فتح فاو) نوشته است. به گفته‌ی او، این عملیات در خاک عراق و با سه هدف مهم نظامی انجام شد: «گرفتن پایگاههای موشکی عراق، گرفتن بندر ام‌القصر و سوم نزدیک شدن به بصره.» این خاطرات که همراه با شوخیها و مطایبات سعید تاجیک نقل شده، شرحی بر مراحل مختلف عملیات است و هر قسمت، بخشی از خاطرات او را تشکیل می‌دهد. این بخشها عبارتند از: «حمله به فاو و اشغال آن، نابود کردن سکوها و پایگاههای موشکی، تصرف سنگرهای
[ صفحه 814]
دشمن در منطقه‌ی خور عبدالله، گرفتن جاده‌ی ام‌القصر و کارخانه‌ی نمک به لحاظ موقعیت حساس نظامی آن، مقابله با افراد گارد ریاست جمهوری عراق و شهادت یاران باوفا و عاشقان امام».
هشت بهشت: خاطرات زندگی شهید حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ عباس شیرازی، قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی و فرمانده تبلیغات جبهه و جنگ
باز آفرینی مهدی فراهانی؛ ویراستار: محمدمهدی عقاب. - [بی‌جا]: لشکر 41 ثارالله، (چاپ اول): 1377.
162 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛ خاطرات: 3).
طراح روی جلد: کورش پارسانژاد.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Eight Edens: Memoirs based the life of...
شمارگان: 3300 نسخه.
«شهید حجت‌الاسلام حاج شیخ عباس شیرازی» متولد سال 1323، در کشکوئیه، یکی از روستاهای رفسنجان، در کنار دیگر مسؤولیت‌های خود فرماندهی کل تبلیغات جبهه‌های جنگ را بر عهده داشت. وی در ماه مبارک رمضان 1346 در جبهه‌ی جنوب به شهادت رسید. این کتاب خاطراتی از زندگی او است که در هشت «بهشت» تنظیم شده است: «بهشت یکم، خاطرات پدر (تولد، جوانی و روزهای قبل از شهادت)؛ بهشت دوم: خاطرات همسر (ازدواج، زندانی شدن در رژیم پهلوی، دوره‌ی انقلاب، جبهه، شهادت)؛ بهشت سوم: خاطرات فرزند، امیرحسین شیرازی (اخلاق و رفتار در خانواده)؛ بهشت چهارم: خاطرات برادر، حاج شیخ علی شیرازی (دوران کودکی، جوانی، مسؤولیت‌ها، دوران جبهه و شهادت)؛ بهشت پنجم: خاطراتی از دوستان، همرزمان و فرماندهان؛ بهشت ششم: خاطرات آیت‌الله جنتی؛ بهشت هفتم: سخنان، نوشته‌ها و نامه‌های شهید و بهشت هشتم: پیوستها».
هفت روز آخر
محمدرضا بایرامی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1369.
144 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: یادداشتها؛ 6).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The last Seven Days
طراح روی جلد: حسین خسروجردی.
شمارگان: 6600 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطرات برادر محمدرضا بایرامی از هفت روز آخر جنگ (21 تیر ماه الی 27 تیر ماه 1367)، قبل از پذیرش قطعنامه است. او دوران سربازی خود را در منطقه‌ی دهلران می‌گذراند. روز 21 تیر ماه، دشمن با تمام قوا از زمین و هوا پاتک می‌زند و بمباران شیمیایی می‌کند. حمله بسیار سنگین است و نیروهای ایران عقب‌نشینی می‌کنند. بایرامی همراه با چند تن از همرزمان همدوره‌ای خود مجبور به ترک محل خدمت می‌شوند. آنها بین راه توسط تانکهای دشمن محاصره می‌شوند. ولی با یاری خداوند، فرار می‌کنند. اما چون راه را نمی‌شناسند، بین کوهها سرگردان می‌شوند، تا این که پس از پیاده‌روی زیاد و تحمل تشنگی و گرسنگی فراوان، توسط افراد بومی نجات پیدا می‌کنند؛ به اندیمشک رفته، برای یک هفته مرخصی می‌گیرند و به شهرهای خود باز می‌گردند. او نیز به تهران می‌آید، و در آنجاست که خبر پایان جنگ را می‌شنود.
[ صفحه 815]
هلال ناتمام: خاطرات سردار شهید اسلام محمدمهدی خادم الشریعه
بازنویسی محمدعلی اخگرپی؛ ویراستار هادی عرفانیان [برای] معاونت ادبیات کنگره بزرگداشت سرداران شهید و بیست و سه هزار شهید استان خراسان. - مشهد: شادرنگ؛ شرق، (چاپ اول): 1380.
86 ص.: مصور (رنگی).
شمارگان: 3000 نسخه.
«شهید محمدمهدی خادم الشریعه» در سال 1337 در شهرستان سرخس به دنیا آمد. وی فرماندهی تیپ 21 امام رضا (ع) بود و در اردیبهشت 1361 در عملیات آزادسازی خرمشهر (عملیات بیت المقدس) به شهادت رسید. کتاب، حاوی زندگینامه (شرح دوران کودکی، نوجوانی، جوانی، فعالیت‌های قبل و بعد از انقلاب، دوران جبهه و مسؤولیت‌های شهید) و خاطراتی درباره‌ی اوست خاطرات به نقل از اعضای خانواده، دوستان، آشنایان و همرزمان شهید درباره‌ی «ویژگی‌های شخصی، نماز و عبادات، برخورد با خانواده و رزمندگان، اعتقاد به ولایت فقیه، عادت به مطالعه، ورزش، نظم و انضباط، مهربانی و عطوفت، حضور در جبهه، عملیات چزابه، مدیریت و سازماندهی، روزهای قبل از شهادت، لحظه‌ی شهادت و...» است. تصاویری از شهید خادم الشریعه نیز در کتاب ارائه شده است.
همخانه با مهتاب، بر اساس خاطرات جانباز علی مسجدیان
علی مسجدیان؛ بازنویسی و ویرایش و نظارت: محمدابراهیم حسن بیگی. - تهران: مرکز نشر هنر اسلامی، 78.1373 ص.
نویسنده‌ی خاطرات این کتاب، «جانباز علی مسجدیان» است که از اوان سنین نوجوانی در آرزوی خدمت در جبهه و جنگیدن در خط مقدم بوده است. او با ترفندهایی در همان روزهای اول جنگ خود را به خرمشهر می‌رساند و شاهد فجایع دشمن در آن نواحی بوده است. سپس به نیروهای بسیج می‌پیوندد و پس از طی دوره‌های مختلف آموزشی، با اصرار و پافشاری، در معیت «حاج آقا عابدین‌زاده» به خط اول جبهه می‌رود و در جبهه‌های «چزابه، شوش دانیال، فکه، دهلران و عین خوش» همراه دیگر رزمندگان دلیر و با ایمان اسلام در نبردها شرکت می‌کند. خاطرات او پیرامون وقایع گوناگونی است که حین حضورش در مناطق تحت تصرف دشمن و در جبهه‌های حق علیه باطل رخ داده است و نشانگر روح عظیم و آرمانهای والا، ایثار و از خودگذشتگی و عشق به لقاءالله برادران رزمنده و شقاوت و ددمنشی دشمن بعثی است.
همدم یاد شما، گوشهای از زندگی شهید «یوسف کلاهدوز»
بازنویسی محمدرضا محمدی پاشاک؛ ویراستار محمدباقر شمسی‌پور. - تهران: کنگره بزرگداشت سرداران شهید و 36 هزار شهید استان تهران، کمیته انتشارات، (چاپ اول): 1376.
80 ص. - (مجموعه خاطرات سرداران، ویژه نوجوانان؛ [ج. 2] (.
شمارگان: 5000 نسخه.
طراح روی جلد: مصطفی گودرزی.
این کتاب، شامل خاطراتی از «شهید یوسف کلاهدوز» به نقل از افراد خانواده، همرزمان و مسؤولان کشوری و برخی از شهدا (مانند شهید صیاد شیرازی) است. موضوع تعدادی از خاطرات عبارت است از: «تولد، دوران تحصیل، فعالیت‌های سیاسی شهید قبل از انقلاب، دوران خدمت در دانشکده‌ی افسری، اعزام به انگلستان، ازدواج، ورود به گارد شاهنشاهی و همکاری همرزمان با نیروهای انقلاب، داستان مأموریت برای مراقبت از حسن اقارب‌پرست، واقعه‌ی هفده شهریور، پیروزی انقلاب، همکاری با شورای انقلاب، آغاز جنگ، تأسیس سپاه پاسداران با کمک شهیدان نامجو و محمد منتظری، مسؤولیت آموزش نیروهای سپاه، شکست عملیات حصر آبادان، بازگشت با هواپیمای سی یکصد و سی و سقوط هواپیما و شهادت او همراه با نامجو، فلاحی، فکوری و جهان آرا».
[ صفحه 816]
همسفر: خاطرات زندگی سردار شهید حمید قلنبر مسئول اطلاعات منطقه ششم پیشین سپاه پاسداران
بازآفرینی احمد دهقان. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، (چاپ اول): 1376.
142 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛ خاطرات: 18)
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Travel-mate
شمارگان: 3300 نسخه.
«شهید حمید قلنبر» (متولد 5 / 5 / 1339 در شهر ری) مشاور سیاسی استاندار کرمان و مسؤول اطلاعات منطقه‌ی ششم پیشین سپاه پاسداران بود و در تاریخ 2 / 6 / 1360 به دست عوامل ضد انقلاب ترور شده، به شهادت رسید. کتاب، در پنج بخش تنظیم شده است؛ بدین قرار: «نگاه نخست: خدیجه نوری (آشنایی شهید با همسر، ازدواج، خاطراتی از سالهای 57 تا 59، ترور و شهادت او)؛ نگاه دوم: زهرا قلنبر (مطالب خواهر شهید درباره‌ی نوجوانی، جوانی، اخلاق و برخورد شهید با خانواده و وصیتنامه شهید)؛ نگاه سوم: علیرضا محمودی (خاطراتی از همکلاسی شهید در دوران دبیرستان و دوران انقلاب و مبارزات وی)؛ نگاه چهارم: مهدی امینیان، محسن مقدس‌زاده (خاطراتی از همرزمان در درگیری با گروهکها و اشرار سیستان و بلوچستان)؛ نگاه پنجم: سید کمال حسینی (اسارت به دست بلوچ‌ها و تأثیر و نفوذ شهید در افراد رباینده)؛ آخرین نگاه: رضا شریفی (خاطرات دیگری از همرزمان شهید قلنبر)».
هنگامه شوق: خاطرات برادر جانباز محمدحسین حسینی نیک
مهدی فراهانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، چاپ اول، 1374.
70 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 113).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: A Commotion of Delight
شمارگان: 3300 نسخه.
خاطرات جانبا «محمدحسین حسینی نیک»، از سال 1357 و پیروزی انقلاب اسلامی شروع شده و شامل شرح کامل عملیاتهایی است که در آنها شرکت داشته است. او پس از گرفتن دیپلم، ضمن خدمت سربازی، در اردیبهشت 1360، به اسلام آباد غرب اعزام می‌شود. در عملیات مطلع‌الفجر مجروح می‌شود و به خانه بر می‌گردد. پس از چند روز، مجددا به منطقه باز می‌گردد و تا اواخر سال 1360 در تنگه‌ی حاجیان می‌ماند. سپس به اندیمشک می‌رود و در آستانه‌ی بهار 1361، در عملیات فتح المبین شرکت می‌کند. پس از پایان این عملیات پیروزمندانه، به بستان و به تپه‌ی 273 (در بیست کیلومتری دشمن) اعزام می‌شود. در خرداد ماه 1361، در عملیات بیت المقدس (آزادسازی خرمشهر) و پس از آن نیز در عملیاتهای خیبر، کربلای چهار و کربلای پنج شرکت می‌کند. در عملیات خیبر یکی از گوشهای وی صدمه دیده و ترکشهایی نیز در بدن وی باقی می‌مانند.
هنگ ترسوها
فهمی الربیعی؛ مترجم محمدحسن مقیسه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1378.
81 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 156).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Coward’s Regiment, The Memoirs of the Iragi Captain, Fahmi Al-Rabi’i.
شمارگان: 1100 نسخه.
[ صفحه 817]
وقایع کتاب، شرح خاطرات سرهنگ اسیر عراقی، «فهمی الربیعی» است. خاطرات، از ابتدای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شروع می‌شود و وضعیت افسران، فرماندهان و سربازان عراقی را در پادگانها شرح می‌دهد. در ادامه، تدابیر عراق برای از پا آوردن دولت جمهوری اسلامی ایران در حملات مختلف به مرزهای قانونی ایران بیان می‌شود. «اختلافات درونی ارتش عراق، ترس فراوان نیروهای عراقی از نیروهای ایرانی و گرایش بعضی از نیروهای عراقی برای پیوستن به ارتش ایران» از مسائل دیگری هستند که در این کتاب از آنها به تفصیل سخن گفته شده است. سروان فهمی الربیعی، سرانجام در تاریخ 28 / 1 / 1987 میلادی، (بهمن ماه 1365) به ایران پناهنده و با استقبال گرم پاسداران ایرانی مواجه می‌شود.
هنگ سوم
نوشته مجتبی الحسینی؛ ترجمه محمدحسین زوار کعبه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
348 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 22).
عنوان روی جلد: هنگ سوم: خاطرات یک پزشک اسیر عراقی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Third Regiment
شمارگان: 5500 نسخه.
«هنگ سوم» مجموعه‌ی خاطرات یک پزشک اسیر عراقی به نام «مجتبی الحسینی» است. وی در مورد روی کار آمدن صدام و حزب بعث و خشونت بیش از حد رئیس جمهور عراق و برنامه‌هایی توضیح داده است که حاکی از آماده شدن عراق برای حمله به ایران بود. همچنین بیرون راندن گروهی از مردم مسلمان کرد عراق از محل زندگیشان و درگیری با نیروهای مذهبی عراق (که آنان را پیروان حضرت امام خمینی (ره) می‌دانستند) ذکر شده است. خاطراتی از منطقه‌ی عملیاتی جفیر و چگونگی تصرف آبادان توسط عراق و آزادسازی خرمشهر نیز بیان شده است. این پزشک، در خاطره‌ای با عنوان «شب قدر رهایی»، از اهداف رژیم بعث از حمله به ایران و برخورد با مردم مسلمان عراق سخن گفته است.
یاد ایام (1)
حمید داودآبادی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1374.
254 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 103).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: To Remember the Days
طراح روی جلد: حبیب صادقی.
نویسنده‌ی این کتاب، قبلا کتاب یاد یاران را منتشر کرده است.
«یاد ایام» بیانگر اشتیاق وافر یک نوجوان برای حضور در جبهه است. او برای نیل به هدف خود - که همانا رفتن به جبهه است - به هر عذر و بهانه‌ای متوسل می‌شود و بالاخره در بیست و چهارم مهرماه 1360، برای اولین بار، به جبهه‌های غرب اعزام می‌گردد. در سال 61 در عملیات فتح خرمشهر شرکت می‌کند و مجروح می‌شود. ولی درد جراحات با شنیدن خبر آزادی خرمشهر از بین می‌رود. از عملیاتهای دیگری که راوی در آنها شرکت می‌کند، می‌توان عملیاتهای رمضان و مسلم بن عقیل را نام برد. او در سال 62 به لبنان اعزام می‌شود و مدت سه ماه را در آنجا سپری می‌کند. بعد از بازگشت از لبنان، با خبر شهادت محمود قاسمی از دوستان و هم محله‌ای‌هایش مواجه می‌شود. سپس به کردستان اعزام شده، مدت سه ماه در آنجا به انجام مأموریت می‌پردازد و در تاریخ 3 / 10 / 62 به تهران باز می‌گردد. در سال 63 به منطقه‌ی بستان می‌رود و در این سال تعدادی از دوستان صمیمی وی به درجه‌ی رفیع شهادت نایل می‌آیند.
[ صفحه 818]
یاد ایام (2)
حمید داودآبادی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1374.
607 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات؛ 103).
طراح روی جلد: حبیب صادقی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: To Remember the Days
حمید داودآبادی در جلد دوم یاد ایام، خاطرات حضور خود را در جبهه از سال 1364 به بعد شرح می‌دهد. در این سال وی از کمیته‌ی انقلاب اسلامی استعفا داده، به سپاه پاسداران می‌پیوندد. در اسفند ماه 64 بر اثر ترکش خمپاره، از ناحیه‌ی چشم و دست راست مجروح شده، به بیمارستان آیت ا... طالقانی تهران منتقل و حدود دو هفته در آنجا بستری می‌شود. در خرداد 65 دو ماه در جبهه‌ی فکه می‌ماند. در آذر ماه 65 به کرخه و پس از مدتی به جبهه‌ی مهران می‌رود و در آنجا با رزمنده‌ای به نام سید محمد هاتف، که بعدها به شهادت می‌رسد، عقد اخوت می‌بندد. در این میان، بار دیگر بر اثر جراحتی که از عملیات والفجر در ناحیه‌ی شکم داشته، به بیمارستان ایلام می‌رود و تحت درمان قرار می‌گیرد. در فروردین 66 به شلمچه اعزام می‌شود. پس از پایان عملیات کربلای هشت و بازگشت از منطقه، جذب سیستم اداری کشور می‌گردد و به عضویت سپاه پاسداران در می‌آید.
یادداشتهای ناتمام
نوشته کیواندخت کیوانی. - [بی‌جا: بینا]، (چاپ اول): 1369.
75 ص.
نویسنده در این کتاب، خاطرات، احساسات و مشاهدات خود را در زمان بمباران شهر تهران طی سالهای 1364 تا 1367 از محیط زندگی، کار و اطراف خود بیان می‌کند. «احساسات اطرافیان، فرار مردم از شهر برای جستجوی یک مکان امن و اضطراب و نگرانی آنها پس از هر بمباران یا موشکباران، تلاش آنها در خبر گرفتن از حال اقوام و دوستان در شهر و بالاخره خسته شدن از فرار، حمله‌ی هواپیماهای آمریکایی به هواپیمای ایرباس ایرانی و پذیرش قطعنامه و در نهایت، عقب‌نشینی عراق و تخلیه‌ی شهرها از قوای دشمن»، در این خاطرات بیان شده‌اند. در همه حال، جاری بودن زندگی (علی رغم همه‌ی این مسایل) و مقایسه بین زیبایی طبیعت دیده می‌شود و شقاوت آدمی که با همه‌ی توان و فرآورده‌های تکنولوژیکی در تلاش برای از پای در آوردن انسانی دیگر و ریشه کنی انسان بودن است.
یادگاران (جلد 01): کتاب چمران
رهی رسولی‌فر؛ ویراستار کورش علیانی. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص.: عکس. - (انتشارات روایت فتح؛ 25 / 42).
شمارگان: 3300 نسخه.
شهید مصطفی چمران در تاریخ 10 / 7 / 1311 متولد شد و در تاریخ 31 / 3 / 60 در منطقه‌ی دهلاویه به شهادت رسید. این کتاب حاوی مجموعه‌ای از خاطرات درباره‌ی او است؛ از جمله: «خاطراتی از دوران کودکی و تحصیل، دوران انقلاب، در لبنان، ملاقات با امام (ره)، دوران نمایندگی مجلس، دوران وزارت، مسأله‌ی کردستان، تشییع آیت‌الله طالقانی، درگیری با دشمن عراقی در اوایل تجاوز به خاک ایران و شگرد شهید چمران و عقب‌نشینی آنها، خاطراتی از همسر لبنانی شهید، دوران بنی‌صدر و خیانتهای او، تیر خوردن و مجروح شدن، ابراز شجاعت در جبهه، خاطراتی از سوسنگرد، خاطراتی با تیمسار فلاحی، روزهای قبل از شهادت و ملاقات با امام، شهادت در دهلاویه، خاطرات همرزمان و دوستان پس از شهادت و...».
[ صفحه 819]
یادگاران (جلد 02): کتاب همت
مریم برادران. - تهران: روایت فتح، (چاپ دوم): 1381.
73 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 26).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب شامل 73 خاطره از خانواده و همرزمان «شهید محمدابراهیم همت» [فرماندهی لشکر 27 محمد رسول‌الله (ص)] است. از جمله خاطرات، می‌توان به این موارد اشاره کرد: «دوران کودکی و علاقه به تسبیح، یادگیری نماز از مادر، امانت‌داری، روزه در دوران سربازی، دوران انقلاب و راهپیمایی‌ها و تظاهرات، شروع جنگ و حمله‌ی عراق، پاوه و کومله‌ای اسیر، خاطره‌ای از حاج احمد متوسلیان، اهمیت دادن به بسیجی‌ها، رعایت بیت‌المال و استفاده‌ی صحیح از ابزار و وسایل، شهادت محمود شهبازی، شوخی و مزاح در جبهه، شب قبل از عملیات، بازگشت از دیدار امام (ره)، تولد فرزند، برخورد با سیگاری‌ها، درگیری با هواپیمای عراقی، شنیدن خبر محاصره و بیتابی به خاطر بسیجیان محاصره شده، شنیدن خبر شهادت یاران، تولد فرزند دوم و سفارش به همسر، خاطره‌ای از عملیات خیبر، یادداشتهای روزانه، لحظات قبل از شهادت، نحوه‌ی شهادت و...).
یادگاران (جلد 04): کتاب باقری
فرزانه مردی؛ ویراستار مجموعه کورش علیانی. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
[101] ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 18 / 33: یادگاران؛ 4).
کتابنامه: ص. [101]
شمارگان: 5500 نسخه.
شهید حسن باقری در تاریخ 25 / 12 / 1344 در تهران به دنیا آمد و در تاریخ 19 / 11 / 1361 در جبهه‌ی جنوب به شهادت رسید. این کتاب شامل خاطراتی درباره‌ی اوست. موضوعهای برخی از خاطرات عبارتند از: «نذر برای تولد وی و سفر به کربلا، دوران کودکی، علاقه به خرید کتاب، دوران سربازی، دوران انقلاب، فرماندهی، اهمیت دادن به اطلاعات و گزارشها، جلسات فرماندهی ارتش و سپاه با بنی‌صدر، رسیدگی به بسیجی‌ها، اهمیت دادن به نماز اول وقت، نظم و انضباط، عملیات شناسایی، ازدواج، تولد فرزند، برخورد با اسراف، رعایت بیت‌المال، آزادی خرمشهر، برخورد با افرادی که از فرماندهی اطاعت نمی‌کردند، پاسداشت خون شهیدان، روزهای قبل از شهادت، راز و نیاز با پروردگار، برخورد فرماندهان پس از شهادت او، خاطراتی از همسر و...».
یادگاران (جلد 06): کتاب کاوه
کورش علیانی. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول)؛ 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 19 / 32؛ مجموعه یادگاران: [ج]. 6).
کتابنامه: ص. [101].
شمارگان: 5500 نسخه.
این کتاب شامل خاطراتی درباره‌ی «شهید محمود کاوه» به نقل از دوستان، آشنایان و خانواده‌ی شهید است. موضوعهای خاطرات عبارتند از: «دوران کودکی، دوران قبل از انقلاب، حساسیت در مورد بدحجابی، خصوصیات اخلاقی و دینی، ازدواج، تولد فرزند، مجروح شدن در عملیات، راهپیمایی یگان ویژه‌ی شهدا در کردستان، نظم و انضباط و آرایش ظاهری، اهمیت دادن به نیروهای بسیجی و آمادگی رزمی، اهمیت در رعایت وقت و جلسات، سد بوکان، درگیری با ضد انقلاب، لو رفتن توطئه‌ی ترور شهید، مثله کردن شهدا، ترس دمکرات و کومله از شهید و نیروهای تیپ ویژه، دستگیری کمین دشمن، برخورد شدید با دشمنان مستقر در روستاها، حیله دشمن در تدارک مترسکها به جای نیرو، مقابله با پاتک دشمن، کمک به جهیزیه‌ی خواهر، روزهای قبل از شهادت، نحوه‌ی شهادت و...) او در تاریخ 1 / 3 / 1340 به دنیا آمد و در تاریخ 10 / 6 / 65 شهید شد.
[ صفحه 820]
یادگاران (جلد 08): کتاب ردانی‌پور
نفیسه ثبات. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص.: عکس. - (انتشارات روایت فتح؛ 28 / 46).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب شامل مجموعه‌ای از خاطرات درباره‌ی «شهید مصطفی ردانی‌پور» (فرماندهی قرارگاه فتح، متولد اصفهان، در تاریخ 1 / 1 / 1337 و شهید در عملیات والفجر دو، در تاریخ 15 / 5 / 62) است. برخی از خاطرات عبارتند از: «دوران کودکی و تحصیل، برخورد با اسرای عراقی، نحوه‌ی تیر خوردن و شهادت، علاقه به امام (ره)، راز و نیاز و دعاهای شهید، نمازهای شب شهید، خاطره‌ی عملیات فتح المبین، اثر استخاره‌ی شهید در شب عملیات، انتخاب همسر، خاطرات همسر، خواندن خطبه‌ی عقد توسط حضرت امام (ره)، کارتهای عروسی و ارسال کارتهایی با عنوان امام زمان (ع) و حضرت معصومه (س) به قم، پیشگویی قبل از شهادت، خاطراتی با حاج حسین خرازی در روزهای قبل از شهادت و پس از آن، نحوه‌ی شهادت و بالاخره جاویدالاثر شدن وی».
یادگاران (جلد 09): کتاب متوسلیان
زهرا رجبی متین؛ ویراستار بابک آتشین‌جان. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص.: عکس. - (انتشارات روایت فتح؛ 29 / 47).
کتابنامه: [101].
شمارگان: 3300 نسخه.
«حاج احمد متوسلیان»، فرماندهی تیپ 27 محمد رسول‌الله (ص) (پیش از آنکه به لشکر تبدیل شود)، در تاریخ 15 / 1 / 1332 در تهران متولد شد و در تاریخ 14 / 14 / 61 در جنوب لبنان به اسارت نیروهای فالانژ مزدور رژیم صهیونیستی درآمد و تا کنون اثری از او یافت نشده است. این کتاب شامل مجموعه‌ای از خاطرات درباره‌ی او است؛ از جمله: «خاطراتی از دوران کودکی، قبل از انقلاب، زندان و شکنجه در رژیم شاه، جدی بودن و شوخ بودن به موقع، مؤاخذه افراد سهل‌انگار، برخورد با اسرا، درگیری با کومله، شناسایی در غرب دزفول، خاطراتی از شهیدان بروجردی، محسن وزوایی، حسن باقری و رضا دستواره، آزادسازی خرمشهر، سقوط سایتهای چهار و پنج عراق، خاطراتی از کردستان، بر سر خاک شهید جهان‌آرا، ملاقات با امام (ره)، برگشت از سوریه و سفر به لبنان، زیارت حرم حضرت زینب (س) در سوریه و...».
یادگاران (جلد 10): کتاب زین‌الدین
احمد جبل عاملی؛ ویراستار مجموعه: کورش علیانی. - تهران: روایت فتح، 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 23 / 40).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب شامل مجموعه‌ای از خاطرات شهید مهدی زین‌الدین، (متولد 18 مهر 1338) به نقل از همسر، خانواده و همرزمان وی است. بعضی از خاطرات عبارتند از: «خاطراتی از دوران تحصیل، انصراف از ادامه‌ی تحصیل در فرانسه، خاطراتی از شهید با شهید حسن باقری، مناجات، رعایت بیت‌المال، انتخاب همسر، خواستگاری و ازدواج، عملیات در منطقه‌ی زبیدات، عملیات محرم، خاطره‌ای از پاسگاه زید در سال 1363، شناسایی در عملیات خیبر، شجاعت شهید، خاطره‌ای از اسیر عراقی، خاطره‌ای در انرژی اتمی، علاقه به مطالعه، اطاعت از قانون، خاطراتی از همسر شهید، خاطراتی از شوخیهای او، سبقت در سلام، خاطراتی از تولد فرزند، خاطره‌ای از ملاقات وی و دیگر سرداران (چون اسماعیل صادقی) با حضرت امام (ره)، شهادت در تاریخ 27 / 7 / 1363 درجاده‌ی بانه - سردشت در کمین دشمن و...».
[ صفحه 821]
یادگار سپیده
[غلامعلی رجایی]. - [تهران]: هاد 1374. [215] ص.
عنوان روی جلد: یادگار سپیده: مجموعه خاطرات
در این مجموعه، سعی بر آن بوده است که تصویری از شخصیت یادگار امام در قالب خاطرات ترسیم شود. منابع این خاطرات، برخی از مجلات، کتابها، رسانه‌ها و در پاره‌ای موارد، مصاحبه‌های گردآورنده است. کتاب، شش فصل دارد. در پایان فصل ششم، یک مصاحبه، دیدگاههای، مرحوم حاج سید احمد خمینی وصیتنامه او و نامهای از امام به یادگار خویش آمده است. در میان فصول ششگانه‌ی این کتاب، در فصل دوم کتاب، مبحثی به نام دوران دفاع مقدس مستقیما درباره‌ی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است که در آن، خاطراتی به نقل از شخصیتهایی چون حجت‌الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی آمده است. در پایان کتاب نیز اسامی راویان خاطرات به چاپ رسیده است.
یاد یاران
حمید داودآبادی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، (چاپ اول): 1370.
[175]، 16 ص.: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 17).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Memory of the Comrades
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: تجربه اول؛... قلب امام شاد شد؛ شهید بعدازظهر؛ گود شهادت؛ یاد یاران؛ پدر اسماعیل؛ بازار داغ شهادت؛ عکسها.
خاطره‌ی «تجربه‌ی اول» شرح اولین اعزام راوی به جبهه و منطقه‌ی گیلانغرب است و درگیریهایی که در آنجا رخ می‌نماید. «... قلب امام شاد شد» شرح عملیات در جاده‌ی اهواز - خرمشهر و دلاوری رزمندگان اسلام برای آزادی خرمشهر است. «شهید بعدازظهر» خاطره‌ای از نوجوانی است که به صورتی باور نکردنی چند بار دوستان خود را نجات داد و زمان شهادت خود را هم قبلا در خواب دید. «گود شهادت» خاطره‌ی عملیات بدر و رزمندگان دلاور مفقودالاثر است. «یاد یاران» بیانگر وقایع جنگ در سال 1364 است؛ در ناحیه‌ی بهمنشیر آبادان، فاو، جاده‌ی ام‌القصر و پایگاه عراقی‌ها در کارخانه‌ی نمک، امدادهای غیبی متعدد، شجاعتها و دلاوری وصف ناپذیر رزمندگان و حمله‌ی شیمیایی عراق و در نهایت، زنده ماندن و زیارت مزار شهدا. در خاطره‌ی «پدر اسماعیل»، راوی خاطرات، رفتن رزمنده‌ها به خط فکه و مجروح شدن و شهادت آنهایی را تصور می‌کند که تا آخرین لحظه فقط به فکر دفاع از میهن در برابر دشمن بعثی بوده‌اند. «بازار داغ شهادت» حکایت روحیه بالای رزمندگان طی عملیات در موقعیت شهید چمران، شلمچه و سه راه شهادت، شهادت و شهیدان است.
یک روز تا چزابه
علی بنی‌لوحی. - تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، (چاپ اول): 1378.
112 ص.، 26 ص. تصویر (رنگی)، نقشه (رنگی).
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، روایت دیگری است از حوادث جنگ تحمیلی که به قلم یکی از رزمندگان دفاع مقدس به رشته‌ی تحریر درآمده است. نگارنده در این خاطرات، حضور ده ساعته‌ی خود را در دامنه‌ی تپه‌های رملی، در اولین روز عملیات طریق القدس بازگو می‌کند. این خاطرات، گویای حماسه‌ی رزمندگان اسلام در پیشروی به سوی چزابه برای آزادسازی این منطقه است.
[ صفحه 822]
خاطرات، مجموعه‌ها
آبراه هجرت
نوشته عبدالرحیم چگله، حسن جلالی عزیزیان، پرویز پورحسینی، محمدمهدی بهداروند؛ به کوشش کانون فرهنگی هنری غدیر اندیمشک. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1373.
168 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 78).
عنوان روی جلد: آبراه هجرت: خاطرات رزمندگان اندیمشک.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Hejrat Flood Channel: the memoris of the Fighters of Andimeshk.
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: شب حمله؛ گردان حمزه؛ آبراه هجرت؛ یاد یاران؛ حماسه ماووت.
در این مجموعه، «عبدالرحیم چگله» در خاطره‌ی خود - به نام «شب حمله» - عملیات غواصی گروهان الحدید را شرح می‌دهد. «حسن جلالی عزیزیان» در «گردان حمزه» وضع گردان را تشریح می‌کند و از نافرمانی خود و شهادت یارانی سخن می‌گوید که دلباخته‌ی شهادت بودند. «پرویز پورحسینی» در «آبراه هجرت» از آموزش غواصی برای آماده شدن جهت عملیات و انجام عملیات در جزیره‌ی مینو، شهادت یاران و سرانجام، اجبار به عقب‌نشینی صحبت می‌کند. «محمدمهدی بهداروند» در «یاد یاران»، عمیات آزادسازی فاو و موفقیت در ایمان و ایثار و اطاعت از یاران را شرح می‌دهد. «حماسه ماووت» نیز خاطره‌ای از حسن جلالی عزیزیان است. او در این خاطره به فتح و نگهداری تپه‌ی دو قلو در ارتفاعات ماووت می‌پردازد و شرح می‌دهد که چگونه رزمندگان با ایثار و ایمان و از جان گذشتگی خود موفق به نگهداری و باز پس ندادن آن شدند.
آبشار ابدیت، مجموعه خاطره
بازنویس محمدرضا یوسفی کوپائی. - [اصفهان]؛ لشکر زرهی 8 نجف اشرف، 1375.
174 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 18: مجموعه نجف در کربلا؛ 4)
«آبشار ابدیت» مجموعه زندگینامه و خاطرات سرداران شهید «شعبان‌علی زینلی، علی‌محمد اربابی و حسین صنعتکار» است. زندگینامه این سه سردار شهید در بخش ابتدایی و خاطرات همرزمان آنها در بخش بعدی آورده شده است. سردار شهید علی زینلی متولد شهرستان مبارکه بود و در سمتهای قائم مقامی لشکر زرهی هشت نجف اشرف و مسؤولیت اطلاعات عملیات آن و مسؤولیت عملیات سپاه هفتم خدمت می‌کرد. وی در عملیات شناسایی و در نبردهای مختلفی مانند ثامن‌الائمه، والفجر هشت و... حضور داشت. سردار شهید اربابی متولد بیدگل کاشان و رئیس ستاد لشکر زرهی 8 نجف اشرف بود. وی مسؤولیت‌هایی چون پذیرش نیروهای سپاه در کاشان، آموزش نظامی لشکر هشت، واحد بسیج لشکر و ریاست ستاد لشکر را بر عهده داشت و در عملیات کربلای چهار به دیدار معبود شتافت. سردار شهید حسین صنعتکار فرماندهی عملیاتی لشکر زرهی هشت نجف اشرف، متولد کاشان و طلبه‌ی حوزه‌ی علمیه بود. وی تا هنگام شهادت با سمتهای مسؤول واحد تخریب، مسؤول واحد آموزش و معاونت یگان دریایی لشکر هشت خدمت کرد. خاطرات همرزمان این سرداران شهید بیانگر سیرت و شخصیت آنها، ایمان، اعتقاد، شجاعت و دلاوری آنها است.
[ صفحه 823]
آبی به رنگ خاطره: مجموعه خاطرات سنگرنشینان ساحل جنوب
به اهتمام فرزاد جمشیدی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی دریایی، تبلیغات و انتشارات؛ سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1373.
115 ص.: مصور، عکس. - (خاطرات؛ یک)
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ای از خاطرات بازگو شده در شب خاطره‌ای است که در دی ماه سال 1373 با همیاری دفتر ادبیات و هنر مقاومت و نمایندگی ولی فقیه در نیروی دریایی سپاه برگزار شد. گردآورنده در این کتاب خاطراتی را فراهم آورده است که رزمندگان، دوستان، همسنگران و سنگرنشینان خطه‌ی جنوب، در مراسم این شب در بندر عباس، جزیره‌ی تنب کوچک، جزیره‌ی تنب بزرگ، جزیره‌ی ابوموسی و بندر لنگه، از پایمردی، استقامت، شجاعت شهادت‌طلبی و بالاخره شهادت رزمندگان اسلام در طول دفاع مقدس بیان کردند. راویان طی این خاطرات از دوستان خود سخن گفته‌اند و آنان را که اسوه بوده‌اند، معرفی کرده، نحوه‌ی شهادت آنان را به تصویر کشیده‌اند. در پایان کتاب نیز تصاویری از این مراسم آورده شده است.
آتش به اختیار
حجت ایروانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1370.
139، [18] ص.: مصور: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Free to Fire
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: اشاره؛ یادداشت نویسنده؛ شیخ محمود؛ جانم فدای مهدی؛ رمضانعلی؛ من منافق نیستم؛ خرس؛ آتش به اختیار؛ حبیب خدا؛ نشانه‌ای از وصال؛ پنجره‌ای رو به آفتاب؛ سقوط پتروشیمی؛ تویوتا، امدادی غیبی؛ دیدگاه شهید ملکی؛ آخرین مأموریت.
در کتاب، ابتدا انواع دیده‌بانی و وظایف دیدهبانها شرح داده و سپس خاطرات راوی درج شده است. «شیخ محمود» شرح همراهی یک روحانی با رزمندگان. شهادت او در عملیات بیت المقدس دو است. «جانم فدای مهدی» شرح ایثار و دلاوری بسیجی‌ها است. «رمضانعلی» وصف ماجرای شلیک گلوله‌هایی از دکلی در جزیره‌ی مجنون و انهدام قرارگاه عراقی‌ها است. «من منافق نیستم و خرس» از عملیات والفجر ده، می‌گویند. «آتش به اختیار» شرح چگونگی شناسایی محل استقرار دشمن و دادن گرای صحیح به نیروهاست و شرح بمباران شیمیایی حلبچه. «حبیب خدا» بیان از جان گذشتگی «غلامرضا نوشادی و حاج حبیب‌الله کریمی» است برای نجات نیروها از شیمیایی شدن؛ «نشانه‌ای از وصال» شهادت معاون دیده‌بانی در جزایر مجنون را تشریح می‌کند. «پنجره‌ای رو به آفتاب»، یک نوجوان بسیجی با وجود شیمیایی شدن، از اورژانس فرار می‌کند تا به خط برود؛ «سقوط پتروشیمی» انهدام کارخانه پتروشیمی بصره به کمک دیده‌بان را شرح می‌دهد. «تویوتا، امدادی غیبی، دیدگاه شهید ملکی و آخرین مأموریت» خاطره‌هایی از امدادهای غیبی و ایثار دیدهبانها و رزمندگان هستند.
آتش پیکر: مجموعه خاطرات رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویندگان: امیر معصومی، جلیل جباری [تهیه کننده]: سازمان عقیدتی سیاسی ارتش (دفتر سیاسی آرشیو تاریخ جنگ). - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، (چاپ اول): 128.1371 ص.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Fiery Body: memoirs of the fighters of I.R. Army
[ صفحه 824]
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: صدقه؛ اسارت دینارها؛ دستهای خدا؛ هدیه؛ اجل؛ استتار؛ محبت ما؛ قربانی؛ شام غریبان؛ موشک دوم؛ تپه 178؛ گورستان سنگ؛ آتش پیکر؛ لحظه‌های فرود؛ مأموریت باران.
کتاب حاضر، مجموعه‌ای از خاطرات رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با جنگ تحمیلی است. این خاطرات، بیانگر موارد زیر است: امدادهای الهی که در بدترین اوقات به کمک رزمندگان آمدند (مانند خوردن ترکش به سکه در داخل جیب، وزش باد در جهت موافق برای افزایش سرعت چرخبال)؛ کمکهای مردمی که از ایمان و ایثار مردم شریف ایران بر می‌خواست؛ رفتار اسلامی و انسان دوستانه‌ی ایرانی‌ها با اسرای عراقی؛ نگرانی مردم برای سلامت خلبانانی که به جنگ می‌رفتند؛ خوردن موشک به منبع در جزیره‌ی بوبیان و عمل نکردن آن؛ لو رفتن عملیات توسط جاسوسان و شهید شدن تعدادی از رزمندگان قبل از عملیات محرم و حماسه‌ای که سه نگهبان با نگهداری تپه‌های 175 و 178 آفریدند؛ فرو رفتن نود دستگاه تانک در باتلاق و از جان گذشتگی رزمندگانی برای نجات همرزمان خود.
آتش و عشق، مجموعه خاطرات
جمع‌آوری مصطفی مددکن، مسعود عباسی، احمد بهرامی؛ بازنویس فریدون خسروی قلعه شاهرخی. - [اصفهان]، لشکر 14 امام حسین (ع)، 1376.
120 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار: 33).
طراح روی جلد: عباس شفیعی.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب حاضر شامل 66 خاطره کوتاه از جبهه‌های جنگ است. در آخر هر خاطره، نام و نام خانوادگی راوی خاطره ذکر و عنوان هر خاطره با در نظر گرفتن موضوع آن بیان شده است. برای مثال: خاطره‌ی «ناجی» ماجرای زمانی است که شهید حاج حسین خرازی به تعدادی از رزمندگان می‌گوید که بیرون از سنگر تجمع نکنند و به سنگر بروند و پس از مدتی، گلوله‌ی توپی به همان محل تجمع اصابت می‌کند و رزمندگان از خطر نجات پیدا می‌کنند. کتاب در دو بخش ارائه شده است. راویان خاطرات فصل اول، تمایز خاصی ندارند ولی فصل دوم - با عنوان خاطراتی از واحد پدافند هوایی - تمایز داده شده است.
آتشی بر روی برفها، مجموعه قصه و خاطره
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1366.
119 ص. مصور: عکس، نقاشی.
برگزیده‌ی آثار مسابقه‌ی بزرگ فرهنگی قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص).
کتاب آتش بر روی برفها برگزیده آثار ارسال شده برای مسابقه فرهنگی در رشته‌ی قصه و خاطره قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) است. در بخش اول، که خاطرات ارسالی رزمندگان است، ده اثر برگزیده به نامهای «نامه، مقاومت، سنگرسازان بی‌سنگر، تشنه کامان نینوا، چهار هلیکوپتر، آن روز بعدازظهر، در پهندشت میعاد عشق، قلک خالی، حمل مجروح، آتش بر روی برفهای» به چاپ رسیده است. در این خاطرات، رزمندگان اسلام از وضعیت عمومی جبهه‌ها، مقاومت و شهامت، استقامت، فداکاری و ایثار، از خودگذشتگی، دلاوری و بیباکی رزمندگان و همچنین تلاش شبانه‌روزی جهادگران و شرایط امدادگران جبهه سخن گفته‌اند و وقایع و حوادث جبهه‌ها را به ثبت رسانیده‌اند. در قسمت دوم، سه داستان برگزیده «تولدی تازه» از فضل‌الله دانشوری، «وصیت» از مهرداد غفارزاده و «بابا مصطفی» از محمود ناظری به چاپ رسیده است. موضوع اصلی این قصه‌ها نیز رزمندگان و مسائل جنگ و تجزیه و تحلیل جنگ توسط افراد و شخصیتهای قصه‌ها می‌باشد.
[ صفحه 825]
آخرین نگاه: خاطرات جانبازان: محمد یحیایی و سیدحسن حبیبی
به کوشش محمدرضا ملکی - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
124، (9) ص.: تصویر، عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 132).
طراح جلد: علی وزیریان.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Last Look: Two War invalid memories: Mohammad Yahyai and Seyes Hassan Habibi.
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: آخرین گام؛ آخرین نگاه.
در این کتاب، خاطرات جانبازان «محمد یحیایی» و «سید حسن حبیبی» از شهرستان شاهرود به چاپ رسیده است. در «آخرین گام» محمد یحیایی چگونگی حضور خود در عملیات (در کوه‌های چغالوند قصر شیرین) و مجروح و قطع نخاع شدن و اعزام به بیمارستانهای شیراز و تهران و سرانجام رفتن به آلمان و احساس غربت در آن کشور را شرح می‌دهد و از رشادتهای برادران سپاه تقدیر می‌کند. در «آخرین نگاه» خاطرات جانباز «سید حسن حبیبی» - که دو چشم خود را در راه دفاع از اسلام و میهن از دست داده - آمده است. وی از لحظه‌ی مجروح شدن خود در عملیات تا اعزام به خارج جهت مداوا سخن گفته و در نهایت از مردم و مسؤولان خواسته است که نسبت به جانبازان عنایت بیشتری روا دارند. در پایان کتاب، عکسهایی از این عزیزان به چاپ رسیده است.
آذربال: خاطرات خلبانان نیروی هوایی
ویراستار: حجتی یاری. - سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1373.
239 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 116).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Fiery Wings: The Remembrances of Air-force Pilots.
طراح روی جلد: حمید عجمی.
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی 24 خاطره از بیست رزمنده‌ی نیروی هوایی است که با کمک خداوند متعال و متوسل شدن به ائمه‌ی اطهار، مأموریتهای خود را به اتمام می‌رساندند. «بمباران اهداف مهم در خاک دشمن، انهدام هواپیماها و اسارت خلبانها، عملیات سوخت رسانی به هواپیماهای جنگی در فضا، دفاع از پایگاههای نیروی هوایی و پالایشگاهها، انتقال مجروحان از مناطق جنگی، تأمین پشتیبانی هوایی در عملیات خیبر، چگونگی انتقال چرخبال آسیب دیده به پشت جبهه، عکسبرداری از مناطق مهم عراق و بمباران پالایشگاه کرکوک» از جمله خاطرات این عزیزان است که با از جان گذشتگی و عشق و ایمان از میهن اسلامی دفاع کردند.
آسمان زیر آب: خاطرات غواصان لشکر 19 فجر
نویسنده علیرضا فخرایی. - شیراز: کنگره سرداران و چهارده هزار شهید استان فارس، (چاپ اول)، 99.1380 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
این مجموعه در چهار بخش کلی فاقد عنوان ارائه شده است. اسم برخی از راویان خاطرات به قرار زیر است: «اکبر توانا، جلیل عابدینی، احمد شیخ حسینی، محسن ریاضت، مهدی توکلی جلالی و...». خاطرات، شامل مطالبی درباره‌ی عملیات والفجر هشت و حوادث و اتفاقات افتاده در مناطق رودخانه‌های اروند و بهمنشیر است. همچنین مطالبی درباره‌ی شهیدان «امیر فرهادیان فرد، عباس رضایی، مسعود اصلاحی، جواد سلیمانی، احمد شیخ حسینی» و نحوه‌ی شهادت آنها ارائه شده است.
[ صفحه 826]
آشیان
جمع‌آوری بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، لشکر 14 امام حسین (ع)؛ بازنویس یعقوب آذر. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، 1374.
156 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس: مجموعه خاطره؛ 24). عنوان روی جلد: آشیان: خاطرات لشکر 14 امام حسین (ع).
این کتاب مجموعه‌ای است از خاطرات رزمندگان دلیر، سلحشور و شجاع میهن ما که طی عملیات مختلف با ایثار و از خودگذشتگی از دین و کشور خود دفاع کردند و شهید شدند. این خاطرات، به افراد جمعی لشکر چهارده امام حسین (ع) (که در عملیاتهای شکستن حصر آبادان، تنگه‌ی چزابه، عین خوش، رمضان، طریق القدس، خیبر، بیت المقدس، محرم، والفجر و فتح المبین شرکت داشته‌اند) تعلق دارد. بین آنها امدادگر، تخریبچی، غواص، آر پی جی زن، بیسیمچی و... دیده می‌شوند. در خاطراتی که نقل شده‌اند، امدادهای غیبی، شجاعت و ایثار رزمندگان و ماجراهای تلخ و شیرین وجود دارد.
آلواتان
نوشته علی‌محمد ابراهیم، حجت ایروانی، عباس پاسیار، ولی صابری، حمید حمیدیه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1369.
96 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: یادداشتها؛ 7).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Alvatan.
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: الایرانیه؛ شیخ محمود؛ آلواتان؛ محله‌ی آرام؛ قناسه‌چی.
«الایرانیه» خاطره‌ای از علی‌محمد ابراهیمی است که از عملیات بر بلندیهای ماووت، محاصره شدن توسط عراقی‌ها و فرار از دست آنان به یاری خدا سخن می‌گوید. حجت ایروانی در «شیخ محمود» خاطره‌ای درباره‌ی حضور روحانیون در جبهه‌ها گفته است. که باعث بالا بردن روحیه‌ی بسیجیان و قدرت ایمان آنان می‌گردید، «قناسه‌چی» خاطره‌ای است از حمید حمیدیه که مسؤولیت مهم قناسه‌چی‌ها را در عملیات و در خط مقدم ذکر می‌کند و افتخاراتی را که توسط این عزیزان به دست آمده، بیان نموده است. «آلواتان» جنگلهایی در اطراف کوه‌های حاج عمران است و از مناطقی بود که رزمندگان مأموریت داشتند آن را از لوث وجود نیروهای ضد انقلاب و دیگر دشمنان انقلاب اسلامی پاکسازی نمایند و عباس پاسیار خاطره‌ی آن را بیان کرده است. در دو خاطره‌ی دیگر گوشه‌هایی از ایمان، اخلاص، گذشت و فداکاری بسیجیان و ترس و وحشت عراقی‌ها به هنگام رویارویی با نیروهای ایرانی و فرارشان از میدان نبرد و پایگاه موشکی فاو مطالبی عنوان شده است.
آن روزها: خاطرات رزمندگان شهر کرج
به کوشش: محمدحسین مقیسه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
135. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 65).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: On Those Days
مندرجات: پدرم حاج رمضان؛ فتح الفتوح؛ به سوی بیت المقدس؛ محمد رسول‌الله؛ پدر و پسر شهید؛ همراه با شهیدان؛ جانبازی؛ امدادگری؛ سپاه محمد (ص)؛ شهادت من؛ پرستارها؛ گردان تانک؛ ما، عراقی‌ها؛ منافقین و کردهای ضد انقلاب؛ شهیدی از شمال شهر؛ ایستگاه شکم عراقی‌ها.
این کتاب مجموعه‌ی پانزده خاطره از رزمندگان کرج است. موضوع این خاطرات به ترتیب عبارتند از: به جبهه رفتن دانش آموز سوم راهنمایی و پدرش، شنیدن خبر شهادت پدر و صبر و بردباری نوجوان، اسیر کردن عراقی‌ها،
[ صفحه 827]
دعا و راز و نیاز با خدا، به رگبار بستن عراقی‌ها و آتش زدن تانکها، کمک امدادگران به مجروحان، به غنیمت گرفتن ایفای عراقی، نبودن آب در بیابان و استفاده از آب رادیاتور برای شرب، پدر و پسر در جبهه، بمباران شیمیایی و آواره شدن مردم، عبور از پل، فداکاری هر یک از رزمندگان، شرکت در عملیات طریق القدس، کرخه نور، عملیات کربلای پنج در خرمشهر، عملیات نصر چهار، حضور برادر محسن رضایی، کمک آر پی چی زن‌ها، پناهنده شدن سرهنگ عراقی و چند زن و بچه و خبردار شدن مسؤولان از نفوذ نیروهای اطلاعاتی.
آن روزها: خاطرات رزمندگان هشت سال دفاع مقدس خوزستان
قاسمعلی فراست؛ [برای کنگره سرداران و 16 هزار شهید کربلای خوزستان]. - تهران: مؤسسه فرهنگی ندای مهرآفرین، (چاپ اول): 180.1379 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، شامل مجموعه‌ی خاطرات رزمندگان، سرداران و فرماندهان جنگ اعم از ارتشی، سپاهی و بسیجی، از دوران دفاع مقدس است. بین اسامی این افراد، نامهایی مانند سردار دانش‌پژوه (از همرزمان شهید جهان‌آرا)، سردار مرتضی قربانی، جابر طاهرزاده، جانباز خلفی، آقای عبیدی و... دیده می‌شود. در خاطرات، موضوعات مختلفی مطرح شده‌اند، از جمله: خاطراتی درباره‌ی شهیدان، مطالبی درباره‌ی جنگ در خرمشهر، خیانتهایی که در آن زمان صورت گرفت، نفوذی‌های عراقی در ایران، محاصره‌ی دشمن در پاسگاه دربند، نحوه‌ی مجروحیت نویسنده، دالان مرگ، نحوه‌ی خبر رسانی و خبر گرفتن در اسارت و فعالیت‌های فرهنگی در دوران اسارت.
آوار ترس (خاطرات دو تن از افسران عراقی)
ترجمه محمدحسن مقیسه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
93 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 130).
طراح روی جلد: حمید عجمی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Terror Debries, Memoirs of Two Iraqi Officers
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب آوار ترس، خاطرات دو تن از افسران ارتش عراق در جبهه‌های جنگ است. «سرگرد ع. ع.»، از افسران عالی رتبه و فرماندهی عملیات، خاطرات خود را از عملیات دفاعی در میمک، حمله و اشغال مهران، عملیاتهای کربلای پنج، بدر و هورالهویزه، و درگیریهای مختلف در جبهه‌های ماووت، کوه بلغه، دره‌ی قاشان، اطراف رود دوعیجی، فاو، حلبچه، شرق بصره، فکه، پنجوین، چوارته، سیدکان و شرهانی بیان کرده و از وضعیت نظامی نیروهای عراقی، سطح روحیه و دلایل آنها برای جنگ، برخورد فرماندهان عراقی با نیروهای خود و دلاوری شیرمردان و رزمندگان اسلام سخن به میان آورده است. در قسمت دوم کتاب «ستوان خ. ع. ط.»، از افسران راهنمایی و رانندگی شهر بغداد، خاطرات خود را از مسائل پشت جبهه، اوضاع شهر بغداد، وضع اسفناک مردم، بی‌قانونی‌ها، دزدیها، فحشاء، ظلمها و چپاول ملت عراق توسط صدام بیان می‌کند و از عملیات کربلای پنج و تأثیر آن می‌گوید. در انتها نیز چگونگی اعزام خود به جبهه و اسارت خود را شرح می‌دهد.
[ صفحه 828]
آه باران: خاطراتی از شهداء گردان جعفر طیار از تیپ یکم لشکر 7 ولیعصر
بهزاد شیخی. - [بی‌جا]: کنگره سرداران و 16 هزار شهید کربلای خوزستان، (چاپ اول): 1379.
175 ص. - (مجموعه خاطرات رزمندگان).
طرح و اجرای روی جلد: رامش قاسمی، علی پروایی.
این کتاب شامل 88 خاطره از «خصوصیات اخلاقی، رفتار، نماز، روزه، فرماندهی، ازدواج، احترام به والدین، شجاعت در نبرد، مجروح شدن، نحوه‌ی شهادت و...» شصت شهید و مفقودالاثر گردان جعفر طیار تیپ یک لشکر هفت ولیعصر (عج) است که از زبان همرزمان، خانواده، آشنایان و کسانی که بعدا به شهادت رسیده‌اند، نقل شده است. در پایان کتاب نیز فهرست اسامی شهدای مربوط به خاطرات، به صورت جداگانه ارائه شده است. از جمله شهیدانی که خاطرات مربوط به آنها در کتاب درج شده است، می‌توان به این افراد اشاره کرد: «حاج محمدالزمان شالباف، علی‌اکبر برون، بهمن صبری‌پور، حمید محرابی، علیرضا حیدری، جاسم دیوانی، بهروز لطفی، نعیم مشعلی، علی اموری، احمد هویزی، مصطفی نژاد، خسرو تقوی، ناصر خویی، بهروز بیک‌زاده، داریوش احمدی و...».
ابر و آهن: خاطرات خلبانان هوانیروز
به کوشش حجت شاه‌محمدی با همکاری دفتر تحقیق و ارزیابی پایگاه شهید وطن‌پور، مرکز آموزش هوانیروز اصفهان. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1377.
106 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 148).
طراح روی جلد: کوروش پارسانژاد.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: cloud and Iron
شمارگان: 2000 نسخه.
کتاب، مجموعه‌ی خاطرات خلبانان «محمدامین عالی، علیرضا سالاری و محمدرضا اختیاری» است. بخش اول، خاطرات سرهنگ خلبان محمدامین عالی است که پدرش اولین خلبان هوانیروز بود. خود او نیز از سال 1348 خلبانی را آغاز کرد و از آغاز جنگ در مأموریتهای مختلف شرکت داشت. او خاطراتی هم درباره‌ی خلبان شهید شیرودی نقل کرده است. بخش دوم، خاطرات سرهنگ دوم علیرضا سالاری است که از «روزهای اول جنگ، بی‌تجربگی در عملیات کلاسیک و منظم، فداکاری و از خودگذشتگی خلبانان هوانیروز که با چرخبال‌ها عازم انهدام اهداف در جبهه‌ی دشمن می‌شدند، و حوادثی که در غرب کشور در یکی از مأموریتها اتفاق افتاد و عملیات خیبر در جزیره‌ی مجنون» سخن می‌گوید. بخش سوم، خاطرات سرهنگ دوم خلبان محمدرضا اختیاری است. او از حمله‌ی عراق به فرودگاه اهواز در اولین روز جنگ، عملیات روزهای بعد، شجاعت و ایمان همرزمان، شهیدان و امدادهای غیبی در جبهه سخن می‌گوید.
اجکت
عباس رمضانی، عباس حکمت، حسن روزبهانی، رضا عسگری، حسن عمویی؛ به اهتمام دفتر هنر و ادبیات ایثار (بنیاد جانبازان)؛ ویراستار مهدی بیگلری. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، معاونت فرهنگی و هنری، دفتر هنر و ادبیات ایثار، 1379.
246 ص. - (جرعه‌ای از کوثر؛ 7).
مندرجات: دوستت دارم؛ اجکت؛ والله لذت بردم؛ درفش و یخ؛ زخم بر زخم.
این کتاب، گوشه‌هایی از خاطرات پنج تن از جانبازان و آزادگان است که با مصاحبه گردآوری شده است. جانباز
[ صفحه 829]
«عباس حکمت» (در «دوستت دارم») خاطرات خود را از عملیاتهای طریق القدس، بدر، الی بیت المقدس و کربلاهای چهار و پنج بازگو می‌کند. سرهنگ خلبان «عباس رمضانی» (در «اجکت») از مأموریتهای جنگی و هدف قرار گرفتن هواپیمای خود پس از بمباران پادگان سلیمانیه عراق و اجکت (بیرون پریدن از هواپیما) صحبت می‌کند. آزاده «احمد روزبهانی»، پس از ده سال و نه ماه اسارت، برخی از خاطرات خود را با عنوان «والله لذت بردیم» بیان می‌کند. سردار «رضا عسگری» در «درفش و یخ» خاطرات خود را از مبارزه با ضد انقلاب در کردستان بازگو کرده، از یاران شهید خود یاد می‌کند و در «زخم بر زخم»، جانباز «حسن عمویی»، از عضویت در سپاه پاسداران و عملیات رمضان می‌گوید که منجر به نابینایی او شد.
از آسمان تا زمین
گردآورنده احمد حسین‌نیا. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 118.1381 ص.
شمارگان: 2000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی 46 خاطره از دوران دفاع مقدس است که بعضی از آنها درباره‌ی شهدا هستند. موضوع تعدادی از خاطرات، عبارتند از: «عملیات طریق القدس (به نقل از شهید صیاد شیرازی)، فتح بستان در ارتفاعات «میشن داغ» (از شهید سید علی صفوی سهمی)، تدارک آب و غذا در گود خزینه‌ی مریوان، فرار از دست زنبورها و نجات معجزه‌آسا از بمباران دشمن، خاطره‌ای از چزابه، عمل نکردن گلوله‌ی توپ، منطقه‌ی کردستان و نجات معجزه‌آسا، منطقه‌ی سومار، خاطره‌ای از شهید سرتیپ مدنی از اوایل جنگ، عملیات کربلای هفت در شهر چومام مصطفی و حاج عمران توسط لشکر 64، عملیات فتح المبین و ارسال پیام توسط ایران به زبان عربی و تصرف و اسارت دشمن در سایتهای چهار و پنج، تعقیب و گریز هواپیماهای دشمن و انهدام میراژ دشمن، خاطره‌ی عملیات طریق القدس، شهادت ستوان دوم عباسعلی طاهری در عملیات طریق القدس و ملاقات با پدر و مادر صبور وی و...».
از لندن تا فاو
اصغر کاظمی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
73 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 102).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: From London to fao
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: از لندن تا فاو / اصغر کاظمی؛ آخرین شب هور / محمدعلی موظف رستمی؛ آخرین خاطره / شهید علی‌اصغر فولادی؛ بلندیهای میمک / ابوالقاسم غلامی بابایی.
«از لندن تا فاو» خاطره‌ای است از شهید علی صرامی، دانشجوی مهندسی فنی که در لندن متولد شده، در هفت سالگی به ایران بازگشته و در فاو شهید شده بود. حالات روحی این شهید و سایر شهیدان بیانگر این واقعیت است: «شهید خود می‌داند که دیگر زمینی نیست.» «آخرین شب هور» خاطره‌ای است درباره‌ی اسماعیل روحی که در آخرین شب مأموریتش به شهادت رسید. مأموریت این شهید جابه جا کردن رزمندگان با بلم در هور بود و هنگام شناسایی غواصان نفوذی دشمن به شهادت رسید. «آخرین خاطره» هنگام دفع اشرار در روستایی نزدیک مرز ایران و پاکستان اتفاق می‌افتد. «بلندیهای میمک» نیز خاطره‌ای از ابوالقاسم غلامی است. فداکاری‌ها و گذشت این رزمنده باعث شد که به او اطمینان کنند و کارهای مشکلی مانند حمل غذا از روی میدان مین و رساندن کامیون مواد منفجره به رزمندگان خط اول جبهه را به او واگذارند.
[ صفحه 830]
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 1)
مصاحبه‌گر: مرتضی سرهنگی. - تهران: سروش (انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران)، (چاپ اول): 1363.
247 ص.: مصور.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War: Told By Iraqi Prisoners of War.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی 72 مصاحبه با افسران و سربازان اسیر عراقی در سالهای 1361 و 1362 است که قبلا در روزنامه جمهوری اسلامی در 87 شماره به چاپ رسیده بوده است. نام و مشخصات اسیران (برای تأمین امنیت خانواده و خود آنها پس از آزادی) چاپ نشده است. در مجموع، اسیران عراقی در این مصاحبه‌ها از اهداف رژیم عراق در آغاز جنگ، برخورد خشونت بار امرای ارتش عراق با افراد شکست خورده‌ی لشکر عراق، تخریب منازل و به یغما بردن وسایل و اثاثیه‌ی موجود در آنها، خشونت با مردم بی‌پناه مناطق اشغال شده و کشتار اسرا صحبت کرده، و رفتار عراقی‌ها را با رفتار رزمندگان ایرانی مقایسه کرده‌اند. موضوعهایی چون «آغاز جنگ تحمیلی، عملیات بیت المقدس، آزادسازی خرمشهر، شکستن حصر آبادان، اشغال سوسنگرد، رفتار فرماندهان با سربازان و اسرا، روحیه‌ی لشکر عراق و تبلیغات سوء صدامیان درباره‌ی ایران و ارتش ایران» محورهای اصلی گفتگوی اسرا را تشکیل می‌دهند.
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 2)
مصاحبه‌گر مرتضی سرهنگی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، (چاپ اول): 1368.
172 ص.: مصور. (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 3).
طراح روی جلد: علی وزیریان.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War Told By Iraqi presoners of War.
شمارگان: 6600 نسخه.
اولین کتاب این مجموعه توسط انتشارات سروش در سال 1363 منتشر شده است.
این کتاب، مجموعه‌ی سی مصاحبه با اسرای عراقی است که ماهیت دشمن بعثی را روشن کرده، مقاومت و ایثارگری رزمندگان اسلام در مقابل دشمن متجاوز و مظلومیت ملت مظلوم ما را به تصویر می‌کشد. در این مصاحبه‌ها اسرای عراقی از «حمله به خرمشهر و غارت اموال مردم، اسیر کردن تعداد زیادی از غیرنظامیان در هویزه، سوزاندن یک دختر قهرمان و مادر پیرش، زنده به گور کردن چند نفر از اهالی روستاهای خرمشهر، روبه‌رو شدن با مقاومت شجاعانه رزمندگان، اعدام افراد مخابرات در سوسنگرد، متنفر بودن از رژیم عراق، شوق آنان برای پیوستن به نیروهای اسلام» گفته‌اند. همچنین خاطراتی از «عملیات در بستان، عملیات فتح المبین، عملیات بدر، عملیات والفجر سه، عملیات رمضان، جنایات سرلشکر هشام فخری در خاک ایران، نشان دادن فیلمهایی که به دروغ خشونت نیروهای اسلامی با اسرای عراقی را نشان می‌داده است، قدردانی از پزشکان و پرستاران ایرانی که در مداوای اسرای عراقی کوشا بوده‌اند و شیعه شدن یک اسیر در «اهواز» بیان شده است.
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 3)
مصاحبه‌گر: مرتضی سرهنگی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، (چاپ اول): 1369.
211 ص. مصور. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 3).
طراح روی جلد: علی وزیریان.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War Told By Iraqi Presoners of War.
[ صفحه 831]
شمارگان: 6600 نسخه.
خاطرات اسرای عراقی نمایانگر ظلم و بی‌عدالتی علیه ایران در طول جنگ می‌باشد. خاطرات این جلد و جلدهای بعدی توسط خود اسیران نوشته شده است. جلد سوم این مجموعه حاوی چهارده خاطره است. این خاطرات بیش از هر چیز بیانگر وضع ارتش عراق است و علاوه بر آن، مطالبی درباره موضوعهای زیر بیان شده است: نبودن امکانات داخل پناهگاه، منع رفت و آمد، نداشتن آزادی، ظلم و ستم و وحشیگری و بی‌عدالتی در کشور عراق، احساس نارضایتی و تنفر در نظامیان، اعدام و زندانی کردن عده‌ای از هواداران امام حسین (ع) در ماه صفر در عراق، ورود به شهر قصر شیرین، دستور تیراندازی به طرف مردم بیگناه، حمله‌ی هواپیماهای ایرانی به بغداد، جنگ در مناطق مهران، سلیمانیه، ارتفاعات گردمند، تنگه‌ی حاج عمران، فاو، هورالهویزه، منطقه‌ی مجنون، شلمچه و حلبچه، استفاده از سلاحهای شیمیایی، شرایط نامساعد جغرافیایی، دیدن صحنه‌ی جشن برپا شده از طرف اتحادیه‌ی زنان عراق.
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 4)
مصاحبه‌گر مرتضی سرهنگی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، (چاپ اول): 1369.
122 ص.: مصور. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات؛ 3).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War Told By Iraqi Presoners of War.
شمارگان: 6600 نسخه.
این کتاب در برگیرنده‌ی خاطرات 24 اسیر به نقل از خود آنهاست. آنان از موضوعهای زیر سخن گفته‌اند: مأموریت برای انتقال اجساد، کشته شدن آنان بر اثر برخورد با میادین مین، کم اعلام کردن تعداد کشته شده‌ها و مجروحان و میزان خسارات، زیاد اعلام کردن میزان غنایم، فرار سربازان عراقی و کشته شدن آنها به دست فرماندهان عراقی، عملیات نیروهای عراقی در هورالهویزه، رفتن به استان سلیمانیه و پاکسازی روستاهای کردنشین، در مضیقه بودن از نظر آب و آذوقه، حمله‌ی نیروهای ایرانی به حلبچه و سقوط حلبچه، به تصرف درآوردن مجدد فاو توسط عراقی‌ها، به سرقت بردن وسایل مردم در بستان، استقرار در منطقه‌ی العماره، حمله‌ی ایرانیان به شرق بصره، شیب و چلات، انداختن درجه‌ها و نشانه‌های هویت افسران در دریاچه (از ترس اسارت)، پیشروی ایرانیان در خاک عراق و قطع جاده بغداد - العماره، به اسارت درآمدن نیروهای عراقی در منطقه مهران و نکاتی درباره‌ی حسین کامل، (داماد صدام) که مسؤولیت اداره‌ی امنیتی ویژه را بر عهده داشت.
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 5)
مصاحبه‌گر مرتضی سرهنگی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، (چاپ اول): 1369.
115 ص.: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 3).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War Told By Iraqi Presoners of War.
شمارگان: 6600 نسخه.
این کتاب بیان کننده‌ی خاطرات ده اسیر عراقی به قلم خود آنهاست. اسیران، در این خاطرات، وضع ارتش عراق را بیان کرده، صدام را جنایتکار معرفی کرده‌اند و در مورد موضوعات زیر صحبت کرده‌اند: حمله‌ی ایرانیان به شلمچه و ام‌الرصاص، محاصره شدن توسط ایرانیان در عملیات کربلای پنج، پیشروی در منطقه‌ی العزیز و قطع کردن جاده‌ی بغداد - بصره، عقب‌نشینی ایران از شلمچه و حماسه‌ای که سرباز ایرانی آفرید، پاسداری از جاده‌ی سلیمانیه، پیشروی قایق‌های ارتش اسلام از طرف شطالعرب، اشغال ارتفاع هرز توسط عراقی‌ها، بیباکی ایرانیان، آماده
[ صفحه 832]
سازی فیلمهای مورد نیاز رژیم بعثی، فیلمبرداری از مراسم آمدن چند فرمانده، شناسایی در منطقه‌ی سومار، دیدن صحنه فریاد و ضجه کودکان و زنان و مردان در زندان اداره‌ی امنیت، عقب‌نشینی از فکه، تظاهرات کردهای مخالف در حلبچه، انتقال اهالی استانهای رمادی و موصل، دادن وعده‌ی ترفیع و پول برای افرادی که خوب بجنگند، اخاذی از مردم (به زور) برای کمک به جبهه و دستور اعدام اسرا.
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 6)
مصاحبه‌گر مرتضی سرهنگی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، (چاپ اول): 1370.
95 ص.: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 3).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War Told By Iraq Presoners of War.
شمارگان: 6600 نسخه.
جلد ششم این مجموعه شامل 17 اعترافنامه از نیروهای عراقی است که هر کدام مأموریتهای خود را در مناطق و عملیاتهای زیر شرح داده‌اند: فاو، هورالهویزه، رشته کوه‌های بمو، شلمچه، چوارته، پنجوین، شرق بصره، چزابه، جزیره‌ی مجنون، مهران، خرمشهر، طاهری، تنوبه، گیلانغرب، جاده‌ی اهواز - خرمشهر، عملیات حصر آبادان، جبهه‌ی بصره، دهلران، کوه کیمو، اروندرود، چوپان، قلعه دیزه و سلیمانیه. هم چنین اعترافات چند خلبان عراقی هواپیمای میگ 22 و توپولف نیز در بین آنها دیده می‌شود. با خواندن این خاطرات می‌توان به اشتباهات فرماندهان ارتش عراق پی برد و با رفتار امرای ارتش عراق با نیروهای عراقی و رفتار آنها با اسرای ایرانی از نزدیک و از زبان خود اسرای عراقی آشنا شد.
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 7)
مرتضی سرهنگی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، (چاپ اول): 1370.
111 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 3).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War Told By Iraqi Presoners.
شمارگان: 6600 نسخه.
جلد هفتم از مجموعه‌ی «اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی» حاوی 22 اعترافنامه از اسرای عراقی است و افرادی با درجات مختلف (سرباز ساده، گروهبان، استوار، ستوان، سروان، سرهنگ و سرتیپ) در میان آنها وجود دارند. این افراد در زمان خدمت، در مناطق مختلف عملیاتی مانند فاو، هورالهویزه، گیلانغرب، پنجوین، چوارته، قلعه ویزه، مهران، دهلران، خرمشهر، آبادان و... در عملیات ارتش عراق شرکت داشته‌اند و دلایل شکست و نحوه‌ی اسارت خود توسط نیروهای ایرانی را ذکر کرده‌اند. آنها در این نوشته‌ها به رفتار مقامات ارتشی با نیروهای عراقی و با اسرای ایرانی اشاره کرده‌اند و بسیاری از آنها اسارت خود را رهایی از کفر و آشنایی با دین اسلام دانسته‌اند.
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی (جلد 8)
مرتضی سرهنگی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، 1370.
95 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 3).
[ صفحه 833]
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets of The Imposed War Told By Iraqi Presoners.
شمارگان: 6600 نسخه.
این کتاب مجموعه‌ای از خاطرات پانزده نفر از اسرای عراقی است که توسط خود آنها نوشته شده است. در این خاطرات، درباره‌ی مطالب زیر صحبت شده است: شرکت در عملیات بستان، خاتمه یافتن حمله‌ی بستان به نفع نیروهای اسلام، تحت شکنجه قرار گرفتن افراد در اداره امنیت بصره، متوسل شدن به بشکه‌های ناپالم و سیمهای برق برای جلوگیری از پیشروی ایرانیان، تصرف نهر جاسم توسط نیروهای اسلام طی نبردی شدید، گلوله باران شیمیایی توسط عراق که سبب ویرانی و کشته شدن مردم بیگناه شد، تجاوز و تاراج اموال مردم، فریب مردم و آشکار شدن ماهیت اصلی و اهداف آنان برای شروع جنگ علیه ایران، مورد عفو قرار دادن زندانیان در روز تولد صدام پس از پیروزی ایران در فاو، دیدار با افراد برای تقویت روحیه‌ی سربازان برای باز پس گیری بستان، تصرف گردمند به خاطر اهمیت استراتژیکی، عقب‌نشینی از ام‌الرصاص به ارتفاعات چلات، شکست عراق در عملیات کربلای یک، پیشروی رزمندگان اسلام در عملیات بیت المقدس.
اسراری از درون ارتش عراق: خاطرات افسران و سربازان اسیر عراقی
ترجمه حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1372.
132 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 77).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Secrets From the Army of Iraq.
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: چشمهای در حد فاصل؛ دژ بیوفا؛ راهنمای شب؛ اسراری از درون ارتش عراق
کتاب از چهار بخش تشکیل شده است. قسمت اول - با نام «چشمهای در حد فاصل» - داستان زندگی یکی از اسیران است. او چگونگی ورود خود به ارتش و خاطراتی از دوران خدمت خود را بیان می‌کند. «دژ بیوفا» توسط یکی دیگر از اسیران عراقی نوشته شده است. در این قسمت، خاطرات کوتاهی در مورد وضعیت داخلی نیروهای عراقی، ترس آنها از رزمندگان اسلام و جنایات بعثی‌ها عنوان می‌شود. «راهنمای شب» یازده خاطره از یازده اسیر عراقی است که هر کدام بطور خلاصه نحوه‌ی اسیر شدن خود به دست نیروهای ایرانی را شرح داده‌اند و از این اسارت اظهار خوشحالی و رضایت کرده‌اند. «اسراری از درون ارتش عراق» توسط یک سرهنگ ستاد عراق نوشته شده است. این قسمت از کتاب به مسائل داخلی ارتش عراق می‌پردازد. مخصوصا خصوصیات صدام و افسران ارشد عراقی را بررسی می‌کند و ضمن بیان خاطراتی کوتاه، به تشریح جنایات افسران عراقی در مواجهه با رزمندگان اسلام می‌پردازد و نشان می‌دهد که این افراد حتی به نیروهای تحت امر خود هم رحم و شفقت نشان نمی‌داده‌اند. این قسمت از کتاب پرده از اسرار داخلی ارتش عراق بر می‌دارد.
اسیر عین خوش
به کوشش: حمید بهمنی [بازنویسی رضا بنده‌خدا]. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1372.
173 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات آزادگان: 40).
عنوان روی جلد: اسیر عین خوش، خاطرات رزمندگان استان فارس.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Ein Khosh Captive; Memoirs of Ten Combatants From Shiraz
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: اشاره؛ کو شهیدان ما؛ برم این آب را بهر عزیزان؛ ده ماه در آن سوی مرزها؛ عکس شهادت؛
[ صفحه 834]
پنجه در پنجه کوهها؛ اسیر عین خوش؛ شمشماد سرخ؛ در آغوش اروند؛ سنگر بوسیدنی؛ بچه رزمنده؛ قبرهای سفارشی؛ فرمانده من.
«کو شهیدان ما» خاطره‌ی رضا جهانپور از شروع عملیات آزادسازی فاو با رمز «یا زهرا» مجروح شدن فرمانده و در نهایت پیروزی عملیات است. «برم این آب را بهر عزیزان» خاطره‌ی عباس زیجانی از شهادت مأمور رسانیدن آب به جبهه و رزمندگان است. «ده ماه در آن سوی مرزها» خاطره‌ی قربان زاهدی از عملیاتهای «فتح هشت» و «ظفر» در داخل خاک عراق؛ «عکس شهادت» خاطره‌ی جانعلی مردانی از شهادت «دشت پیما» (مسؤول خط مقدم اروند کنار)؛ «پنجه در پنجه‌ی کوهها» خاطره‌ی اکبر توانا از آزادسازی و آماده‌سازی معبرهای ارتفاعات جهت محورهای «عملیات والفجر ده»؛ «اسیر عین خوش» نوشته‌ی محمود شیرازی از عملیات شناسایی، اسارت، بازجویی، فرار شبانه و رسیدن به نیروهای خودی؛ «شمشاد سرخ» نوشته‌ی اسدالله احمدی در خصوص شهادت یکی از یاران دیده‌بان؛ «در آغوش اروند» خاطره‌ای از محمد یوسفی درباره‌ی عملیات غواصان و مجروحیت راوی و «سنگر بوسیدنی» از غلامحسین چمبانی، شرح چگونگی اصابت گلوله‌ی توپ به سنگری که 25 رزمنده داخل آن بودند و منفجر نشدن آن است.
افلاکیان: خاطرات سرداران شهید شهرستان بیرجند
تهیه کننده کنگره بزرگداشت سرداران شهید خراسان؛ بازنویسی خدیجه ابول اولا؛ ویراستار محمدهادی عرفانیان. - مشهد: کنگره بزرگداشت سرداران شهید خراسان؛ رواق مهر، (چاپ اول): 1381.
349 ص.، 8 ص.: عکس (رنگی).
طراح روی جلد: سعید بابایی.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی زندگینامه، خاطرات (خانواده، دوستان، آشنایان و همرزمان از کودکی، جوانی، قبل و بعد از انقلاب، فعالیت در جنگ و ویژگی‌های اخلاقی)، وصیتنامه، دستنوشته و عکس پنج سردار شهید شهرستان بیرجند است. شهیدان عبارتند از: «روحانی شهید حجت‌الاسلام محمد شهاب، دادستان انقلاب بیرجند (متولد 1333، در بیرجند و شهید در سال 1364، در عملیات والفجر نه)؛ دکتر سید احمد رحیمی، عضو شورای سپاه منطقه چهار (خراسان) و سرپرست واحد اطلاعات (متولد 1338، در بیرجند و شهید در سال 1363، در عملیات والفجر یک)؛ کاظم خائف، معاون گردان ابوذر (متولد سال 1337 و شهید در سال 1361 در عملیات بیت المقدس در منطقه‌ی کرخه)؛ محمدحسن فایده، قائم مقام تیپ جوادالائمه (متولد سال 1338، در بیرجند و شهید در سال 1362، در فکه، در عملیات والفجر یک)؛ رجبعلی آهنی، معاون تیپ 21 امام رضا (ع) (متولد 1334، در روستای سلطانی از توابع نهبندان و شهید در سال 1361 در ارتفاعات مشرف به شهر سومار، در عملیات مسلم بن عقیل)».
افلاکی خاکی
به کوشش علی بهشتی‌پور، محمد خامه‌یار. - قم: کنگره بزرگداشت سرلشگر پاسدار شهید مهدی زین‌الدین، دبیرخانه، 150.1372 ص.
این کتاب، مجموعه‌ی 76 خاطره درباره‌ی سرلشکر پاسدار شهید مهدی زین‌الدین به نقل از همرزمان، دوستان و اطرافیان اوست. شهید زین‌الدین در عملیاتهایی همچون: بیت المقدس، والفجر چهار و خیبر شرکت داشت. وی در تمام طول این مدت با خلوص نیت، فروتنی، پاکدلی و شجاعت می‌زیست و پیوسته آماده فداکاری و جانفشانی برای دیگران بود. وی به تنهایی هم فرماندهی لشکر، هم نیروی اطلاعاتی و هم نیروی تبلیغاتی و تدارکاتی و... بود. پس از گذشت حدود چهار ماه از جنگ تحمیلی، با تشکیل واحد اطلاعات - عملیات در مناطق جنگی، شهید
[ صفحه 835]
زین‌الدین مسؤولیت این واحد را در شاخه‌ی شمالی جبهه‌ی جنوب - منطقه‌ی بستان، فکه، کرخه، عین خوش، موسیان و دهلران و... - بر عهده گرفت. وی قلبی رئوف و مهربان و روحیه‌ای بذله‌گو داشت و با وجود این که فرماندهی لشکر بود، همیشه مانند پاسداران عادی لباس می‌پوشید و بیشتر وقتها به صورتی ناشناس به یاری افراد می‌رفت. او در دل همه جای داشت.
امام و دفاع مقدس، خاطراتی از رزمندگان و فرماندهان سپاه اسلام
تهیه و تنظیم واحد خاطرات مؤسسه‌ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س). و - تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، واحد خاطرات، (چاپ اول): 1377.
ه، سه، 150 ص. - (یادها؛ 1).
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب حاوی خاطرات ده نفر از فرماندهان و رزمندگان اسلام درباره‌ی امام خمینی (ره) و برخورد آن حضرت با مسائل مربوط به دفاع مقدس است. تنظیم کتاب به ترتیب الفبایی نام خانوادگی مصاحبه شوندگان می‌باشد. افرادی که خاطراتشان در این کتاب ذکر شده، عبارتند از: صادق آهنگران، محمد باقری، محمدحسین جلالی، غلامعلی رشید، محمدنبی رودکی، رحیم صفوی، علی صیادشیرازی، احمد غلامپور، علی فضلی، محمد کوثری، محمد مبلغ. از جمله موضوع خاطرات موارد زیر است: توصیه حضرت امام به جدیت در جنگ، همبستگی ارتش و سپاه، وحدت تمامی اقشار و نیروهای مسلح، دیدار با امام در نوفل لوشاتو، مسأله کردستان، ضرورت ادامه عملیات در داخل خاک عراق، حصر آبادان و... صادق آهنگران می‌گوید: اولین نوحه‌ای را که خدمت حضرت امام خواندم «ای شهیدان به خون غلطان خوزستان، درود» بود. حضرت امام هنگام ورود دیده بودند که مشغول خواندن هستم. بنابراین پشت در ماندند و وارد مجلس نشدند تا مردم بلند نشوند و مجلس به هم نخورد. دیده بودند که ایشان دم در نشسته‌اند و گوش می‌کنند و گریه می‌کنند.
امروز روز شماست، خاطرات اسرای عراقی
گردآوری دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ مترجم: محمدحسن مقیسه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
285 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 91).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Today Is Your Day: The Memoirs of the Iraqi Prisoners of War
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب، حاوی خاطراتی از اسرای عراقی است که هر یک بیانگر جنبه‌ای از اوضاع جبهه‌ها و رویدادهای آنها است. گوینده‌ی خاطره‌ای با عنوان «رمز پیروزی»، قدرت ایمان و اخلاص پاسداران اسلام را علت پیروزی سپاهیان اسلام بیان کرده است. در خاطره‌ی «حلبچه و آرزوی من» قساوت صدام بیان شده است که برای حفظ موقعیت خود و فرار از شکست، افراد کم سن و سال را به زور به جبهه‌ها می‌فرستاد. خاطراتی با عنوانهای «پاسداران گل هستند، پاکترین انسان‌ها، شلمچه قتلگاه عراقی‌ها، عملیات کربلای پنج، شهیدی کنار امام علی (ع)» و چندین عنوان دیگر گوشه‌هایی از وضعیت جبهه‌های جنگ را وصف کرده، رفتار ایرانی‌ها با اسرا را بسیار خوب توصیف کرده‌اند. خاطره‌ای تحت عنوان «گروه‌های اعدام» نحوه‌ی تنبیه و کشتن سربازان و درجه‌داران عراقی توسط حزب بعث، بعد از شکست در عملیات را شرح داده است.
[ صفحه 836]
ای خون آرام باش: مجموعه خاطرات رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران به همراه خاطره‌ای از شهید دکتر مصطفی چمران
به کوشش امیر معصومی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
93 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 58).
عنوان روی جلد: ای خون آرام باش: خاطرات رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Blood, May You Find Peace
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: ای خون آرام باش / مصطفی چمران؛ دو سلک / محمد شفیعی‌ها؛ مرهم خدا / مسعود غفاری؛ فریاد تائب؛ سپاه کارون.
این کتاب، مجموعه‌ی پنج خاطره است. در خاطره‌ی «ای خون آرام باش»، شهید دکتر مصطفی چمران، از عملیات آزادسازی شهر سوسنگرد، چگونگی انجام عملیات و نحوه‌ی فرماندهی می‌نویسد و با وجود فداکاری‌هایی که در جریان عملیات از خود بروز داده است، پس از پیروزی در عملیات، این پیروزی بزرگ را نتیجه‌ی قطعی همکاری و هماهنگی بین نیروهای ارتشی و مردمی و تجربه‌ی جدیدی در جنگهای کلاسیک و چریکی می‌داند. در خاطره «دو سلک» از دزفول، موشکباران شهر، روحیه‌ی بالای سربازان و پاسداران، گرفتن سایت موشک انداز عراق، ذلت اسرای عراقی و کندن تونلی به طول 405 متر تا پانزده متری خاکریز عراقی‌ها سخن گفته شده است که باعث نجات بسیاری از رزمندگان شد. «مرهم خدا» از عملیات آزادسازی شهر خرمشهر و امدادهای الهی سخن می‌گوید. «فریاد تائب» مربوط به عملیات فتح چهار است. «سپاه کارون» نیز درباره‌ی روزهای آغاز جنگ و همچنین، فتح قله‌ی الله‌اکبر است.
این شرح بینهایت، مجموعه خاطرات یادگاران دفاع مقدس در برنامه‌ی شب خاطره
گردآوری دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ به کوشش فرزاد جمشیدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
198 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات؛ 114).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: This Endless Talk
طراح روی جلد: حمید عجمی.
شمارگان: 3300 نسخه.
این مجموعه، نخستین مجموعه‌ی خاطرات رزمندگان، اسرا و جانبازان در برنامه‌ی شب خاطره در تهران و سایر شهرستانهاست و حاوی 54 خاطره است. شرکت کنندگان در این شبهای خاطره از همه‌ی گروه‌هایی هستند که در جنگ شرکت داشتند و محل خدمت آنان در همه‌ی نقاط جبهه‌ها بود؛ مناطقی چون بهمنشیر، کرخه، سوسنگرد، پل سابله، جنوب دهلاویه، خرمشهر و کردستان. ایشان در عملیاتهای گوناگونی چون فتح المبین، کربلای پنج، رمضان، کربلای ده، خیبر، سوسنگرد و شلمچه شرکت داشته‌اند. آنها از خود و همرزمان خود و از افرادی چون شهید چمران و حاج آقا ابوترابی سخن گفته‌اند. آزادگان از نحوه‌ی اسارت و اردوگاه‌هایی مانند اردوگاه رمادیه هفت عراق، اردوگاه موصل یک و... نام برده‌اند و رفتار عراقی‌ها را بیان کرده‌اند. اینها همه، به این دلیل بیان شده‌اند که در یادها بمانند و تاریخ نویسان منابعی مستند در دست داشته باشند.
[ صفحه 837]
با خورشیدهای همیشه
نویسنده محمدباقر پورمند. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 59.1379 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب «با خورشیدهای همیشه»، مجموعه‌ی 57 خاطره با موضوعات متنوع است که از مجلات شاهد (قسمت مصاحبه‌ها)، از خاطرات شهدا به نقل از بستگان، نزدیکان و آشنایان آنها نقل شده است. موضوع برخی از این خاطرات، مطالب زیر است: «مسابقه در شهید شدن، پاکسازی منطقه‌ی مین و خوابیدن روی معبر، احساس شهید در لحظات نزدیک شهادت، عملیات غدیر، گردان جانباز، عملیات والفجر چهار، یتیم نوازی، شهادت رزمنده‌ی مسیحی در جبهه، هدیه تولد، آخرین نامه شهید، با وضو شیر دادن به او (در دوران نوزادی توسط مادر)، مجروحیت از ناحیه‌ی گلو، نان‌ورزی حلال، دعا و اشک شب هنگام، محاصره در عملیات بیت المقدس، لبخند آخر شهید، آخرین سخنان شهید، آزادی خرمشهر، شهادت دو برادر در عملیات کربلای پنج در شلمچه، شهید بدون سر، دعای توسل در جمکران، نماز شب در شب عملیات، باز بودن چشمان شهید، ماه رمضان و اخطار شهید، شهید گمنام مجنون و...».
بالین نور، خاطرات پزشکان، پرستاران و امدادگران
مؤلف امیر معصومی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1372.
98 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ 57).
عنوان روی جلد: بالین نور، مجموعه خاطرات پزشکان، پرستاران و امدادگران در جنگ تحمیلی.
شمارگان: 6000 نسخه.
این کتاب در سالهای 1374 و 1375 توسط نشر حدیث و در سال 1380 توسط نشر هفت نیز به چاپ رسیده است.
مندرجات: شقایقها؛ چشمه‌سارها؛ طور سینا؛ بمباران عشق؛ فدای سر امام؛ شکوفه‌های ملکوتی؛ زیارت نوح؛ وصلت خون؛ دیدار نور؛ بالین طور؛ بالین نور؛ چشمهای عاشق.
این کتاب، مجموعه خاطرات پزشکان، پرستاران و امدادگرانی است که طی دوران دفاع مقدس در خدمت رزمندگان بوده‌اند. موضوع تعدادی از این خاطرات، به قرار زیر است: «شقایقها» و «طور سینا»، متحول شدن پزشکان، در نتیجه‌ی مشاهده‌ی ایمان رزمندگان؛ «چشمه‌سارها»، آرزوی کودکان مجروح بمبارانها، «شکوفه‌های ملکوتی»، ازدواج خانم دکتر در محیط جنگی، در بیمارستان و ادامه‌ی خدمت او به رزمندگان؛ «وصلت خون»، ایثار رزمندگان؛ «بالین طور»، سفارش یک پاسدار در لحظات آخر عمر به اطاعت از خدا و رسول، «بالین نور»، عشق یک بسیجی نوجوان به امام تا لحظه‌ی شهادت و «چشمهای عاشق»، ندامت خلبان عراقی بستری شده در بیمارستان، پس از مشاهده‌ی ایثار رزمندگان. علاوه بر اینها، «صبر رزمندگان، امدادهای غیبی و ایثار عزیزان» نیز از دیگر موضوعهای این خاطرات است.
بام کردستان
نصرت‌الله محمودزاده. - تهران: مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس وزارت جهاد سازندگی با همکاری نشر فرهنگی رجاء (چاپ اول): 147.1376 ص.
شمارگان: 5500 نسخه.
به مناسبت یادواره سرداران شهید جهاد سازندگی و شهدای استان تهران.
«بام کردستان» کتابی در مورد سنگرسازان بی‌سنگر است. در کردستان، رزمندگان باید از رودی خروشان عبور
[ صفحه 838]
کنند؛ راننده، بلدوزری را به داخل رودخانه می‌برد و رزمندگان از روی آن عبور کرده، به سمت قله‌ی کولان حرکت می‌کنند. پس از یک نبرد تن به تن بین رزمندگان و عراقی‌ها، رزمندگان به سمت قله‌ی گلان حرکت و آن را تصرف می‌کنند. هدف رزمندگان، تپه‌ای در شمال شرقی کولان است که از پایگاههای گروهک مجاهدین خلق در خاک عراق محسوب می‌شود و از آنجا اطلاعات نظامی برای دشمن ارسال می‌کنند. اولین گروه بسیجی به بالای تپه رسیده، منافقین را به هلاکت می‌رسانند و چندین اسیر می‌گیرند. تیم مهندسی جهاد همدان در بلندترین نقطه‌ی گلان خاکریز احداث می‌کند. در نهایت با کمک بلدوزرهای جهاد سازندگی و دلاوری راننده‌های آنها و رزمندگان اسلام، قله‌ی کولان فتح می‌شود. فصلهای دیگر کتاب نیز نشان دهنده‌ی فعالیت دلاور مردان جهاد سازندگی است که سهم عمده‌ای در پیروزی رزمندگان اسلام، در عملیاتهای مختلف داشته‌اند.
بانوی فریادرس
عبدالمجید رحمانیان. - تهران: امید آزادگان، (چاپ اول): 1378.
59 ص.: مصور. - (انتشارات امید آزادگان؛ کتاب شماره 6).
شمارگان: ذکر نشده است.
در این کتاب، نمونه‌هایی از کرامات اهل‌بیت (ع) در ارتباط با شفای اسیران و جانبازان به چاپ رسیده است. در ابتدای این نوشتار، خاطراتی از اسیران ایرانی و چگونگی شفا یافتن آنان به سبب عنایات اهل‌بیت (ع) نقل شده است. در ادامه (همراه با عکسهایی) چگونگی شفا یافتن آزاده‌ی جانباز «حاج فضل‌الله ظهوریان» در حرم مطهر حضرت علی بن موسی الرضا (ع) و شفا یافتن آزاده «قدرت‌الله ناظم» در اسارت دشمن بعثی روایت می‌شود.
با یاران سپیده
محمد خامه‌یار. - قم: لشکر 17 علی بن ابی‌طالب (ع)، 1375.
120 ص.
این کتاب حاوی 110 خاطره در رابطه با 73 نفر از شهیدان رزمنده، فرمانده، امدادگر، روحانی، بسیجی، پاسدار و... است که به ترتیب حروف الفبایی نام خانوادگی شهیدان تنظیم شده‌اند. «با یاران سپیده» خاطرات همرزمان، اعضای خانواده و دوستان شهیدان از لحظات کوتاه درک شهیدان است. دوستان از محبت و صفا و یکرنگی شهید سخن گفته‌اند. همرزمان شجاعت و شهامت و عشق به لقاءالله پر کشیدگان را روایت کرده‌اند و خانواده از جای خالی شهید و اخلاق و شخصیت، انسانیت و کمال، مهر و وفا و عظمت روح بی‌پایان شهید سخن به میان آورده‌اند. «با یاران سپیده»، حکایت از شور و اشتیاق شهیدان در لقاء معشوق و پرواز به سوی ابدیت دارد.
بچه‌های اسکله هشت
ابراهیم قاسمی... [و دیگران]. - تهران: کمان، (چاپ اول): 1379.
42 ص. - (خاطره؛ 1).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی شش خاطره‌ی داستان گونه درباره‌ی جنگ تحمیلی است. «بچه‌های اسکله‌ی هشت» عنوان یکی از خاطرات است که طی آن، راوی، حضور چند برادر از یک خانواده را در منطقه‌ی جنگ زده، در ماههای آغاز جنگ توصیف می‌کند. قاسم، کاظم، محمدرضا و رضا، چهار برادری هستند که هر کدام به نوعی در مبارزه با دشمن فعالیت می‌کنند و بیشتر آنها در اسکله‌ی هشت مستقر هستند. پی از مدتی، قاسم، زخمی و رضا شهید می‌شود. اما سرانجام خرمشهر آزاد می‌شود.
[ صفحه 839]
بچه‌های دانشکده
سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران (دفتر سیاسی). - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، معاونت تبلیغات و روابط عمومی، سازمان عقیدتی سیاسی، (چاپ اول): 1375.
103 ص.
عنوان روی جلد: بچه‌های دانشکده: خاطرات رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران.
شمارگان: 3000 نسخه.
مندرجات: بچه‌های دانشکده / احمد تقئی؛ بچه‌های دریا / ناصر سرنوشت؛ گلوله‌های بی‌اراده / یدالله جوادپور؛ ای کاش / منصور احمدی؛ آماده‌باش / ناصر گودرزی؛ زنگ خطر / حمدالله کیان ساجدی؛ پیشتازان / نعمت‌الله طاهری. خاطره‌ی «بچه‌های دانشکده»، خاطره‌ی اعزام دانشجویان دانشکده‌ی افسری در مهر ماه 1359) شروع جنگ) به شهر خرمشهر و چگونگی شهادت چند تن از آنها است. خاطره‌های «بچه‌های دریا»، «آماده‌باش» و «زنگ خطر» خاطراتی از عملیات مروارید (انهدام اسکله عظیم نفتی البکر عراق و هدفهای دریایی آبراه ام‌القصر و اسکله‌ی الامیه)، غرق شدن ناوچه‌ی پیکان در اثر اصابت موشک و حمله‌ی هواپیماها به ناوچه‌ی اوزا (ناوچه‌ی عراقی) است. «گلوله‌های بی‌اراده» خاطره‌ی انهدام پایگاه کرکوک توسط چهار فروند از هواپیماهای ایرانی است. «ای کاش» خاطره‌ای است از بمباران و شهادت حسین، که مسؤول جمع‌آوری صدقات و کمک به سربازان بی‌بضاعت بود. خاطره‌ی «پیشتازان» نیز خاطره‌ای از اوایل جنگ و جنگهای چریکی نامنظم در گروه شهید چمران در منطقه‌ی مالکیه‌ی سوسنگرد و دهلاویه است.
بحر بی ساحل: خاطرات سرداران شهید شهرستان بیرجند
تهیه کننده کنگره بزرگداشت سرداران شهید خراسان؛ بازنویسی فهیمه محمدزاده؛ ویراستار محمدهادی عرفانیان. - مشهد: کنگره بزرگداشت سرداران شهید خراسان؛ رواق مهر، (چاپ اول): 1381.
316 ص.، [8] ص. تصویر (رنگی).
طراح روی جلد: سعید بابایی.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب، شامل زندگینامه و خاطرات همسر، خانواده، دوستان و همرزمان، درباره‌ی سرداران شهید بیرجند از دوران کودکی، جوانی، فعالیت‌ها و ویژگی‌های اخلاقی، وصیتنامه، دستنوشته‌ها و سخنرانی‌های ایشان است. پنج سردار شهید شهرستان بیرجند که کتاب درباره‌ی آنهاست، عبارتند از: «محمدجواد آخوندی (متولد روستای اناران در سال 1338 و شهید در عملیات خیبر در تاریخ 16 / 12 / 1362)؛ اللهیار جابری (متولد روستای سید مراد در سال 1339 و شهید در ارتفاعات 2519، از محورهای عملیاتی کربلای دو، در تاریخ 10 / 6 / 1365)؛ غلامرضا شریفی‌پناه (متولد «مود» در سال 1323 و شهید در عملیات کربلای پنج در تاریخ 26 / 10 / 1365)؛ احمد صمیمی ترک (متولد جوادیه‌ی بیرجند در سال 1344 و شهید در عملیات کربلای پنج در تاریخ 29 / 10 / 1365)؛ و صفرعلی رضایی (متولد روستای نوگیدر در سال 1338 و شهید در عملیات مرصاد به دست منافقین در تاریخ 6 / 5 / 1367 در تپه‌های حسن‌آباد اسلام‌آباد غرب)». عکسهایی از شهدا نیز در کتاب آمده است.
بر بلندای سپهر، بر اساس خاطرات خلبانان نیروی هوایی ارتش (جلد 1)
به کوشش حکمت قاضی میرسعید. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، انتشارات عقیدتی - سیاسی، (چاپ اول): 1376.
[ صفحه 840]
7،151 ص.: عکس. - (انتشارات عقیدتی - سیاسی نهاجا؛ 15).
شمارگان: 5000 نسخه.
مندرجات: نذر؛ دوئل در آسمان؛ لغو اجلاس بغداد؛ صبح مروارید؛ برگی از حماسه پیکان؛ پرواز بر فراز هور؛ لحظه‌های اضطراب؛ نبرد بر فراز سلیمانیه؛ عبور از سد آتش؛ تا مرز معجزه؛ آنان که در صحنه‌ی پیکار، خوش درخشیدند؛ کاوشگران؛ عکسها.
خاطره‌های مذکور در این کتاب، به ترتیب، عبارتند از: «نذر» انجام مأموریت و نذر برای موفقیت در آن؛ «دوئل در آسمان»، ملاقات مجروحان بمباران شهرها و تصمیم برای گرفتن انتقام آنها از دشمن و امداد الهی؛ «لغو اجلاس بغداد» حمله‌ی جنگنده‌های ایرانی و لغو این اجلاس بر اثر آن؛ «صبح مروارید»، خاطره‌ای از عملیات مروارید و «برگی از حماسه‌ی پیکان»، حمایت از ناوچه‌ی پیکان در همین عملیات؛ «پرواز بر فراز هور»، سقوط هواپیما و نجات خلبان؛ «لحظه‌های اضطراب» سقوط هواپیما و نجات خلبان توسط کردها و بازگشت او به وطن؛ «نبرد بر فراز سلیمانیه»، شرح نحوه‌ی اسارت خلبان پس از سقوط هواپیما؛ «عبور از سد آتش»، بازگشت موفقیت‌آمیز خلبان پس از انجام مأموریت؛ «تا مرز معجزه»، قدردانی مردم از خلبانان جان بر کف؛ «آنان که در صحنه‌ی پیکار خونین، خوش درخشیدند»، شهادت یک خلبان در عملیات حاج عمران و «کاوشگران»، خاطره‌ای از پروازهای اکتشافی در دفاع مقدس.
بر بلندای سپهر، بر اساس خاطرات خلبانان نیروی هوایی ارتش (جلد 2)
به کوشش حکمت قاضی میرسعید، رحمت‌الله سلمان ماهینی؛ ویراستار علی محمد گودرزی. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، انتشارات عقیدتی - سیاسی، (چاپ اول): 1376.
45، [9] ص.: عکس. - (انتشارات عقیدتی - سیاسی نهاجا؛ [15]، 18، 55).
شمارگان: 5000 نسخه.
مندرجات: نخلهای متبرک؛ میراژهای سوخته؛ بر فراز کرکوک؛ سفینه نجات؛ پرواز در ابر سی. بی؛ محبوس در کابین؛ حمله به اچ 3؛ از نهیب تندر تا لهیب آتش؛ گوی سبقت؛ بر بال ملائک؛ اوجی دیگر؛ بر بستر خلیج.
جلد دوم کتاب «بر بلندای سپهر» شامل دوازده خاطره از خلبانهای نیروی هوایی است. «نخلهای متبرک»، خاطره‌ای است از عملیات والفجر؛ «میراژهای سوخته»، شرح عملیات حمایت هوایی از نفتکشها و درگیری با هواپیماهای دشمن؛ «نبرد بر فراز کرکوک»، خاطره‌ی درگیری با هواپیماهای دشمن بر فراز کرکوک؛ «سفینه‌ی نجات»، خاطره‌ی بمباران پایگاهی در غرب بغداد؛ «پرواز در ابر سی. بی»، خاطره‌ی عملیات بازدارنده‌ی نیروهای عراقی در غرب کشور؛ «محبوس در کابین»، خاطره‌ی عملیاتی است که هشت روز پس از آغاز جنگ انجام گرفت؛ «حمله به اچ سه»، خاطره‌ی انهدام پایگاه «الولید اچ سه» در نزدیکی مرز اردن؛ «از نهیب تندر تا لهیب آتش»، خاطره‌ی عملیات حمله‌ی هوایی به خاک عراق؛ «گوی سبقت»، خاطره‌ی عملیات بمباران چاههای 99 عراق؛ «بر بال ملائک»، خاطره‌ی نجات معجزه‌آسای خلبان؛ «اوجی دیگر»، خاطره‌ی حمله‌ی هوایی به پایگاه هوایی ناصریه و «بر بستر خلیج»، خاطره‌ی سقوط هواپیما در آبهای خلیج فارس و نجات خلبان پس از چند روز است.
بر بلندای سپهر، بر اساس خاطرات خلبانان نیروی هوایی ارتش (جلد 3)
تحقیق و تألیف گروه پژوهش و نگارش انتشارات عقیدتی سیاسی نیروی هوایی ارتش. - تهران: ارتش، نیروی هوایی، انتشارات عقیدتی سیاسی، 1377.
[ صفحه 841]
156 ص. - (انتشارات عقیدتی - سیاسی نهاجا؛ 18)
شمارگان: 5000 نسخه.
مندرجات: مقدمه ناشر؛ فرود اضطراری؛ شب تابان؛ عملیات هوایی خیبر؛ لحظه‌های ماندگار؛ عکسها و لحظه‌ها؛ ستون گم شده؛ شهاب 3؛ نقشه ابلیس؛ آرزوی درگیری؛ از روزهای زمستان؛ دیوار دفاعی بغداد؛ اخطار پوشالی؛ فرشی از بمب.
این کتاب، سومین مجلد از مجموعه‌ی «بر بلندای سپهر» است که در آن سیزده خاطره از نه نفر خلبان تیز پرواز ارتش (که رزمنده‌ها را در جبهه و دیگر مسائل جنگی همراهی می‌کردند) به گونه‌ی داستانی بازگو شده است. اکثر پروازها برای عکسبرداری از مناطق حساس و مهم در خاک دشمن بوده که با موفقیت نیز به پایان رسیده است. در خاطره‌ای بیان می‌شود که در یکی از پروازها خلبان با دو جنگنده دشمن درگیر می‌شود و هر دو را نابود می‌کند و خود نیز به علت کمبود سوخت در پایگاه کمکی فرود می‌آید. در خاطره‌ی دیگر، هواپیمای یکی از خلبانانی که در حمله‌ی هوایی خیبر شرکت داشت، در خاک عراق سقوط می‌کند و خلبان یک هلیکوپتر با شجاعت و جسارت تمام وی را نجات می‌دهد. در خاطره‌ی دیگری خلبانی که از مأموریتی علیه تأسیسات کرکوک باز می‌گشت، ستونی از نیروهای دشمن را مشاهده می‌کند؛ برای نابودی آن اقدام می‌کند و خود نیز با اشکال روبرو می‌شود و بعد از حوادثی در تبریز فرود می‌آید.
برگ ریزان روح: خاطرات اسیران عراقی
مترجم محمدحسین زوار کعبه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1374.
107 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت. خاطرات؛ 106).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Fall of the Soul: The Memoirs of the Iraqi presoners of war
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: روزهای فراموش نشدنی؛ علوان کردی؛ اندوه شبهای طولانی؛ حیثیت از دست رفته؛ سرنوشت سیاه.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطرات اسیران عراقی است. «روزهای فراموش نشدنی»، خاطره‌ی تحصیل، تدریس، ورود به ارتش عراق، خدمت در مناطق جنگی، اسارت به دست نیروهای ایرانی و رفتار خوب آنها است. «علوان کردی»، خاطره‌ی دوست صدیقی است که شهید شده و شرح بیرحمی‌های فرماندهان عراقی است. «اندوه شبهای طولانی»، خاطره‌ی عراقی ایرانی الاصلی است که شناسنامه‌ی عراقی ندارد و دچار گرفتاری‌هایی می‌شود و در نهایت در شلمچه اسیر می‌شود. «حیثیت از دست رفته»، خاطره‌ی درگیری با مافوق، فرار، معرفی، انتقال به جنوب، مأموریت در گوجار، خودزنی، مجروحیت و اسارت است. «سرنوشت سیاه»، خاطره‌ی عزیمت به جبهه برای فرار از پیوستن به حزب، شرکت در چند عملیات جنگی و اسارت در سلیمانیه است.
برگهایی از بهشت
جمع‌آوری و تدوین: غلامعلی رجایی. - تهران: سپاه پاسداران، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، 1374.
166 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس؛ یادداشتها و خاطره‌ها: 1). کتابنامه: 168 - 167.
مجموعه‌ی «برگهایی از بهشت» حاوی خاطرات دوستان، همسنگران، یاران و خانواده‌ی شهدا است و نشان دهنده‌ی روح والا و شخصیت عظیم و صفات اخلاقی شایسته‌ی شهیدان این مرز و بوم است. به علت تنوع و پراکندگی مطالب مربوط به رزمندگان همیشه جاوید، سعی شده است این مطالب به صورت خاص و زیر سر فصلهای «اخلاص، عشق
[ صفحه 842]
به شهادت، کراماتی از شهیدان، جلوه‌های شجاعت، تشرع و معنویت، امدادهای غیبی، عشق به حضور در جبهه، عشق جاودان به حضرت سیدالشهدا (ع)، عشق به امام شهیدان، عشق به مردم، گلهای نورانی، دستنوشته‌ها و خون نامه‌ها» جمع‌آوری و تدوین شود. مطالب جمع‌آوری شده حاصل مصاحبه‌های مستقیم با اشخاص یا بستگان و واسطه‌های موثق و نزدیک به شهدا است. همچنین سعی شده است مطالب نغز و آموزنده مربوط به شهدا از کتابها، مجلات و روزنامه‌ها و یادواره‌ها نیز جمع‌آوری و ارائه گردد.
بوی خوش آن روزها، مجموعه خاطرات
محسن کهتری. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر 14 امام حسین (ع)، 1376.
136 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 50).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، شامل 76 خاطره است که طی عملیات در مناطق مختلف جنگی به ثبت رسیده‌اند. این خاطرات، از زبان همرزمان، پدر، مادر، همسر و سایر بستگان شهدا گردآوری شده‌اند. در خاطرات، به دلاوری‌ها، راز و نیاز در هر فرصت به دست آمده، کمک گرفتن از قرآن در هر زمان، نذر مادر برای فرزند و خواندن دعای کمیل (حتی در آخرین لحظات شهادت) اشاره شده است. این خاطرات در مناطق و عملیاتهای زیر به ثبت رسیده‌اند عملیاتهای بیت المقدس؛ محرم؛ کربلای چهار؛ فتح المبین؛ والفجر چهار؛ والفجر هشت؛ رمضان؛ طریق القدس؛ خیبر؛ والفجر دو؛ کربلای پنج؛ والفجر یک؛ محمد رسول‌الله؛ و مناطق جنگی آبادان؛ مریوان؛ ایرانشهر؛ خرمشهر؛ کردستان؛ بستان و طلایه.
به دنبال لیلا
مهدی کیامیری. - قزوین: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آفرینه؛ بنیاد شهید انقلاب اسلامی، بنیاد شهید انقلاب اسلامی قزوین، 1378.
141 ص.: نمونه، عکس. - (بر موج‌های خاطره؛ 5).
طراح روی جلد: حمیدرضا وصاف.
شمارگان: 5000 نسخه.
به مناسبت یکصدمین سالگرد تولد امام خمینی (ره).
کتاب «به دنبال لیلا»، مجموعه‌ی خاطرات رزمندگان و شهیدان شهرستان قزوین است و با مقدمه‌ای از «سردار عبدالله عراقی» - فرماندهی لشکر علی بن ابی‌طالب (ع) - در چهار بخش ارائه شده است. بخش اول: یادداشتهای کوتاه (شامل خاطراتی از شهیدان و عملیاتهای متعدد در جبهه)؛ بخش دوم: یادداشتهای بلند (شامل مقاله‌ها و نوشته‌هایی درباره‌ی شهیدان، رزمندگان و بسیجیان شهرستان قزوین)؛ بخش سوم: ویژه‌ی شهید محمدحسین اکبری رضایی - فرماندهی گردان امام رضا (ع) - به نقل از دوستان و همرزمان شهید، و وصیتنامه او؛ بخش چهارم: ویژه‌ی شهید محمد کیامیری (یادداشتهای شهید از مناطق عملیاتی و عملیات والفجر هشت و خاطره‌ای از شهید حسن علاف صفری).
[ صفحه 843]
بهشت برای تو
[گردآورنده] داود امیریان. - [تهران]: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
128 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 31).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Paradise For You
شمارگان: 6600 نسخه.
این کتاب مجموعه‌ی 28 خاطره از بسیجی‌ها است. «بهشت برای تو» توصیفی است از وضع رزمندگان غواص در شب عملیات و فداکاری فرماندهی عملیات. «پاتک سایه‌ها، فرماندهی سبزپوش، نماز اول وقت، هر چه خدا خواست همان می‌شود، تیر غیب، تیپ امام رضا (ع) و قایق» خاطراتی از امداد الهی؛ «دست خدا، اصحاب لیل، زیر هرم آفتاب، غلام بهشتی و گردان جعفر طیار» حکایاتی از ایمان رزمندگان؛ «در کجا آرمیده‌ای، برگه اعزام و میاندار» خاطره‌هایی از مفقودالاثرها؛ «روح‌بخش» خاطره‌ای از آموزش؛ «آرم آمریکا» حکایت جوجه‌ای در پشت جبهه؛ «شمع بی‌خاکستر» خاطره‌ای از یک شهید به جا مانده در جبهه؛ «هفت روز عشق» یادداشتهایی از شهید مجتبی صفاری؛ «مجری رادیو بسیج» دوستی دو مجروح در بیمارستان؛ «حسین بی‌ریا و یادها و دردها» خاطره‌ی شهادت بسیجیان در شب شهادت حضرت زهرا (س)؛ «راز پرواز» خاطره‌ی نوجوانی که موفق به رفتن به جبهه شد؛ «تانک و بیلچه» خاطره‌ی مقاومت نیروها در پاسگاه شرهانی؛ «پیام رهایی» خاطره‌ای از عملیات حفظ شاخ شمیران؛ «شناسایی» شرح عملیات در هور و «گندمزاری در آتش» توضیح در کانی مانگاست.
پاکبازان عرصه عشق (جلد 2)
[گردآورنده]: نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ نقاشی: منوچهر زرین کلک، نقاشی روی جلد و خوشنویسی: فضل‌الله شاکری. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، 1371.
267 ص. مصور: نقاشی.
صفحه‌آرا: سهیلا نیکزاد.
این کتاب حاوی خاطرات رزمندگان نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران است. همه‌ی خاطرات نشانگر شجاعت، ایمان قلبی به خداوند یکتا، عشق و علاقه به میهن اسلامی و ایثارگری در برابر خطراتی هستند که این شجاعان در آسمان با آنها روبرو می‌گردند. یکی از خلبانان نقل می‌کند: دو ماه از شروع جنگ تحمیلی می‌گذشت که فرماندهی پایگاه مرا احضار کرد و دستور داد جهت ایجاد امنیت برای تخلیه‌ی پرسنل مقیم در تعدادی از سکوهای روی دریا و خنثی کردن حملات دشمن که امنیت آن جا را از بین برده بود، به آن منطقه برویم. ما به منطقه رفتیم و عملیات موفقیت‌آمیزی را همراه دیگر خلبانان انجام دادیم. چون عملیات طولانی شد، در راه برگشت با کمبود سوخت مواجه شدم و به همین علت اعلام وضعیت اضطراری نمودم و به هر صورت بود فرود آمدم. ضایعات دشمن، بنابر گزارش، هفت فروند هواپیمای شکاری و هفت فروند شناور، از جمله، ناوچه‌های جنگی تندرو (اوزا) و نفربر هزار تنی و ناوچه‌های تندروی کوچکتر به نام پی - 6 بود.
پاکبازان عرصه عشق (جلد 3)
[گردآورنده] نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ طراح و صفحه‌آرا: سهیلا نیکزاد؛ خوشنویس: مصطفی مهرجو. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، 251.1373 ص.: مصور، عکس.
این کتاب، شرح فداکاری‌های سلحشور مردان جبهه‌های نبرد حق علیه باطل و یاد خصوصیات فردی و آرزوهای آنان است. برخی از خاطرات مستقیما از زبان نقش‌آفرینان حماسه‌های دفاع مقدس و برخی دیگر از زبان شاهدان و ناظران آن حماسه‌ها بیان شده‌اند. تعدادی از خاطرات متعلق به شهدای گرانقدر نیروی هوایی
[ صفحه 844]
هستند؛ آنان که جان دادند تا افتخار گسستن زنجیر استعمار و استثمار قدرتهای پوشالی قرن را داشته باشیم. این خاطرات، به صورت مستند با تصاویر تعدادی از هواپیماهای صدمه دیده (که این دلاوران توانسته‌اند آنها را از سقوط در خاک دشمن نجات دهند) همراه شده‌اند. برخی عکسها نیز نشان دهنده‌ی موارد دیگر از ایثارگری خلبانان هستند.
پای صحبت دوست
گردآورنده جعفر صابری. - تهران: آشتی، (چاپ اول): 88.1378 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب «پای صحبت دوست» بیست و دو خاطره‌ی کوتاه از رزمندگان جبهه‌های جنگ را در بر دارد. عنوان کتاب از یکی از خاطرات برگرفته شده و هر یک از خاطرات تحت عنوانی خاص آورده شده‌اند. هر یک از این خاطرات، یک لحظه‌ی به یاد ماندنی را - که در ذهن رزمنده‌ای نقش بسته است - بازگو می‌کند. آن چه در همه‌ی خاطرات به چشم می‌خورد، جانبازی، شهادت‌طلبی، روحیه‌ی بسیار بالای نیروهای بسیجی، بی‌اعتنایی به مرگ، فداکاری و ایمان به خدا و آرمانهای انقلاب اسلامی است.
پرندگان مهاجر: مجموعه خاطرات
بازنویس: محمدرضا کوپایی. - اصفهان: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، لشکر زرهی 8 نجف اشرف، (چاپ اول): 1375.
[10]، 117 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 19) (مجموعه نجف در کربلا؛ 6).
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب دارای دو بخش است؛ زندگینامه و خاطرات. در بخش اول، زندگینامه شهیدان «رضا نورمحمدی، شهید مجید کبیرزاده و شهید عباس علی حاج‌امینی» به چاپ رسیده است و حاوی اطلاعات شناسنامه‌ای، شرح حضور در جبهه، سمتها و مسؤولیت‌ها، عملیاتهایی که در آنها شرکت داشته‌اند و سرانجام، نحوه‌ی شهادت آنها است. بخش دوم، حاوی 74 خاطره از زبان همرزمان و خانواده‌های این شهیدان در رثای آنها می‌باشد که به بیان ویژگی‌های اخلاقی و صفات ممیزه‌ی آنان - چون صلابت رأی، خداجویی و روش فرماندهی - می‌پردازد.
پروانه‌های قندیل بسته، گلچینی از خاطرات شهدای منطقه حکم‌آباد تبریز
نگارش شهین فرمانبر جهادی؛ نظارت و بازبینی حسین نجفی. - تبریز: یادواره شهدای منطقه حکم‌آباد تبریز، 1380.
35 ص. - (قصه اسطوره‌ها، 4).
شمارگان: 2000 نسخه.
این کتاب به مناسبت یادواره شهدای منطقه حکم‌آباد تبریز منتشر شده است.
مندرجات: یا رضا یا شهادت؛ افسانه و اسطوره؛ یک پرواز؛ دو تشییع؛ پروانه‌های قندیل بسته.
این کتاب مجموعه‌ی چهار خاطره از چهار شهید حکم‌آباد تبریز است. خاطره‌ی اول درباره‌ی شهید رحیم افتخاری (متولد 1341 در روستای زگلوچه از توابع قره چمن) و عملیات والفجر هشت در منطقه‌ی اروندرود و لحظات شهادت وی به نقل از بسیجی جانباز، صمد اقدام‌نیا است. خاطره‌ی دوم درباره شهید عباس آقاپور (متولد 1335) و آخرین خداحافظی وی با مادرش است. خاطره‌ی سوم درباره‌ی محمدرضا فرهمند (متولد 1346) و شرکت آنها در
[ صفحه 845]
عملیات بیت المقدس دو و شهادت او و سید محسن موسویان، مفقود شدن پیکر آنها در منطقه‌ی بندری رحمانلو و یافتن پیکر شهید فرهمند توسط گروه تفحص است. خاطره‌ی چهارم درباره‌ی شهید ابراهیم فرهمند (متولد 1350 در حکم‌آباد تبریز) است که از موسی الرضا سید آبادی (همرزم وی) درباره‌ی لحظات دریافت خبر شهادت وی نقل شده است. در پایان هر خاطره، مختصری از زندگینامه‌ی شهید به همراه فرازهایی از وصیتنامه‌ی وی ارائه شده است.
پل، مجموعه‌ی قصه و خاطره
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1366.
126 ص.: عکس.
بالای عنوان: برگزیده آثار مسابقه فرهنگی قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص).
شمارگان: 10000 نسخه.
این کتاب از جمله کتب شش گانه‌ای است که به دنبال برگزاری اولین دوره مسابقه بزرگ فرهنگی هنری جبهه و جنگ قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) در بزرگداشت ششمین سالگشت دفاع مقدس فراهم آمد.
مندرجات: خاطره: عکس هوایی؛ اتاق عمل؛ مأموریت؛ پل؛ جنود نادیدنی؛ مقاومت در شهر؛ در افق‌های آشنایی با معبود؛ تک و پاتک؛ شب طوفانی. قصه: بی‌کسان؛ آن سوی مه؛ بابا زنده است.
این کتاب در دو بخش خاطره و قصه تنظیم شده است. موضوع آنها به قرار زیر است: عکس هوایی: شرح مأموریتهای شناسایی و سعی دشمن در فریب خلبان و ناموفق ماندن آن، خاموش شدن موتور هواپیما در هوا و روشن شدن مجدد آن به یاری خدا؛ اتاق عمل: همکاری پزشکان و پیراپزشکان و ایثار مجروحان در روزهای اول جنگ در آبادان؛ مأموریت، استقامت و مقاومت شجاعانه‌ی رزمندگان؛ پل: شرح وقایع در عملیات سر پل ذهاب و شهادت گروهی از برادران در زیر پل؛ جنود نادیدنی: کمک به موقع یک رزمنده‌ی بیسیمچی و امداد الهی در گذر از میدان مین؛ مقاومت در شهر: حمل مهمات غنیمتی با تمام مشکلات آن؛ در افق‌های آشنایی با معبود: شرح نبرد در دشت عباس؛ تک و پاتک: مقاومت شرهانی در برابر پاتک عراقی‌ها؛ شب طوفانی: نابینا شدن رزمنده‌ای در عملیات، اعزام او به خارج و آشنا شدن وی با یک جوان اطریشی و مسلمان شدن این جوان؛ بی‌کسان: داستان پدر شهید و حضور بر مزار فرزند و شهدای گمنام؛ آن سوی مه؛ داستان رزمنده‌ای که همه افراد خانواده‌اش در بمباران شهید شده‌اند؛ بابا زنده است: قصه‌ی فرزندی که ماه‌ها انتظار رسیدن خبری از پدر دارد.
پل ناتمام با خاطراتی از محسن وثاقتی جلال و مجید کریمیان
محسن وثاقتی جلال، مجید کریمیان. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1375.
74 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ یادداشتها: 18).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Unfinished Bridge: Diaries of Mohsen Vasaghati Jalal, Madjid Karimian
مندرجات: خداحافظ سنگرم؛ پل ناتمام.
این کتاب حاوی یادداشتهای روزانه برادران محسن وثاقتی جلال و مجید کریمیان می‌باشد. محسن وثاقتی جلال از شاگردان سید اکبر حسینی بود که بعد از شهادت آن شهید همراه با تنی چند از همکلاسی‌هایشان در تاریخ 25 / 10 / 66 به جبهه‌های جنوب رفتند. آنان در یادداشتهای خود از آشنایی با بزرگان جبهه، شرکت در چند عملیات و شهادت همسنگران و تحویل خط مقدم در شلمچه به نیروهای جدید و ترک شلمچه تحت عنوان «خداحافظ سنگرم» سخن گفته‌اند. در قسمت دوم با عنوان «پل ناتمام» به همراهی کردن خبرنگاران و برخورد با پل مهمی اشاره کرده‌اند، که توسط نیروهای دشمن مورد هدف قرار گرفته و نیمی از آن خراب شده بود.
[ صفحه 846]
پلهای خیبر
حسین امیریان، مجید پیری. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
79 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت خاطرات: 70).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Kheybar Bridges
شمارگان: 4400 نسخه.
داستان یک قله‌ی ایمان (خاطرات حسین امیریان) به حاج مهدی زین‌العابدین، فرمانده شهید لشکر 17 علی بن ابی‌طالب (ع)، تقدیم شده است.
این کتاب شامل دو بخش می‌باشد: بخش اول مجموعه‌ی یادداشتها و خاطرات شهید محمدحسن توسلی از اهالی گلپایگان است. این بخش از خاطراتی با نامهای اولین تجربه، کردستان، یاد مظلوم، والد تخریب، والد عشق، پلهای خیبر، مرکز، صله‌رحم، والفجر هشت، عملیات هشت و نیم، تابستان 1365، پائیز 1365 و مهر ماه سال 1365، تشکیل شده‌اند. نویسنده‌ی این خاطرات در روز جمعه 28 / 1 / 1366 در اثر اصابت خمپاره شهید شد. قسمت دوم، خاطره‌ای از حسین امیریان به نام «یک قله ایمان» است موضوع این خاطره در ارتباط با عملیات پاکسازی منطقه‌ی «سردشت» از دموکرات‌ها و کومله‌ها و دار و دسته‌ی قاسملو و درگیری با آنان، حمله‌ی کومله‌های تحت حمایت بعثی‌ها به رزمندگان در ناحیه‌ی بوئیران، و شرکت نویسنده در عملیات برای فتح جاده‌ی العماره در منطقه دارخوئین می‌باشد.
پنج سال در جهنم
ترجمه حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
152 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 44).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Five Years in the Hell
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: پای سکوی اعدام؛ در انتظار مرگ؛ ناله‌ای از میان هور؛ پرواز با بال‌های بسته؛ تانکهای سوخته؛ عاقبت چاکری صدام؛ روزهای سیاه؛ پنج سال در جهنم.
کتاب، مجموعه‌ی خاطرات افسران و سربازان اسیر عراقی می‌باشد. خاطره‌ی «پای سکوی اعدام» از بیرحمی نیروهای حزب بعث نسبت به مردم عادی و سربازان سخن گفته و پناهندگی گروهی از زنان و مردان عراقی به ایران و استقبال ایرانیان از آنان را شرح داده است. «تانکهای سوخته» عنوان خاطره‌ای از یک درجه‌دار اسیر عراقی است که از حمله‌ی نیروهای اسلام در منطقه‌ی زرباطیه (که با قدرت بسیار همراه بود) سخن گفته و فرار و عقب‌نشینی نیروهای حزب بعث از صحنه‌های پیکار را ذکر کرده است. خاطرات «عاقبت چاکری صدام»، «روزهای سیاه»، و «پنج سال در جهنم» از یک افسر اسیر توپخانه است که نحوه‌ی برخورد حزب بعث با سربازان و افسران را بعد از شکست در عملیات، خودزنی آنها و اعدام درجه‌داران ارتش بعد از پیروزی‌های سپاه اسلام بیان کرده است.
پوتین‌های گل‌آلود: گزیده‌ی خاطرات شهیدان شهرستان بیرجند
به کوشش کمیته ادبیات و پژوهش کنگره بزرگداشت سرداران شهید و هفتصد شهید شهرستان بیرجند. - مشهد: کنگره بزرگداشت سرداران شهید و هفتصد شهید شهرستان بیرجند؛ رواق مهر، (چاپ اول): 1381.
206 ص.
طراح روی جلد: سعید بابایی.
شمارگان: 1000 نسخه.
کتاب حاضر شامل 207 خاطره از 207 شهید شهرستان بیرجند است. خاطرات از زبان همسر، پدر، خواهر،
[ صفحه 847]
برادر، دوستان، آشنایان و همرزمان شهیدان نقل شده‌اند. خاطرات حاوی اطلاعاتی درباره‌ی دوران کودکی، جوانی، فعالیت شهیدان قبل و بعد از انقلاب و فعالیت آنان در جبهه، و خصوصیات اخلاقی و دینی شهیدان است. از جمله اسامی شهدا، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: «محمدرضا اکبری، علی آواره، محمدرفیع تخم‌کار، محمدحسین تخم‌کار، سید خلیل حسینی، سید محمد حسینی، حسین قاینی، ابراهیم محمدی، غلامرضا فارابی، محمود حسینی، حسن فروتن، مهدی قلاسی، رجبعلی آهنی، حیدر خسروی، سید عبدالکریم عبادی، اسدالله احراری، محمدحسن ابراهیمی، محمدرضا ابوترابی، یاسر اکبرزاده، حسین برزگران و...».
پیام جاودان: مجموعه خاطرات رزمندگان حماسه آفرین نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران (جلد 1)
به کوشش احمد حسینیا. - تهران: نشر حدید (انتشارات اداره عقیدتی سیاسی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران)، 1375.
96 ص.
در این کتاب - که نخستین جلد از مجموعه خاطرات حماسه‌آفرینان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران است - نوزده خاطره از سربازان، درجه‌داران و افسران به چاپ رسیده است. این خاطرات، ابتدا به صورت مصاحبه بر روی نوار ضبط شده و سپس متن‌های پیاده شده تنظیم شده‌اند. در این خاطرات، آنچه بیشتر از همه مورد توجه قرار می‌گیرد، امدادهای غیبی است و ایمان و خلوصی که در دل رزمندگان جای دارد. رفتار اسلامی و انسان دوستانه‌ی رزمندگان با اسیران عراقی نیز جنبه‌ی دیگری است که در همه‌ی موارد به چشم می‌خورد و حکایت از اعتقادات قلبی این سلحشور مردان - حماسه‌آفرینان - جبهه‌های نبرد حق علیه باطل دارد.
پیشانی سوخته، مجموعه خاطره
تهیه و تنظیم اقامه‌ی نماز. - تهران: ستاد اقامه نماز، 148.1374 ص.
شمارگان: 10000 نسخه.
این کتاب مجموعه‌ای است از خاطرات رزمندگان جبهه‌های حق علیه باطل (75 خاطره) که موضوع تمامی آنها، نماز در جبهه است. از لابه‌لای خطوط خاطرات می‌توان خلوص نیت، ایمان و اعتقاد راسخ رزمندگان و تسلیم محض مشیت الهی بودن آنان را دید. نماز از جمله سنگرهای مبارزه‌ی اسرای ایرانی علیه صدامیان بود. نماز متحول کننده‌ی بسیاری بود و آرامش‌بخش بسیاری دیگر و چه بسا این نمازها و دعاها در بسیاری از موارد باعث رهایی رزمندگان از درد و رنج شده بود.
پیشانی و خاک
محسن شاهرضایی؛ بازنویس نثر: حسن بنی‌عامری. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، (چاپ دوم): 1376.
164، [20] ص.: مصور: عکس (بخشی رنگی). - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس؛ مجموعه خاطره: 22). چاپ اول به مناسبت برگزاری سمینار نماز و چاپ دوم به مناسبت برگزاری هفتمین اجلاس سراسری نماز منتشر شده است.
کتاب پیشانی و خاک، خاطرات رزمندگان عزیز اسلام در مورد نماز و برپا داشتن آن در جبهه‌های نبرد است. خاطرات از زبان فرماندهان، رزمندگان، بسیجی‌ها، روحانیون، پزشکان و... بیان شده است. عزیزان ایثارگر در این
[ صفحه 848]
خاطرات، به بیان لحظات پرشکوهی پرداخته‌اند که در آنها اوج بندگی حق جویان عرصه‌ی پیکار متجلی شده است. این افراد از همرزمان خود گفته‌اند. دوستانی که وقتی پیشانی‌هایشان بر خاک بود، به سوی معشوق شتافته‌اند. دلاور مردانی که در زیر باران گلوله‌ها به اقامه‌ی نماز پرداخته‌اند. شجاعانی که در لحظات آخر زندگی - هنگامی که دشمن جسم پاکشان را آماج گلوله‌های خود قرار داد - باز هم از یاد خدا غفلت نکردند و لحظه‌ای کارشان را به تأخیر نینداختند. در پایان کتاب نیز - تحت عنوان ضمایم - عکسهایی از لحظات برپایی نماز در جبهه‌های نبرد جمع‌آوری و ارائه شده است.
تا شهادت
مریم کاظم‌زاده (مهران). - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1373.
146، [14] ص: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 100).
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: دستمال سرخ؛ بی‌نشان؛ جانفشانی؛ سومین بار؛ نان حلال؛ قهرمان شهادت؛ دلاور پیر؛ ساقی؛ تکاور میدان؛ آخرین بار.
کتاب «تا شهادت» یادداشتهای خانم مریم کاظم‌زاده درباره‌ی تعدادی از شهدای همرزم همسرش - که خود او آنها را به خوبی می‌شناخت - در سالهای اول جنگ تحمیلی است. در این یادداشتها خانم مریم کاظم‌زاده خاطرات خود را از وقایع کردستان می‌نویسد و درباره شجاعت، ایمان، از جان گذشتگی و ایثار این مردان صحبت می‌کند و بدین گونه وسیله‌ای فراهم می‌آورد تا یاد آنها را برای همیشه جاودانه سازد. این شهیدان عبارتند از: شهید منصور اوسط؛ شهید جهانگیر جعفرزاده؛ شهید عباس اردستانی؛ شهید عباس داورزنی؛ شهید محمدرضا مرادی؛ شهید عباس مقدم؛ شهید حاجی مردپیشه؛ شهید نجمی؛ شهید محمد جهان‌بین؛ و شهید علی تیموری.
تا مرز دیدار
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ستاد مرکزی، معاونت تبلیغات، 1367.
150 ص.
این کتاب به مناسبت فرا رسیدن دهمین سالگرد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
«تا مرز دیدار» مجموعه‌ای است که با الهام از خاطرات برادران رزمنده نوشته شده است. این کتاب، شرح فداکاری‌ها، ایثارها و رشادتهای مدافعان بی‌نام و نشان اسلام عزیز است که در خطه‌ی کردستان برای حفظ استقلال و امنیت و ارزشهای متعالی اسلام تلاش نموده‌اند. این مجموعه شامل هشت خاطره داستانی کوتاه به نامهای «نماز در آتش، یا حسین، آقا معلم، تا مرز دیدار، لباس دامادی، فرق شکافته، لا ینصرون و شهردار» است. آنچه که در همه‌ی این خاطرات به چشم می‌خورد، لطف خداوند نسبت به رزمندگان اسلام است و ظلم و ستم افراد کومله و دمکرات نسبت به مردم کردستان.
تانکهای به گل نشسته: خاطرات چند تن از اسرای عراقی
مترجم حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
184 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 69).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Grounded Tanks: the memoirs of Iraqi presoners of War
[ صفحه 849]
عنوان روی جلد: تانکهای به گل نشسته: خاطرات اسرای عراقی.
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: تپه‌های مرگ؛ تانکهای به گل نشسته؛ چند قدم تا آزادی؛ روزهای قیام المدینه؛ آخرین پاتک.
این کتاب، مجموعه‌ای از خاطرات اسرای عراقی بوده، در پنج بخش تنظیم شده است. بخش اول، شرح حمله‌های ناموفق عراقی‌ها به مواضع رزمندگان ایرانی و رفتار خشن فرماندهان و افراد گارد مخصوص حزب بعث است. بخش دوم، نه خاطره از شکست نیروهای عراقی و عکس‌العمل آنها در برابر نیروهای جان بر کف ایرانی است بخش سوم، هفت خاطره از آغاز جنگ و حمله‌ی نیروهای بعثی به کردهای معارض عراقی و کشتار آنهاست. «روزهای قیام المدینه» خاطره‌ای است از قیام مردم شهر «المدینه» بر ضد دولت بعثی، پس از حمله‌ی عراق به کویت و پس از آن، حمله‌ی آمریکا به جنوب عراق و وضعیت مردم شهر در پی بازگشت نیروهای بعثی و سرکوب قیام آنها و فرار تعدادی از آنها به ایران. خاطرات آخرین بخش به «انتظار شروع جنگ، حمله‌ی عراق به شهر مهران و غارت و تخریب منازل ساکنان آن، جنگ با ایران در نواحی گیلانغرب، میمک و مجنون و حملات و ضد حملات ناموفق ارتشیان عراق» اختصاص یافته است.
تبسم سنگر، مجموعه خاطرات
گردآورنده محسن سیوندیان. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 144.1375 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 18).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی 73 خاطره از رزمندگان اسلام است که در آنها از حوادث و رویدادهای جبهه و رزمندگان سخن گفته شده است. نمونه‌هایی از موضوعهای خاطرات نقل شده عبارتند از: «تواضع فرماندهی لشکر، شهید حاج حسین خرازی؛ رقص سرباز عراقی در خط؛ بمباران شیمیایی جزیره‌ی ام‌الرصاص در منطقه‌ی عملیاتی کربلای چهار؛ خاطراتی از بیسیمها و بیسیم‌چیها؛ مراسم صبحگاه؛ میدان مین؛ عملیات در ارتفاعات قوچ سلطان؛ نماز شب؛ موشهای موذی سنگر؛ رزم شبانه؛ گرفتن گرای توپخانه‌ی دشمن؛ خاطراتی از خمپاره، کرم سنگر، کلاه آهنی، چای خوردن و...» تعدادی از این خاطرات مربوط به برخی شهیدان است که از میان آنها می‌توان از شهیدان زیر نام برد: «مسعود نقیه؛ حمید نقیه، محمد سیدیان، صالح خانعلی، مرتضی عموعلی، رضا سنایی، حسن عابدی، مسعود کیوان‌آرا، مسعود چلمقانی، مجید کریم‌پناه، و محمود دهقان».
تپه‌های حاج عمران (خاطرات اسرای عراقی)
ترجمه حمید محمدی، محمدحسین زوار کعبه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1375.
218 ص. (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 136).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Haaj Omran Hills, Iraqi Captives memoirs.
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: تپه‌های حاج عمران؛ زخمهای هود؛ مخفیگاه فاو؛ التهاب رمادی؛ اعلام الصویر؛ یالهای پنجوین؛ در کرانه‌ی کرخه؛ بلندیهای خانقین؛ انهدام حلبچه؛ پرچم سفید.
کتاب «تپه‌های حاج عمران» مجموعه‌ی خاطرات اسرای عراقی است. «تپه‌های حاج عمران»، اسارت در روزهای
[ صفحه 850]
اول جنگ؛ «زخمهای هور»، زخمی شدن، اسارت، فرار و اسارت مجدد؛ «مخفیگاه فاو» اسارت سرباز عراقی که تا چهار ماه پس از فتح فاو، در آنجا مخفی بود؛ «التهاب رمادی» دوستی یک افسر عراقی با اسیر ایرانی در بازداشتگاه رمادی، تبعید او به جبهه و تسلیم شدن به نیروهای اسلام؛ «اعدام الصویر» خاطره‌ی افسر اطلاعاتی از ارتش عراق، که پس از بیان خاطرات خود درباره‌ی اعدام، شکنجه و کشتار مردم عراق، به جبهه فرستاده شده، اسیر می‌شود؛ «یالهای پنجوین»، اسارت سربازی که مجبور شده در جبهه بماند در منطقه‌ی شلمچه؛ «در کرانه‌ی کرخه»، و «بلندیهای خانقین» اسارت سربازان عراقی در اوایل جنگ است. بقیه‌ی خاطرات نیز شرح اسارت سربازان عراقی پس از بمباران حلبچه است.
تجاوز که آغاز شد، مجموعه خاطره
سید محسن علامه؛ به کوشش محمدقاسم فروغی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، [بی‌تا].
ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای هشت سال دفاع مقدس؛ مجموعه خاطره: 4).
این کتاب به مناسبت سالروز آغاز عملیات بیت المقدس منتشر شده است.
کتاب «تجاوز که آغاز شد» مجموعه‌ی خاطراتی از آغازین روزهای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. این کتاب در دو بخش مجزا تنظیم شده است. در ابتدای کتاب فرازهایی از سخنان حضرت امام خمینی (ره) و آیت‌الله خامنه‌ای آورده شده و به نقض قراردادهای بین‌المللی در روزهای آغاز جنگ اشاره شده است. در فصل اول با آوردن خاطراتی از مرزنشینان در مورد شروع جنگ، وضعیت مناطق جنگی در غرب و جنوب کشور در آن زمان مورد بررسی قرار گرفته است. در این خاطرات مردم از بی‌پناهی و غافلگیر شدن در شهرها و روستاها سخن گفته‌اند. در فصل دوم، خاطرات اسرای عراقی در مورد تجاوز به خاک ایران اسلامی و آغاز جنگ، رفتار وحشیانه‌ی نیروهای عراقی و جنایات آنان نقل شده است. در انتهای کتاب متن کامل ترجمه شده‌ی قرارداد 1975 الجزایر و همچنین شرح مختصر عملکرد عراق در رابطه با جمهوری اسلامی ایران از خرداد ماه 1358 لغایت شهریور 1359 به چاپ رسیده است.
ترمه نور، مجموعه خاطرات 47 شهید
مریم شعبان‌زاده. - تهران: نشر خرمشهر، (چاپ اول): 369.1378 ص.
کتابنامه: ص. 369 - 367.
چاپ قبلی: کنگره بزرگداشت سرداران و شهدای استان سیستان و بلوچستان، 1377.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطراتی درباره‌ی 47 شهید است که از زبان دوستان و همرزمان آنها بیان شده است. هر یک از این عزیزان در زمان حیات خود خاطره‌ای از خود بر جای گذشته‌اند که انتشار آنها، امروز در فقدان این شهیدان، می‌تواند راهگشا باشد. موضوع خاطرات عبارت است از: «صراحت گفتار، حل مشکلات، نیکی به والدین، اهمیت دادن به ادای فرضیه‌ی نماز در اول وقت، عشق به ولایت، آرزوی شهادت، وفای به عهد و صله‌ی‌رحم». در یکی از این خاطرات، «حسن شهرکی» (از دوستان شهید «اسحاق رنجوری مقدم») می‌گوید: «شهید مقدم به مسائل اعتقادی اهمیت زیادی می‌داد. روزی می‌خواست برای شرکت در جلسه‌ای به فرمانداری برود و بیمار بود و تب شدیدی داشت. در بین راه ناگهان نگاهی به ساعت خود انداخت و گفت: وقت نماز است، توقف کنید! ایستادیم و نماز را به جماعت برپا کردیم.»
[ صفحه 851]
تشنه شبنم (جرعه‌ای از کوثر، 1)
ویراستار مهدی بیگلری، اصغر استاد حسن معمار؛ به اهتمام دفتر هنر و ادبیات ایثار. - تهران: بنیاد جانبازان انقلاب اسلامی، دفتر هنر و ادبیات ایثار، معاونت فرهنگی، اجتماعی و هنری، (چاپ اول): 243.1377 ص.
عنوان دیگر: مجموعه جرعه‌ای از کوثر (1): تشنه شبنم
شمارگان: 5500 نسخه.
مندرجات: به انتظار رویت خورشید / مهرداد آگین؛ انتخاب مجدد / حمید داوودآبادی؛ تا افق راهی نیست / حسین رحمانی؛ بازگشت از دیدار / محمود رفیعی؛ طواف مکه در شمال فکه / اکبر مرتضوی؛ بالاتر از درد / حسین مصیبی؛ تشنه شبنم / اسماعیل یکتایی لنگرودی.
مطالب این کتاب، مصاحبه و گفت و شنود با هفت جانباز است. کتاب، هفت بخش دارد. مقدمه، تاریخچه‌ی مختصر ادبیات مکتوب دفاع مقدس، سازمانها و افراد فعال این زمینه مطرح شده است. هر بخش، عنوان مجزایی دارد که از محتوای مصاحبه‌ها و از نحوه‌ی جانبازی افراد مصاحبه شونده گرفته شده است. مطالب مصاحبه‌ها در ارتباط با جانبازان و جانبازی است؛ از جمله: «اطلاعات مربوط به تحصیلات، فعالیت‌های سیاسی و ورزشی، مناطق، چگونگی و عملیاتهای جنگی که مصاحبه شوندگان در آنها حضور داشته‌اند، دیدگاه آنها نسبت به پدیده‌ی جانبازی، نگرش خانواده و جامعه نسبت به جانبازان، خاطراتی چند از مجروحیت، شهدا، حضور در بین مردم و خانواده ارتباط با ائمه (ع) و امام زمان (عج)، معجزه‌های رؤیت شده، رؤیت ائمه‌ی اطهار و...».
تقدیری که گم نشد: مجموعه خاطره‌ی شهیدان استان فارس
به کوشش کمیته‌ی تألیف و تدوین؛ جمع‌آوری خاطرات کمیته‌ی حفظ آثار. - شیراز: کنگره سرداران و 14 هزار شهید استان فارس، (چاپ اول)؛ 102.1381 ص.
طراح روی جلد: راضیه نجابتی.
شمارگان: 3000 نسخه.
خاطرات، مربوط به شهیدان «حسن عیدی، ابوالقاسم چوپان، علی‌اصغر نینوا، محمدباقر مازندرانی، علی‌محمد کرمی ابوالوردی، علی‌اکبر حبشی، محسن خسروی، محمدعلی دعایی و عبدالعلی نیکویی» هستند.
کتاب حاضر حاوی نه خاطره از نه شهید استان فارس است. خاطرات عبارتند از: خاطره‌ی مادر شهید عیدی از شناسایی پیکر شهید به کمک علایم سوختگی و خال موجود در بدن او؛ خاطره‌ی برادر شهید چوپان از مجروح شدن او در جبهه؛ روایت برادر شهید نینوا از برخورد وی با مسایل خانواده و بازدیدکنندگان جبهه و شهادت وی در عملیات والفجر ده؛ خاطره‌ای از همسر شهید مازندرانی درباره‌ی اهمیت دادن او به نماز و آخرین وداع؛ خاطره‌ی همسر شهید ابوالوردی از نحوه‌ی آشنایی و ازدواج و شهادت؛ خاطراتی از همرزم و دوست شهید حبشی در شتاب او برای انجام امور خیر؛ خاطرات مادر شهید خسروی درباره‌ی خواب دیدن او، اذیت و آزار منافقین و شهادت او و پدرش؛ خاطره‌ی خواهر شهید دعایی از دوران قبل از انقلاب و برخورد با مدیر مدرسه‌ی برادرش؛ خاطره‌ی همرزم شهید نیکویی در برخورد با کسی که فقط به فکر عبادت و گوشه‌گیری بود.
تندر تانکها، مجموعه خاطرات
به کوشش احمد لقمانی. - [اصفهان]: مرکز بازسازی زرهی سرلشکر شهید مهدی زین‌الدین، (چاپ اول): 1378.
168 ص. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 168).
[ صفحه 852]
شمارگان: 5000 نسخه.
زندگینامه و خاطرات هفت سردار شهید در هفت بخش مجزا در این کتاب ارائه شده است. سرداران شهید عبارتند از: «رضا امانی (قائم مقام لشکر سی زرهی و فرماندهی تیپ زرهی 28 صفر؛ متولد 1339 و شهید در عملیات والفجر هشت)؛ رضا مجیدی (مسؤول ستاد تیپ زرهی سپاه؛ متولد اصفهان در سال 1338 و شهید در عملیات بیت المقدس)؛ اصغر لاوی (فرماندهی گردان تانک محمد رسول‌الله (ص)، فرماندهی تیپ 161 امام صادق (ع)، فرماندهی سپاه نطنز، فرماندهی گردان زرهی لشکر سی و گردان 38 ذوالفقار؛ متولد خرمشهر در 1338 و شهید در 29 / 10 / 65)؛ حاج ابراهیم جعفرزاده (فرماندهی زرهی قرارگاه نصر، مسئول طرح و برنامه لشکر سی زرهی و فرماندهی تیپ 28 صفر؛ متولد اصفهان در سال 1339 و شهید در عملیات بدر)؛ حبیب‌الله شاه‌سنایی (فرماندهی عملیاتی خط پدافندی مهران، مسؤول مهندسی هور و محور عملیاتهای قدس یک و دو، جانشین تیپ زرهی لشکر 25 کربلا؛ متولد جنیران اصفهان در سال 1343 و شهید در عملیات والفجر هشت)؛ رضا عسگری (متولد برزان اصفهان در سال 1336 و شهید در عملیات بیت المقدس)؛ محمد کریمی (فرماندهی تیپ زرهی پس از ادغام تیپ 28 صفر و 25 کربلا؛ متولد احمدآباد آبادان در سال 1341 و شهید در عملیات والفجر هشت)».
توپها را برگردانید
موسی غیور. - تبریز، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز، معاونت فرهنگی، (چاپ اول): 1375.
148 ص.: عکس.
طراح روی جلد: مهدی نعلبندی.
شمارگان: 3500 نسخه.
کتاب حاضر شامل پانزده خاطره از هشت سال دفاع مقدس - به نقل از دانشگاهیان دانشگاه‌های تبریز و علوم پزشکی تبریز - است که در جبهه‌ها حضور داشته‌اند. هر خاطره شامل نام راوی و مقطع تحصیلی او در دانشگاه به همراه سمت وی در جبهه‌ها است. در پایان کتاب نیز نمونه‌ی تصاویری از خاطرات با عنوان مربوطه و زیرنویس شرح عکس ارائه شده است. نمونه‌ی دستخط شهید مهدی باکری (فرماندهی لشکر عاشورا) و شهید مرتضی یاغچیان (معاون لشکر عاشورا) به فرماندهی گردان شهید مصطفی خمینی در محور ساواپا آمده است.
تولد در محراب (خاطرات رزمندگان اسلام)
به کوشش غلامحسین قره‌گوزلو با همکاری معارف فرهنگی و تبلیغات ستاد کل نیروهای مسلح. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، 1372.
129 ص.
بنابر آنچه در مقدمه‌ی کتاب آمده است، در این کتاب، سعی بر آن بوده تا گامی کوچک در تحقق هدف بزرگ حفظ آثار هشت سال دفاع مقدس برداشته شود. این مهم به کمک ثبت و ضبط رشادتها، صلابتها و مقاومت رزمندگان انجام گرفته است. هدف نویسنده، سپردن این گنجینه به دست نسلهای آینده و جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب اسلامی، به دست دشمنان بوده است. در تنظیم کتاب سعی شده است حقایق جنگ تحمیلی از زبان قهرمانان آن با همان خلوص و صداقتی که در حرکات و سخنان آنان مشاهده می‌شود، با اندک تغییری در متن آن بازگو شود. این کتاب، مجموعه‌ی پنج خاطره است. خاطرات مملو از ایثار، گذشت و فداکاری، رشادت و دلاوری و عشق به معبود و شهادت و خاندان رسول‌الله (ص) و حضرت امام (ره) هستند و نمونه‌هایی از امدادهای غیبی نیز در بین آنها دیده می‌شود. در انتهای کتاب نیز فهرستی از نام گویندگان خاطرات درج شده است.
[ صفحه 853]
تیپ هشتاد و سه
به کوشش: محمدعلی دیباجی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، (چاپ اول): 1370.
107 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 26).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Brigade 83: Memories of Clerical Combatants.
این کتاب، دومین مجموعه از خاطرات روحانیون رزمنده‌ای است که از طرف ثبت خاطرات تیپ مستقل 83 امام جعفر صادق (ع) (روحانیون رزمی تبلیغی) منتشر می‌شود. کتاب حاوی دوازده خاطره به نقل از شش رزمنده‌ی روحانی و طلبه است که در آن، از مبارزات و ایثار و فداکاری روحانیون و طلبه‌ها در عملیاتهای والفجر یک، والفجر هشت، کربلای یک، چهار و پنج، بیت المقدس دو و بیت المقدس هفت در مناطق عملیاتی در جزیره‌ی مجنون، فاو، جنوب خرمشهر، فکه، مهران، شرق بصره و ماووت سخن گفته‌اند. آنها در این خاطرات، «روحیه‌ی شهادت‌طلبی شهیدان همرزم خود، ایثار و فداکاری آنها، وضع جبهه‌ها و دلاوری رزمندگان اسلام» را وصف کرده‌اند.
تیر خلاص
رضا برجی، سلطانی رسول ملاقلی‌پور. - تهران: کمان، (چاپ اول): 1379.
48 ص. - (خاطره؛ 2).
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب «تیرخلاص»، مجموعه‌ی پنج خاطره از رزمندگان اسلام است که طی آن، صحنه‌هایی از جنگ تحمیلی و ارزشهای دفاع مقدس به تصویر کشیده شده است. «تیر خلاص» عنوان یکی از این خاطرات است که در آن، راوی، خاطره‌ای از عملیات مشترک هوانیروز و سپاه در کرمانشاه، در دره‌ی باینگان، (نزدیک حلبچه) را بازگو می‌کند. در این عملیات (که برای زدن پل هوایی بر فراز دره‌ی باینگان، برای عبور نیرو صورت می‌گیرد)، از شماری چرخبال و الاغ استفاده می‌شود. اما در حین عملیات، هواپیماهای عراقی محل را بمباران می‌کنند و تعدادی از حیوانات باربر کشته و مجروح می‌شوند. راوی خاطره و همرزمان وی مجبور می‌شوند برای راحت کردن حیوانات مجروح، «تیر خلاص» به مغز آنها شلیک کنند.
جاده پیروزی: مجموعه خاطرات جهادگران جهاد سازندگی شهرستان دامغان در دفاع مقدس
تهران: وزارت جهاد سازندگی، مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، 1374.
128 ص. - (مجموعه خاطره: 9؛ مجموعه آثار: 35).
کتاب «جاده پیروزی» به مناسبت روز سوم خرداد، روز فتح خرمشهر، منتشر شده است - مجموعه‌ی خاطرات جهادگران شهرستان دامغان از دوران دفاع مقدس است. این جهادگران ایثارگر از اوضاع و احوال جبهه‌ها در روزهای اول جنگ سخن گفته‌اند و غافلگیر شدن دشمن، تمام شدن مهمات، چگونگی ایجاد خاکریز، فعالیت شبانه‌روزی و خطراتی که هر لحظه سنگرسازان با آنها روبه‌رو بودند، ترس سربازان عراقی از رزمندگان ایرانی، فرار تانکهای دشمن، ایجاد خاکریزها و جاده‌ها و شادی و غم در جبهه‌ها را بیان کرده‌اند. در انتهای کتاب نیز تصاویر شهدای جهاد سازندگی دامغان در دفاع مقدس به همراه مشخصات شناسنامه‌ای و محل شهادت شهدا آورده شده است.
[ صفحه 854]
جاده‌های دوزخ، خاطرات سه تن از افسران اسیر عراقی
نویسندگان: احمدعلی عبدالله، صباح نوری، علی حسن حسین الحسینی؛ گردآوری دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ مترجم: محمدحسین زوار کعبه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1375.
160 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت خاطرات؛ 97).
عنوان دیگر: جاده‌های دوزخ: خاطرات احمدعلی عبدالله، صباح نوری، علی حسن حسین الحسینی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Roads to Hell: The memoirs of three POW Ieaqi officers
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب خاطرات سه تن از اسرای افسر عراقی است. «بانگ آشنای نجات، هجرت به میهن و زیباترین سرنوشت» عناوین این سه خاطره است. نویسندگان، در ابتدای خاطرات خود، مختصری از زندگی خود را شرح داده، نحوه‌ی حضور خود را در جبهه شرح می‌دهند. هر یک از خاطرات، نشانی از شایستگی، شهامت و دلاوری نیروهای اسلام و ترس و زبونی نیروهای دشمن دارد. هر یک از این افسران، فرماندهی نیروهای کماندویی بوده‌اند؛ نیروهایی که باید از بهترین افراد باشند؛ اما خاطرات آنان نشان دهنده‌ی روحیه‌ی پایین عراقی‌ها و نداشتن انگیزه جهت ادامه‌ی جنگ و همچنین فشار فراوان مقامات بالای ارتش عراق بر نیروهای تحت امر خود، جهت ترغیب آنها به جنگ است. با وجود این، نیروهای عراقی به طرق مختلف سعی در دور شدن و فرار کردن از جبهه‌ی جنگ داشته‌اند. این افسران، اسارت در دست رزمندگان اسلام را عین آزادی و تولدی دوباره می‌دانند.
جانماز معطر
انتخاب متن: جلیل صفری؛ ویراستاری: بشیر خزامی‌پور؛ بازنویسی: جلیل صفری. - تهران: سازمان نهضت سوادآموزی، دفتر تحقیق و تألیف کتب درسی، 1375.
28 ص.: مصور، نقاشی. - (مجموعه ایثارگران؛ 1).
مجموعه این خاطرات، که بالغ بر چهارده خاطره است، از کتابهای «پیشانی و خاک» و «پیشانی سوخته» انتخاب و ساده‌نویسی شده است. تمامی این خاطرات که در ارتباط با نماز می‌باشند، به نحوی بیانگر عزم و اراده‌ی قوی آزادگان جهت مقاومت در برابر دشمن و تحمل آزار و اذیت نیروهای عراقی و شجاعت و شهامت این عزیزان می‌باشد. در خاطره‌ی «حتی دعای بعد از نماز» آمده است: «نیمه‌های شب بود که نیروهای عراقی به ما حمله کردند. آنها به شدت به طرف ما تیراندازی می‌کردند. هوا داشت روشن می‌شد. همه به فکر نماز بودیم و ممکن بود نماز قضا شود. نماز آن روز صبح را به طور خاصی خواندیم. یک نفر با حالتی نزدیک سجده نماز می‌خواند و بقیه مواظب بودند. وقتی نمازش تمام می‌شد، اسلحه را برمی‌داشت و می‌جنگید تا دیگری نماز بخواند. حتی بعضیها دعای بعد از نماز را هم از دست ندادند.» نام راویان خاطرات در پایان آنها ذکر نشده است.
جاودانه‌ها: برگزیده مسابقات خاطره نویسی «روایت عشق» 1377
گردآورنده معاونت فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی استان فارس؛ به کارشناسی تحقیق و پژوهش. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 1379.
58 ص. - (روایت عشق).
شمارگان: 2200 نسخه.
این کتاب، شامل چهارده خاطره از چهارده شهید است. اسامی این شهیدان و موضوع خاطرات آنها عبارت است از: «شهید محمد باصری، جزیره‌ی مجنون؛ شهید محمدکاظم حقیقت؛ شهید خیران؛ شهید اکبری؛ شهید مهدی قلی‌فیروز و امر به معروف پس از شهادتش؛ شهید علی‌نقی ابونصیری و خاطراتی از وی به نقل از همسرش؛
[ صفحه 855]
شهید محمد باصری و مسابقه‌ی فوتبال در اردوگاه اسرا پس از قبول قطعنامه‌ی 598؛ شهید عبدالرضا سلیمانی و شناخته شدنش از تسبیح سفید؛ شهید علی سلطانی در عملیات بستان؛ پیکر بی‌سر شهید علی سلطانی؛ شهید مجید زواره عربی و مراسم عروسی وی؛ شهید منصور خادم صادق و حفر کانال؛ شهید حسن لاری‌زاده به نقل از مادر شهید و شهیده نازپری تسلیمی و لحظه‌ی شهادت وی در بمباران، به نقل از فرزندش».
جاودانه‌ها: مجموعه خاطرات رزمندگان
تهران: سازمان روزنامه جمهوری اسلامی، (چاپ اول): 1378.
232 ص.: مصور.
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب به مناسبت یکصدمین سال ولادت امام خمینی (ره) منتشر شده است.
این مجموعه، خاطراتی از جبهه و جنگ است که برخی به نقل از آشنایان و همسنگران شهیدان و رزمندگان و راویانی که نام آنها زیر هر خاطره ذکر شده است، و برخی هم از دستنوشته‌ها و یادداشتهای شهیدان تهیه شده‌اند. این خاطرات در پنج قسمت مجزا تنظیم شده‌اند: «شبنم یاد»، شرح رشادت و شجاعت رزمندگان در عملیاتهای جبهه است؛ «در جستجوی نور»، خاطرات افراد ویژه‌ی تفحص، از یافتن پیکرهای پاک شهیدان به صورت فردی و گروهی است؛ «غریبانه‌ها»، خاطرات آزادگان است از دوران اسارت و رفتار با آنان در اردوگاهها؛ «علمداران تخریب»، خاطراتی از تخریبچی‌ها در میادین مین و شهدای تخریبچی است؛ «دشمن شکاران»، خاطراتی است از آر. پی. جی. زن‌ها در هنگام شکار تانکهای دشمن و شهدای آر. پی. جی. زن و «هنگامه‌های شهادت»، خاطراتی از آخرین وقایع و ساعات قبل از شهادت شهیدان است. در ابتدای کتاب، عکسی از شهید محمدحسین (جانبازی که خاطره‌ای از بخش «در جستجوی نور» از او است) ارائه شده است.
جدال در زیویه: با خاطراتی از محمدتقی مشکوری، عباس پاسیار - ولی صابری و حمید حسینی
تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 79.1370 ص.: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات: 29).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Battle in Zivieh
شمارگان: 6600 نسخه.
کتاب در چهار بخش تدوین شده است. در بخش نخست، خاطرات شهید محمدتقی مشکوری (که به عنوان تخریبچی در جبهه‌ها حضور داشته) تحت نام «یک بال و صد پرواز» آمده است. در این خاطره، نحوه‌ی حرکت مین گذارها در هنگام عملیات، شجاعت این عزیزان، ملاقات یکی از مجروحان با امام زمان (عج) و شهید شدن بسیجیان تخریبچی در میدانهای مین وصف شده است. در بخش دوم، خاطرات عباس پاسیار از جبهه‌های کردستان به چاپ رسیده است. در این خاطره، مبارزه برای آزادسازی بانه و سردشت از دست کومله و نبرد در منطقه‌ی زیویه تشریح شده است. بخش سوم، خاطرات ولی صابری تحت عنوان «دژ انصار» است که به فتح شلمچه و بیرون راندن دشمن از دژ مرزی و شهادت گروهی از بسیجیان اختصاص دارد. در بخش چهارم، خاطرات حمید حسینی - در مورد عملیات کربلای چهار و شناسایی مناطق اطراف شلمچه - آمده است.
[ صفحه 856]
جلوه‌های ایثار
بازنویس: محمدرضا یوسفی کوپایی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، لشکر رزمی 8 نجف اشرف، 1375.
91 ص. - (مجموعه نجف در کربلا؛ 10: خاطرات)
طرح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
مطالب این کتاب شامل خاطرات دلاور مردان عملیاتهای آبی - خاکی خیبر و بدر است. از محتوای خاطرات می‌توان علاقه به تلاوت قرآن و ذکر و عبادات و خلوص رزمندگان را دریافت. مثلا در یکی از خاطرات ذکر شده است که رزمنده‌ای هنگام انتقال دو اسیر عراقی به پشت جبهه، طبق عادت همیشگی، آیاتی از قرآن را تلاوت می‌کند و متوجه می‌شود که اشک از چشمان اسیران سرازیر شده است. علت را می‌پرسد. می‌گویند: «به خاطر تبلیغات رژیم بعثی، فکر نمی‌کردیم نیروهای ایرانی این قدر با قرآن و اسلام مأنوس باشند.»
جلوه‌هایی از عرفان در هشت سال دفاع مقدس
بازآورنده آموزش عقیدتی شیلات گیلان. - رشت: آموزش عقیدتی شیلات گیلان، (چاپ اول): 124.1378 ص.
شمارگان: 1000 نسخه.
کتاب حاضر شامل 92 خاطره از حالات روحانی و عرفانی حضرت امام (ره)، رزمندگان و شهدا است که برگرفته از انجام فرائض و مستحبات توسط ایشان - نظیر: روزه، نماز، سجده، نماز شب و دعاها و زیارات (همچون: دعای توسل، دعای کمیل و مواردی از این قبیل) - است که از زبان همسر، برادر، آشنایان و همرزمان شهدا و رزمندگان نقل شده است. در زیر هر خاطره، نام راوی و مأخذ برگرفته شده نیز ذکر گردیده است. از جمله این خاطرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: «نماز شب امام (ره) و سفارش به عبادت در جوانی، زخمی شدن در هنگام نماز و ادامه‌ی نماز، ادای نماز شب شهید غلامرضا (اکبر) در حین عملیات کربلای سه، نماز خواندن زیر آتش شدید دشمن توسط رزمنده حسین چوپانیان، خاطره‌ی همسر شهید همت از ذکر اسامی شهدای عملیات آینده توسط او، خاطره‌ی صلوات به جای پول ساعت و نامهای از شهیدی که قرض به دیگر رزمندگان را سفارش کرده و...».
جنگ بلدوزر، مجموعه قصه و خاطره
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 126.1366 ص.: عکس.
شمارگان: 10000 نسخه.
مندرجات: خاطره: روز اول، جنگ بولدوزر، فرشتگان رحمت، آن روز که کارون در آتش سوخت، دو نامه. قصه: چشم در چشم، راز دو آینه، شب عاشورا، نامه آشنا و نگاه غریبه، بچه جنوب.
این کتاب مجموعه‌ای از برگزیده‌ی آثار مسابقه‌ی بزرگ فرهنگی قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) است. این مجموعه در دو قسمت خاطره و قصه تنظیم شده است: در بخش خاطره، برادران «رضا اسدی، هادی جعفری، اکبر ثالثی، نواز فرهمند، غلامعلی رجایی، و مهدی مراد حاصل» از خاطرات خود در عملیاتهای سوسنگرد، بستان، کربلاهای چهار و پنج، نبردهای شرق کارون و شمال آبادان و... و ثامن‌الائمه سخن می‌گویند. جنگ بولدوزر با لودر عراقی، شجاعت و شهامت برادران غواص و حمله‌ی رزمندگان هوانیروز که سبب آتش گرفتن تانکها می‌شوند، از جمله این خاطرات است. قصه‌ها نیز نشانگر جسارت و شجاعت خلبانان هستند و حکایت از دلیر مردی رزمندگان برای دفاع از خرمشهر با کمترین امکانات و فتح خرمشهر در سوم خرداد و پیروزی در سایر عملیاتها می‌کنند و از دلمشغولی‌های خانواده‌های رزمندگان، جانبازان و آزادگان.
[ صفحه 857]
چهارده سردار
تدوین احمد امامی‌راد. - مهدیه، (چاپ اول): 1380.
194 ص.
عنوان روی جلد: 114 [یکصد و چهارده] خاطره برگزیده از 14 [چهارده] سردار شهید، شهیدان، چمران، باکری، همت، زین‌الدین، بروجردی، کلاهدوز و...
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 5000 نسخه.
این مجموعه حاوی 114 خاطره‌ی برگزیده از چهارده سردار شهید است. این سرداران شهید عبارتند از: «مصطفی چمران؛ مهدی زین‌الدین؛ مهدی باکری؛ علی احمدی؛ مهدی خندان؛ محمدابراهیم همت؛ احمد حسینی‌فر؛ علی‌اکبر حاجی‌پور؛ محمد بروجردی؛ یوسف کلاهدوز؛ حسین علم‌الهدی؛ بهرام شیخی؛ عمران پستچی و یدالله کلهر». خاطرات، از مادر، پدر، همسر، برادر، خواهر، همرزمان و همقطاران آنها نقل شده‌اند. برخی از مطالب درباره‌ی موارد زیر هستند: «رشادتهاو شجاعتها در عملیاتهای متعدد، کمک به مستمندان و آشنایان، ازدواج، رسیدگی به امور رزمندگان، شفاعت خواستن، خواب دیدن ائمه (ع) و امام زمان (ع)، راز و نیاز شبانه، رعایت همسایه‌های محل سکونت، دائم‌الوضو بودن، لحظات آخر قبل از شهادت و...».
چهل خاطره از هشت سال مقاومت پیروز
تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت فرهنگی، بخش مطالعات و تحقیقات، [1364؟.] 83 ص.
عنوان از روی جلد.
شمارگان: ذکر نشده است.
این کتاب، شامل چهل خاطره از رزمندگان اسلام است. موضوع خاطرات را می‌توان (به صورت کلی) به چند دسته تقسیم کرد: خاطراتی از اوایل جنگ تحمیلی، خاطراتی از عملیاتها و خاطراتی از امدادهای غیبی. نمونه‌هایی از خاطرات عبارتند از: اجرای تئاتر در منطقه‌ی عملیات ولایت فقیه آبادان، خاطره‌ای از نماز صبح در عملیات فتح المبین، حماسه‌ی هویزه و به شهادت رساندن یک کودک توسط سرگرد عراقی، خاطره‌ای از شهید حاج حسین خرازی، تثبیت تنگه چزابه و نقش شهید باقری در عملیات طریق القدس، خاطره‌ای از منطقه‌ی مهران، خاطره‌ای از عملیات ظفر و عملیات بیت المقدس، خاطره‌ی یک فرمانده از شهید شیخ عبدالله میثمی، خاطره‌ی شکار تانک در مرحله‌ی دوم عملیات والفجر هشت، خاطره‌ی پیش‌بینی شهادت برادر حسین‌زاده، فرماندهی گردان.
حدیث جبهه (1)
جهاد سازندگی، ستاد مرکزی، پشتیبانی و مهندسی جنگ، واحد ثبت وقایع جنگ. - تهران: جهاد سازندگی، ستاد مرکزی، پشتیبانی و مهندسی جنگ، مرکز نشر فرهنگی رجاء، 1367.
100 ص.
عنوان روی جلد: حدیث جبهه: مجموعه خاطرات رزمندگان اسلام در جبهه‌های حق علیه باطل.
جلد اول «حدیث جبهه» - که مجموعه خاطرات رزمندگان اسلام در جبهه‌های دفاع مقدس می‌باشد - در دو قسمت تنظیم شده است. قسمت اول، خاطراتی است از برادران جهادگر، رزمندگان اسلام و همچنین خاطره‌ای از یک افسر اسیر عراقی؛ که هر یک از این خاطرات، دارای یک عنوان مرتبط با موضوع آن است. قسمت دوم برگرفته از گزارشهای مجله‌ی جهاد و شامل خاطراتی است از رانندگان لودر و بلدوزر جهاد. همچنین چند خاطره از جهادگران شهرستانهای دامغان و سمنان - از زمان اقامت آنها در مناطق سومار - آمده است.
[ صفحه 858]
حدیث جبهه (2)، جلوه‌های ایثار
جاد سازندگی، ستاد مرکزی پشتیبانی و مهندسی جنگ. واحد ثبت وقایع جنگ. - تهران: جهاد سازندگی، ستاد مرکزی پشتیبانی و مهندسی جنگ، 1368.
132 ص.: عکس.
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، جلد دوم از مجموعه کتابهای حدیث ایثار، و مجموعه‌ای از خاطرات برادران جهادگر است. کتاب، با پیام حضرت امام خمینی (ره) به «سنگرسازان بی‌سنگری که آنان را به رساندن ایران به استقلال واقعی تشویق نموده است»، شروع می‌شود و سپس خاطرات جهادگران با عنوانهای مختلف بیان شده است. در این خاطرات، از ماجرای هزاران آواره‌ی جنگزده، مناجات مجروحان، نماز شب خواندن بسیجی‌ها و همچنین حماسه‌ی عملیات مسلم بن عقیل و عبور از میدانهای مین و سیمهای خاردار حلقوی و نیز از حال و هوای معنوی جنگ سخن گفته شده است. تصاویری از جهادگران شهید نیز در پایان کتاب به چاپ رسیده است.
حدیث حماسه، مجموعه خاطرات گردان امیرالمؤمنین
تدوین و بازنویسی: اکبر جوانی، احمدرضا کریمیان. - [بی‌جا]: لشکر 14 امام حسین (ع)، 1375.
172 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 28).
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «حدیث حماسه» مجموعه خاطرات گردان حضرت امیرالمؤمنین (ع) است و به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان گردآوری شده و به چاپ رسیده است. این کتاب شامل 82 خاطره‌ی کوتاه درباره‌ی شهیدان یا مناطق عملیاتی از زبان رزمندگان و همرزمان شهیدان است که در چهار فصل گردآوری شده است. فصل اول: در آموزش شهادت؛ فصل دوم: خروش عرفان؛ فصل سوم: سرود واپسین و فصل چهارم: تبسم گل سرخ نام‌گذاری شده‌اند. این خاطرات حول محور عملیاتهای محرم، بدر، خیبر، تنگه چزابه، بیت المقدس، فتح فاو و ام‌القصر می‌باشند و علاوه بر آن، خاطراتی در ارتباط با امدادهای غیبی و شوخ طبعیهای رزمندگان، حتی در سختترین لحظات، گردآوری شده است.
حدیث حماسه‌ها: گفتار ایثارگران سلحشور
تهیه و تنظیم: وزارت ارشاد اسلامی (اداره کل تبلیغات و انتشارات). - [تهران]: وزارت ارشاد اسلامی، انتشارات شرکت سهامی چاپخانه، (چاپ دوم): 1361.
151 ص.
شمارگان: 30000 نسخه.
مندرجات: پاوه، رستاخیز انقلاب؛ حدیث خونین‌شهر؛ خاطرات آبادان و خونین‌شهر؛ روایت دیگر؛ هویزه؛ خاطراتی از عملیات طریق القدس (بستان) و فتح المبین.
این کتاب، خاطراتی از روزهای آغازین جنگ در شش قسمت است: «پاوه، رستاخیز انقلاب» (از شهید دکتر چمران درباره‌ی روزهای خونین پاوه)؛ «حدیث خونین‌شهر» (چگونگی مقاومت مردم خرمشهر، تلاش مردم برای نجات شهر و شهادت آنها، فعالیت زنان در پشتیبانی و جنایات بنی‌صدر با نفرستادن مهمات)؛ «خاطرات آبادان و خونین‌شهر به روایت یک رزمنده» (شرح مقاومت مردم خرمشهر و آبادان در برابر حملات دشمن و چگونگی سقوط این شهرها)؛ «روایت دیگر» (اشاره‌ای مستند به قصد حمله‌ی عراق به ایران پس از 22 بهمن و پیروزی انقلاب، و عدم توجه مسؤولان وقت به هشدارها)؛ «هویزه» (شرح عملیات هویزه به فرماندهی شهید علم‌الهدی با پشتیبانی ارتش با هدف تصرف هویزه و شهادت علم‌الهدی) و خاطراتی از «عملیات طریق القدس» (بستان) و «فتح المبین» و «سخنی با رزمندگان».
[ صفحه 859]
حریف شب
بازنویسی فهیمه محمدزاده؛ ویراستار هادی عرفانیان. - تهران: شادرنگ، 1380.
217 ص.: مصور (رنگی).
طراح روی جلد: خسرو زینالپور.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب به مناسبت کنگره بزرگداشت سرداران شهید و 23000 شهید استان خراسان به چاپ رسیده است.
کتاب «حریف شب» شامل زندگینامه‌ای مختصر، خاطرات و وصیتنامه سه تن از سرداران شهید است به نامهای: شهید اسدالله کشمیری (متولد 1341 از روستای فرقی در حوالی مشهد که مسئولیت معاونت طرح عملیات در عملیات والفجر 9 را به عهده داشت و در همان عملیات در منطقه ارتفاعات هزار قله به شهادت رسید)، شهید غلامحسین اصغری (متولد سال 1341 از روستای حسن‌آباد مشهد که جانشینی واحد مهندسی قرارگاه نجف را به عهده داشت و در منطقه مهران به شهادت رسید) و شهید غلامحسین پازهر امامی (متولد 1310 از روستای دودانلو اطراف شهرستان درگز که فرماندهی گروهای علی‌اصغر تیپ ویژه شهدا را بر عهده داشت و در عملیات قادر یک در منطقه سیدگان عراق به شهادت رسید). خاطرات به نقل از دوستان، آشنایان، خانواده و همرزمان از دوران کودکی، جوانی، قبل و بعد از انقلاب و حضور در جبهه‌های نبرد است. در پایان کتاب نیز تصاویری رنگی از این شهیدان در جبهه به چاپ رسیده است.
حکایت خوبان
به کوشش فتح‌الله نادعلی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1373.
22،138 ص.: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات؛ 87).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Story of the Good
شمارگان: 3300 نسخه.
حکایت خوبان حاوی بیست خاطره از رزمندگان و فرماندهان سپاه اسلام می‌باشد که توسط همسنگران بسیجی آنان بیان شده است. در هر قسمت نام رزمنده‌ای که در مورد شجاعت، ایثار و ایمان او خاطره گفته شده، و زمان و مکان و نام عملیات ذکر گردیده است. هر خاطره دارای عنوانی خاص است. از جمله این خاطرات، می‌توان «سلولهای نمناک» درباره جعفر محتشم (فرماندهی گردان انصار)، «جاده‌ی کربلا» [درباره‌ی شهید رضا دستواره، قائم مقام لشکر 27 محمد رسول‌الله (ص)]، «عید خونین» (درباره‌ی شهید علی‌اسماعیلی)، «پیک گروهان جهاد یا معلم من» (درباره‌ی شهید عباسعلی اناری تفت)، «فرماندهی مظلوم» [درباره‌ی شهید علی‌اکبر جامی‌پور، فرماندهی تیپ یک و معاونت لشکر 27 محمد رسول‌الله (ص)] را نام برد. در این خاطرات، داشتن ایمان به خدا و عشق به شهادت بسیجیان مورد تأکید قرار گرفته است.
حماسه آفرینان، مجموعه خاطرات
بازنویسی محسن کهتری. - اصفهان: لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1377.
96 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 59).
طراح روی جلد: عباس محمد شفیعی.
مجموعه‌ی حاضر شامل 49 خاطره از رزمندگان اسلام و خانواده‌ی شهیدان درباره‌ی جبهه، عملیاتهای انجام شده و شهدا است. از جمله محتوای خاطرات می‌توان به این موارد اشاره کرد: «پیرمردی از منطقه‌ی سعده در عملیات
[ صفحه 860]
بستان و روحیه‌ی شهادت‌طلبی‌اش، اصابت گلوله‌ی توپ در وسط بازی فوتبال و عمل نکردن آن، انتقال اسرا به پشت جبهه، خاطره‌ی شهید حسین محمدزاده، نحوه‌ی شهادت برادر اکرمی، شجاعت شهید قاسم عربیان در عملیات بیت المقدس، خاطره‌ای از عملیات فتح المبین، شهادت سید محمود سیدیان در روز شهادت فاطمه‌ی زهرا (س)، انهدام سنگر عراقی‌ها در عملیات والفجر چهار در پاسگاه بناسوته عراق، تقاضای شهید در مفقودالاثر ماندن، خاطره‌ای از رزمنده‌ی غواص، خاطره‌ی مادر شهید احمد گل‌آرایی از پیش‌بینی شهادت پسرش، خاطره‌ی جنگ لودر با تانک در مرحله‌ی پنجم عملیات رمضان، تواضع شهید حاج حسین خرازی فرمانده لشکر امام حسین (ع)، شجاعت بسیجی در عملیات رمضان به فرماندهی شهید باقری و...».
حماسه خرمشهر
تهیه و تدوین دفتر اطلاع‌رسانی و پژوهش‌های فرهنگی دفاع مقدس. - تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، گروه انتشارات، 1375.
155 ص.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Epic of khorramshahr
شمارگان: 1000 نسخه.
کتاب از سه بخش عمده تشکیل شده است. بخش اول - خاطرات - شامل چهار فصل است: «فرزندان خرمشهر، یادنامه فتح، یاران خرمشهر و خرمشهر آزاد شد». هر فصل حاوی چند خاطره در رابطه با خرمشهر است. تمامی این خاطرات نشان دهنده‌ی ایمان و استقامت مردم در برابر یورش نیروهای بعثی، عشق به آزادسازی این شهر و دلاوری‌ها و رشادتهای رزمندگان اسلام است. بخش دوم در دو فصل «ویژگی‌های عملیات بیت المقدس و آزادی خرمشهر»، به مقالات اختصاص یافته است. در این بخش به عملیات آزادسازی خرمشهر و تأثیر این معجزه‌ی الهی بر منطقه و ابعاد آن می‌پردازد. در ضمن ایثار و صلابت و غیرت رادمردان این مرز و بوم را نیز ستایش می‌کند. در بخش پایانی کتاب، اشعار سروده شده توسط شاعران متعهد درباره‌ی جنگ و خصوصا خرمشهر و حماسه‌ی آزادسازی آن به چاپ رسیده است.
حماسه‌ی شاخ شمیران: عملیات والفجر 10
تهیه و تدوین تبلیغات و انتشارات چهارمحال و بختیاری. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز فرهنگی، معاونت انتشارات، مدیریت امور کتاب، 1374.
104 ص. - (مجموعه خاطرات جنگ؛ 4)
«حماسه‌ی شاخ شمیران» به مناسبت سالگرد عملیات «شاخ سومر» یا «شاخ شمیران توسط سپاه پاسداران تهیه شده است. کتاب با بیانات مقام معظم رهبری درباره دلاوری‌های رزمندگان استان چهارمحال و بختیاری و در ادامه، پیام سردار سرلشگر محسن رضایی (با تأکید بر نقش تیپ قمر بنی‌هاشم در عملیات والفجر ده) شروع می‌شود. سپس بیانات حجت‌الاسلام والمسلمین ناصری (امام جمعه و نماینده‌ی ولی‌فقیه در شهرکرد) به مناسبت عملیات والفجر ده آمده است و خاطراتی از زبان سردار حیدری (قائم مقام تیپ مستقل 44 قمر بنی‌هاشم)، سردار حاج بهنام شمس، [فرمانده گردان یا زهرا (س)] و تعدادی از بازماندگان عملیات والفجر ده ذکر شده که شرح دلاوری‌های رزمندگان منطقه‌ی چهارمحال و بختیاری برای آزاد سازی ارتفاعات شاخ شمیران و شاخ سومر و شهر حلبچه است.
[ صفحه 861]
حماسه میمک
به کوشش سعید بساطی؛ ویراستار غلامرضا نباتی مقدم. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، معاونت پژوهش و تبلیغات، نشر شاهد، (چاپ اول): 1378.
176 ص.: مصور، نمونه.
شمارگان: 3000 نسخه.
مندرجات: دیباچه، نگاهی به میمک و آمادگی برای عملیات؛ خاطرات رزمندگان اسلام؛ تشکیل گردان شهدای ایل خزل و...؛ با شاهدان میمک؛ ضمایم. منابع و مآخذ.
کتاب، شرح عملیات میمک و بیان خاطرات رزمندگان است که در چند فصل تنظیم شده است. در دیباچه، شرح وضعیت جغرافیایی میمک، واقع در غرب استان ایلام، داده شده است. در فصل اول، طرح عملیات میمک، انجام عملیات و ویژگی‌های آن (که در تاریخ 19 / 10 / 59 در دو مرحله و یک مرحله مقدماتی - از چند ماه قبل - انجام شده) شرح داده شده است. در فصل بعد خاطراتی از رزمندگان شرکت کننده در عملیات بیان شده و در انتهای کتاب، تصاویری از شهدای میمک آمده است. در فصل سوم کتاب، توضیح داده شده است که در سال 1367 گردانی به نام شهدای ایل خزل تشکیل می‌گردد که افراد این گردان از نیروهای مردمی بوده‌اند.
خاطرات آفتابی
مؤلف ابوالفضل کارآمد. - کرمان: مرکز کرمان شناسی، (چاپ اول): 1380.
88 ص.، [10] ص. تصویر.
شمارگان: 2000 نسخه.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: sunny Memories
این کتاب به شهید رضا کارآمد (محل شهادت ارتفاعات دوپازا، در عملیات نصر 7) تقدیم شده است. این کتاب شامل چهل خاطره از رزمندگان اسلام درباره‌ی جبهه و شهدا است. از جمله‌ی خاطرات، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: «عملیات والفجر هشت، گردان 410 غواصی به فرماندهی شهید حاج احمد امینی و عبور از نهر علی‌شیر و شهادت فرماندهی گردان، شهادت رشید فرخی در عملیات کربلای پنج، غواصی در هوا و آب سرد، اذان گفتن زیر پتو به علت شدت سرما، برخورد با اسیر عراقی که تعدادی از رزمندگان را به شهادت رسانده بود، عملیات والفجر چهار در منطقه‌ی مریوان و خاطره‌ای از ایثار رزمنده‌ای به نام اصغر مکاریان جهت نجات امیرعلی خالصی که مجروح شده بود، شرح نحوه‌ی شهادت دردناک شهید ترابی از شهرستان بافت در عملیات نصر چهار، برگرداندن پیکر شهیدی از درون میدان مین و در کنار سنگر کمین دشمن در منطقه‌ی عملیاتی شلمچه و...».
خاطرات جانبازان (جلد 1)
به کوشش ع. ک. همدانی؛ ویرایش غلامحسین کاویانی، مجتبی یاری. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، معاونت فرهنگی، اجتماعی، هنری، (چاپ اول): 1370.
198 ص.
طراح روی جلد: علی وزیریان.
شمارگان: 11000 نسخه.
این مجموعه، مشتمل بر 25 خاطره از 24 جانباز جنگ تحمیلی است که در آنها از امدادهای غیبی که در سختترین لحظات به یاری رزمندگان آمده‌اند و مقاومت تا پای جان و زمزمه‌های عاشقانه با خدای خود - حتی در سختترین لحظات - سخن می‌گویند. خاطرات از فداکاری‌های رزمندگان در عملیات کربلای پنج، مجروحانی که درد خود را بروز نمی‌دادند و خود را فدایی حضرت زهرا (س) می‌دانستند و پشتکار خواهران پرستار صحبت می‌کنند. درباره‌ی عملیاتهای رمضان، خیبر، بدر، والفجر هشت، کربلا چهار و والفجر چهار توضیح می‌دهند و از
[ صفحه 862]
مناطق جنگی - چون شلمچه، اهواز، آبادان، ارتفاعات میشداغ و دلبشک - می‌گویند. مجروح شدن رزمندگان و بازگشت دوباره‌ی آنها به جبهه به مجرد بهبود نسبی، ایثار، از خود گذشتگی، شجاعت و دلاوری آنها و ایمان و اعتقاد راسخ، در همه‌ی این خاطرات متجلی است.
خاطرات جانبازان (جلد 2)
به کوشش ع. ک. همدانی؛ ویرایش غلامحسین کاویانی، مجتبی یاری. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، معاونت فرهنگی، اجتماعی، هنری، (چاپ اول)، 1370، [8]. 190 ص.
شمارگان: 11000 نسخه.
کتاب مجموعه 25 خاطره از جانبازان جنگ تحمیلی است. موضوع خاطرات، متنوع است. از بین آنها می‌توان موضوعهای زیر را به عنوان نمونه نام برد: «جاده‌ی کربلا» شرح عملیاتی در مهران که نزدیکترین نقطه به کربلا است؛ «آخر شاهنامه» شرح مجروح شدن یک رزمنده؛ «در میان دستان خدا» خاطرات شناسایی ارتفاعات قرخانی که زمینه‌ساز عملیات والفجر ده ظفر هفت شد؛ «رفیق الله» خاطره‌ی رساندن آب به یک گروهان؛ «تانک» جریان مجروح شدن یک رزمنده در پشت تانک؛ «یاد آن روزها» برآورده شدن آرزوی رفتن به جبهه؛ «آخرین بازمانده» زنده ماندن راوی از بین 25 رزمنده در عملیات کربلای پنج و خاطراتی درباره‌ی امدادهای غیبی.
خاطرات سبز
به کوشش علیرضا فلاح. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، (چاپ اول): 84.1370 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 30).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Green Reminiscenes
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: اردوگاه سید ابید؛ اسارت سه ساعته؛ شب حادثه.
این کتاب مجموعه خاطرات آقایان «علی علیزاده، اکبر کارگردان و محمد تقی‌پور» است. خاطرات آنها مربوط به عملیات کربلای پنج در منطقه‌ی شلمچه است. نیروهای ایران با سلاح ایمان به دشمن هجوم برده، دژ را متصرف می‌شوند. علیزاده را موج انفجار می‌گیرد؛ او را به بیمارستان می‌رسانند. او بعدها می‌شنود که مناطق وسیعی از شرق بصره آزاد شده و عملیات موفقیت‌آمیز بوده است. کارگردان و همرزمانش چندین پاتک دشمن را بعد از تصرف دژ دفع می‌کنند. ولی پس از چندی، ظاهرا عراقی‌ها پیروز شده، کارگردان و دو همرزمش را به اسارت می‌گیرند. ولی با حمله‌ی نیروهای کمکی آزاد می‌شوند. او هنگام بازگشت مجروح شده، به بیمارستان انتقال می‌یابد. تقی‌پور به عنوان نیروی کمکی در مناطق آزاد شده می‌جنگید. وقتی دژ به تصرف در می‌آید، با وجود تحمل تلفات زیاد، چند بار تک دشمن را جواب می‌دهند تا نیروهای کمکی می‌رسند و مجروحان را - که محمد هم بین آنها است - برای مداوا می‌برند.
خاطراتی کوتاه از عملیاتهای بزرگ (والفجر 8 - کربلای 5)
تنظیم و نگارش: محسن شاهرضایی؛ به کوشش محمدقاسم فروغی. - تهران: نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 1371.
124 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای هشت سال دفاع مقدس: مجموعه خاطره؛ 6).
[ صفحه 863]
این کتاب به مناسبت هفته دفاع مقدس 31 شهریور - 6 مهر ماه 1371 منتشر شده است.
این کتاب به بیان خاطرات رزمندگان از عملیاتهای والفجر هشت و کربلای پنج می‌پردازد. ابتدا درباره‌ی عملیات والفجر هشت و منطقه‌ی فاو توضیح مختصری داده شده است. سپس رزمندگان خاطرات خود را از شهدای عملیات، بیان کرده‌اند. از این خاطرات می‌توان به موقعیت منطقه، ترس عراقی‌ها از نیروهای اسلام، توان و روحیه‌ی رزمندگان، تعداد اسرا و کشته‌های دشمن و روح والای شهیدان گرامی و حماسه‌آفرینی آنان پی برد. در قسمت دوم، به عملیات کربلای پنج پرداخته شده است که با بیش از 45 روز درگیری مداوم، از جمله بزرگترین عملیاتهای رزمندگان اسلام در دوران جنگ تحمیلی بوده است. در آغاز این بخش توضیحاتی در مورد سلسله عملیاتهای کربلا تا عملیات کربلای پنج و منطقه استراتژیک شلمچه داده شده است. در ادامه‌ی خاطرات رزمندگان اسلام از این عملیات، به تلاش، قدرت و شهادت‌طلبی شهیدان و ترس و زبونی و جنایات نیروهای عراقی تأکید شده است.
خاطره‌ی خوبان، مجموعه خاطرات
محسن دوازده امامی. - اصفهان: لشکر 14 امام حسین (ع)، 106.1375 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 14).
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «خاطره‌ی خوبان» مجموعه‌ی 31 خاطره از خاطرات به یاد ماندنی 31 شهید است که به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان جمع‌آوری شده است. موضوعهای خاطرات متفاوت است. موضوعهایی چون ایمان، ایثار، از خود گذشتگی، شوق شهادت، امدادهای غیبی و عنایتهای الهی در آنها مطرح شده است. خاطرات یاد شده، از اول جنگ و از مناطق و عملیاتهای مختلف هستند که عبارتند از: عملیات ثامن‌الائمه در سلیمانیه، عملیات محرم، عملیات والفجر هشت، مرحله‌ی دوم عملیات فتح المبین، عملیات منطقه‌ی چزابه، عملیات بدر، عملیات فرماندهی کل قوا، عملیات منطقه‌ی پنجوین عراق، عملیات منطقه‌ی دارخوین و خط شیر.
خاطره روزهای رزم
مؤلف سیروس لرستانی؛ به کوشش مراد حسین پاپی. - [بی‌جا]: افلاک، (چاپ اول): 1376.
سیزده، 79 ص.: عکس.
شمارگان: 1000 نسخه.
کتاب، حاوی نوزده خاطره از رزمندگان استان لرستان است. برخی از خاطرات، عبارتند از:
«حدیث رزم، همراه با برادر شهیدم»: در عملیاتی در غرب، فرماندهی گردان محبین تیپ 57 ابوالفضل (ع) برادر خود را از دست می‌دهد.
«نامهای به مسؤول بهشت»: برادری که موجی شده با گرفتن نامهای خطاب به مسؤول بهشت راضی به رفتن به پشت جبهه می‌شود.
دیگر خاطرات درباره‌ی موارد زیر هستند: روحیه‌ی بچه‌ها و شجاعت آنها، حرکت به سمت غرب، عملیات میمک، عملیاتی در کردستان، عملیات در جبهه‌ی بستان، حدیث رزم در عملیات نصر چهار، وصال با الله و لحظه‌های شهادت رزمندگان و عملیات مرصاد.
[ صفحه 864]
خاطره و مخاطره، مجموعه خاطرات
بازنویس: محمدرضا یوسفی کوپایی. - [اصفهان؟]: لشکر زرهی 8 نجف اشرف، (چاپ اول): 1375.
174 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 15، مجموعه نجف در کربلا؛ 5: خاطرات)
طرح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
کتاب حاضر، مجموعه خاطرات رزمندگان اسلام در مورد «شهید محمدعلی شاهمرادی» و «شهید سید جمال طباطبایی» است. در ابتدا، زندگینامه‌ی سردار شهید محمدعلی شاهمرادی، قائم مقام تیپ 44 قمر بنی‌هاشم و سپس خاطرات دوستان و همرزمان وی آمده است. خاطرات، نشان دهنده‌ی نحوه‌ی فرماندهی، تلاش بی‌پایان و خستگی ناپذیر و ترس نیروهای عراقی از این فرماندهی دلاور است، چنانکه بعد از شهادت وی، روزنامه‌های عراقی شهادت «یکی از فرماندهان بزرگ ایران» را اعلام کردند. در ادامه‌ی کتاب، زندگینامه سردار شهید سید جمال طباطبایی، معاون عملیات تیپ 44 قمر بنی‌هاشم، آورده شده است. وی با وجود مجروحیت شدید، در سال 61، و از کار افتادگی یک طرف بدن، باز هم به جبهه شتافت و به انجام وظیفه ادامه داد. خاطرات این قسمت نیز از همرزمان و همسنگران شهید نقل شده و در مورد شهامت، شجاعت، عشق به ولایت، قدرت بالای فرماندهی و تصمیم‌گیری سریع اوست.
خاک پایت: مجموعه داستان و خاطرات از دفاع مقدس
تدوین و ویرایش عبدالله فاتحی؛ با همکاری حمید قنبری، حمید احمدی. - تهران: وزارت جهاد سازندگی، مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس: ارغنون (چاپ اول): 1371.
123 ص. [4] ص. عکس.
شمارگان: 3000 نسخه.
مندرجات: ملاقاتی دیگر؛ می‌آمد و رخسار برافروخته بود؛ مرز دو دنیای متضاد؛ خاک پایت؛ دعوت؛ یک دنیا از خودگذشتگی؛ حلوای ما؛ تولدی دیگر؛ همتا.
کتاب، مجموعه‌ی نه خاطره است که چند تای آنها عبارتند از: «ملاقاتی دیگر» (از سعید حیدریان)، خاطره‌ای است از دو دوست و همبازی سالهای کودکی و دیدار آنها بعد از سالها و شهادت یکی در عملیات خیبر؛ «می‌آمد و رخسار برافروخته بود» (از غلامرضا رجب‌زاده)، خاطره‌ی اوستا برات، اهل دزفول، لودرچی در جنگ است و شهادت او؛ «مرز دو دنیای متضاد» (از پورمقدم)، احداث پلی است بر رودخانه‌ای، در منطقه‌ی مهران، در سال 1366، برای عبور نیروها؛ «خاک پایت» (از فولادوند)، احداث جاده‌ای در ارتفاعات گامو توسط گردانهای مهندسی - رزمی جهاد است. «دعوت» (از مؤذن)، خاطره‌ی رزمنده کوچکی در جبهه است؛ «یک دنیا از خودگذشتگی» (از جواد صابری)، شرح خاطره‌ای از عملیات در ماووت کردستان است و «حلوای ما» (از محمد)، خاطره‌ی حلوا دادن یک شهید در شب قبل از شهادتش است.
خاک خنده ریز: مجموعه خاطره طنز (گویش کازرونی)
محمدعارف؛ براساس طرح‌هایی از حسن ملک‌زاده، محمدجواد گلستان‌فرد. - شیراز: کنگره سرداران و 14 هزار شهید استان فارس، (چاپ اول): 1380.
85 ص. - (کنگره سرداران و 14 هزار شهید استان فارس؛ 6).
شمارگان: 3000 نسخه.
طراح روی جلد: اسماعیل عرفان‌منش.
[ صفحه 865]
این کتاب، شامل 25 خاطره‌ی طنز به گویش کازرونی درباره‌ی رزمندگان در جبهه‌های نبرد است. در پایان هر خاطره، واژه‌های نامأنوس آن خاطره همراه با آوانگاری واژه‌ها (با استفاده از حروف لاتین) و معنای فارسی آنها ارائه شده است. موضوع و محتوای خاطرات به قرار زیر است: بمب شیمیایی، شهردار بودن در جبهه، فرماندهی تیپ حاجی جعفر، عروسی رزمنده‌ای به نام علی، خاطره‌ای از عملیات والفجر هشت، عملیات بدر، زخمی شدن، تخم‌مرغ هدیه کردن پیرزن، مناجات رزمنده‌ای به نام عباس پیکاب، منطقه‌ی عملیاتی کارون، اروند و هورالعظیم، در درون قایق پروژکتور، شب عملیات و...
خاکریز خاطرات
بازنویسی به کوشش مقصود اختری. - تهران: جهاد سازندگی، گردان 3 سیدالشهداء مرکز ثبت و نشر آثار دفاع مقدس، (چاپ اول): 1375.
[6]، 72 ص. [6] ص. عکس (رنگی).
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب به یاد سنگرسازان بی‌سنگر عملیات کربلای (1) نوشته شده است.
کتاب، خاطراتی از عملیات کربلای یک است. عراق پس از شکست در فاو تصمیم می‌گیرد که به جای فاو، مهران را اشغال کند. برای این کار، جنگ تبلیغاتی و روانی زیادی به راه می‌اندازد. اشغال مهران تنها سه هفته به طول می‌انجامد و سرانجام در 9 / 4 / 1365، در ساعت 22:30، رزمندگان اسلام طی عملیاتی - با رمز «یا ابوالفضل العباس» و با نام «کربلای یک» - مهران را آزاد می‌کنند. کتاب در ابتدا به شرح عملیات از دیدگاه نظامی و مهندسی می‌پردازد و بعد از آن، به نقل از عده‌ای از رزمندگان، به شرح عملیات و خاطراتی که در زمینه‌ی کربلای یک است، ادامه می‌دهد. موضوع خاطرات رزمندگان در درجه‌ی اول شرح عملیات کربلای یک است و پس از آن، شرح شوخ طبعیهای رزمندگان و شجاعت آنها.
خاکریز کمان ابرویی
محمد غلامپور، محمد میرزایی، ناصر کفایی، مجید قدمی، علی شاهانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
117 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 39).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: "Kaman Abrouei" Bunker
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: اشاره؛ در میان خاکریزهای شلمچه / محمد غلامپور؛ عطش فیاضیه / محمد میرزایی؛ خاکریز کمان ابرویی / محمد غلامپور؛ در جبهه‌های شهرهانی / ناصر کفایی؛ اعزام باستانی / مجید قدمی؛ روزهای پرخون / علی شاهانی.
کتاب از شش خاطره تشکیل شده است. «در میان خاکریزهای شلمچه و خاکریز کمان ابرویی» خاطرات محمد غلامپور از جهادگران شیراز است که پشت بلدوزر می‌نشست و رو در روی دشمن بدون هیچ گونه حفاظی سنگر می‌زد تا پناهی برای رزمندگان ایجاد کند. خاطره‌ی «عطش فیاضیه» مربوط به جهادگران کاشانی است و در آن به روزهای محاصره‌ی آبادان اشاره شده است. «در جبهه شرهانی» نوشته‌ای از ناصر کتابی و «اعزام باستانی» خاطره‌ای از مجید قدمی در مورد اعزام به جبهه‌های کردستان است. آخرین خاطره از علی شاهانی است به نام «روزهای پرخون» که در آن، راوی از شهادت دوستانش سخن گفته است. همه‌ی این خاطرات حاکی از دلاوری‌ها و ایمان قوی ایثارگران و حماسه‌آفرینی رزمندگان سپاه اسلام هستند.
[ صفحه 866]
خط شکنان، مجموعه خاطرات
گردآوری و بازنویسی ناصر علی‌بابائی، ایوب هاشمی. - [اصفهان؟]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر 14 امام حسین، (چاپ اول): 1376.
112 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 26).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
این کتاب، مجموعه‌ی 52 خاطره از خاطرات سلحشوران غیوری است که در نقش خطشکنان جنگیدند و راه را برای پیروزی گشودند. خاطرات، بیانگر ایثار، استقامت، ایمان و روحیه‌ی عالی رزمندگان است. دانشجو و طلبه، روحانی و ارتشی، دست به دست هم دادند و جنگیدند. عبادتها و استغاثه‌های شبانه، عشق به لقاءالله، صبر و تواضع و از جان گذشتگی آنان (علی رغم کمبود نیرو و مهمات) باعث خلق حماسه‌هایی در عملیاتهای بدر و کربلای پنج شد. «حضور مجدد برادر معلول در جبهه با عزمی راسختر از قبل، گذشتن از میدان مین، رسیدن امداد غیبی در سنگر به رزمندگان، یاری گرفتن رزمندگان از آیات کلام الله مجید در بحبوحه‌ی نبرد، حماسه‌آفرینی در عملیات والفجر هشت برای تسخیر کارخانه‌ی نمک در فاو و عملیات والفجر ده» هر یک نمونه‌های از خاطرات مذکور در این کتاب هستند.
خوابها و خاطره‌ها
نوشته رحیم مخدومی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، سوره مهر، (چاپ اول): 1381.
61 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ 479: یادنامه؛ 12).
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب حاضر شامل 43 روایت (خاطره) و 25 خواب نقل شده درباره‌ی شهدای دفاع مقدس است که از طرف خانواده (همسر، پدر، مادر، خواهر و برادر)، آشنایان، دوستان و همرزمان و نیز از زبان خود شهید نقل شده است. موضوع برخی از خاطرات و اسامی راویان عبارت است از: «عملیاتهای والفجر سه، والفجر نه، کربلای یک، بیت المقدس سه و بیت المقدس چهار، (دستنوشته‌ی شهید بهرامعلی قباخلو)؛ پدر شهیدان اصغر، قاسم و حسین شیرکوند؛ همسر شهید عبدالرضا حسنی‌پور؛ پدر شهیدان مسلم و احمد عبدالعلی پور؛ مادر شهیدان حسین و رضا منظمی و...». راویان برخی از خوابها نیز بدین قرار است: «مادران شهیدان مهدی خزایی‌پور، سید مجتبی وفایی و سید مرتضی و سید فرزام نورهاشمی؛ پدر شهیدان سید داود و سید محمد الیاسی و...».
خودشکنان: مجموعه خاطرات گردان امام موسی بن جعفر
تدوین و بازنویسی: مرتضی جمشیدیان. - [اصفهان؟]: لشکر 14 امام حسین (ع)، 1375.
148 ص. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 42).
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب خودشکنان، حاصل تدوین و بازنویسی خاطرات رزمندگان گردان امام موسی بن جعفر (ع) است که بنا به دستور شهید حاج حسین خرازی قبل از عملیات فتح المبین نوشته‌اند. تعداد زیادی از راویان خاطرات خود به خیل شهدا پیوسته‌اند. در این خاطرات، رزمندگان در مورد شهدا، نحوه‌ی شهادت، تلاش، دلاوری و شجاعت آنان سخن به میان آورده‌اند. رزمندگان خاطرات خود را از عملیاتهای مختلف شرح داده‌اند و با بیان نحوه‌ی شهادت همرزمانشان برگ‌های زرینی از تاریخ دلاور مردان این مرز و بوم را تحریر کرده‌اند. در انتهای کتاب نیز زندگینامه شهید غلامرضا آقاخانی فرماندهی گردان موسی بن جعفر (ع) و شهادت ایشان در عملیات بدر و همچنین، فرازهایی از وصیتنامه‌ی این شهید گرامی آورده شده است. لازم به ذکر است که ترتیب تدوین خاطرات در این کتاب براساس تاریخ عملیاتهایی است که این گردان در آنها شرکت داشته است.
[ صفحه 867]
خوشه‌های خاطره (مجموعه‌ی خاطرات کوتاه دانشجویان دانشگاه)
مهدی باقریان. - تهران: دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، روابط عمومی، 1377.
39 ص.: مصور، جدول.
کتاب حاضر مروری بر تاریخچه‌ی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و جدول‌هایی در مورد آمار دانشجویان دارد. در مجموعه‌ی خاطرات، برگزیده‌ای از گزارش علمی، زیارتی، سیاحتی تعداد 110 نفر از دانشجویان بسیجی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی به سرزمین مقدس خوزستان آمده است. این خاطرات عبارتند از: جنوب، میقات عاشقان، که محصول سفر احمد اسدی به پادگان دوکوهه و اهواز و اروندرود است؛ شرح یک دیدار، که خاطره‌ی حسین رزوان است از سفر به شلمچه و مجنون؛ پیام سرزمین نینوا، که خاطره‌ای است از حسن یگانه در مورد سفرش به شلمچه؛ رمز و راز جبهه‌ها، از سید علیرضا سلیمی در مورد خرمشهر؛ روایت عشق شهیدان، از محسن رضوانی همدانی؛ سلام بر تو ای خرمشهر، از سید علیرضا سلیمی؛ ابر قدرت اسلام، از غلامرضا مهربانی؛ زندگی ماندن نیست، از مجتبی نوید. ضمنا «خاطره‌ی نوشتن و رفتن است؛ اللهم اغفرلی، آزمون سراسری عاشقی؛ زیارت عاشورا؛ آمد ولی چه آمدنی» از جمله قطعات ادبی هستند که در این کتاب دیده می‌شوند.
در آغوش آسمان: خاطرات خلبانان نیروی هوایی
به کوشش حسین میرپور. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1372.
53 ص.، [11] ص.: تصویر. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 61).
شمارگان: 4400 نسخه.
این کتاب، حاوی خاطرات تلخ و شیرین پروازهای متعدد جنگی است که توسط خلبانان جان برکف و ایثارگر میهن اسلامی در دوران جنگ تحمیلی انجام گرفته است. خلبانانی که خاطرات آنها در این مجموعه نقل شده است، عبارتند از: «سرتیپ خلبان سیدرضا پردیس، سرتیپ خلبان علی‌محمد نادری، سرتیپ خلبان اردستانی، سرهنگ خلبان عباس رمضانی، خلبان آزاده سرهنگ یونس سمندریان، خلبان آزاده سرگرد منصور کاظمیان و سرتیپ خلبان سیروس باهری». هر یک از این خلبان ورزیده مناطق مختلفی از خاک میهن را از لوث وجود دشمنان پاک کرده، مرز و بخشهایی از سرزمین عراق را در پاسخ به تجاوز و کشتار آنان مورد تهاجم و بمبارانهای هوایی خود قرار داده‌اند. شهیدان عباس بابایی و عباس دوران، از مجموعه‌ی راویان این خاطرات، خلبانانی هستند که در نبردهای هوایی در دوران دفاع مقدس به فیض شهادت نائل گشتند.
در آغوش امواج، مجموعه خاطرات
گردآوری و بازنویسی: علی اخباری. - [اصفهان؟]: لشکر 14 امام حسین (ع)، 1376.
168 ص.: (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 5).
طراح جلد: مصطفی شعرباف.
مندرجات: در آغوش امواج؛ پوتین‌ها و فرجه‌ها؛ ساحل خونین؛ شانه‌های زخمی عشق؛ وقتی که لطف خدا سنگ تمام گذاشت؛ خداحافظ وطن؛ فقه و گلوله؛ عمامه و خون؛ شلمچه؛ راز سر به مهر؛ مشق عطش.
کتاب، حاوی دوازده خاطره از دوران دفاع مقدس در موضوعهای زیر است: «ایثار و از خودگذشتگی رزمندگان؛ گردان یونس و عملیات آن گردان؛ شهادت رزمندگان اسلام؛ عملیات محرم؛ زخمی شدن دلاور مردان دفاع مقدس و برخی موضوعهای دیگر». در «راز سر به مهر» (از محسن جاری)، راوی نقل می‌کند که: «خوابیده بودم صدایی در سنگر شنیدم؛ متوجه شدم محمد است که با خدا راز و نیاز می‌کند. او صبح ما را برای نماز بیدار کرد. چند روز بعد،
[ صفحه 868]
عملیات بود. شب عملیات تیربار عراقی‌ها، بچه‌ها را زمین‌گیر کرده بود. با صدای الله‌اکبر متوجه شدم که محمد در میانه‌ی میدان، آر پی جی بر دوش ایستاده و سنگر تیربار دشمن را هدف گرفته است. پس از شلیک گلوله‌ی آر پی جی، نقش بر زمین شد. او را در آغوش گرفتم، شنیدم که آرام گفت: آقا رضا حلالم کن، برایم دعا کن، اگه توانستی سری به مادرم بزن و به او بگو محمد گفت: مادرم، خوشحال باش. فرزندت به آرزویش رسید».
در انتظار بهشت
نرجس شکوریان فرد. - تهران: نشر سامیر، (چاپ اول): 95.1377 ص.
عنوان روی جلد: در انتظار بهشت: مجموعه‌ای از خاطرات شهدای شهرستان خمین. کتاب «در انتظار بهشت» مجموعه‌ای از خاطرات 160 شهید از شهدای شهرستان خمین است؛ ایثارگرانی که با انتخاب مرگ خونین، راه زنده بودن و زندگی کردن را به بازماندگان نشان دادند. شهیدانی که افتخار این مرز و بوم هستند. نویسنده در این کتاب، خاطرات کوتاهی از شهیدان این شهرستان را از زبان دوستان، همرزمان، خانواده و همسران شهدا گردآوری کرده است. هر کدام از این خاطرات نشان دهنده‌ی روح پاک و بی‌آلایش آنها هستند. آرزوی شهادت و دیدار معبود و فضایل اخلاقی و رفتار پسندیده و ایمان قلبی از خصوصیاتی است که از لابه‌لای این خاطرات متجلی است.
در راه...: مجموعه خاطرات پرسنل مرکز آموزش توپخانه‌ی اصفهان
تدوین و بازنویسی: عزت‌الله نصیری، افشین طاهری. - [اصفهان]: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی زمینی، عقیدتی سیاسی مرکز آموزش توپخانه اصفهان، 1375.
140 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 10).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
شمارگان: 5000 نسخه.
«در راه...» مجموعه‌ای از خاطرات پرسنل مرکز آموزش توپخانه‌ی اصفهان است. در این خاطرات، رزمندگان، شرایط و خصوصیات خط پدافندی واحد توپخانه‌ی اصفهان و دلاوری و سلحشوری سربازان این واحد را بیان کرده‌اند. این آثار، به ترتیب زمانی - از روزهای آغازین جنگ تا پایان جنگ تحمیلی - تنظیم شده‌اند. این خاطرات، نقش ارزشمند این واحد را در عملیاتهای مختلف (مانند: حماسه‌ی فتح المبین، حماسه‌ی والفجر سه، عملیات والفجر پنج، هم چنین عملیات بیت المقدس پنج و...) نشان می‌دهند. راویان خاطرات از حماسه‌آفرینی، شور و اشتیاق، تعبد و خلوص شهدا و آمادگی رزمندگان برای شهادت نیز سخن گفته‌اند. در انتهای کتاب، مقاله‌ی «آتش که گرفت، خشک و تر می‌سوزند» به نحوه‌ی شهادت و پیدا شدن پیکر مطهر شهید سرهنگ دوم محمدعلی شفیعی همراه با خاطره‌ای به قلم شهید در مورد چگونگی کشف جسد و وصیتنامه‌ی یکی از نیروهای عراقی که در عملیات فتح المبین کشته شده بود، می‌پردازد.
درفش سبز، مجموعه خاطرات گردان حضرت ابوالفضل
تدوین و بازنویسی: علی لطفی. - [بی‌جا]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر 41 امام حسین (ع)، 1375.
96 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 29).
شمارگان: 5000 نسخه.
[ صفحه 869]
کتاب درفش سبز حاوی 33 خاطره‌ی کوتاه از جنگ و عملیاتهای مختلفی است که گردان ابوالفضل در آنها شرکت داشته است. این خاطرات به نقل از همرزمان شهیدان والامقام این گردان گردآوری و تنظیم شده‌اند. این خاطرات عمدتا به عملیاتهایی ارتباط دارند که رزمندگان این گردان در آن شرکت داشته‌اند. این عملیاتها عبارتند از: مرحله‌ی اول والفجر هشت، کربلای پنج، کربلای چهار، والفجر چهار، بدر، فرماندهی کل قوا و کربلای ده. خاطرات، مبین روحیه‌ی قوی، ایمان، استقامت، توکل به خدا، امدادهای الهی، طلب شهادت، ایثار و... هستند. هر یک از خاطرات به یکی از شهدای گردان اهدا شده و نام راوی نیز در زیرنویس آمده است.
در کوچه‌های خرمشهر
به کوشش مریم شانکی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
182 ص.، [10] ص. تصویر. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت، خاطرات، 23).
عنوان روی جلد: در کوچه‌های خرمشهر: با خاطراتی از بهروز مرادی، صالح موسوی و...
عنوان پشت جلد به انگلیسی: In The Alleys Of khoramshahr
شمارگان: 6600 نسخه.
مجموعه این خاطرات را «مریم شانکی» در سالهای 1360 و 1361 از راه مصاحبه با برادران شهید بهروز مرادی، صالح موسوی، فرهاد دشتی و محمد نوراتی گردآوری کرده است. این مجموعه، خاطرات عده‌ای از مردم خرمشهر را نیز در بر می‌گیرد، که خانم شانکی، در همان سالها، با آنها در کوچه‌ها و خیابان‌های خرمشهر مصاحبه کرده و بیشتر آنها بعدا شهید شده‌اند. بخش اعظم این خاطرات به مقاومت دلیرانه‌ی رزمندگان خرمشهری در برابر حمله‌ی ناجوانمردانه و غافلگیر کننده صدام به خرمشهر اختصاص دارد. صدام با ادوات جنگی و تجهیزات مدرن جنگی حمله کرد، در حالی که مردم و رزمندگان، برای دفاع در برابر آنها، چیزی به جز سلاحهای سبک، کوکتل مولوتف‌های دست‌ساز و جان ایمان خود چیزی نداشتند. خیانتهای مسؤولان وقت کشور نیز باعث شد تا نیرو و تجهیزات کمکی به خرمشهر فرستاده نشود، و در نتیجه، شهر سقوط کرد. خاطرات، به مهاجرت زنان، کودکان و افراد سالخورده از خرمشهر آغشته در خون و آتش و شهادت جانبازان راه حق و حقیقت اشاره دارد.
درگیری در پد چهار: خاطرات لشکر 14 امام حسین
تدوین و بازنویسی رضا بهشتی؛ جمع‌آوری لشکر 14 امام حسین (ع). - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، نمایندگی ولایت فقیه، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت نشر، (چاپ اول): 1376.
119 ص. - (مجموعه خاطره؛ 28).
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی چهل خاطره است که در زمینه‌ها و موضوعهای مختلف بیان شده‌اند. موضوعهای خاطرات در بردارنده‌ی «امدادهای غیبی، شرح عملیاتی که در بستان انجام شد، شرح عملیات حاج عمران و...» است. برای مثال، خاطره‌ی «مثل بابا» (از مصطفی محمدی) خاطره‌ی دو برادر یازده و چهارده ساله است که هنوز چهل روز از شهادت پدرشان نگذشته است و به امر مادر به جبهه می‌آیند و با هم به شهادت می‌رسند؛ «پشه» خاطره‌ای از امداد غیبی است؛ در جبهه‌ی جنوب که پشه زیاد است، رزمندگان، برای حفظ خود، تصمیم می‌گیرند پتوی خیسی به در سنگر آویزان کنند. در این هنگام خمپاره‌ای منفجر می‌شود و محل قبلی آنها را از بین می‌برد. «درگیری در پد چهار» خاطره‌ای از نیروهای مخصوص کلاه سبز عراق است که با قصد حمله به جاده، خندقی می‌کنند ولی ناموفق مانده، شکست می‌خورند.
[ صفحه 870]
دریا مزار: مجموعه خاطره سرداران شهید استان فارس
به کوشش فهیمه ناصری؛ ویراستار بابک طیبی. - شیراز: کنگره سرداران و چهارده هزار شهید استان فارس، (چاپ اول): 1379.
96 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
در این کتاب، دوازده خاطره‌ی کوتاه از دوازده سردار شهید استان فارس جبهه‌های جنگ تحمیلی گرد آمده است. عناوین خاطرات و اسامی سردارانی که خاطره‌ها مربوط به آنها است، عبارتند از: دریا مزار / سردار شهید مجتبی شیخی (مبنی بر این که دریا مزار وی خواهد بود)؛ مفتی نیست / سردار شهید عباس کریم‌پور؛ پرچم ماه / درباره‌ی سردار شهید مجید رشیدی (که پرچم ایران را در مناطق عراقی‌ها نصب کرد)؛ آبی دست بده / سردار شهید حسینعلی امیری (که با شهید طاهری از میان آب و لجن برای سرکشی نیروها می‌رفتند)؛ روز هشتم / خاطره‌ی انتخاب همسر سردار شهید عبدالعلی ناظم‌پور؛ از گردش که برگردی / سردار شهید هاشم شیخی؛ روز فرخنده / شهید حمیدرضا مانی؛ لطیفه‌های آبدار / سردار شهید احمد طاهری؛ در جاری جوانی / سردار شهید علی‌اصغر اتحادی؛ خیابان مجروح / سردار شهید سید عبدالحسین ولی‌پور؛ صبحانه‌ی آخر / سردار شهید عبدالعلی عامری و نماز آب / سردار شهید علی حسن‌پور.
دژ آفرینان (مجموعه خاطرات)
به کوشش مصطفی محقق و مرتضی محقق. - [اصفهان]: لشکر 14 امام حسین (ع)، 1378.
96 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 69)
طراح روی جلد: محمدعباس شفیعی.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «دژآفرینان» مجموعه‌ی 64 خاطره - اغلب درباره‌ی بسیجی‌ها جهادگران مهندسی رزمی و شجاعت رانندگان لودر و بولدوزر در دوران دفاع مقدس - است. موارد زیر، از جمله مطالب خاطرات هستند: «پیشروی در جزیره‌ی ام‌الرصاص از درون باتلاق؛ محور عملیات والفجر چهار؛ محورهای عملیاتی کربلای پنج؛ منطقه‌ی عملیاتی ماووت؛ شهرک دارخوین؛ عملیات محرم؛ منطقه‌ی عملیاتی کربلای چهار؛ عملیات فتح المبین و منطقه‌ی پادگان عین خوش؛ تنگه‌ی ابوقریب؛ مرحله‌ی سوم عملیات بیت المقدس؛ منطقه‌ی کوشک؛ کانال پرورش ماهی در شرق بصره؛ باغ شماره‌ی هفت در عملیات فتح المبین؛ منطقه‌ی عملیاتی کربلای ده؛ نماز شب؛ نماز جماعت؛ دارخوین؛ عمل نکردن خمپاره در سقف سنگر؛ مجروحی که چند روز در منطقه‌ی عملیاتی خیبر زنده ماند؛ بمباران شیمیایی و...».
دفترچه خاطرات
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تبلیغات جبهه و جنگ، [بی‌تا].
160 ص. مصور: عکس، نقشه تا شده.
شمارگان: ذکر نشده است.
مندرجات: مناجات‌نامه؛ خاطرات؛ وصیتنامه؛ مشخصات رزمی و حالات روحی؛ تذکرات لازم به رزمندگان اسلام؛ تاریخچه قدس و طغیان بنی‌اسرائیل؛ علت حمله اخیر رژیم اشغالگر قدس به لبنان؛ چرا کربلا، چرا قدس؛ راهنمایی کربلا تا قدس.
این دفترچه در اصل دفترچه‌ای برای نوشتن خاطرات رزمندگان است که از طرف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در هنگام ورود به جبهه در اختیار آنها گذارده می‌شد. اوراق مختلف دفترچه، علاوه بر صفحاتی سفید برای نوشتن خاطرات، شامل ترجمه‌ی آیاتی از قرآن کریم، دعاهایی از صحیفه‌ی سجادیه، گزیده‌ای از سخنان امام
[ صفحه 871]
حسین (ع) در مقابل دشمنان و بیانات امام خمینی (ره) و چند نیایش از رزمندگان اسلام است. در قسمتهای بعدی، خاطراتی از امام خمینی (ره)، آیت‌الله دستغیب، شهید مدنی، شهید صدوقی و شهید اشرفی اصفهانی، بخشی از وصیت پیامبر به امام علی (ع) و قسمتی از وصیتنامه امام علی (ع) به امام حسن (ع) و فرازهایی از وصیتنامه‌های شهدا آمده است. پرسش‌هایی درباره مشخصات رزمندگان و حالات روحی و معنوی آنها بخش بعدی دفترچه است. دستورالعمل‌هایی نیز برای راهنمایی رزمندگان در هنگام ضرورت در آن به چاپ رسیده است.
دو رکعت عشق (1)
به کوشش: علیرضا قزوه. - سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1375.
111 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 104).
عنوان پشت جلد: Two Rak’atts of Love. vol.1
بالای عنوان: یکصد خاطره.
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب «دو رکعت عشق»، که به کوشش علیرضا قزوه به چاپ رسیده است. یک صد خاطره از رزمندگان و بسیجیان عارف پیشه‌ی جبهه‌های نبرد حق علیه باطل را در بر می‌گیرد. این یک صد خاطره از هشتاد شهید است و یاد آنان را گرامی داشته است. این خاطرات قبلا در ستون «دو رکعت عشق» روزنامه‌ی اطلاعات - به صورت روزانه - به چاپ رسیده و در این کتاب به صورت مجموعه چاپ شده‌اند. در این خاطرات - راویان خاطرات، که از اقوام، همرزمان و همسنگران شهدا بوده‌اند - از دلاوری، شجاعت، تهور، بیباکی شهیدان و همچنین از خلوص و پاکی، نمازهای شبانه و ایثار این به حق پیوستگان سخن گفته‌اند. تعدادی از راویان خاطرات حتی از ذکر نام خود هم ابا داشته‌اند و فقط به عنوان ارزشمند «بسیجی گمنام» اکتفا کرده‌اند.
دیده بان (دفتر 1)
به کوشش حجت ایروانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1373 [128] ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 110).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Scout.
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: زهر چشم؛ دیدگاه شهید دزفولی؛ دیده‌بان نفوذی؛ دیدگاه شاخ شمیران؛ دیدگاه قلاویزان.
در این کتاب دیده‌بانان از جبهه‌های نبرد حق علیه باطل خاطراتی را بیان نموده‌اند. در اولین خاطره با عنوان «زهر چشم»، قدرت و اهمیت دیده‌بانی ذکر شده است و وحشتی که دیده‌بانان از این طریق در جزیره ام‌الرصاص در دشمن آفریدند، بیان شده است. در خاطره دوم با نام «دیدگاه شهید دزفولی»، محل‌هایی که زیر پوشش دیده‌بان قرار داشته، جاده اول و دوم و سوم فاو - بصره شرح داده شده است. همچنین در خاطراتی با عنوانهای «دیده‌بان نفوذی، دیدگاه شاخ شمیران، دیدگاه قلاویزان» پیروزی‌هایی که در جنگ از طریق دیده‌بانی بدست آمد بیان شده و نقش مؤثر دیده‌بانی در عملیات بیت المقدس هفت، کانال ماهی و مرحله اول عملیات آزادسازی ارتفاعات سورمر ذکر شده است.
[ صفحه 872]
ذوالفقار، مجموعه خاطرات
تدوین و بازنویسی: اکبر جوانی، احمدرضا کریمیان. - [اصفهان]، لشکر 14 امام حسین (ع)، 140.1375 ص.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «ذوالفقار» مجموعه 83 خاطره از شجاعت، دلاوری، شکیبایی، مقاومت و ایثار رزمندگان گردان خطشکن حضرت امیرالمومنین (ع) از لشکر چهارده امام حسین (ع) است که به مناسبت کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان به چاپ رسیده‌اند. این خاطرات از عملیاتهای «چزابه، کربلاهای پنج و ده، والفجرهای دو و چهار و هشت و ده، بیت المقدس و خیبر» است و از کارخانه‌ی نمک، جاده‌ی فاو - ام‌القصر و منطقه‌ی شلمچه نیز یاد شده است. خاطرات بیانگر حماسه‌آفرینی رزمندگان و شهیدان، ایمان و اخلاص آنها، شور و شوق رزمندگان به انجام وظیفه، شهادت‌طلبی آنان و لطف و عنایت الهی و امدادهای غیبی هستند. این خاطرات، از زبان شهداء و همرزمان آنها بیان شده است. در این خاطرات به ایمان و اخلاص شهداء نیز اشاره شده است.
راویان فتح: مجموعه خاطرات پرسنل مرکز آموزش توپخانه اصفهان
تدوین و بازنویسی: عزت‌الله نصیری، امیر دادگستر. - [اصفهان]: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی زمینی، عقیدتی سیاسی، مرکز آموزش توپخانه اصفهان، 1375.
119 ص.: (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار؛ 36).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
کتاب «راویان فتح» مجموعه‌ی خاطرات پرسنل مرکز آموزش توپخانه اصفهان از جنگ تحمیلی و دفاع مقدس است. آنها در این خاطرات، سرگذشت خود، در دشوارترین و طاقت‌فرساترین دقایق، و حماسه‌ی رشادت و شجاعت عزیزان ارتشی در جبهه‌های نبرد را شرح داده‌اند. «جنگ در دوله تو، دره شیر و جزیره‌ی فاو و عملیاتهای کربلای پنج، فتح المبین و طریق القدس، اعجازها و امدادهای غیبی، آرزوی شهادت رزمندگان، ایثار و از خودگذشتگی، سرکوب منافقین، شهدا و اخلاص و زهد و تعبد آنان و همچنین عشق و علاقه به امام (ره)، شور و اشتیاق برای حضور در جبهه و شرکت در عملیات و طلب شفاعت از یکدیگر» از این خاطرات هستند. راویان این خاطرات از درجه‌داران و افسران ارتش جمهوری اسلامی ایران هستند.
روایت حماسه (مجموعه خاطرات)
بازنویس محمدرضا یوسفی کوپایی. - [اصفهان]: لشکر زرهی 8 نجف اشرف، 1375.
122 ص.: (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 21: مجموعه نجف در کربلا؛ 7).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب حاضر شامل نود خاطره از رزمندگان، شهدا، برادر، همسر، مادر و خانواده‌ی شهدا و همرزمانشان است. خاطراتی از شهدا: «محمدعلی تفضلی، سید جمال علوی، اسدالله رمضانی، جلال محمدی، احمد محمدی، رضانی مؤذنی، حیدر روحی، حمزه بابایی، محمود صالحی، علیرضا شفیعی، و...» نقل شده است. موارد زیر از جمله محتوای خاطرات هستند: «نماز در هنگام جنگیدن و پیشروی، خوردن ته مانده‌ی غذا و اسراف نکردن، اختصاص سنگری به کتابخانه در جبهه و برگزاری کلاسهای عقیدتی و قرآن در آن، خریدن لباس و جوراب و لوازم التحریر برای فرزندان اعضای گروهک کومله، خاطراتی از شهید قجه‌ای و برخوردش با دوستان، خاطره‌ای از روستای آویهنگ کردستان و برخورد مردم با نیروهای اسلام، و...».
روایت عشق (جلد 1)
سعید موسوی؛ به کوشش و نظارت معاونت فرهنگی، پژوهشی اداره کل بنیاد شهید انقلاب اسلامی خراسان. - مشهد: نشر شاملو، (چاپ اول): 133.1379 ص.
شمارگان: 2000 نسخه.
در این کتاب، ده خاطره‌ی کوتاه از رزمندگان، آشنایان و خانواده‌ی شهدا، درباره‌ی شهدا و حوادث روی داده در جبهه‌های جنگ (با موضوعات متنوع) نقل شده است. از جمله موضوع خاطرات عبارتند از: «نماز، نماز شب، رعایت بیت‌المال، احترام به والدین، غنائم جنگی، لبخند شهید در غسالخانه، خاطره‌ای از عملیات کربلای پنج در جزیره‌ی بوارین؛ درمان معجزه‌آسای بیماری همسر شهید علی‌اصغر کلاته سیفری، اطعام و بخشیدن لباس به دیگران، خاطره‌ی شناسایی قبل از عملیات والفجر چهار، عملیات بیت المقدس سه و خاطره‌ای از شهید حسین دادمحمدی (فرماندهی محور منطقه) نحوه‌ی شهادت عباسعلی غلامیان در عملیات کربلای پنج، قطع پای رزمنده‌ی تخریبچی در عملیات والفجر یک و خاطرات و مطالبی درباره‌ی شهیدان: «محمد گلچین، محمدتقی غیور، حامد همدانی، حاج حسین محمدیانی، علیرضا عاصمی، رستم‌علی نوری، سید احمد رحیمی و...» در کتاب به چشم می‌خورد.
روایت عشق (جلد 2): جاودانه‌ها
خاطرات برگزیده روایت عشق 1378، استان فارس / گردآوری معاونت فرهنگی پژوهشی اداره تحقیق و پژوهش، اداره کل بنیاد شهید استان فارس؛ ویراستار حمید اکبرپور. - شیراز: ملک سلیمان، (چاپ اول): 1381.
98 ص.
شمارگان: 2200 نسخه.
کتاب، حاوی دوازده خاطره از شهیدان است. موضوع خاطرات و نام راویان، به ترتیب، عبارت است از: «هدیه‌ی روز پدر (لیلا ابونصری، فرزند شهید)؛ عقب‌نشینی در کربلای پنج (همرزم شهید مرتضی جاویدی)؛ هدیه‌ی یک سیب به امام / شهید علی‌اکبر منشی (محافظ حضرت امام (ره))؛ سه خاطره از همرزمان و همسر شهید محمد پژگاله، از جمله، اسیر عراقی و متوسل شدنش به شهید پژگاله و سفر به چین؛ لحظه‌ی اعزام به جبهه (برادر شهید علیمراد مرادی)؛ خواب دیدن ازدواج و شهادت در عملیات والفجر هشت (شیوا زارع، همسر شهید رضا پورخسروانی)؛ خاطره‌ای از شهید جلال‌الدین خوشاب؛ نماز صبح و اعزام به جبهه (طاهره سیاحتگر، خواهر شهید علیرضا سیاحتگر)؛ پرداخت قبض کمک به مستمندان (پدر شهید جلال عباسی)؛ خاطره‌ی لحظه‌ی وداع شهید محمود پیربداغی؛ خاطره‌ای از شهید سهراب رئیسی (زهره رئیسی، دختر شهید) و شناسایی پیکر شهید مجتبی صادقی.».
روایت عشق، مجموعه خاطراتی از هشت سال دفاع مقدس (جلد 1)
غلامعلی رجایی. - تهران. سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات، 1373.
156 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 42).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Narration Of Love.
شمارگان: 4400 نسخه.
این کتاب مجموعه 24 خاطره از ابتدای جنگ تا پذیرش قطعنامه 598 است که به ترتیب زمانی تنظیم شده‌اند. موضوع خاطرات عبارتند از: با ایجاد تونلی در زیرزمین - در دزفول - عملیات فتح المبین به نفع رزمندگان اسلام تمام شد؛ در اطراف آبادان، با شروع جنگ تن به تن، به فرمان امام کمک رسید و حصر آبادان شکسته شد؛ ثمره‌ی
[ صفحه 874]
خون بهترین یاران اسلام، آزادی سوسنگرد بود؛ در فتح خرمشهر رزمندگان، زیر رگبار دشمن، در کمین تانکها می‌خوابیدند؛ پایبندی رزمندگان به اخلاق اسلامی (در فتح خرمشهر افسر عراقی اسیر را همراه خود می‌برند تا آسیبی به او نرسد)؛ رزمندگان بدون هیچ وسیله‌ای از رودخانه عبور کردند و متجاوزان را متعجب کردند. در روزهای عادی، سرما رزمندگان را اذیت می‌کرد، اما هنگام عملیات خیبر بارش باران ابتدا رزمندگان را ناراحت کرد، ولی بعد خوشحال شدند، چون تانکهای دشمن در گل فرو رفتند؛ زندگی در هور صبر زیادی می‌خواست که خداوند عنایت کرده بود؛ بعد از پذیرش قطعنامه، دشمن می‌خواست مناطقی را اشغال کند تا پشت میز مذاکره حرفی برای گفتن داشته باشد.
روزگاران (جلد 01): کتاب خاطرات
کورش علیانی. - تهران: روایت فتح، (چاپ دوم): 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 6 / 57).
شمارگان: 3300 نسخه.
جلد اول کتاب «روزگاران» شامل یکصد خاطره‌ی کوتاه از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و هشت سال دفاع مقدس است. از جمله موضوعهای خاطرات مذکور در کتاب، موارد زیر است: «مادران شهدا و صبر و تحمل آنها، معبر زدن در میدان مین، حضور روحانی در جبهه، شهیدی در معبر میدان مین، مجروح جنگی در آلمان و دکتری که از شجاعت مجروحان شگفت‌زده بود، شهادت دو برادر، آموزش و عملیات غواصی در بهمن شیر، اعتقاد به ذکر فاطمه زهرا (س)، خوابیدن بر روی مینها و سیمهای خاردار برای عبور سایرین، خاطره‌ای از شهید جهان‌آرا، سقایی در جبهه، شهید حاج حسین خرازی، خاطره‌ای از خلبان مجروح بالگرد، یافتن جسد شهیدی پس از یازده سال در حال سجده، کلاس فلسفه در جبهه، دکتری که در جبهه با جنازه‌ی پسر شهیدش مواجه می‌شود، مجروح شدن حین اقامه‌ی نماز و ادامه‌ی آن با وجود جراحت، عملیات خیبر و...».
روزگاران (جلد 02): کتاب خاطرات
سمیه حسینی؛ ویراستار بابک آتشین‌جان. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 32 / 53).
شمارگان: 3300 نسخه.
جلد دو کتاب «روزگاران» نیز حاوی یکصد خاطره‌ی کوتاه از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و هشت سال دفاع مقدس است. از جمله موضوعهای خاطرات، موارد زیر است: «کوسه‌ها در رودخانه‌های اروندرود، رزمنده‌ای که پس از پنج بار مجروح شدن باز به جبهه برگشت، رزمنده‌ای که دوست داشت گمنام شهید شود و شد، خاطره‌ای از کنار اروند و وداع رزمندگان، شهادت رزمندگان در زیر آب و گیر کردن آنها به سیم خاردار، معجزه‌ی گرد و غبار در منطقه‌ی و جابجایی لشکر، عبور از میدان مین، عراقی‌ای که خود را به مردن زده بود، مشاهده‌ی جدا شدن سر یک شهید از تن، سرمای شهید منطقه، بازگشت از عملیات و آمارگیری از تعداد شهدا و بازماندگان، شنیدن خبر خوش پدر شدن و شهادت در همان روز، شیمیایی شدن در منطقه‌ی شهادت جانبازی که یک چشم شیشه‌ای داشت، در عملیات والفجر مقدماتی و...».
[ صفحه 875]
روزگاران (جلد 04): کتاب پرستاران
جابر تواضعی. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 27 / 45).
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب حاضر شامل مجموعه‌ای از خاطرات پرستاران و امدادگران، از دوران دفاع مقدس در مناطق جنگی و پشت جبهه است. از جمله خاطرات، موارد زیر است: «استخاره برای رفتن به جبهه، اصرار به حضور در جبهه و اعزام، خاطراتی از بمباران و مجروحان آن، خاطراتی از مجروحان شیمیایی و مجروحان نوجوان و کودک، اوایل جنگ و حمله‌ی عراق به شهرهای خرمشهر، آبادان و سوسنگرد، عملیات مرصاد، مجروح منافق، برخورد با خانواده‌ی شهیدان، مجروحان اسیر عراقی، مجروحی که با درمان نادرست شهید شد، زایمان و تولد بچه در ایلام، دادن خبر شهادت به خانواده‌ی مجروح، مهران، مواجهه با اعضای مثله شده و قطعه قطعه شده، منطقه‌ی گیلان غرب و اسلام‌آباد، بمبهای آتش‌زا، نماز خواندن مجروح، خاطره‌ای از سید حسین علم‌الهدی در هویزه، خاطره‌ای از مادری که سه پسر شهیدش با هم تشییع می‌شدند و...».
روزگاران (جلد 06): کتاب دزفول
طه فروتن. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 26 / 43)
کتابنامه: ص. [101].
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب حاضر شامل مجموعه‌ای از خاطرات مردم دزفول (یکی از شهرهای استان خوزستان) از دوران دفاع مقدس و بمبارانها و موشکبارانهای زمان جنگ است. موارد زیر از جمله خاطرات است: «اخلاص امام جمعه‌ی دزفول در مواجهه با رزمندگان و ماندن او در شهر در زمان موشکباران، سردابهایی که محل پناهگاه بود، خاطرات یافتن اجساد (شهدا) و مجروحان در زیر آوار، دستگیری خلبان عراقی، انتخابات ریاست جمهوری در زمان موشکباران، عمل جراحی مجروحی که گلوله‌ی توپ در ران پایش گیر کرده بود، بمباران شیمیایی دزفول، دکتر پاکستانی که از ترس موشک باران به دزفول نرفت، نجات معجزه‌آسا در موشکباران، خانواده‌ی 23 نفری که همگی در موشکباران شهید شدند، اسیر کردن عراقی‌هایی که می‌خواستند به دزفول بروند، مواجهه با پیکر شش کودک شهید که تکه تکه شده بودند و...».
روزگاران (جلد 08): کتاب شناسایی
رضا رسولی؛ ویراستار بابک آتشین‌جان. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 31 / 52).
شمارگان: 3300 نسخه.
طراح یونیفرم جلد: بهزاد جوانبخت.
این کتاب، مجموعه‌ای از خاطرات درباره‌ی واحد اطلاعات - عملیات و انجام شناسایی در مناطق دشمن است. از جمله: فرمول «هشتاد درصد اطلاعات، بیست درصد عملیات و صد در صد موفقیت، از حسن باقری، شناسایی مناطق فارسیان، سوسنگرد، خرمشهر، دجله، شاخ شوالدری، شیرکوه، کل حسن، تپه‌ی کله جبار، کردستان عراق، خاطراتی از سید محمدعلی جهان‌آرا و مهدی زین‌الدین، برخورد با اسرای عراقی، استفاده از سیم موشک تاو برای نشانه‌گذاری و بازگشت، مواجهه با پیکرهای شهدا در شناسایی، نام‌گذاری منطقه‌ها براساس ظاهر فیزیکی، استفاده از هواپیمای عراق برای شناسایی و گرفتن عکسهای هوایی، استفاده از سمت‌یاب، شناسایی در آب و هوای
[ صفحه 876]
نامناسب، آیه‌ی وجعلنا، برخورد با میدان، مین والمری، شناسایی مناطق کوهستانی، شناسایی منطقه هور، شناسایی غواصان و...».
روزگاران (جلد 10): کتاب پزشکان
سروش زنگنه. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛35 / 59).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب حاوی یکصد خاطره از پزشکان شرکت کننده در خدمات رسانی جبهه‌های طی هشت سال دفاع مقدس است. موارد زیر از جمله خاطرات هستند: «مداوای مجروح کومله، پزشکی از خطه‌ی شمال، شهادت پزشک در زیر سقف اورژانس فرو ریخته، تب تیفوئید در لشکر 77 خراسان، شهادت در اثر خونریزی، قرنطینه‌ی مجروحان شیمیایی، خاطراتی از عملیات در پاوه، روحیه و شهامت مجروحان در تحمل درد، امتناع مجروح عراقی از پذیرش خون ایرانی، شیمیایی شدن در آب، شناخته شدن یک پزشک سه روز پس از ورود به محل مأموریت (به سبب حضور مداوم وی در اتاق عمل)، اورژانس لشکر فجر، نماز پزشک در اتاق عمل، انهدام بیمارستان پادگان حمید، امداد در کردستان، استفاده از قاطر، اصابت گلوله خمپاره به پا و عمل نکردن آن و...».
روز مرگ
مترجم: محمدحسین مقیسه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
139 ص.
در کتاب «روز مرگ»، اسرای عراقی خاطرات خود را از زمانی که در جبهه بوده و هنگامی که اسیر شده‌اند و دورانی که در اسارت به سر برده‌اند بیان می‌کنند. برخی از آنان تعریف کرده‌اند که با توکل به خدا و توسل به ائمه‌ی هدی از جبهه‌های جنگ گریخته و خود را تسلیم نیروهای ایرانی کرده‌اند. یکی از اسیران نقل کرده است که وقتی خلبانهای ایرانی برای بمباران پمپ بنزین القرنه عراق آمده بودند چون مردم را در صف بنزین و نفت دیدند از بمباران آن چشم‌پوشی کرده و بمبها را بر روی پلهای ارتباطی جاده‌ی بصره ریختند که یکی از هواپیماها هدف قرار گرفت و خلبان آن به شهادت رسید؛ با این از جان گذشتگی به خاطر به خاک و خون نکشیدن مردم بیگناه، ما به نجابت و انسانیت خلبانهای ایرانی پی بردیم. آنچه بیش از هر چیز در این خاطرات جلب توجه می‌کند، اشاره‌ی اسیران به ایمان، مهربانی و عطوفت رزمندگان ایرانی در مواجهه با اسیران است.
روز وحشت، خاطرات گروهی از نظامیان عراق
مترجم: محمدحسن مقیسه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1375.
113 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 141).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Day of Terror: Memories of a group of Iraqi military.
کتاب، حاوی هجده خاطره از نظامیان عراقی است. این نظامیان - که بیشتر آنها دانشجو یا دانش‌آموز سال آخر دبیرستان بوده‌اند - از فراخوانده شدن به خدمت سربازی، گذراندن دوره‌های آموزشی حداکثر شش ماهه در ارتش و سپس اعزام به جبهه‌های جنگ علیه ایران، وضع جبهه‌ها و نحوه‌ی اسارت به دست نیروهای اسلام سخن گفته‌اند. مطالب خاطرات بیانگر اوضاع نابسامان اقتصادی، نحوه‌ی تفکر مردم و نظامیان ارتش عراق، رعب و وحشت حاکم بر
[ صفحه 877]
جبهه‌های ارتش عراق و ظلم و تعدی امرای لشکر نسبت به نظامیان تحت امر و بالاخره شادی این اسیران از اسارت به دست رزمندگان اسلام و رفتار عطوفت‌آمیز نیروهای اسلام با آنها است.
روزهای امتحان، مجموعه خاطرات
به کوشش عباس حیدری مقدم. - اصفهان: لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1378.
104 ص. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 71).
طراح روی جلد: مهرداد هوائی.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب به شهدای گرانقدر شهرستان آران و بیدگل تقدیم شده است.
این کتاب، مجموعه‌ی 33 خاطره از رزمندگان اسلام است. از جمله موضوعهای خاطرات، موارد زیر است: «مأموریت در روستای شیخ لطیف عراق، اسارت به دست اهالی منطقه، حمله‌ی نیروهای خودی و آزادی؛ درگیری با عراقی‌ها در پاسگاه بناسوته؛ خاطره‌ی مجروحی که تا مرز شهادت و تیر خلاص پیش رفت و نجات یافت؛ شهیدی که زنده شد؛ غافلگیری عده‌ای از عراقی‌ها در سنگر کمین در خط پدافندی فاو؛ نحوه‌ی شهادت یک بسیجی که شهادتش به او الهام شده بود؛ تخریب کمین عراقی‌ها توسط بولدوز در منطقه‌ی عملیاتی کربلای پنج (شلمچه)؛ شجاعت جانشین گردان، عبدالرحمن کرمی، در میدان مین؛ عمل نکردن گلوله‌ی خمپاره‌ی دشمن؛ خاطره‌ی سرگردان شدن گروهانی از گردان علی بن ابی‌طالب در جبهه‌ی رودخانه سیروان و...».
روزهای خوب زندگی
[به اهتمام] دفتر امور شاهد و ایثارگران، وزارت آموزش و پرورش. - تهران: خورزن، (چاپ اول): 1381.
[208 ص]: مصور، عکس. - (مشق‌های آسمانی؛ دفتر پنجم).
شمارگان: 20000 نسخه.
کتاب حاضر شامل 72 خاطره از دوران دفاع مقدس به نقل از خانواده‌ی رزمندگان و شهدا است. از جمله موضوعهای خاطرات عبارتند از: «نوشتن وصیتنامه و تحویل آن به رزمنده‌ی دیگر؛ آذوقه رسانی به رزمندگان با عبور از رودخانه‌ی بهمنشیر در سرما؛ شهادت رزمندگان در حال وضو گرفتن در اطراف تانکر آب؛ عبور از میدان مین؛ مأموریت در منطقه‌ی سر پل ذهاب؛ شهادت تخریبچی در میدان مین؛ عملیات فتح المبین؛ عملیات ثامن‌الأئمه؛ بمباران شیمیایی؛ عملیات والفجر هشت و آزادسازی فاو؛ خاطره‌ای از شهادت عبدالحسین بروسی؛ مجروحی که اشتباها به جای شهید در سردخانه بود و زنده شد؛ خاطره‌ای از اردوگاه موصل دو؛ خاطره‌ای از همسر شهید عبدالحسین برونسی؛ عملیات والفجر یک در منطقه‌ی تنگه چزابه و...».
روی پدهای مجنون
بازنویس نثر یعقوب آذر؛ محمد خسروی‌راد. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 1374.
73 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس: مجموعه خاطره؛ 21).
این مجموعه، گزیده‌ای از خاطره‌های منتخب مسابقه‌ی خاطره‌نویسی دفاع مقدس است که توسط مرکز حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس نیروی زمینی سپاه و رده‌های تابعه در هفته‌ی دفاع مقدس سال 1372 برگزار شد.
[ صفحه 878]
مجموعه‌ی حاضر مشتمل بر چهارده خاطره از «قربانعلی ابراهیمی، میرعلی مرتضایی، حسن اسماعیلی رافعی زنارساعی، امیر فتح‌الله پوراصل، نجفعلی شعبانی، حسین فدایی، حسن رحمتی، رضا زارع، محمدرضا اکبری، مرتضی احمدی و محمدحسن قاسمی» است. گویندگان خاطرات، رزمندگانی از نیروهای مختلف هستند که مطالبشان را از عملیاتها، رزمندگان در جبهه، مقاومت رزمندگان در مواضع مختلف و شهدا و مجروحان بیان کرده‌اند. می‌توان گفت: کتاب «روی پدهای مجنون»، خاطره‌ای است از گردان حضرت قاسم (ع) از لشکر سیدالشهدا (ع).
زندان بیتوش
به کوشش حجت شاه‌محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1374.
83 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 50).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Bitoush Prison
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: اشاره؛ مأموریت؛ خبر بد؛ پرواز اسارت؛ رضا جهادی؛ به انتظار مرگ؛ به امید ملاقات.
در این کتاب، اردشیر و بهزاد، دو برادر رزمنده از تیپ هوابرد، و مادرشان خاطرات خود را بازگو کرده‌اند. اردشیر در اوایل انقلاب مأمور می‌شود با لباس کردی به مواضع دشمن نفوذ کند، ولی توسط نیروهای کاک صالح دستگیر می‌شود. او خود را جوشکار معرفی کرده، قول همکاری می‌دهد، آزاد می‌شود ولی به وعده‌اش عمل نمی‌کند. بهزاد نیز مأمور می‌شود که با چند تن دیگر برای سرکوب کومله به غرب برود. آنها پس از رسیدن به ارتفاعات مربوطه و درگیری، دستگیر می‌شوند، به زندان بیتوش منتقل می‌شوند. با کمک رضا جهادی از زندان فرار می‌کنند. ولی دوباره به چنگ نیروهای کومله می‌افتند و رضا به شهادت می‌رسد. او، عبدی، رضا لاری و بهرام را به زندانی در دهکده سلیمانیه عراق می‌برند. آنها پس از تحمل مشقتهای بسیار، بالاخره فرار می‌کنند. مادر بهزاد و اردشیر نیز شرح می‌دهد که چگونه با توکل به خدا و به کمک پسرش، محمد توانست خود را به محل زندان برساند و موفق به دیدن بهزاد بشود.
زوزه مرگ: خاطرات اسرای عراقی
گردآورنده و مترجم محمدحسن مقیسه. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
139 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 108).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Howling of Death: The Memories of Iraqi prisoners of War
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب «زوزه‌ی مرگ» حاوی خاطرات اسرای عراقی است. آنها از مشکلات زندگی و خفقان حاکم بر عراق، فقر و تنگدستی خانواده‌ها، چگونگی اعزام نیرو به جبهه‌ها در عراق و نجابت خلبانان ایرانی سخن گفته‌اند. در خاطره‌ای با عنوان «پناهندگی»، نارضایتی سربازان عراق از حکومت بعث ابراز شده است. در خاطرات «توکل و توسل، مصیبت پشت مصیبت، دولت علی (ع)، جمهوری اسلامی، تنفر من از بعث، انسانهای مؤمن» و چندین عنوان دیگر، جایگاه ویژه‌ی جمهوری اسلامی ایران در بین مسلمانان و حتی سربازان عراقی تشریح شده است. دو خاطره با عناوین «اعدام با طناب و مرگ زودتر از وقت قانونی» هویت حزب بعث را بیش از پیش روشن کرده، اقدامات آن را بر ملا می‌سازند. در نهایت نیز اسرا رضایت خود را از زندگی در اردوگاههای ایران بیان کرده‌اند.
[ صفحه 879]
زیر آسمان هور: مجموعه خاطرات عملیات بدر
بازنویس؛ رسول نوری صفا، ناصرعلی بابائی. - [اصفهان]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر مقدس 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1375.
98 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 13).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «زیر آسمان هور» مجموعه خاطرات عملیات بدر است. کتاب، مجموعه‌ای است از 33 خاطره که از زبان رزمندگان و افرادی بیان شده است که در این عملیات شرکت داشته‌اند. در هر یک از این خاطرات، جنبه‌ای از روحیات و رویدادها بیان شده است. زیارت مرقد مطهر حضرت رضا (ع) قبل از عزیمت برای انجام عملیات، حفظ ارزشهای اسلامی، صفای باطنی، ایمان، دعا و توسل به ائمه اطهار و معصومین (ع)، مشاهده‌ی الطاف الهی و امدادهای غیبی در خاطرات به تصویر کشیده شده‌اند. نویسنده در این خاطرات بیان می‌کند که چگونه دلیری و تهور نیروهای رزمنده و هوشیاری آنها، عبور از موانع سخت و به ظاهر نفوذ ناپذیر را امکان‌پذیر ساخت و رزمندگان با حرکت در عمق آب به راحتی خط را شکستند. وقایعی نظیر انهدام پلهای روی رودخانه، تک‌ها، پاتک‌ها و پدافندها، پرتاب تکه‌های سنگ برای دور کردن دشمن (که می‌پنداشتند نارنجک پرتاب می‌شود!)، شهید شدن عده‌ای از دلاوران و فرماندهی خوب و بی‌نظیر فرماندهان و بسیاری موارد دیگر نیز در این خاطرات ذکر شده‌اند.
ساحل وصل
بازنویس مهدی مظاهری. - [بی‌جا]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر مقدس امام حسین (ع)، 1375.
93 ص. - (مجموعه خاطرات).
طراح جلد: غلامرضا راهپیما.
کتاب، حاوی خاطرات رزمندگان گردان حضرت یونس (ع) است. «مهدی مظاهری» در خاطره‌ای به نام «یک دو سه، من از آب نمی‌ترسم» می‌گوید که سردار خرازی توصیه کرده بود که برای نترسیدن از آب، پانصد بار بگویند: «من از آب نمی‌ترسم». بسیجی نوجوان «مصیبی»، این ذکر را با لحن خاصی تکرار می‌کرد و باعث روحیه گرفتن و رفع خستگی بچه‌ها می‌شد. پس از عملیات کربلای 3، گردان حضرت یونس (ع) به پادگان بر می‌گردد. شهید خرازی هم آنجاست. تعدادی از رزمندگان شهید خرازی را می‌بینند و مصیبی می‌گوید: «بیایید بگوییم: «من از آب نمی‌ترسم، تا شهید خرازی بخندد». بچه‌ها این کار را انجام می‌دهند و شهید خرازی می‌خندد و می‌گوید: «عراقی‌ها هم به این قضیه شهادت می‌دهند که شما از آب نمی‌ترسید». دومین خاطره (با نام «آرزوی شهادت در نوجوانی») از «محمدعلی شفیعی» نقل شده است. در عملیات نصر چهار، برادر بسیجی مصیبی در تبلیغات گردان کار می‌کرد. او قبل از عملیات به یکی از دوستان گفته بود که تنها خواسته‌اش شهادت در نوجوانی است. او روز بعد، حین عملیات به این خواسته‌ی خود رسید.
سجیل آتش: بر اساس خاطرات خلبانان هوانیروز ارتش
به کوشش علیرضا پوربزرگ وافی؛ بازنویسی نثر علی‌اکبر، حمید بوربور؛ ویراستار علی‌محمد گودرزی. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی، (چاپ اول): 1380.
257 ص.: مصور (رنگی).
شمارگان: 5000 نسخه.
[ صفحه 880]
این کتاب، مجموعه‌ی 49 خاطره از خلبانان هوانیروز ارتش از عملیاتها و مناطق مختلف عملیاتی و شهدا است. قطعه شعر «سرود هوانیروز» سروده‌ی «علیرضا پوربزرگ وافی» و عکسهایی از بالگردهای شکاری و شنوک و لحظات توجیه عملیات فتح المبین با زیرنویس در پایان کتاب ارائه شده است. موضوعهای زیر از جمله مطالب خاطرات است: «انهدام دو فروند غزال عراقی در منطقه‌ی مولاب، مأموریت با بالگرد شنوک در عملیات فتح المبین، انهدام میگ عراقی در منطقه‌ی عملیاتی فتح المبین، جابه‌جایی نیروها با بالگرد شنوک، پروازهای شناسایی رزمی در منطقه‌ی رقابیه، انهدام بالگرد و زنده ماندن خلبان، تعویض شیشه‌ی بالگرد توسط برادر هدایت، پرواز در باران و انجام مأموریت با بالگرد 206، انهدام کامیون موشک فراگ، خاطره‌ای از قبول قطعنامه‌ی 598 و...».
سر دلبران: مجموعه خاطرات فرزندان رزمندگان اسلام
مؤلف اداره کل آموزش و پرورش استان کهکیلویه و بویراحمد. - یاسوج: چویل، (چاپ اول): 1379.
116 ص.
شمارگان 3000 نسخه.
کتاب حاضر شامل 55 خاطره به روایت از بازماندگان (فرزندان، پدر، مادر، و دیگر بستگان) شهدای استان کهکیلویه و بویراحمد است. آنها از نحوه‌ی شهادت و خاطراتی سخن گفته‌اند که از زبان شهدا یا همرزمان شهدا، برایشان نقل شده است. بیشتر راویان، فرزندان دانش‌آموز شهیدان هستند. برای نمونه، از بین اسامی شهدا و محتوای خاطرات، می‌توان موارد زیر را برشمرد: «دانشفر؛ خوشبخت؛ ابروشن؛ الیاس‌پور؛ رضایی؛ سعید عسکری؛ خاطره‌ای از مجاهد عراقی - ابوجعفر - که شهید شد؛ مقاومت تیپ 48 فتح در پاتک منطقه‌ی شلمچه در عملیات کربلای پنج؛ رسیدن جنازه‌ی شهید قبل از نامه‌اش؛ تصور افسران عراقی از پاسداران؛ وصیت شهید دانشور؛ خاطره‌ی شهید کوچک‌زاده از فاو؛ ترک کردن سیگار شهید عماد نورورزی در جبهه زیرا نورش باعث شلیک گلوله‌های دشمن و لو رفتن موضع خودی شده بود و...».
سرنوشت تیپ 39
ترجمه حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، (چاپ اول): 1372.
180 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 67).
عنوان روی جلد: خاطرات اسرای عراقی: سرنوشت تیپ 39.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Destiny of the 39th Brigad
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: سرنوشت تیپ 39؛ آخرین افسر؛ جنگ مردابها.
این کتاب، خاطرات اسرای عراقی بوده، در سه قسمت تنظیم شده است. در «سرنوشت تیپ 39»، یکی از اسیران عراقی پیوستن خود به تیپ 39 را شرح داده، خاطرات خود را از جبهه و چگونگی اسارتش بیان می‌کند. او به ضعف نیروهای عراقی و شدت علاقه‌ی بسیجی‌ها به امام و تصرف روستای سید احمد اشاره می‌کند. «آخرین افسر»، خاطرات یکی از افراد جمعی تیپ 504 عراق است. او نیز به علاقه‌ی اسرا به امام اشاره کرده، عملیات شلمچه را شرح می‌دهد. «جنگ مردابها»، خاطرات یکی از افراد تیپ یکم گارد ریاست جمهوری عراق و از محافظین کاخ صدام است که در اواخر پاییز 1359 به جبهه اعزام شد. وی به تصرف تپه‌های الله‌اکبر و جنگهای سال 1361 و جنگ تن به تن در سال 1363، در منطقه‌ی پنجوین و مجنون و حمله‌ی شیمیایی عراق در سال 1363 و نحوه‌ی اسارتش اشاره می‌کند