سرود مردان دریا: خاطرات رزمندگان نیروی دریای ارتش جمهوری اسلامی ایران
به اهتمام محمدعلی بخشی. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی، معاونت تبلیغات و روابط عمومی، (چاپ اول): 170.1374 ص.
طراح جلد: هوشنگ محمدرحیمی‌فرد.
مندرجات: «تعبیر یک خواب» محمدعلی بخشی؛ «کابوس موشک» اشکبوس دانه‌کار؛ «ناخدای هندی» علیرضا جعفری آذر؛ «در جستجوی مروارید» مجتبی مسیحی؛ «آخرین مسافر» جعفر موسی‌پور؛ «موشک بیجان» عباس نوروزی؛ «نبرد مردان دریا» عبدالله معنوی؛ «تنها فروشگاه شهر» احمد شجاعی؛ «جوشن در خور» محمد اخگر؛ «نبرد کفکا» اسماعیل باباپور.
کتاب حاضر مجموعه ده خاطره از رزمندگان نیروی دریایی ارتش است. خاطرات موجود در کتاب، عبارتند از: «تعبیر یک خواب»، درگیری ناوهای سهند و جوشن و سبلان با ناوهای آمریکایی در خلیج فارس؛ «کابوس موشک»، اسکورت کاروان 21 فروند ناو نفتکش و درگیری با ناوچه‌های عراق در منطقه‌ی خور موسی و انهدام موشک شلیک شده‌ی آمریکایی؛ «ناخدای هندی»، خاطره‌ی غرق شدن کشتی تجاری هندی در اثر اصابت موشک؛ «در جستجوی مروارید»، عملیات مروارید؛ «آخرین مسافر» سقوط هواپیمای ایرباس؛ «موشک بیجان»، کمک‌رسانی و تخلیه‌ی کشتی نفتکش خارک که در اثر حمله‌ی موشکی غرق شد؛ «نبرد مردان دریا»، اشعار و خاطراتی در ارتباط با عملیات مروارید؛ «تنها فروشگاه شهر»، یادی از شهیدان نبردهای دریایی؛ «جوشن در خور»، ناوچه‌ی جوشن و «نبرد کفکا»، نبرد ناوچه‌های پیکان و جوشن و گردونه در حوالی چراغ دریایی کفکا.
سفرنامه جنگ
به کوشش محسن مطلق. - تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1373.
64 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت، خاطرات؛ 71).
عنوان روی جلد: سفرنامه جنگ: خاطرات یک رزمنده نفوذی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Itinaray of War: The memorirs of a commander
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: از کنار جاشها؛ سفری بی‌انتها؛ بر بام سید صادق؛ خیانت فرمانده؛ کمین؛ گنبد آرزوها؛ خاطراتی از زیارت؛ خواب مقرر؛ شهید پایانی.
کتاب، مجموعه‌ی نه خاطره از رزمندگان نفوذی است. «از کنار جاشها»، شرح یک عملیات توسط یک رزمنده‌ی نفوذی، در سال 1364 در منطقه‌ی هزار قله، و بازگشت وی پس از کسب اطلاعات مفید درباره‌ی عراقی‌ها و جاشها است. «سفری بی‌انتها»، شرح کسب اطلاعات رزمندگان نفوذی در خاک عراق است. «بر بام سید صادق»، نفوذ شش تن از فرماندهان به عمق خاک عراق، بازگشت و نفوذ مجدد همراه گروهی از رزمندگان و وارد کردن تلفات به دشمن را به تصویر می‌کشد. «خیانت فرمانده»، شرح خیانت یک فرماندهی مقر به ایران در عمق بیست کیلومتری خاک عراق است. «کمین»، جریان کمین خوردن هشت تن از رزمندگان اسلام در هنگام جابه‌جایی را تشریح می‌کند. «گنبد آرزوها»، شرح سفر عده‌ای از رزمندگان به کربلا بعد از جنگ است. «خواب مقرر»، حکایت خواب دیدن شهید؛ «شهید پایانی»، شرح شهادت راننده‌ی یک آمبولانس بعد از عملیات محرم، در هنگام رفتن به مرخصی، است.
[ صفحه 882]
سفری به آن سوی عشق، مجموعه خاطرات شهدای کرمان
گردآورنده حمیدرضا قزوینی؛ به سفارش بنیاد شهید انقلاب اسلامی استان کرمان. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 1380.
106 ص.
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 1250 نسخه.
کتاب حاضر شامل چهل خاطره از شهدای کرمان است که به نقل از خانواده و همرزمان شهیدان به چاپ رسیده‌اند. اسامی شهدا عبارت است از: مهدی وهبی، محمد رمضانی‌پور، محمود تجلی، علی شریف‌آبادی، مهدی بهرآسمانی، منصور بهمن‌زاده، محمد شادمان، ناصر افضلی، حمیدرضا واعظی‌زاده، محمدرضا بخشی، محمدرضا خانی، احمد سلیمانی، رضا رنجبر، احمد محمدی، علی سالاری، عباس آریانی‌نیا، محمودرضا یوسف‌زاده، علی حسینی، احمد پاکار، سید محمود اسدی، حمید ایرانمنش، مهدی توسن، اصغر طیغوری، محمد برنو، قنبر بیگلری‌پور، اکبر شمس‌الدینی و قاسم زینلی. خاطرات درباره‌ی «نحوه‌ی شهادت، نماز شب شهدا، عشق به جبهه، خدمت به دیگران، توجه به دعا و راز و نیاز با خداوند، خواب دیدن شهیدان و پیشگویی شهادتشان، روزهای قبل از ازدواج، اخلاق و ویژگیهای خاص و دوران کودکی آنها» است.
سلام بر اسماعیل
به اهتمام دفتر هنر و ادبیات ایثار، بنیاد جانبازان؛ ویراستار: محمود رفیعی، مهدی تاجداری. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان، معاونت فرهنگی، اجتماعی و هنری، دفتر هنر و ادبیات ایثار، 1378.
218 ص. - (مجموعه‌ای از کوثر، 2). (بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، معاونت فرهنگی، اجتماعی و هنری، دفتر هنر و ادبیات ایثار، 12).
شمارگان: 5500 نسخه.
گفت و گوها و خاطرات این کتاب از سوی دفتر هنر و ادبیات ایثار به منظور حفظ ارزشهای دفاع مقدس و استفاده از آنها در تهیه فیلم و نمایش‌نامه و داستان تهیه شده است.
کتاب «سلام بر اسماعیل» به شرح جانبازی و رشادت جمعی از جانبازان حماسه‌آفرین دفاع مقدس اختصاص دارد. این کتاب در قالب گفت و گو با جانبازان یا نزدیکان و بستگان آنها فراهم آمده است. نخستین مظلب، گفت و گویی است با «حمید اباذری»، از فرماندهان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. در قسمت دوم، خاطرات «سید محمد تهوری» از مسؤولان حفاظت و اطلاعات - عملیات دوران دفاع مقدس آمده است. قسمت سوم گفت و شنودی است با جانباز نابینا «امیر عقیقی» که به هنگام درگیریهای سال 1357 - در آستانه‌ی پیروزی انقلاب اسلامی - نابینا می‌شود. «عصمت فراجوانی (احمدیان)»، مادر فداکاری که دو پسرش در جنگ تحمیلی به شهادت رسیده‌اند، در قسمت چهارم، از فرزندانش - اسماعیل و ابراهیم - می‌گوید. آخرین بخش کتاب گفت و گویی است با «علیرضا کمیجانی»، یکی از جانبازان قطع نخاعی که طی آن، خاطرات خود را از جبهه‌های جنگ و ارزش جانبازی بیان می‌کند.
سلوک شقایق
خاطرات مجید شاه حسینی، ولی صابری. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1375.
104 ص.: مصور، عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت خاطرات؛ 121).
طراح روی جلد: حمید عجمی.
[ صفحه 883]
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Corn Poppy’s Discpleship, memoris of...
مندرجات: صدای بال مرگ / مجید شاه حسینی؛ سلوک شقایق / ولی صابری.
«صدای بال مرگ»، خاطره مجید شاه حسینی از تدارک عملیات آزادسازی شهر مهران و قله قلاویزان است. در این عملیات ارتفاعات 200 و 223 نیز به تصرف نیروهای اسلام درآمد. در این خاطره او از موارد زیر نیز سخن گفته است: «تدارکات اولیه و استقرار نیروها در شهر دهلران و سازماندهی و حرکت به سوی دشمن و نحوه‌ی شهادت شهیدان حسین نجاتی، حسین نظری، حسن کفشی، علی جزمانی، احمد حداد تهرانی، مهدی کروبی و...». در «سلوک شقایق»، ولی صابری درباره موارد زیر می‌گوید: «نحوه اعزام از سوی مسجد همراه با دوست و همکلاسی‌اش «مهرداد رحیمی»، آموزش‌ها و رزمها قبل از عملیات والفجر هشت در لشکر 27 رسول‌الله (ص) تا درگیریها در شب عملیات و شهادت مهرداد رحیمی و نیز شهادت شهیدان مهدی بخشی، حسین زمانی، هداوند، صادق علیخانی، محمود پیربداغی، حبیب غنی‌پور، حاج رضا دستواره و...» در پایان این خاطره تصاویری از شهید مهرداد رحیمی ارائه شده است.
سنجاقکها روی آب
گردآوری و تدوین: علیرضا پوربزرگ وافی؛ باز نوشته: یوسف قوجق؛ زیر نظر محمدقاسم فروغی جهرمی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، 1373.
86 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس: مجموعه خاطره؛ 18).
شمارگان 5000 نسخه.
این کتاب مجموعه‌ی چهارده خاطره از خلبانان هوانیروز است. موضوع خاطرات به ترتیب عبارتند از: شهادت خلبان شهید شیرودی در منطقه‌ی بازی دراز؛ پروازهای شناسایی بمباران پلی بر روی رودخانه‌ی کرخه، نزدیک سوسنگرد؛ مبارزه با تانکهای عراقی در نزدیکی آبادان؛ نجات گروهی از رزمندگان از چنگال ارتش عراق؛ آزمایش پرتاب موشک و اسیر کردن عده‌ای از عراقی‌ها؛ بمباران مسجد سلیمان و شهادت هشت تن از افراد هوانیروز؛ بمباران ساختمان پتروشیمی عراق در عملیات کربلای پنج؛ شلیک نشدن موشک، به خواست خداوند، به محلی که عراقی‌ها در آنجا بودند، ولی رزمندگان ایرانی پس از این که چرخبال پرواز کرده بود، از آنها پس گرفته و در آنجا مستقر شده بودند؛ رساندن آب به رزمندگان تشنه لب در رملهای صحرای فکه و نجات آنها.
سه راه شهادت
تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، (چاپ اول): 1371.
110 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 37)
شمارگان: 6600 نسخه.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Three Ways to Shahadat
مندرجات: سه راه شهادت / قاسم اباذری؛ محرم سال 61 / غلامرضا روحی‌پور؛ دشت پر آتش / اصغر اللهیاری.
«سه راه شهادت»، خاطره‌ی «قاسم اباذری» است که پیک گردان بود و در عملیات کربلای پنج شرکت داشت. او شاهد به خاک و خون کشیده شدن همرزمان خود، به ویژه در محلی بوده که به سه راه شهادت معروف شده است. «محرم سال 61»، خاطره‌ی غلامرضا روحی‌پور از عملیات محرم است. او در این خاطره از آزادسازی مناطق استراتژیک زیادی طی این عملیات صحبت می‌کند و از زخمی شدن خود و شهادت برادر و بسیاری دیگر از همرزمان و فرار از بیمارستان برای ادامه‌ی راه آنها سخن به میان می‌آورد. اصغر اللهیاری، که از اول جنگ در جبهه
[ صفحه 884]
بوده، در خاطره خود - به نام «دشت پر آتش» - از امدادهای الهی طی عملیات و پیروزی ایرانی‌ها سخن می‌گوید. او در عملیات سیدالشهدا مجروح می‌شود و بعد از بهبود، سریعا به جبهه بر می‌گردد.
سیرت شهیدان: مجموعه گل: مجموعه خاطراتی از سیره عملی شهیدان
غلامعلی رجائی. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 306.1378 ص.
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 5000 نسخه.
در این مجموعه‌ی، چند صد خاطره‌ی کوتاه به نقل از پدر، مادر، خواهر، برادر، همسر، فرزند و یا همرزمان و آشنایان گروهی از شهیدان فراهم آمده است. این خاطرات در دوازده فصل موضوعی تنظیم شده‌اند. عناوین موضوعات عبارتند از: «شوق حضور»، «پرندگان آسمان معنی»، «خصال متعالی»، «مظاهر عالی اخلاص و ایثار»، «زیباترین عشقها»، «عشق به امام خوبیها»، «عشق به محرومین»، «شهادت آگاهی»، «در آرزوی شهادت»، «جلوه‌هایی از عالم غیب»، «خاطراتی از شهیدان» و «دستنوشته‌های خونین». در پایان کتاب، فهرست الفبایی اسامی شهیدان نام برده شده در متن، به چاپ رسیده است.
سیمرغ: روایتی از ایمان و سلحشوری کشوری، شهید شیرودی و همرزمانشان
به کوشش حجت شاه‌محمدی، امیر معصومی. - تهران: نشر هفت، (چاپ اول): 1378.
211 ص.
طراح روی جلد: حمید عجمی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: simorgh: The Story of Faith and Bravery of Martyrs keshvari, Shiroodi and their co-combatants
شمارگان: 5500 نسخه.
مندرجات: زندگینامه شهید شیرودی و شهید کشوری؛ بال‌های باد؛ کبوتران امید؛ شکار؛ حسن لبویی؛ زندگی دوباره؛ لحظه‌های پر التهاب؛ دست‌های خدا؛ پیشواز؛ درخت بلوط؛ بال‌های مرگ؛ دیدار.
این کتاب شامل زندگینامه خلبانان شهید «شیرودی و کشوری» است که همراه با یازده خاطره ارائه شده‌اند. مطالب زیر، از جمله خاطرات کتاب هستند: «عملکرد شهید شیرودی هنگام درگیری با تعدادی از مهاجمان و مزدوران، درگیری با عده‌ای از اشرار هنگام مأموریت با تیم یازده نفره همراه با ستوان نوری، شهید شیرودی در منطقه‌ی سر پل ذهاب و ایستادگی در مقابل دشمن با شهید سهیلیان و عقب راندن تانکهای دشمن به وسیله‌ی حملات بالگردها، حضور یک دوست همکلاسی در جبهه که پس از عملیات دستانش قطع شده بود و دوست خود را متوجه نارنجک موجود در کمرش کرد، عملیات مسلم بن عقیل و شهادت شیرازی، آزمایش پرتاب موشک ماوریک در عملیات «امید» و درگیری بالگرد با هواپیمای میگ 23 دشمن در هوا و...».
شب بی‌پایان، خاطرات برادران جانباز سید کاظم شمس مفرح، محسن محسنی
به کوشش: مهدی فراهانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ی هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1374.
66 ص. [3] ص. تصویر، عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 115).
[ صفحه 885]
طراح روی جلد؛ حمید عجمی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Endless Night
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات؛ شب حادثه / کاظم شمس مفرح؛ چشم دل / محسنی.
برادر جانباز سید کاظم شمس مفرح، از گردان شهادت، در عملیات مین‌گذاری در تپه‌ی «شاهین یک» در اثر انفجار مین نابینا می‌شود و برای معالجه به آلمان فرستاده می‌شود. وی در این کتاب خاطرات خود را از چگونگی وقوع حادثه، عزیمت به آلمان، ناامید شدن از بازگشت بینایی، تقویت ایمان و ادامه‌ی زندگی و کسب موفقیتهای تحصیلی، پس از نابینا شدن شرح داده است. محسن محسنی، برادر جانباز دیگر، نیز در حادثه‌ای مشابه در اثر انفجار مین پدالی، دست و دو چشم خود را از دست داده است. این برادر جانباز نیز ده سال پس از معلولیت خود، دبیرستان را به پایان رسانده، در رشته‌ی حقوق دانشگاه تهران، رشته‌ی الهیات و تبلیغات دانشگاه امام صادق (ع) قبول شده، ادامه‌ی تحصیل می‌دهد. او نیز در این خاطرات به بیان شرایط خاص معلولیت، نحوه‌ی مبارزه با مشکلات و کنار آمدن با شرایط جدید پرداخته است.
شبیخون، مجموعه خاطره
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 1367.
181 ص. - (مجموعه خاطرات جنگ).
این کتاب، مجموعه‌ی نوزده خاطره است. راویان در این خاطرات، از ایثار، فداکاری، امدادهای الهی، شجاعت و دلاوری شهیدانی سخن گفته‌اند که با آگاهی و با بینش عارفانه در میدانهای رزم و حماسه گام نهادند. برای مثال، خلبان «ایرج میرزایی»، که از ابتدای جنگ همراه سروان خلبان شهید شیرودی بوده است، می‌گوید: روزی به من و خلبان شهید شیرودی مأموریتی در منطقه ایلام (میمک) داده شد. بعد از رسیدن به منطقه‌ی عملیاتی، مشاهده کردیم که نیروهای ایرانی در برابر سه لشکر عراق بسیار قلیل هستند. با توکل به خدا به عراقی‌ها حمله کردیم. عراقی‌ها ما را موشکباران کردند. یکی از موشکها به سمتمان می‌آمد، ناگهان تغییر مسیر داده، به طرف زمین برگشت و عراقی‌ها را به هلاکت رساند.
شراره‌های خشم، مجموعه خاطرات واحد ادوات
تدوین و بازنویسی محسن سیوندیان؛ جمع‌آوری: علی‌اکبر جعفری. - [بیجا]: لشکر مقدس 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1375.
131 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 25).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، مجموعه خاطرات افراد واحد مستقل ادوات جنگی اصفهان است که در سال 1363 تشکیل شد و افراد آن در تمام نقاط جنگی، در عملیاتهای بستان، فتح المبین، بیت المقدس، رمضان، محرم و بدر، ایفای نقش می‌کردند و شهدای عزیزی تحویل انقلاب دادند. تاریخچه‌ی کوتاهی از تشکیل این واحد، نقش مؤثر سلاحهای ادوات در عملیات بزرگ، فهرست و تاریخ عملیات آفندی لشکر امام حسین (ع) و گزارش فعالیت‌های واحد، در ابتدای کتاب آمده است. سپس، تعداد 62 خاطره از خاطرات رزمندگان این واحد، که از خط شکنان بودند، آمده است. افراد این واحد با کمال خونسردی در زیر آتش به کارهای عادی و تعمیرات سلاحها می‌رسیدند. آنها شهدای زیادی تقدیم ملت ایران کردند و از عوامل مؤثر در پیروزی هر یک از عملیاتها بودند.
[ صفحه 886]
شصت خاکریز، مجموعه خاطرات
به کوشش رحیم مخدومی. - تهران: وزارت جهاد سازندگی، جهاد سازندگی استان تهران، مرکز حفظ و نشر دفاع مقدس؛ موسسه فرهنگی مشتاقان فلاح، (چاپ اول): 1377.
67 ص.
شمارگان: ذکر نشده است.
به مناسبت یادواره سرداران شهید جهاد سازندگی و شهدای استان تهران.
این مجموعه به سنگر سازان بی‌سنگر گردان مهندسی رزمی 3 سیدالشهدا (ع) از جهاد سازندگی استان تهران تقدیم شده است.
کتاب «شصت خاکریز»، حاوی شصت خاطره از رزمندگان، شهیدان و خانواده‌ی آنها و حوادث جبهه‌ها و مناطق جنگی است. از جمله راویان خاطرات، «سپهبد شهید امیر صیادشیرازی، علیرضا زواره، دانش جعفری، حجت‌الاسلام حسینی‌راد، محمد محمدی‌نیک، اکبر کبیری، فاطمه کنگرلو و افرادی دیگر» هستند. از جمله موضوعهای خاطرات، می‌توان از موارد زیر نام برد: «احداث جاده پس از فتح بستان؛ استفاده نکردن از بیت‌المال برای امور شخصی؛ رسیدن به موقع تانکر نفت با عنایت خداوند به رزمندگان؛ شرح شهادت برخی از فرماندهان مانند احمد طبرسی، فرماندهی مهندسی جنگ جهاد تهران؛ خاطراتی درباره‌ی شهیدان از زبان همرزمان؛ شرح عملیات والفجر هشت؛ شرح عملیات والفجر سه و منطقه عملیاتی فاو و پل خضر و...».
شکار: خاطرات رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران
به کوشش امیر معصومی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1373.
111 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 86).
عنوان روی جلد: شکار: خاطرات رزمندگان ارتش.
عنوان به انگلیسی: The Hunt, The Reminiscences of The Fighters of the Army
شمارگان: 4400 نسخه.
این کتاب، شامل دوازده خاطره از چند خلبان ارتش و هوانیروز و سربازان و افسران است. اسامی راویان و موضوع خاطرات آنها عبارت است از: سروان «م. طالبی»، ملاقات با بنی‌صدر و خیانت آشکار او به ایران؛ سرگرد خلبان «س. باهری»، درگیری با بعثی‌ها و ملاقات با امام، پس از پیروزی در عملیات؛ گروهبان دوم «ب. تیموری»، نجات مهمات و بیت‌المال کشور از دست دشمن به قیمت تمرد از دستور مافوق؛ سرهنگ دوم خلبان «ع. عابدینی» و سروان خلبان جانباز «ف. فرسیابی»، امداد الهی در بازگشت به میهن، پس از انهدام هدفهای تعیین شده؛ حجت‌الاسلام «رحیمی»، آزادی سوسنگرد؛ سرهنگ خلبان «نوری»، درگیری با منافقین؛ سروان خلبان «م. مرادی»، رشادتها و دلاوری‌هایی که باعث حفظ ارتفاعات 112 شد؛ استوار دوم هوایی «ح. صابر»، عملیات آزادسازی بستان و سرباز «س. سهیلی»، آزادسازی مناطق چزابه.
شکوفه‌های باروت
مؤلف [گردآورنده] حسین میرپور. - تهران: خانواده، (چاپ اول): 1376.
[53] ص.، [7] ص. تصویر.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Bloosms of Gunpoweder
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب مجموعه خاطرات شش رزمنده است که در عملیاتهای والفجر هشت، خیبر، والفجر مقدماتی و سر پل ذهاب شرکت داشته‌اند. آقای عسگری شاهد شهادت دوستش «ضیاءالدین متبحری» در عملیات والفجر هشت
[ صفحه 887]
بود. «عباس پالیزدار» در عملیات خیبر، با همه تلاش نمی‌تواند محمد را نجات دهد و سرانجام محمد به شهادت می‌رسد و خود وی که مجروح شده بود، بهبود می‌یابد. قاسم خرازانی - امدادگر - همگام کمک به دیگران، خودش مجروح می‌شود. او احمد را که مجروح شده است با زحمت به عقب می‌برد، اما احمد به علت شدت جراحات شهید می‌شود. «عباس سخایی» در گروه شهید چمران تعلیم دیده است. در عملیات فتح المبین برای پنجمین بار زخمی می‌شود، در فاو شرکت می‌کند و در والفجر مقدماتی از ناحیه‌ی لگن مجروح می‌شود. وی پس از بهبود باز هم به نبرد ادامه می‌دهد. «موسی هژیری» در دو عملیات، در منطقه‌ی سر پل ذهاب، دشمن را دور زده، به دشمن تلفات زیادی می‌رساند و باز می‌گردد.
شلاق و باران
غلامرضا ارژنگ، رامین حسن پورمیر. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 1374.
171 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس: مجموعه خاطره؛ 25).
در سال 1372، مسابقه‌ی خاطره‌نویسی دفاع مقدس توسط مرکز حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس نیروی زمینی سپاه برگزار گردید. این کتاب، مجموعه‌ی گزیده‌ای از خاطره‌های ارسال شده برای مسابقه‌ی خاطره‌نویسی دفاع مقدس است. تعدادی از خاطرات، مربوط به کردستان، عملیات کربلای چهار، عملیات فتح المبین، عملیات خیبر، عملیات کربلای دو، هستند و گویای ایمان محکم، از جان گذشتگی رزمندگان، ایثار و فداکاری، امدادهای غیبی در جبهه‌ها، و عشق و علاقه و ایمان مردم به رزمندگان جان بر کف هستند. برای نمونه در خاطره‌ی «شناسنامه‌ی من» نوشته شده است که راوی در سال 1360 جهت رفتن به جبهه ترک تحصیل می‌نماید و پس از ماجراهایی، جهت آموزش به پادگان 21 حمزه‌ی تهران اعزام می‌شود. روزی خانمی به پادگان می‌آید و می‌گوید این لیوان شیر را به یکی از بسیجی‌ها بدهید تا نصف آن را بخورد و نصف باقی مانده‌اش را به بچه‌ها بدهم. وقتی علت این کار را می‌پرسند، زن می‌گوید دکترها بچه‌ام را جواب کرده‌اند؛ ولی ته دلم گواهی می‌دهد که اگر این کار را بکنم، بچه‌ام شفا پیدا می‌کند.
شلمچه تنها نیست
بازنویسی و تدوین عین‌الله کاوندی. - تهران: نشر کوثر، (چاپ اول): 1377.
126 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس، مجموعه خاطرات؛ 32).
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «شلمچه تنها نیست» حاوی چهارده خاطره از عملیات در منطقه‌ی شلمچه است. محتوای خاطرات عبارتند از: «درگیری و پاتک دشمن و استفاده از موشکهای تاو و مالیوتکا در منطقه‌ی پتروشیمی عراق، از عملیات بدر، عبور از رودخانه‌ی اروند و طناب‌کشی و خاطره‌ای از شرکت یک روحانی در عملیات، اسارت فرد عراقی که ادعا داشت او را به زور به جبهه آورده‌اند، دوربین مادون بنفش در سنگر سوم عراق، درگیری با دوشکای دشمن بر روی اروند رود، شهادت یک بسیجی، درگیری بر روی پدهای جزیره، خاطره‌هایی از شهادت افراد مختلف، خاطراتی از فساد در سنگر عراقی‌ها، بمباران شیمیایی منطقه‌ی دریاچه‌ی نمک، مرحله‌ی پنجم عملیات رمضان، عملیات کربلای پنج و...»
شمیم معطر دوست
نوشته محمد موسوی گرمارودی؛ با همکاری اداره کل بنیاد شهید انقلاب اسلامی استان خراسان. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 155.1379 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
[ صفحه 888]
این کتاب شامل 34 خاطره درباره‌ی 29 تن از شهیدان استان خراسان است. موضوع خاطرات، دلاوری، فعالیتها و نحوه‌ی شهادت این شهیدان است: محمدرضا ارند، علیرضا عاصمی، سید حسین دوستدار، عباس نیاوند، محمدجواد آخوندی، محمد موسوی نیشابوری، احمد نصرتی، مجید طیبی‌ثانی، محمدرضا پیله‌وران، عباسعلی غلامیان، هاشم جباری، حسن هویدا، ما شاء الله نیک‌فرد، مجید ناطقی‌نعمان، محمدتقی غیورانزله، محمود پاداش، اسدالله اسدی، خلیل عابدینی، حبیب‌الله صفرنژاد، علیرضا حسنی، حسن محقر، حسین قاینی، اصغر آروین، مجید شیرزاده، کریم اندرابی، غلامرضا پروانه، قنبر حمزه‌ای گوارشک، محمدعلی صادقی و قربانعلی رشیدی. تاریخ تولد و تاریخ شهادت و نام شهید مربوط به هر خاطره در پایان هر متن ارائه شده است.
شوق وصال، مجموعه خاطرات
محمدعلی مشتاقیان، یدالله جعفری. - [بیجا]، لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1375.
142 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 46).
طراح روی جلد: مهدی تمیزی.
کتاب، حاوی 75 خاطره از رزمندگان اسلام است که در مورد «شجاعت رزمندگان اسلام، اوضاع جبهه‌ها، زندگی رزمندگان در پادگان، عملیات محرم، روحیه‌ی شهادت‌طلبی، عملیات ثامن‌الأئمه، عملیات والفجر دو، شناسایی منطقه‌ی عملیاتی، عملیات والفجر چهار، عملیات بدر، منطقه‌ی مریوان، عملیات خیبر و جبهه طلائیه» صحبت کرده‌اند. یکی از رزمندگان می‌گوید: «پس از عملیات بدر، بچه‌ها به مرخصی رفتند. من هم به پادگان کوهک رفتم. بعد از ظهر یکی از روزها، برادران عزیزمان، حاج حسین مرادی، حاج احمد کاظمی و حاج علی زاهدی به منطقه آمدند. با آمدن این سه بزرگوار، حدس زدم که برای برنامه‌ریزی عملیات وارد منطقه شده‌اند. آن روز صبح ما در پادگان بودیم. یکی از بسیجی‌ها آشپزی می‌کرد. از قضا، آن روز، از شانس بد، دم‌پخت کته شده بود. ناهار را که آوردند متلکها شروع شد. خلاصه خیلی برایمان گران تمام شد. فردای آن روز از خجالتشان در آمدیم».
صبح پر کشیده: مجموعه خاطره شهیدان فارس
به کوشش کمیته تألیف
و تدوین کنگره‌ی سرداران و چهارده هزار شهید استان فارس. - شیراز: کنگره‌ی سرداران و چهارده هزار شهید استان فارس، (چاپ اول): 1380.
99 ص. - (کنگره‌ی سرداران و چهارده هزار شهید استان فارس؛ 62).
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، شامل دوازده خاطره از دوازده شهید است که از بستگان و همرزمان آنها نقل شده است. عناوین خاطره‌ها، اسامی راویان و شهیدان به قرار زیر است: «صبح پر کشیده» از حسین هوشمند (شهادت ابراهیم اجرایی)؛ «سهمیه مدیر» از حیدر حقیر (شهید عباس بهجت حقیقی)؛ «آخرین دیدار» از ناصر بابایی (شهید محمود پیربداغی)؛ «کدام حقیقت» از محمدکاظم حقیقت (شهید محمدکاظم حقیقت)؛ «وداع» از محمدمهدی طالقانی (شهید محمدمهدی دهقان)؛ «کنجکاوی کودکانه» از فاطمه سعیدی (شهید سعید سمیعی‌زاده)؛ «اسیر عراقی - سفر به چین - غیبت یا تهمت» از همرزمان و همسر شهید محمد پژگاله؛ «عملیات بدون بازگشت» از محمدجواد خرمدل (شهید احمد صادقی)؛ «امضاء شهید» از حافظ صدوقی (شهید سید حسین صالحی)؛ «دنیای جلال» از پدر شهید جلال عباسی؛ «آبلیموهای لجوج» از غلام مؤذنی (شهید فریدون فریدونی)؛ «انتظار آزادی» از علیا راسخی، مادر شهید عبدالمهدی نیک‌منش.
[ صفحه 889]
صحبت عشق (جلد 1): خاطراتی از هشت سال دفاع مقدس
ستاد امور جنگ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ستاد امور جنگ، با همکاری مؤسسه‌ی انتشارات هاد، 201.1368 ص.: مصور، عکس. به مناسبت یازدهمین سال پیروزی شکوهمند اسلامی و با انگیزه حفظ آثار و ارزشهای جاویدان دفاع مقدس.
کتاب «صحبت عشق» خاطرات چهل رزمنده است که در عملیات مختلف از جمله: والفجر مقدماتی، والفجر سه، والفجر هشت، کربلای پنج، کربلای هشت، بیت المقدس، محرم، نصر، رمضان، فاو و شلمچه شرکت داشته‌اند. این رزمندگان در خاطرات خود به شرح جانفشانی و از خودگذشتگی‌های عده‌ای از برادران رزمنده پرداخته‌اند که به مقام والای شهادت نائل آمده‌اند. خاطرات این عزیزان بیانگر لحظات عرفانی، امدادهای غیبی، ایمان و اتکای رزمندگان به یاری خداوند و شهادت‌طلبی آنهاست. خواننده در این کتاب ضمن آشنا شدن با شرایط خاص جبهه و مشکلات زندگی و مبارزه، با تلاشهای بی‌شائبه و فعالیت‌های شبانه‌روزی آنان آشنا می‌شود. در این کتاب ضمن آوردن سخنانی از رهبر فقید انقلاب، به بیان احساسات رزمندگان نسبت به حضرت امام (ره) نیز پرداخته شده است.
صحبت عشق (جلد 2): خاطرات خلبان‌ها
ستاد امور جنگ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ستاد امور جنگ، با همکاری مؤسسه‌ی انتشارات هاد، 1369.
160 ص.
این کتاب به مناسبت گرامی داشت حماسه پر شکوه آزادی خرمشهر و با انگیزه حفظ آثار و ارزشهای جاویدان دفاع مقدس چاپ شده است.
این کتاب مجموعه 23 خاطره از خلبانان متعهد و شیرمردانی است که جان بر کف و سرافراز به دفاع از میهن و مکتب و ناموس خویش پرداختند و با رشادت و از جان گذشتگی توطئه‌ی شوم دشمن را در هم کوبیدند. خاطره «آتش در کابین هواپیما» در ارتباط با اولین روز جنگ است و شجاعت و جسارت خلبانان هوانیروز و حمله‌ی آنها به ستونهای نظامی و پایگاه نظامی عراق؛ «لحظات مرگ و زندانی» از فداکاری و شجاعت خلبان شهید، شیرودی سخن می‌گوید؛ «خاطرات جنگ هوایی» خاطره‌ی دو خلبان است که هواپیمای آنها مورد حمله‌ی هواپیماهای دشمن قرار گرفت؛ «بمباران مخازن سوخت موصل» بیانگر شجاعت خلبانانی است که مخازن موصل را بمباران کردند؛ «بمباران و مقابله با چهار میگ دشمن» خاطره‌ی مقابله با چهار میگ عراقی و فرار از دست آنهاست. هر یک از خاطرات دیگر نیز در نوع خود بیان جانبازی‌ها، شجاعتها و امدادهای غیبی است که خلبانان پیروز هوانیروز و نیروی هوایی با آنها رو به رو شدند.
صحبت عشق (جلد 3): خاطرات آر پی جی زن‌ها
ستاد امور جنگ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ستاد امور جنگ با همکاری مؤسسه‌ی انتشارات هاد، 1369.
179 ص. - (خاطراتی از هشت سال دفاع مقدس).
شمارگان: 10000 نسخه.
این کتاب به مناسبت دهمین سالروز حماسه پر شکوه دفاع مقدس و گرامیداشت بازگشت پیروزمندانه دلیر آزادگان عزیز اسلام به آغوش میهن چاپ شده است.
این کتاب مجموعه‌ای است از 22 خاطره و دو داستان از آر پی جی زن‌های شجاعی که با اسلحه خود به شکار
[ صفحه 890]
تانکهای دشمن رفتند و با شجاعت و ایمان خود باعث پیروزی رزمندگان اسلام شده، ترس بر دل دشمن نشاندند. «اولین شلیک» خاطره‌ی جوانان خرمشهری است که بدون آموزش در اولین روزهای هجوم دشمن به خرمشهر با ژ - 3 و معدودی آر پی جی با دشمن جنگیدند. «آر پی جی سوراخ سوراخ» حکایت دفاع جوانان در کنار رودخانه بهمنشهر با استفاده از یک آر پی جی است که با ترکش‌های خمپاره سوراخ سوراخ شده است. «آماده شدم برای رفتن دوباره» خاطره‌ی رزمنده‌ای است که با وجود مجروحیت و منع پزشک دوباره عازم عملیات می‌شود و «دوستی‌های پایدار در جبهه» حکایت از آن دارد که فقط شهادت، یاران جبهه را از یکدیگر جدا می‌کند و....
صحبت عشق (جلد 4): خاطرات تخریبچیها
مرکز حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، با همکاری ستاد فرماندهی کل قوا، معاونت فرهنگی و تبلیغات جنگ، 1370.
223 ص.: مصور. - (خاطراتی از هشت سال دفاع مقدس).
شمارگان: 5000 نسخه.
جلد چهارم صحبت عشق خاطرات 25 نفر از تخریبچی‌هایی است که با ایثار و از جان گذشتگی خود، میدانهای مین و تله‌های انفجاری را از مینهایی که دشمن کاشته بود پاک کردند و راه را برای پیشروی رزمندگان گشودند. آنها حماسه آفریدند. این خاطرات را دلاوران تخریبچی در مصاحبه و گفت و گو با روزنامه‌نگاران روزنامه‌های جمهوری، کیهان، اطلاعات، پیام انقلاب، اطلاعات جبهه و اطلاعات هفتگی بیان کرده‌اند. خاطرات از عملیاتهای مختلف است و همه حاکی از فداکاری و ایثار، از جان گذشتن، توکل به خدا و ایمان قوی، شهادت‌طلبی و امدادهای الهی آنهاست. «مینهای بدون چاشنی» حکایت از همکاری یک رزمنده‌ی مسلمان عراقی دارد که در نامهای زیر یکی از مینها، نوشته بود که به خاطر کمک به لشکریان اسلام چاشنی هیچ یک از مینهای آن میدان را نبسته بود.
صدای بال ملائک، خاطرات روحانیون رزمنده
به کوشش تیپ مستقل 83 امام جعفر صادق (ع). - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 102.1374 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 98).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Sound of Angel’s Wings, The memoris of the clergymen fighters.
مندرجات: خیره در آسمان یک لبخند، عطش، خیزابهای خونین، گلخند پیروزی، مردان کوهستان، سه راه سرنوشت، چون پرستو بیتاب، واپسین لبخند پروانه، از نگاه خسته دوربین، باتلاق مرصاد.
کتاب حاوی یازده خاطره از روحانیون رزمنده‌ای است که نه تنها در جبهه‌ی اعتقادی و ارشادی فعالیت می‌کردند بلکه در جبهه‌ی جنگ و دفاع نیز رشادتهای فراوانی از خود نشان داده‌اند. «زین‌العابدین صیادی» در خاطره خود با نام «خیره در آسمان یک لبخند» از پیرمردی می‌گوید که دلاوری‌ها و شجاعت او زبانزد همه بود. روزی خبر می‌رسد که عراقی‌ها در حال تردد هستند و درگیری شروع می‌شود. ترکشی بر سینه پیرمرد می‌نشیند و زخمی عمیق ایجاد می‌کند. چند نفر از رزمندگان بالای سرش می‌روند و یکی از آنها به او می‌گوید: «عمو تو را به خدا دعا کن من هم شهید بشوم» وقتی به خود می‌آید دستانش مسلسل یادگار رزمنده‌ی پیر را در سینه می‌فشرد. نگاه پیرمرد همراه با لبخند به دستهایش می‌نگرد. لحظه‌ای بعد وقتی از پشت حلقه‌های اشک به سیمای آن رزمنده‌ی پیر نگاه می‌کند، لبخندی آرام و معصومانه بر چهره‌ی نورانی‌اش ابدی شده است و نگاهش به افق دور دست می‌نگرد.
[ صفحه 891]
صنوبرهای سرخ (جلد 1)
غلامعلی رجائی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1373.
168 ص.: عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 93).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Red Spruces
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: اشاره؛ گلستان جنگ؛ سرداران شهید سپاه توحید؛ شهیدان، شاپرکهای صداقت و اخلاص. این کتاب از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول خاطره‌هایی است از جبهه و حال و هوای روحی و معنوی دفاع مقدس. بخش دوم به تجلیل از فرماندهان و سرداران رشید سپاه اسلام - از جمله: شهید چمران، سرلشکر شهید عباس بابایی، سردار شهید اسلام ابراهیم همت و وزیر آزاده و بسیجی شهید محمدجواد تندگویان و چند تن دیگر از سرداران سپاه اسلام - که بیشتر از دیگران زبانزد هستند، پرداخته است. بخش سوم، تحت عنوان «شهیدان، شاپرکهای صداقت و اخلاص»، به خاطرات شهیدان و ذکر خصلتهای نیک آنان پرداخته، و فرازهایی از وصیتنامه‌ی برخی از آنان را آورده است. در پایان کتاب، نام شهیدان، راویان خاطرات، و همچنین عکسهایی از پاسداران و بسیجیان شهید به چاپ رسیده است.
صنوبرهای سرخ
غلامعلی رجائی. - [ویرایش 2]. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ نشر شاهد، 1378. [110] ص.: عکس.
شمارگان: 1650 نسخه.
در این کتاب، خاطره‌هایی از شصت و شش تن از سرداران و فرماندهان و بسیجیان دفاع مقدس گردآوری شده و به طبع رسیده است. خاطره‌هایی از جبهه و حال و هوای روحی و معنوی دفاع مقدس و تجلیل از فرماندهان و سرداران رشید سپاه اسلام، از جمله: شهید چمران، سرلشکر عباس بابایی، سردار ابراهیم همت، وزیر آزاده و بسیجی محمدجواد تندگویان، حجت‌الاسلام میثمی، حسین علم‌الهدی، یوسف کلاهدوز. همچنین از شهیدان عبدالحمید صالح‌نژاد، اسماعیل فرجوانی و سعید درفشان یاد شده است. فرازهایی از وصیتنامه‌ی برخی از شهیدان مطالب کتاب را تشکیل می‌دهند. در پایان کتاب، نام شهیدان، راویان خاطرات و همچنین عکسهایی از پاسداران و بسیجیان شهید به چاپ رسیده است.
ضریح خاک: بازآفرینی خاطره‌های دفاع مقدس
هاشم کرونی. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد؛ کنگره‌ی سرداران و 14 هزار شهید استان فارس، (چاپ اول): 1379.
79 ص. - (کنگره‌ی سرداران و 14 هزار شهید استان فارس؛ مجموعه خاطرات؛ 27).
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب شامل دوازده خاطره در خصوص دوازده سردار شهید است. خاطرات درباره‌ی نحوه‌ی شهادت، راز و نیاز شهیدان، پیش‌بینی شهادت خود در آینده و شرح درگیری در عملیاتهای مناطق مختلف است. عناوین و اسامی برخی از خاطرات عبارتست از: «ضریح خاک» از غلامرضا کافی (درباره‌ی شهید حاج شیرعلی سلطانی - شهادت: 2 / 1 / 61؛ محور شوش)؛ «مرگ مطمئن» از غلامرضا کافی (خاطره‌ای از شهید حجت‌الله بادرام براساس نوشته‌های وی - شهادت بر اثر عارضه‌ی شیمیایی)؛ «شناسایی» از سعیده‌کیا (خاطره‌ای از شهید ناصر عظیمی به روایت از محسن ریاضت - شهادت: 19 / 4 / 64؛ محور شرق دهلران)، «عروج» از سعیده‌کیا (خاطره‌ای از شهید حسین امیرلو -
[ صفحه 892]
شهادت: 26 / 12 / 63؛ محور شرق دجله)؛ «خاک افلاکی» از حمید سجادی‌منش (شهید شیخ عبدالحمید اکرامی - شهادت: 4 / 10 / 65؛ در شلمچه).
طراوت یقین
تهیه و تدوین محمدرضا کلانتری سرچشمه؛ با همکاری قرارگاه حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام سپاه منطقه‌ی یزد. - یزد: کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و 3700 شهید استان یزد، (چاپ اول): 1378.
143 ص.: مصور، عکس. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و 3700 شهید استان یزد؛ 2).
عنوان روی جلد: طراوت یقین: مجموعه‌ای از خاطرات شیرمردان الغدیر.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Freshness of knowledge
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب حاضر شامل مجموعه‌ای از خاطرات پراکنده است که از زبان رزمندگان تیپ مستقل هجده الغدیر یزد نقل شده است. کتاب بدون فهرست مندرجات است. از جمله موضوع خاطرات، موارد زیر است: «امداد غیبی در عملیات والفجر دو، دیدار رزمندگان با امام (ره)، خاطراتی از شهیدان، خاطراتی از برخی مناطق عملیاتی (چون: جزایر مجنون، ارتفاعات شیاکوه، جبهه‌ی طلائیه، جبهه‌ی کوشک، ام‌القصر، شلمچه و...)، خاطراتی از میدانهای مین، پیام آیت‌الله خاتمی به رزمندگان تیپ الغدیر، عملیات بیت المقدس، عملیات محرم، عملیات فتح المبین، عملیات رمضان، مانور میثاق با ولایت، خاطراتی از شهید عاصی‌زاده فرماندهی تیپ الغدیر، دوران موشکباران و موشک زدن به شهر بهبهان و خاطراتی از آزادگان تیپ الغدیر در ایام اسارت».
طرف خورشیدی‌ها: خاطرات لشکر 14 امام حسین
تدوین و بازنویسی نثر رضا بهشتی؛ جمع‌آوری لشکر 14 امام حسین (ع). - تهران: نشر کوثر، (چاپ اول): 1378.
110 ص.: مصور (رنگی). - (مجموعه خاطره؛ 30).
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب حاضر حاوی 27 خاطره از رزمندگان لشکر چهارده امام حسین (ع) است. از جمله موضوعهای خاطرات، موارد زیر است: «خاطراتی از بسیجی گمنامی که از دست عراقی‌ها فرار می‌کند؛ درگیری با دشمن و حفظ یک تنگه در منطقه؛ خاطره‌ای از درگیری در عملیات والفجر چهار (مرحله‌ی دوم) و شهید شدن توکلی؛ خاطراتی از عملیاتهای والفجر ده، والفجر نه، والفجر هشت، والفجر شش، والفجر چهار، والفجر دو و والفجر یک (در منطقه‌ی جاده‌ی خندق)؛ خاطره‌ای از محمدرضا مؤذنی در مورد مجروحیت و عقب‌نشینی در عملیات و یافتن وی توسط نیروهای خودی؛ عبور غواصان از رودخانه‌ی اروند؛ خاطره‌ای از عملیات والفجر هشت در جاده‌ی فاو - ام‌القصر؛ اسیر گرفتن نگهبان عراقی که خواب بود؛ خاطره‌ای از مردم حلبچه و شهادت اعضای خانواده و خاطراتی از شهیدان دیگر...». عکسهایی نیز در مجموعه، با زیرنویس، موجود است.
طلایه داران نبرد، مجموعه خاطرات
محمودمهدی آزاد. - اصفهان: عقیدتی سیاسی مرکز آموزش توپخانه اصفهان، (چاپ اول): 1375.
102 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 35).
طراح روی جلد: مهدی تمیزی.
[ صفحه 893]
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب، شامل 33 خاطره از دلاوری پرسنل گروه توپخانه شهرضا است. موضوع برخی از خاطرات عبارت است از: حمایت آتشبار توپخانه از تک ارتش در محور اهواز - خرمشهر؛ هشت روز استقامت در منطقه‌ی عملیاتی بانه؛ حمله‌ی میراژ عراقی به کشتی پانامایی که در اجاره‌ی ایران بود؛ خاطره‌ای از منطقه‌ی عملیات رمضان (شلمچه)؛ خاطره‌ای از شروع جنگ و شنیدن آژیر خطر؛ آزادسازی بستان؛ خاطره‌ی خوابی که به حقیقت پیوست؛ اصابت گلوله به هواپیمای عراقی و اسارت خلبان در منطقه‌ی دارخوین؛ مأموریت در پادگان گرمک منطقه‌ی بی‌بی حکیم و بمباران توسط هواپیمای عراقی؛ خاطراتی از دوران اسارت؛ سرنگون کردن هواپیمای دشمن در آبادان؛ اسارت در زندان حزب کومله و حزب دکوکرات؛ ارتفاعات میمک؛ بمباران کودکستان در اهواز.
عابران مسیر عشق
[نویسندگان: رهپویان حرم تا حرم]؛ بازنویسی و تلخیص: عبدالمجید رحمانیان. - تهران: امید آزادگان، (چاپ اول): 1378.
و، 99 ص، [8] ص. تصویر (رنگی). - انتشارات امید آزادگان؛ کتاب شماره 5)
عنوان روی جلد: رهپویان حرم تا حرم: عابران مسیر عشق.
شمارگان: 5000 نسخه.
نوشتار حاضر، شرح سفر کاروان عاشقان امام حسین (ع)، تحت عنوان رهپویان حرم تا حرم، به کربلا است. این عزیزان خاطرات خود را از این سفر به رشته تحریر در آورده‌اند، سپس این یادداشتها بازنویسی و در موضوعات زیر تنظیم شده و به چاپ رسیده است: چگونگی آغاز سفر، خاطرات آزادگان همراه کاروان، خاطرات هشت سال دفاع مقدس، دعاها و نیایشهای دسته جمعی، منزلگاههای کاروان، دیده‌ها و شنیده‌ها و...
عبور از پل، خاطرات سنگرسازان بی سنگر
[حمید احمدی، عبدالحسین رسولی] تدوین و ویرایش: مقصود اختری، یونس اصغری. - تهران: وزارت جهاد سازندگی، مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، (چاپ اول): 80.1372 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
مندرجات: بر تپه‌های بنی‌خلیفه؛ عبور از پل؛ سهم من شهادت.
کتاب، براساس خاطرات برادران حمید احمدی و عبدالحسین رسولی تدوین شده است. «بر تپه‌های بنی‌خلیفه» خاطره‌ای از راننده‌ی بولدوزر جهاد سازندگی جهرم است که همراه گردان ضربت جندالله برای ایجاد جاده و پایگاهی در یکی از ارتفاعات روستای بنی‌خلیفه، (واقع در منطقه‌ی مهاباد) عزیمت کرده، بارها با نیروهای دشمن درگیر می‌شوند و شهدایی نیز تقدیم می‌کنند. «عبور از پل» خاطره‌ی عبور از پل شناور نصب شده بر رودخانه‌ای در منطقه‌ی شوش است. شب هنگام لندرور حامل تعدادی از رزمندگان قصد عبور از پل را داشت و همزمان بولدوزری نیز از جهت مخالف در حال عبور بود. به سبب نشنیدن صدای بوق، لندرور به رودخانه می‌افتد، ولی به لطف خدا رزمندگان جان سالم به در می‌برند. «سهم من، شهادت» خاطره‌ای از احداث یک خاکریز دو جداره و بلند در عملیات خیبر (در منطقه‌ی اطراف بصره) است و همچنین، شرح مجروح شدن یک رزمنده‌ی جهادی که راننده‌ی بولدوزر بود و آرزوی حفر چهارده خاکریز به نیت چهارده معصوم را داشت.
[ صفحه 894]
عبور از چم هندی: مجموعه خاطرات عملیات محرم
تدوین و بازنویسی: سید علی بنی‌لوحی، نوروز علی خودسیانی. - [بیجا]: لشکر 14 امام حسین (ع)، 1375.
131 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 30).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
کتاب «عبور از چم هندی» مجموعه‌ی خاطرات شهیدانی است که در عملیات محرم شرکت نموده بودند و به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان جمع‌آوری شده است. این کتاب، شامل 57 خاطره‌ی فراموش ناشدنی از دلاوری و ایثارگری رزمندگانی است که با خلوص نیت، ایمان، عشق به شهادت و پیوستن به لقاءالله در عملیات محرم - در منطقه‌ی چم سری و چم هندی، رودخانه‌ی دویرج، شرهانی و... - شرکت داشتند و با نثار جان خود، عملیات را به پایان بردند. این خاطرات را همرزمان آنها در این عملیات بیان کرده‌اند و در آن، از صفای باطن، عزم جزم، امدادهای الهی و ایثار و حماسه‌ی دلاور مردان در جبهه‌ی جنگ سخن گفته‌اند.
عبور از دجله: خاطرات افسران اسیر عراقی
ترجمه حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ دوم): 1373.
120 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت، خاطرات؛ 74).
عنوان روی جلد: عبور از دجله: خاطرات یک سرباز اسیر عراقی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Crossing the Tigris River: The memoirs of an Iragi P.O.W.
شمارگان: 4400 نسخه.
مندرجات: قایقهای مانده در ساحل؛ عبور از دجله؛ نبرد با جوخه اعدام.
خاطرات در سه بخش ارائه شده‌اند: «قایقهای مانده در ساحل»، خاطرات یک افسر عراقی است پیرامون غافلگیری از سوی نیروهای ایران در منطقه‌ی شلمچه در 19 / 10 / 65؛ «عبور از دجله»، خاطرات یک افسر اسیر عراقی از پایگاه الرشید، اعدام مردمی که به سربازان فراری پناه می‌دادند و یا سرباز فراری داشتند، عقب‌نشینی در خرمشهر و بازجویی‌ها، مرخصی رفتن فرماندهان شرق دجله و حمله‌ی ایرانی‌ها، احتمال سقوط بصره، درگیری در منطقه‌ی فاو و شکست عراق، عملیات مهران از سوی عراق و تصرف آن به جبران فاو، خاطراتی از «نبرد بزرگ» صدام (و به اصطلاح، پیروزی او در جنگ!) و نحوه‌ی اسارت در منطقه‌ی نهرجاسم است؛ «نبرد با جوخه‌ی اعدام»، خاطراتی از برخورد با سربازان فراری در عراق، استفاده از بمبهای شیمیایی در منطقه‌ی گردمند و پیشروی تیپ 66 عراق و... است.
عقابان در بند (جلد 1): رؤیایی صادق، بر اساس خاطرات سرتیپ خلبان آزاده محمدیوسف احمدبیگی
بازنویس: علی‌محمد گودرزی؛ تحقیق و گردآوری: علی‌اکبر رحمت‌الله ماهینی، سید حکمت قاضی میرسعید؛ ویرایش: علی‌محمد گودرزی. - تهران: سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران، (چاپ اول): 1376.
143 ص.: مصور، رنگی.
طراح روی جلد: حمیدرضا خزایی.
خاطرات کتاب در دو بخش تنظیم شده‌اند: 1) خاطرات تعدادی از خلبانانی که در تمام طول اسارت به صورت مفقودالاثر در زندانهای عراق بودند؛ و 2) خاطرات خلبانانی که در اردوگاهها به سر می‌بردند و با خانواده‌های خود در ارتباط بودند.
[ صفحه 895]
در خاطرات تیمسار محمدیوسف احمدبیگی ذکر شده است که روز 28 آذر ماه 1359 برای مأموریت انهدام چرخ‌بال‌های جنگی عراق فراخوانده می‌شود. هواپیمای او در خاک عراق دچار سانحه شده، او اسیر می‌شود. پس از بازجویی، زندانی، و بعد از زندان به جای دیگری منتقل می‌شود. مجددا سعی می‌کنند از او اطلاعاتی کسب کنند، ولی وی مقاومت می‌کند. سر دبیر الجمهوریة برای مصاحبه با وی می‌آید و مصاحبه انجام می‌شود. شانزده دی ماه 59 او را به یک سلول انفرادی و روز پانزده خرداد 60 به زندان ابوغریب انتقال می‌دهند. از تلخترین خبرهایی که در زندان می‌شنود، رحلت حضرت امام (ره) است؛ در پی آن، همراه اسیران دیگر، مراسم نوحه‌خوانی و سینه‌زنی برپا می‌کنند. سرانجام روز 26 / 7 / 69 در میان استقبال پر شور ملت شهید پرور به خانه وارد می‌شود.
غربت هور
گلعلی بابایی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1373.
95، [6] ص.: تصویر. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 123). شمارگان: 4400 نسخه (رقعی).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Reed-land Forlornmess
مندرجات: مقدمه؛ غربت هور؛ مشقهای خط خورده؛ در کوچه‌های گریه؛ تا بیشه‌های خورشید؛ حماسه کانال؛ رویینه.
کتاب، مجموعه‌ی شش خاطره است. موضوع آنها عبارت است از:
«غربت هور»: محاصره شدن گردان کمیل در شهرک الهاله و شهادت چند فرمانده؛ «مشقهای خط خورده»: نجات رزمندگان گردان محمد رسول‌الله (ص) با کمک آیه‌ی نهم از سوره‌ی یس قرآن کریم (و جعلنا من بین ایدیهم...) در عملیات والفجر چهار؛ «در کوچه‌های گریه» از دست دادن سه تن از دوستان رزمنده‌ای به نام عباس طی شش ماه و شهادت خود وی در عملیات والفجر هشت؛ «تا بیشه‌های خورشید»، شرح عملیات نفوذی مقدمه‌ی عملیات فتح المبین و فتح تپه‌های برغازه در مرحله چهارم این عملیات پس از نفوذ گردان حبیب بن مظاهر به عمق عراق؛ «حماسه‌ی کانال»، شرح پاتک ایذایی عده‌ای از رزمندگان چند روز پس از عملیات والفجر یک، و بازگشت به دوکوهه پس از شکستن محاصره؛ «رویینه»، شرح مجروح شدن دست رزمنده‌ای در جبهه.
غواص‌ها بوی نعنا می‌دهند
خاطره و نگارش حمید حسام. - تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، مدیریت انتشارات و ادبیات، (چاپ اول): 1378.
105 ص.: مصور (رنگی)، نقشه (رنگی). - (ادبیات دفاع مقدس، خاطره؛ 8).
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب حاضر مجموعه‌ی خاطرات 72 غواص اروند رود در عملیات کربلای چهار در سال 1365 است. خاطرات نقل شده، داستان واره‌هایی است از گردان غواصی و گردان جعفر طیار لشکر انصار الحسین (ع)؛ برگرفته از حوادث پیش آمده برای شهیدان و آزادگان این گردانها در دوران آموزش غواصی تا عملیات مذکور در مناطق جزیره‌ی ام‌الرصاص، ام‌الباوی و سد گتوند شوشتر (دوران آموزشی). نمونه‌ی پیمان‌نامه‌ی غواصان همراه با عکسهای دوران آموزش و نقشه‌ها و تصاویری از منطقه‌ی عملیاتی کربلای چهار، با زیرنویس، نیز در کتاب ارائه شده است. اسامی برخی از این غواصان شهید عبارت است از: «قدرت‌الله نجفی، علی‌اصغر پولکی، مهدی جباری، نادر عبادی‌نیا، امیر طلایی، محمدعلی جریان، علیرضا سبطی، رضا خدری، علی چیت‌سازیان». غواصان آزاده نیز عبارت بوده‌اند از: «محسن احمدی، مهدی فتحیان، شاه‌محمدی، احمد نقی‌ایی، علی بیات، هاشم زرین‌قلم و...».
[ صفحه 896]
فرشتگان نجات: مجموعه خاطرات
بازنویسی مرتضی مساح؛ جمع‌آوری مسعود داوودی، مجید حمزه. - [اصفهان]: لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1378.
120 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 64).
طراح روی جلد: عباس محمد شفیعی.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطراتی از رزمندگان بهداری رزمی لشکر چهارده امام حسین (ع) است. از جمله مندرجات کتاب موارد زیر هستند: «یادمان سردار شهید عباس پیکری، [قائم مقام بهداری لشکر امام حسین (ع)]، مختصری از زندگینامه سردار شهید عبدالمجید عراقی‌زاده، [مسؤول بهداری لشکر امام حسین (ع)]، عملیات خیبر، والفجر چهار، والفجر هشت، شهادت حاج محمود امینی، شهادت دکتر کرباسی، روحیه‌ی مجروحی که پایش قطع شده و روده‌هایش بیرون زده بود؛ خلاصه‌ی زندگینامه سردار شهید سید محمد انصارالحسینی، [مسئوول محور بهداری لشکر امام حسین (ع)]، جراحی و خارج کردن خمپاره شصت میلیمتری از بازوی یک رزمنده خاطراتی از جراحتهای که باید قطع عضو می‌شد ولی با توکل به خدا با جراحی آن عضو، رزمنده بهبود یافته است».
فرمانده من (دفتر 1)
نوشته رحیم مخدومی... [و دیگران]. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ دوم): 1373.
89 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 7).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: My Commander
شمارگان: 4400 نسخه.
جلد اول کتاب «فرماندهی من»، خاطرات همرزمان هفت نفر از فرماندهان گردانها و یا معاونان گردانها را، که به فیض شهادت نایل آمده‌اند، بیان می‌کند. این خاطرات «روح والا، عشق و جانبازی در راه یار، تفکر والا در پیاده کردن طرحها و نقشه‌های رزمی، صف شکن و جلودار بودن در تمام لحظات جنگ، روح دشمن ستیزی، عزم و اراده‌ی خلل‌ناپذیر و عشق به شهادت» این شهیدان را به تصویر می‌کشد. «رحیم مخدومی» در خاطره‌ی «من روز عاشورا بر می‌گردم»، از شهید مدنی می‌گوید؛ «احمد کاوری» در «شب هور»، از شهید علیرضا قوام؛ «داوود امیریان» در «رمز یا زهرا (س)» از شهید حاج حسین طاهری؛ «علی‌اکبر خاوری‌نژاد» در «فستیوال انفجار و گلوله» از سروان شهید محمودیان؛ «حسن گلچین» در «مثل گل سرخ»، از شهید علی غفاری؛ «هادی جمشیدیان» در «عقد آسمانی» از شهید محمود خادمی و «عباس پاسیار» در «مسیح کردستان» از شهید محمد بروجردی سخن می‌گوید.
فرمانده من (دفتر 2)
رحیم مخدومی... [و دیگران]. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1373.
95 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 48).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: My Commander
شمارگان: 4400 نسخه.
جلد دوم کتاب «فرماندهی من» خاطرات همرزمان هشت نفر از فرماندهان گردانها و یا معاونان گردانها را، که به فیض شهادت نایل آمده‌اند، بیان می‌کند. این خاطرات، نشان دهنده‌ی «روح والا، عشق و جانبازی در راه یار، تفکر والا در پیاده کردن طرحها و نقشه‌های رزمی، صف شکن و جلودار بودن در تمام لحظات جنگ، روح دشمن ستیزی، عزم و اراده‌ی خلل‌ناپذیر و عشق به شهادت» این شهیدان را به تصویر می‌کشد. احمد دهقان در خاطره خود
[ صفحه 897]
به نام «فرمانده آن روز»، از شهید سعید سعیدی می‌گوید؛ گل علی بابایی در «عبدالله»، از شهید عبدالله؛ حمید داوودآبادی در «با تیر و کمان»، از حاج امینی؛ فرامرز جعفرزاده در «آن تلاش بی‌دریغ»، از سروان شهید مجتبی تهامی؛ حسین مال‌امیری در «گردان انبیاء»، از شهید حاج حسین خرازی؛ سید حسین شکری در «آقا سید»، از شهید سید محمدجواد امامیان؛ فتح‌الله نادعلی در «منم مهدی خندان»، از شهید مهدی خندان و عباس پاسیار در «مردی به صلابت کوه‌های کردستان»، از شهید علی احمدی یاد می‌کند.
فرهنگ جبهه، جهاد سازندگی در دفاع مقدس
مرتضی نریمانی؛ [بیجا]: زاینده‌رود، (چاپ اول): 1380.
135 ص.: عکس. - (سنگرسازان بی‌سنگر؛ 1).
شمارگان: 1000 نسخه.
کتابنامه: به صورت زیرنویس.
کتاب دارای بخشهای مختلفی است. نویسنده ابتدا به تعریف فرهنگ و نمودهای فرهنگی در راستای جنگ پرداخته است و بعد، موضوعاتی را بیان کرده و برای هر کدام، از ابیات و احادیث مثالی آورده و این موضوعها را با خاطراتی از رزمندگان جهادگر ارتباط داده است. موضوعهای بیان شده عبارتند از: خلوص نیت، نماز، توجه خاص به احکام عبادی، تعلیم و تعلم، ایثار و از خودگذشتگی، شهادت‌طلبی، شجاعت، برخورد با اسیران جنگی، قاطعیت در برابر دشمن، حفظ شعائر اسلامی، مزاح، ورزش و تفریح، عرفان، امر به معروف، تواضع، توجه به قرآن مجید و غیره. برای هر کدام از موارد بالا، مطالبی بیان شده است که غالبا از خاطرات و دستنوشته‌های رزمندگان جهادگر هستند.
قاصد سپیده
بازنویس: محمدرضا یوسفی کوپایی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، لشکر زرهی 8 نجف اشرف، (چاپ اول): 1375.
127 ص.: (مجموعه نجف در کربلا؛ 9، خاطرات).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
کتاب حاضر، حاوی 112 خاطره از دوران هشت سال دفاع مقدس است. کتاب مملو از ایثارگری، شهادت‌طلبی، دلاوری و مقاومت رزمندگان اسلام است. دو نمونه از خاطرات به اختصار نقل می‌شود.
رحمان محمد زمانی می‌گوید: چند نفری داخل سنگر نشسته بودیم که گلوله‌ی خمپاره‌ای نزدیک سنگر اصابت کرد. سقف سنگر فرو ریخت. هر یک از ما قصد فرار از سنگر را داشت. شهید سید مهدی رهنمایی کتف خود را ستون سقف در حال ریزش کرد و به ما گفت سریعا از سنگر خارج شوید. تا آخرین نفر ما از سنگر بیرون آمدیم، ولی آن شهید بزرگوار از سنگر خارج نشد.
علی فتاحیان نیز می‌گوید: شهید حسن قجه‌ای شبها به آسایشگاه سرکشی می‌کرد. هوا سرد بود و با کمبود پتو مواجه بودیم. هر شب چند نفر بدون پتو می‌ماندند. او نیمه شب پتوی خود را روی افراد می‌انداخت و خود در آن هوای سرد کردستان بدون پتو می‌خوابید. در حالی که نام او لرزه بر اندام ضد انقلاب می‌انداخت.
[ صفحه 898]
قزلچه: مجموعه خاطرات رزمندگان اسلام (دفتر 1)
به کوشش محبوبه ربانی، ماجده موالی‌زاده. - تهران: مؤسسه فرهنگی آفرینه، (چاپ اول): 1374.
142 ص. - (بر موج‌های خاطره، دفتر اول).
صفحه عنوان به انگلیسی: Qazalche
شمارگان: 3100 نسخه.
کتاب حاضر شامل بیست خاطره است که از قول و یا با قلم رزمندگان در مناطق مختلف عملیاتی و اردوگاههای اسارت ارائه شده است. هر خاطره به طور اجمالی در دو تا پنج صفحه ارائه شده است. تمامی خاطرات مستند و واقعی است. عناوین خاطرات و نام نویسندگان آنها از این قرار است: «توپچی»، اسماعیل میرزا باقری؛ «کربلا رفتن هم، ماجرا دارد»، داود غفارپور؛ «جشن بسیجی»، علی‌اصغر رحیمی؛ «با یادهای زلال»، سید نظام مولا هویزه؛ «لبهای خاموش»، الف. حسینی؛ «بیا، تا خدا برویم»، م. کاشانی؛ «قزلچه»، گل علی بابایی؛ «فقط، ده تومان»، مجید فتوکیان؛ «جنگ بیسیم‌ها»، وافی (از گردان الحدید)؛ «مرد آهنین»، سلیمانجاه، و رامجدی؛ «و من ماندم»، علی‌حسن جگینی؛ «ما، همیشه بیدارانیم»، م. ع.؛ «نگاه خدا»، نظر درخشانی؛ «هفت تپه، شبی، ابر... شبی، صدا، کشیک به یاد ماندنی»، هاشم رایی‌زاده؛ «شیعه همیشه مظلوم»، محمدرضا مظفری؛ «یادداشتهای یک بسیجی اسیر، نورانیت»، م. گ. و «دلباخته»، عبدالله عوایدی.
قطعه‌ای از بهشت
به اهتمام دفتر هنر و ادبیات ایثار (بنیاد جانبازان)، ویراستاران: مهدی بیگلری، محمود رفیعی. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، دفتر هنر و ادبیات ایثار، (چاپ اول): 1379.
228 ص. - (... جرعه‌ای از کوثر؛ 17 - 3).
شمارگان: 5500 نسخه.
این کتاب، گفت و شنودی است با پنج تن از رزمندگان، فرماندهان و جانبازان دفاع مقدس که طی آن، خاطرات خود را از حوادث انقلاب و به ویژه جنگ تحمیلی بازگو می‌کنند. این اشخاص عبارتند از: حبیب آقاجری (فرماندهی منطقه سه ماهشهر)، احمد دادبین (از مبارزان فعال قبل از انقلاب بر ضد رژیم شاه و پس از آن، از فرماندهان دوران دفاع مقدس)؛ جانباز علیرضا شجاع‌داوودی (که با تصور شهید شدنش، به سردخانه سپرده می‌شود و دو هفته را در آنجا می‌گذراند، اما به هنگام دفن وی در می‌یابند که زنده است)، جانباز رضا غزلی (مسؤول شناسایی و جمع‌آوری اطلاعات در منطقه‌ی کردستان) و جانباز علی فضلی (از فرماندهان بسیج و سپاه در دوران دفاع مقدس).
کارت شناسایی، مجموعه خاطره
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 1366.
115 ص.
بالای عنوان: برگزیده آثار مسابقه فرهنگی قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص).
کتاب «کارت شناسایی»، حاوی ده خاطره از رزمندگان اسلام است، با عناوین: «حماسه‌ی چزابه» (از محسن افخمی روحانی)، «بدشانسی» (احمد صابری)، «ناگهان دستم سنگین شد» (فرید محمد صالحی)، «کارت شناسایی» (نویسنده‌ی ناشناس)، «راه خونین کربلا» (عباس نوری زنوز)، «کمین» (امیر فتح‌الله پوراصل)، «آخرین گلوله» (شهید ایرج میری)، «بلمهای روان بر موج‌های سبز پیروزی» (حسین ثنایی‌نژاد)، «علاج درد» (مریم جمشیدی) و «نبرد فتح المبین» (محسن پرویز). هر یک از این خاطرات، بیانگر گوشهای از دلاوری رزمندگان اسلام است. در خاطره‌ی «کمین»، امیر فتح‌الله پوراصل از کمین در مریوان، عملیات شناسایی، برخورد به میدان مین و سپس مواجهه با تانک بدون خدمه‌ی دشمن، برداشتن دوربین و باطری و بیسیم آن، مواجه شدن با آتش دشمن هنگام برگشت، و
[ صفحه 899]
بازگشت بدون دادن تلفات سخن می‌گوید. او شرح می‌دهد که چگونه عراقی‌ها به تصور این که چند گردان نیرو در آنجاست، دهکده‌ای را که شناسایی کنندگان به آنجا رفته بودند، زیر آتش گرفتند؛ در حالی که تنها چهار نفر رزمنده در آنجا بوده‌اند و با انبوهی اطلاعات به پایگاه برگشته‌اند!
کبوتران امید: خاطرات خلبانان هوانیروز
گردآوری امیر معصومی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
60 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات؛ 18).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The pigions of Hope, Memoris of the Army Aviation pilots
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: حسن لبویی؛ زندگی دوباره؛ دو خاطره در یک مأموریت؛ کبوتران امید.
این کتاب، مجموعه‌ی چهار خاطره از خلبانان هوانیروز است. در خاطره‌ی «حسن لبویی»، یکی از خلبانان هنگام انتقال نیروهای بسیجی با دوست دوران دبستان خود - معروف به «حسن لبویی» - روبه‌رو می‌شود. پس از عملیات، مجروح ناشناسی سعی می‌کند با ایما و اشاره بفهماند که در بدنش نارنجک منفجر نشده‌ای وجود دارد. او که همان «حسن لبویی» بود، شهید می‌شود، ولی جان عده‌ای را نجات می‌دهد. «زندگی دوباره»، گم شدن خلبان و هلیکوپتر در منطقه، درگیری با نیروهای عراقی، نجات و بازگشت به میهن را بیان می‌کند. خاطره‌ی بعدی، حکایت رشادت خلبانان هوانیروز در مواجهه با نیروهای عراقی، و مدد امدادهای غیبی در یاری به رزمندگان است. آخرین خاطره، «کبوتران امید»، خاطره‌ی خلبانی است که هلیکوپتر او هدف قرار می‌گیرد و او با افراد همراهش مجبور به فرود می‌شود. آنها تحت محاصره قرار می‌گیرند. مهمات آنها تمام می‌شود. تصمیم می‌گیرند تسلیم دشمن نشوند. در آخرین لحظات صدای هلی‌کوپترها را می‌شنوند و نجات پیدا می‌کنند.
کجایند مردان مرد: مجموعه خاطرات
بازنویسی حمید داوری. - [تهران]: دانشگاه امام حسین (ع)، دانشکده افسری (علوم پایه نظامی)، (چاپ اول): 120.1376 ص.: عکس.
طراح روی جلد: جلال عباس مجیدی.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب حاضر، در سه بخش، حاوی 22 خاطره درباره‌ی شهید محمدرضا افیونی، 28 خاطره درباره‌ی شهید رسول هلالی و 21 خاطره درباره‌ی شهید حاج اصغر جوانی است. این خاطرات به نقل از افراد خانواده، دوستان، آشنایان و همرزمان این شهیدان در ارتباط با دوران کودکی، تحصیلات، اخلاق و خصوصیات رفتاری آنان، دقت در حفظ بیت‌المال، مناجات و راز و نیازها، روزهای قبل از شهادت، آخرین دیدار، نحوه‌ی تشییع شهادت، تشییع جنازه، پیامها و وصیتنامه‌های شهیدان گردآوری و ارائه شده‌اند. سروده‌ای در وصف شهید حاج اصغر جوانی نیز در کتاب به چاپ رسیده است.
کرامات جبهه، امدادهای غیبی
امیر معصومی. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی، معاونت تبلیغات و روابط عمومی، (چاپ اول): 72.1373 ص.
طراح روی جلد: فرهاد صادقی امینی.
[ صفحه 900]
مندرجات: سرود کوه؛ سلام بر ماه؛ سلام بر باد؛ وای حسین کشته شد؛ عطر بهشت؛ دو راهی؛ سرباز آن آسمان؛ محاصره؛ هفت اعجاز؛ شفا؛ مینهای بی‌آزار؛ شعله هدایت قرآنی در آسمان؛ اگر مردید؛ گنجشک‌ها؛ ناله‌های لودر؛ اگر باران نیاید؛ فتح میمک؛ جنود خدا؛ توفان شن؛ مرتضی می‌آید.
«کرامات جبهه»، خاطرات رزمندگان از دوران دفاع مقدس است. این کرامات، در واقع، امدادهای الهی و غیبی به رزمندگان اسلام در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل بوده‌اند. هر یک از این کرامات به نوعی شگفتی آفرین و نشان دهنده‌ی الطاف بی‌پایان خداوند هستند. در یکی از این خاطرات - با نام «سرود کوه»، از «محمد وردایی» - چنین نقل شده است: روز دوم اردیبهشت 1360 هنگام عملیات فتح «قله‌ی بازی دراز»، تانکها و بالگردهای عراقی به روی رزمندگان آتش می‌گشایند. رزمندگان شروع به خواندن آیه‌های «الم تر کیف فعل ربک باصحاب الفیل» و «وجعلنا من بین ایدیهم سدا و من خلفهم سدا فاغشیناهم فهم لا یبصرون» می‌کنند. کوه می‌لرزد. بالگردها و هواپیماها بمبها را می‌ریزند. و صدای انفجارها شنیده می‌شود. پس از لحظاتی، رزمندگان تانکهای عراقی را که توسط هواپیماها و هلی‌کوپترهای خود آنها بمباران شده و سوخته‌اند، مشاهده می‌کنند. صدای تکبیر رزمندگان بلند می‌شود و فتح «قله‌ی بازی دراز» آغاز می‌گردد.
کلک مشکین
علی بابامیری؛ بازنویسی قسمتی از متن: رقیه حیدری با همکاری ساعد نیکبخت، علی‌اکبر محمدزاده. - [قم]: علی بابامیری؛ مومنین، (چاپ اول): 1379.
60 ص.
شمارگان: 2000 نسخه.
کتاب، یادنامه‌ی چهار برادر شهید، به نامهای «ابوالقاسم، هادی، علی‌اکبر و ابوالحسن محمدزاده»، است. کتاب چهار بخش دارد؛ بدین قرار: «1) واگویه‌های مادر شهید: مادر شهید با یکی از پسرهایش از شنیدن خبر شهادت قاسم، که کاملا سوخته بود، سخن می‌گوید؛ 2) تفسیر عشق از نای علی‌اکبر: علی‌اکبر بعد از شهادت هادی و ابوالقاسم به دیدار ابوالحسن می‌رود تا در کنار او باشد. ابوالحسن هم در عملیات دیگری به شهادت می‌رسد؛ 3) روایت شمع و پروانه از زبان سردار شهید طوسی: شرح چگونگی شهادت قاسم؛ 4) اظهارات همسر شهید ابوالحسن محمدزاده در بیان ویژگیهای اخلاقی شهید» یک زندگینامه کوتاه، وصیتنامه و خاطراتی چند از هر برادر شهید نیز در این بخش آمده است.
گردان ما
تهیه کننده دفتر سیاسی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ ویراستار امیر معصومی. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، معاونت تبلیغات و روابط عمومی، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 91.1376 ص.
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: گردان ما / رضا صبوری‌زاده؛ خارها و گل‌ها / غلامحسین باقری؛ تکاوران / احمد شمس‌زاده علوی؛ جنگ ما / علی زارع؛ کوه پیکران / جلیلی؛ حماسه سومار / محمود رستمی.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطرات رزمندگان است که موضوعهای آنها عبارتند از: «فرماندهی گردانی که در عملیات غرب مجروح می شود و هنگام انتقال به پشت جبهه، در اثر اصابت خمپاره، مجروحیت او مضاعف می‌شود؛ عملیات فتح المبین و تصرف ارتفاعات رقابیه، تنگه‌ی رقابیه، تنگه‌ی مشتاق و سایتهای یک، دو، سه و پنج و ادغام نیروهای ارتش و سپاه در هنگام عملیات و عبور از میدان مین پس از خوابیدن عده‌ای داوطلب روی سیمهای خاردار؛ انهدام اسکله البکر پس از عملیات و اسارت تعدادی از نیروهای دشمن و غرق شدن ناوچه پیکان در اثر اصابت گلوله‌ها و
[ صفحه 901]
موشکها؛ فتح منطقه‌ی پنجوین و بعد از چند سال عقب‌نشینی از آن از طریق سه راه جندالله و دشت شیلر؛ عملیات ارتش و عشایر غرب برای باز پس گیری منطقه‌ی عشایر؛ منطقه‌ی سومار و پیشروی دشمن در روزهای جنگ (مرداد 67) که با رشادت و درگیریهای پی در پی نیروها، منطقه، پاکسازی و دشمن مجبور به عقب‌نشینی می‌شود».
گریه‌ی اروند
[گردآورنده] محمدرضا هندیانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1372.
99 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 80)
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Cry of The Arvand
شمارگان: 4400 نسخه.
مجموعه‌ی حاضر شامل هفده خاطره تلخ و شیرین رزمندگان از دوران حضور خود در صحنه‌های نبرد حق علیه باطل است. در خاطره‌ای، یک بسیجی هفده ساله با خوابیدن درون قبر، با استغاثه، از درگاه خدا تقاضای عفو گناهان می‌کند. در خاطره‌ای دیگر، در عملیات والفجر هشت، رزمندگان، تحت محاصره قرار دارند و لطف الهی با بارش باران شامل حال آنها می‌شود و دشمن را زمین‌گیر می‌کند و رزمندگان را پیروز. خاطره‌های دیگر از عملیات خیبر می‌گویند و از امداد آیه‌ی «و جعلنا»، از جبهه می‌گویند که نه تنها مکتب شهادت و شهامت بود، بلکه مکتب محبت و رفافت هم بود؛ خط شکنانی را وصف می‌کنند که با دلاوری خود امان از دشمن بریده بودند و با اخلاص و ایمان خود و با رشادت و دلاوری و از خودگذشتگی و جانبازی در کنار اروندرود در سردشت و بستان، و در عملیاتهای خیبر، والفجر، طریق القدس و فتح المبین، دشمن بعثی و منافقان و خدانشناسان را به یاری خدا عقب رانده، نصرت و پیروزی به ارمغان آوردند.
گلبرگهای خاطره
نگارشگران: محمدعلی دیباجی، محمدرضا ترکی، حسین سیدی، م. احسان. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، واحد تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 1370.
ص. - (مجموعه خاطرات روحانیون رزمنده؛ 1).
این کتاب مجموعه‌ی شانزده خاطره از روحانیون رزمنده (طلاب رزمی تبلیغی) است، که عنوان نام راوی و موضوع برخی از آنها به قرار زیر است: «شبهای میدان مین و نگهبانان... (از مرتضی حاج باقری، عملیات والفجر یک، مهران)؛ راهنمای سینه‌خیز (حسین گل‌محمدزاده، عملیات کربلای هشت، شلمچه)؛ بسیجی شوخ (سید حسن جلالی، عملیات محرم، شمال فکه)؛ اسرای غنیمتی (عبدالله رحمانی، عملیات بیت المقدس، خرمشهر)؛ بر فراز تپه‌ها (ماشاءالله عارفی، عملیات کربلای یک، مهران)؛ تگرگهای آسمانی (سید منصور قاسمی‌نژاد، عملیات کربلای ده، شهر ماووت)؛ در آخرین تماس (ذبیح‌الله جعفری، عملیات ایذایی، مهران)؛ شب هور (فتح‌الله جعفری، عملیات قدس یک، هورالهویزه) و...».
گمشده
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معاونت انتشارات، مرکز فرهنگی مدیریت امور کتاب، (چاپ اول): 1374.
80 ص. - (مجموعه خاطرات جنگ؛ 3).
مندرجات: از پادگان تا پادگان؛ حماسه ایثار؛ شهر من، خرمشهر؛ گمشده؛ ثبت نام؛ شش روز مقاومت؛
[ صفحه 902]
خاکریز.
کتاب «گمشده» حاوی هفت خاطره از شهدای دفاع مقدس است. «از پادگان تا پادگان» خاطره‌ای از عملیات فتح المبین است. «حماسه‌ی ایثار» درباره‌ی عملیات کربلای پنج است. «شهر من، خرمشهر» از دلاوری‌های مردم و رزمندگان در خرمشهر سخن می‌گوید و «ثبت نام» از علاقه‌ی نوجوانان به شرکت در جنگ. «شش روز مقاومت» درباره‌ی مقاومت دلیرانه‌ی رزمندگان است و «خاکریز» در مورد رشادتهای رزمندگان در جبهه. در خاطره‌ی «ثبت نام» آمده است: زنی همراه پسر نوجوانش، که لال است، برای نوشتن نام او جهت اعزام به جبهه، به مسجد محل می‌رود. زن، همسر مشهدی یدالله، صاحب حمام بغل مسجد است که در اثر حمله‌ی موشکی دشمن به شهادت رسیده است. مسؤول ثبت نام با به یاد آوردن زمانی که همه‌ی رزمندگان به حمام مشهدی یدالله می‌رفتند، با ثبت نام نوجوان، موافقت می‌کند و از او می‌پرسد که می‌خواهد در جبهه چه بکند؟ و او می‌نویسد من برای رضای خدا به جبهه می‌روم، نمی‌توانم سخن بگویم، ولی می‌توانم در تدارکات و قسمتهای دیگر کار کنم.
گمشده‌ای در شیاکوه، خاطرات دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی
به کوشش: غلامرضا نباتی مقدم. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
179 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 55).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Lost in Shiakouh, The Memoirs of the Students of Allameh Tabatabai University
شمارگان: 4400 نسخه.
«گمشده‌ای در شیاکوه» حاوی سی خاطره از جبهه‌های نبرد حق علیه باطل با عنوانهای مختلف از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی است. این خاطرات، حال و هوای معنوی جنگ و گاهی، صحنه‌های عاشقانه‌ی رفتار بسیجیان و زمانی، نغمه‌های عارفانه‌ی آنها در مناجات با خداوند را بیان نموده است. همچنین موقعیت برخی عملیاتها (از جمله کربلای پنج، والفجر نه، نصر هفت و چند عملیات مهم دیگر) در بین این خاطرات آورده شده است. رزمندگان، مناطق جنگی را توصیف کرده، از شهیدان همرزم خود یاد کرده‌اند. خاطرات «ماشااله پر نور»، تحت عنوان «خاک شیاکوه»، از صبر و استقامت و گذشت مادران شهیدان سخن گفته است.
لبخند پدر: مجموعه خاطرات فرزندان شاهد
بازنویسی علیرضا علی‌زاده؛ تصویرگر حمیدرضا بیدقی؛ زیر نظر کارشناسی ادبی بنیاد شهید انقلاب اسلامی. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 1377.
35 ص.: مصور (رنگی).
شمارگان: 5000 نسخه.
مندرجات: کفش / زهرا سلگی؛ نهال دوستی / فاطمه خوشکارم؛ زیارت / فاطمه پیشاهنگ؛ آتش آشتی / الناز بادقت؛ مقام اول / حمید باقرزاده؛ من فرزند شهید هستم / سعیده رستمی؛ لبخند پدرم / الهام اژدری؛ برکت / شکوفه جهانی؛ معذرت می‌خواهم / لیلا کمانمکش؛ قورباغه‌ها / علی هاشمی سیاوشانی؛ دیدار / علی ویسی؛ دوستی / محمدحسین بهمنش؛ بهترین شب / فاطمه یخچالیان؛ اذان مغرب / الهام قرصی؛ آب / علی‌اکبر صادقی.
این کتاب، مجموعه‌ی سیزده خاطره از فرزندان شاهد است. مطالب خاطرات عبارتند از: «خاطره‌ای از روز اول مدرسه؛ کاشتن نهال در کار عملی مدرسه؛ زیارت حرم مطهر امام رضا (ع)؛ بردن آش به منزل همسایه که باعث
[ صفحه 903]
آشتی‌کنان شد؛ بر جای ماندن قطره‌ی خون بر روی روزنامه‌ی دیواری جنگ و برنده شدن در مسابقه؛ شهادت پدر و افتخار فرزند شهید؛ آشپزی در زمان بیماری مادر و یاد و خاطره‌ی پدر؛ آرزوی مهمان داشتن و رسیدن مهمان؛ ادای نماز دختر شهید و انتظار برادر او برای پایان نمازش؛ روز سرد و قورباغه‌ها؛ دکلمه در حضور حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی؛ برخورد توپ به صورت پسر همسایه و معذرت خواهی از وی؛ خواب دیدن شهید و تقاضای او برای خوب درس خواندن؛ افظار کردن در ماه رمضان و تقسیم آب در روز عاشورا».
لبیک لحظه‌ها
تدوین: حمید رئیسی. - [اصفهان؟]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر مقدس 14 امام حسین (ع)، 1375.
153 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان: مجموعه آثار؛ 45).
طرح جلد: مهدی تمیزی.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب «لبیک لحظه‌ها» مجموعه خاطرات رزمندگان اسلام است که به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان گردآوری و به حماسه‌سازان نبرد رمضان و خط شکنان و شهید امینی‌پور تقدیم شده است. این خاطرات به صورت روز شمار از تاریخ 29 / 7 / 61 تا 10 / 11 / 62 تنظیم شده‌اند و تمامی آنها در ارتباط با نیروهای دارخوین و فرماندهان گردانهای لشکر چهارده امام حسین (ع) هستند که در عملیاتهای محرم (مرحله‌ی اول و دوم)، والفجر مقدماتی، والفجر دو، والفجر چهار و بیت المقدس، همراه با نویسنده‌ی این خاطرات، حماسه آفرینی نمودند. در طول عملیاتهای یاد شده، نویسنده‌ی خاطرات به همراه شهید مهدی زیدی، اصغر شفیعون، جواد جعفرپیشه و حسن حسینی (که در واحد اطلاعات بود) و همراه با سایر رزمندگان، در سختترین شرایط ممکن شجاعانه جنگیدند و جمعی نیز به لقاءالله رسیدند.
لحظات مرگ و زندگی
[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ستاد مرکزی، 121.1364 ص.
شمارگان: 150000 نسخه.
مندرجات: شناسایی؛ حماسه‌ی خرمشهر؛ حماسه مقاومت؛ خودسازی؛ نیروی ایمان؛ آرزوی شهادت؛ حماسه یک شبیخون؛ شهادت فوزی عظیم؛ عشق شهادت؛ استتار؛ احدی الحسنیین؛ در محاصره؛ شعار تانک؛ عبور از کانال؛ لحظات اضطراب؛ در انتظار حمله؛ در قلب دشمن؛ در انتظار شهادت؛ خبر حمله؛ کربلائی‌ها؛ نصرت الهی.
این کتاب، مجموعه‌ای از خاطرات برادران رزمنده‌ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در آنها، به عملیاتهای مختلفی در آبادان، خرمشهر، فکه، رقابیه، دارخوین، سلیمانیه، بستان، کردستان و... اشاره و از شهدای بزرگواری چون «حاج شریف‌زاده، عابدی، غلامرضا باصری، محمد کوهی، سید ابوالفضل حسینی، مهدی سیفی، ابوالقاسم مختاری، سید ضیاء گلدانساز و احمد دهقان» نام برده شده است. این خاطرات مشحون از دلاوری، شجاعت، ایثار و فداکاری برادران رزمنده بوده، نمونه‌هایی از امدادهای غیبی و یاوری خداوند به رزمندگان دلیر و با ایمان رزمنده در جبهه‌های حق علیه باطل را ارائه می‌دهد و هر خاطره، یک برگ زرین از تاریخ مقاومت و دفاع مقدس هشت ساله‌ی ملت خداجوی ایران است.
[ صفحه 904]
لحظه‌های آسمانی: کرامات شهیدان
غلامعلی رجائی. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول):1380 [160،6] ص.: عکس.
کتابنامه: ص. [160].
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب، حاوی خاطراتی از همرزمان و خانواده‌های شهدا، با محوریت موضوعی کرامات شهیدان است. کتاب، حاوی 159 خاطره است. موضوع بعضی از خاطرات و نام شهید مربوطه عبارت است از: «چشم باز کردن بعد از شهادت (شهید علی‌اکبر صادقی)؛ خبر بازگشت یک مفقودالاثر (شهید ذبیح‌الله فرید میرزایی)؛ دیدار دختر شهید با پدر، چند سال بعد از شهادت وی در مدینه‌ی منوره (شهید نادعلی کرم‌علی)؛ آگاه شدن همسر شهید توسط خود وی از چگونگی شهادتش (شهید سید احمد رفیعی)؛ خبر دادن از چگونگی زندگی در بهشت و داشتن بدنی کامل در هنگام دفن (محمدحسین فهمیده)؛ خبر دادن از شهادت و ارتباط با امام زمان (عج) (شهید علی‌اصغر بربری)؛ خبر دادن از پیروزی در یک عملیات به واسطه‌ی حضرت زینب (س) (شهید محمدحسین یوسف اللهی) و...».
لحظه‌های انتظار
تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز فرهنگی سپاه، معاونت انتشارات، مدیریت امور کتاب، 92.1374 ص.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب به مناسبت سالگرد هشت سال دفاع مقدس، 31 شهریور 1374 منتشر شده است.
مندرجات: اشاره؛ میدان مین؛ نبرد با هلیکوپتر؛ از نینوا تا «نینوا»؛ رهایی؛ لحظه‌های انتظار؛ بازگشت؛ حکایتی از حمله؛ تشنه آب فرات؛ روزی که از آفتاب متنفر شدم؛ کانال.
این کتاب، مجموعه‌ی ده خاطره از رزمندگان اسلام است که خاطرات خود را از عملیاتهای مختلف نوشته‌اند و از رشادتها، شجاعتها، سختیها و مشکلاتی که در نبرد با دشمن داشته‌اند سخن گفته‌اند. از جمله‌ی آنها، بیان کرده‌اند که چگونه رزمندگان ایثارگر و شهادت طلب اسلام در میدانهای مین خود را روی مینها می‌انداختند و با بدنهای خود پل می‌ساختند تا رزمندگان دیگر بتوانند خود را به قرارگاه دشمن برسانند. در جای دیگر آنها شاهد بریده شدن سرهای پاسداران اسلام توسط کردهای خود فروخته بودند. و در موارد بسیاری نیز نظاره‌گر تسلیم ذلت‌بار دشمنان بعثی به رزمندگان ایثارگر اسلام بودند.
لحظه‌های تب‌دار
نویسنده: محمود زهرتی؛ به کوشش محمدقاسم فروغی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 1371.
63 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس؛ مجموعه خاطره: 8).
مندرجات: آشنا، دو کبوتر، ستاره‌ها، یک شب ابر یک شب قورباغه، بیست و پنج همراه، لحظه‌های تب‌دار، فسفری، وجعلنا، آینه، چتر منور عمو غلام.
کتاب «لحظه‌های تب‌دار» مجموعه‌ی ده خاطره با موضوعهای زیر است: «آشنا»، عقب‌نشینی رزمندگان، شهادت بعضی و نجات بعضی دیگر؛ «آن دو کبوتر»، عملیات فتح المبین و نجات رزمندگان و شهادت برخی از آنها؛ «ستاره‌ها»، هور و به هوش آمدن فرماندهی مجروح در قایق، تصحیح مسیر و نجات از دست دشمن؛ «یک شب ابر، یک شب قورباغه»، هور و کمین عراقی‌ها و صدای قورباغه‌ها که صدای پارو زدن را محو می‌کند؛ «25 همراه»، حلمه‌ی 25 خط شکن به عراقی‌ها، بدون پشتیبانی؛ «لحظه‌های تب‌دار»، ایستادگی رزمندگان در خرمشهر، خیانت بنی‌صدر، جنگیدن با دست خالی و شهادت؛ «فسفری»، هور و پاتک دشمن و شکست پاتک؛ «وجعلنا»، کمک آیه‌ی
[ صفحه 905]
نهم سوره‌ی یس و امدادهای غیبی به رزمندگان؛ «آیینه»، هور و جزایر مجنون و هدف قرار دادن چرخبال دشمن؛ «چتر منور عمو غلام»، یک چتر منور، هدیه‌ی عمو غلام برای فرزند.
لحظه‌های سرخ پرواز
به کوشش مهدی فراهانی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1375.
102 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 108).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Red Moments of Ascending
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: گوشه چشم تو چرا شد کبود؟؛ دیار بهمن؛ تا انتها حضور؛ انگشتر؛ شال سبز؛ کمر درد و آب مروارید؛ من از زیر باران خون آمدم؛ از ناسوت تا لاهوت؛ مرا زینب گونه بار آور؛ در رکاب یار.
کتاب «لحظه‌های سرخ پرواز» بیانگر خاطرات لحظات عروج رزمندگان اسلام است. برخی از خاطرات عبارتند از: «گوشه چشم تو چرا شد کبود؟»، شهادت مسعود سینده و شهرام حسامی، در منطقه‌ی ماووت، با پهلوی دریده و زبان تشنه؛ «دیار بهمن»، شهادت بهمن کیانی‌موحد، در شلمچه، با گلوی سوراخ شده و با فریاد یا حسین؛ «تا انتها حضور»، شهادت محسن نورعلی‌شاهی در عملیات نصر هفت، در منطقه‌ی دوپازا؛ «انگشتر»، شهادت محمد ساروقی، که انگشتش همراه با انگشتری فیروزه قطع شد؛ «شال سبز»، شهادت سید محسن مدتی، هفده ساله؛ «کمر درد و آب مروارید»، شهادت جواد کارگر (بیست و سه ساله) با ترکشی در چشم و مجتبی نفر (پانزده ساله) با قطع شدن سر و....
لحظه‌های گریز، خاطرات چند تن از اسرای عراقی
ترجمه حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1372.
160 ص.: (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 41).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Moments of Scape, Memoirs of Iraqi Pows
شمارگان: 6600 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی هفت خاطره از اسرای عراقی است که توسط حمید محمدی گردآوری و ترجمه و تنظیم شده است. آنچه در این خاطرات به چشم می‌خورد، روحیه ضعیف اکثر نیروهای عراقی (به جز عده‌ای از افسران کادر بالا و کادر ریاست جمهوری و افسران عضو حزب بعث) است. «همدردی بیشتر سربازان عادی ارتش عراق با رزمندگان اسلام و خواست آنها برای تسلیم شدن، تعجب آنها از روحیه‌ی ایثار و شهادت‌طلبی رزمندگان اسلام و شگفتی از مقاومت این افراد با نفرات اندک و سلاحهای سبک و معمولی در مقابل ارتش مکانیزه و تا بن دندان مسلح عراق، و اسیر شدن افراد عراقی توسط بسیجی‌های کم سن و سال و چگونگی خنثی سازی حملات تانکها و نیروهای زرهی عراق توسط افراد پیاده» از نکات برجسته‌ی این خاطرات است.
لحظه‌های ماندگار
محمد خامه‌یار. - [بیجا]: نشر سامیر، (چاپ اول): 1377. 96 ص.
طراح روی جلد؛ حسن موسی‌زاده.
کتاب «لحظه‌های ماندگار» مجموعه‌ای از خاطرات درباره‌ی رزمندگانی است که با شوق به دیدار معبود شتافته‌اند
[ صفحه 906]
و با هدف جاودان ساختن خاطرات رزمندگان شهید، تهیه شده است. راویان این خاطرات، دوستان و خانواده‌های شهیدان شهرستان خمین هستند. این خاطرات لحظات خداحافظی شهیدان و آخرین لحظات دیدار آنها با خانواده‌هایشان را باز می‌گویند؛ لحظاتی سرشار از معنویت و احساس هستی؛ لحظاتی که همگی آغوش گشودن شهید را برای عروجی ملکوتی به چشم می‌بینند و همچنین، لحظات وداع رزمندگان با عزیزانشان (با فرزندی که در قنداق است یا کودکان خردسال) و لحظات دل بریدن و دل کندن و راهی شدن به دیار معشوق را به تصویر می‌کشد. چاپ کتاب با همکاری تیپ سوم پیاده‌ی مالک اشتر از لشکر هفده علی بن ابیطالب (ع) و ستاد یادواره‌ی سرداران و یک هزار شهید شهرستان خمین به انجام رسیده است.
ماهی، آب
به اهتمام دفتر هنر و ادبیات ایثار (بنیاد جانبازان)؛ ویراستاران امیرمسعود شایسته، محمود رفیعی، مهدی بیگلری. - تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، دفتر هنر و ادبیات ایثار، (چاپ اول): 1379.
134 ص. - (جرعه‌ای از کوثر؛ 4).
شمارگان: 5500 نسخه.
این کتاب به پاس فرخنده سال امیر پارسایان امام علی (ع) منتشر شده است.
مندرجات: اشاره؛ العفو؛ خوشه‌های وصل؛ پشت خاکریزی دیگر؛ ماهی، آب؛ اشک، آینه.
کتاب «ماهی، آب» چهارمین کتاب از مجموعه‌ی جرعه‌ای از کوثر است، که به زندگی و خاطرات جمعی از جانبازان می‌پردازد. در مصاحبه با هر یک از جانبازان، سعی شده است گوشهای از خاطرات و زندگی آنها روشن شود. کتاب از شش بخش تشکیل شده که در هر بخش با یکی از جانبازان جنگ تحمیلی مصاحبه شده است. «اشاره» مصاحبه با محمود رفیعی؛ «العفو» با مصطفی باغبانی؛ «خوشه‌های وصل» با منصور رحیمی؛ «پشت خاکریزی دیگر» با علیرضا سربخش؛ «ماهی، آب» با وجیهه آزادگر (سربخش) و «اشک، آینه» با مصطفی سعید است. در هر بخش ابتدا جانبازان به معرفی خود می‌پردازند و اشاره می‌کنند که در کدام عملیات حضور داشته‌اند و در پایان سعی می‌کنند خاطرات شیرین و تلخی را ترسیم کنند که از جبهه‌های نبرد داشته‌اند.
مائده
به کوشش امیر معصومی. - تهران: ارتش، سازمان عقیدتی سیاسی، معاونت تبلیغات و روابط عمومی، دفتر سیاسی، آرشیو تاریخ جنگ، (چاپ اول): 95.1373 ص.
طراح روی جلد: فرهاد صادق امینی.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب، مجموعه‌ی هشت خاطره است. عناوین خاطرات، نام راویان و موضوع آنها عبارت است از: «مائده»، سروان عزیزآبادی (آزادسازی قله‌ی شیاکوه توسط ارتش و سپاه)؛ «دیده‌بان»، سروان محمدعلی خانی (دیده‌بان قله، که باعث انهدام نیروهای دشمن می‌شود)؛ «دومین انفجار»، سرهنگ پور رضایی (نجات سرهنگ پور رضایی و بهمن سلیمانی چند روز پس از فرود اضطراری در کوهها)؛ «دیدار»، یک تکاور (نجات راوی بعد از سقوط خرمشهر توسط برادری که صبح همان روز در انهدام تانک شهید شده بود)؛ «رگبار»، استوار لنگرودی (نجات راوی در عملیات محرم پس از پنج روز)؛ «میر آسمان»، سروان اشرافی (شهادت میرحسن، که شهادت به او الهام شده بود؛ که در یک درگیری هوایی)؛ «عمو جلیل»، شهید بهروز مرادی (دفاع 72 نفر از خرمشهر در زمان سقوط آن شهر)؛ «اجل معلق»، محمود گلشادی (اسارت راوی در عملیات فتح المبین، دادن اطلاعات غلط به دشمن و آزادی توسط سپاه).
[ صفحه 907]
محاصره: خاطرات دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی
به کوشش عبدالحمید رحمانیان؛ بازنویس ماندانا نورمجدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1372.
135 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 43).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Surrounded: The Memoirs of the Student of the martyred Beheshti University
کتاب حاضر مجموعه‌ی سی خاطره از 27 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی است. که در این خاطرات، به «عملیات ارتفاعات دوپازا، عملیات در قصر شیرین و در ارتفاعات کانی دشت، عملیات بدر و عملیات والفجر هشت، عملیات فاو، عملیات کربلای پنج و حوادثی که در این عملیات برای یکی از گروههای غواص رخ داده بود، عملیاتهای انصار الحسین، والفجر هشت، جبهه‌ی رقابیه و عملکرد تخریبچیها، فتح سایت چهار و بسیاری از عملیاتهای دیگر تا هنگام پذیرش قطعنامه‌ی 598 و استقرار نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل و شلیک آخرین گلوله‌ها در جبهه‌های جنگ، شهادت چند تن از رزمندگان به دست کومله‌ها و هم چنین شهادت یکی از برادران بسیجی در اردوگاه اسرای عراقی و به بسیاری از امدادهای غیبی در جبهه‌های نبرد» اشاره شده است.
محکوم به جوخه اعدام
نوشته رحمان علوی؛ ترجمه محمد بنده‌وار؛ باز نوشته حسن بنی‌عامری؛ زیر نظر محمدقاسم فروغی جهرمی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، 1373.
72 ص. - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس: مجموعه‌ی خاطره؛ 20: خاطرات اسرای عراقی).
شمارگان: 5000 نسخه.
مندرجات: زیاد طول نمی‌کشد؛ برای هزار بار مردن؛ محکوم به جوخه اعدام.
این کتاب مجموعه خاطرات اسرای عراقی است. در خاطره «زیاد طول نمی‌کشد»، راوی از تبلیغات دولت عراق درباره جنگ و کوتاه مدت بودن آن و این که نمی‌داند «چرا باید بجنگد؟»، ناتوانی فرماندهان در تحمل شکست، اجبار در اجرای دستور و روبه‌رو شدن با اعدام صحرایی در صورت تمرد، ترس و نگرانی و پرسش‌هایی نظیر «چرا باید تاوان قدرت‌طلبی صدام را او پس بدهد؟» و چراهای دیگر سخن می‌گوید. در «برای هزار بار مردن» اسیر عراقی، از روبه‌رو شدن با سه نفر ایرانی نفوذی در هنگام نگهبانی، استنطاق مافوقها، کتک خوردنها و بالاخره جایگزین کردن او با نگهبان دیگری می‌گوید. در «محکوم به جوخه اعدام»، سرباز عراقی از عزیمت به منطقه مهران، خستگی و پریشان حالی، تلاش برای حفظ برج دیده‌بانی سخن می‌گوید. او می‌گوید که پس از سقوط برج، مافوق وی درصدد به دست آوردن مدرکی برای اعدام او بود و اکنون اسارت به دست نیروهای ایرانی، رهایی از اعدام است.
مردان تنهایی من: بر اساس خاطراتی از سرداران شهید لشکر 25 کربلا و لشکر 17 علی بن ابیطالب
حسین ذکریائی عزیزی. - قم: حسین ذکریائی عزیزی، (چاپ اول): 1380.
8،116 ص.: عکس.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب، حاوی خاطراتی از سرداران لشکر 25 کربلا و لشکر هفده علی ابن ابیطالب (ع) است. افراد و موضوع برخی از خاطره‌ها بدین قرار هستند: «سردار بیقرار» (شهید حاج حسین بصیر)، شرح عملیات کربلای ده که در آن حاج حسین بصیر به شهادت رسید. «ستاره‌ی شلمچه» (محمدحسن قاسمی طوسی)، شرح عملیاتهای کربلای پنج و
[ صفحه 908]
کربلای هشت است. قاسمی در این عملیات به شهادت رسید. «ابوعمار»، (شهید حبیب‌الله افتخاریان ابوعمار)، خاطره‌ی شهادت ابوعمار در بمباران هوایی. «ناله‌های فراق» (شهید اسماعیل صادقی)، ناله‌های صادقی در دور افتادن از شهید مهدی زین‌الدین و شهادت وی در عملیات بدر است. «آخرین نماز عشق» (شهید جواد دل‌آذر)، شرح شهادت دل‌آذر در عملیات والفجر هشت در حال نماز خواندن است.
مردان درد
رحیم مخدومی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، (چاپ اول): 1370.
80 ص.: مصور. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 14).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Men of pain
مندرجات: غریبه آشنا؛ روز عاشورا بر می‌گردم؛ گلی گم کرده‌ام؛ کوکبی از خاک؛ مردان درد؛ جامی شهید.
این کتاب، مجموعه‌ی شش خاطره از شهیدان است. «غریبه‌ی آشنا» خاطره‌ی مهاجر افغانی، «شهید عبدالرحیم جمشیدی»، از گردان بلال است که در شلمچه شهید شد. «روز عاشورا بر می‌گردم» خاطره‌ی سردار جانباز «ولی‌الله مدنی»، فرماندهی گردان زرهی است که در شلمچه یک پایش را از دست داد. «گلی گم کرده‌ام»، خاطره‌ی بیسیم‌چی گردان شهادت، جمعی اردوگاه کوثر است که در عملیات کربلای هشت در جزایر مجنون شهید شد. «کوکبی از خاک» خاطره‌ی دانشجو و معلم شهید «رضا محمدی»، فرماندهی گردان مسلم است که در عملیات بیت المقدس در جبهه‌ی غرب شهید شد. «مردان درد» حکایت شهید «حسن شاهسوند» و شهیدان دیگری است که در عملیات والفجر هشت و آزادسازی ام‌الرصاص شهید شدند. «جامی‌شهید» خاطره‌ی شهادت «حاج غلامحسین پورکلاتی (تکاور قوامی)» است که در شلمچه به شهادت رسید. تصاویری از شهیدان نیز در کتاب به چاپ رسیده است.
مردانی صمیمی‌تر از باران: پرتوی از حیات و حماسه‌های 5 تن از سرداران شهید منطقه حکم‌آباد تبریز
بازنویس شهین فرمانبر جهادی؛ نظارت و بازبینی حسین نجفی. - تبریز: یادواره شهدای منطقه حکم‌آباد تبریز، (چاپ اول): 1380.
62 ص.: مصور. - (قصه اسطوره‌ها؛ 3).
شمارگان: 2000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ی خاطرات و فرازهایی از یادداشتها و وصیتنامه‌های پنج سردار شهید منطقه‌ی حکم‌آباد تبریز است. شهیدان: «صمد جاهدالوار (معاون گردان بعثت لشکر 31 عاشورا، متولد سال 1338 در حکم‌آباد و شهید در عملیات رمضان)؛ رحیم خشتگر، [فرماندهی اردوگاههای آموزشی سپاه آذربایجان شرقی و فرماندهی پایگاه مقاومت مالک‌اشتر (مسجد قدس)، متولد 1341 و شهید در تاریخ 21 / 12 / 63، در شرق دجله، طی عملیات بدر]؛ محمد عبدلی حیدری (افسر نیروی هوایی، متولد محله‌ی دیزج حکم‌آباد در 28 / 11 / 1329 و جاویدالاثر در عملیات کربلای پنج)؛ عبدالله رهبر رنج‌دوست (رهبری) (معاون گروهان ویژه‌ی لشکر 31 عاشورا و فرماندهی پایگاه مقاومت مسجد سادات، متولد 1342 محله‌ی اره‌گر تبریز و شهید در منطقه‌ی فاو در تاریخ 7 / 12 / 64) و سیروس (یاسر) ناصری (غواص، متولد 1345 و شهید در عملیات والفجر هشت». خاطرات مربوط به عملیاتها، مبارزات قبل و بعد از انقلاب، زندگینامه مختصر و ویژگیهای اخلاقی شهیدان است.
[ صفحه 909]
مروارید چین صحرای عشق، خاطرات رزمندگان جمهوری اسلامی ایران
امیر معصومی، جلیل جباری، حجت شاه‌محمدی. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی، معاونت تبلیغات و روابط عمومی، (چاپ اول): 1370.
116 ص.
این کتاب حاوی هشت خاطره از رزمندگان و شهدای جنگ است. عناوین خاطرات این کتاب عبارتند از: «موشک مالیوتکا»، «مروارید چین صحرای عشق»، «مناجات»، «آیات خدا»، «شکوه دماوند»، «بن‌بست»، «پیشواز» و «شیپور جنگ». همه‌ی این خاطرات حکایت از ایمان، امدادهای غیبی، دلاوری، ایثارگری و از جان گذشتگی رزمندگان اسلام دارند. خاطره‌ی «موشک مالیوتکا» براساس خاطره‌ی فرماندهی دسته‌ی خمپاره‌ی یکی از واحدهای لشکر خراسان روایت شده است. بنابر روایت راوی، چند روز قبل از شروع عملیات شکستن حصر آبادان، گروهبان یکم نبی اسلامی، فرماندهی یکی از دسته‌های خمپاره انداز لشکر 77 بود. وظیفه‌ی نبی، زیر نظر گرفتن عراقی‌ها از بالای منبع آبی بود که در نزدیکی کوی فرهنگیان قرار داشت. آن روز هم نبی از منبع آب بالا رفت، ولی ناگهان زوزه‌ی موشکی شنیده شد. هدف موشک منبع مذکور بود. نبی شهادتین را گفت. قلب همه از حرکت باز ایستاده بود، نبی سرش را بلند کرد، ولی موشک دیده نمی‌شد. موشک در پنجاه متری منبع به زمین خورده بود.
مزه ترکش، مجموعه خاطرات
محسن سیوندیان. - اصفهان: لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1374.
120 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 58).
طراح روی جلد: عباس محمد شفیعی.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب، حاوی 44 خاطره از رزمندگان لشکر چهارده امام حسین (ع) است. از جمله موضوع خاطرات، می‌توان موارد زیر را ذکر کرد: اوایل جنگ و نیروهای تازه وارد، دوران آموزش در پادگان، فوتبال در جبهه، صدای استریو رزمنده‌ای که باعث وحشت عراقی‌ها شد، واکسن زدن، خاطره‌ای از «پد» در هورالعظیم، رفتن به میدان مین به وسیله‌ی نفربر، پرش از خودرو در زمان شلیک گلوله‌ی دشمن، ریزش سنگ از ارتفاعات شهر ماووت در زمان راهسازی، خوابیدن رزمنده‌ای در حال سجده، دعای مادر و شهادت پسر، چرخاندن اشتباه پیچهای چرخ جیپ میول و شکستن آنها، تأثیر کلام فرمانده بر بسیجی، نوشته‌ی «بیچاره ترکش» بر روی لباس رزمنده، نیش پشه و استفاده از اسپری مخصوص و زدن ماسک، بستنی خوردن در جبهه و....
مستوران روایت فتح
طاهره قاسمی امین [به سفارش بسیج خواهران نیروی مقاومت]. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی مقاومت بسیج، دبیرخانه کنگره بررسی نقش زنان در دفاع و امنیت، (چاپ اول)، 1376.
142 ص. - (کنگره نقش زنان در دفاع و امنیت؛ 5).
این کتاب، مجموعه‌ای است از گزیده خاطرات سیزده نفر از شیر زنانی که جان بر کف از تیغ نابکاران کومله و دمکرات نهراسیده، در برابر صدامیان مقاومت کردند و به یاری رزمندگان اسلام شتافتند. این خاطرات همانند یک روز شمار، از ابتدای وقایع کردستان تا عملیات مرصاد در پایان جنگ، ورقهایی از دلاوری‌ها، فداکاری‌ها، از خودگذشتگی‌ها و ایمان زنان در رساندن کمک به جبهه‌ها و به رزمندگان، و حمایت از آنان در پشت جبهه را نشان می‌دهند. خاطرات، متعلق به افراد زیر هستند: «مریم کاتبی (امدادگر)، راضیه خلیلیان (امدادگر)، شریفه آل ناصر (بسیجی)، اعظم نامدارپور (امدادگر)، پروین شریعتی (بسیجی)، صغری قنداق‌ساز (امدادگر)، زهرا سیفی‌آذر
[ صفحه 910]
(امدادگر)، مهناز جزایری (تکنیسین بیهوشی)، حمیرا خان‌بیگی (امدادگر)، رقیه شکویی (امدادگر)، زهرا محمودی، بتول بیاتی و حمیده مرادیان».
مشقهای آسمانی (دفتر 1): مجموعه خاطرات فرهنگیان ایثارگر
اداره کل امور ایثارگران وزارت آموزش و پرورش. - وزارت آموزش و پرورش، اداره کل امور ایثارگران، (چاپ اول): 1377.
120 ص.
طراح روی جلد: احمد آقا قلیزاده.
کتاب حاضر مجموعه‌ای است از سی خاطره از فرهنگیان ایثارگری که طی مدت هشت سال دفاع مقدس با حضور خود در جبهه‌های جنگ حق علیه باطل، همپای دیگر رزمندگان در دفاع از مرز و بوم اسلامی کوشیدند. خاطره‌های این دفتر از بین بیش از پنجاه هزار خاطره‌ی فرهنگیان ایثارگر، از دفاع مقدس، برگزیده شده است. خاطره‌ای از حاج حسین مظفر (وزیر آموزش و پرورش) آغازگر این خاطرات است و دیگر خاطرات از فرهنگیان شهرستانهای مختلف برگزیده شده‌اند. و موضوع خاطرات عبارتند از: «شجاعت رزمندگان، ایثار و از جان گذشتگی، فرماندهی خوب فرماندهان، عشق به شهادت، بمباران دبیرستانی در شهر میانه، دعا در جبهه، امدادهای غیبی، رفتار شقاوت‌آمیز دشمن با اسرای ایرانی و...». این خاطرات در عملیات بیت المقدس، والفجر؛ فاو، کربلای پنج، بدر، دوکوهه و بسیاری از مناطق دیگر رخ داده‌اند.
مشقهای آسمانی (دفتر 2): مجموعه خاطرات فرهنگیان ایثارگر
به کوشش اداره کل امور ایثارگران وزارت آموزش و پرورش؛ تدوین و ویرایش عباسعلی دهنوی، نادره درود شیخ ترکمانی. - تهران: وزارت آموزش و پرورش، اداره کل امور ایثارگران، (چاپ اول): 1378.
168 ص.: مصور (رنگی).
شمارگان: 20000 نسخه.
دفتر دوم مشقهای آسمانی شامل 51 خاطره است که معلمان و فرهنگیان ایثارگر مناطق مختلف عملیاتی و اسارت دشمن در هشت سال دفاع مقدس نقل کرده‌اند. از جمله موضوع خاطرات، می‌توان از موارد زیر نام برد: «گرفتن پاسخ نامه به حضرت رضا (ع) در خواب؛ عملیات کربلای شش و خاطره‌ی باز گرداندن پیکر یک شهید از مابین خطوط ایران و عراق؛ شناسایی و عملیات عاشورای دو در منطقه‌ی چنگوله؛ مرحله‌ی سوم عملیات بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر؛ شکنجه اسرا؛ فرستادن اسرا به میدانهای مین و شهادت آنان؛ گروه تخریب در منطقه‌ی فاو؛ عملیات فتح المبین؛ شرق دجله، جزیره‌ی مجنون و عملیات بدر؛ عملیات قادر و تیر باران در اسارت؛ اسارت در منطقه‌ی حاج عمران و شکنجه و کتک خوردن از بعثی‌ها؛ عملیات والفجر ده؛ عملیات قدس سه؛ عملیات والفجر سه؛ شنیدن خبر رحلت امام (ره) در اسارت؛ منطقه‌ی مهران؛ و...». تصاویری از پیکر شهیدان و مجروحان در میدان مین و تصویر شهید سید مرتضی آوینی در لحظه‌ی شهادت ارائه شده است.
مشقهای آسمانی (دفتر 3): مجموعه خاطرات فرهنگیان ایثارگر، مربیان تشکیلات دانش‌آموزی، پیشتازان و فرزانگان
[به اهتمام اداره کل امور ایثارگران، انتخاب و بازنویسی قدرت‌الله نیکبخت، فرهاد بخشنده]. - [بیجا]: مؤسسه فرهنگی منادی تربیت، (چاپ اول): 1379.
[ صفحه 911]
104 ص. - (معاونت مشارکت‌های مردمی، شاهد و ایثارگر، اداره کل امور ایثارگران، خاطرات؛ 3).
جلد سوم کتاب «مشقهای آسمانی»، مجموعه‌ی خاطرات افرادی است که از مربیان تشکیلات دانش‌آموزی بوده، در جبهه، حضوری فعال داشته‌اند. کتاب، مجموعه‌ی چهل و پنج خاطره است. موارد زیر از جمله موضوعهای خاطرات هستند: فداکاری رزمندگان مجروح در تقدم دیگران بر خود؛ امدادهای غیبی؛ به شهادت رساندن مظلومانه‌ی مجروحان ایران توسط نیروهای عراقی؛ شفا گرفتن حاج قاسم (معاون گردان قاسم ابن‌الحسن) از حضرت قاسم (س)؛ شوخی طبعی رزمندگان و مجروحان؛ شرح عملیات رمضان؛ خاطره‌ای از جنایت عراق در کربلای پنج در شلمچه؛ خاطره‌ای از سید جلیل موسوی در اولین برخورد با چمران؛ خاطراتی از اعزام به جبهه؛ فروتنی مهدی باکری؛ خاطراتی از عملیات مرصاد.
مشقهای آسمانی (دفتر 4): مجموعه خاطرات فرهنگیان ایثارگر
فرهاد بخشنده؛ به کوشش حوزه مقاومت بسیج وزارت آموزش و پرورش. - تهران: مؤسسه فرهنگی منادی تربیت، (چاپ اول): 1380.
112 ص. - (حوزه مقاومت بسیج وزارت آموزش و پرورش، اداره کل امور ایثارگران؛ خاطرات؛ 4).
دفتر چهارم کتاب «مشقهای آسمانی» حاوی 49 خاطره با موضوعهای زیر است: شرح عملیات در شلمچه؛ امدادهای غیبی در دوران جنگ؛ شرح خاطره‌ای در ناحیه‌ی شاخ شمیران در سال 1365؛ شرح نجات مردم بعد از بمباران شیمیایی در حلبچه؛ خاطره‌هایی از عملیات فتح المبین؛ عملیات در منطقه‌ی دوپازا؛ شرح عملیات والفجر چهار؛ عملیات والفجر هشت؛ عملیات بیت المقدس؛ عملیات فتح پنج؛ عملیات هویزه؛ عملیات والفجر یک؛ عملیات مرصاد؛ عملیاتهای نصر؛ منطقه‌ی چنانه؛ شرح عملیاتهای کربلای دو؛ کربلای پنج و...
هر یک از راویان خاطرات، از افراد فرهنگی کشور هستند. در بیشتر خاطرات، به رشادت رزمندگان و لحظات شهادت آنها اشاره شده است.
معابر وصال: مجموعه خاطرات رزمندگان معاونت اطلاعات
تدوین و بازنویسی محمدعلی مشتاقیان، یدالله جعفری. - [اصفهان]: لشکر مقدس 14 امام حسین (ع)، 1375.
112 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان، مجموعه آثار؛ 47).
طراح روی جلد: عباس محمد شفیعی.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب حاوی 51 خاطره از رزمندگان درباره مقدس است. در پایان هر خاطره نام راوی ذکر شده است. از جمله محتوای خاطرات موارد زیر است:
«درگیری بالگردهای ایران با تانکها در منطقه‌ی حمیدیه و عقب‌نشینی دشمن؛ نجات بالگرد ایرانی پس از سقوط در منطقه‌ی سوسنگرد؛ خاطره‌ای از شهید مفقودالاثر مهدی شاهزیدی قبل از عملیات فتح المبین هنگام شناسایی دشمن و برخورد با عراقی‌ها؛ شناسایی ارتفاع صاحب الزمان در مریوان؛ خاطره‌ای با مرتضی امیدیان در عملیات فتح المبین و هدیه تربت امام حسین (ع) و دستمال سبز نذری حرم ابوالفضل از طرف افسر عراقی به بسیجی؛ خاطره‌ای از وجود پشه در منطقه؛ یافتن جنازه بسیجی از اصفهان در هنگام شناسایی؛ گرفتار شدن در کمین در جزیره ام‌الرصاص و فرار از دست دشمن؛ عبور از میدان مین؛ ملبس شدن به لباس دشمن و مجروح شدن و عراقی انگاشته شدن توسط نیروهای خودی؛ خاطراتی از حلبچه؛ نماز شب شهدا؛ اسیر گرفتن دشمنان؛ نقل خاطره‌ای از اسیر عراقی مبنی بر این که پس از شهادت خرازی صدام دستور جشن داده بود و...».
[ صفحه 912]
معبر، مجموعه خاطرات
مهدی لندی‌اصفهانی. - [بیجا]: لشکر چهارده امام حسین (ع)، 1375.
128 ص. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 20).
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب معبر مجموعه‌ای است از 71 خاطره از هشت سال دفاع مقدس که به مناسبت کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان گردآوری و منتشر شده است. این خاطرات درباره‌ی عده‌ای از برادران تخریبچی است که در عملیاتهای زیر فعالیت داشته‌اند: عملیات فرماندهی کل قوا، عملیات ثامن‌الائمه، طریق القدس، فتح المبین، رمضان، محرم، والفجر چهار، خیبر، مرحله‌ی دوم خیبر، والفجر هشت، فاو، کربلای چهار، حلبچه، والفجر ده، کربلای پنج، بیت المقدس هفت و بدر. در این خاطرات کوتاه و خواندنی، به امدادهای غیبی و ایثارگری‌های رزمندگان و به خصوص جانبازان در خنثی سازی مناطق مین گذاری، اشاره شده است.
مقاومت در مرداب: مجموعه سه خاطره درباره هشت سال حماسه دفاع مقدس
مرکز فرهنگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز فرهنگی، معاونت انتشارات، مدیریت امور کتاب، 1373.
53 ص. - (مرکز فرهنگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مجموعه خاطرات جنگ؛ 1).
مندرجات: بهشت من / علی‌اصغر یزدانی؛ مقاومت در مرداب / حسن بلوچی؛ در محاصره تانکها / حسن بلوچی.
این کتاب، مجموعه‌ای از خاطرات رزمندگان دلاور کشور اسلامی طی دفاع مقدس است. خاطره‌ی اول، «بهشت من»، از شهید علی‌اصغر یزدانی است که از عملیاتهای مختلف در جبهه‌های غرب و جنوب کشور حکایت می‌کند. خاطره‌ی دوم، «مقاومت در مرداب» از رزمنده حسن بلوچی است. وی همراه با رزمنده‌ی دیگری، در مرداب هور گیر می‌کند. همرزم وی از پا در می‌آید و او پس از ده روز، از طریق کانال ماهی و ام‌الرصاص خود را به فاو می‌رساند و به نیروهای خودی می‌پیوندد. خاطره‌ی سوم، «در محاصره‌ی تانکها» از شهید مجید بقایی و مربوط به عملیات طریق القدس است. آخرین خاطره، از رزمنده حسن بلوچی، درباره عملیات خیبر است که در آن، چگونگی استفاده از قایقهای یک نفره (کانو) را در عملیات بیان می‌کند. او همچنین نحوه‌ی مقاومت تا آخرین لحظه و تا هنگام پیوستن به نیروهای خودی را شرح می‌دهد.
منادیان ایثار: گنجینه خاطرات هشت سال دفاع مقدس
گردآوری کمیسیون بانوان استان خوزستان؛ پی‌گیری و نظارت پروانه صالح. - اهواز: کمیسیون بانوان استان خوزستان، (چاپ اول): 1374.
124 ص.
این کتاب به مناسبت سمینار زن و دفاع مقدس - که در آذر ماه 1374 در خوزستان برگزار گردید - منتشر شده است و مجموعه‌ای است از سی خاطره از زبان مادران، همسران و خواهران شهدا، جانبازان و آزادگان؛ همچنین خاطرات زنانی که در شهرهای جنگ زده‌ی جنوب و غرب کشور عزیزمان هر یک شاهد صحنه‌هایی از حملات وحشیانه‌ی صدامیان بعثی بوده‌اند و اکنون آنها را بازگو می‌کنند. این خاطرات در عین حال نشان دهنده‌ی موارد متعددی از شجاعت، مقاومت، ایثار، فداکاری و پایمردی شیرزنان و شیرمردان رزمنده‌ی این آب و خک است.
[ صفحه 913]
من شقایق اسلام‌آباد غرب هستم (مجموعه خاطره دفاع مقدس)
نویسنده اکبر مقراضی. - تهران: مرشد، (چاپ اول): 115.1381 ص.: مصور، عکس.
بالای عنوان: استان کرمانشاهان در طول هشت سال دفاع مقدس دومین استان جنگی بود....
شمارگان 3000 نسخه.
کتاب حاضر شامل دو خاطره است. خاطره‌ی اول درباره‌ی دختر شهیدی به نام شقایق است که هر غروب آفتاب، بر مزار پدر شهیدش در اسلام‌آباد می‌رود و وقایع هر روز مدرسه و خانه را برای پدر شهیدش نقل می‌کند. در این خاطره، از حوادث جنگ در مناطق گیلان غرب، قصر شیرین، سر پل ذهاب و شهیدانی چون «کرم طهماسبی، بروجردی، پیچک و حاجی‌بابا» یاد شده است. به دلیل تقاضای خانواده‌ی شهید، نام کامل پدر شقایق ذکر نشده است (نام کوچک پدر او مرادعلی است). خاطره‌ی دوم درباره‌ی «شهید حسن ترک‌آبادی» (مسؤول واحد تبلیغات و انتشارات سپاه گیلان غرب) است که در عملیات مطلع الفجر به شهادت رسید. در خاطرات، از شهیدان «کاظمی (فرماندهی سپاه منطقه‌ی هفت)، گودرزی، زنگنه، رضا گودینی، علی سوری و...» نام برده می‌شود و از مناطق مختلف (چون: تنگه کورک، چم امام حسن (ع)، ارتفاعات تپه‌ی چهار گیلان غرب و...) مطالبی بیان شده است.
منظومه زینبیه: جلوه‌هایی از مقاومت زنان در حماسه هشت سال دفاع مقدس
بخش جبهه و جنگ روزنامه جمهوری اسلامی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معاونت انتشارات مرکز فرهنگی، مدیریت امور کتاب، (چاپ اول): 84.1376 ص.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب به مناسبت سالگرد هفته دفاع مقدس، 1376 منتشر شده است.
این کتاب، حاوی 93 خاطره‌ی کوتاه از نقش زنان در دفاع مقدس، از خط مقدم تا صحنه‌های مؤثر پشت جبهه است. نمونه‌های موضوع خاطرات عبارتند از: «شفاعت خواستن مادر از فرزند شهید خود؛ نامه‌ی همسر شهید؛ مادر هفتاد سالهای که در آموزش نظامی شرکت کرده است؛ خاطراتی از مادران شهیدانی که در حج خونین به شهادت رسیدند؛ خاطره‌ای درباره‌ی نوه‌ی شهید نواب صفوی؛ خاطره‌ای از خواهران اسیر، به نقل از حجت‌الاسلام علی‌اکبر ابوترابی؛ خاطراتی از همسران نمونه‌ی جانبازان؛ خاطراتی از شهیدان به نقل از مادر، خواهر، همسر و وابستگان آنان؛ خاطراتی از خواهر جانباز آمنه وهاب‌زاده و خاطراتی از خواهران آزاده درباه‌ی اسارت». عکسهایی، بدون زیرنویس، نیز در مجموعه به چاپ رسیده است.
من هم مثل شما
غلامحسین قراگوزلو؛ بازنویس: رامین حسن پورمیر؛ زیر نظر: محمدقاسم فروغی جهرمی. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، 1373.
70 ص. - (مجموعه‌ی آثار و ارزشهای دفاع مقدس؛ مجموعه‌ی خاطره: 16).
کتاب حاضر شامل شانزده خاطره از رزمندگان است. به جز خاطره‌ی ابتدایی و انتهایی کتاب، خاطرات، غالبا کوتاه و مختصر و در رابطه با منطقه‌ی جنگی، رزمندگان، شهدا و امدادهای غیبی هستند. در خاطره‌ی اول، راوی، چگونگی شرکت خود و همرزمش در عملیات شناسایی، متوجه شدن عراقی‌ها، سعی در گریز، شهادت همرزم راوی و رسیدن او به نیروهای خودی را شرح می‌دهد. در خاطره‌ی انتهایی، عزیمت راوی همراه هفت نفر دیگر، (برای کارهای جهادی) به روستایی در بانه، دستگیر شدن توسط کومله‌ها، زندانی شدن در طویله، شکنجه شدن به مدت پنج ماه و نیم، سپس مجبور شدن به شرکت در ساخت زندان دوله‌تو با بقیه‌ی زندانیان و انتقال همگی به آنجا پس از اتمام زندان، گسترش شکنجه‌های وحشیانه، تصمیم به فرار، گریختن و رسیدن به نیروهای خودی و بستری شدن در بیمارستان و در نهایت خبردار شدن از بمباران دوله‌تو شرح داده شده است.
[ صفحه 914]
منظومه انصار
فتح‌الله نادعلی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1370.
120 ص.، [22 ص.] عکس. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 32). عنوان پشت جلد به انگلیسی: An Ode، To Ansar.
شمارگان: 6600 نسخه.
کتاب، مجموعه‌ی خاطراتی است از دلاوران گردانهای مقداد و انصار؛ خاطرات مربوط به چند عملیات سپاه اسلام، بین سالهای 1359 تا 1367، که منجر به پیروزی‌های مهمی شد. بعضی از عملیاتهای مورد اشاره عبارتند از: عملیات والفجر یک در سال 1361 که با انهدام نیروهای دشمن خاتمه یافت؛ عملیات والفجر هشت و سقوط شهر فاو. استفاده‌ی رژیم بعث از گازهای شیمیایی در مناطق مختلف تشریح شده (که به لطف خداوند، بارش باران باعث خنثی شدن نقشه‌ی دشمن گردید) و از شهدا و جانبازان زیادی که در گردانهای مذکور حضور داشته‌اند نیز نام برده شده است. چون کتاب، شامل خاطرات دلاوران گردان انصار و وقایعی از جنگ است که عمدتا به این گردان مربوط می‌شود، بدین نام (منظومه‌ی انصار) خوانده شده است. در پایان کتاب، عکسهایی از رزمندگان این دو گردان، قبل و بعد از عملیات، به چاپ رسیده است.
مینهایی که هرگز منفجر نشد
ترجمه حمید محمدی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1372.
155 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 84).
عنوان روی جلد: مینهایی که هرگز منفجر نشد: خاطرات اسرای عراقی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Mines The Never Exploded: The Memoirs of the Iraqi P.O.W.
شمارگان: 4400 نسخه.
در این کتاب، پنج خاطره از اسرای عراقی در مورد نحوه‌ی زندگی و مشکلات و خفقان حاکم بر عراق گردآوری شده است. «انفجار در ترمینال العماره» خاطره‌ی سربازی است که به جرم همکاری در انفجار بازداشت شده و مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. «شعبه‌ی پنجم» خاطره‌ای است که در آن، یکی از نیروهای عراقی تصمیم به برای خودزنی و فرار از جبهه می‌گیرد، ولی بازداشت شده، به شعبه‌ی پنجم (که یکی از وحشتناکترین زندانهای عراق است) فرستاده می‌شود. «گرای اشتباه» بیان می‌کند که نیروهای عراقی که قصد پناهندگی به ایران و فرار از جبهه‌ها را داشته‌اند، عمدا گرای اشتباه به توپخانه می‌داده‌اند. «اولین مأموریت»، خاطره‌ی یک دانشجوی عراقی است که بعد از امتحانات پایان ترم، به جبهه و حوالی بصره اعزام شده ولی به سوی نیروهای ایرانی گریخته و اسیر شده است. «مینهایی که هرگز منفجر نشد»، خاطره‌ای از اسیری است که برای عدم شرکت در عملیات، همراه با دوست خود تصمیم به خودزنی می‌گیرد و برای این کار، راه رفتن بر روی مینها را انتخاب می‌کند ولی مینها منفجر نمی‌شوند و آنها به نیروهای اسلام می‌پیوندند.
مینیاتورهای خونین
به کوشش غلامرضا نباتی مقدم. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1375.
118 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت، خاطرات؛ 125).
طراح روی جلد: حمید عجمی.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Bloody Miniatures
[ صفحه 915]
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: لحظه‌ها / مصطفی مهاجر؛ مین و... آب / جعفر ربیعی؛ بیست و پسته / صدرالله نوری؛ یک لحظه با او / حبیب‌الله تاکی؛ گذر خاطره‌ها / تابلو / روزهای اول / ایرج میری.
این کتاب مجموعه‌ی هفت خاطره داستانی است. «لحظه‌ها» یادداشتهای یک رزمنده از لحظات تلخ و شیرین جبهه‌های جنوب و غرب از تاریخ 10 / 6 / 64 تا 21 / 10 / 66 است. «مین و... آب»، شرح یک تخریبچی است از رخدادهای شب عملیات والفجر مقدماتی، خنثی‌سازی میادین مین، شهادت رزمندگان (محمد راحت، سید حسین برقعی، و...) و اسارت راوی. در «بیست و پسته» یک مهندس مخابرات کاشانی برای تعمیر دکل‌های مخابرات به سنندج می‌رود و اسیر دموکراتها می‌شود و... «یک لحظه با او» خاطره‌ی نگهبانی یک بیسیم‌چی رزمنده در جزیره مجنون است و شهادت همرزمانش در کمین. او روحیه خود را از دست می‌دهد ولی صدایی او را به خود می‌آورد. نیروهای تازه نفس می‌رسند و او همچنان در پی یافتن صاحب صدا است. «گذر خاطره‌ها» خاطرات یک رزمنده است از ازواج، اعزام به جبهه، عملیات کربلای پنج، مجروح شدن و.... «تابلو» خاطره شرکت در عملیات منطقه غرب «میمه» و لحظات شناسایی با شهیدان (محمود عسگریان، یوسف راسخ و ناصر عظیمی) است. «روزهای اول» خاطرات روزهای اول جنگ، بمباران شهرهای جنوب، جنگیدن و آزادسازی شهرها است.
ناگفته‌های ناب
به اهتمام دفتر هنر و ادبیات ایثار (بنیاد جانبازان)؛ ویراستاران: محمود رفیعی، مهدی بیگلری. - تهران: بنیاد جانبازان انقلاب اسلامی، معاونت فرهنگی، اجتماعی و هنری، دفتر هنر و ادبیات ایثار، 1379.
190 ص. - (... مجموعه جرعه‌ای از کوثر؛ 21 - 5).
شمارگان: 5500 نسخه.
«ناگفته‌های ناب» گفت و گویی است با چهار جانباز دفاع مقدس. این جانبازان عبارتند از: رزمنده‌ی غواصی که اینک پزشک شده است؛ جانبازی که دچار حمله‌ی شیمیایی شده؛ جانبازی که تمام طول جنگ را در جبهه گذرانده و جانبازی که یک صد و بیست ماه در جبهه‌های مختلف حضور داشته و بارها مجروح شده است. کتاب با گفت و شنودی با همسر یک جانباز شیمیایی هفتاد درصدی به پایان می‌رسد.
نبرد میمک: مجموعه‌ی خاطرات رزمندگان نیروی زمینی ارتش
احمد حسینیا. - تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 1381.
153 ص. - (انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ 156. خاطرات: 7).
صفحه عنوان به انگلیسی: Mimak Battle
شمارگان: 2000 نسخه.
کتاب حاضر، شامل 45 خاطره از مناطق جنگی و عملیاتها است. که به نقل از 45 رزمنده‌ی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ذکر شده است. خاطرات، درباره‌ی موارد زیر هستند: «آزادسازی سوسنگرد؛ عملیات بیت المقدس؛ جنگ در خرمشهر؛ مرحله دوم عملیات بیت المقدس و آزادی خرمشهر؛ خاطره‌ای از شهادت یک سرباز در ارتفاعات الله اکبر، منطقه‌ی عملیاتی پنجوین عراق و حیله‌ی دشمن؛ عقب‌نشینی دشمن در ارتفاعات قراویزد (حد فاصل سر پل تا قصر شیرین)؛ مجروح شدن توسط عناصر ضد انقلاب در غرب؛ بمباران آبادان؛ جدال در ساحل شرقی رود کارون؛ عملیات فتح المبین؛ نبرد میمک؛ شهادت رزمنده‌ای که برای مرخصی و داماد شدن مهیا می‌شد؛ مهمان نوازی مردم کردآلان (از توابع سردشت)؛ منطقه‌ی عملیاتی محرم؛ عملیات 2519 در یال کدو؛ شلیکهای کاتیوشا و...».
[ صفحه 916]
نجیب
به کوشش جواد جزینی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، 1370.
63 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت: خاطرات؛ 19).
شمارگان: 6600 نسخه.
مندرجات: تپه لرزان؛ نجیب؛ چوب بی‌صدا؛ یک شب خودمانی؛ فصل گلابی - الف؛ دوست کوچک من؛ سرلشکر عراقی.
در این کتاب، محمدجواد جزینی خاطراتی را از جبهه‌های نبرد حق علیه باطل گردآوری کرده است. «تپه لرزان» محلی است که جنازه‌های عراقی‌ها دفن شده است و رزمندگان به صورت تصادفی با آن برخورد کرده‌اند. «نجیب»، داستان رزمنده‌ای است که به تازگی به گروه ملحق شده است. همه می‌خواهند او را بیازارند ولی او با بزرگواری خود آنها را شرمنده می‌سازد. «چوب بی‌صدا»، حکایت رزمنده‌ای است که رزمنده‌ی تازه به جبهه آمدهای را به سبب ترسش به سخره می‌گیرد ولی در برابر وضعی که پیش می‌آید، شرمنده می‌شود. «یک شب خودمانی» حکایتی است از شوخیهای رزمندگان در جبهه. «فصل گلابی - الف» در جبهه، اسم رمز حمله‌ی شیمیایی بود و این خاطره مربوط به کابوس حمله‌ی شیمیایی است که در ارتفاعات ماووت، منجر به دستگیری دو عراقی شد که برای شناسایی رزمندگان نفوذ کرده بودند. «دوست کوچک من»، حکایت چوپان خردسالی است که در حمله‌ی عراقی‌ها خانه و زندگیش از بین رفته، مجددا نیز همان اتفاق برایش تکرار می‌شود. «سرلشکر عراقی» حکایت روباه دست آموزی است که با حرکت خود باعث پنج کیلومتری عقب‌نشینی اجباری لشکر عراق شد.
نخل‌های ماندگار: یادمان سردار شهید هدایت احمدنیا و شهدای کربلای پنج شهرستان بوشهر
هیأت فاطمیون شهرستان بوشهر؛ به کوشش و اهتمام عباس جبلی، حسین هنرمند؛ ویراستار متن: سیروس فتحی، نازنین نعمتی. - بوشهر: هیأت فاطمیون شهرستان بوشهر، (چاپ اول): 1380.
96 ص.: مصور، عکس.
طراح جلد: علیرضا خوش‌طینت.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، مجموعه‌ای از زندگینامه، خاطرات و وصیتنامه‌ی شهید «هدایت احمدنیا» و چهارده تن از شهدای شهرستان بوشهر در عملیات کربلای پنج است. در فصل اول کتاب (تحت عنوان «هم نفس شلمچه») زندگینامه شهید و اخلاق و سلوک و خصوصیات وی و همچنین، نحوه‌ی شهادت او به نقل از همسر و اطرافیان و نیز یادداشتهایی از خود او و وصیتنامه‌ی شهید به چاپ رسیده است. خاطرات، همه حاکی از دلاوری، شجاعت و حسن خلق او هستند. فصل دوم (همدلان آشنا) شامل زندگینامه خاطرات کوتاه و وصیتنامه‌ی چهارده تن از شهیدان همرزم شهید هدایت احمدنیا است. در فصل سوم (تصویری از احساس و آیینه)، دو قطعه شعر و عکسهایی از شهیدان به چاپ رسیده است.
ندای ارجعی
بازنویسی حسینعلی محمدی؛ جمع‌آوری مرتضی منصوری، احمد صلصالی. - اصفهان: لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1377.
86 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 41).
طراح روی جلد: غلامرضا راهپیما.
شمارگان: 3000 نسخه.
[ صفحه 917]
کتاب «ندای ارجعی»، بیان گوشهای از خاطرات وصف ناشدنی گردان امام حسین (ع) از لشکر چهارده امام حسین (ع) استان اصفهان است. 38 خاطره از نقش‌آفرینان گردان امام حسین (ع) در عملیاتهای مختلف دفاع مقدس (از جمله: والفجر هشت، والفجر ده، کربلای چهار، کربلای پنج، سقوط فاو و عملیات خیبر)، خاطراتی از شهیدان، خاطره‌ای از پذیرش قطعنامه‌ی 598 و واکنش رزمندگان لشکر، با عناوین مختلف، حالات و روحیات رزمندگان را به ثبت رسانده است. غالب خاطرات در دو صفحه تنظیم شده و راوی اول شخص می‌باشد. کتاب به شورآفرینان گردان امام حسین (ع) - که «ندای ارجعی» را لبیک گفتند - تقدیم شده است.
نسیم صبح، مجموعه خاطرات شهدای گردان حمزه سیدالشهدا از تیپ سه لشکر هفت ولیعصر
به اهتمام غلام‌عباس اسلامی‌پور؛ [برای] کنگره سرداران و 16 هزار شهید کربلای خوزستان. - تهران: موسسه فرهنگی و هنری ندای مهرآفرین، (چاپ اول): 144.1379 ص.
این کتاب به مناسبت کنگره سرداران و 16 هزار شهید کربلای خوزستان به چاپ رسیده است.
کتاب «نسیم صبح» مجموعه‌ای از مطالب مربوط خاطرات شهدای گردان حمزه سیدالشهدا از تیپ سه لشکر هفت ولیعصر (عج) است که به مناسبت کنگره سرداران و شانزده هزار شهید کربلای خوزستان تهیه شده است. نگارنده در آغاز کتاب به چگونگی شکل‌گیری گردان حمزه تا کنون اشاره کرده است. سپس به خاطرات کوتاهی از شهدای گردان حمزه سیدالشهدا می‌پردازد. این نوشته‌ها، فرازهایی از وصیتنامه‌ی این شهدا یا خاطراتی است که از زبان همرزمان و یا خانواده‌ی آنها نقل شده است. فهرستی از راویان خاطرات و خانواده‌ی شهدایی که در نقل روایات، نگارنده را یاری کرده‌اند، در انتهای کتاب آمده است.
نگهبان آسمان‌ها
به کوشش موسی غیور؛ ویراستار: غلامرضا قلیزاده. - تبریز: بنیاد مستضعفان و جانبازان آذربایجان شرقی، معاونت فرهنگی، اجتماعی، هنری، (چاپ اول): 1377.
217 ص.: مصور، عکس.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Guardian of the Heavens
شمارگان: 4000 نسخه.
مندرجات: نگهبان آسمان‌ها / محسن باقر؛ شناسایی / مصطفی مولوی؛ بصره دست بچه‌های ماست / احد غلامی؛ گئجه ملائکه سی / علاءالدین نور محمدزاده؛ اشک‌ها و زمزمه‌ها... / فرج قلیزاده؛ در میان دست‌های خدا / نورالدین عافی.
کتاب حاضر شامل شش خاطره است. عکس راوی هر خاطره در ابتدای خاطره آمده است. خاطرات شامل موارد زیر هستند: «مأموریت با هواپیمای اف پنج در منطقه‌ی کرکوک عراق، شناسایی قبل از عملیات والفجر یک، خاطراتی از عملیات خیبر در جزیره‌ی مجنون، خاطراتی از مناطق العماره، پد و پاسگاه رطه و شهرک القرنه، خاطره‌ای از عملیات بدر، خاطراتی از شهیدان حسن کربلایی، مهدی باکری و...، خاطرات غواصی در عملیات بدر و خاطراتی از رزمندگان و شهیدان محمدعلی فتحی، حاج آقا جعفری و...، خاطراتی از مناطق: شلمچه، قرارگاه کربلا، پاسگاه زید، کسور (منطقه آموزشی بدر)، سابله، بستان (آموزش بلم‌رانی و غواصی)، هورالهویزه و...». در پایان کتاب نیز عکسهایی در ارتباط با خاطرات به چاپ رسیده است.
[ صفحه 918]
نماز، ولایت، والدین
به کوشش مرتضی سرهنگی. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، (چاپ اول): 1377.
95 ص. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛ خاطرات: 25).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: prayer, Velayat, parents
کتاب «نماز، ولایت، والدین» در سه بخش مجزا به بررسی نحوه‌ی برخورد سرداران با این سه عنصر اصلی اخلاق و ایمان می‌پردازد و در هر بخش با بیان خاطراتی از سرداران شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان با این موضوعها، اهمیت آنها را روشن می‌نماید. مختصری از خاطره‌ی سردار شهید حمید عرب‌نژاد و نحوه‌ی برخورد وی با نماز چنین است: زمستان بود و هوا سرد بود. در مسیر بودیم حمید گفت: «نگه‌دار.» می‌خواست وضو بگیرد. نمازش را خواند. بعد به یک روستا که دموکراتها در آنجا مستقر بودند، حمله کردیم. در برگشت، حمید به پشت بر می‌گشت، خم و راست می‌شد و باز می‌رفت. وقتی علت را پرسیدم، گفت: معلوم نیست که فرصتی در پیش باشد؛ چون وضو داشتم، از فرصت استفاده کردم و نماز را خواندم.
نوازشگران جان (جلد 1)
گردآوری محمدعلی غریب شائیان؛ به سفارش معاونت پژوهشی و فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی استان سمنان - کارشناسی تحقیق و پژوهش. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، معاونت پژوهش و تبلیغات، نشر شاهد، (چاپ اول): 1381.
108 ص. - (سلسله خاطرات روایت عشق).
شمارگان: 2000 نسخه.
این کتاب، روایت 42 خاطره از شهیدان دفاع مقدس است که توسط افراد خانواده (مادر، پدر، خواهر، برادر، همسر و...) و دوستان، آشنایان و همرزمان آنها درباره‌ی «ویژگیهای اخلاقی شهیدان، اعتقاد و ایمان آنها در انجام عبادات و به خصوص ادای نماز، تمسک به دعا، شجاعت شهیدان، ایثارگری ایشان و...» بیان شده است. اسامی برخی از شهیدانی که خاطراتی از آنها در این کتاب نقل شده است، عبارت است از: «جواد ابراهیمی، شیرزاد (ساجد) اسکندری، مسلم (حسینعلی) اشرفی، احمدرضا اصحابی، محمود امی، نصرالله بخشی، عبدالله بندری، علی‌اکبر بنی‌عامری، خلیل‌الله بهرامی، محمود (مهدی) بیاریان حلوانی، ولی‌الله پارسا، محمدحسن پریمی، یوسف پریمی، محمدعلی پلنگی کتوپی، ابوالفضل تفکری، محمدرضا جعفری، علیرضا جلالی و...».
نوازشگران جان (جلد 2)
گردآوری محمدعلی غریب شائیان؛ به سفارش معاونت پژوهشی و فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی استان سمنان - کارشناسی تحقیق و پژوهش. - تهرن: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، معاونت پژوهش و تبلیغات، نشر شاهد، (چاپ اول): 1381.
111 ص. - (سلسله خاطرات روایت عشق).
شمارگان: 2000 نسخه.
جلد دوم کتاب «نوازشگران جان» نیز روایت 42 خاطره از شهیدان دفاع مقدس که توسط افراد خانواده (مادر، پدر، خواهر، برادر، همسر و...) و دوستان، آشنایان و همرزمان آنها درباره‌ی «ویژگیهای اخلاقی شهیدان، اعتقاد و ایمان آنها در انجام عبادات و به خصوص ادای نماز، تمسک به دعا، شجاعت شهیدان، ایثارگری ایشان و...» بیان شده است. اسامی برخی از شهیدانی که خاطراتی از آنها در این کتاب نقل شده است، عبارت است از: «علی آقا طاهریان، حسن عامری، کاظم عاملو، محمود عبداللهی، منصور عبداللهی، غلامرضا عجم، عباس عرب، حسین عرب عامری، عباس عربی، حسن عامری، محمدابراهیم علی‌بیگی، نعمت‌الله غریب بلوک، محمدباقر فخری، محمدحسن فراتی، عباسعلی فیض، علی‌اکبر قاسم‌پور و...».
[ صفحه 919]
نی و نگاه
[نویسندگان] مرتضی طیبی، سیف‌الله رجبی، حسن جلالی عزیزیان؛ بازنویس نثر: یعقوب آذر. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت انتشارات، (چاپ اول): 1374.
82 ص.: مصور (رنگی). - (مجموعه آثار و ارزشهای دفاع مقدس؛ مجموعه خاطره: 24).
کتاب، حاوی چهار بخش است: «حرف دل»، «داستان یلدای انتظار» (از سیف‌الله رجبی، که به بسیجی شهید حسین نیازی تقدیم شده است)، «نی و نگاه» (از حسن جلالی عزیزیان، که به شهید محمدرضا ایزدپور تقدیم شده است) و «زمزم نور» (از مرتضی طیبی، که به بسیجی مفقودالاثر سیف‌الله کریم پایی تقدیم شده است). در خاطره‌ی «یلدای انتظار»، راوی، خاطره‌ی خود را از اعزام در شهریور ماه 1365 از پایگاه مقاومت امام حسین (ع)، رسیدن به اهواز و پیوستن به واحد تبلیغات شرح می‌دهد. سپس از پیوستن حسین نیازی چهارده یا پانزده ساله، و معرفی او به گردان نصر می‌گوید. حرکت به طرف اروند رود و سپس به فرودگاه آبادان، حلالیت طلبیدن حسین نیازی از دوستان، شدت گرفتن آتش دشمن و اجبار به برگشت از جبهه‌ی مقدم، جستجو به دنبال حسین و اطلاع از شهادت وی و جمله‌ی یکی از یاران که: «انسان فقط یک بار، خوب به جبهه می‌رود؛ آن هم وقتی است که شهید می‌شود»، بخشهای بعدی این خاطره هستند.
همراه با راهیان نور، زاهدان شب و شیران روز: مجموعه خاطرات و امدادهای الهی در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل
گردآوری: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایلام، تبلیغات جبهه و جنگ. - [ایلام؟]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ستاد مرکزی، تبلیغات جبهه و جنگ، [1362].
80 ص: مصور، عکس.
شمارگان: ذکر نشده است.
این کتاب به مناسبت سومین سالگرد جنگ تحمیلی منتشر شده است و برادر شهید محمدابراهیم بزازی خیابانی در جمع‌آوری این امدادها و خاطرات بیشترین نقش را داشته است.
این کتاب مجموعه‌ای کوچک است از امدادهای غیبی بی‌شمار و خاطرات تلخ و شیرین رزمندگان قهرمان اسلام. هدف این کتاب ثبت این امدادها و خاطرات (به صورت مستند) و به طور کلی ثبت مستند تاریخ انقلاب و جنگ می‌باشد. رزمندگان، این خاطرات را با خط خود در دفتری نوشته‌اند که به همین منظور از سوی تبلیغات جبهه و جنگ ایلام در اختیار آنها گذارده شده بود. مجموعه‌ی اشعار و هجده خاطره‌ای که در این کتاب به چاپ رسیده‌اند، همگی از مبارزات دلیرانه‌ی رزمندگان در جبهه‌های جنگ و از خودگذشتگی و ایثار آنها حکایت می‌کنند؛ ایثاری که از عشق به مبدأ سرچشمه می‌گیرد. علاوه بر آن، مطالب کتاب، بیانگر نمونه‌هایی از امدادهای غیبی هستند که این مبارزان از آنها برخوردار شده‌اند.
همین نصف روز: منتخبی از خاطرات شهدای خوزستان
گردآوری عبدالرضا سالمی‌نژاد؛ [برای] معاونت فرهنگی و پژوهشی بنیاد شهید استان خوزستان، کارشناسی تحقیق و پژوهش. - اهواز: انتشارات خوزستان، (چاپ اول): 1380.
پ، 121 ص.
عنوان روی جلد: همین نصف روز: خاطرات شهدای خوزستان.
شمارگان: 2000 نسخه.
این کتاب شامل شصت خاطره از شهدای استان خوزستان است. در هر خاطره، خانواده (خواهر، برادر، پدر،
[ صفحه 920]
مادر و همسر)، دوستان و همرزمان شهیدان درباره‌ی زندگی و ویژگیهای اخلاقی آنها مطالبی نقل کرده‌اند. تعدادی از خاطرات نیز برگرفته از دستنوشته‌ی شهدا، مقاله‌های نشریات و خاطرات نویسنده‌ی کتاب درباره‌ی شهیدان است. اسامی تعدادی از شهیدانی که خاطراتی از آنها نقل شده است، عبارتند از: «شهدای اصفهان، شهیدان گمنام، حسن سفیران، حسین باغبانی بروجنی، غلامحسین عیدیان، قدرت‌الله علیدادی، جمال گودرزی، احمدرضا صارمی، علی مکارم مسجدی، علیرضا خیاط ویسی، غلامرضا بازاری، غلامرضا رضایی، سعید صوفی‌زاده، حسین خبری، ناصر خاتمی‌فر، قربان اکبری، هادی کریمی، حسن بارانی و...».
یاد آن روزها
تهیه و تدوین و بازنویسی احمد حسینیا. - تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 1380.
235 ص. - (انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ 143: خاطرات؛ 13).
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب حاضر شامل خاطراتی از شهیدان، جانبازان، رزمندگان و آزادگان جنگ تحمیلی است که در چهار فصل ارائه شده است. محتوای خاطرات درباره‌ی «خصوصیات اخلاقی، اقامه‌ی نماز، خواندن قرآن، توکل، فعالیت در جبهه، کمک به مستمندان، نحوه‌ی شهادت، چگونگی ازدواج، لحظات وداع با خانواده و...» است. فصل 1: خاطرات امیران شهید از زبان خود شهیدان (علی صیاد شیرازی، ولی فلاحی، دکتر چمران، پرویز مدنی، محمدعلی شفیعی، محمد نصراصفهانی). فصل 2: خاطرات همرزمان، محافظان و همکاران فرماندهان شهید. فصل 3: خاطرات سرداران و فرماندهان سپاه و ارتش از شهدا. فصل 4: خاطرات همسران و فرزندان شهیدان (خاطراتی از شهیدان: رسول عبادت، یعقوب احمدبیگی، شریف اشرف، علی‌اکبر نیک‌وش‌فرد، جعفر نصراصفهانی، مصطفی پژوهنده، محمدرضا ضیایی، سید علی‌اکبر هاشمی، علی صفوی، علی صیاد
شیرازی، محمدعلی پلنگی، محمدرضا خانی، جواد گندمکار، عوض حداد، آقاجان نظری، احمد معصومی، یدالله صادقی).
یاد روزهای بارانی
نویسنده محمدعلی موظف رستمی. - تهران: گویه، (چاپ اول): 1381.
[105] ص.
طراح روی جلد: مهدی صالحی.
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب حاضر مجموعه‌ای است از نه خاطره (از فرماندهان رده‌های مختلف لشکر 25 کربلا) و دو غزل (با عناوین «تصویر تمام عشق» و «یاد روزهای بارانی»). غزل‌ها توسط نگارنده با موضوع شهادت و دفاع مقدس سروده شده‌اند. خاطرات مرتبط با افراد زیر است: «آقای اصغری از گروهان شهید محمد منتظری در منطقه‌ی مولیان؛ آقای اقربی فرماندهی گروهان از گردان حمزه سیدالشهداء در پایگاه شهید بیگلو منطقه‌ی جنوب؛ شهید پورباقری از گروهان شهید خنکدار گردان امام محمدباقر (ع) (شهید در عملیات کربلای پنج)؛ گفتگو در کمین منطقه‌ی فاو (1365) بین مسؤول و جانشین محور دوم شهید اصغر خالقی معاون گروهان شهید خنکدار و مهدی باغبانی معاون گردان امام محمدباقر (ع) و محمدباقر ذوالقدر فرماندهی قرارگاه رمضان از منطقه‌ی عملیاتی مرصاد اسلام‌آباد غرب».
[ صفحه 921]
یادگاران (جلد 03): کتاب خاطرات
آیدین نظاری؛ ویراستار مجموعه کوروش علیانی. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
53 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 2 / 19: یادگاران؛ 3).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب، شامل 53 خاطره از رزمندگان دفاع مقدس است. موارد زیر از جمله موضوعهای آنها است: «شوخی رزمندگان در قطار، مزاح و شوخی در جبهه، یادی از یک فرماندهی مهربان، فریب دشمن توسط کلوخهایی به شکل سر، برخورد روحانی در مقابل فرمانده تحت تأثیر فرمان امام (ره)، ناله‌های رزمنده‌ای به خاطر بر جای گذاشتن پیکر یک شهید هنگام عقب‌نشینی، جسارت رزمندگان در عبور از میدان مین، آموزش غواصان در آب سرد، غافلگیری عراقی‌ها استتار شده و اسیر کردن آنها، عملیات شناسایی در منطقه‌ی هور توسط غواصان و لو رفتن آن، عمل نکردن خمپاره، شوخی در زمان بمباران هوایی، موجی شدن یک رزمنده و روبه‌رو شدن با او پس از مدتها، پیشانی‌بندی که به یادگار از سر شهیدی باز می‌شود، خاطره‌ای از جاده‌ی ام‌القصر و...».
یادگاران (جلد 05): کتاب از سفر برگشتگان
آرش حکمیان؛ ویراستار مجموعه: کوروش علیانی. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
[71] ص. - (انتشارات روایت فتح؛17 / 28: یادگاران؛ 5).
کتابنامه: ص. [71].
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب «از سفر برگشتگان»، مجموعه‌ای از خاطرات رزمندگانی است که تا روی خط مرگ رفته و از سفر مرگ بازگشته‌اند. از جمله خاطرات موارد زیر است: «سرگذشت مجروحی که از سردخانه بیرون آورده شد؛ رزمنده‌ی زخمی که پنج روز در بین کشته‌ها بود؛ رزمنده‌ی مجروحی که تیر خلاص عراقی‌ها او را به شهادت نرساند و هنگام صدور گواهی شهادت متوجه زنده بودن رزمنده می‌شوند؛ بخار حاصل از دهان رزمنده‌ی مجروح، او را از سردخانه نجات داد؛ شهید زنده‌ای از رزمندگان جنگهای نامنظم شهید دکتر چمران؛ تیر خلاصی که به سینه شلیک شد و باعث شهادت نشد؛ خاطره‌ای از کارمند معراج شهدا، شهیدی که دوبار جسدش به سردخانه رفت و در بار دوم واقعا شهید شد؛ یادگاری گواهی فوت؛ مادری که در مراسم شهادت پسرش او را می‌بیند؛ شهیدی که تا صبح به پیکرش ختم امن یجیب خوانده شد و او زنده شد و...».
یادگاران (جلد 14): کتاب غواصان لشکر
فاطمه غفاری. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1381.
100 ص.: عکس. - (انتشارات روایت فتح؛ 16 / 29: یادگاران؛ 9).
شمارگان: 3300 نسخه.
این کتاب شامل خاطرات غواصان لشکر چهارده امام حسین (ع) از عملیات کربلای سه است. «خاطراتی از حاج حسین خرازی، غواصی با اشنوگر (وسیله نفس کشیدن زیر آب)، یافتن اجساد غواصان شهید چند روز بعد از شهادت در آب، شوخیهای غواصان با یکدیگر، اسکله‌ای به نام شهید شمس، برخورد با عروس دریایی، خواب دیدن به نشانه‌ی شهادت، برخورد غواصان با اسرای عراقی، شناسایی غواصان، خاطراتی از آموزش غواصان، نام گذاری گردان یونس توسط شهید خرازی، یاد شهیدان غواصی شاه چراغ، اسماعیلی، جان‌نثاری بعد از عملیات، خاطره‌ای از نخل امید، درخواست و التماس غواصان برای رفتن به شناسایی و عملیات، روحیات غواصان، راز و نیاز و نیایش شهدای غواص، مانورهای غواصی، درخواست دیگر رزمندگان برای پیوستن به گردان یونس و...» از جمله خاطرات مندرج در کتاب هستند.
[ صفحه 922]
یادگاران: کتاب یک
بازنویسی متن کوروش علیانی. - تهران: روایت فتح، (چاپ اول): 1379.
100 ص. - (انتشارات روایت فتح؛ 9).
شمارگان: 3300 نسخه.
مطالب این کتاب، نوشته‌های کوتاه و فشرده‌ای از خاطرات جنگ است که بدون ذکر نام راوی ارائه شده‌اند. خاطره‌ها همه از ایمان می‌گویند و از ایثار و شهادت. از جمله خاطرات این کتاب، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: «لحظه‌ی وداع مادر با فرزند، میدان مین، شهادت برادر در جمع خانوادگی جبهه، حضور روحانی در جبهه، شوخی و بذله‌گویی در جبهه، معالجه در آلمان و خاطره‌ای با دکتر اتریشی، لحظه‌ی شهادت، خاطره‌ای از سخن امام به فرماندهان سپاه، جراحت از ناحیه‌ی گلو، خاطره‌ای از شهید نریمان، شلیک تیر بیجا در عملیات و لو رفتن آن، پاتک دشمن، گروه علی هاشمیان، گروه رضا دشتی، گروه محمد نورانی، خاطره‌ای از حاج حسین خرازی، داوطلب برای خوابیدن روی مین، خاطره‌ای از حاجی درگاهی، خبر از شهادت در آینده، خبر شهید درباره‌ی محل شهادت، عملیات در اروند، شهیدی از شهر منجیل، شهید بابازادگان و نحوه‌ی شهادتش، خاطره‌ای از دکتر چمران، و...».
یادهای زلال: خاطرات جنگ
به کوشش: مرتضی سرهنگی، هدایت‌الله بهبودی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، 1369.
223 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت)
عنوان پشت جلد به انگلیسی: pure Memories Called from Notes of Combatants
شمارگان: 6600 نسخه.
کتاب «یادهای زلال» شامل خاطرات پراکنده‌ی باقی مانده از رزمندگان، در طول هشت سال دفاع مقدس (از اولین روزهای شروع جنگ تا پایان آن) است که به صورت یک مجموعه گردآوری و بدون دست زدن به قلم و لهجه‌ی نویسندگان، بعد از یک ویرایش ساده، به چاپ رسیده است. این خاطرات در گرمای جنگ، در مرخصی، زیر آتش، در سرما و گرما در جبهه‌های غرب و جنوب نوشته شده‌اند. این خاطرات قبلا در روزنامه‌ی جمهوری اسلامی به چاپ رسیده‌اند. در این خاطرات، شرح دلاوری، از جان گذشتگی، ایثار، امدادهای غیبی، اخوت و برادری، استقامت و دلاوری، عشق به شهادت و ایمان قوی به چشم می‌خورد. خاطرات، حدیث عاشقان پیوستن به لقاءالله و حدیث برکات الهی است که نصیب همه‌ی مؤمنان می‌شود.
یاران آسمانی، خاطرات فرماندهی از لشکر 31 عاشورا
به کوشش هدایت‌الله بهبودی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادبیات و هنر مقاومت، (چاپ اول): 1372.
79 ص. - (دفتر ادبیات و هنر مقاومت؛ خاطرات: 72).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Heavenly friends: the memoirs of the 3 lst Ashura division commander
مندرجات: یاران آسمانی؛ زیباترین عجیب؛ هر دو می‌سوزنند.
«یاران آسمانی، خاطرات فرماندهی از لشکر 31 عاشورا» مجموعه‌ی سه خاطره از حوادث جنگ در سال 1365 است. خاطره‌ی اول، «خاطرات فرماندهی از لشکر 31 عاشورا»، خاطره‌ای از عملیات شلمچه در هجدهم دی ماه 1365 است که در آن، لشکر آذربایجان و گردانهای تابعه شرکت داشتند. این عملیات منجر به تسخیر قرارگاه کوت سواری و گرفتن کانال ماهی گردید. «زیباترین عجیب»، خاطره دوم، از عملیات آزادسازی شهرک دوئیجی و جزایر بوارین در 25 دی ماه 1365 سخن می‌گوید. طی این عملیات، تعداد زیادی از رزمندگان - و از جمله مصطفی
[ صفحه 923]
پیشقدم، فرماندهی گردان امام حسین (ع) - به شهادت رسیدند ولی در نهایت عملیات به آزادی جزیره و اسارت تعداد زیادی از عراقیان انجامید. «هر دو می‌سوزند»، خاطره‌ی سوم، از عملیات رمضان در بهمن ماه 1365 است که با شناسایی نهر جاسم شروع شد و با فداکاری و جانبازی رزمندگان و جهادگران برای ساختن خاکریز و پل بر روی نهر جاسم، به پیروزی انجامید.
یک جرعه آفتاب، در پرتو درخشان احوال انصار الحسین
محمدرضا رضوی؛ با همکاری اداه کل بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس استان همدان. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 52.1379 ص.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب حاضر شامل 117 خاطره از شهدا است که توسط
خانواده و همرزمان شهیدان نقل شده است. خاطرات کوتاه و متنوع هستند. از بین شهیدانی که خاطراتی از آنها نقل شده است، می‌توان به اسامی زیر اشاره کرد: «ناصر قاسمی، علیرضا خزایی، پرویز اسماعیلی، جلال و جلیل خرمدل، برادر زارعی، سردار بختیار جمهور، برادر کوروند، مصطفی افشاری، عباس دوران، تقی بهمنی، محمدرضا اصیلی، رضا ارجمندی، محمود شهبازی، سید جعفر حجازی، حسین شاه‌حسینی، رضا حمیدی‌نور، احسان تقی‌پور، برادر ذوالفقاری، علیرضا عزیزان صالح، علی شاه‌حسینی، غلامعلی سعیدی‌فر، سید احمد برقعی، علی‌اکبر خندانی، شهید بروجردی، رضا محمدی، محمدرضا معبودی، علی مرادپور و...».
یک طبق نان، یک طبق عشق: گوشهای از خاطرات زنان دشت آزادگان در جنگ تحمیلی
مؤلف: ناهید حسینی مقدم. - تهران: موسسه فرهنگی آیات، (چاپ اول): 1376.
[91] ص.: مصور، نقشه.
کتابنامه: ص. [91].
شمارگان: 3000 نسخه.
نویسنده در این کتاب نتایج یک تحقیق را درباره‌ی زنان دشت آزادگان (سوسنگرد، هویزه، بستان و روستاهای حومه) در دوران جنگ تحمیلی - به منظور معرفی مظلومیت منطقه و نقش خواهران مبارز آن - گردآورده است. وی ابتدا اطلاعاتی از اوضاع تاریخی، جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و موقعیت جنگی این منطقه در طول هشت سال مقاومت همراه با آمارهایی ارائه داده است. سپس به موقعیت زنان دشت آزادگان قبل و بعد از انقلاب اشاره کرده و در فصل چهارم نیز با نقل هفده خاطره، نمونه‌های ایثار، فداکاری و عشق این زنان و نقش آنان را در دفاع نشان داده است؛ نظیر: خواهری که بلد راه برادران رزمنده می‌شود و همپای آنان مین بر سر راه دشمن می‌کارد؛ زنانی که عراقی‌ها را اسیر کرده، به رزمندگان تحویل می‌دهند و...
[ صفحه 926]
زندگینامه
زندگینامه فردی
آخرین روزهای یک زندگی خوب، داستان
نوشته مهدی پیرحاج. - اصفهان: نیروی مقاومت بسیج منطقه اصفهان، (چاپ اول): 1377.
69 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست وسه هزار شهید استان اصفهان؛ مجموعه آثار: 60).
طراح روی جلد: عباس محمدشفیعی.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب «آخرین روزهای یک زندگی خوب» داستان زندگی و به ویژه آخرین روزهای زندگی سردار «عباس ردانی‌پور» (فرماندهی منطقه‌ی سیستان و بلوچستان) است که بارها در درگیریها و نبردها با ضد انقلاب شرکت کرده بود. وی متولد اصفهان بود و در عملیات کربلای پنج فرماندهی یک گروهان را در لشکر ثارالله بر عهده داشت. کتاب با بیانی داستان گونه، آخرین روزی که پس از مدتها برای دیدن خانواده مرخصی گرفته بود و قصد داشت با هواپیما به اصفهان برود، تا زمان رسیدن خبر ورود قافله‌ی اشرار به منطقه و منصرف شدن وی از رفتن به مرخصی، و چگونگی شهادتش (هنگام انفجار خودروی حامل مهمات اشرار) و همچنین مختصری از خاطرات عملیات کربلای پنج در شلمچه را به تصویر کشیده است. اسامی برخی شهیدان و همرزمان وی نیز در کتاب ارائه شده است.
آشنای آسمان: روایتی از زندگانی و حماسه‌های سردار سرلشکر پاسدار شهید «حسن شفیع زاده» فرمانده توپخانه نیروی زمینی و قرارگاه خاتم‌الانبیاء (جلد 1)
تدوین و نگارش جعفر سلیمانی‌کیا، حسین نجفی. - تبریز: ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت سرداران شهید آذربایجان، 1374.
143. [8] ص.: عکس (رنگی).
کتاب «آشنای آسمان» شرح زندگانی و خاطرات سردار سرلشکر پاسدار شهید «حسن شفیع‌زاده» از زبان افراد خانواده، دوستان، و همرزمان او است. کتاب در هفت بخش تنظیم شده است، بدین قرار: «تا انفجار نور» (تولد، تحصیلات، فعالیتها و مبارزات قبل از انقلاب)؛ «در رکاب نور» (اوج‌گیری انقلاب و پیروزی آن، مسؤولیتها و فعالیتها پس از انقلاب تا شروع جنگ)؛ «در شهر آسمانی» (شروع جنگ و حضور در جبهه‌های جنوب (خرمشهر) و خاطراتی از همرزمان درباره‌ی ویژگیهای اخلاقی وی؛ «سردار آتش» (خاطراتی از عملیاتهای ثامن‌الائمه، بیت المقدس، خیبر، کربلای چهار و پنج، بدر، پایه‌گذاری توپخانه سپاه)؛ «یک نخلستان توپخانه» (خاطراتی از عملیات والفجر هشت و دلاوری‌ها و آتشهای پشتیبانی) و «از ماووت تا ملکوت» (روزهای قبل از شهادت و نحوه شهادت این سردار در عملیات کربلای ده). بخش ضمایم کتاب نیز شامل است بر: گلچینی از سخنان شهید، در منظر یاران، در آیینه عکسها (تصاویری از شهید در جمع همرزمان).
آن سوی آتش
حسین بالاگر. - [بیجا]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،، نیروی زمینی، گروه توپخانه 40 رسالت؛ کنگره سرداران شهید آذربایجان، ستاد برگزاری، (چاپ اول)؛ 1377.
[ صفحه 927]
231، VI. ص.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Other Side of the Fire
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، فرازهایی از زندگی سرلشکر شهید «حسن شفیع‌زاده» (فرماندهی توپخانه‌ی سپاه پاسداران) را از زمان کودکی تا شهادت ارائه می‌دهد. وی متولد تبریز بود و در عملیات کربلای ده در مسیر قرارگاه شهید داوودآبادی، در اثر انفجار گلوله توپ به شهادت رسید. کتاب، شامل شرح مطالب زیر است: «دوران کودکی، نوجوانی و سربازی، فعالیتها در پادگان و رخدادهای زمان پخش اعلامیه‌های حضرت امام خمینی (ره) و زمان پیروزی انقلاب، شروع جنگ و اعزام به جبهه، شرکت در درگیریهای اوایل جنگ در خرمشهر و آبادان، عملیاتهای فتح المبین، بیت المقدس، طرح تهیه‌ی گلوله‌های قبضه‌ی توپ 122 م. م و نمونه‌سازی قطعات توپ 122 م. م و کاتیوشای 122 م. م». همچنین، در کتاب به عملیات خیبر و نقش کارساز شهید شفیع‌زاده در عملیاتهای والفجر هشت و کربلای پنج پرداخته شده است.
آنکه گفت، آری! بر اساس زندگی سردار جهادگر شهید فرید فریدنیا
عبدالصاحب رومزی‌پور. - تهران: لوح محفوظ؛ جهادسازندگی، ستاد یادواره شهدای خوزستان، (چاپ اول): 1380.
84 ص.
عنوان روی جلد: براساس زندگی سردار جهادگر شهید فرید فریدنیا: آنکه گفت، آری!.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، زندگینامه شهید جهادگر «فرید فریدنیا» بوده، در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول: زندگی شهید قبل از انقلاب است. شهید در محله‌ی مسجد جزایری اهواز زندگی می‌کرد و هنگام انقلاب اسلامی سرباز بود. زمانی که امام دستور فرار سربازان از پادگانها را داد، او از اولین افرادی بود که از پادگان خود فرار کرد. بخش دوم، زندگی شهید بعد از انقلاب است. شهید فریدنیا هنگام آغاز جنگ، دانشجوی رشته‌ی زبان انگلیسی بود که به جهاد سازندگی پیوسته، به جبهه اعزام شد. وی علاوه بر کار بر روی خودروهای جهاد، به انجام وظایف دیگری، مانند مأموریتهای شناسایی، نیز مبادرت می‌کرد. او در یکی از عملیاتهای شناسایی، به علت اصابت خمپاره به شهادت رسید. در بخش نهایی کتاب، خاطره‌هایی از زبان افراد خانواده، دوستان، آشنایان و همرزمان شهید به چاپ رسیده است.
آن نامه‌ها که از بهشت می‌آیند... زندگینامه داستانی شهید محمود ساعتیان (الهی) فرمانده گردان امام علی از تیپ الغدیر یزد
محمدرضا محمدی پاشاک. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 206.1378 ص.
طرح جلد: مهرداد عبداللهی.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب به یاد بود یکصدمین سال میلاد حضرت امام خمینی (ره) منتشر شده است.
داستان کتاب با استناد به زندگی روحانی شهید «محمود ساعتیان» نوشته شده است. اکثر افراد - با وجود آن که نمی‌دانستند، روحانی است - او را به نام «فرماندهی الهی» می‌شناختند. وی از اهالی یزد و فرماندهی گردان امام علی (ع)، از تیپ الغدیر یزد بود و در تاریخ 6 / 3 / 67، در عملیات شلمچه به شهادت رسید. «کشاورز» - که خود، جانباز و آزاده است، معلم جدید ابوذر ساعتیان، (فرزند شهید) است و هنگامی که متوجه می‌شود ابوذر پسر فرماندهی سابق
[ صفحه 928]
اوست، از وی می‌خواهد که انشایی درباره‌ی زندگی پدرش تهیه کند. انشای ابوذر از سه نامه‌ی آخر شهید (که به نام «نامه‌هایی از بهشت» برای همسرش ارسال کرده بود)، شروع می‌شود و با نقل خاطرات پدر و مادر شهید از دوران کودکی، نوجوانی و جبهه و همچنین خاطرات همرزمان و دیگر آشنایان شهید ادامه می‌یابد. در پایان، پس از قرائت انشاء، آقای کشاورز آن را به عنوان پایان نامه‌ی تحصیلی خود انتخاب می‌کند.
اربعین نخستین شهید توطئه نظامی امریکا مجاهد پاسدار محمد منتظر قائم را گرامی میداریم
تهران: سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 1359.
57 ص.
عنوان روی جلد: نخستین شهید توطئه نظامی آمریکا، مجاهد پاسدار محمد منتظر قائم.
شمارگان: ذکر نشده است.
کتاب حاضر، شامل مقدمه‌ای درباره‌ی شهید محمد منتظر قائم، (فرماندهی سپاه پاسداران یزد) است که در سال 1337 در شهر فردوس، در جنوب خراسان به دنیا آمد. کتاب پس از مقدمه‌ی، زندگینامه شهید محمد منتظر قائم را از تولد تا دوران جوانی، زندان و مبارزات وی بر علیه رژیم پهلوی، جهاد علیه ضد انقلاب در کردستان و علیه اشرار و ضد انقلاب در کویر یزد و نحوه‌ی شهادت وی ارائه داده است. محمد منتظر قائم در جریان بمباران هواپیماها و بالگردهای آمریکایی - که در سه نوبت، در تاریخهای 5 / 2 / 59 و 6 / 2 / 59 پس از رسوایی و شکست توطئه‌ی آمریکا، در کویر طبس رخ داد - به شهادت رسید.
ارغوانی بر خاکریز
نویسنده محمدصادق موسوی گرمارودی. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 86.1378 ص.
طراح روی جلد: امیر خیراندیش.
شمارگان: 3000 نسخه.
به مناسبت یکصدمین سال میلاد حضرت امام خمینی (ره).
این کتاب زندگینامه سردار شهید اسلام، «محمود کاوه»، متولد مشهد، از فرماندهان سپاه کردستان است. وی بارها در کردستان مجروح شد و پس از این که به جبهه‌ی جنوب آمد، در تاریخ 11 / 6 / 65 به درجه‌ی شهادت نائل شد. اثر حاضر همراه با اشعار وام گرفته از شعرا، زندگی این سردار را با ذکر برخوردش در کودکی و جوانی با پدر، مادر و خواهر شرح می‌دهد. ضمنا حضور او در منطقه‌ی استراتژیکی دشمن، در جنگل آلواتان کردستان، را بیان می‌کند. همچنین حال و هوای شهید و روحیات عرفانی او را در هنگام عروسی، ماه مبارک رمضان و در جبهه بیان می‌دارد.
اسرار دل شهید مرتضی مهدیزاده در جبهه‌های جنگ حق علیه باطل
مرتضی مهدیزاده - [بیجا: بی‌نا، بی‌تا]. 92 ص.
عنوان روی جلد: خون بر شمشیر پیروز است، اسرار دل شهید مرتضی مهدیزاده.
شمارگان: ذکر نشده است.
شهید مرتضی مهدیزاده، (از شهدای شهرستان ورامین) در سال 1341 در شهر رحیم - آباد از توابع شهرستان رودسر به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا پایان مقطع متوسطه در تهران و ورامین ادامه داد. شهید در تظاهرات
[ صفحه 929]
قبل از پیروزی انقلاب شرکت داشت و پس از انقلاب عضو بسیج شد. وی پس از طی دوره‌ی آموزشی عازم جبهه گردید و در عملیات فتح بستان مجروح شد. قبل از بهبود کامل مجددا به جبهه رفت و در سال 1361، در عملیات فتح المبین، در جبهه‌ی رقابیه به شهادت رسید. کتاب حاضر، زندگینامه و مجموعه‌ای از خاطرات، نوشته‌ها، نامه‌ها، یادبودها و مطالبی است که شهید مهدیزاده در زمان حیات خود، آنها را نوشته و نزد پدر خود به امانت گذارده بود تا بعد از شهادت ایشان چاپ و منتشر شود. مطالب کتاب، نشان دهنده‌ی طرز تفکر، آمال و آرزوها و نگرش این شهید به شهادت و امور مختلف زندگی است.
اسوه مقاومت، زندگینامه شهید سردار سرلشگر پاسدار مجید بقائی
[مرکز فرهنگی سپاه، معاونت کتاب]. - تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز فرهنگی، معاونت کتاب، 1366.
54 ص.: مصور، عکس. - (سیرت سرداران سپاه اسلام؛ 2).
این کتاب به مناسبت سالگرد هشت سال دفاع مقدس، 31 شهریور 1374 منتشر شده است.
کتاب «اسوه‌ی مقاومت» به شرح زندگی سردار سرلشکر پاسدار شهید مجید بقایی می‌پردازد. در این کتاب، ابتدا با نگاهی گذرا به زندگی شهید، سیر تحول فردی و مبارزات او در دوران قبل و پس از پیروزی انقلاب مورد بررسی قرار گرفته است. در قسمت بعدی - تحت عنوان «سیر رشد» - که در دوره‌ی جنگ تحمیلی از آغاز تا شهادت شهید را در بر می‌گیرد، به ذکر مسؤولیت‌های او بعد از شروع جنگ پرداخته است و نقش شهید را در عملیاتهای طریق القدس، فتح المبین، بیت المقدس، رمضان و محرم بررسی می‌کند. در قسمت بعدی کتاب، نحوه‌ی شهادت ایشان در منطقه‌ی فکه شرح داده می‌شود. در قسمتهای دیگر کتاب، به ویژگیهای اخلاقی این شهید گرانقدر پرداخته شده است. همچنین وصیتنامه‌ی شهید نیز مورد توجه قرار گرفته است. در انتهای کتاب نیز خاطره‌ای از قول این شهید گرانقدر به چاپ رسیده است.
اشلو: نگاهی به زندگی سردار شهید مرتضی جاویدی
نویسنده داریوش مهبودی؛ ویراستار احمد اکبرپور. - شیراز: کنگره سرداران و چهارده هزار شهید استان فارس، (چاپ اول): 1380.
101 ص. - (کنگره سرداران و چهارده هزار شهید استان فارس؛ 61).
طراح روی جلد: اسماعیل عرفان‌منش.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، زندگینامه داستانی «شهید مرتضی جاویدی» است. او در فسا به دنیا آمد. طی جنگ مسؤولیت فرماندهی گردان تیپ المهدی (عج) را در مناطق عملیاتی غرب اروند و ابوالخصیب بر عهده داشت و بارها حماسه آفرید و سرانجام در تاریخ 13 / 11 / 1365 در شلمچه به شهادت رسید. مطالب کتاب عبارتند از: «تولد، ماجرای ازدواج، فعالیتها، درگیریها و زندانی شدن او قبل از انقلاب، عملیات کربلای چهار، عملیات والفجر دو، خاطراتی از دلاوری‌های او، مطالبی از شهید مهدی باکری، عملیات رمضان و فکه، لحظات اسارت و فرار با تعدادی از همرزمان، خاطراتی از همسر وی درباره‌ی روحیات و اخلاق شهید و مسافرت آنها به اهواز، خاطراتی از دوران نقاهت و مجروحیت در بیمارستان». در پایان کتاب نیز منظومه‌ای در رثای او - با عنوان «عطش خانگی» - (از محمدحسین بهرامیان)، در قالب قصیده چاپ شده است.
[ صفحه 930]
اعجوبه‌ی قرن، مجموعه خاطرات، مروری بر زندگی شهید سرلشکر خلبان مصطفی اردستانی
تحقیق و تألیف گروه پژوهش و نگارش انتشارات عقیدتی سیاسی نیروی هوایی ارتش. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، انتشارات عقیدتی سیاسی، 1377.
317 ص.: مصور، عکس (رنگی).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Prodigy of Century.
شمارگان: 5000 نسخه.
کتاب حاضر مروری بر زندگی سراسر افتخار شهید بزرگوار سرلشکر خلبان مصطفی اردستانی است. کتاب دارای سه فصل است که هر یک بخشی از سرگذشتنامه‌ی این شهید بزرگوار را در بر می‌گیرند. در ابتدای کتاب سخنی از رهبر معظم انقلاب درباره‌ی آن شهید آمده است. سپس در فصل اول: خاطرات جنگ از زبان همرزمان شهید بیان شده که حاوی 24 خاطره است و تنها سه ماه از دلاوری‌ها و رشادتهای این شهید بزرگوار را شامل می‌شود. تعدادی از این خاطرات نیز از زبان خود شهید نقل گردیده است. فصل دوم خاطرات متفرقه در معرفی ابعاد شخصیتی آن شهید بزرگوار است که از زبان بستگان، آشنایان و همکاران بیان شده است و حاکی از عطوفت و مهربانی، کم توقعی، دوری از تبعیض، دقت در استفاده از بیت‌المال و سعی در ناشناس ماندن است. فصل سوم با عنوان، «به یاد ماندنی»، وصیتنامه و تصاویری از شهید را ارائه می‌دهد.
امیر خستگی ناپذیر: زندگینامه سرلشکر شهید ولی‌الله فلاحی
تالیف احمد حسینیا. - تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 1380.
250 ص.، [20] ص.: مصور، نقشه، نمونه، عکس. - (مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ 121. شخصیتها؛ 18).
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب، شامل زندگینامه «سرلشکر شهید ولی‌الله فلاحی» از زمان تولد و دوران کودکی تا نوجوانی و ورود به ارتش و تا شهادت است. شرح «درگیریهای کردستان و حضور در معیت دکتر چمران در پاوه، پاکسازی مهاباد، حمله‌ی دموکراتها، حمله‌ی عراق به ایران، خاطرات تشکیل لشکر 21 حمزه و اقدامات و عملیات تعرضی آن در خرمشهر، نبرد سوسنگرد، عملیات نصر، طرح تپه چشمه، عملیات الله اکبر در شمال سوسنگرد، عملیات ثامن‌الأئمه، وقایع مربوطه به سقوط هواپیمای سی 130 و شهادت سرنشینان، و...» مطالب این کتاب را تشکیل می‌دهد. همچنین خاطراتی از نزدیکان و آشنایان و همرزمان شهید نقل، و با اشعاری درباره‌ی او همراه شده است. در پایان نیز متن نامه‌ی شهید به فرزند، همراه با وصیتنامه و تصاویری از بریده‌ی جراید و عکسهای مربوط به سانحه‌ی هوایی نیز در کتاب ارائه شده است.
امیر خط شکن، یادمان فرمانده خط شکن گردان سیدالشهداء، لشکر 17 علی بن ابیطالب، پاسدار شهید مصطفی کلهری
تهیه و تنظیم محمدرضا مصطفوی، ویراستاری و تدوین: مهدی حسینی. - [بیجا]: لشکر 17 علی بن ابیطالب (ع)، [بی‌تا].
160 ص.: مصور: عکس. - (ستاد برگزاری یادواره فرماندهان شهید لشکر 17 علی بن ابیطالب (ع)).
طراح روی جلد: فدایی حسین.
در ابتدای این کتاب خاطرات تهیه کننده‌ی کتاب از نحوه‌ی آشنایی با شهید بیان شده است. سپس قطعه‌ای ادبی از خواهر شهید، و پس از آن نگاهی کوتاه بر زندگی شهید و عملیاتهایی که وی در آنها شرکت داشته، مانند
[ صفحه 931]
عملیات رمضان، عملیات بدر، عملیات خیبر و... آمده است. «یک شرح از بی‌نهایت» نام سخنرانی شهید کلهری در مورد شهدا، مقام و منزلت آنان و خاطرات خود او از شهیدان و جنگ است که در مراسم بزرگداشت شهدای والفجر چهار در قم ایراد کرده است. دستنوشته‌های شهید قبل از عملیات خیبر تحت نام «صدای سخن عشق...» (که در حقیقت گزارش اتفاقات چند روزه و اعمال و رفتار وی، به خط خودش است) و پس از آن، «حماسه‌ی زیستن تا جاودانگی» آمده است. که زندگینامه، شرح فعالیتها و گوشهای از عقاید و آراء و نظرات او، به قلم خود شهید کلهری است، سخنان پدر، مادر و همسر شهید در بخش بعد و خاطرات دوستان، همرزمان و همسنگران شهید در ادامه آمده است که همگی بیانگر شهامت و شجاعت و تسلط وی بر فرماندهی هستند.
انار و آیینه: خاطرات زندگی سردار شهید حسین تاجیک
باز آفرین سمیرا اصلان‌پور. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، 1376.
126 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران 8 هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان: خاطرات: 13).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Pomegranate and Mirror: Memoirs based on the life of martyred Sardar Hosein Tajik...
شهید حسین تاجیک در سال 1342 در روستای شادبهار از توابع شهرستان کهنوج در خانواده‌ای کشاورز و تهی‌دست ولی متدین به دنیا آمد و در بهمن ماه 1365 در اطراف نهر جاسم به شهادت رسید. کتاب حاضر شامل سرگذشتنامه و خاطراتی از او است که در 6 فصل تنظیم شده است. فصل اول خاطرات پدر و مادر؛ فصل دوم خاطرات عموی شهید که به ایشان بسیار نزدیک بوده و خود آزاده می‌باشد؛ فصل سوم خاطرات برادر کوچکتر شهید که ایشان هم در جبهه مجروح شده؛ فصل چهارم خاطرات همسر شهید؛ فصل پنجم خاطرات سردار قاسم سلیمانی فرمانده لشکر 41 ثارالله و فصل ششم خاطرات کوتاهی از اقوام و دوستان شهید می‌باشد. از جمله مطالب کتاب موارد زیر است: دوران کودکی، نوجوانی و جوانی، دوران مبارزات قبل از انقلاب و تحصیلات وی، دوران جنگ، مجروحیت‌های وی در عملیاتهای والفجر چهار و هشت، عملیات کربلای یک، عملیات در منطقه هورالعظیم، ویژگیهای اخلاقی وی و.... عملیات کربلای 5 آخرین صحنه حضور وی در جبهه بود.
انتخابی دیگر، مجموعه خاطرات، مروری بر زندگی شهید سرلشکر خلبان علیرضا یاسینی
تحقیق و تألیف، علی‌محمد گودرزی، حمید بوربور، اباصلت رسولی. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، عقیدتی سیاسی، (چاپ اول): 1377.
272 ص.: مصور، نمونه، عکس (رنگی).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Another Choice: A collection of memories.
شمارگان: 5000 نسخه.
این کتاب در سه فصل تدوین شده است. فصل اول به نقل خاطرات جنگ از زبان دوستانی پرداخته است که در عملیات همراه شهید سرلشکر خلبان علیرضا یاسینی بوده‌اند و بیانگر دلاوری‌ها، شجاعتها و رشادتهای این خلبان شهید است. فصل دوم بیان ویژگی‌ها و خصوصیات اخلاقی شهید از جمله شجاعت، قناعت، بخشش و... از زبان دوستان و همرزمان و خانواده‌ی وی می‌باشد. فصل سوم به ارائه‌ی تصاویری از شهید یاسینی در جمع دوستان، خانواده، سفر حج و در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی اختصاص یافته است. وی در طول حیات پر بار خود مسؤولیت‌های مهمی بر عهده داشت و با 2759 ساعت پرواز در جنگ تحمیلی یکی از خلبانان موفق نیروی هوایی بود. او در تاریخ 15 / 10 / 73 در سانحه‌ی هوایی در نزدیکی اصفهان به همراه فرماندهی جدید نیروی هوایی (شهید
[ صفحه 932]
منصور ستاری) و تنی چند از فرماندهان نیروی هوایی به درجه‌ی رفیع شهادت نایل آمد.
او با مرام بود: خاطرات زندگی سردار سرتیپ پاسدار شهید جواد حاج کرم فرمانده نیروی انتظامی استان سیستان و بلوچستان
بازآفرینی محمدرضا محمدی پاشاک؛ به کوشش گروه مشاورین فرمانده ناجا. - تهران: نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، معاونت روابط عمومی و تبلیغات ساعس؛ منبع، (چاپ اول): 1380.
246، [4] ص.: تصویر: عکس. - (خاطرات؛ 3).
شمارگان: 2200 نسخه.
مندرجات: ما هستیم؛ جواد حاج محسن؛ اولین دیدار؛ صفر مرزی.
«جواد حاجی خداکرم»، برادر شهید ابراهیم حاجی خداکرم، در سال 1334 در تهران به دنیا آمد و در سال 1376، در زاهدان، به دست اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر به شهادت رسید. این کتاب، مجموعه خاطرات زندگی او به نقل از راویان زیر است: بخش اول: مادر، خواهران و برادر شهید؛ بخش دوم: حسن عرب سرخی، همرزم و یار شهید؛ بخش سوم: سیده زهرا طباطبایی، همسر شهید؛ بخش چهارم: رحمت جهان تیغ، درجه‌دار و آخرین فردی که هنگام شهادتش نزد او بوده است.
از جمله مطالب مربوط به جنگ در این کتاب، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: خاطراتی از اوایل جنگ و شرکت در نبرد، هنگام محاصره‌ی خرمشهر، شهادت برادرش ابراهیم و حمل پیکر مطهر وی با وانتی به رانندگی خود جواد، جنگ در نورد اهواز و تسلیم خرمشهر و روحیه‌ی وی بعد از بازگشت از خرمشهر و اعزام به عنوان معاون اطلاعات عملیات در منطقه‌ی جنگی آذربایجان غربی».
اوج پرواز، بر اساس زندگی خلبان شهید سرلشکر عباس بابایی
ماه منیر کهباسی. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، کارگاه قصه و رمان، (چاپ اول): 1376.
127 ص. - (مفاخر ملی و مذهبی؛ 3).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: The Flight Apogee, Novel
عنوان دیگر: اوج پرواز: (زندگینامه شهید سرلشکر عباس بابایی).
این کتاب، زندگینامه‌ی خلبان شهید «سرلشکر عباس بابایی» است. دوران کودکی وی پر از لحظه‌های ایثار است. او در رشته‌ی داروسازی قبول می‌شود، ولی در نیروی هوایی ثبت نام می‌کند، چون نمی‌خواهد خرج تحصیل بر خانواده تحمیل شود و علاوه بر آن، کار در نیروی هوایی با روحیه‌ی وی سازگارتر است. او طی دوره‌ای که در آمریکا گذراند، هیچ وقت منحرف نشد و در ایران نیز در رزمایش، در برابر طاغوت، شرکت نکرد. زندگی وی، علی رغم مقام فرماندهی، همیشه ساده بود. او بیشتر اوقات در جبهه بود و مأموریتهای خطرناک را خود انجام می‌داد. همسر وی نیز همه جا حامی او بود و مسؤولیت زندگی داخلی را بر دوش می‌کشید. او قرار بود برای حج به مکه مشرف شود، ولی همسر خود را فرستاد و خود ماند تا مأموریتی را انجام دهد و سپس به همسر خود بپیوندد و در همین مأموریت آخر بود که در روز عید قربان، در اوج آسمان به دیدار معبود شتافت.
[ صفحه 933]
این جا مجنون است بگوشم، بر اساس زندگی سردار شهید سید حمید میرافضلی
حسن بنی‌عامری. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، 1376.
231 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛ رمان: 2).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Here is Majnun, I’m hearing.
شمارگان: 3300 نسخه.
سردار شهید سید حمید میرافضلی مسؤول محور اطلاعات قرارگاه کربلا در سال 1355 در رفسنجان متولد شد و در اسفند 62 در جزیره مجنون به همراه شهید همت به شهادت رسید. کتاب حاضر در 13 قسمت تنظیم شده و هر قسمت داستانی است از سرگذشتنامه‌ی وی. از جمله موضوع داستان‌ها موارد زیر است: آخرین لحظات شهادت هنگام عبور با موتور همراه با شهید همت از روی پد در جزیره مجنون و شلیک مستقیم گلوله توپ و شهادت هر دوی آنها؛ افتادن در محاصره دشمن و برخورد با نیروها به هنگام طلب آب؛ دستگیری دو جاسوس و محاکمه آنها؛ تعبیه کانالی برای عبور از میدان مین؛ روایت حوادثی در بستان و چزابه؛ شناسایی‌های قبل از عملیات و....
این سبز سرخ، یادنامه سردار شهید داور سیری
کمیته تألیف و تدوین ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت سرداران شهید آذربایجان. - تبریز: ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت سرداران شهید آذربایجان، 1374.
160 ص.: نمونه، عکس.
کتاب «این سبز سرخ»، در چهار بخش به زندگی سردار شهید داور سیری می‌پردازد. هر بخش قسمتهای مجزایی دارد. «رویش و جوشش»، و «در بستر زمان»، شرح زندگی وی از تولد تا شهادت - در عملیات کربلای پنج - است. روزهای جوانی، مبارزات و ماجراهای دوران زندگی، مسؤولیت‌های مختلف شهید و عملیاتهایی که در آن شرکت داشته (آزادسازی خرمشهر، خیبر و کربلای پنج) در این کتاب ذکر شده است. «مشق عشق» شرح دوران جوانی و عقاید و شخصیت وی در این دوران است. «در آینه ذهن دوست» خصوصیات بارز شخصیتی شهید را از زبان دوستان نزدیک وی بیان می‌کند و «در لوح دل همسر» خاطرات همسر شهید و خصوصیات شهید از زبان همسر اوست. «در کتیبه‌ی اذهان» خاطرات نزدیکان، همقطاران و همرزمان شهید را در بر دارد و «تپش نبض اندیشه» حاوی یک سخنرانی از شهید در مورد منتظر حقیقی است. «نجوای اندرون» مناجات نامهای از شهید و وصیتنامه‌ی وی است. قطعه‌ای ادبی از قیصر امین‌پور، پیامی از آیت‌الله مروج و پیام حجت‌الاسلام و المسلمین محمدی عراقی در مورد شهادت شهید سیری بخش پایانی کتاب را تشکیل می‌دهند.
ایوب عشق: زندگینامه روحانی جلیل‌القدر، شهید حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی مزاری
محمدعلی محمودی. - [زاهدان]: کنگره بزرگداشت سرداران و شهدای استان سیستان و بلوچستان، (چاپ اول): 1377.
152 ص.: مصور، عکس، جدول، نمونه.
طراح روی جلد: علی پیران.
این کتاب حاوی خلاصه‌ای از سرگذشت زندگی شهید روحانی «حجت‌الاسلام علی مزاری» است. او امام جمعه‌ی زاهدان بود و علی رغم مسؤولیت‌های فراوان، حضوری مستمر در جبهه‌های جنگ داشت. وی در 20 / 3 / 1369 توسط اشرار مسلح به شهادت رسید. کتاب شامل پنج فصل و ضمایم است: «فصل 1: زندگینامه؛ فصل 2: شهید مزاری و جامعه‌ی مقدس اسلامی؛ فصل 3: شهید مزاری و نظام مقدس اسلامی؛ فصل 4: شهید مزاری در کلام یاران؛
[ صفحه 934]
فصل 5: روایتی دیگر؛ ضمایم: نمونه‌ی بیانات مراجع درباره‌ی شهید مزاری، بریده‌ی جراید مربوط به ترور و شهادت ایشان، وصیتنامه و دستنوشته‌های شهید، جدول آمار مدارس چهارده معصوم (ع) که وی در احداث و فعالیت‌های آنها مشارکت داشت، و عکسها و پیام تسلیت مقام معظم رهبری در خصوص ترور و شهادت شهید علی مزاری».
باز عاشورا، زندگینامه‌ی سردار رشید اسلام شهید شیرعلی رامشکی
مسعود خندان بارانی. - استان سیستان و بلوچستان: کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و شهدای استان سیستان و بلوچستان، 1377.
72 ص.
طراح روی جلد: قربانعلی اجلی.
کتاب حاضر طی سه فصل، زندگینامه‌ی سردار رشید اسلام، شهید «علی رامشکی» را ارائه می‌دهد. فصل اول (زندگینامه‌ی شهید)، به شرح مختصر تولد و تحصیلات شهید تا مقطع دانشگاه پرداخته است. در فصل دوم (خاطرات)، بیست و هفت خاطره به نقل از خانواده، اطرافیان و همرزمان شهید بیان شده است که همگی نشان دهنده‌ی ابعاد بزرگ روحی وی می‌باشند. فصل سوم «وصیتنامه‌ی شهید» نام دارد و در آن، پیام شهید به پدر، مادر و اطرافیان آمده است. از جمله خاطراتی که به نقل از مادر شهید نقل شده، اعتقاد شهید نسبت به حفظ حجاب و رعایت مسائل اخلاقی در جامعه بوده است؛ مثلا در سال سوم دبیرستان متوجه شد در خانه‌ی یکی از همسایه‌ها رفت و آمدهای مشکوکی وجود دارد؛ با افرادی که به آن خانه رفت و آمد داشتند برخوردی قاطعانه کرد و آنها دست از کار خود برداشتند و سایر همسایه‌ها همیشه خود را مدیون شهید می‌دانستند. این خاطره بیانگر یکی از ابعاد روحی این شهید است.
با عبادت تا معراج: سرگذشتنامه سردار شهید رسول عبادت
تدوین و بازنویسی محمود مهدی آزاد. - تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد، (چاپ اول): 1375.
61 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و بیست و سه هزار شهید استان اصفهان؛ سرگذشتنامه: 37).
شمارگان: 500 نسخه.
این کتاب با مشارکت و سرمایه حمایتی بنیاد شهید انقلاب اسلامی منتشر شده است.
در این کتاب مطالب زیر ارائه شده است: «میلاد حضرت رسول (ص) و تولد رسول عبادت، از مدرسه‌ی علم تا مدرسه‌ی عشق، از شیراز تا مریوان، فعالیت در سرکوب اشرار منطقه‌ی کردستان، شرح نبردها و درگیری در مناطق کردستان از جمله محور مریوان (باشماق) تا سه راهی دزلی،شرح خاطراتی از همسر و همرزمان در منطقه‌ی عملیاتی و خصوصیات اخلاقی، نحوه‌ی شهادت در فتح قله‌ی قوچ سلطان، متن وصیتنامه و اطلاعیه‌ی سپاه پاسداران به مناسبت شهادت او». «سرتیپ رسول عبادت» در سال 1324 در روز هفدهم ربیع‌الاول [مصادف با میلاد حضرت رسول اکرم (ص)] در شیراز متولد شد. وی در تاریخ 15 / 5 / 1346 موفق به اخذ درجه‌ی ستوان دومی از دانشکده‌ی افسری گردید. در سال 57 جهت طی کردن دوره‌ی عالی به آمریکا اعزام گردید و در سال 1358 به ایران بازگشت. وی هنگام فتح قله‌ی قوچ سلطان به شهادت رسید.
بالاتر از آسمان، خاطرات زندگی شهید محمد رودباری (محمد مشایخی)، فرمانده مهندسی لشکر 41 ثارالله
بازآفرینی نادر فاضلی؛ ویراستار: محمدمهدی عقابی. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، (چاپ اول):
[ صفحه 935]
1376.
222 ص.: مصور. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران شهید و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛ خاطرات: 15).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Far Above The sky.
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: مرد کوچک؛ در جستجوی کار؛ همسفر؛ در راه مبارزه؛ میعادگاه عشق؛ تا شهادت.
این کتاب، شرح زندگی محمد رودباری (مشایخی) است، که در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول، تولد و دوران کودکی وی شرح داده شده است. فصل دوم به وضع معیشت و ادامه‌ی تحصیل و کار او پرداخته است و فصل‌های سوم و چهارم در ارتباط با مبارزات وی در دوران انقلاب است. در روزهای پر غوغای انقلاب، محمد هسته‌ی مقاومت جیرفت را با جوانان متدین این شهر تشکیل داد و آن را هدایت کرد. پیروزی انقلاب آغاز دیگری برای تلاش این جوان متدین و دوراندیش بود. فصل پنجم، «میعادگاه عشق»، شرح فعالیت وی در دوران جنگ است که نشان می‌دهد تجربه‌های مهندسی او در لشکر 41 ثارالله بسیار مفید واقع شد. فصل ششم، «تا شهادت» شرح عملیات کربلای پنج، آخرین عملیاتی که وی در آن شرکت داشت، و شهادت او است. در پایان کتاب، فهرست اسامی افرادی که از خاطرات آنها در تهیه‌ی این کتاب استفاده شده، آمده است.
با یوسف شهید: ذکر واره نخستین شهید ادبیات کودک و نوجوان انقلاب اسلامی، یوسف ملک شامران
به کوشش کیوان الچیان، محمد صلیب. - تهران: وزارت آموزش و پرورش، معاونت پرورشی، انتشارات تربیت، (چاپ اول)، 80.1378 ص.
شمارگان: 5000 نسخه.
شهید یوسف ملک‌شامران در 25 شهریور 1341 در تهران متولد شد و در سال 1361 به شهادت رسید. این کتاب، شامل زندگینامه، اشعار، آثار و بخشیهایی از وصیتنامه و خاطرات شهید است. ابتدا دو غزل از سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا) که برای شهید ملک‌شامران سروده شده ارائه می‌شود. سپس مختصری از زندگینامه وی از زمان کودکی تا اعزام به جبهه و نقل قول‌هایی از فرمانده و همرزمان وی آمده است. در ادامه، آخرین سخنان وی، در نامهای از وی به مادرش، آورده شده است. وصیتنامه‌ی شهید و سه قصه درباره‌ی کودکان با عناوین «می‌روم برای کرم‌ها لانه بسازم؛ بی‌بی‌جان گربه صفت یعنی چه؟؛ دیگ به دیگ می‌گوید رویت سیاه است»، پس از مطالب فوق درج شده است. دستنوشته‌های شهید و دو خاطره درباره‌ی او به نقل از سعید لواسانی پایان بخش کتاب هستند. عکس شهید نیز روی جلد چاپ شده است.
بر بلندای خاکریز: زندگینامه سردار رشید اسلام شهید حسن هراتی اسکندری
بتول فیروزکوهی؛ ویراستار عباس باقری. - [زاهدان]: کنگره بزرگداشت سرداران و شهدای استان سیستان و بلوچستان، (چاپ اول: 109.1376 ص.
طراح روی جلد: عباس درگی.
عنوان دیگر: بر بلندای خاکریز: مجموعه خاطرات و زندگینامه سردار رشید اسلام شهید حسین هراتی اسکندری.
شمارگان: 3000 نسخه.
کتاب «بر بلندای خاکریز» شرح زندگی و خاطرات «شهید حسن هراتی اسکندری» است که در سال 1340 در
[ صفحه 936]
روستای محمدآباد هرات از توابع شهرستان زابل به دنیا آمد و در مرحله‌ی دوم عملیات کربلای پنج در شلمچه به شهادت رسید. فهرست مطالب عبارت است از: «زندگینامه، خاطرات خانواده‌ی شهید (پدر، برادران و عمو)، خاطرات همرزمان شهید از عملیاتهای والفجر هشت، مهران، کربلای چهار، کربلای پنج، دفع پاتک دشمن، خصوصیات اخلاقی و فرماندهی وی، توجه به نیروها، نحوه‌ی شهادت، پیام، قطعه شعری درباره‌ی شهید (از عباس خوش عمل) و وصیتنامه شهید».
بر فراز کنگرک: زندگینامه سرتیپ شهید رسول عبادت
تالیف علیرضا پوربزرگ وافی. - تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، (چاپ اول): 1380.
200 ص.: مصور (رنگی). - (مرکزاسناد انقلاب اسلامی؛ 131: شخصیتها؛ 20).
شمارگان: 3000 نسخه.
«شهید رسول عبادت» در سال 1324 در شیراز متولد شد و در تاریخ 16 / 3 / 60، در عملیات فتح ارتفاعات کنگرک (به فرماندهی خود او) مجروح شد و هنگام انتقال به پشت جبهه به شهادت رسید. از جمله مطالب ارائه شده در کتاب «بر فراز کنگرک»، موارد زیر است: «دوران کودکی، نوجوانی، جوانی و ورود به دانشگاه افسری، آغاز فرماندهی، ازدواج، ورزش و تحصیلات در آمریکا، خاطراتی درباره‌ی فعالیتها و ویژگیهای اخلاقی و عبادت و نماز شهید از زبان مادر، برادر، همسر، دوستان و همرزمانش (از جمله: تیمسار زین‌العابدین مرادی، محمد افتخاری، تیمسار احمد دادبین، سرگرد شهید عباس سرپرست و سروان الیاسی)، انگیزه‌های شهید برای حضور در کردستان و ذکر خاطراتی از درگیریها، بر فراز کنگرک (مطلبی از شهید)، ناگفته‌هایی از زندگی شهید عبادت، نامهای از شهید عبادت به همسرش، وصیتنامه‌ی شهید رسول عبادت و تصاویری از دوران جوانی و شهادت وی».
بر می‌گردیم لاله‌ها را ببینیم: داستانی بر اساس زندگینامه سردار شهید مهندس رضا نصوحی
غلام‌محمد طاهری. - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر 14 امام حسین (ع)، (چاپ اول): 1376.
88 ص. - (کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید اصفهان؛ مجموعه آثار: 12).
شمارگان: 5000 نسخه.
داستان این کتاب، زندگینامه واقعی یک سرباز گمنام از روستا به نام «مهندس رضا نصوحی» است. او مهندس کشاورزی و از اعضای مهم جهاد سازندگی بود. در سال 1334 در روستایی به نام دهنو به دنیا آمد. برای گذران زندگی، طی دوران تحصیل همزمان با درس خواندن، در جاهای مختلف - از جمله در کوره پزخانه - کار می‌کرد. پس از قبولی در رشته‌ی کشاورزی دانشگاه اهواز، برای تحصیل به آنجا رفت و با مکتب قرآن آشنا شد و فعالیت خود را در راه انقلاب آغاز کرد. پس از پیروزی انقلاب وارد جهاد سازندگی شد و کمیته‌ی کشاورزی و جهاد مبارکه را راه‌اندازی کرد. پس از جنگ عازم جبهه شد و در عملیات خیبر حضور داشت. وظیفه‌ی او و همکارانش در این عملیات، ایجاد خاکریزهایی برای جلوگیری از پاتک دشمن بود. او در همین عملیات به فیض شهادت نایل گردید.
بلوچ گریه نمی‌کند، خاطرات زندگی سردار شهید، علی معمار، مسؤول قرارگاه جنوب استان سیستان و بلوچستان
بازآفرینی داوود امیریان. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، (چاپ اول): 1376.
142 ص.: مصور. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛
[ صفحه 937]
خاطرات: 16).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Baluchis Dont’s Cry.
شمارگان: 3300 نسخه.
کتاب «بلوچ گریه نمی‌کند»، حاوی چهار روایت از زندگی «علی معمار» (مسؤول قرارگاه جنوب استان سیستان و بلوچستان) است که به نقل از «حاج اصغر معمار حسن‌آبادی، حسن نوری، فاضل بلوچی و ملک قاسمی» نقل شده است. «شهید علی معمار» در سال 1343، در حومه‌ی کاشان به دنیا آمد. دوران دبستان را همان جا گذرانید و همزمان به حفظ سوره‌های قرآن پرداخت. او دوره‌ی راهنمایی را در کاشان گذراند و تازه وارد دبیرستان شده بود که انقلاب آغاز شد. او در دامن انقلاب رشد کرد و به صف پاسداران انقلاب اسلامی پیوست. در هنگام شروع جنگ، سن او کم بود، لذا برای اعزام به جبهه پذیرفته نشد. تا این که بسیج او را برای جنگیدن با اشرار انتخاب کرد. او چهارده سال تمام در خاک محروم استان سیستان و بلوچستان در میان بلوچ‌ها زندگی کرد و با اشرار مبارزه کرد و سطح زندگی وی هرگز از سطح زندگی مردم عادی بلوچ بالاتر نرفت. در سال 1361 از طرف سپاه سیستان و بلوچستان در عملیات «والفجر یک» شرکت کرد. او در دی ماه 1373 به کمین اشرار افتاد و شهید شد.
بهترین موعظه‌ها (ترجمه مقدمه المراقبات) به همراه زندگینامه شهید مرادی
گردآوری: خانواده شهید مرادی. - شهر ری: نشر محیی،. 1376 [48] ص.: مصور.
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 2500 نسخه.
این کتاب مقدمه کتاب «المراقبات» نوشته میرزا جواد ملکی تبریزی است، که به همت و سرمایه خانواده شهید صمد مرادی طبع گردیده است.
در این کتاب، بعد از مقدمه «المراقبات» (نوشته‌ی میرزا جواد آقا ملکی تبریزی)، زندگینامه‌ی مختصر شهید صمد مرادی متولد 1344 و اهل شهر ری آورده شده است. در این بخش، خصایل و خصوصیات اخلاقی شهید ذکر شده است. شهید مرادی در آخرین اعزام خود به جبهه، مشغول خدمت در لشکر 28 روح‌الله شده و در روز ششم بهمن ماه سال 1366 در جبهه‌ی شلمچه به شهادت رسیده است. در انتهای کتاب، وصیتنامه‌ی شهید، انسانها را به پرستش خدا و بیداری از خواب غفلت سفارش می‌نماید. شهید مرادی در وصیتنامه‌ی خود سفارش کرده است: «امام را به هیچ وجه تنها نگذارید؛ جبهه‌ها را خالی نگذارید.»
به سوی کرانه‌های آبی: نگاهی به زندگی شهید سردار سرتیپ پاسدار داود حیدری
فرزام شیرزادی. - تهران: کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه و 36 هزار شهید استان تهران، (چاپ اول): 1378.
165 ص.: مصور، عکس. - (کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه و 36 هزار شهید استان تهران؛ 83. زندگینامه سرداران شهید؛ 16).
طراح روی جلد: امیر خلیلی‌فرد.
شمارگان: 3000 نسخه.
این کتاب مجموعه‌ی خاطراتی درباره‌ی شهید سرتیپ پاسدار «داوود حیدری» است که به نقل از مادر، خواهر، پدر، برادر، همرزمان، آشنایان و خود شهید، درباره‌ی حوادث و رویدادهای مربوط به دوران کودکی، نوجوانی، جوانی، قبل از انقلاب، انقلاب و پس از آن، جنگ و شهادت وی گردآوری شده‌اند. او در سال 1342 در تهران متولد شد و در سال 1367 در عملیات کربلای هشت به شهادت رسید. از جمله مطالب ارائه شده، می‌توان از موارد زیر نام برد:
[ صفحه 938]
ارادت خاص به حضرت امام حسین (ع)، خاطراتی از دوران انقلاب و اوایل جنگ در دوران شهید چمران و امکانات آن زمان، سرکشی به رزمندگان در حال مجروحیت در عملیات خیبر، اسیر کردن سیصد عراقی توسط وی و سه نفر از رزمندگان دیگر در عملیات خیبر، خاطره‌ای از عملیات بدر و مجروح شدن او و خاطراتی از رشادتها و ویژگیهای اخلاقی شهید. تصاویری نیز از دوران حضور شهید در جبهه با زیرنویس ارائه شده است.
بیاد احمد اسماعیلی رهرو سلوک الی الله
[بیگدلو]. - [بیجا: بی‌نا، بی‌تا]. 27 ص.: مصور.
شمارگان: ذکر نشده است.
«شهید احمد اسماعیلی» در یک خانواده‌ی مذهبی در جنوب شهر تهران به دنیا آمد. در سال 1352 کار هنری خود را با رفتن به کانون خانواده و کار نقاشی و مجسمه‌سازی آغاز کرد. در سال 1358 در کنکور شرکت کرد و در دو دانشگاه تهران و فارابی قبول شد و به خاطر علاقه‌ی زیاد به هنر نقاشی، به دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت. در سال 1361 به شبکه‌ی دوم تلویزیون رفت و در ضمن، به کار نقاشی تصویر شهدا نیز می‌پرداخت. در سال 1360 به جبهه رفت و در آنجا به کار تبلیغات مشغول بود. در تاریخ 13 / 2 / 1365 در جبهه‌ی فکه به شهادت رسید. وصیتنامه و سخنان همسر شهید نیز در کتاب است.
بیدارتر از صبح: زندگینامه داستانی سلمان هراتی
نوشته ضیاءالدین شفیعی؛ ویراستار جواد محقق. - تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، کارگاه قصه و رمان، (چاپ اول): 1377.
[80] ص. - (مفاخر ملی - مذهبی؛ 7).
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Awaker Than the Morning: Salman Harati Biography
کتابنامه به صورت زیرنویس.
شمارگان: 3300 نسخه.
مندرجات: طوفان؛ بهار؛ راه؛ شعر؛ دوست؛ نیایش؛ تنهایی؛ سفر؛ خواب.
کتاب حاضر، زندگینامه داستانی «زنده یاد سلمان هراتی»، شاعر معاصر، است. وی در سال 1338، در یکی از روستاهای تنکابن متولد شد و در حادثه‌ی رانندگی در جاده‌ی رامسر در گذشت. کتاب با داستانی از زمان پیروزی انقلاب و فرار خان و پسرانش شروع می‌شود. سپس مختصری درباره‌ی ورود او به مرکز تربیت معلم تهران و ادامه‌ی تحصیل در رشته‌ی هنر و آشنایی با شعر و شاعرانی چون: «ساعد باقری، سهیل، عبدالملکیان و سید حسن حسینی» و ازدواج وی شرح داده می‌شود. در ادامه‌ی وی، همراه کاروان بسیجیان هم دوره در تربیت معلم، راهی جبهه می‌شود. اوضاع جبهه با اشعاری که در وصف جبهه، یا در زمان حضور در جبهه سروده است، بیان می‌شود. همچنین از مسافرتها و مجموعه شعر «از آسمان سبز» و حضور در شبهای شعر، مطالبی گفته می‌شود. زندگینامه با شرح در گذشت غم‌انگیز او هنگام سفر ختم می‌گردد.
بیقرار، زندگینامه‌ی سردار رشید اسلام شهید عزت‌الله شمگانی
مهدی پیرحاجی. - استان سیستان و بلوچستان: کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و شهدای استان سیستان و بلوچستان، (چاپ اول): 120.1377 ص.
طراح جلد: قربانعلی اجلی.
«بیقرار» در سه فصل به زندگینامه‌ی سردار رشید اسلام شهید «عزت‌الله شمگانی» می‌پردازد. فصل اول،
[ صفحه 939]
زندگینامه‌ی شهید است که در سه دوره خلاصه می‌شود: الف) کودکی؛ ب) نهال انقلاب و ج) دوران جنگ. در فصل دوم، ویژگیهای اخلاقی و فردی شهید به بحث و بررسی گذاشته می‌شود. در این فصل، ویژگیهای اخلاقی وی - از جمله، عشق به رهبری، ساده‌زیستی، تواضع، ایجاد روابط صمیمانه‌ی انسانی، ایمان، دانش و آگاهی، قاطعیت، شجاعت و قدرت فرماندهی - ذکر می‌شود. مادر وی نقل می‌کند که در شهادت رجایی و باهنر، عزت‌الله از من پیراهن مشکی خواست. گفتم خودت نداری، اما پدرت یک پیراهن مشکلی بلند دارد. فورا پیراهن را آورد و پایین آن را قیچی زد و پوشید. او بسیار ساده‌پوش بود. در فصل سوم با نام «یار در کلام یاران»، فعالیت‌های سیاسی شهید از زبان دوستان و همرزمانش نقل شده است.
پا به پای آفتاب: گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی امام خمینی (جلد 3)
گردآوری و تدوین امیررضا ستوده؛ ویراستاران: فهیمه حسین‌زاده، شهرام رجب‌زاده. - تهران: نشر پنجره، 333.1373 ص.: مصور، عکس.
طراح روی جلد: محمدعلی کشاورز.
این کتاب جلد سوم از دوره چهار جلدی است.
کتاب حاضر مجموعه خاطرات افراد مختلف از حضرت امام خمینی (س) است. خاطرات سرلشکر محسن رضایی در ارتباط با دفاع مقدس است. حضرت امام (ره) در رهنمودهای خود به آقای رضایی خطاب داشتند که علاوه بر اجرای عملیات بزرگ، عملیات کوچک هم باید انجام گیرد و در حفظ جان رزمندگان دلیر و پرتوان اسلام باید کوشید. سرباز باید بجنگد تا روحیه‌اش را از دست ندهد. بنا به گفته‌ی محسن رضایی، دخالت امام (ره) در جنگ عمدتا دخالتی استراتژیک بود و از ورود به مسایل تاکتیکی پرهیز می‌کردند و چنانچه یک سیاست نظامی را اعلام می‌کردند، در مصادیق آن دخالتی نمی‌کردند. پاره‌ای از خاطرات سرتیپ محسن رفیق دوست نیز مربوط به دفاع مقدس است و در آنها به عملیات خیبر و عملیات بدر و استفاده‌ی عراق در این دو عملیات از سلاح شیمیایی، اشاره شده است. او در خاطرات خود از نگرانی‌های امام راحل (ره) در مورد مجروحان شیمیایی صحبت می‌کند.
پاسدار ولایت: زندگینامه شهید سردار سرلشکر پاسدار (یوسف کلاهدوز)
نوشته: علی‌اصغر نصرتی. - [تهران]: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز فرهنگی، معاونت انتشارات، مدیریت امور کتاب، (چاپ دوم): 1374.
126 ص.: مصور، عکس، نمونه. - (سیرت سرداران سپاه اسلام؛ 4).
این کتاب به مناسبت سالگرد هشت سال دفاع مقدس، 31 شهریور 1374 منتشر شده است.
کتاب، حاوی سرگذشتنامه و خاطراتی درباره‌ی شهید سردار سرلشکر پاسدار «یوسف کلاهدوز» است. مطالب کتاب عبارتند از: مشخصات پرسنلی «یوسف کلاهدوز» در رکن 2 ارتش در زمان ستوان یکم زرهی؛ حادثه پادگان لویزان در سال 1357؛ دوران کودکی، نوجوانی، تحصیل در دانشکده افسری و ازدواج او؛ گزارش ساواک درباره‌ی او؛ ارتباط با امام (ره) قبل از انقلاب؛ اخلاق و رفتار در خانواده؛ خصوصیات اخلاقی؛ نقش او در مبارزه با رژیم و پیروزی انقلاب؛ مشارکت در تشکیل سپاه پاسداران و تلاش در جهت هماهنگ کردن آن با ارتش، آموزش جنگهای پارتیزانی به نیروهای سپاه، اهمیت دادن به مسائل عقیدتی سپاه، شروع جنگ و آموزش نیروها، نقش او در عملیات ثامن‌الائمه (ع) (شکست حصر آبادان)، شهادت در حادثه سقوط هواپیما در حوالی کهریزک تهران و پیام حضرت امام (س) به مناسبت شهادت وی. تصاویری نیز (بدون زیرنویس) در کتاب ارائه شده‌اند.
[ صفحه 940]
پاکباز عرصه‌ی عشق، «مجموعه خاطرات»، مروری بر زندگی شهید سرلشکر منصور ستاری
سرپرست گروه مطالعات و پژوهش، سرهنگ علی‌اکبر؛ ترجمه: دارالترجمه دبیرخانه‌ی نهاجا؛ ویراستار: علی‌محمد گودرزی؛ عکس: عبدالله باقری‌راد. - تهران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی، انتشارات عقیدتی سیاسی، 1375.
و، 229، بیست و چهار ص. عکس (رنگی). - (سرگذشتنامه: 2).
طراح روی جلد: جمشید ماهرنیا.
عنوان پشت جلد به انگلیسی: A Collection Of Memoris, A Survey abuot martyr brigadier general Mansour Sattarie’s life.
شمارگان: 5000 نسخه.
مقدمه‌ی کتاب به انگلیسی ترجمه شده است.
کتاب حاوی اطلاعاتی در مورد زندگی سرلشکر شهید منصور ستاری فرماندهی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. در ابتدای کتاب کلام رهبر معظم انقلاب در مورد شهید ستاری ذکر شده است که «شهید ستاری در میدانهای جنگ بارها تا مرز شهادت پیش رفت و پیوسته در طلب شهادت بود. او شب و روز نمی‌شناخت و تمامی لحظات زندگی خود را وقف به اسلام و نظام اسلامی کرده بود.»
در ادامه، بخش اول کتاب، به دوران کودکی تا دانشکده‌ی سرلشکر ستاری می‌پردازد: در ابتدای آن خاطراتی از زبان خود شهید و سپس خاطراتی از زبان مادر، معلم و برادر بزرگ شهید و نیز خاطراتی از زبان همرزمان شهید نقل شده است.
بخش دوم به دوران فرماندهی تا شهادت وی می‌پردازد. در این بخش خاطرات متعددی از همرزمان شهید در مورد رشادت، قدرت تصمیم‌گیری در شرایط حاد، علاقه‌ی شهید به مسائل معنوی و رسیدگی به مشکلات خانواده‌ی پرسنل نیروی هوایی و صبر و تحمل بسیار او ذکر شده است.
پرتوی از زندگی درخشان سردار شهید اسلام عبدالحمید صالح نژاد
[بیجا]: [بی‌نا]، [؟؟13]. 68 ص.: مصور (رنگی)، عکس (رنگی). شمارگان: ذکر نشده است.
این کتاب شامل شرح حال و زندگینامه‌ی فرماندهی شهید عبدالحمید صالح‌نژاد است که از زبان دوستان و خانواده‌اش بیان شده است. او در سال 1340 در دزفول به دنیا آمد و در اواخر بهمن 1364 در عملیات والفجر هشت در منطقه‌ی اروند به شهادت رسید. او از همان اوان کودکی با مسجد و قرآن آشنایی و انس و الفتی پیدا کرد. از سال 1356 با شتاب گرفتن قیام اسلامی در خدمت انقلاب قرار گرفت و وارد کمیته انقلاب اسلامی شد و سپس به سپاه پاسداران پیوست. او فرماندهی گردانهای ذوالفقار، انبیاء و حمزه سیدالشهدا از لشکر هفت دزفول را در مراحلی از عملیات بیت المقدس، عملیات رمضان، عملیات والفجر و عملیات فاو بر عهده داشت. مطالب ارائه شده حکایت از خصوصیات اخلاقی شهید (ساده زیستی، متانت، تواضع و فروتنی، تفکر، مطالعه، انس با قرآن، رسیدگی به فقرا، گمنامی و اخلاص، عبادت و تهجد و...) دارند. نحوه‌ی شهادت وی، خاطرات افراد خانواده و همرزمان او و متن وصیتنامه‌ی شهید همراه با تصاویری از شهید در جمع رزمندگان در کتاب به چاپ رسیده است.
پرنده و تانک، بر اساس زندگی سردار شهید میرقاسم میرحسینی، جانشین فرمانده لشکر 41 ثارالله
احمد دهقان. - کرمان: لشکر 41 ثارالله، 1376.
182 ص. - (کنگره‌ی بزرگداشت سرداران و هشت هزار شهید استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان؛ رمان: 7).
[ صفحه 941]
عنوان پشت جلد به انگلیسی: Brid And Tank, based on the life of martyred
Mir-Qasem Mir-Hoseini, the deputy commander of 41-Sarallah division.
شمارگان: 3000 نسخه.
راوی داستان، سلطان، نوجوانی از شاگردان برادر سردار است. سلطان پدرش را، که او نیز از دلاوران جبهه بوده، در هامون از دست داده است. او یگانه خواهرش را به مدرسه‌ی شبانه روزی می‌سپارد و خود راهی جبهه و جزیره‌ی مجنون می‌شود. سلطان در آن جا شجاعت‌های فرماندهی خود را می‌بیند و به راز محبوبیت وی پی می‌برد. سلطان در همه حال گوش به فرمان فرمانده است، او که می‌تازد و دشمن را می‌تاراند و سرانجام فرماندهی او شهید می‌شود و سلطان (که به یکی از افراد مورد اطمینان سپرده شده بود) به زادگاهش برگردانده می‌شود و در آنجا در می‌یابد که قبل از او، رود هامون و پرنده‌ای خبر شهادت فرمانده را به سرزمین آنها رسانیده‌اند. سردار میرقاسم میرحسینی، پس از طی تحصیلات دبیرستان عضو سپاه پاسداران شد و به سبب لیاقت‌های فراوانش مراحل ترقی را تا درجه‌ی جانشینی فرماندهی لشکر 41 ثارالله به سرعت پیمود. او در عملیات بیت المقدس، عملیات رمضان و بسیاری عملیات دیگر شرکت داشت و سرانجام در دی ماه 1365 در عملیات کربلای پنج در شلمچه به شهادت رسید.
پرواز به عرش اعلی، شرح مستند زندگی پر ثمر و سراسر حماسه و مبارزه سروان خلبان هوانیروز شهید علی‌اکبر شیرودی
جهاد دانشگاهی دانشگاه مازندران. - [بیجا]: دانشگاه مازندران، جهاد دانشگاهی، (چاپ اول): 193.1362 ص. مصور: (بخشی رنگی).
شمارگان: 10000 نسخه.
کتاب پرواز به عرش اعلی، در سه فصل به زندگی خلبان شهید شیرودی می‌پردازد. در فصل اول (ولادت تا انقلاب)؛ به تولد، خانواده، محیط زندگی، تحصیلات، کار و تلاش، روحیات و خصوصیات فردی، عقاید و اعتقادات، ظلم ستیزی، تأثیر محیط بر اندیشه‌ی شهید، ورود او به ارتش، مبارزات با رژیم ستم شاهی می‌پردازد.
فصل دوم (جنگ کردستان)، ضمن پرداختن به مسأله‌ی کردستان و مسائل پشت پرده‌ی آن، عقاید شیرودی و نقش او در فرونشاندن غائله‌ی کردستان را بررسی می‌کند و به توصیف مأموریتهای خطرناکی می‌پردازد که با شهامت به استقبال آنها می‌رفت و عشق شهید به امام و جهاد را شرح می‌دهد.
فصل سوم شرح عملیاتهای شهید است در مناطق باختران و سر پل ذهاب، تپه‌های پاطاق، قراویز، بازی دراز، گهواره، کوره موش و میمک، همچنین در این فصل، وی در مورد انقلاب و مقابله با دشمن، مصاحبه با خبرنگاران و همچنین آخرین مأموریت شهید (در تاریخ هشتم اردیبهشت سال 1360) و نحوه‌ی شهادت وی شرح داده شده است. در کتاب عکسهایی از شهید و جنایات جنگی عراق آورده شده است.