گروه نرم افزاری آسمان

اطاعت پدر و مادر






س 1387 اطاعت از امر والدین، کدام یک از آن ها حائز اهمیت و مقدم است و در صورتی که هر دو امري داشته باشند که نمی
توان هر دو را عمل کرد، چه باید کرد؟ ج باسمه تعالی ;مخیر است، هیچ کدام تقدم ندارد. س 1388 این جانب فرزندي دارم
متولد 1342 است ;ولی ایشان نماز نمی خواند و روزه نمی گیرد و معتاد هم هست هرچه نصیحت کردم فائده اي نداشت آیا می
توانم با پسرم رفت و آمد کنم؟ ج باسمه تعالی ;نمی توانید. س 1389 آیا اولاد می توانند پدر و مادر خود را عاق کنند آیا موارد
خاصی هست؟ ج باسمه تعالی ;نخیر، نمی توانند عاق کند. س 1390 آیا احسان به والدین واجب است؟ مراد از آن چه می باشد؟
ج باسمه تعالی ;احسان خوب است. ولی تمام مراتب آن را نمی توان گفت واجب است. س 1391 با توجه به آیه شریفه (ولا تقل
لهما افّ) و (قل لهما قولا کریماً) آیا این امور مختص به ایذاء است یا دلیل تعبدي مطلق است؟ ج باسمه تعالی ;ایذاء، ولو به این
حد که افّ گفته شود حرام است. قهراً با چنین شخصی باید با قول کریم صحبت نمود. البته آیه مربوط به معاشرت با آن ها در حال
کبر سنّ است و ذیل آیه و اخفض لهما جناح الذل من الرحمۀ. س 1392 مراد از معاشرت معروف و قول کریم چه می باشد؟ وقتی
فرزند غضبناك شود در غیر این مورد چطور؟ ج باسمه تعالی ;ظاهراً مراد آن است که آن ها را با اقوال لغو و قبیح خطاب نکنید و
خطاب با آن ها به نحوي باشد که شما آن ها را بزرگ و کریم می پندارید. روایاتی هم دال بر این معنی هست. س 1393 اگر پدر
و مادر اولاد را از نکاح منع کنند و یا امر به طلاق همسرش کنند اطاعت واجب است یا خیر؟ ج باسمه تعالی ;در صورتی که
الی آخر حق ندارند منع کنند و اطاعتشان واجب نیست. « و ان جاهداك » نکاح واجب و طلاق غیر جایز باشد به مقتضاي آیه کریمه
همچنین اگر با ترك نکاح تالی فاسد مهمی مترتّب شود و فعل طلاق موجب ضرر و حرج شود ;اطاعت از آن ها واجب نیست. در
غیر این موارد اگر از عمل نکردن به قولشان اذیت بشوند واجب است عمل شود ;والا واجب نیست.
تأدیب فرزند
س 1394 حد و مرز تأدیب فرزند کدام است؟ ج باسمه تعالی ;چنانچه فعل حرام انجام دهد حکم خاصی دارد که در کتب فتاوي
ذکر شده است والا به مقداري که عرفا استحقاق آن تأدیب را دارد. س 1395 آیا زدن طفل به خاطر تأدیب، براي معلم و والدین
جایز است؟ البته معاصی کبیره مرتکب نباشد موضوع تأدیب چگونه است؟ ج باسمه تعالی ;پدر موظف به تربیت فرزند است و هر
مقدار که متوقف بر زدن است جایز است.
صله رحم
س 1396 صله رحم واجب و مراد از آن چیست؟ ج باسمه تعالی ;صله حرم واجب است و مراد از آن یک مفهوم عرفی است که
همه می دانند و نسبت به افراد مختلف است. س 1397 اگر شخصی متدین و مذهبی صله رحم نماید و مورد مسخره و یا اذیت و
آزار و ظلم قرار بگیرد با این حال صله رحم کند یا نه گرچه پدر و مادرش باشند؟ ج باسمه تعالی ;ترك صله رحم از غیر پدر و
مادر، در موارد فوق اشکال ندارد. علوم غریبه س 1398 خواندن رمل و جفر و فلسفه چه صورت دارد؟ حکمت عدم حجیت علوم
غریبه چیست؟ ج باسمه تعالی ;خواندن فلسفه، و همچنین رمل و جفر فی نفسه حرام نیست ولی عمل کردن به آنچه از رمل و جفر
استخراج می شود ;صحیح نیست. چون در آن ها مخالفت با واقع زیاد است. البته اگر کسی به آنچه استخراج کرده یقین پیدا کند
می تواند عمل نماید. جادوگري س 1399 آیا کشتن ساحر (جادوگر) که میان مردم تفرقه و جنگ می اندازد و همچنین کشتن
بهائی که منکر معاد هستند اگر محذوري در بین نباشد جایز است یا خیر؟ ج باسمه تعالی ;قتل ساحر جایز نیست و منکر معاد کافر


صفحه 125 از 199
است ولی قتل او براي آحاد ملت جایز نیست. س 1400 تسخیر روح و اخراج روح از بدن زنده و فرستادن آن به کربلا و عتبات
عالیات چه حکمی دارد؟ ج باسمه تعالی ;اشکالی ندارد. س 1401 آیا کشتن جادوگر (ساحر) که میان خانواده ها افتراق ایجاد می
کند جایز است یا خیر؟ و هم چنین کشتن بهائی که منکر معاد شده است چه صورت دارد؟ ج باسمه تعالی ;بدون اجازه مجتهد
جامع الشرایط جایز نیست. چنانچه به او مراجعه شود شرایط جواز قتل را بیان می کند. س 1402 سحر و جادو را به چه وسیله می
توان باطل کرد؟ ج باسمه تعالی ;با ادعیه و توسل به اهل بیت(علیهم السلام).
شعبده بازي
س 1403 احضار ملائکه جایز است و امکان دارد؟ ج باسمه تعالی ;شهیدین و شیخ انصاري و جماعتی از فقهاء تسخیرات را از
اقسام سحر محرّم می دانند و من مسئله را در جلد 14 فقه الصادق که اخیراً چاپ شده است نوشته ام و آن ها را از اقسام سحر نمی
دانم و عنوان تسخیر هم از محرمات نیست. ادعاي نفی خلاف و حرمت شده است ولی من حرام نمی دانم. به همان کتاب رجوع
شود. س 1404 نظر حضرت عالی در مورد شعبده بازي و دعوت از این افراد و صرف هزینه این امور چگونه است؟ ج باسمه
تعالی ;حرام نیست.
احضار و تسخیر ارواح
س 1405 تسخیر ارواح چه با اذن صاحب روح یا بدون اذن او براي امور خیریه از قبیل (زیارت عتبات و غیر آن باشد) چگونه
است؟ ج باسمه تعالی ;چنانچه تسخیر روح موجب اذیت و اهانت یا اضرار به مؤمن بشود حرام است. والاّ جایز است. س 1406
تسخیر ارواح چه صورت دارد در صورت بطلان علت و دلیل آن چیست؟ ج باسمه تعالی ;فی نفسه اشکال ندارد. علت را حقیر در
کتب فقهیه مفصلا نوشته ام. س 1407 هپنوتیزم و احضار جن چه صورت دارد؟ ج باسمه تعالی ;اشکال ندارد. س 1408 احضار
ارواح چه حکمی دارد؟ ج باسمه تعالی ;اگر موجب ضرر به کسی نباشد که اضرار به او حرام است جایز می باشد.
مجسمه سازي
س 1409 ساختن مجسمه ذي روح و آموزش و نصب آن در میادین و مراکز عمومی چه صورت دارد؟ ج باسمه تعالی ;ساختن
مجسمه ذي روح جایز نیست. س 1410 اگر مجسمه سازي، حرام است خرید و فروش مجسمه و نقاشی چه حکمی دارند؟ ج
باسمه تعالی ;نقاشی مانعی ندارد و چون نگاه داري آن مانعی ندارد خرید و فروش هم جایز است. س 1411 اگر حرام است ساختن
مجسمه ذي روح آموزش و نصب آن در میادین و مراکز عمومی چه صورت دارد؟ ج باسمه تعالی ;مانعی ندارد. س 1412 در
حال حاضر نقاشی و مجسمه سازي چه حکمی دارد؟ خصوصاً ساختن مجسمه و کشیدن شمایل معصومین، نگه داري آن ها در
موزه ها (به عنوان آثار هنري) و منازل (به این عنوان) چگونه است؟ ج باسمه تعالی ;نقاشی جایز و مجسمه سازي حرام است و اما
کشیدن شمایل معصومین(علیه السلام) البته به غیر مجسمه چنانچه از روي روایات معتبر وارد شده از ائمه اطهار باشد و اعلام شود
که من حدس می زنم شمائل چنین بوده است ;جایز می باشد والا کذب عملی است و غیر جایز است. س 1413 آیا کشیدن عکس
ذي روح جایز است؟ ج باسمه تعالی ;جائز است.
سیاستی و حکومتی
س 1414 با توجه به حوادث جاري در کشور افغانستان و حملات وحشیانه آمریکا و حامیان آن بر مردم بی دفاع و بی پناه آن



صفحه 126 از 199
سرزمین، حکم شرعی این اقدام آمریکا را از نظر حضرت عالی در ضمن سؤالات ذیل خواستاریم امیداریم ما را در این امر مهم
ارشاد فرمایید. 1 حکم شرعی این حملات وحشیانه چیست؟ 2 حمایت از آمریکا براي حمله به کشورهاي مسلمان چگونه است؟
3 حمایت از مردم بی دفاع افغانستان چگونه است؟ 4 وظیفه شرعی یک مسلمان در حال حاضر چیست؟ 5 وظیفه مردم مسلمان و
شیعیان پاکستان چیست؟ ج باسمه تعالی (;اذن للذین یقاتلون بانهم ظلموا ان الله علی نصرهم لقدیر) عفریت خون خوار استبداد و
استکبار و بی دینی، پنجه کثیف و زهرآلود خود را تا مرفق به قلب مبارك رسول الله علیه الاف التحیۀ و الثناء فرو می برد و به
بهانه هاي واهی به افغانستان حملات وحشیانه می نماید و دولت بی بند و بار آمریکا، علی رغم تمام اصول قانونی و انسانی، با
حملات خود آن مملکت را نابود نموده و مسلمانان بی دفاع را می کشند و بهانه این است که با تروریسم مبارزه می کند و جنگ
خود و افغانستان را جنگ میان مخالفین تروریسم با طرفداران تروریسم می داند در حالی که واقعیت، کاملا مغایر این ادعاها است
به هر حال بر هر مسلمانی لازم است که از ملت افغان حمایت کند و با هر کشوري که از آمریکا حمایت می کند باید مبارزه نماید
و به خصوص مردم پاکستان که شیعه و سنی در این موقعیت باید به یکدیگر بگوید (تعالوا الی کلمۀ سواء بیننا و بینکم) و به دستور
اسلام، دولت خود را با تظاهرات آرام مجبور نمایند تا این که از حمایت آمریکا منصرف شود همان گونه که مردم اندونزي دولت
خود را مجبور نمودند از حمایت آن دولت کثیف خونخوار، دست بکشد و اگر مسلمانان متحد شوند ;مطمئن باشند که پیروزي از
آنان است ان تنصروا الله ینصرکم و السلام علی من اتبع المهدي. س 1415 رابطه حکم حکومتی با احکام اولیه و ثانویه چیست؟ و
آیا احکامی که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و امیرالمؤمنین(علیه السلام) در خصوص نظم بخشیدن به امور اجتماعی زمان خود و
همچنین نصب افراد به مناصب مختلف حکومتی صادر می کردند از مصادیق احکام حکومتی می باشد یا خیر؟ ج باسمه تعالی;
احکام حکومتی، منهاي احکام ثابته به عنوان ثانوي، معنی ندارد و احکامی که از سوي حضرات معصومین(علیه السلام) در
خصوص نظم بخشیدن به امور اجتماعی صادر می شده است همه از این باب است ;چون حفظ نظام از واجبات مهم است و آن
احکام همه در این باب صادر می شده است به هر حال اگر حاکم اسلامی قطع نظر از حفظ نظام، به میل شخصی خود حکمی
صادر کند لازم الاتباع نیست. خلع لباس س 1416 خلع لباس روحانیت به خاطر جرمی که مرتکب شده و محکومیت جرم را کشیده
چه حکمی دارد؟ ج باسمه تعالی ;در صورتی که حاکم اسلامی مصلحت روحانیت را در این امر بداند جایز است در غیر آن
صورت جایز نیست و باید توجه شود که حاکم شرع جامع الشرایط این کار را می تواند انجام دهد. س 1417 خلع لباس روحانیت
اگر به علت بی سواد بودن آن روحانی باشد آیا اثبات این با یک سؤال از متن دروس حوزوي با آن جوّ مناسب دادگاه ممکن است
یا باید از طریق دیگري ثابت شود؟ ج باسمه تعالی ;میزان، اطمینان اهل فن است. س 1418 بازجویی با ایجاد رعب و وحشت و یا
کتک زدن در غیر مورد مسائل اتهامی، چه حکمی دارد؟ ج باسمه تعالی ;جایز نیست.
تفتیش منزل
س 1419 بدون داشتن یقین به جرم و فساد در منزل کسی، آیا می توان منزل او را بدون اجازه به خاطر به دست آوردن مدارك
احتمالی تفتیش کرد یا نه؟ ج باسمه تعالی ;چنانچه خطري متوجه حکومت اسلامی یا شخص معینی از مسلمانان نباشد ;تفتیش
جایز نیست و اگر خطري متوجه باشد جایز است. س 1420 آیا تحقیق در مورد کسی که در بین مردم محترم است و جرمی و
اتهامی ندارد به منظور کشف فساد به طوري که مردم به وي بدبین باشند جایز است؟ ج باسمه تعالی ;جایز نیست.
سرقت اطلاعات
س 1421 سرقت اطلاعات سري کد شده و رمزدار، از شبکه هاي کامپیوتري و یا رایانه هاي شخصی، و کشف رمز آن ها چه



صفحه 127 از 199
حکمی دارد؟ همین طور است سرقت و فروش غیرمجاز شماره هاي موبایل توسط آشنایان به وسیله رمز الکترونی مرکز آن؟ آیا با
وجود سایر شرایط، امکان اجراء حد سرقت وجود دارد؟ ج باسمه تعالی ;بلی سرقت است و حد هم دارد. مراد سرقت از حکومت
است و شاید حکم آن از سرقت از فرد شدیدتر باشد. س 1422 اگر دلیل اثبات در جرم سرقت، نظریه کارشناس انگشت نگاري;
باشد بفرمایید که آیا با استناد به چنین دلیل می توان دست سارق را قطع نمود؟ ج باسمه تعالی ;اجراء حد با نظریه کارشناس نمی
شود.
غیبت
س 1423 اگر شخصی یا اشخاصی پشت سر شخصی صحبت کنند در صورتی که او آن عمل را انجام داده است و کسی راضی
نباشد که پشت سرش بگویید آیا غیبت محسوب می شود (با ذکر معنی غیبت)؟ ج باسمه تعالی ;غیبت عبارت است از آن که:
عمل بدي را که شخصی مخفیانه انجام داده و راضی به افشاء آن نیست ;شما افشاء کنید و در غیاب او به دیگران بگویید. س 1424
اگر در مورد استادي نظرخواهی شود، مثلا گفته شود: کیفیت تدریس ایشان چگونه است؟ حکم جوابی که درباره استاد داده می
شود با فرض منفی بودن، چیست؟ آیا غیبت محسوب می شود؟ ج باسمه تعالی ;غیبت نیست و در صورتی که عرفاً اهانت نباشد;
اشکال ندارد. س 1425 در تعریف غیبت آمده عند العقلاء و متشرعه غیبت شمرده شود و مذموم باشد ولو مغتاب متأثر نباشد، آیا
این تعریف درست است؟ ج باسمه تعالی ;غیبت عبارت است از این که عیب شرعی یا عرفی کسی را بازگو کنند به شرط آن که
عیب مخفی باشد و آن شخص هم از اظهار آن ناراحت بشود. پس اگر او ناراحت نشود غیبت نیست. س 1426 غیبت رشوه خوار و
رباخوار جایز است؟ ج باسمه تعالی ;چنانچه متجاهر باشند جایز است. س 1427 شخصی می گوید راضی هستم که غیبت مرا
کنید در فرض مذکور غیبت او چه حکمی دارد؟ ج باسمه تعالی ;اشکال ندارد. س 1428 آیا غیبت ظالم، براي مظلوم درست
است و در ذي رحم و غیر ذي رحم فرق دارد؟ در چه مواردي می توان غیبت کرد؟ ج باسمه تعالی ;کسی که به او ظلم شده است
می تواند غیبت ظالم کند. ولو موردي که نمی تواند حق خود را بگیرد و رحم و غیر رحم فرقی ندارد. س 1429 اگر کسی بگوید:
هرکس از من غیبت کند راضی هستم ;این جا غیبت جایز است یا نه؟ ج باسمه تعالی ;بلی جایز است. چون غیبت عبارت است از:
ذکرك اخاك بما یسوؤه، برادر دینی را به بدي یاد کردن که به گونه اي او را ناراحت کند. س 1430 نسبت عیب به اکثر اهل بلد
که عیب ظاهر هم نباشد عنوان غیبت را دارد؟ ج باسمه تعالی ;عیبی که اکثر اهل بلد دارند ;قاعدتاً هرکس با آن ها محشور شود،
متوجه می شود بنابر این جایز است. س 1431 نقل عیب عرفی و شرعی بدون تعیین مورد خاص در عدد محصور حرام است؟ ج
باسمه تعالی ;خیر. س 1432 موارد جواز غیبت را مرقوم فرمایید؟ ج باسمه تعالی ;جایز است: غیبت متجاهر به فسق، کسی که عیب
ظاهر دارد، کسی که از ذکر عیب ناراحت نشود، کسی که مظلوم واقع شود، کسی که بدعت در دین بگذارد، براي دفع ضرر از
مغتاب، مورد جرح شهود به قصد ردّ مغتاب از منکري که مرتکب شود، غیبتی که در مورد تقیه بر متکلم است و غیرذلک من
الموارد. س 1433 غیبت پشت سر مرده چه حکمی دارد؟ ج باسمه تعالی ;جایز نیست. س 1434 مراد از عیب شرعی و عرفی در
عنوان غیبت یعنی چه؟ ج باسمه تعالی ;عیب شرعی، انجام محرمات و ترك واجبات و بر بعضی افراد ادامه ترك مستحبات و
اصرار بر فعل مکروه است و عیب عرفی هر چیزي که زیاده بر خلقت اصلی یا نقص از آن باشد. البته در هر دو شرط است که آن
عیب ظاهر نباشد و انسان هم از اظهار آن ناراحت شود.
کذب
س 1435 آیا قصد، مقوم کذب می باشد یا قدرت بر کذب و همان اعتقاد، مقوم می باشد یا خلاف کذب واقع است؟ ج باسمه



صفحه 128 از 199
تعالی ;کذب حرام عبارت است از گفتن خبري که به آن اطمینان ندارد و طریق شرعی بر آن نیست. حتی به طریق جزم گفتن
خبري که نمی داند موافق با واقع است یا نه جایز نیست. س 1436 محامل حمل قول مسلم براي صدق و نتیجه آن چیست؟ ج
باسمه تعالی ;اگر شنونده بتواند قولی را که از کسی صادر می شود در مقابل احتمال فاسد یا نه فاسد و نه صحیح بودن حمل بر
صحت کند در این صورت باید حمل بر آن نماید. س 1437 با کلام صدق تعریف کردن، بدون رضایت از مؤمن با نیت غیبت اکثر
اهل بلاد، چه صورت دارد؟ با کذب چطور؟ ج باسمه تعالی ;تعریف کردن بدون رضایت، اگر منجر به ایذاء مؤمن شود و یا
باعث گرفتاري او شود جایز نیست به خصوص اگر به دروغ باشد، نیت غیبت اکثر اهل بلاد، در صورتی که عیبی است ظاهر و
هرکس به آن بلاد برود با مختصري معاشرت متوجه می شود ;مانعی ندارد. س 1438 آیا دروغ گفتن بر پیغمبران سلف و بر فاطمه
زهرا(علیه السلام) مبطل روزه است؟ ج باسمه تعالی ;مبطل نیست ولی خلاف شرع است. س 1439 در آیه شریفه (ان جاءکم
فاسق...) مراد از تبیّن چه می باشد آیا واجب است و صحت فعل مسلم در صورت نسبت به فسق چگونه ممکن است؟ ج باسمه
تعالی ;تفحص از صدق و کذب، مأمور به است و أمر آن هم ارشادي است. مراد از آیه، آنچه از ظاهر فهمیده می شود آن است
که: اگر خبري راجع به احکام به شما رسید ;چنانچه آورنده خبر عادل است آن خبر حجت است و اگر فاسق است حجت نیست
مگر بعد از آن که تفحص شود و اطمینان به صدق آن حاصل شود. س 1440 مواردي که می توان قول و عمل مؤمن را حمل بر
صحت کرد بیان فرمایید؟ ج باسمه تعالی ;هر موردي که بشود عمل مؤمن را حمل بر صحت کرد، باید بر آن حمل نمود و اگر
راهی ندارد و بیّن الفساد است ;جاي حمل بر صحت نیست. س 1441 کسی قصد جدي دروغ گفتن ندارد ولی مثل کاسب که نمی
خواهد جنس را به مشتري بدهد اگر بگوید که ندارم که دروغ است، آیا دروغ جایز است یا نه؟ ج باسمه تعالی ;کذب حرام
است. جدي یا غیر جدي، شوخی یا غیر آن، در حرمت مساوي است. س 1442 موارد جذب کذب را بفرمایید و توریه یعنی چه؟ ج
باسمه تعالی ;دروغ گفتن در موارد اکراه، اضطرار، اصلاح ذات البین، تقیه و هر موردي که مصلحت مترتب بر آن اهم از مفسده
کذب باشد ;جایز است. و نیز وعده دادن به زن و بچه، با این که بنا دارد انجام ندهد از موارد جواز کذب است. توریه عبارت است
از آن که لفظ را در معنایی استعمال کنند که آن معنا و مراد مطابق با واقع باشد ولی مخاطب معناي دیگري از آن می فهمد و آن
معنی خلاف ظاهر است.
امر به معروف