گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
شاهنامه فردوسی
جلد دوم
« احکام نماز »





« آمادگی و حضور قلب »
س 65 : براي طهارت روح و قلب و آمادگی براي نماز با خشوع قلبی چه باید کرد راهنمایی بفرمایید؟ ج : هو العالم ; 1 نماز شب
خواندن 2 هر روز اقلا پنجاه آیه قرآن خواندن 3 تکرار ذکر یونسیه( ) در سجده طولانی 4 سعی در حلال بودن لقمه 5 سحر
خیزي و انجام وظایف شرعیه در آن وقت به خصوص شب جمعه ائمه طاهرین (س) فرموده اند ما صبر می کنیم شب جمعه شود تا
درهاي رحمت الهی گشوده گردد و بزرگان از علماء هر گاه می خواستند مطلبی را از خدا بگیرند از سحر استفاده می کردند. زیرا
سحر ارتباط پیدا کردن با خدا اثر خاصی دارد.
« وقت نماز »
س 66 : اگر کسی قبل از وقت نماز مقدمات واجب آن را یاد نگرفت و همچنین بعد از وقت تا پایان آن هم یاد نگرفت، وظیفه
چیست؟ آیا عقاب هم دارد؟ ج : هو العالم ;قبل از وقت و بعد از آن در فرض سؤال باید یاد بگیرد و الا چنانچه نماز فوت شود



صفحه 18 از 90
عقاب دارد. س 67 : آیا می توان پس از شروع اذان، بلافاصله نماز را خواند؟ یا باید صبر کرد و سپس نماز را خواند؟ ج : هو
العالم ;در نماز صبح باید مقداري صبر نمود حتی بعد از تمام شدن اذان، در ظهر و مغرب پس از اتمام اذان شروع به نماز مانعی
ندارد میزان اطمینان به دخول وقت است و گفتن اذان مدخلیت ندارد س 68 : در روز عاشورا هنگام ظهر اگر نماز از اول وقت
تأخیر افتد آیا فضیلت نماز اول وقت از دست می رود؟ و اگر به علت عزاداري تأخیر افتد آیا ثواب اول وقت از دست می رود؟ ج :
هو العالم ;خود حضرت سید الشهداء(ع) در جنگ که از افضل عبادات بود از آن دست کشید و نماز خواند، پس ما که ادعاي
تبعیت از آن بزرگوار را داریم باید نماز اول وقت را رعایت کنیم. س 69 : در صورتی که وقت نماز وسعت دارد، و تأخیر نماز
موجب قضا نمی شود تنها از وقت فضیلت خارج می شود، آیا مردم می توانند تأخیر نماز کنند و به عزا و ماتم مشغول باشند، آیا این
فعل مانعی دارد؟ ج : هو العالم ;خیر، مانعی ندارد مگر جائی که عنوان اهانت به فریضه الهی منطبق شودوبه عبارت دیگراستخفاف
به صلاة باشد. س 70 : اگر شک کردیم روز باقی است یا نه؟ آیا می توان استصحاب روز کرد و نماز را اداء خواند؟ آیا اصل مثبت
نیست؟ ج : هو العالم ;خیر اصل مثبت نیست بلکه از موارد ضم وجدان به اصل است در موضوعات مرکبه. بنابراین در حال شک
س 71 : در مواردي که خانم ها با چادر سفید نازك نماز می « لباس نماز گذار » . می توان نماز خواند و نماز اداء است نه قضاء
خوانند اگر بدن آنها زیر چادر نمایان باشد، اعم از اینکه نامحرمی باشد و یا نباشد، نماز آنها چه حکمی دارد؟ ج : هو العالم;
چنانچه ساتر بدن نباشد نماز صحیح نیست ولو نامحرم نباشد. میزان پیدا نبودن بدن در حال نماز است. س 72 : اگر نمازگذار در
اثناي نماز یا بعد از آن متوجه شد که موي گربه بر لباس او هست، آیا نماز او صحیح می باشد؟ ج : هو العالم ;صحیح است، ولی
اگر در وسط نماز باشد باید آن را از خود جدا کرده و کنار بیندازد. س 73 : آیا براي خانم ها لازم است در حال نماز جوراب
س 74 : نماز « مکان نمازگذار » . ضخیم بپوشند؟ ج : هو العالم ;پوشاندن پا تا ساق لازم نیست. ولی از ساق به بالا باید پوشیده باشد
خواندن در زمین هاي وقفی چه حکمی دارد؟ در خانه هاي ساخته شده در آن چه؟ ج : هو العالم ;اگر وقف خاص نباشد و خانه
هاي ساخته شده مخالف وقف واقف نباشد، اشکال ندارد. س 75 : در صورتی که زن و مرد در دو اطاق مشغول نمازند لکن مکان
زن جلوتر از مکان مرد است، نمازشان چه حکمی دارد؟ در حالتی که درب اطاق ها باز باشد نمازشان چه حکمی دارد؟ ج : هو
العالم ;صحیح است چون واجب نیست زن عقب تر از مرد بایستد.بلی! مساوي ایستادن زن با مرد یا جلوتر ایستادن او مکروه است.
س 76 : مغازه ما در منطقه اي از تهران میدان کاه فروشان قدیم می باشد جدّ پدري ما در آن میدان کاه و جو و گندم می
فروخته، اما قبل از او این ملک قبرستان اداره اوقاف بوده است که بعداً به جد و پدر و خود ما رسیده است، شخصی با همکاري
شهرداري تهران میدان و قبرستان را به پروژه تجاري تبدیل کردند و مغازه ما الان در این پروژه است، با توجه به اینکه همه حقوق
دولتی مالیات، عوارض و... را پرداخت می کنیم، آیا اجازه می دهید نماز اول وقت را در این ملک بخوانیم؟ ج : هو العالم ;شما
به حسب ظاهر حق استفاده داشته اید و فعلا هم دارید به هر حال من اجازه می دهم همه نوع استفاده بنمایید.
« اذان و اقامه »
س 77 : با توجه به احادیثی که از حضرات معصومین (ع) رسیده که بدون ولایت حضرت امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیه هیچ
عملی حتی نماز پذیرفته نیست و هر فرقه اي غیر از شیعه دوازده امامی در گمراهی و ضلالت هستند، آیا شهادت به ولایت و امامت
امیرالمؤمنین (ع) در اذان واجب است یا خیر؟ ج : هو العالم ;واجب نیست ولی مستحب است، مراد از روایات اعتقاد است نه گفتن.
اشهد ان محمداً رسول الله، اشهد ان محمداً رسول الله، » ؟ س 78 : اینجانب اذان و اقامه نماز را به کیفیت زیر می خوانم آیا جایز است
ج : هو العالم ;در اذان و اقامه « و ان علیا و فاطمه و اولادهما سیما حجۀ بن الحسن العسکري، حجج الله صلوات الله علیهم اجمعین
موجب بطلان نیست ولی عمل به وظیفه هم نیست. چون در اجزاء و شرایط عبادات، باید به همان گونه که دستور داده شده است



صفحه 19 از 90
عمل نمایند.
« قیام »
س 79 : در نماز آیا براي خانم ها جفت بودن پاها الزامی است؟ ج : هو العالم ;لازم نیست ولی مستحب است خانمها در حال
ایستادن پاها را به هم بچسبانند.
« قرائت »
س 80 : اگر شخصی از روي غفلت آیه سجده واجب را در نماز خواند و چون جاهل به حکم یا موضوع بود، سجده زیادي آن را
در نماز انجام داد آیا نمازش صحیح است؟ ج : هو العالم ;چنانچه جاهل مقصر نباشد، نماز او صحیح است. س 81 : کسی که به
خاطر نداشتن دندان نمی تواند حمد و سوره را صحیح بخواند آیا لازم است در نماز دندان مصنوعی بگذارد؟ و اگر شخص براي
حج مستطیع بود و مریض شد آیا لازم است مداوا کند و به حج برود؟ ج : هو العالم ;در هر دو مورد لازم است یعنی واجب است
براي خواندن نماز صحیح دندان بگذارد و براي به جا آوردن حج مداوا کند.
« سجده »
س 82 : آیا سجده کردن بر اسکناس صحیح است؟ ج : هو العالم ;صحیح نیست. س 83 : آیا بر مهرهایی که نام مبارك خداوند
تعالی و ائمه معصومین(ع) روي آن نوشته شده است می توان سجده کرد؟ ج : هو العالم ;مانعی ندارد. س 84 : آیا جلسه استراحت
در نماز واجب است؟ ج : هو العالم ;واجب نیست.
« سجده واجب قرآن »
س 85 : شنیدن آیه سجده دار واجب قرآن از گرامافون و ضبط صوت چه حکمی دارد؟ ج : هو العالم ;بنابر احتیاط باید سجده
نماید. س 86 : شنیدن آیه سجده دار واجب قرآن از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد مثلا به شوخی آیه را می خواند چه حکمی
دارد؟ ج : هو العالم ;سجده واجب نیست. س 87 : شنیدن آیه سجده دار و اجب قرآن از بچه غیر ممیز چه حکمی دارد؟ ج : هو
العالم ;حکم مسأله قبل را دارد یعنی بنابر احتیاط باید سجده نماید. س 88 : شنیدن آیه سجده دار واجب قرآن از رادیو و تلویزیون
اگر پخش مستقیم نباشد چه حکمی دارد؟ ج : هو العالم ;باید احتیاط نمود و سجده بجا آورد.
« تشهد »
س 89 : اینجانب تشهد نماز را به صورت زیر می خوانم آیا جایز است؟ ... اشهد ان محمداً عبده و رسوله و ان علیا امیرالمؤمنین،
اللهم صل علی محمد و آل محمد. ج : هو العالم ;در تشهد نماز نمی شود به این طریق عمل کرد ولی در اذان و اقامه مستحب
است. س 90 : به نظرم می رسد در کتاب وسائل الشیعه روایاتی ایراد شده است که ائمه علیهم السلام در تشهد نماز به ولایت و
امامت امیرالمؤمنین (ع) شهادت می دادند، حال اگر کسی در تشهد، شهادت به ولایت آن حضرت بدهد آیا نمازش اشکال پیدا می
کند؟ ج : هو العالم ;چنانچه روایتی را با این مضمون دیده اید، ارائه دهید. چون قطعاً چنین نیست، و در تشهد نماز شهادت به
ولایت خلاف احتیاط است. ولی در اذان و اقامه بسیار عمل خوبی است.



صفحه 20 از 90
« قنوت »
س 91 : اگر نمازگزار در قنوت نماز دعاي حرام کند آیا قنوت او باطل است یا نماز باطل می شود؟ ج : هو العالم ;نماز باطل می
شود. س 92 : اینکه بعضی از نمازگزاران هنگام قنوت، نگین انگشتر عقیق را به طرف صورت برمی گردانند آیا این عمل مستند
است؟ و آیا ثوابی هم دارد؟ ج : هو العالم ;در روایتی از این عمل نهی شده است، به هر حال کار مستحسنی نیست. س 93 : قنوت
آیا شرط کمال نماز است یا جزء مرکب آن؟ و در صورتی که مکلف در حالی که مشغول قنوت است، شک در قرائت سوره نماید
آیا قاعده تجاوز جاري است یا خیر؟ ج : هو العالم ;جزء مستحبی است و براي جریان قاعده تجاوز در سوره، شروع به قنوت کافی
است.
« تعقیب نماز »
: س 94 : آیا دست دادن مأمومین با یکدیگر بعد از نماز استحباب دارد؟ ج : هو العالم ;مصافحه بعد از نماز مستحب است س 95
خوانده می شود، آیا « ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلّموا تسلیما » معمولا بعد از نماز آیه مبارکه
بعد از آن صلوات آن واجب است، و آیا اگر شخصی در حال انجام نماز واجب هم باشد و آیه را بشنود، باید در بین نماز سه بار
صلوات بفرستد؟ نظر حضرتعالی چیست؟ ج : هو العالم ;مستحب است نه واجب، در بین نماز هم مستحب است، سه بار هم لازم
نیست، بلکه یکبار هم به مستحب عمل می شود.
« مبطلات نماز »
س 96 : آیا غلط خواندن قنوت یا ذکر مستحبی نماز، مبطل نماز است؟ ج : هو العالم ;چنانچه عمداً غلط بخواند مبطل نماز است و
الا خیر، مبطل نیست. س 97 : اگر در حال گفتن تکبیرة الاحرام به نمازگذار تنه بزنند و بدنش تکان شدیدي بخورد و طمأنینه نماز
از بین برود آیا باید نماز را بشکند و دوباره شروع نماید، یا فقط تکبیرة الاحرام را تکرار کند و یا چون حرکت قهري بوده، تکبیرش
درست است، لطفاً وظیفه شرعی را بیان کنید. ج : هو العالم ;اگر تکان خوردن شدید نباشد، فقط طمانینه از بین برود، ظاهراً نماز
صحیح است، و اگر شدید باشد که وقوف از بین برود احتیاطاً پس از اتمام آن نماز را اعاده کند ولو اینکه صحت نماز بعید نیست.
س 98 : در حال نماز اگر تلفن یا موبایل که نزد مصلی است، زنگ بزند می تواند آن را قطع کند و به نمازش ادامه دهد؟ ج : هو
ارکان نماز اگر عمداً و یا سهواً کم یا زیاد شود نماز باطل » : العالم ;بلی مانعی ندارد. س 99 : در رساله توضیح المسائل آمده است
حال سؤال این است که زیادي در نیت چگونه متصور است؟ ج : هو العالم ;در اجزاء غیر رکن کم یا زیاد شدن غیر عمدي « است
مبطل نیست، در نیت ولو زیاد شدن ممکن نیست، ولی چون کم شدن ممکن است لذا از ارکان ذکر شده است.
« شکیات نماز »
س 100 : اگر نمازگزار در حال قیام علم اجمالی دارد که یا یک سجده از رکعت قبل را فراموش کرده و یا تشهد، چه وظیفه اي
دارد؟ ج : هو العالم ;برگردد تشهد به جا بیاورد و اتیان به سجده لازم نیست. س 101 : اگر شخصی بعد از نماز ظهر و عصر، علم
اجمالی پیداکردکه یک رکعت به جا نیاورده و نمی داند از نماز ظهر است یا نماز عصر، وظیفه او چیست؟ ج : هو العالم ;چنانچه
علم اجمالی بعد از اتیان به منافی عمدي و سهوي بعد از عصر باشد یک چهار رکعتی به قصد ما فی الذمه بخواند. و اگر قبل از
اتیان به منافی باشد یک رکعت به نماز دوم ضمیمه بنماید امتثال محقق می شود، و همچنین اگر اعمال وظیفه بین ثلاث و اربع



صفحه 21 از 90
بنماید. س 102 : آیا براي نمازگزار ظن در رکعات نازل منزله علم است؟ حال اگر شاهد بگوید شما سه رکعت به جا آوردي، ولی
نمازگذار ظن دارد که چهار رکعت بجا آورده است، بفرمایید کدام یک در عمل مقدم است؟ ج : هو العالم ;ظن در رکعات مطلقاً
در حکم علم است، بنابر این اگر از قول شاهد ظن از بین برود باید به قول شاهد عمل کند و الا در عمل به ظن یا به قول شاهد ثقه
مخیراست. س 103 : اگر نمازگذار بعد از اکمال سجدتین که علم اجمالی پیدا کرد بعد از اکمال سجدتین، یا حمد را نخوانده و یا
رکوع را انجام نداده، آیا نمازش را اعاده کند؟ ج : هو العالم ;لازم نیست.
« نماز شب »
س 104 : آیا در نماز وتر که براي چهل نفر دعا می شود، نام بردن زنها جائز است یا باید به چهل مرد دعا شود. ج : هو العالم ;به
مقتضاي یک روایت می شود زنها را از جمله چهل نفر قرار داد و به مقتضاي یک روایت دیگر نمی شود، من خودم مقیّدم که به
چهل مرد دعا کنم، ولی شما می توانید بعد از نام چهل مرد، نام چند عدد خانمها را هم اضافه کنید، اشکال ندارد.
« نماز مسافر »
س 105 : شخص سرباز که او را براي مأموریت (هر روز از قم به تهران) می فرستند آیا نماز او قصر است یا تمام؟ با روزه چه کند؟
ج : هو العالم ;نماز را باید شکسته بخواند و روزه هم نمی تواند بگیرد. س 106 : اگر طلبه براي اقامه نماز جماعت به محلی برود و
در ماه چند دفعه تکرار می شود و گاهی هم در آن محل می ماند و هر شب جمعه در اطراف آنجا منبر می رود آیا نماز و روزه او
تمام است؟ ج : هو العالم ;نماز او قصر است یعنی باید شکسته بخواند و روزه هم نمی تواند بگیرد مگر آنکه قصد اقامه ده روز
بنماید. س 107 : راننده بارکش کامیون هر روز یا در هفته یک بار یا چند بار در طول یک ماه به شهرهاي مختلف مسافرت می کند
و بعضی اوقات نیز بار پیدا نمی کند و به سفر نمی رود، آیا نماز و روزه او تمام است یا نه؟ ج : هو العالم ;باید نماز را تمام بخواند،
بناي « الوقت حائل » و روزه هم بگیرد. س 108 : اگر مقیم عشرة بعد از وقت شک کرد آیا نماز را تمام خوانده یا شکسته با توجه به
بر تمام قرار دهد یا خیر؟ ج : هو العالم ;بنا بگذارد بر اینکه تمام خوانده است. س 109 : شخص سربازي در مدت دو سال خدمت
خود، هر روز رفت و آمد می کند، حکم نماز و روزه اش را بیان فرمایید؟ ج : هو العالم ;قصر است س 110 : اگر پدر و مادر یا
یکی از آنها از سفر فرزند خویش نهی کردند و فرزند شک کرد، آیا نهی آنان موجب عاق می شود یا نه؟ حال اگر مسافرت رفت،
نمازش تمام است یا شکسته؟ ج : هو العالم ;چنانچه آنها ناراحت بشوند بایدتمام بخواند والا شکسته. به هر حال احتیاط به جمع بین
قصرواتمام ترك نشود. س 111 : اگر کسی براي سعایت مؤمنی به سفر رفت، در برگشتن اگر مسافت باشد، نمازش تمام است یا
شکسته؟ ج : هو العالم ;چنانچه برگشتن عرفاً جزء سفر معصیت باشد وجوب تمام بعید نیست. ولی احتیاط به جمع ترك نشود. س
112 : اگر کسی در سفرش با قصد مسافت شرعی، به سه فرسخ رفت و در آنجا نمازش را قصر خواند و روزه اش را افطار کرد،
سپس تردید در قصد کرده و یا از سفرش برگشت، آیا نمازش را در وقت اعاده کند؟ حکم روزه اش چیست، آیا قضاء آن لازم
است؟ ج : هو العالم ;اعاده نماز لازم نیست. و روزه را اگر افطار کرده است قضاء آن لازم است و کفاره ندارد، اگر افطار نکرده
است روزه را تمام کند. س 113 : در صورتی که صبّی سفر شرعی رفته باشد و در برگشت از سفر در جایی که سه فرسخ مانده به
وطن بالغ شود، آیا نمازش را تمام بخواند یا شکسته؟ ج : هو العالم ;باید نماز را شکسته بخواند.
« احکام وطن »
س 114 : دختري دانشجوست و تا الان با خانواده در اهواز متوطن بودند، لکن آنان نقل مکان کرده و در اصفهان توطن نمودند، اما



صفحه 22 از 90
دختر تا پایان تحصیل باید اهواز بماند فقط براي دیدار والدین به آن جا می رود، با توجه به اینکه ممکن است براي او خواستگار
بیاید و در نتیجه وطن شوهر را برگزیند وممکن است وسائل ازدواج فراهم نشود و در پایان تحصیل به نزد والدین رود، در این
فرض هر گاه به اصفهان می رود وظیفه اش قصر است یا تمام؟ ج : هو العالم ;مادامی که براي توطن به اصفهان نرفته و اصفهان
محل زندگی او نشده است، هر گاه به اصفهان برود وظیفه اش قصر است، مگر آنکه قصد اقامت ده روز بنماید. خلاصه حکم
مسافر دارد و توطن خانواده به او ربط ندارد. س 115 : با فرض سؤال قبلی اگر در هفته یکبار یا چند بار و یا در هر دو هفته یک یا
چند بار، رفت و آمد نماید، نماز و روزه اش در آنجا و در بین راه چه حکمی دارد؟ ج : هو العالم ;در صورتی که حکم وطن
: نداشته باشد که در فرض این سؤال یقیناً ندارد، نماز را شکسته باید بخواند، و به طریق اولی در بین راه هم شکسته بخواند. س 116
طلبه اي که براي تحصیل وارد حوزه علمیه می شود معمولا قصد دارد حداقل تا پایه پنج در آنجا درس بخواند، آیا آنجا حکم وطن
او را دارد؟ ج : هو العالم ;چنانچه بنا دارد مدت طولانی بماند، بلی! حکم وطن دارد. س 117 : شخصی اهل قم و فعلا در تهران
ساکن است و از وطن اولش اعراض نکرده است. در وطن دوم ازدواج می نماید. در صورتی که زن به همراه شوهرش به وطن اول
شوهر می آید و کمتراز ده روز می ماند آیا از باب تبعیت نماز زن تمام است یا قصر؟ ج : هو العالم ;زن در آن محل مسافر است و
نماز را باید قصر بخواند. تبعیت زن، نسبت به شوهر در حکم تمام و شکسته خواندن وجود ندارد.
« نماز قضاء »
س 118 : اگر شخصی قبل از اذان صبح امروز بیهوش شد و بعد از اذان صبح فردا به هوش آمد آیا قضاي نمازهاي روز بیهوشی بر
او واجب است؟ ج : هو العالم ;چنانچه بیهوشی بدون اختیار باشد، خیر قضاء لازم نیست. س 119 : اگر شخصی نماز خود را در حال
اضطرار و عدم وجود آب به جا آورد، آیا مجزي می باشد یا اینکه باید قضا نماید؟ ج : هو العالم ;چنانچه با تیمم نماز خوانده و تا
آخر وقت دسترسی به آب نداشته، نماز صحیح است و قضاء لازم نیست.
« نماز قضاي پدر بر پسر بزرگتر »
س 120 : اگر حبوه به پسر بزرگتر داده شده باشد، آیا انجام نماز و روزه قضاي میت به عهده پسر بزرگتر خواهد بود؟ ج : هو العالم;
بلی به عهده او است. ولو حبوه هم نداشته یا به او ندادند. س 121 : اگر میت در زمان حیات خود تمام اموال خود را به همسر دوم و
فرزندان اوصلح کرده باشد، به نحوي که پس از مرگش، پسر بزرگتر او که از همسر اول است کلًا از ارث محروم شده باشد، آیا
انجام نماز و روزه قضاي میت به عهده پسر بزرگتر خواهد بود؟ ج : هو العالم ;بلی! بر او واجب است .لزوم قضاء مشروط به ارث
بردن نیست. س 122 : اگر خود میت به پسر بزرگتر وصیت نکرده باشد و وصیت نامه اي هم از او به رؤیت پسر بزرگتر نرسیده
باشد، آیا بر پسر بزرگتر واجب است به استناد قول یکی از اقرباء (همسر دوم) که پدرت به من گفته اینقدر روزه قضاء داشته که از
روي جوانی و بدون عذر انجام نداده است، نماز و روزه پدرش را اعم از آنچه معذور بوده و یا معذور نبوده قضا کند و بجا آورد؟
ج : هو العالم ;چنانچه از قول همسر دوم اطمینان پیدا کند، بلی! واجب است و الا واجب نیست. س 123 : در صورتی که معلوم
نباشد چه مقدار نماز قضا بر پدر است، پسري که نماز قضاي پدر به عهده او است چه مدت نماز قضا بخواند؟ ج : هو العالم ;به
مقداري که یقین دارد نخوانده، و اگر اصل اشتغال ذمه پدر معلوم نیست چیزي بر او واجب نیست. س 124 : آیا پسر بزرگتر که نماز
قضاي پدر به عهده او است، می تواند نمازها را نشسته بخواند؟ ج : هو العالم ;چنانچه قدرت ندارد ایستاده بخواند و مأیوس است از
این که تمکن پیدا کند، بلی جائز است و الا جائز نیست.



صفحه 23 از 90
« نماز جماعت »
س 125 : اگر مأموم در رکعت سوم و یا چهارم نماز جماعت، قبل از رکوع اقتدا کرد و عمداً و سهواً نتوانست حمد را بخواند، آیا
نماز او به جماعت صحیح است؟ ج : هو العالم ;بلی صحیح است. س 126 : شخصی که در حال نماز فرادي است، متوجه می شود
که می تواند به نافله عدول نماید براي ملحق شدن به » که نماز جماعت بر پا شده، در این مورد در رساله هاي عملیه آمده است
حال سؤال این است، آیا بعد از عدول می تواند نافله را تمام نکند و آن را بشکند تا زودتر به جماعت برسد؟ ج : هو « جماعت
العالم ;بلی می تواند تمام نکند و آن را بشکند، چون شکستن نافله حرام نیست. س 127 : کسی که نمازش را به صورت فرادي
خوانده است، آیا می تواند نمازش را دوباره با جماعت بخواند، چه امام شود و چه مأموم؟ ج : هو العالم ;بلی صلاة معادة با
جماعت مستحب است. هم می تواند امام شود. هم می تواند مأموم شود. س 128 : کسی که در نماز جماعت اقتدا کرده، حرکت
عمدي او موقع خواندن پیش نماز واجبات نماز را، چه صورت دارد؟ ج : هو العالم ;لابد مراد حال قرائت است که بر مأموم قرائت
لازم نیست در آن مورد حرکت عمدي اشکال ندارد. س 129 : اگر امام جماعت تا آخر نماز نفهمید که مأمومین به او اقتدا کردند
آیا آثار جماعت مترتب می شود؟ ج : هو العالم ;بلی، چون انعقاد جماعت بانیت مأموم است نه امام. س 130 : مأموم در نماز
جماعت سر از سجده بر می دارد و ملاحظه می کند،امام هنوز در سجده است و به سجده می رود و این عمل چند بار تکرار می
شود. آیا بعد از نماز، سجده سهو تکرار می شود و یا به خاطر وجوب متابعت امام سجده سهو ندارد؟ ج : هو العالم ;در این
موردسجده سهونهواجب است نه مستحب.
« امام جماعت »
س 131 : اینجانب مداح اهل بیت عصمت و طهارت (ع) هستم که با تأسی از پدرانم، مبلغ دین اسلام و مبیّن مصائب ائمه اطهار (ع)
می باشم واز محضر بعضی از عالمان بزرگوار نیز کسب فیض کرده ام و چون در تأسیس و تشکیل بعضی از هیأت هاي مذهبی
شرکت داشته ام، بنا به درخواست اهل هیأت در مواقع نیاز که دسترسی به روحانی نبوده و نماز جماعت تشکیل می شده، مؤمنین
این حقیر را در به پا داشتن واجبات و ترك محرمات عادل دانسته اند نماز جماعت را به امامت اینجانب برگزار نموده و اینجانب نیز
به دلیل احترام خاصی که براي لباس روحانیت که لباس اجدادم است قائل هستم تنها در موقع نماز جماعت ملبس به آن لباس
مقدس شده ام. بفرمایید آیا از نظر شرعی و عرفی اشکال دارد یا خیر؟ ج : هو العالم ;شرط درنماز جماعت، احراز عدالت امام است
و لباس دخیل نیست، چنانچه مؤمنین شما را عادل می دانند در تشکیل جماعت مجازید، و لباس هم مجازید بپوشید. البته اگر نپوشید
باز هم جماعت صحیح است و پوشیدن هم اشکال ندارد. ضمناً به شما توصیه می شود که اگر بینک و بین الله خود را عادل نمی
دانید اقامه جماعت ننمایید مگر بعد از توبه و تهذیب نفس و تقید به موازین شرعیه، به هر حال التماس دعا دارم. س 132 : در
صورتی که امام جماعت بعد از اتمام نماز متوجه شود که نمازش باطل بوده، مثلا وضوء نداشته یا لباسش نجس بوده، تکلیفش
چیست؟ آیا باید به مأمومین اطلاع دهد؟ ج : هو العالم ;لازم نیست چون نماز مأمومین صحیح است. س 133 : آیا اقتدا کردن به
شخص سنّی در نماز جماعت جایز است. در صورتی که بعد نماز خویش را اعاده کنیم؟ ج : هو العالم ;در غیر صورت تقیه جایز
نیست، در حال تقیه جایز است. ولی اعاده نماز لازم است.
« نماز جمعه »
س 134 : در محله اي از هند فاصله بین دو مسجد به مقدار یک فرسخ و نیم است و در هر دو مسجد، از قبل از سال 1390 هجري تا



صفحه 24 از 90
کنون نماز جمعه با تمام شرایط آن اقامه می شود، لکن الان مدتی است در مسجد دیگري نبز به نام مسجدالحسین (ع) که ما بین
آن دو مسجد واقع شده است و فاصله آن با دو مسجد از طریق متعارف چهار کیلومترونیم است، نماز جمعه اقامه می شود. وقتی که
به امام جمعه مسجد الحسین گفته شد که اقامه نماز جمعه در این مسجد به لحاظ فاصله شرعی جایز نیست و فاقد شرط است، عذر
آوردند که ترك نماز جمعه، باعث سوء ظن از علما و دین می شود و محذور دارد. حال بفرمایید وظیفه شرعی امام جمعه، هیأت
امناي مسجد و مأمومین چیست؟ ج : هو العالم ;در صحت نماز جمعه شرط است که باید بین دو نماز جمعه فاصله کمتر از سه مایل
که یک فرسخ شرعی است، نباشد و هر فرسخ شرعی پنج کیلومتر و نیم است. در صورتی که فاصله کمتر باشد، اگر هر دو امام با
هم شروع به نماز کنند، نماز هر دو باطل می شود. و اگر یکی زودتر شروع کند، نماز او صحیح و نماز دومی باطل است. و چون
نماز جمعه در زمان غیبت واجب عینی نیست،لذا ترك آن به واسطه فقد شرط صحت، باعث سوء ظن نمی شود. در خاتمه معلوم
باشد فتواي ما آن است که در نماز جمعه شرط است که با امام معصوم (ع) یا با اجازه او باشد، و در زمان غیبت مشروعیت نماز
جمعه ثابت نیست، بنابراین باید بنابر احتیاط اگر نماز جمعه خوانده شود، نماز ظهر نیز خوانده شود.
« نماز استیجاري »
: س 135 : کسی که خودش نماز قضا دارد آیا می تواند براي خواندن نماز میت اجیر شود؟ ج : هو العالم ;بلی می تواند. س 136
اگر در اثناء نماز قضاي نیابتی، غفلت حاصل شود و تصور کنیم نماز اداي خودمان را می خوانیم. سپس در رکعت بعد متوجه اشتباه
خود شده و نیت را اصلاح کنیم، آیا نماز نیابتی ما صحیح خواهد بود؟ و اگر بعد از نماز متوجه اشتباه خود شدیم چطور؟ ج : هو
العالم ;در هر دو صورت نماز صحیح است و امتثال همان امري که اول شروع، قصد کرده اید واقع می شود. یعنی نماز قضاي نیابتی
واقع می شود.
« نماز آیات »
س 137 : نماز آیات اگر از خسوف و کسوف باشد وقت اداء وقضا دارد که در رساله هاي عملیه نوشته شده است، ولی اگر از زلزله
اینک سؤال این است که گاهی چند بار زلزله ،« مادام العمر واجب است و هر وقت بخواند اداء است » و غیر آن باشد نوشته شده که
می آید. در این صورت آیا نمازهایی که نخوانده، به نیت اداء بخواند یا به نیت قضاء؟ چون این گونه معروف بود که نمازهاي
گذشته قضا است و نماز آخرین زلزله تا زلزله دیگر اداء است. ج : هو العالم ;به نظر ما یک نماز آیات آن هم به قصد اداء کافی
است و اگر کسی بخواهد احتیاط کند و به عدد زلزله نماز بخواند، همه را به قصد اداء بخواند. س 138 : اینجانب اکنون که پنجاه
سال سن دارم نمی دانم چه مقدار نماز آیات از من قضا شده است، تکلیف من چه مقدار است؟ ج : هو العالم ;به مقداري که یقین
دارید قضا کنید و زاید را لازم نیست، ولی قضا کنید، بهتر است.
« احکام