گروه نرم افزاری آسمان

احکام ازدواج







« راهنمایی و سفارش »
س 286 : براي تسریع در ازدواج چه راهی را پیشنهاد می نمایید؟ ج : هو العالم ;راه صحیح همان است که در روایات بیان شده
است: تسریع در امر ازدواج و کم کردن مهر و تشریفات. س 287 : اینجانب جوانی 23 ساله هستم که بیش از نه سال از عمر خود را
در غرب گذرانده و می گذرانم. اسلام و مذهب حقه شیعه را از هر چیزي مهمتر می دانم. متأسفانه همانند اکثر دوستان خود که در
اینجا هستند خانواده اي مذهبی ندارم و باوردارم که امر مهم ازدواج بر من واجب گشته است، اما نمی دانم که چه باید کنم؟ لطفاً
اینجانب را نصحیت بفرمایید؟ ج : هو العالم ;حتماً ازدواج کنید ولو با دختر مسیحی، که ممکن است آن دختر هم بواسطه شما
مسلمان شود. اما بدون ازدواج ممکن است مبتلا به فعل حرام بشوید. نمی دانم وضع مادیتان چطور است ولی از آن هم نترسید
چون خداوند تعالی وعده داده است که با ازدواج وضعتان بهتر می شود.
« شرایط عقد »
س 288 : دوشیزه بالغه عاقله فاقد ولی شرعی درامر ازدواج مستقل است یا باید رشد وي هم احراز شود؟ ج : هو العالم ;باید رشد هم
احراز شود. س 289 : در مورد سئوال زید عموي دختر حالا ادعا می کند که من از تو اجازه گرفته، عقد دومی را خواندم و بر این
ادعا چند نفر شاهد هم دارد ولی دختر می گوید من قبل از بلوغ وبعد از بلوغ اجازه ندادم و راضی به ازدواج با پسر نابالغ تو نیستم
وشهادت شهود را که از فامیل هاي شما هستند قبول ندارم، قول کدامیک مسموع است بیان فرمایید؟ ج : هو العالم ;چنانچه شهادت
شهود واجد شرایط قبول، هست ادعاء دختر قبول نیست و آن عقد با پسر عموي او صحیح و عقد اخیر او باطل است. س 290 : زید و
عمرو مثلا هر دو برادر صلبی بودند، عمرو فوت کرد و در حالی که او یک دختر نابالغ داشت و زید هم یک پسر نابالغ داشت، زید



صفحه 43 از 90
به خاطر هدف شخصی دختر عمرو را که ولی شرعی نداشت، با پسر خودش عقد انقطاعی بست، بعد از رسیدن به حد بلوغ باز هم
از دختر اجازه گرفته، عقد ازدواج او را با پسر نابالغ خودش بست، ولی او منکر اجازه است و دختر وقتی به حد 14 15 سال رسید،
به میل و رغبت خویش با کسی دیگر که کفو شرعی و عرفی اوبوده ازدواج نموده با او زندگی می کند، کدامیک از عقدهاي ذکر
شده صحیح است. ج : هو العالم ;عقد اول که بی اشکال باطل است. عقد دوم که زید مدعی است با اجازه دختر بعد از بلوغ بوده،
چون دختر منکر اجازه است، چنانچه اثبات نشود، آن هم باطل است. بنابراین عقد سوم که دختر بالغ با میل خود اجراء نموده
صحیح است و آن عقد قبل کأن لم یکن است. س 291 : در همین مورد بعد از متهم کردن شهود از سوي دختر، عموي او با چرب
زبانی و چاپلوسی از دختر تمام مایملک پدرش را به عنوان هبه طلب نموده و هبه نامه تحریر نموده است که شاهد هم دارد و با این
کار دختر را از ارث پدر محروم نموده است. حکم هبه را بیان فرمایید؟ ج : هو العالم ;هبه صحیح است و دختر به عموي خود هبه
نموده و خودش ارث نمی برد. س 292 : اگر شوهر زنی بعد از عقد بمیرد یا شوهرش او را بعد از عقد طلاق بدهد، آیا این زن حکم
باکره را دارد؟ ج : هو العالم ;بلی! حکم باکره را دارد، ولی ما ولایت پدر را بر باکره قبول نداریم، مطلقاً اذن پدر یا جد را لازم
نمی دانیم.
« زنهایی که ازدواج با آنها حرام است »
س 293 : اگر شخصی بخواهد با دختر خواهر یا دختر برادر عیال دائمی اش ازدواج نماید آیا رضایت عیالش لازم است یا خیر؟ ج :
هو العالم ;عقد دختر خواهر یا دختر برادر عیال بدون رضایت همسر، باطل است، ولی اگر عقد کند، بعد او رضایت دهد، صحیح
است. س 294 : اگر شخصی بخواهد با عمه و یا خاله عیالش ازدواج نماید، آیا در این صورت رضایت عیالش لازم است یا خیر؟ ج
: هو العالم ;عقد عمهوخاله عیال بدون رضایت اوصحیح است. س 295 : آیا زن شیعه اثناعشري می تواند با مرد مسلمان سنی
ازدواج کندیاخیر؟ ج : هو العالم ;بلی مانعی ندارد. س 296 : بفرمایید درباره ازدواج دائم یا موقت فرزندان ذکور مسلمان با
دوشیزگان یا بانوان اهل کتاب که به نظر بعضی از علماء بلا مانع است، درباره دختران مسلمان یا جوانان و مردان اهل کتاب چه
اوامري صادر می فرمایید؟ ج : هو العالم ;ازدواج پسران مسلمان با دختران کافر کتابی (یهود، نصاري، مجوس) دائما و متعۀ جائز
است و با کافر غیر کتابی جائز نیست، و ازدواج دختران مسلمان با پسران کافر مطلقاً جائز نیست. س 297 : عقد نکاح بنابر مسلک
سنی درست است یا خیر؟ ج : هو العالم;عقد نکاح بر مسلک سنی فرقی با مسلک شیعه ندارد غیر از اعتبار حضور شهود که در
مسلک حق معتبر نیست ولی بودن شهود مضر نیست.
« نفقه »
س 298 : آیا نفقه زن بعد از عقد وقبل از تصرف به عهده شوهر است؟ لطفاً نظر مبارك را بفرمایید. ج : هو العالم ;چنانچه تمکین
نمی کند ولو عدم تمکین او به مقتضاي قراردادهاي کلی در ضمن عقد ازدواج باشد که مادامی که در خانه پدري است، حق امتناع
از تصرف داشته باشد، نفقه واجب نیست. س 299 : زنی که به عقد ازدواج دائم مردي درآمده، اگر بدون اجازه شوهر منزل
مسکونی را ترك و به خانه پدرش مراجعه کند، آیا ناشزه محسوب می گردد یا خیر؟ ج : هو العالم ;بلی ناشزه است، خصوصاً در
صورتی که مستلزم عدم تمکین از استمتاع باشد. س 300 : چنانچه زن مذکور ناشزه محسوب گردد، آیا در مدت نشوز مهریه و نفقه
به وي تعلق می گیرد یا خیر؟ ج : هو العالم ;در مدت نشوز نفقه ساقط می شود، ولی مهریه باقی است. س 301 : اگر مهریه زن در
مقابل بضع است، نفقه زن در مقابل چه می باشد؟ ج : هو العالم ;قال الله تعالی: الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی
بعض و بما أنفقوا من اموالهم. س 302 : در صورتی که زن در عقد ازدواج شرط کند که زندگی من در قم باشد و مرد تخلف کند



صفحه 44 از 90
آیا نفقه زن ساقط می شود؟ ج : هو العالم ;خیر، ساقط نمی شود.
« مهریه »
س 303 : مردي زنی را به عقد نکاح دائم خود درآورده و مهریه زن به مجرد مطالبه است و شوهر قصد پرداخت مهریه همسرش را
به جهت اداي دین دارد، ولی فعلا از نظر مالی در حدي نیست که بتواند مهریه را یک جا بدهد. آیا می تواند آن را به صورت
قسطی به همسرش پرداخت نماید؟ ج : هو العالم ;بلی می تواند در صورتی که نتواند یکجا بدهد. س 304 : مهر السنۀ که مورد
تأکید پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) بوده است که پانصد درهم باشد، به پول رایج ایران چه مقدار است؟ و آیا پانصد درهم براي
استحباب موضوعیت دارد یا مقصود معادل ارزشی آن است که مجمع البحرین و بعضی فقهاء آن را به پنجاه دینار تقدیر کرده اند ؟
ج : هو العالم ;پانصد درهم مساوي است و زنا با 262 مثقال متداول. چون درهم هفت عُشر مثقال شرعی است و مثقال شرعی سه
ربع مثقال صیرفی است. این از حیث وزن، و اما اگر از حیث قیمت سؤال بشود، اگر قیمت یک مثقال نقره سکه دار را ضرب در این
عدد بزنید، آن معادل مهر السنۀ است، و موضوعیت آن ظاهراً معادل ارزشی آن است. س 305 :خانواده هایی هستند که مهریه
دخترشان را بالاي هزار سکه بهار آزادي قرار می دهند که بعضاً با مخالفت خانواده هاي مقابل همراه است. به نظر حضرتعالی این
مهریه صحیح است؟ و آیا افراط نمی کنند؟ ج : هو العالم ;اشکال شرعی ندارد ولی آداب و رسوم اجتماع را رعایت نمودن بهتر
است. س 306 : در حال حاضر قانونی وضع کرده اند که مهریه را به نرخ روز حساب می کنند. مثلا اگر پنجاه سال پیش مهریه
پانصد تومان بوده است، حالا به نرخ روز دویست هزار تومان محاسبه می شود. قانون مذکور از نظر شرعی چه صورت دارد؟ ج :
هو العالم ;با این نحو مشروعیت ندارد. در عین حال باید به حساب طلا حساب شود. مثلا پانصد تومان در آن وقت چند مثقال طلا
می شود، به همان مقدار از قیمت فعلی طلا پرداخت شود، و باید بنابر احتیاط لزومی مصالحه هم بکنند. س 307 : امروزه براي
ازدواج مهریه هاي سنگینی معین می کنند که توان پرداخت ممکن نیست، آیا زوج ملزم به پرداخت آن است؟ در صورتی که توان
پرداخت ندارد، آیا شرعاً مقصر است، اگر ناگهان مرگ او فرا رسید و اموالی هم نداشته باشد آیا در جهان آخرت مؤاخذه خواهد
شد؟ اگر مرگ زوج ناگهان فرا رسد و اموالی هم نداشته باشد، آیا بر پدر متوفی واجب است مهریه زوجه متوفی را بپردازد؟ یعنی
مثل سایر بدهی هاي متوفی واجب الاداء است؟ ج : هو العالم ;چنانچه زوجه می داند که زوج قدرت پرداخت پیدا نخواهد کرد،
قهراً راضی به ازدواج با عدم اداء این دین می باشد، بنابراین هیچ اشکالی ندارد و به هر حال در آخرت مقصر نیست. و بر پدر او هم
لازم نیست اداء کند مگر آنکه در عقد شرط کنند که اگر پسر نتوانست مهر را بدهد پدر او دین را اداء کند. س 308 : پسري از اول
عمر با پدرش زندگی کرده و در مغازه پدرش کار می کرد، پدر تمام مخارج زندگی پسر و عیال او و تمام هزینه هاي جانبی مثل
هزینه ازدواج، مسافرت، معالجه و غیره را پرداخت نموده است، ناگهان پسر درگذشت. در صورتی که پسر از خود اموالی ندارد و
در کار مغازه اجرتی براي کار پسر تعیین نشده بود، عرفاً هر دو در مغازه کار می کردند تا مخارج زندگی را تأمین نمایند و مغازه
سود آوري غیر مترقبه هم نداشته است، آیا بر پدر واجب است که مهریه زوجه متوفی را بپردازد؟ آیا در صورت عدم پرداخت پدر،
فرزند متوفی در آن جهان مؤاخذه خواهد شد؟ ج : هو العالم ;پسر در آن دنیا مؤاخذه نمی شود، ولی بعید نیست بر پدر اداي دین
لازم باشد چون ظاهر کار آنها این است که در اموال و سود و زیان و مخارج شریکند، از جمله مخارج هم مهریه زن است، در عین
حال باید مصالحه بشود. س 309 : مردي که با زن معقوده خود وطی در دبر کرده و قبل از عروسی او را طلاق داده آیا باید تمام مهر
را بپردازد؟ ج : هو العالم ;بلی تمام مهر را باید بپردازد نه نصف. س 310 : در بعضی مناطق رسم است براي عروس شیربها تعیین می
کنند، آیا گرفتن و دادن شیربها جایز است؟ ج : هو العالم ;بلی، دادن و گرفتن شیربها جایز است.



صفحه 45 از 90
«( متعه (عقد موقت »
س 311 : مردي که متأهل است آیا لازم است جهت متعه نمودن زنهاي اهل کتاب از زوجه مسلمه دائمیه یا منقطعه خود اجازه
بگیرد؟ ج : هو العالم ;ازدواج مرد مسلمان با زن کتابیه مطلقاً جایز است و موقوف به اجازه زوجه مسلمه نیست. س 312 : اگر بعد از
انقضاء مدت متعه مدخوله در دروان عده زوج دوباره یا کراراً او را متعه و عقد موقت کند و بدون دخول و بعد از انقضاء مدت جدا
شود، آیا تکمیل همان عده عقد اول که در آن به او دخول شده براي ازدواج با دیگري کافی است. ج : هو العالم ;بلی کافی است،
ولی باید آن عده تمام شود. س 313 : اینجانب از مقلدین حضرتعالی هستم. چند ماه پیش دختري را با شرایط متعه کردم و بر اثر
مجامعت بکارت او آسیب دید. با اینکه من در معالجه و جراحی او اقدام نمودم، بازهم به حساب آخرتم نگرانم. لذا از محضر
حضرتعالی سؤالاتی را می پرسم: چون خانواده من به هیچ وجه با ازدواج من با این دختر موافق نیستند، اگر این دختر در این شرایط
رها شود، آیا اینجانب مرتکب گناهی شده ام؟ ج : هو العالم ;در صورتی که قبل از متعه کردن و یا قبل از ازاله بکارت وعده
ازدواج دائمی نداده اید، مرتکب گناه نشده اید. س 314 :اگرحرف پدرومادرراکناربگذارموبااوازدواج کنم آیاعاقوالدین می شوم؟
: ج : هو العالم ;چنانچه پدر و مادر از ازدواج شما ناراحت شوند، پس به حکم آیه کریمه در صورت ازدواج گناهکارید. س 315
آیا نفس این کارم که موجب ازاله بکارت او شده اشکال داشته است؟ ج : هو العالم ;مسلماً کار صحیحی نبوده است خصوصاً اگر
بدون رضایت دختر بوده باشد. س 316 : با توجه به اینکه در حین عقد متعه با این دختر به او گفته بودم که من با تو ازدواج نخواهم
کرد و فعلا عقد موقت می خوانم، حال اگر او خودکشی کند آیا من مقصر هستم؟ ج : هو العالم ;خیر مقصر نیستید. س 317 : نظر
به اینکه بکارت او ترمیم شده و او می تواند ازدواج کند، در صورتی که او با شخص دیگري ازدواج کند آیا من در مورد شوهر او
مرتکب گناهی شده ام و لازم است از او طلب بخشش کنم؟ ج : هو العالم ;خیر شما گناهکار نیستید. و لازم نیست طلب بخشش
کنید بلکه طلب بخشش کار خوبی نیست.
« مسائل متفرقه ازدواج »
س 318 : اگر شخصی دو نفر را وکیل کند که صیغه عقد نکاح را در فلان روز بخوانند و بعد از خواندن صیغه عقد در آن روز،
: یک نفر موثق به موکل خبر دهد آیا می توان به خبر او ترتیب اثر داد یا نه؟ ج : هو العالم ;بلی می تواند ترتیب اثر بدهد. س 319
اگر زن بگوید شوهر ندارم و بینه مخالف اوقائم شود، کدام یک مقدم است؟ ج : هو العالم ;بینه مقدم است. س 320 : اگر کسی در
عقد نکاح شرط کند که دو زن می گیرد، آیا به مقتضاي قاعده اولیه این شرط صحیح است یانه؟ و بنابر صحت شرط، آیا فرقی بین
موردي که هر دو را مقارناً بگیرد و موردي که متعاقباً بگیرد هست؟ ج : هو العالم ;شرط صحیح است و فرقی بین دو صورت نیست.
س 321 : در صورتی که زن مهر خود را به زوج مصالحه کند یا ببخشد و با مرد شرط کند که زن دیگر نگیرد، اگر او زن دیگر
بگیرد عقد دومی صحیح است یانه؟ ج : هو العالم ;عقد صحیح است ولی زن خیار تخلف شرط دارد و می تواند آنچه به او داده
است را پس بگیرد. س 322 : دختري که به او تجاوز به عنف و زناي اکراهی شده و در مدت عده جهلا به این مسئله که گرفتن عده
واجب است، متعه شخص دیگر شده، و باز پس از دخول مرد دوم به او و در مدت عقد موقت او، از ترس آبرویش به عقد مرد اولی
درآمده و سپس بدون دخول طلاق گرفته است. حالا مرد دوم سؤال دارد که آیا عقد او صحیح و پا برجا است؟ یا از اصل باطل و
زن بر او حرام ابدي شده؟ لطفاً حکم مسأله را در دو فرض یتیمه بودن دختر و عدم نیاز به اذن ولی و فرض وجود ولی و عدم
استیذان از او بیان فرمایید؟ ج : هو العالم ;زنا عده ندارد، متعه اولی که با مرد دوم است صحیح است و عقد دوم او با مرد اول باطل
است. و در این حکم بین داشتن و نداشتن پدر فرقی نیست. س 323 : اگر دو دختر از ناحیه قسمتی از اندام یا سر، با هم چسبیده



صفحه 46 از 90
باشند و دو بدن دارند، آیا می توانند هر یک معامله یا ازدواج کنند، با آنکه هر یک از آنها دیگري را با خود دارد؟ اگر این دو نفر
پسر و دختر باشند چطور؟ ج : هو العالم ;در معاملات محذوري ندارد، لکن در ازدواج باید رعایت جهات شرعیه بشود.
« فسخ عقد ازدواج »
س 324 : اینجانب حدود پنج ماه است که با خانمی ازدواج کرده ام و به یقین رسیدم که او ناراحتی روحی دارد و مریض می باشد
و قادر به زندگی و خانه داري و زناشویی نمی باشد و خانواده و بستگان او به صورت عوام فریبی او را با مهریه بالا و سنگین
درآوردند. توضیحاً عرض کنم بعد از مدتی که اونامزد من بود من از پدرش خواستم که او را نزد دکتر ببرم، لکن پدرش صراحتاً
سوگند به اسم جلاله خورده وازدکتر بردن او ممانعت کرده و من هم از روي سادگی موضوع را سخت نگرفتم. اما بعد از عروسی
متوجه شدم که او قرص می خورد وبعضی اوقات سرش می سوزد و درد می کند و بیهوش می شود. حال با توجه به این که زوجه
قادر به زندگی و همسرداري نمی باشد و تفاهم در کار نیست، تکلیف شرعی و دینی من چیست؟ ج : هو العالم ;اگر جنون دارد
شما می توانید فسخ کنید و الا راه دیگري جز طلاق نیست و در آن صورت باید مهر را تمام بدهید، ویا آنکه به طریقی او را راضی
کنید که یک مقداري از مهر را به شما ببخشد.
« احکام اولاد و والدین »
س 325 : آیا پایان حضانت والدین طفل صغیر با عروض حالت بلوغ شرعی است یا باید رشد وي هم احراز شود؟ ج : هو العالم;
حضانت غیر از ولایت است،حضانت زمان خاصی دارد و اما ولایت پدر در تصرف در اموال او تا ثبوت رشد بعد از بلوغ ادامه دارد
و در حضانت مادر تا هفت سال بدون فرق بین پسر و دختر حق حضانت را براي او ثابت می دانیم س 326 : شخصی فوت کرده و از
او سه اولادصغیرباقی مانده اندوازطرفی شخص متوفی داراي زوجه و پدر و مادر پیر است، حق حضانۀ این صغیران با مادر است و
حق ولایت آنها بر جد. در صورتی که پدر بزرگ (جد) آنها قادر بر سرپرستی و قیمومیت آنها نمی باشد. آیا حق قیمومیت آنها به
مادر تعلق می گیرد یا خیر؟ ج : هو العالم;حق حضانت بلا کلام براي مادر است. و حق ولایت بر جد. ولی قیمومیت و سرپرستی
لازمه حق الحضانۀ است خصوصاً اگر جد قادر نباشد. به هر حال قیمومیت و سرپرستی در مورد سؤال با مادراست. س 327 : حد و
مرز تأدیب فرزند چه مقدار است بیان فرمایید؟ ج : هو العالم ;در باب حدود، اعمال موجب حد به طور مختلف روایت شده است و
س 328 : اگر دو برادر بخواهند « احکام محرمیت و شیردادن » . اما در غیر آن باب در روایات تا حد پنج ضربه زدن را اجازه داده اند
زنهاي همدیگر برایشان محرم شوند به چه سببی می توانند محرم شوند؟ ج : هو العالم ;چنانچه مادر زن هر کدام زن دیگري بشود
هر کدام به شوهر دیگري محرم می شود. س 329 : شخصی سه زن دارد که یکی صغیره است، در صورتی که دوزن دیگر، هر دو به
صغیره شیر بدهند، آیا هر سه زن به مرد حرام می شوند؟ ج : هو العالم ;زنی که اول شیر بدهد، چنانچه به آن دخول شده است،
مرضعه و طفل هر دو به او حرام می شوند و مرضعه دوم حرام نمی شود. واگر به مرضعه اول دخول ننموده، حکم مرضعه ثانیه در
صورتی که شیردادن درحال زوجیت صغیره بوده است، حکم مرضعه اولی می باشد. س 330 : بنام خدا ;لطفا حکم شرعی شیر
خوردن مرد را از پستان همسرش بیان فرمایید؟ ج : هو العالم ;جائز است.
« احکام