گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
شاهنامه فردوسی
جلد سوم
احکام نماز





آمادگی و حضور قلب
س 61 : براي تمرکز فکر و حضور قلب در نماز چه توصیه اي می فرمایید؟ ج: هوالعالم، توجه به خدا و فطرت او.



صفحه 18 از 80
توشه دنیا و آخرت
س 62 : خواهشمند است ما را و خانواده هاي ما را با نصیحتی که مفید دنیا و آخرت باشد رهنمون شوید؟ ج: هوالعالم، شخصی از
وفقکم الله تعالی ارضاته. .« مقید به نماز اول وقت باشید » : رسول خدا (ص) چنین تقاضایی کرد، حضرت فرمود
مکان نمارگذار
س 63 :نمازخواندن درمنزل پدر ومادر، برادر وخواهر، عمو وعمه، دایی وخاله ودوست، بدون اذن جایز است یاخیر؟ ج: هوالعالم،
اگر برفرض جایز باشد درصورت جهل به رضایت است وبا علم به عدم رضایت جایز نیست . س 64 : بهترین مکان عبادت ونماز
خواندن، براي زنان کجامی باشد؟ ج: هوالعالم، خانه او. س 65 :طبق روایت ((مسجد المراه بیتها)) که نماز زن درمنزل افضل از جاي
دیگر است بفرمایید آیا این روایت شامل می شود موردي را که زن درحرم باشد نماز جماعت برقرار شود. ؟ ج: هوالعالم، بلی،
روایت عام است س 66 : از روایات استفاده می شود استحباب زیارت پیامبر اکرم وامامان وامام زادگان وباتوجه به روایت ((مسجد
المراه بیتها))بفرمایید آیا استحباب زیارت پیامبر وامامان وامام زادگان براي زنها هم هست یانه؟ ج: هوالعالم، بلی هست، ولی نماز
در خانه ثوابش بیشتر است از نماز درمسجد.
ترتیب بین نماز ظهر و عصر
س 67 :شخصی که نماز ظهر را خوانده، بعد از شروع درنماز عصر، یقین حاصل کرد که نماز ظهرش باطل بوده است در این صورت
چه وظیفه اي دارد ؟ چه اینکه بین دو نماز مطلبی بجا آورده باشد وچه مبطل بجا نیاورده باشد؟ ج: هوالعالم،وظیفه او آن است که
در نیت عدول کند به نماز ظهر وبه آن عنوان تمام کند بعد نماز عصر بخواند،... وفرقی بین دو مورد ذکر شده نیست.
تکبیره الاحرام
س 68 :بفرمایید درنماز فریضه بعد از گفتن تکبیرة الاحرام این کلمات را خواندن کما اینکه شیخ مفید (ره)، شیخ صدوق (ره) وشیخ
طوسی (ره) بیان فرموده اند از نظر جنابعالی چه صورت دارد؟ وآن کلمات عبارت است از ((وجهت وجهی للذي فطر السموات
والارض حنیفا مسلما علی ملۀ ابراهیم ودین محمد وولایت علی امیر المومنین علیهم السلام ومالنا من المشرکین)). ج: هوالعالم،
ادعیه اي که درنماز بعد از تکبیرة الاحرام وقبل از آن، خوانده می شود درکتب فتاوي از جمله عروة الوثقی نقل شده است وچون از
حضرات معصومین علیهم السلام است هیچ حرفی نیست. اما زیادي بر آنها که روایتی متضمن آن نباشد به قصد ورود تشریع است،
وبه قصد مطلق دعا وذکر قبل از تکبیرة الاحرام جائز است، وبعد از تکبیرة الاحرام چنانچه صدق ذکر ودعا بکند همین حکم را دارد
والا مبطل نماز است .
قیام
س 69 : اگر کسی به خاطر عذري همانند پادرد وکمر درد نمی تواند ایستاده نماز بخواند وبر صندلی نشسته نماز می خواند وروي
میز سجده می کند آیا بعد از اینکه عذرش برطرف شد وخوب شد لازم است نمازهایش را قضا کند یانه؟ ج: هوالعالم، قضاء لازم
نیست .
قرائت



صفحه 19 از 80
س 70 : اگر تنوین ونون ساکن به کلمه اي که بایکی از حروف (یرملون) شروع می شود برسد آیابه نظرمبارك شما اوغام واجب
است یا خیر؟ ج: هوالعالم، واجب نیست س 71 : اگر نمازگزار بعد ازخواندن سوره حمد شک کرد که آیا فلان آیه از سوره حمد را
قرائت نموده یانه، بفرمایید قاعده تجاوز جاري می شود یاخیر؟ ج: هوالعالم، بلی، قاعده تجاوز جاري است. س 72 :اگر براي نماگزار
قبل از رسیدن به حد رکوع، ظن قوي به غلط بودن آیه یا کلمه اي از قرائت حمد، حاصل شود آیا حکمش حکم شک است یااینکه
حکم شک نیست وباید درمورد ظن به غلط، دومرتبه بخواند؟ ج: هوالعالم، حکم شک ندارد بکله باید دو مرتبه خوانده شود .
س 73 : در فرض سؤال قبلی، اگر یقین به غلط بودن آیه یاکلمه اي از حمد حاصل شود وظیفه چیست؟ ج: هوالعالم، لازم است آیه
تکرار شود. س 74 : درفرض دو سؤال سابق، در دو صورت ظن قوي یایقین به غلط بودن آیه یا کلمه اي از حمد، اگر آیه تکرار شود
بفرمایید براي زیاد شدن مابقی حمد وسوره بعد از آن واحیانا قنوت، سجده سهو لازم است یاخیر؟ ج: هوالعالم، سجده سهو لازم
نیست.
قنوت
س 75 : درقنوت نماز واجب آیامی توان به زبان غیر عربی از خداوند متعال حاجت خواست؟ ج: هوالعالم، خلاف احتیاط لزومی
است
سجود
س 76 :نمازگزاري که میتواند ایستاده نماز بخواند وطبق معمول رکوع نماید لکن نمی توان بنشیند ومواضع سبعه را به زمین بگذارد
وسجده نماید بفرمایید جراي انجام سجده وظیفه اش چیست آیا درحال ایستاده براي سجده ایماء نماید یا بر صندلی نشسته وبر روي
میز جلواش مهر بگذارد وسجده نماید ودستها رانیز به میز قرار دهد؟ ج: هوالعالم، درحال ایستاده، پس ازرکوع، سجده را به نحو
ایماء انجام دهد و گذاشتن مهر هم به پیشانی لازم نیست، البته ضرر هم ندارد. س 77 : کسی که بعلت مریضی نمیتواند طبق معمول
سجده کند وبر صندلی نشسته، روي میز مقابلش مهر قرار داده سجده میکند آیابعد از خوب شدن، لازم است نمازهایش را قضا
نماید ؟ ج: هوالعالم، قضا لازم نیست
چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است
س 78 : سجده بر انواع کاغذ ( سفید، رنگی، روغنی، پوستر، دستمال کاغذي ،قوطی کبریت ) ونیز بر پوست میوه جات ازجمله
سیب، پرتقال، هنداونه، گردو،نارگیل وخرزه چه حمکمی دارد؟ ج: هوالعالم، کاغذي که بدانید متخذ است ازما یصح السجود علیه،
جائز است سجده بر آن ولا احوط ترك سجده برآن است.وسجده بر پوست میوه جات جائز است ولی درخصوص خیار وسیب جائز
نیست چون آنهاخوراکی است
تشهد
س 79 : تربت هاي فعلی که ازکربلا می آورند آیا حکم تربت داخل حایر را دارد؟ ج: هوالعالم، براي خوردن خیر چون موضوع طین
قبر الحسین علیه السلام است، ولی براي نماز بلی. س 80 :حدد حایر حسینی از کجا تاکجا است لطفا بیان فرمایید ؟ ج: هوالعالم،
روایات مختلف است متیقن روضه مقدسه است که مبدااولی محلی که بعد از در رواق است. س 81 :مهر کربلا به چاه دستشوئی



صفحه 20 از 80
افتاده وبیرون آوردنش امکان پذیر نیست بفرمایید اگر مستهلک شود چه حکمی دارد واگر مستهلک نشود، تخلیه چاه لازم است یا
خیر؟ ج: هوالعالم، در صورت استهلاك هیچ اشکالی ندراد وتخلیه چاه هم مورد ندارد، ودر صورت عدم استهلاك چنانچه ممکن
است با تخلیه مهر را بیرون آورد، خوب است و الا اثر ندارد. س 82 : در مسافر خانه ها وخانه هاي کربلا که درحریم حسینی قرار
دارند دستشویی وتوالت درست کرده اند خاك زمین آنها بامهر چه فرقی دارد؟ ج: هوالعالم، سیره متشرعه وعمل علماء وفقهاء دال
است بر جواز، فارق بین آن دو همین است.
تشهد
س 83 :گفتن عبارت ((وعجل فرجهم)) بعد از صلوات در تشهد نماز واجب یا مستجب به چه قصدي، جائز است، به قصد ورود،
به قصد دعا، به قصد رجاء؟ ج: هوالعالم، به قصد دعا.
سلام
س 84 :درنماز واجب، درسلام بعد از ((السلام علیک ایها النبی ورحمۀ الله وبرکاته)) خواندن ((السلام علی الائمۀ الهادین
المهدیین))چه حکمی دارد؟ ج: هوالعالم، السلام علی الائمۀ الهادین المهدیین، دلیل مخصوص ندارد چنانچه بخواهند اظهار ارادت
به ائمه کنند به آن نحوي که درعروة الوثقی ذکرشده است که در السلام علینا وعلی عباد الله الصالحین قصد تحیۀ حقیقه نکنند
بلکه خطور به بال باشد انبیاء وائمه وحفظه خوب است
تعقیب نماز
س 85 :بعضی از هیئت هایی که در مسجد مافعالیت می کنند بعد از ذکر صلوات وعجل فرجهم، می گویند ((یاعلی)) بفرمایید چه
: صورتی دارد؟ ج: هوالعالم، من دراین جمله احتمال خلاف نمی بینم، کلمه ((یاعلی))براي مشکل گشائی بسیار مؤثر است س 86
در بعضی از هیئت ها بعد از اینکه نام مقدس حضرت علی علیه السلام برده می شود حضار می گویند ((هو)) این عمل چه صورت
دارد؟ ج: هوالعالم، کلمه فی نفسه اگر شعار صوفیگري غیر صالح نباشد - عیب ندارد به شرط رمز شرك هم نباشد.
مبطلات نماز
س 87 :اگرنمازگزار در حال نماز به ساعت مچی نگاه کند یا به شخصی اشاره کند ویا پیراهن وشلوارش ر از تنش بیرون آوردآیا
موجب بطلان نماز می شود یانه، آیا مکروه است یا نه؟ ج: هوالعالم، چنانچه فعل کثیر نباشد وبا صورت نماز عرفا منافی نباشد حرام
نیست وموجب بطلان نمی شود، ولی هر فعلی درنماز که موجب عدم توجه کامل باشد مکروه است. س 88 : درحال نماز خواندن
دعاي ((اللهم انی اسئلک بحق فاطمه وابیها وبعلها وبینهاوالسر السمتودع فیها)) چگونه است؟ ونیز نام بردن انبیاء یا چهارده معصوم
در حال نماز چگونه است؟ وبفرمایید سلام کردن بر انبیاء یا چهارده معصوم دربین نماز با خواندن همانند زیارت عاشورا ودعاي
توسل چه حکمی دارد ؟ ج: هوالعالم، اگر ذکر ودعا مانند ((اللهم انی اسئلک...))باشد اشکال ندارد. واگر اسم انبیاء یا ائمه علیهم
السلام را ببرد ودر سلام به آنان قصد دعاءبالسلامۀ داشته باشد اشکال ندارد، ونیز بردن اسم نیتی که در قرآن است به قصد قرآنیت
جایز است، واما غیر اینها جائز نیست.
شکیات نماز



صفحه 21 از 80
س 89 :بفرمایید اگر نمازگزار در حال جلوس شک کند که جلوس بعد از سجده اول است یا جلوس بعد ازنماز، چه باید کرد؟ ج:
هوالعالم، باید بنا بگذارد که جلوس بعد از سجده اول است س 90 :اگر بعد ازنماز عصر شک کند که آیا نماز ظهر راخوانده یا خیر؟
وظیفه چیست واگر در بین نماز عصر شک کند چی؟ ج: هوالعالم،اگر بعد از نماز عصر شک کند در خواندن نماز ظهر، اعتناء به
شک نکند اگر در اثناء نماز عصر شک کند باید عدول کند به ظهر وبعد نماز عصر را بخواند س 91 :اگرشخصی در حال قرائت
نماز فراموش کند که چه نمازي می خواند وحمد وسوره را به حال شک ادامه می دهد تا اینکه بعداز حمد متوجه می شود که چه
نمازي بودهواحتیاطا حمد وسوره را تکرار می کند، لطفا بفرمایید: اولاخواندن حمد باحالت شک در اینکه چه نمازي است چه
صورتی دارد؟ ثانیاتکرار حمد حکمش چیست؟ ج: هوالعالم، خواندن حمد در حال شک اگر به قصد قرآن باشد اشکال ندارد،
بنابراین بعد از توجه به آن نماز خاص باید حمد را دو مرتبه بخواند س 92 : اگر نمازگزار شک کند بین رکعت اول ودوم وبا حالت
شک نمازش را ادامه می دهد واز طرفی هم قصد می کند نمازش را بشکند چون شک بین یک ودو باطل است ولی قبل از
شکستن نماز یادش آید که در چه رکعتی است بفرمایید آیانماز او صحیح است؟ ج: هوالعالم، چنانچه ادامه نماز به قصد امر جز می
باشد نماز باطل است واگر به قصد احتمال امر باشد ظاهرا نماز صحیح است، ولی مراعات احتیاط اولی است س 93 :کسی که درنماز
چهاررکعتی بین رکعت دو وسه شک دارد ونیز شک دارد که حدوث شک بعداز اکمال سجدتین بوده یانه؟ نمازش چه حکمی
دارد ؟ ج: هوالعالم،نمازش باطل نیست وصحیح است چنانچه شک بعد از دخول در فعل دیگر یا رکعت دیگر باشد س 94 :حکم
شک بین سه وچهار وپنج در غیر ازحال ایستاده مثلا در حالی که نشسته، درحال رفتن به سجده، در سجده اول یا دوم، وبعداز
سجدتین در رساله عملیه نیامده است، تقاضا می شود بیان فرمائید؟ ج: هوالعالم، به نظرمن نماز باطل می شود، چون شک ذکر
شده مرکب از سه شک است یکی از آنها شک بین سه وپنج است که اگر در حال قیام نباشد نماز را باطل می کند. س 95 : کسی
که برایش در نماز شک بین دو وچهار پیدا شد وبعد ازنماز مشغول دو رکعت نماز احتیاط شد، در حال نماز احتیاط شک قبلی او
منقلب شد به سه وچهار، بفرمایید آیا یک رکعت نماز احتیاط دیگر لازم است یا خیر؟ ج: هوالعالم، ظاهراً لازم نیست چون سک
اول از بین رفته وشک دوم شک بعد از فراغ است ومورد قاعده فراغ س 96 :شخصی که براي حفظ عدد رکعات از نشانه اي استفاده
می کند ولی نه تنها وجود نشانه شک او را بر طرف نمی کند بکله گاهی شک می کند که از نشانه درست استفاده کرده یانه،
حکم شک هاي او چیست، آیا تنها اعتماد به نشانه کند وبه شکش اعتناء نکند؟ ج: هوالعالم، چنین شخصی یقیناً کثیر الشک است
نباید اعتناء کند به شکش. س 97 :شخصی که درنماز کثیر الشک است وبراي حفظ عدد رکعات ازنشانه اي استفاده می کند، آیا به
نشانه اعتماد کند یا به حکم کثیر الشک عمل کند ؟ ج: هوالعالم، بید به حکم کثیر الشک عمل کند . س 98 :کسی که کثیر الشک
است آیا به کثیر النسیان در موضوع ویادر حکم فرق دارد؟ ج: هوالعالم،بلی فرق دارند، کثیر النسیان غیر حکم ناسی حکمی ندارد.
س 99 :شخصی که وطیفه اش یک رکعت نماز احتیاط است به علت شک بین سه وچهار لکن بعد ازنماز، فراموش می کند نماز
احتیاط بخواند وبعد از تسبیح حضرت زهرا( سلام الله علیها) یادش می آید و فورا نماز احتیاط را می خواند آیا کفایت می کند یا
نمازش را اعاده کند؟ ج: هوالعالم، کفایت می کند.
سجده سهو
س 100 :تکبیر گفتن براي سجده سهو چگونه است ؟آیا شرط است ولازم یا مستحب یاجایز ؟ ج: هوالعالم، مشروعیت تکبیر بر غیر
امام معلوم نیست، واجب یقینا نیست، بنابراین اگر خواست بگوید به قصد رجاء مطلوبیت بگوید س 101 : اگر شخصی سهوا در
سجده سهو، ذکر سجده نماز را بگوید وبعد از سر برداشتن از سجده یادش بیاید حکمش چیست ؟ ج: هوالعالم، وجوب ذکر در
سجده سهو مبنی بر احتیاط است. ولکن بر تقدیر وجوب، ذکر سجده نماز کافی نیست باید ذکر مخصوص بخواند.



صفحه 22 از 80
نمازشب
س 102 :نسبت به چهل مؤمن که درنماز وتر دعا می شوند آیا دلیل یاعرفی وجود دارد بر ترجیح وتقدیم مؤمن متدین بر غیر متدین؟
مرد برزن؟ ج: هوالعالم، اینجا مورد مراجعه به دلیل عقلی وعرفی نیست بلکه متعین رجوع به دلیل شرعی است که رواتی است شیخ
طوسی در مصباح المتهجد آورده ((ثم ید عولاخوانه المؤمنین ویستحب آن یذکر اربعین نفسا(رجلا) فجازا علیهم)) وبه مقتضاي
اطلاق روایت فرقی بین متدین وغیرمتدین نیست، گرچه صریح روایت اختصاص دعا به امت وغیر مؤمن را شمال نمی شود. واما در
مورد مرد وزن، نسخه هاي روایت مختلف است مفاء بعضی از نسخ اختصاص دعا به مرد امت ومفاء بعضی زا نسخ دیگر اطلاق
وعدم فرق بین مرد وزن است.
نماز مسافر
س 103 :کسی که به صورت غیر طبیعی طی مسافت کند مثلا زمین زیر پایش بچرخد یا باطی الارض حرکت کند وبه جایی برود که
مسافت شرعی است آیا نمازش شکسته می شود؟ ج: هوالعالم، خیر، شکسته نمی شود چون صدق مسافر نمی کند . س 104 :حکم
نماز وروزه کسانی که هرروز یا هفته اي یک روز ویا ده روز یکبار مسافرت می کنند امثال طلاب، دانشجویان، سربازان، کارمندان،
اساتید، خلبانانو... چگونه می باشد؟ ج: هوالعالم،هرکسی که در سفر نماز تمام باید بخواند چنانچه در جائی ده روز بماند براي سفر
اول باید شکسته بخواند،واگر کمتر از ده روز بماند خلبان وراننده نمارشان تمام است وروزه آنها صحیح است، اما نسبت به دیگران
من احتیاط می کنم مرجع دیگري رجوع شود س 105 :کسی که شغلش سفر است همانند راننده کامیون، اگر در سفرش یک روز یا
دوروز به دیدار فامیل برود ویامکان زیارتی توقف کند آیا به وظیفه سفر همیشگی اش ضرر می رساند یا خیر ؟ ج: هوالعالم،چنانچه
در همان سفرکار، چنین می کند مضر نیست . س 106 :بفرمایید آیا تحصیل کردن شغل است یانه ؟ ج: هوالعالم،بلی شغل است .
س 107 :اشخاصی که شغلشان هم در سفر است و هم در حضر، بفرمایید تکلیف نمازشان در سفر چیست؟ و اگر چنانچه نمازشان در
سفر تمام است در بین راه چه وظفه اي دارند؟ ج: هوالعالم،در سفر نمازشان تمام است و در بین راه هم چون سفر شغلی است تمام
باید بخوانند. س 108 :اگر صاحب ماشین احتمال بدهد و یا بداند مسافر براي کار حرامی سفر می کند آیا سوار کردنش جایز است؟
و کرایه گرفتن چه صورت دارد؟ ج: هوالعالم، چون سوار کردن علت تامه فعل حرام نیست جائز است و گرایه دریافتی هم حلال
است. س 109 : مسافري که در محلی به مدت ده روز اقامت کرده آیا می تواند براي یکی، دو ساعت، از آنجا به کمتر از مسافت
شرعی بیرون رود؟ ج: هوالعالم، چنانچه از اول صقصد بیرون رفتن نداشته باشد بیرون رفتن حتی شب هم بیرون باشد مضر به قصد
اقامت نیست. س 110 : مریضی که بیهوش است او را از شهري به شهر دیگر منتقل می کنند. چنانچه مریض به هوش آمد با توجه به
اینکه قدص سفر نداشته، حکم نماز و روزه اش چیست؟ قصر است یا تمام؟ و در حال برگشتن از آنجا چطور؟ ج: هوالعالم، چنانچه
سفر به حد مسافت باشد بلی، وظیفه اش قصر است، چون شرط سیر موجب قصر، اختیاري بودن نیست. س 111 : چنانچه مبدا و
مقصد سفر مسافر مسافت شرعی نباشد ولی مسافر در بین راه با نیت قبلی، به سمت راست یا چپ جاده مسافتی را طی کند و بعد
برگردد به جاده اصلی و ادامه راه خود بدهد پس مجموع راه اصلی و انحرافی به حد مسافت شرعی گردد ال بفرمایید این سفر با
انضمام راه انحرافی مسافت شرعی می شود یا نه؟ ج: هوالعالم، بلی (نماز شکسته است چون) میزان در قصر بعد از وطن نیست بلکه
میزان سیر است. وطن س 112 : آیا انسان می تواند در وطن براي خود اختیار کند یا نه؟ ج: هوالعالم، دو وطن بلی، که بنا داشته باشد
در هر کدام از دو محل شش ماه به قصد توطن بماند. س 113 : شخصی که از محل زادگاهش به شهر دیگري رفته و زندگی می
کند و نمی خواهد دوباره به بادگاهش برگردد لکن در آنجا سهمی از منزل ارثی پدرش را مالک است بفرمایید حکم نماز و روزه



صفحه 23 از 80
اش در محل زادگاه در صورتی که قصد اقامه ده روز نکند چیست؟ ج: هوالعالم، مادامیکه اعراض نکرده است و احتمال می دهد
بعدا براي زندگی به آنجا برگردد نماز او تمام است و روزه را هم باید بگیرد ولو قصد اقامه ده روز نکند، و ملک داشتن هم شرط
نیست.
نماز قضاء
س 114 :زنی که جنب بوده و غسل جنابت را فراموش کرده و با این حال مدتی نماز خوانده، و در همین اثناء هم غسل حیض نموده
است بفرمایید: وظیفه او نسبت به نمازهایی که در این مدت خوانده چیست؟ ج: هوالعالم، آنچه که بعد از غسل حیض خوانه صحیح
است. س 115 :دختري هستم که چندین سال بعد از سن تکلیف دست به خود ارضائی زده ام و چون مسئله را نمی دانستم در اینچند
سال بدون غسل نماز و روزه ام را بجا آوردم تا اینکه چند روز پیش که به مجلس روضه رفتم آخوندي پیرامون همین مطلب مسئله
میگ فت، یکه خوردم و فهمیدم نماز و روزه هاي من اشکال داشتند حال از جنابعالی می پرسم با اینکار قبیح و اشتباهی که از روي
بی عقلی کرده مام، تکلیف این همه سال از نماز و روزه ام چیست؟ چه مقدار لازم است؟ و آیا کفاره هم دارد؟ ج: هوالعالم، روزه
هایتان قضاء و کفاره ندار، و اما نمازها، اگر با خود ارضائی نی خارج شده باشد باید آنها را قضاء کنید. و اگر منی خارج نشده
باشد آنها هم قضاء ندارد، و به هر حال اگر غسل حیض کرده باشید آن غسل کفایت از غسل جنابت می کند، بنابراین آن اعمال
قبیحی که قبل از غسل حیض کردید از ناحیه روزه و قضاء نماز هیچ اشکالی ندارد. س 116 : نمازهایی بسیاري از من ترك شده که
حدود و مقدار آن از ذهنم رفته و نمی دانم چه مقدار بوده، بفرمایید تکلیفم چیست؟ و در ضمن حدیثی در کتاب... پیرامون
دستوري براي نمازهاي قضایی که فراموش شده اند از رسول خدا (ص) نقل شده: هر کس نمازش ترك کند از روي عمد یا
جهالت و نداند چه مقدار باید قضا کند پس شب دوشنبه پنجاه رکعت نماز بخواند و بعد در روز دوشنبه روزه بگیرد و در وقت ظهر
نیز پنجاه رکعت نماز بخواند و بعد از اتمام نمازها صد مرتبه استغار کند، این عمل معادل صد سال نماز قضاء، حساب می شود آیا
می شود این دستور اکتفا کرد؟ ج: هوالعالم، نمازهاي قضا شده همه را باید بخوانید، نهایت امر، آنچه را فعلا می دانید و یقین دارید
انجام دهید. و اما روایت مذکور یا هیچ مجتهدي قبول ندارد. س 117 : کسی که در وقت مختص نماز عصر، به جاي اینکه نماز عصر
بخواند، عمدا نماز عصري که به عهده اش است را رها کند و نماز قضا بخواند قضاي نماز عشاء یا غیره به نحوي که نماز قضاء
تمام شد وقت نماز عصر هم تمام شود آیا چنین کاري جایز است یا نه؟ ج: هوالعالم، تکلیف جایز نیست ولی اگر این کار خلاف را
انجام داد نماز قضاي او جایز است وضعا - یعنی صحیح است.
نماز قضاي پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است
س 118 : با اینکه در روایت است فرزند اکبر قضاي نماز و روزه پدر را بجا آورد با اینعبارت یقضی عند اکبر ولده، و کلمه اکبر افعل
التفضیل است حال بفرمایید اگر شخصی تنها یک پسر دارد و افعل التفضیل بر او صدق نمی کند آیا نماز و روزه پدر بر این پسر
واجب است یا نه؟ ج: هوالعالم، بلی واجب است. س 119 : اگر نماز پدر که به عهده پسر بزرگتر است توسط او بجا آورده نشود آیا
پسر کوچکتر می تواند آن را بجا بیاورد؟ ج: هوالعالم، لی میتواند، ولی لازم نیست به آن گونه که بر پسر بزرگ لازم است.
س 120 : پدري که مقید به اقامه نماز یومیه نمی باشد آیا بعد از مرگش قضاي تمام نمازهاي مدت عمرش بر پسر بزرگتر واجب
است؟ ج: هوالعالم، آنچه ثابت شود فوت آن ولو عمدي باشد بر پسر بزرگتر واجب است.
نماز جماعت



صفحه 24 از 80
س 121 : هر گاه در نماز جماعت ماموم به گمان اینکه امام تکبیرة الاحرام را گفته و یا از روي سهو، پیش از امام جماعت، تکبیرة
الاحرام را بگوید وظیفه اش چیست؟ ج: هوالعالم، نماز ماموم فرادي می شود، و اگر بخواهد جماعت بخواند عدول کند به نافله و
آن را قطع کند یا تمام کند. س 122 : اگر شخصی بعد از اتمام نماز جماعت متوجه شود که متصل به امام جماعت نبوده است،
نمازش چه حکمی دارد؟ ج: هوالعالم، اشکال ندارد، نمازش صحیح است. س 123 : طلبه اي هستم که در منطل پدرم زندگی می
کنم و پدرم نیز طلبه است و رسم منزلمان این است که اعضاي خانواده با پدرمان نماز جماعت می خوانند و عدالت پدرم محرز
است لکن وضو و قرائت او را صحیح نمی دانم و محترمانه به او تذکر دادم ولی او نیز قطع دارد که وضو و قرائتش صحیح است، با
این حال اگر اتدا نکنم پدر و مادرم متاذي و ملول می شوند واگر اقتدا کنم، مشکل می بینم لطفا مرا راهنمایی فرمایید؟ ج:
هوالعالم، اگر تالی فاسدي بر نخواند مترتب می شود گاهی بخوانید و بعد اعاده کنید احتیاطا. س 124 : بعد از نماز جماعت آیا دست
دادن مامومین به همدیگر جایز است؟ ج: هوالعالم، بلی، جایز است. س 125 : در جایی که نماز جماعت منعقد است نماز فرادي
خواندن چه حکمی دارد؟ ج: هوالعالم، چنانچه عنوان تفسیق منطبق نباشد اشکال ندارد.
مصافحه بعد از نماز جماعت
س 126 : در کتاب بحارالانوار و سفینۀ البحار ماده عرج و صفح حدیثی از کتاب (سعد السعود سید بن طاوس، نقل کرده اند به
این مضمون: رسول خدا (ص) در شب معراج با ابراهیم خلیل و ملائکه نماز جماعت اقامه کرد و بعد از نماز با جبرئیل و ابراهیم
مصافحه کرد... آیا حدیث مزبور دلیل استحباب مصافحه بعد از نماز می شود؟ ج: هوالعالم، بلی، نقل معصوم (ع این عمل را دلیل
بر استحباب آن است. امام جماعت س 127 : صبی ممیز آیا می تواند براي اطفان دیگر اعم از ممیز و غیر ممیز نماز جماعت بخواند؟
ج: هوالعالم، بلی جماعت صحیح است. س 128 : در نماز جماعت آیا می شود به صبی ممیز یا شخص معلول اقتداء کرد؟ ج:
هوالعالم، اقتداء بالغ به غیر بالغ جایز نیست ولی اقتداء غیر بالغ به غیر بالغ جایز است. و اقتداء معلول به معلول مثل خودش جایز
است، ولی اقتداء غیر معلول به معلول جایز نیست مگر در موارد خاصه. س 129 : در یک شهرك مسکونی سه مسجد وجود دارد که
در یک مسجد توسط شخص روحانی نماز برگزار می شود و در دو مسجد دیگر توسط اشخاص غیر معمم، بفرمایید با وجود نماز
جماعت توسط روحانی، می شود بغ غیر معمم اقتداء کرد؟ ج: هوالعالم، در نماز جماعت شرط نیست که امام معمم باشد؟ پس
چنانچه دسیسه اي براي اهانت به عمامه در کار نباشد اقتداء به غیر معمم جایز است. س 130 : در مسجدي که امام جماعت روحانی
دارد لکن به علت کهولت سن و ناتوانی، فرد غیر مععمم را براي امامت معرفی می کند آیا می توانیم بر او اقتداء کنیم؟ ج: هوالعالم،
بلی، می توانید اقتداء کنید. س 131 : آیا در مسجدي که روحانی نداشته باشد می توان نماز جماعت توسط شخص غیر معمم برگزار
: کرد؟ ج: هوالعالم، بلی، می توان توسط شخص غیر معمم جماعت برقرار کرد با رعایت شرط جماعت که عادل بوده است. س 132
آیا امام جماعت می تواند براي خواندن نماز جماعت وجهی بگیرد؟ ج: هوالعالم، خیر، جایز نیست. و چنین شخصی نماز پشت سر
او نهر شده است. س 133 : اگر کسی از روي جهل در غیر مورد تقیه، اقتدا به نماز جماعت اهل سنت کرده، بعد حکم مسئله را
فهمیده. آیا نمازهایی که خوانده صحیح است یا اعاده کند؟ ج: هوالعالم، اگر رکنی اضافه نکرده باشد نمازش صحیح است اعاده و
قضاء ندارد. س 134 : حکم امامت جماعت شخص غیر روحانی را شرعا بفرمایید؟ ج: هوالعالم، بلی جایز است.
نماز جمعه
س 135 : آیا اقامه نماز جمعه بدون اذن مجتهد جامع شرایط جایز و رواجع است یا خیر؟ ج: هوالعالم، به نظر ما با اذن مجتهد جامع
شرایط هم، در زمان غیبت معلوم نیست راجع باشد و لذا گفته ایم که اگر کسی نماز جمعه خواند مقتضاي احتیاط لزومی آن است



صفحه 25 از 80
که نماز ظهر هم بخواند و یا اینکه میتواند به مجتهد دیگر رجوع کند. س 136 : نماز جمعه در عصر غیبت چه حکمی دارد و
جنابعالی چه توصیه اي می فرمایید؟ ج: هوالعالم، به نظر ما مجزي از نماز ظهر نیست، و اگر خوانده شود باید بنابر احتیاط لزومی
نماز ظهر را هم بخواند.
نماز استیجاري
س 137 : کسب و امرار معاش از طرق اجرت نماز و روزه استیجاري آیا مرغوب است یا مرجوع؟ ج: هوالعالم، هیچ اشکالی ندارد؟
س 138 : رفع شبهه اکتساب با نماز و روزه استیجاري چگونه می شود؟ آیا قصد اکتساب با قصد قربت تنافی ندارد؟ ج: هوالعالم،
خیر، تنافی ندارد چون قصد اکتساب از قبیل داعی بر داعی است. س 139 : در صورتی که موجر در نماز استیجاري شرط کند که با
اذان و اقامه خوانده شود آیا اجیر می تواند به اذان و اقامه نماز جماعت اکتفاء کند یا نه؟ ج: هوالعالم، بلی می تواند، مگر آنکه
موجر تصریح کند به اکتفاء نکردن به اذان و اقامه نماز جماعت. س 140 : اینکه زنی نماز استیجاري از میت مرد بخواند به نظر
حضرتعالی آیا جایز است یا نه؟ ج: هوالعالم، بلی جایز است، ولی در جهر و اخفات لازم است زن به وظیفه خودش عمل کند یعنی
در نماز جهري که بر مرد لازم است جهر بخواند بر او لازم نیست بلکه مخیر در جهر و اخفات است.
نماز آیات
س 141 : نماز کسوف و خسوف تا چه زمانی اداء است؟ ج: هوالعالم، از اول گرفتن تا تمام باز شدن اداء است. نماز عید فطر و قربان
س 142 : بفرمایید شرکت خانم ها در جماعت نماز عید فطر و قربان چگونه است؟ ج: هوالعالم، اشکال ندارد.
احکام روزه