گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
جلد سوم
احکام ازدواج






احکام عقد
س 314 : اگر زن و مرد شخصی را وکیل کنند براي خواندن صیغه عقد ازدواج، لکن وکیل فراموش کند که آیا عقد دائم بخواند یا
عقد منقطع. در حالی که دسترسی به موکل هم ندارد وظیفه اش چیست؟ ج: هوالعالم، احتیاط دو عقد اجرا کند، یکی را دائم و
دیگري منقطع به آن مدتی که موکل تعیین نموده است در صورت وکالت در اراي صیغه انقطاعی. س 315 : آیا خواندن صیغه عقد
به نظر مبارك شما صحیح است یا خیر؟ ج: هوالعالم، خلاف احتیاط است. س 316 : مرد و زنی که هر دو « متعت » دایم با عبارت
قصد ازدواج داشته اند بدون جاري کردن صیغه عقد عربی، و بدون جاري کردن ترجمه فارسی آن تنها با قصد واقع شدن
ازدواج، نوشته اي رد و بدل کرده اند و مواقعه صورت گرفته است، حکم را بیان فرمایید؟ ج: هوالعالم، ازدواجی که انشاء با ایجاب
و قبول نباشد، صحیح نیست.
شرایط عقد
س 317 : دختري که باکره، بالغه، عاقله رشیده است و حدود سی سال از سن او می گذرد و نیاز به ازدواج دارد آیا می تواند بدون
اذن پدر با... با مردي که مؤمن و متدین است ازدواج موقت دراز مدت نماید؟ ج: هوالعالم، من نسبت به ازدواج دختر بالغه باکره
رشیده اذن پدر و غیر پدر را شرط نیم دانم حتی در ازدواج دائم و تحقق دخول، بنابراین ازدواج مشارالیه هیچ گونه اشکالی ندارد.
س 318 : آیا در ضمن عقد دایم جایز است شرط شود که در فاصله زمانی بین عقد تا عروسی. زوج با زوجه آمیزش و دخول نکند یا
خیر؟ و عقد دایمی که چنین شرطی در ضمن آن شده است صحیح است یا باطل؟ (خواه این شرط از طرف زوجه یا زوج یا هر دو
باشد). ج: هوالعالم، شرط جایز است و عقد هم صحیح است. س 319 : آیا زوجه می تواند در ضمن عقد ازدواج شرط کند که
تمامی کارهاي منزل را شوهر انجام دهد و او هیچ کاري انجام ندهد؟ ج: هوالعالم، بلی می تواند.
زن هایی که ازدواج با آنها حرام است



صفحه 43 از 80
س 320 : مردي که زنش فوت کرده یا طلاق داده، پس فورا با خواهرزنش ازدواج کرده بفرمایید حکم چیست؟ ج: هوالعالم، در
صرت فوت زن جایز است ازدواج خواهر او. و در طلاق اگر رجعی باشد جایز نیست و اگر بائن باشد جایز است. س 321 : شخصی
که زنش را طلاق بائن داده و یا مدت متعه اش تمام شده آیا جایز است خواهر آن زن را بگیرد؟ ج: هوالعالم، بلی، جایز است.
س 322 : زنی که در عده است چه عده وفات و چه عده طلاق کسی با او ازدواج کرده، بفرمایید با علم به مسئله و یا جهل به
مسئله این ازدواج چه حکمی دارد؟ ج: هوالعالم، ازدواج در عده مطلقا جایز نیست. و چنانچه ازدواج نمایند زن محرم ابدي میوشد
به شرط یکی از دو امر 1 یا یکی از آنها یا هر دو عالم به حکم و موضوع باشند 2 یا دخول محقق شده باشد و الا محرم ابدي
نیست. س 323 : در صورتی که زن در حال عده باشد و نداند که ازدواج در حال عده حرام است. پس شخصی او را براي خودش
عقد می کند، حال زن علم پیدا کرده آیا حرام ابدي می شود؟ ج: هوالعالم، مزویج در عده با علم یا دخول موجب حرمت ابدي
است. س 324 : کسی که علم اجمالی دارد به اینکه در بین این چند زن، یکی در حال عده است و یکی از آنها را براي خود عقد
کند، آیا عقد صحیح است یا خیر؟ ج: هوالعالم، در صورت علم اجمالی واجب است ترك تزویج همه. و اگر تزویج یکی از آنها را
بنماید باطل است ولی موجب حرمت ابدي نمی شود.
مهریه
س 325 : اگر زن مهریه اش به شوهرش ببخشد آیا می تواند برگردد یا خیر؟ و آیا قصد قربت مدخلیت دارد یا خیر؟ ج: هوالعالم،
بلی، می تواند برگردد، و فرقی بین قصد قربت و عدم آن ندارد. نفقه س 326 : نفقه اي که مرد به زنش می دهد آیا به شأن و حال
زن و حال مرد لحاظ می گردد؟ ج: هوالعالم، به حسب عرف و شأن زن به شأن مرد مقیاس گرفته می شود، در کلمات فقها به
اینگونه عنوان شده است. س 327 : در صورتی که مرد از زنش جدا شده آیا خرج سه ماه و ده روز را باید به آن زن بدهد؟ ج:
هوالعالم، خیر، لازم نیست خرج سه ماه و ده روز را بدهد. س 328 : زنی که شوهرش سید است و مفقود گشته آیا می شود به اینزن
بابت نفقه که از شوهرش طلبکار می شود سهم سادات داد یا خیر؟ ج: هوالعالم، خیر، نمی شود مگر آنکه شخثی با اجازه مجتهد از
طرف آن سید قبول کند و بدهد به زن او.
متعه (عقد موقت)
: س 329 : چنانچه کسی زنی را متعه کرد ولی مدت را معین نکرد آیا عقد باطل است؟ ج: هوالعالم، مدت باید معین باشد. س 330
کسی که زنی را صیغه غیردائم نموده ولی به وقت طولانی نود و نه ساله، حال تصمیم گرفته اند از هم جدا شوند آیا صیغه طلاق
لازم است یا آن وقت طولانی را ببخشد کافی است؟ ج: هوالعالم، صیغه طلاق لازم نیست چون آن زن متعه است و وقت طولانی را
ببخشد کافی است. س 331 : زنی که متعه شده، مدت عقد را فراموش کرده، لکن مرد مدت را میداند، با این حال زن که از باقی
بودن یا نبودن مدت از مرد می پرسد، مرد جواب نمی دهد و میخواهد زن را اذیت کند. بفرمایید حکم مسئله چیست؟ ج: هوالعالم،
نباید اذیت مؤمن نمود، ولی تا زمانی که احتمال می دهد مدت باقی است نمی تواند بنا بگذارد بر اینکه شوهر ندارد. س 332 : یک
شخص چه تعداد زن متعه میتواند اختیار کند؟ ج: هوالعالم، عدد خاصی براي متعه نیست. س 333 : آیا ملا عبد با زن متعه در فراش
همسر دائم جایز است یا خیر؟ ج: هوالعالم، بلی جایز است در صورتی که هبوها به عورت همدیگر نگاه نکنند. س 334 : آیا ملا بعد
با زن متعه در فراش همسر دائم حدود و شرایطی دارد؟ ج: هوالعالم، براي آن غیر از شرط فوق که هبوها به عورت یکدیگر نگاه
نکنند شرط دیگري نیست. (ت) س 335 : آیا عقد متعه در مورد زن هاي ادیان دیگر غیر از شیعه جایز و صحیح است یا خیر؟



صفحه 44 از 80
ج: هوالعالم، متعه در مورد زن هاي سنی صحیح است و در زنهاي کافر چنانچه مسیحی یا یهودي و یا مجهوسی باشند نیز جایز و
صحیح است و لا در غیر اینها جایز نیست. س 336 : لطفا توضیح دهید ازدواج متعه چه احکامی دارد؟ ج: هوالعالم، براي ازدواج متعه
احکام بسیاري است که به چند موردش اشاره می شود 1 ذکر مهر در عقد لازم است و بدون ذکر آن عقد باطل است. 2 زوجه از
زوج ارث نمی برد مگر در صورتی که ارث بردن زوجه در ضمن عقد متعد شرط شود. 3 در غیر مورد وفات، عده زن متعه کمتر
از عده زن دائم است. 4 نسبت به زوجه متعه، ظهار، لعان و طلاق وجود ندارد. 5 نسبت به فسخ عقد متعه، حضور دو شاهد عادل
شرط نیست که چنانچه در عقد دایم شرط است.
مسائل متفرقه ازدواج
س 337 : چنانچه کسی با زنی که براي او مسجل نیست شوهر دارد یا نه. با رضایت زن در قبال مبلغی به ملا عبد و بازي بپردازد تا
حدي که جنب شود: 1 آیا با توجه به رضایت طرفین می تواند صیغه را حالا بخواند؟ 2 درغیر این صورت حکم شرعی این فعل
چیست؟ و آیا می تواند کفاره پرداخت کند؟ ج: هوالعالم، عمل ملاعبد ولو با رضایت بوده، ولو بعدا صیغه بخوانند حرام بوده،
کفاره ندارد لکن باید توبه کند. و اما بعد بخواهند صیه بخوانند جایز است و زن و شوهر می شوند و تمام اعمال زناشویی از ملاعبه
و جماع حلال می شود. س 338 : شخصی به زن شوهردار تجاوز کرده و شوهرش او را طلاق داده پس همان مرد متجاوز او را عقد
کرده حالا از او چندین اولاد دارد آیا این اولاد حلال زاده هستند؟ ج: هوالعالم، فتواي فعلی من این است که حلال زاده می باشند
چون زنا به ذات بعمل موجب حرمت ابدي نمی شود. س 339 : شخصی با پسري لواط کرده. سپس با خواهر آن پسر ازدواج کرده
آیا اولادشان حلال زاده هستند؟ ج: هوالعالم، چنانچه آن شخص حین لواط بالغ بوده و آن پسر غیر بالغ بوده. آن ازدواج باطل بوده
و اولادشان حلال زاده نیستند. س 340 : پسر بچه صغیر و نابالغی با رضایت ولی یا حاکم وطبق مصلحت به عقد زنی در می آید
براي اینکه دختر آن زن به این پسر محرم شود زیرا آن پسر تحت تکفل دختر آن زن است و چونکه بدون دخول، مهمیت نسبت به
دختر آن زن حاصل نمی شود آیا دخول قهري به پسر نابالغ مثلا در حال خواب یا بدون اختیار پسر بچه مجزي است یا نه؟ و آیا
سایر احکام وضعیه بر این دخول قهري مترتب می شود مثل وجوب تمام مهر، حصول جنابت. حرام شدن ربیبه، حرمت ابدي در
صورتی که زن درعده باشد و لزوم عده بعد زا فراق؟ و آیا اگر زن شوهر داشته باشد صدق زنا می کند؟ و آیا حد و رحیم مترتب
می شود یا خیر؟ ج: هوالعالم، در احکام مصاهرة که دخول معتبر است فرقی بین اختیاري و غر اختیاري، محرم و غر محرم نمی کند
و همچنین در لزوم عده بعد از فراق. و اما در حد، رجم با زناي صغیر نیست بلکه حد زده می شود. س 341 : آیا این روایت منقول
قال مسئل امیر المومنین (ع) أتؤتیالنساء فی ادبارهن فقال (ع) -سفلت، سفل الله، اما سمعت بقول الله عزوجل - » در رسائل الشیعه
دلالت بر حرمت وطی دبر خوددارد یا خیر؟ ج: هوالعالم، بلی. اگر همین یک « تتأتون الفاحشه ما سبقکم بها من احد من العالمین
روایت بود حکم می شد به حرمت، ولی معارض دارد. س 342 : اگر در فاصله زمانی بین عقد تا عروسی، شهور با آمیزش نکردن با
زن شرعی خود به حرام دچار شد، آیا واجب است که زن خودش را براي آمیزش در اختیار شوهر قرار دهد؟ با عنایت به اینکه زن
در فاصله مذکور در منزل پدرش زندگی می کند. ج: هوالعالم، اگر شرط ضمنی نکرده باشند که زن مادامی که در منزل پدر است
می تواند تمکین نکند. و شوهر هم درخواست آمیزش کند. بلی واجب است. س 343 : آیا ازدواج اجباري صحیح است یا خیر؟ و در
صورت تحقق چنین ازداجی آیا فرزندان متولد شده ولد زنا محسوب می شوند؟ و آیا ارث می برند یا خیر؟ ج: هوالعالم، ازدواج
: اجباري صحیح نیست و اگر زوین خیال می کردند صحیح است اولاد آنها ولد زنا محسوب نمی شود و ارث می برند. س 344
حدود اطاعت زوجه از زوج، خصوصا در مسئله خروج از منزل را بفرمایید؟ ج: هوالعالم، خروج زن از منزل بدون اجازه زوج جایز
نیست.



صفحه 45 از 80
موارد فسخ عقد
س 345 : در صورتی که زن بگوید آلت شوهرش کوتاه است و او را ارضاء نمی کند، آیا این عیب از موارد فسخ ازداج شمرده می
شود به حکم ثانوي؟ ج: هوالعالم، خیر، مورد فسخ نیست چون ارضاء آن به حسب روایات به نحو دیگر ممکن است و جایز.
احکام والدین و اولاد
س 346 : در صورتی که فرزند به سن تکلیف رسیده و حلال و حرام را تشخیص می دهد آیا باز هم بر در لازم است همه وقت،
تکالیف شرعی را بر فرزندش یادآوري نماید؟ ج: هوالعالم، بلی لازم است. س 347 : با فرض مسئله قبلی آیا بر پدر لازم است
فرزندش را براي انجام نماز صبح از خواب بیدار کند؟ ج: هوالعالم، بلی، بیدار کردن او و افراد دیگر لازم است. س 348 : در
صورتی که فرزند نماز نخواند پدرش می تواند با او قطع رابطه کند؟ ج: هوالعالم، به هر کیفیت که ممکن است او را وادارد به نماز
خواندن، بر پدر از باب امر به معروف لازم است. س 349 : طلبه اي که براي تحصیل علوم دینی از پدر و مادرش جدا شده و به شهر
دیگر رفته، احساس می کند از جهت اینکه تنها فرزند آنها است آنها میل و رغبتی به هجرت و جدایی او ندارند آیا بر او واجب
است پیش آنها بماند؟ ج: هوالعالم، بلی واجب است، خصوصا در صورتی که از هجرت او اذیت شوند. س 350 : با فرض این مسئله
که، چنانچه زنی حامله باشد به دختري و دختر در شکم مادر نیز حمل داشته باشد آیا این حمل دختر نسبت به شوهر آن زن دختر
: حساب می شود یا نوه او؟ ج: هوالعالم، نمی دانم آیا فرض مسئله ممکن است؟ بر فرض امکان آن دختر او می شود. س 351
اینجانب به استحضار حضرتعالی می رسانم که: پسرم که در خارج از کشور همسري اختیار کرده که دین بودایی (بت پرست) دارد
لذا به عنوان یک فردمسلمان بارها به او متذکر شده ام که همسرت را در جهت دینمبین اسلام راهنمایی کن و مسلمان نما، ولی
پسرم از این امر خودداري میورزد که جاي چند سوال است. 1 آیا بنده به عنوان یک مادر وظیفه ام را انجام داده ام ؟ ج: هوالعالم،
شما به عنوان یک مسلمان و مادر وظیفه امر به معروف انجام داده اید. س 352 : آیا فرزندانی که از او به دنیا می آیند داراي اشکال
شرعی هستند؟ ج: هوالعالم، فرزند در صورتی که یکی از پدر و مادر مسلمان باشند محکوم به مسلمان بودنند. بنابراین اشکال ندارد
چون پدرشان مسلمان است، ولی چون عقد باطل است حلال زاده نیستند. س 353 : آیا اصلا جایز است که فرزندم با زن مذکور
ازواج کند؟ ج: هوالعالم، ازدواج مسلمان با مشرکت باطل است. س 354 : آیا پسرم با این وصلت از اسلام خارج شده است. ج:
هوالعالم، خود پسرتان از اسلام خارج نشده است. س 355 : وقتی که آنها به منزل من می آیند می توانم راه بدهم؟ ج: هوالعالم، راه
بدهید، ولی راهنمایی کنید اقلا از حال به بعد زن مسلمان شود تا بچه هاي بعدي حرام زاده نشوند، و پسرتان هم مبتلا به زنا نباشد.
س 356 : دختر چهارده ساله که به بلوغ شرعی و رشد عقلی رسیده است و نسبت به رشد عقلی داراي گواهی از دادگاه حقوقی
اسلامی می باشد. این دختر به علت رفتار تبعیض آمیز والدین قصد زندگی با برادر خویش که داراي صلاحیت عقلی و علمی است
را دارد. آیا در این مورد اذن والدین یا شخص پدر شرط است یااینکه دختر با توجه به ثبوت رششد عقلی، آزاد در انتخاب است؟
ج: هوالعالم، اطاعت پدر و مادر بر فرزند واجب است، خصوص اگر اطاعت نکردن سبب اذیت آنهابشود. بلی در صورتی که
: اطاعت آنان موجب مشقت بشود و حرجی باشد، و یا موب ضرر بشود به ضرر معتنی به. وجوب اطاعت ساقط می شود. س 357
حدود اطاعت از والدین در موردي که آنان با ایجاد مزاحمت و تهمت و عدم توجه به فرزند باعث به وجود امدن ناراحتی هاي
جسمی و روحی فرزند گردند چیست؟ ج: هوالعالم، اطاعت والدین واجب است خصوصا در صورتی که عدم اطاعت موجب
ناراحتی آنان می شود، ولی اینکه اجازه آنان در هر کاري لازم باشد ثابت نیست، و نسبت به موردي که ذکر فرمودید اطاعت آنان
لازم نیست. س 358 : مردي زن خود را طلاق رجعی داده و زن در حال عده بوده که مرد دیگر او را وطی به شبه کرده، و سپس از



صفحه 46 از 80
المطلقه رجعیه زوجه و » این زن فرزندي به وجود آمده که معلوم نیست آیا از شوهرش می باشد و یا از مرد دوم؟ با وجود دلیل
آیا می توان از طریق آزمایش خون. پدر بچه را تشخیص داد؟ ج: هوالعالم، با امکان الحاق به زوج، ملحق است به او « الولد للفراش
س 359 : در بخشش و احسان کردن آیا والدین انسان مقدمند یا همسر و بچه ها؟ ج: هوالعالم، در غیر نفقه واجبه خیال می کنم
والیدن مقدم باشند. س 360 : در کتاب منتهی الامال، پیرامون ولادت امام حسن مجتبی (ع) حدیثی نل شده که اما رضا (ع) فرمود:
بعد از تولد امام سن و امام حسین (ع) رسول خدا (ص) به امر جبرئیل، گوش راست و چپ آن دو بزرگوار را سوراخ کردند حال با
توجه به این حدیث بفرمایید: آیا سوراخ کردن گوش نوزاد از مستحبات و از آداب مولود است به حسب عمل معصوم؟ ج:
باب 51 از ابواب احکام اولاد روایات زیادي دال بر استحباب سوراخ کردن گوش نقل کرده « وسائل الشیعه » هوالعالم، در کتاب
است، و در متون فقیه هم این فتوي موجود است. و صاحب ریاض ادعاي اجماع بر آن فتوي نموده، و من هم در کتاب فقه الصادق
ج 22 مفصلا نوشته و استدلال مفصل هم نموده ام .
حضانت
س 361 : خانمی که عقد متعه مردي بوده است ولی با پایان یافتن زمان متعه از همدیگر جدا شده اند، این خانم از شوهرش پسر بچه
چهار ماهه دارد؟ آیا مرد می تواند بچه را از مادر بگیرد یا اینکه لازم است دو سال صبر کند؟ با توجه به اینکه مادر از شیر خودش
به بچه نمی دهد بلکه شیر خشک می دهد. ج: هوالعالم، مرد نمی تواند بچه را از مادر جدا کند خصوصا اگر از شیر خودش به او
بدهد و به هر تقدیر به نظر ما مادر احق است به حضانت بچه تا هفت سال مطلقا.
احکام محرمیت و شیر دادن
س 362 : زنی که دختر شیرخوار دارد از شیر این دختر به پسر بچه اي شیر می دهد آیا این دختر و پسر می توانند بعد با هم ازدواج
کنند؟ و آیا پسر می تواند با خواهر این دختر ازدواج کند؟ ج: هوالعالم، خیر نمی توانند، چون محرم به الرضاع مایحرم من النسب.
س 363 : شخصی که مادرزنش به بچه اش مرتب شیر داده و مسئله را نمی دانسته آیا این شخص باید زنش را رها کند؟ ج: هوالعالم،
چنانچه رضاع محقق شده است باید زن را رها کند. س 364 : خانواده اي از پرورشگاه سري گرفته اند و براي او شناسنامه صادر
کرده اند و این پسر الان از ده سال بیشتر سن دارد، بفرمایید: گرفتن شناسنامه براي او و بودنش در منزل آن خانواده و محرمیت با
زن آن خانواده چه حکمی دارد؟ ج: هوالعالم، شناسنامه گرفتن اشکال ندارد، ولی به آن زن محرم نمی شود و حکم اجنبی را دارد.
س 365 : در صورتی که خود مادرزن اعتراف دارد که سه روز پی در پی نوه دختریش را شیر داده. دختر و دامادش از هم جدا که
نشده اند بلکه تازه داراي پسر دیگري هم شده اند. حکم این پسر دوم چیست؟ ج: هوالعالم، در صورتی که می دانستند حرام شده
اند به یک دیگر، پس بچه حرام زاده است و الا چون با وطی به شبهه متولد شه است بچه حلال زاده است و ملحق به آنان می باشد.
س 366 : اگر مردي بخواهد خواهر زنش به او محرم شود، راه محرم شدن چه می باشد؟ ج: هوالعالم، چنانچه خواهر زن دختري را
شیر دهد به لبن شوهرش و مرددختر را عقد موقت یکساعته مثلا کند، قهره خواهرزنش مادر زن، شوهر خواهر می شود و مادر
زن محرم است.
احکام نامحرم
نگاه به نامحرم



صفحه 47 از 80
س 367 : دیدن تصاور عریان چه زن و چه مرد در تلویزیون یا کامپیوتر و دیدن عکس عریان - چه زن و چه مرد حکمش
چیست؟ ج: هوالعالم، دیدن بدن عریان جنس مخالف و دیدن عورت همجنس در تلویزیون حرام است. دست دادن به نامحرم
س 368 : دست دادن با زنان فامیل که در بین ما به عنوان یک رسم می باشد چه حکمی دارد؟ ج: هوالعالم، دست دادن به
نامحرمان، با دست برهنه جایز نیست. دست زدن به عورت غیر س 369 : در صورتی که دستکش در دست باشد آیا می توانیم به
عورت مرد یا زن چه محرم و چه نامحرم دست بزنیم؟ ج: هوالعالم، چنانه دستکش خیلی ن ازك نباشد و موجب تهییج قوه شهویه
هیچ کدام نشود جایز است.
سفارش معنوي به بانوان و دوشیزگان
نصیتح و سفارش که سفید دنیا و آخرت بانوان و دوشیزگان باشد « ان للذکري تنفع المؤمننی » س 370 : خواهشمند است از باب
رهنمون شوید؟ ج: هوالعالم، در زمان حاضر که رسائل فساد زیاد است بانوان و دوشیزگان مهمترین چیزي که موجب سعادت دنیا و
آخرت است عفت است.
احکام طلاق