گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
شاهنامه فردوسی
جلد چهارم
احکام تقلید






س 1: با وجود مجتهد اعلم از غیر اعلم، می شود تقلید کرد یا نمی شود؟ ج: هو العالم ;تقلید عالم واجد شرایط متعین است و تقلید
غیر اعلم جایز نیست. س 2: وکیل عام مجتهد جامع الشرائط اعلم، سهم مبارك را از مقلدین غیر اعلم می تواند اخذ نماید؟ ج: هو
العالم ;در صورت اتحاد مصرف و عمومیت وکالت، بلی. (ت) س 3: اگر انسان چنین نیت نماید: ((نیت می کنم از فلان مجتهد
جامع شرایط تقلید نمایم قربۀ الی الله)) آیا با داشتن چنین نیّتی تقلید انسان از آن مجتهد صحیح (محقق) می باشد یا خیر ؟ ج: هو
العالم ;با مجرد نیت، تقلید، محقق نمی شود، بلکه تقلید عبارت از عمل کردن به فتواي مجتهد است. س 4: با داشتن نیّت تقلید در
سؤال حکم باقی ماندن بر تقلید آن مجتهد بعد از فوت او چه می باشد؟ ج: هو العالم ;بقاء بر تقلید میت در هیچ صورت جایز
نیست. س 5: اگر جواب سؤالات فوق منفی باشد، پس به نظر مبارك شما شرط محقق بودن تقلید از مجتهد جامع شرایط چه می
باشد؟ ج: هو العالم ;تقلید همان گونه که اشاره شد، عمل کردن به فتواي مجتهد با استناد به او است. س 6: آیا تقلید نمودن عدّه اي
از علماء از یکی از مراجع تقلید، دلیل شرعی بر اعلم بودن آن مرجع می باشد یا خیر؟ ج: هو العالم ;چنانچه آن علماء معتقدند که
تقلید اعلم متعین است، بلی، تقلید آنان در صورت احراز عدالت، دلیل شرعی بر اعلم بودن او است. س 7: فرق اجتهاد کامل و
ناقص چه می باشد، و آیا زن می تواند علوم اسلامی را تحصیل کند و به مقام اجتهاد برسد، و در صورت تساوي مراجع تقلید و
در مسایلی « ناقص » عدم علم به اعلمیت آنها آیا تبعیض در تقلید را جایز می دانید؟ ج: هو العالم ;فرق دو اجتهاد در این است که
در تمام مسائل قدرت دارد. 2 - تحصیل زن در مسائل « کامل » که استنباط آسان است، قدرت دارد و در مسایل مشکل ندارد. و
اسلامی هیچ اشکالی ندارد و می تواند مجتهد شود، ولی تقلید از زن جایز نیست. 3 - تبعیض در تقلید نیز جایز نیست. س 8: آیا
ولی فقیه مجتهدي است که مکلّف از آن تقلید می کند یا اینکه به مجتهد حاکم گفته می شود؟ ج: هو العالم ;خیر، اختصاص به
مرجع و حاکم ندارد. بلکه هر مجتهدي ولو حاکم نباشد، مقدار ولایتی که فقیه دارد که خیلی مختصر است همه دارند. س 9: اگر
اعلم بودن مجتهدي ثابت شود، آیا بر دیگر مجتهدین واجب است که اعلمیّت او را اعلام کنند؟ ج: هو العالم ;خیر، لازم نیست. س
چه کسی است؟ (مجتهد جامع الشرایط، رهبر جامعه و...) « حاکم شرع » 10 : در زمان غیبت آقا امام زمان(عج)، در جامعه اسلامی
در مورد مجتهد به چه معنایی « جامع الشرایط » لطفاً توضیح دهید؟ ج: هو العالم ;حاکم شرع، مجتهد جامع الشرایط است. س 11 : قید
می باشد؟ ج: هو العالم ;معناي جامع الشرایط، مجتهد مطلق بودن و عدالت است. س 12 : یک مجتهد و مرجع تقلید و صاحب رساله
(از مشهورین و غیره) باید داراي چه شرایطی باشد که وقتی حکم کرد براي مراجع دیگر و مقلدان آنها واجب الاتباع باشد؟ ج: هو
العالم ;در لزوم اتباع حکم، صاحب رساله بودن لازم نیست. همین قدر که مجتهد مطلق عادل باشد و حکم بکند، براي همه متابعت
لازم است. البته حکم غیر فتوا است. (ت ) س 13 : فرق بین حکم و فتوي چیست؟ ج: هو العالم ;فتوي عبارت است از بیان حکم الله
الکلی المجعول در شرع مقدس اسلام و اما حکم، عبارت است از الزام نسبت به موضوع خارجی، مانند حکم به اینکه روز سه شنبه
عید فطر است. س 14 : چه فرقی بین مجتهد و مرجع تقلید می باشد. آیا تبعیض در تقلید جایز است؟ رجوع از غیر اعلم به اعلم چه



صفحه 11 از 95
حکمی دارد؟ آیا می شود از دو مرجع در احکام شرعی تقلید کرد؟ مقصود از اعلم به نظر شما چیست؟ ج: هو العالم ; 1 مرجع
تقلید باید اعلم باشد، مطلق اجتهاد کافی نیست. 2 تبعیض در تقلید هم جایز نیست. 3 از غیر اعلم باید رجوع به اعلم نمود. 4 از دو
مرجع، نمی شود تقلید کرد. 5 مراد از اعلم کسی است که بهتر می تواند از قواعد و روایات استنباط احکام نماید. س 15 : رجوع از
مرجع زنده به زنده در صورت علم به اعلمیّت آن، چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;واجب است. س 16 : کسی می خواهد از مرجعی
که تقلید می کرده، عدول نموده و از مرجع دیگري تقلید کند. آیا می تواند یا نه؟ و آیا می شود در بعضی مسائل مثل خمس، از
مرجع خود به مرجع دیگر برود یا نه؟ ج: هو العالم ;عدول به مرجع دیگر، اگر اعلم باشد، واجب است والا جائز نیست (تبعیض در
تقلید هم جایز نیست). س 17 : آیا از مرجعی که ولایت فقیه را قبول ندارد، می توان تقلید کرد؟ ج: هو العالم ;بلی، می توان تقلید
نمود. س 18 : کسی که باقی بر تقلید میت باشد، آیا می تواند به مجتهد زنده رجوع کند؟ چون بعضی از مراجع می فرمایند باید
مجتهد زنده از میت اعلم باشد، در حالی که بعضی از فتاواي میت براي او مشکل است؟ ج: هو العالم ;من بقاء بر تقلید میت را جایز
نمی دانم ولو میت اعلم باشد. س 19 : اگر گمان داشته باشیم که زید در اکثر مسایل، علی التعیین اعلم از دیگران است، در این
صورت آیا می شود از مرجع دیگري تقلید کرد؟ (البته فرض این است که عمل کردن به احوط الاقوال ممکن نیست یاحرجی می
باشد.) ج: هو العالم ;خیر، نمی شود. باید به مظنون الاعلمیۀ رجوع شود. س 20 : وقتی گمان داریم که زید در اکثر مسایل لاعلی
التعیین اعلم از دیگران است. اگر در مسأله اي خاص، هم احتمال اعلمیت بکر را بدهیم و هم احتمال اعلمیت زید را ;یعنی احتمال
اعلمیت آن دو را در این مساله به اندازه مساوي بدهیم آیا در این مسأله می توانیم از بکر تقلید نماییم؟ (فرض این است که عمل
کردن به احوط الاقوال ممکن نیست یا حرجی می باشد.) ج: هو العالم ;خیر، نمی شود. چون تبعیض در تقلید است و آن خلاف
احتیاط است. س 21 : در صورت بقاء بر تقلید میت، آیا واجب است رجوع به مجتهدي که قائل به جواز بقاء بر تقلید میت است یا
واجب نیست. بدون رجوع باقی بر تقلید باشد، کفایت می کند؟ ج: هو العالم ;اگر مجتهد اعلم حی، قائل به جواز بقاء باشد، بدون
رجوع به او می توانید باقی باشید.
طهارت
س 22 : اگر شخصی بعد از بول کردن در نهر آب جاري داخل گردد و بعد از مکث طولانی خارج شود، آیا مخرج بول او طاهر
گردیده یا چون تعدد غسل مخرج بول صورت نگرفته هنوز نجس است؟ ج: هو العالم ;در آب جاري تعدد غسل لازم نیست در
فرض سؤال مخرج بول پاك است. س 23 : آب کشیدن چیز نجس با دست چپ به چه صورت است؟ ج: هو العالم ;اشکال ندارد.
س 24 : اگر آب کر باشد و کمی از آن برداشته شود و در کر بودن آن شک شود چه باید کرد؟ ج: هو العالم ;به مقتضاي
استصحاب بر کر بودن باقی است. وضوء س 25 : اگر به هنگام وضوء گرفتن بر مواضع مسح کشیدن ترشحات آب بریزد، آیا باید
قبل از مسح کشیدن آنها را خشک نمود تا وضوء صحیح باشد و یا اینکه اگر در همان حالت مسح کشیده شود وضوء صحیح
است؟ ج: هو العالم ;چنانچه به مقدار صدق مسح پا خشک باشد وضوء صحیح است. س 26 : آیا در وضوء شستن هر عضو
(صورت یا دست ها) یک دفعه به صورت ارتماسی و یک دفعه به صورت ترتیبی جایز است؟ آیا چنین وضویی صحیح است؟ ج:
هو العالم ;بلی جایز است چون مرتبه دوم مستحب است. س 27 : کسی که دو دستش قطع شده چگونه وضوء بگیرد؟ ج: هو العالم;
چنانچه از بالاي مرفق باشد شستن لازم نیست و اگر از پایین مرفق باشد باید آن مقدار که باقی است بشوید. س 28 : اگر شخصی
فقط به نیت نماز ظهر وضوء بگیرد آیا می تواند با آن وضوء دست به قرآن بزند و یا اینکه نمازهاي واجب دیگر را بخواند؟ ج: هو
العالم ;بلی، اشکال ندارد. س 29 : کسی قبل از وقت، وضوء می گیرد و قصد قربت می کند، ولی در دلش (می گذرد) با این وضوء
که الان گرفته نماز واجب بخواند، با این که وقت داخل نبوده، این وضوء براي نماز او صحیح است یا نه؟ ج: هو العالم ;وضوء



صفحه 12 از 95
صحیح است و می تواند با آن نماز بخواند. س 30 : شخصی می داند محدث شده، و وضوء گرفته و بعد از آن شک کرد آیا اول
وضوء بوده یا اول حدث بوده؟ ج: هو العالم ;در جمیع صور به محدث بودن محکوم است. س 31 : اگر شخصی فقط دست چپ
دارد می تواند دست را در وضوء ارتماسی بگیرد و مسح سر کند؟ ج: هو العالم ;بلی می تواند به شرط آنکه در حال اخراج دست
از آب، قصد وضوء بنماید.
غسل
س 32 : آبی سفید رنگ و چسبنده خارج شده و احتمال قوي هست که منی باشد، آیا غسل واجب است؟ ج: هو العالم ;اگر یقین یا
اطمینان به منی داشت و یا اماره قائم به آن شد بلی، والا اگر شک کند که منی است یا بول و حالت سابقه هم معلوم نباشد، غسل با
وضوء واجب است والا غسل واجب نیست. س 33 : اگر شخصی در ماه رمضان با آب غصبی قبل از اذان صبح در ماه رمضان غسل
کند حکمش چیست؟ و آیا بین جاهل و عالم فرقی می باشد؟ ج: هو العالم ;غسل با آب غصبی باطل است و فرقی بین عالم و
جاهل نیست و آن شخص در حالت جنابت صبح کرده است و حکم او را دارد. س 34 : اگر با پارچه غصبی دست زخم یا مجروح
را جبیره کند وضوء یا غسل او صحیح است یا نه؟ ج: هو العالم ;صحیح نیست. س 35 : شخصی نه نماز می خواند و نه روزه می
گیرد و جنب نیز می باشد، آیا غسل جنابت بر او واجب است؟ ج: هو العالم ;بلی چون ذي المقدمۀ واجب است، قهراً مقدمه هم
واجب می باشد. و البته غسل جنابت، وجوب نفسی ندارد و بر کسی که نماز و روزه بر او واجب نیست، غسل نیز واجب نیست س
36 : در غسل واجب براي رسیدن آب آیا لازم است که توسط سوهان ناخن گیر زیر ناخن ها را بلند کرده تا آب به آنها برسد؟ ج:
هو العالم ;لازم نیست.
حیض و نفاس
س 37 : زنی به اندازه عادتش نفاس دیده وبعد از آن به صورت لکه بینی ادامه یافته تا به عادت وقتیه خود رسیده، سپس خون زیاد
به صفات حیض دیده، لکن بین دو خون ده روز فاصله نیفتاده، نسبت به آن لکه ها و خون بعدي وظیفه اش چیست؟ ج: هو العالم;
باید مراعات احتیاط به جمع بین اعمال مستحاضۀ و تروك نفساء بنماید. س 38 : زنی که هر بیست یا بیست و پنج روز خون می بیند
(مثلا اول ماه، بیستم ماه، دهم ماه بعدي و هکذا) آیا چنین زنی صاحب عادت وقتیه است؟ ج: هو العالم ;چنانچه واجد شرایط حیض
باشد، بلی صاحب عادت وقتیه است. س 39 : زنی که در ماه رمضان، بعد از ایام عادت 7 روزه اش دستمال که به کار می برد گاهی
ترشح بی رنگ می بیند و گاهی یک لکه زرد رنگ یا نارنجی است ;ولی شبیه به خون یا حداقل زرد رنگ نیست و نمی داند آیا
سر ده روز بند می آید یا بیشتر می شود، وظیفه اش در رابطه با روزه و غسل و همبستري چیست؟ ج: هو العالم ;اگر خون نباشد
هیچ اشکالی از هیچ ناحیه متوجه نیست، اگر خون باشد چنانچه تا ده روز قطع شود حیض است والا استحاضه است.
تیمم
س 40 : آیا تیمم بر سنگ مرمرهایی که یک طرف آنها لعابدار و طرف دیگر آنها بدون لعاب و به صورت تراشیده شده می باشد و
در نماي دیوارها به کار می روند (البته طرف بدون لعاب) صحیح است یا خیر؟ ج: هو العالم ;بلی، جایز است. س 41 : باتوجه به
اینکه در وضوء موالات شرط است، ولی در غسل شرط نیست. سئوال این است که آیا در تیمم موالات شرط است؟ ج: هو العالم;
بلی موالات لازم است. احکام نجاسات س 42 : ادکلن که یک نوع عطر می باشد می گویند در آن از الکل استفاده شده است،
حکم آن چه می باشد؟ ج: هو العالم ;پاك است. س 43 : اگر بول را بخار کنند و بخار را تقطیر کنند، آیا پاك می شود؟ ج: هو



صفحه 13 از 95
العالم ;بلی پاك می شود. س 44 : اگر آب کُر تا لَب حَوض پُر باشد و با ملاقات به نجاست مقداري از آب کُر بریزد و تغییر حاصل
نشود، آیا پاك است یا نه؟ ج: هو العالم ;خیر، پاك نیست. س 45 : در بعضی از جاها که کثافت و نجاست است، مثلا داخل
دستشوئی، پشه زیادي است. اگر این پشه ها به لباس انسان بخورند لباس نجس می شود یا نه؟ با وجود اینکه انسان خود می بیند
پشه از روي سنگ دستشوئی بلند شده و از روي کثافت ها آمده آیا موجب نجس شدن لباس می شود؟ ج: هو العالم ;چون احتمال
داده اند که پاهاي پشه و مگس نجاست نگه نمی دارد و زوال نجاست هم از مطهرات بدن حیوان هست، بنابراین اشکال ندارد و
موجب نجس شدن لباس نمی شود. س 46 : اگر آب طاهر بود و نمی دانیم قلیل است یا کثیر آیا با ملاقات با دستمال نجس منفعل
می شود یا نه؟ یا قاعده طهارت حاکم و دستمال پاك شده است؟ ج: هو العالم ;ماء مشکوك الکریۀ در صورت عدم علم بحالته
السابقۀ در حکم قلیل است پس با ملاقات با دستمال نجس، دستمال پاك نمی شود، بلکه آب هم نجس می شود و اگر حالت
سابقه معلوم باشد، استصحاب آن جاري است و بر آن حکم سابق از طهارت یا نجاست سابقه مترتب می شود. س 47 : علائم آمدن
منی از دختران باکره به غیر دخول چگونه معلوم می شود و شک در آن چگونه است؟ ج: هو العالم ;علامت براي زن، خروج آب
منی از روي شهوت است. س 48 : اگر شخصی در خواب محتلم گردد و شلوارش به منی آغشته شود، حال اگر بعد از شستن شلوار
در آن لکه هایی ببیند (تقریباً در همان جایی که شلوار به منی آغشته شده بود) که نداند و معلوم نباشد این لکه ها غیر منی است یا
منی، آیا شلوار پاك است؟ ج: هو العالم ;عین منی مختصر خشونت دارد و رنگ چیزي ندارد، بعد از خشک شدن دست بمالید،
چنانچه خشونت داشت منی است والا رنگ و پاك است. س 49 : چگونه می توان بین رنگ منی و عین آن تمایز حاصل کرد؟ ج:
هو العالم ;تمایز با خشونت است اگر دست به لباس بمالید و مقداري ولو خیلی کم خشونت داشته باشد، عین منی است و اگر نرم
باشد، رنگ است. س 50 : اگر سگ دهان یا زبانش را به ظرفی که پنیر و آب پنیر در آن هست بزند یا دهان به آب بزند، آیا پنیر
هم نجس می شود و در صورت نجس شدن پنیر مذکور چگونه پاك می شود؟ ج: هو العالم ;چنانچه به آب دهان بزند، پنیر نجس
می شود و نیز اگر به ظرف بزند و آب به آن محل اصابت کند، پنیر نجس می شود. در هر دو صورت می شود پنیر را درآب کر
آب کشید و به هر مقدار که آب نجس رسیده است آب پاك برسد پاك می شود. س 51 : اگر آبی نجس بود و با اضافه کردن
مقداري دیگر آب پاك آن را به کر برسانیم، آیا حکم کر را دارد یا خیر؟ ج: هو العالم ;خیر ندارد. س 52 : آیا الکل نجس است؟
یا پاك می باشد. ج: هو العالم ;پاك است. س 53 : شرابی که به نام بیره مشهور می باشد آیا طاهر است یا نجس؟ البته در صورتی
که مسکر نباشد؟ ج: هو العالم ;پاك است. س 54 : نظر برخی از فقها این است که نصاري نجس اند و حکم نجاست بر آنها جاري
است و نظر برخی همچون آیت الله حکیم بر طهارت آنهاست. نظریه حضرتعالی چیست؟ ج: هو العالم ;پاك می باشند. س 55 : آیا
کافر کتابی پاك است یا نجس؟ ج: هو العالم ;پاك است.
احکام میت
س 56 : آیا به محض موت، بدن میت نجس می شود و آیا در صورت لمس آن با دستِ تر، دست نجس می شود؟ اگر شخصی از
دنیا رفته باشد و اموالی داشته باشد که پس از مرگ او صرف مراسم گردد وظیفه فرزندان و بستگان وي چه می باشد؟ ج: هو
العالم ;به مجرد خروج روح از تمام بدن، میت نجس می شود و در صورت لمس با دست تر، دست نجس می شود. ولی وجوب
غسل مس میت مخصوص به لمس بعد از سرد شدن بدن است. و در خصوص کفنِ زوجه، باید زوج بدهد ولو زوجه مال داشته
باشد و در غیر آن اگر میت اموال دارد از اموال خودش با رعایت موازین شرعیه باید مصرف شود، در غیر آن در مراسم لازمه از
بیت المال و به خصوص زکاة باید مصرف نمود. س 57 : آیا مس میت را ناقض وضوء می دانید؟ هم چنین آیا حیض و نفاس را
ناقض وضوء می دانید؟ ج: هو العالم ;من چون غسل مس میت و غسل حیض و نفاس را مجزي از وضوء می دانم، اینکه آن امور



صفحه 14 از 95
ناقض وضوء می باشند یا نه ;اثري ندارد. به هر حال قبل از غسل امور مشروط به طهارة جایز نیست و بعد از غسل بدون وضوء جائز
است. س 58 : کسی که میت را با دستکش می شوید و غسل می دهد، اگر بدن غساله به بدن میت نخورد آیا غسل مس میت دارد
یا خیر؟ ج: هو العالم ;خیر غسل مس میت واجب نمی شود. س 59 : اگر حنوط میت فراموش شود، آیا براي حنوط گذاشتن چنانچه
یک روز یا زیادتر از دفن میت بگذرد در حالی که بدن متلاشی نشده باشد نبش قبر لازم است یا خیر؟ ج: هو العالم ;بلی باید براي
حنوط نبش قبر نمود مگر آن که بدن میت به نحوي شده باشد که نبش قبر اهانت باشد. س 60 : اگر ولی میت دو نفر دوقلو بودند
آیا قضاء روزه بر هر دو می باشد و آیا ولیِ میت روزه قضاء یا نذر را لازم است به جا آورد یا نه؟ و اگر ولی می داند قضاء بر میت
بوده و الان شک دارد که آیا در حال حیوة به جا آورده یا نه؟ وظیفه او چیست؟ ج: هو العالم ; 1 اگر ولی 2 نفر بودند قضاء
تنصیف می شود. 2 بنابر احتیاط وجوبی بر ولی واجب است قضاء هر روزه واجبی ولو نذر باشد. 3 در مورد شک مزبور، بلی باید
قضاء نماید.
اذان و اقامه
س 61 : نظر حضرت عالی در رابطه باشهادت ثالثه و رابعه (شهادت به ولایت امیر مؤمنان علی(علیه السلام) و مقام عصمت بانوي
اسلام حضرت فاطمه زهرا(علیها السلام)) در تشهد نماز چیست؟ در اذان و اقامه چطور؟ ج: هو العالم ;شهادت ثالثه از اجزاء مستحبه
اذان و اقامه می باشد. بلکه در این زمان که مخالفین ولایت ائمه طاهرین(علیهم السلام)فعالیت بر علیه آنان می نمایند ;اگر مجتهد
جامع الشرائطی به عنوان تعظیم شعائر مذهبی حکم به وجوب آن کند من هیچ گونه اشکالی در آن نمی بینم و اما شهادة رابعۀ از
اجزاء نیست ولی فی نفسه قول حَسن و خوبی است چه در اذان و اقامه چه در موارد دیگر ولی نه به عنوان جزئیت.
احکام نماز
س 62 : آیا قبل از گفتن تکبیرة الاحرام نماز واجب و مستحب، گفتن شش تکبیر به قصد ورود یا رجاء مستحب است ؟ ج: هو
العالم ;به قصد ورود مستحب است . س 63 : اگر مُصلی غیر از یک لباس بیشتر ندارد نجس شود از شدت گرما یا سرما نمی تواند
: آنرا بیرون کند، آیا می شود با آن نماز بخواند؟ ج: هو العالم;بلی، باید با آن لباس نماز بخواند و نمازش صحیح است . س 64
کسانی که جاهل به مسائل شرعی می باشند و نمازهاي واجب یا مستحب را جلو قبر معصوم(علیه السلام) می خوانند صحیح است یا
نه؟ ج: هو العالم ;صحیح است. س 65 : با پول حرام مصلی لباس تهیه نماید نماز با او بخواند چگونه است؟ ج: هو العالم ;چنانچه
لباس را با همان پول حرام بخرد، نماز را نباید با آن لباس بخواند ولی اگر لباس را با پول در ذمه بخرد و از آن پول حرام مافی الذمه
را اداء کند که ظاهراً غالباً چنین است، نماز با آن لباس صحیح است. س 66 : اگر مصلی در وسط نماز قرائت را فراموش کرد و به
رکوع رفت، بعد یادش آمد، در صورت توجه یا بدون توجه به رکوع رفته، آیا نماز او باطل است یا نه؟ ج: هو العالم ;با توجه به
نقص قرائت قبل از رکوع اگر اختیاراً به رکوع برود نماز باطل است والا نماز صحیح است. س 67 : اگر در حال فرو بردن نفس،
قرائت نماز را به جاي آوریم، آیا صحیح است؟ ج: هو العالم ;در صورتی که قرائت درست اداء شود، صحیح است. س 68 : در
وقت خواندن تسبیحات اربعه شک کردم مرتبه دوم است که می گویم یا سوم ;وظیفه چیست و اگر با این حال به رکوع روم، بدون
گفتن دفعه سوم نماز صحیح است؟ ج: هو العالم ;چون یک مرتبه کفایت می کند،بنابراین گرچه به مقتضاي شک دروقت
بایدبنابگذاردبراین که دوم است،چنان چه به رکوع رودنمازباطل نمی شود. س 69 : کسی که کثیر الشک می باشد به کدام شک
هایش نباید اعتنا کند؟ آیا به هر شکی که در نماز که اعم از رکوع، سجود و تعداد رکعات و... نباید ترتیب اثر دهد؟ ج: هو العالم;
در خصوص آن موردي که کثیر الشک است، نباید اعتناء کند. در بقیه موارد به وظیفه تعیین شده بر آن شک باید عمل کند. س



صفحه 15 از 95
70 : اگر نماز گذار در حال جلوس شک کرد، به نحوي که نمی دانست جلوس از سجده اول یا دوم یا بعد از نماز است، چه کند؟
وقتی یکی از شک هاي صحیح براي » : ج: هو العالم ;باید سجده دوم به جا آورد. س 71 : در رساله توضیح المسائل فرموده اید که
آیا در شک هایی که نباید به آنها اعتنا کرد از جمله شک کثیرالشک نیز باید هنگام عروض .« انسان پیش آید باید فوراً فکر نماید
شک فوراً فکر کرد و در صورت پیدا نشدن یقین یا گمان به یک طرف شک به آنها اعتنا نکرد یا اصلًا فکر کردن لازم نیست؟ ج:
هو العالم ;فکر کردن لازم نیست. ولی فکر کردن با ادامه خواندن نماز محذور ندارد و اگر یقین به بطلان نماز پیدا کرد نماز را
اعاده کند. س 72 : با توجه به اینکه بستن طلا براي مرد حرام است و سبب بطلان نماز می شود، سؤال اینجاست که آیا علت حرمت
جنبه زینت بودنش می باشد یا نَفْسِ طلا براي مرد حرام است؟ ج: هو العالم ;ما موظف به بیان علّت احکام شرعیه نیستیم. س 73 : به
فرض اینکه اگر حرمت طلا به خاطر زینت باشد در صورتی که براي اتصال قاب ساعت با بند آن ساعت را جوشکاري می کنند و
به خاطر حرارت زیاد هنگام جوش کلّاً زردي رنگ قاب ساعت از بین برود و آن ساعت باز توسط آب کردن طلا به مقدار 12
میکرو، آن را به حالت اولیه و زردي قبلی تبدیل می کند. آیا این مقدار طلاي آب شده که جذب قاب ساعت می کنند، سبب
بطلان نماز می شود؟ ج: هو العالم ;رنگ و آب طلا اشکال ندارد، میزان خود طلا است. س 74 : با مراجعه به متخصص و تعمیر طلا
و ساعت ایشان گفته اند که تمام بندهاي زرد رنگ که رنگ آنها نمی رود در بعضی کشورها مثل ژاپن به مقدار 12 تا 18 میکرو
طلا را آب می کنند و توسط اسید سیاتیک ترکیب می کنند در نهایت باالکترولیز کردن آن این مقدار طلا را جذب بند ساعت و
قاب آن می کنند آیا به دست کردن این ساعت که اکثر مردم بلاد مسلمین حکمش را نمی دانند، باعث بطلان نماز آنها می شود؟
بعد از پایان نماز وجه شرعی دارد؟ ج: هو العالم ;بوسیدن جایی که انسان « مهر » ج: هو العالم ;خیر، نمی شود. س 75 : آیا بوسیدن
بعد از سوره حمد، وارد « آیۀ الکرسی » سجده می کند به عنوان احترام، حسن است. س 76 : در بعضی نمازهاي مستحبی خواندن
لازم است؟ ج: هو العالم ;خیر، لازم نیست بلکه به عنوان ورود، « بسم الله الرحمن الرحیم » شده است. آیا قبل از قرائت آیۀ الکرسی
مشروع هم نیست. س 77 : اگر فردي که دائماً از او بول خارج می شود مدّتی قبل از وقت نماز واجب براي خواندن نماز واجب
مخرج بول را آب بکشد و وضوء هم بگیرد آیا بعد از داخل شدن وقت باز هم احتیاط واجب آن است که براي خواندن نماز واجب
مخرج بول را آب بکشد یا خیر؟ ج: هو العالم ;چنانچه قدري فاصله می شود بین خروج بول ولو با بستن نخ به آخر مخرج بول،
بلی، واجب است و اگر هیچ فاصله اي پیدا نمی شود و مرتب بول خارج می شود لازم نیست مخرج را آب بکشد، چون آب کشیده
نمی شود. س 78 : اگر شخصی در هنگام اول وقت نماز دور از وطن خود باشد (به طوري که نماز شکسته بر او واجب باشد) ولیکن
احتمال می دهد که تا آخر وقت اداي نماز به موطن اصلی خود باز می گردد و می تواند نماز را کامل بخواند در این صورت
تکلیف چیست؟ ج: هو العالم ;لازم است در سفر، نماز شکسته بخواند، ولی اگر نخواند و قبل از انقضاي وقت به وطن رسید، باید
نماز را تمام بخواند. س 79 : اگر نمازگزار مسأله را بداند و بعد از نماز بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده نمازش باطل است یا
صحیح، اگر در بین نماز بفهمد چطور؟ ج: هو العالم ;چنانچه بعد از نماز بفهمد، نمازش صحیح است و اگر در بین نماز بفهمد و
تبدیل لباس یا تطهیر با عدم منافی، ممکن است باز نماز محکوم به صحت است والا باطل است. س 80 : اگر کسی بعد از خواندن
سوره شک کرد آیا یک آیه از حمد را خوانده یا نه، قاعده تجاوز جاري است یا نه؟ ج: هو العالم ;بلی، قاعده تجاوز جاري است.
باید اعتناء به آن شک نکند. س 81 : اگر کسی شک کرد در نماز با طهارت بوده یا نه؟ وظیفه چیست؟ ج: هو العالم ;نماز صحیح
است. ولی براي نمازهاي بعد باید وضوء بگیرد. س 82 : اگر در حال نماز مشغول ذکر واجب بود، قهراً او را هول دهند، ذکر را باید
اعاده کند؟ ج: هو العالم ;اعاده نماز لازم نیست، ولی نباید ذکر را دو مرتبه بگوید. س 83 : اگر شخص نصف بدن او در محلی
است که در نماز مخیر است بین قصر و تمام و نصف بدن او خارج از آن محل باشد، نماز را قصر بخواند، یا تمام می تواند بخواند؟
ج: هو العالم ;باید قصر بخواند. س 84 : هر گاه نیت نماز اخفات را کسی تلفظ کند، اشکال دارد یا نه؟ ج: هو العالم ;قبل از تکبیرة



صفحه 16 از 95
الاحرام اشکال ندارد. س 85 : اگر در حال حرکت بدن ذکر بگوید، مثلًا بین نماز یقه لباس را مرتب کند، نماز باطل است یا نه؟ ج:
هو العالم ;چنانچه معظم اعضاء بدون حرکت باشد، فقط دست را حرکت بدهد، اشکال ندارد. س 86 : آیا می شود ذکر رکوع و
سجود نمازهاي مستحبی را به یک مرتبه سبحان الله اکتفا کرد. ج: هو العالم ;خیر، خلاف احتیاط است. س 87 : اخیراً علما سفارش
می کنند که نماز را به 5 وقت بخوانید. آیا به 5 وقت خواندن ظهر را به ظهر، عصر را به عصر، مغرب را به مغرب،مستحب است. آیا
این عمل رسول خدا(ص) مورد اتفاق اهل تسنن و شیعه است؟ ج: هو العالم ;البته خوب است، ولی رسول خدا(ص) مکرر جمع
فرموده اند. س 88 : آیا تغییر نیت نیابت بعد از تکبیر جایز می باشد، و اگر مأموم مساوي با امام جماعت ایستاد، چه صورت دارد؟
ج: هو العالم ; 1 تغییر نیت اشکال دارد 2 باید ولو خیلی کم در جمیع حالات نماز از امام عقب تر بایستد. س 89 : حکم نماز و
روزه نیابتی کسی که خود نماز و روزه قضاء دارد، چیست؟ ج: هو العالم ;نماز را می تواند اجیر شود، ولی روزه را خیر، نمی تواند.
س 90 : آیا درنمازفریضهونافله جایزاست قرائت سوره یادعارا ازروي قرآن و مفاتیحی که در دست گرفته یا در تابلوي مقابل ما و در
منظر و مرآي ماست یا روي زمین است و در حال قیام به آن نظر می کنیم، انجام دهیم یا حتماً باید حفظ داشته باشیم تا بتوانیم
بخوانیم لطفا راهنمایی کنید؟ ج: هو العالم ;خواندن از روي قرآن و مفاتیح جایز است، ولی مقتضاي احتیاط غیرلزومی آن است که
خصوص حمد و سوره را از روي قرآن نخوانید ولو آنکه اگر بخوانید اشکال ندارد. س 91 : آیا می توان در وقت واجب نماز به
نیت طهارت وضوء گرفت و با آن نماز واجب خواند یا اینکه حتما باید به نیت وجوب وضوء گرفت؟ ج: هو العالم ;نیت وجوب
لازم نیست، می توانید به قصد نماز وضوء بگیرید و می توانید به قصد طهارت. س 92 : آیا می توان قبل از وقت واجب نماز به نیت
: نماز واجبوضوءگرفت؟ ج: هو العالم ;خیر، نمی شود. ولی قبل از وقت به قصد مهیا شدن براي نماز می توانید وضوءبگیرد. س 93
من در نماز بسیار شک می کنم، راه از بین رفتن شک در نماز چه می باشد؟ ج: هو العالم ;به شک اعتنا نکنید، به نماز ادامه دهید
و با همان حالت تمام کنید و اعمال مشکوك را نیز انجام ندهید، با مرور زمان شک از بین می رود. س 94 : مراد از قیام متصل به
رکوع کدام یک از موارد زیر است: الف) از حالت ایستاده به رکوع رفتن. ب) مقداري ایستادن قبل از رکوع پس از تمام شدن
حمد و سوره یا گفتن تسبیحات اربعه. ج: هو العالم ;مراد این است که از حال ایستاده به رکوع برود، مثلًا اگر بعد از حمد و سوره
بنشیند و از آن حالت به رکوع رود، صحیح نیست. س 95 : حکم گفتن بیش از سه مرتبه تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم
نمازهاي واجب به قصد ورود یا رجاء چیست؟ و حکم خود نماز چیست؟ ج: هو العالم ;حکم آن عدم جواز است، ولی به قصد
ذکر مطلق اشکال ندارد. س 96 : خواندن بیش از یک سوره بعد از حمد در نماز واجب (نماز فرادا و جماعت) و مستحب به قصد
ورود یا رجاء چه حکمی دارد؟ و خود نماز چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;فتواي بعضی از فقهاء عدم جواز است، در نماز واجب
ولی به نظر ما مکروه است. س 97 : خواندن سوره بعد از حمد در رکعات سوم و چهارم نمازهاي واجب به قصد ورود یا رجاء چه
حکمی دارد و حکم خود نماز چه می باشد؟ ج: هو العالم ;جایز نیست، چنانچه با علم به عدم جواز بخواند، نماز باطل است. س
98 : اگر شخصی زمان طولانی جا نمازي در مسجد بیاندازد و خودش براي نماز نیاید، آیا دیگران می توانند آن جا نماز راجمع
کرده و در آن محل نماز بخوانند؟ ج: هو العالم ;بلی، می توانند. اشکال ندارد. س 99 : آیا خواندن آیات یا سور کامله در اثناي
سجود یا رکوع در نمازهاي واجب، و یا مستحب جایز است؟ در صورت جواز آیا مجزي اند؟ ج: هو العالم ;خواندن قرآن در حال
رکوع و سجود مکروه است، نماز باطل نمی شود، ولی بهتر است نخوانند. س 100 : اگر شخصی بتواند قیام و رکوع نمازش را
ایستاده به جا بیاورد، ولی نتواند در حالت ایستاده به سجده برود، وظیفه اش چیست؟ ج: هو العالم ;براي سجده ایستاده اشاره بنماید
و بهتر است مهر هم به پیشانی بگذارد، ولی لازم نیست. س 101 : آیا خواندن نماز آیات در مواقعی که حوادثی مانند رعد و برق به
طور ناگهانی (مثلا هنگام خواب) اتفاق می افتد و موجب ترس فرد می شود واجب می شود یا خیر؟ ج: هو العالم ;واجب نیست،
مگر آنکه بداند موجب وحشت بیشتر مردم می شود که در آن صورت واجب است بخواند. س 102 : آیا سورمه غصبی در چشم



صفحه 17 از 95
نمازگزار مبطل نماز است یا نه؟ ج: هو العالم ;خیر، مبطل نیست. س 103 : به نظر حضرتعالی در شب هاي مهتابی واجب است که
بعد از اذان صبح فریضه را به تاخیر بیاندازد تا سپیده فجر بر نور ماه غلبه محسوس پیدا کند یا خیر؟ ج: هو العالم ;خیر، لازم نیست.
س 104 : آیا می شود در هر نمازي چه واجب و چه مستحب که نام حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) شنیده شد، صلوات فرستاد و
صلوات خللی به نماز وارد نمی کند؟ ج: هو العالم ;بلی، مستحب است و خللی به نماز وارد نمی شود. س 105 : اگر در حال
نمازبینی امام یاماموم خون بیایدآیانمازش باطل می شود؟ ج: هو العالم ;اگر خون کمتر از درهم باشد، باطل نمی شود و همچنین
اگر زیادتر باشد و بتواند بدونورودخللی درنماز،آب کشیدوالاباطل می شود. س 106 : الف) در نماز، تسبیحات اربعه را چند مرتبه
باید خواند و چند مرتبه واجب است؟ ب)هنگامی که عجله داریم مثلاامام جماعت نمازراسریع می خواند، و می خواهیم به آن
برسیم یک مرتبه بخوانیم نماز صحیح است یا خیر؟ ج: هو العالم ;تسبیحات اربعه بیش از یک مرتبه واجب نیست. س 107 : در نماز
باید بدن آرامش داشته باشد. کسی عادت دارد و خود به خود حرکت می کند. مثلا در نماز خود را به سمت جلو و عقب می کشد
یا روي پا بلند می شود، این کار در نماز موجب بطلان می شود یا نه؟ ج: هو العالم ;چنان چه بی اختیار باشد، اشکال ندارد والا
باید آرام باشد. س 108 : بستن چشم ها در نماز چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;مباح است. س 109 : زن و شوهر هر دو از یک
زادگاه هستند، ولی محل سکونت جایی دیگري است. وقتی به زادگاه می آیند آیا نماز آنها قصر است یا نه؟ با وجود این که
احتمال زیاد می رود که زادگاه هیچگاه براي سکونت اختیار نکنند توضیح بفرمائید؟ ج: هو العالم ;با احتمال، حکم از بین نمی
رود، باید تمام بخوانند. س 110 : اگر انسان دندان خود را توسط پزشک بکشد و تا مدت 24 ساعت دندان خونریزي داشته باشد و
آب کشیدن آن میسر نباشد، چون خطر عفونت دارد، آیا نماز او با دهان خونی صحیح است یاخیر؟ و چطور باید نماز خواند؟ ج:
هو العالم ;بلی، صحیح است. س 111 : مراد از فرمایش امام صادق(علیه السلام): لیس من شیعتنا من لم یصل صلاة اللیل چیست؟ ج:
هو العالم ;این قبیل روایات از قبیل قضایاي خارجیه است نه قضیه حقیقیۀ که در مقام بیان حکم باشد. س 112 : اگر شخص در وقت
نماز، غافل بود و نمازي را با جنابت خواند باید اعاده کند یا نه؟ ج: هو العالم ;بلی، باید اعاده کند. س 113 : اگر شخصی در رکعت
آخر نماز، در سجده دوم خوابش برد یا مرد آیا نماز او اعاده دارد؟ ج: هو العالم ;به نظر ما آن نماز صحیح است و اگر زنده بود
باید قضاء تشهد را بجا آورد. س 114 : زائر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) چطور باید در حائر حسینی نماز بخواند؟ کامل یا شکسته؟
آیا در تمام عتبات اینطور است یا فقط در کربلاي معلی؟ ج: هو العالم ;تخییر بین تمام و شکسته مختص به کربلا است و آن هم
حائر نه تمام شهر. س 115 : دقیقاً چند دقیقه پس از اذانی که در صبح از رادیو و تلویزیون پخش می شود، می توان نماز خواند؟ ج:
هو العالم ;میزان اطمینان به طلوع فجر است، من خودم یک ربع ساعت از اول اذان بگذرد، شروع به نماز می کنم. س 116 : نماز
جمعه را کسی که می خواند باید اذن از مجتهد حاکم شرع بگیرد یا خیر؟ ج: هو العالم ;لازم نیست، ولی ما در زمان غیبت نماز
جمعه را مجزي از نماز ظهر نمی دانیم.
احکام قنوت