گروه نرم افزاری آسمان

احکام قنوت و ادعیه






س 117 : آیا خواندن قنوت به زبان فارسی در نماز در نمازهاي واجب جایز است و خللی در نماز وارد نمی کند؟ ج: هو العالم ;بنابر
احتیاط لزومی قنوت به غیر عربی جایز نیست. س 118 : دیده شده عده اي در قنوت نماز نگین انگشتر را به طرف صورت می کنند
آیا این عمل در اسلام است یا نه؟ ج: هو العالم ;خیر از اسلام نیست، بلکه روایت دارد که این کار را نکنید، البته حرام نیست. س
119 : دعاي یا حمید بحق محمد یا عالی بحق علی یا فاطر بحق فاطمه... الخ که افرادي به عنوان تعقیبات نماز می خوانند در کدام
کتب ادعیه مکتوب است؟ ج: هو العالم ;در کتاب بحارالانوار علامه مجلسی(ره) ج 44 نقلا از الدرالثمین فی تفسیر (فتلقی ادم
ربه...) ص 245 ;ایضاً بحارالانوار، ج 109 ، ص 85 . در العوالم الامام الحسین(ع) للشیخ عبدالله البحرانی، ص 104 . س 120 : آیا



صفحه 18 از 95
خواندن ادعیه زیر در زمان هاي زیر به قصد ورود یا رجاء مستحب است؟ الف) دعاي کمیل در شب جمعه و شب نیمه ماه شعبان
ب) دعاي توسل در شب چهارشنبه ج) دعاي ندبه در روز جمعه و در اعیاد مبارك فطر، قربان و غدیر خم د) دعاي سمات در عصر
روز جمعه ر) دعاي جوشن کبیر و صغیر در شب 19 و 21 و 23 ماه مبارك رمضان. ج: هو العالم ;همه اینها به قصد استحباب جایز
است به واسطه قاعده تسامح در ادله سنن.
سجده
س 121 : آیا (سبحان ربّی الا علی و بحمده) ذکر مخصوص سجده است که گفتن عمدي آن در رکوع حرام باشد و نماز را باطل
کند؟ ج: هو العالم ;نه مخصوص سجده نه متعین در آن است و جائز است ذکر دیگر در سجده گفته شود، البته بهتر است همان
ذکر باشد و جائز است در رکوع نیز گفته شود. س 122 : آیا (سبحان ربّی العظیم و بحمده) ذکر مخصوص رکوع است که گفتن
عمدي آن در سجده حرام باشد و نماز را باطل کند؟ ج: هو العالم ;بهتر است همان ذکر گفته شود، همان گونه که بناي علما و
مسلمانان بر آن است، ولی متعین نیست و گفتن آن در سجده حرام نیست. س 123 : آیا سجده بر دستمال کاغذي صحیح است؟ ج:
هو العالم ;در صورتی که ماده اي که از آن دستمال درست می کنند مایصح السجود علیه باشد بلی والا به عنوان دستمال کاغذي
خیر. س 124 : آیا در سجده هر دعایی را می توان خواند یا اینکه باید دعاهایی که وارد شده را قرائت کرد؟ ج: هو العالم ;دعاي
خاصی لازم نیست، هر دعایی می توان خواند. ولی مقتضاي احتیاط در ذکر سجده این است که همان ذکر مخصوص (سبحان الله)
یا سبحان ربی الاعلی و بحمده گفته شود ولو الحمدلله هم مثلا کافی است. س 125 : یکی از دو طرف مهرهاي نماز مقداري
برجستگی دارد آیا سجده بر سطح ناهموار آن صحیح است؟ ج: هو العالم ;بلی صحیح است. س 126 : کسی در حال سجود نتواند
تنها انگشت بزرگ خود را روي زمین بگذارد ولی باقی را می تواند آیا نمازش باطل است یا خیر؟ اگر باطل است نماز را چطور
بخواند؟ ج: هو العالم ;اشکال ندارد، بقیه را به زمین بگذارد. س 127 : اگر هنگامی که سوار ماشین هستیم، قرآن بخوانیم و به آیه
سجده برسیم، آیا لازم است که آن را نخوانیم و وقتی که توانستیم سجده را به جا آوریم آیه را بخوانیم و یا می توانیم آن را تلاوت
کنیم و با اشاره سجده را انجام دهیم؟ ج: هو العالم ;نباید بخوانید، مگر آن که با نذر و نظیر آن ملزم به خواندن باشید و ماشین را
نمی توانید نگاه دارید با این قید می توانید بخوانید و با اشاره سجده نمائید. س 128 : اگر سمت صاف و ساده مهر چرکی باشد بر
سمت دیگر آن که تمیز است، ولی داراي عکس گنبد یا کف دست یا نوشته است می توان سجده کرد یا نه؟ ج: هو العالم ;بلی
می تواند سجده نمود، چه سمت صاف چرك باشد یا تمیز. س 129 : وقف کم یا زیاد بر کلمه (اله) در موارد زیر به نظر مبارك
شما چه حکمی دارد و نماز صحیح یا باطل است؟ الف- اَشْهَدُ اَنْ لا اله الّاالله. ب- لا اله الّا الله ج- سُبْحانَ الله و اَلْحَمْدُ و لااله الّا الله
و الله اَکْبَر . ج: هو العالم ;در وقف زیاد چون کلام ناقص می شود و مفید معنی نیست، جایز نیست. در وقف کم چون وصل به
سکون است از آن جهت اشکال پیدا می شود.
نماز آیات
19 پس از 122 /3/ س 130 : آیا خواندن نماز آیات براي پدیده نجومی عبور سیاره زهره از مقابل خورشید که در روز سه شنبه 83
سال اتفاق افتاد واجب است؟ ج: هو العالم ;چنانچه سیاره زهره بین خورشید حائل شده باشد و مکلف حساً بفهمد نه به واسطه
قواعد نجومی، بلی، واجب است. و در مورد قضیه واقعه در روز سه شنبه ظاهراً عرفا گرفتن خورشید صدق نمی کرد و نماز آیات
واجب نشد. س 131 : در آمدن زلزله آیا کسی که خوابیده و نداند باید نماز آیات بخواند یا خیر؟ ج: هو العالم ;بلی، واجب است.



صفحه 19 از 95
احکام نماز جماعت
س 132 : در صف نماز جماعت می شود که هنوز صف اول نیت نکرده صف دوم نیت کنند یا در صف اول چند نفر نیت کرده اند
و در بین اینها تا آخر صف فاصله است، اگر صف دوم نیت بکنند نیت آنها صحیح است یا نه؟ و در صف اول هم آنها که نیت
کرده اند فاصله تا امام چند نفر است و دور هم می باشند. اگر نیت بکنند صحیح می باشد یا نه؟ ج: هو العالم ;مهیا بودن براي نیت
جهت اقتدا کافی است ولی مختصري صبر کنید، بعد از نیت اقتدا کنید بهتر است. س 133 : آیا بدون اذن متولی شرعی مسجد کسی
می تواند اقامه نماز جماعت کند یا نمی تواند؟ ج: هو العالم ;در صورتی که متولی امام معینی را در حین وقف تعیین کرده است
نمی تواند، ولی اگر امام تعیین نکرده است اجازه او شرط جواز اقامه نماز جماعت نیست. س 134 : در رابطه با اتصال به جماعت در
حال تشهد امام براي درك فیض جماعت، آیا این حکم در جایی که امام به سلام نماز رسیده و در حال سلام نماز است، نیز جریان
دارد و ثانیاً آیا مأموم در این هنگام جهت متابعت امام تشهد و سلام را با امام بخواند؟ ج: هو العالم ;این حکم در حال سلام جریان
ندارد و اگر در حال تشهد داخل جماعت شود، چنانچه تشهد اوّل باشد باید بایستد تا امام براي رکعت سوم بایستد و اگر تشهد آخر
باشد می تواند بنشیند. البته به حال تجافی و می تواند تشهد را بخواند، البته بنابر احتیاط به قصد ذکر مطلق بخواند و پس از سلام
امام برخیزد و نماز را بدون تکرار تکبیرة الاحرام فرادي بخواند. س 135 : آیا پشت سر امام جماعت صبی ممیز عادل یا معلول بالغ
عادل می شود اقتدا کرد یا نه؟ ج: هو العالم ;مأموم بالغ نمی تواند اقتدا به صبی نماید، ولی غیر بالغ می تواند و اقتداء به معلولی که
نمی تواند نماز صحیح بخواند جایز نیست. س 136 : آیا جواز و صحت نماز جماعت در نماز آیات شامل فقط خسوف و کسوف یا
شامل همه موارد وجوب نماز آیات می شود؟ ج:هوالعالم;شامل همه مواردوجوب نمازآیات می شود. س 137 : در نماز جماعت
امام سهوا بعد از تکبیرة الاحرام به رکوع می رود در این مورد تکلیف مامومین چه می باشد؟ ج: هو العالم ;نماز امام صحیح است
به مقتضاي حدیث لاتعاد قهرا مأمومین هم نمازشان صحیح است. س 138 : اگر مأموم بر طبق تقلید یا اجتهاد خودش خواندن سوره
را بعد از حمد واجب بداند و امام جماعت بر طبق تقلید یا اجتهادش خواندن آن را واجب نداند، آیا جایز و صحیح است که چنین
مأمومی به چنین امام جماعتی در رکوع یا قبل از رکوع اقتدا کند؟ (خواه دررکعت اول خواه در رکعت دوم باشد) ج: هو العالم;
مانعی ندارد. س 139 : در کتاب تحریر الوسیله مسأله آمده است: القول فی احکام الجماعۀ لایجب علی المأموم الطمأنینۀ حال قرائۀ
الامام و ان کان الاحوط ذلک و کذا لاتجب علیه المبادرة الی القیام حال قرائته، فی الرکعۀ الثانیۀ فیجوز أن یطیل سجوده و یقوم أن
قرا الامام بعض القراه، لولم ینجر الی تأخر الفاحش، بیان فرمایید آیا با نظر فوق موافق می باشید و اگر قائل به نظر دیگري می باشید
آن را مرقوم نمایید. ج: هو العالم ;نظر دیگري ندارم. س 140 : از چه راهی باید بفهمیم که امام جماعت نمازش صحیح است و او
این صلاحیت را دارد؟ ج: هو العالم ;اصالۀ الصحۀ راه شناختن صحت نماز امام است. س 141 : اگر در محلی که نماز جماعت به
اقامت روحانی اقامه می شود، شخصی به صورت فرادا به اقامه نماز بپردازد، نمازش چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;چنانچه عنوان
هتک و اهانت صدق کند، جایز نیست والا اشکال ندارد. س 142 : در نماز جماعت جهریه، اگر امام در رکعت سوم باشد و مأموم
در رکعت دوم، آیا جایز است مأموم قرائت را به جهر بخواند؟ ج: هو العالم ;خیر، جایز نیست. حتی بسم الله را نباید بلند بخواند. س
143 : نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که انسان او را نمی شناسد چه حکمی دارد، و اگر در همین مکان نماز فرادا خواند که
نماز جماعت هم برگزار است نماز او باطل می شود یا خیر؟ ج: هو العالم ; 1 شرط اقتداء، ثبوت عدالت امام از طریقی که در شرع
کذلک » و « تعیین شده، می باشد. 2 فرادا خواندن اگر اهانت نباشد، اشکال ندارد. س 144 : آیا در استحباب گفتن (کذلک الله ربی
بعد از تمام شدن خواندن سوره در نماز جماعت فرقی بین امام و ماموم وجود دارد یا خیر؟ ج: هو العالم ;فرقی بین امام و « الله ربنا
مأموم و منفرد نیست. بلی، در بعد از فراغ امام از قرائت حمد مستحب است ماموم و منفرد بگویند: الحمدالله رب العالمین، بر امام
مستحب نیست. س 145 : در یک مکانی امام جماعت راتب است، ولی معمم نیست و کسی می آید معمم است و از لحاظ سنی



صفحه 20 از 95
مستحب نیست. س 145 : در یک مکانی امام جماعت راتب است، ولی معمم نیست و کسی می آید معمم است و از لحاظ سنی
: بالاتر است، اینجا کدام مقدم هستند و باید نماز را بخوانند؟ ج: هو العالم ;معمم بودن شرط نیست، امام راتب مقدم است. س 146
مأموم وقتی وارد بر امام می شود که امام در حال رکوع است براي این که به امام برسد، یا الله می گوید که امام متوجه بشود و صبر
کند. بعضی گفته اند این کار را انجام ندهید. گفته اند موقعی که امام به رکوع است به او اقتدا کنید و چیزي نگویید. اگر این طور
اشکال ندارد. س 147 : عالم دینی که پس از چند سال مال امام « یا الله » باشد، چه باید کرد؟ راهنمایی بفرمائید ج: هو العالم ;گفتن
خوردن و درس خواندن در دفاتر غیر مسلم براي مال دنیا کارمند شده یا تبلیغ مذاهب باطله یا حمایت از آنها بکند. مثل آغاخانی ها
و یهودي ها و وهابیت و غیره و نیز در دید مردم از شبهات و حرام پرهیز نمی کند. 1- آیا در این صورت نماز خواندن پشت سر او
جایز است یا خیر؟ ج: هو العالم ;ابداً جایز نیست. 2- آیا عدالت آنها باقی می ماند؟ ج: هو العالم ;باقی نمی ماند. س 148 : اینجانب
مدتی در نماز جماعت یکی از مراجع محترم تقلید شرکت می کردم، ایشان به خاطر لهجه اي که داشتند (به تشخیص خودم) بعضی
تنزل را با حرف (ض) یا (ظاء) تلفظ می کردند، «... تنزل الملائکۀ و الروح » : کلمات را صحیح اداء نمی کردند، مثلا در آیه شریفه
پس از آنکه متوجه این امر شدم در نماز جماعت شرکت نکردم. حال سئوال حقیر این است که: آیا آن نمازها احتیاج به اعاده و
قضاء دارد یا خیر؟ ج: هو العالم ;نمازهایی که با ایشان خوانده اید، صحیح است و احتیاج به اعاده و قضا ندارد. س 149 : وقتی در
مسجد نماز جماعت اقامه می شود، گروهی حین اقامه نماز جماعت، نمازشان را فرادي می خوانند که این امر موجب تفرقه و بگو
مگو میان نمازگزاران و این افراد می گردد. وجه شرعی این عمل از نظر حضرتعالی چیست؟ ج: هو العالم ;چنانچه امام جماعت
ظاهرالصلاح باشد که به حسب ظاهر علماي آن دیار چنین هستند ;نماز فرادا خواندن گروهی که عملا تفسیق امام باشد، جایز
نیست. هم نمازشان باطل است و هم کار خلافی است، بلی، چنانچه تفسیق نباشد، اشکال ندارد. س 150 : گفته می شود شخصی
فردي را عادل می دانست و با او نماز می خواند، بعداً به گفته دیگران در عدالت یا کم سوادي فرد شک و یا یقین می کند، آیا
اعاده نمازهایی که با آن امام خوانده است، لازم است یا خیر؟ ج: هو العالم ;اعاده لازم نیست. همه نمازها محکوم به صحت است
به علاوه کم سوادي اصلا تأثیر در بطلان نماز ندارد. س 151 : امامت جماعت و منبر رفتن افراد غیر معمم با وجود معممین و اهل
علم چه صورتی دارد؟ ج: هو العالم ;شرط صحت جماعت معمم بودن نیست، پس به عنوان اولی اشکال ندارد. ولی چنانچه به
عنوان ثانوي مانند آنکه درصدد باشند روحانیون حقیقی راکنار بگذارند و اهانت به روحانیت باشد و قصد دور نمودن روحانیت
صحیح و واقعی، نه روحانی ظاهر الفساد از مقام تبلیغی باشد ;اشکال دارد. س 152 : خواندن نماز جماعت به همراه اهل سنت کافی
است یا باید نماز اعاده شود؟ ج: هو العالم ;باید اعاده شود.
نماز قضاء
س 153 : این حقیر چند سال نماز قضاء بر ذمّه دارم و چون حوصله نمی کنم هر روز بعد از نماز ظهر و عصر روز اول قضاي نماز
صبح، و بعد از نماز مغرب و عشاء روز اول قضاي نماز ظهر را می خوانم و روز دوم بعد از نماز ظهر و عصر قضاي نماز عصر و بعد
از نماز مغرب و عشاء قضاي نماز مغرب را قضاء می کنم و روز سوم بعد از نماز ظهر و عصر قضاي نماز عشاء را می خوانم و در
آخر بعد از نماز مغرب و عشاء دوباره شروع به قضاي نماز روز دوم کرده و قضاي نماز صبح را می خوانم و به همین ترتیب ادامه
می دهم. آیا کیفیّت مذکور صحیح می باشد یا نه؟ باید چگونه قضاء نمایم؟ ج: هو العالم ;به همان نحو صحیح است، اشکال
ندارد. س 154 : در مسئله قبل گاهی اوقات در بین آن سه روزي که نماز یک روز را قضاء می کنم، جنابتی رخ می دهد و عذري
شرعی پدید می آیدکه تا مدتی نمی توانم غسل کنم و نمازهاي اداء را با تیمّم می خوانم ولی ادامه آن یک روز نماز قضاء را در
این مدت قطع می کنم و بعد از آن که عذر برطرف شد غسل می کنم و دوباره ادامه قضاي آن یک روز را از سر می گیرم و می
خوانم آیا این کیفیّت صحیح است یا نه و باید چگونه قضاء نمایم؟ ج: هو العالم ;صحیح است، به همین نحو عمل کنید، هیچ



صفحه 21 از 95
محذوري ندارد. س 155 : چنانچه شخصی نماز قضاء به گردن دارد و به مسافتی سفر می کند که از 4 فرسخ بیش تر است و می
خواهد نمازهاي قضاء را بخواند، چنان چه نماز همان روز او شکسته است. آیا براي خواندن نمازهاي قضاء باید شکسته بخواند یا
صحیح؟ ج: هو العالم ;چنانچه نماز تمام فوت شده است قضاي آن را هم باید تمام بخواند ولو در سفر باشد.
نماز مستحبی
س 156 : آیا خواندن نماز غفیله بعد از نماز مغرب به قصد ورود یا رجاء مستحب و صحیح است؟ ج: هو العالم ;به قصد استحباب
نفسی صحیح است. س 157 : آیا خواندن نماز غفیله بعد از نماز عشاء به قصد ورود یارجاء مستحب است؟ ج: هو العالم ;وقت نماز
غفیله بین صلاة المغرب و العشا است و استحباب بعد از صلاة عشاء دلیل ندارد و قضاي آن هم بی دلیل است، ولی رجاءاً مانعی
ندارد خوانده شود. س 158 : آیا در نماز مستحبی براي سلام گفتن جمله(السلام علیکم و رحمۀ الله و برکاته) کفایت می کند؟ در
نماز واجب چه طور؟ ج: هو العالم ;در نماز مطلقا چه واجب و چه مستحب، گفتن السلام علیکم و رحمۀ الله و برکاته کفایت می
کند. س 159 : آیا در نماز مستحبی جلسه استراحت بین سجدتین واجب است و یا به مجرد جداشدن سر از مهر می توان سر را بر
مهر گذاشت و به سجده دوم رفت؟ در نماز واجب چه طور؟ ج: هو العالم ;جلسه استراحت اصطلاحاً جلسه بعد از سجده دوم در
رکعت اول و سوم است و به نظر ما واجب نیست.
نماز استیجاري