گروه نرم افزاری آسمان

روابط زن و مرد





(ت) س 410 : دست دادن زن به مرد نامحرم چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;مصافحه بدون حائل جایز نیست. س 411 : حکم توهین
به زن و بر عکس چه می باشد و اختلاط زن و مرد در زمان ساخت فیلم سینمایی چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ; 1 توهین مسلمان
به مسلمان جایز نیست. 2 اختلاط زن و مرد، چنانچه مستلزم ارتکاب محرمی نباشد فی نفسه اشکال ندارد. س 412 : روابط مردان در
محل کار آزاد با زنان اجنبی مثل شغل زرگري و غیره با مساله نظر چگونه است؟ ج: هو العالم ;اجتماع زن و مرد اگر ملازم با حرام
باشد، جایز نیست والا اشکالی ندارد. س 413 : بیرون رفتن دختران نامزد (در خانه پدر بودن) به همراه عقد دائم بدون اجازه شوهر
جایز است یا خیر؟ ج: هو العالم ;بیرون رفتن زن شوهردار، بدون اجازه شوهرش جایز نیست. س 414 : اگر زن بدون اجازه شوهر
بیرون رفت و معامله کرد، آیا معامله او صحیح است یا نه؟ ج: هو العالم ;بلی، صحیح است. س 415 : آرایش کردن بانوان در بیرون
از خانه یا سرکار و درس، چه حکمی دارد و ابرو برداشتن که در میان بانوان مرسوم است چه حکمی دارد و آیا پوشاندن آن الزامی
می باشد؟ ج: هو العالم ;آنچه موجب تحریک قواي شهوانی اجانب بشود، جایز نیست. بلی، چنانچه مأمون از این مفاسد باشد
آرایش کردن و ابرو برداشتن اشکال ندارد. س 416 : صحبت کردن دختر و پسر از طریق اینترنت به صورت نوشتاري و در
چارچوب مسائل روزمره چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;اشکال ندارد.
حجاب
س 417 : استفاده از لباس هایی که به تن می چسبند چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;فی نفسه اشکال ندارد. ولی براي خانمها در
صورتی که در منظر نامحرم قرار گیرند، اشکال دارد. چون موجب تهیج قوه شهویّه نامحرم می شود. س 418 : اگر زن در خانه اي
باشد که احتمال می رود نامحرم بیاید آیا لازم است قبل از آمدن او حجاب بپوشد؟ ج: هو العالم ;لازم نیست. مگر آنکه احتمال
عقلائی به آمدن بدهد. در این صورت لازم است. س 419 : آیا تاکنون هیچ عالمی از علماي اسلام نسبت به لزوم حجاب و وجوب
تستّر بر زنان با قطع نظر از حدود و ثغور و کیفیت و کمیت آن، خدشه نموده است، و نمایان بودن زیر گلو و مقداري از مو،
برآمدگی هاي سینه و قسمتی از پایین بدن براي هنرپیشگان زن چه حکمی دارد، و بعضی در خصوص حجاب بانوان می گویند که
نزد پسرهاي زیر 15 سال رعایت حجاب به طور کامل لازم نیست، آیا صحیح می باشد؟ ج: هو العالم ; 1- هیچ عالمی چنین فتوایی
نداده است. اصل حجاب براي زن از ضروریات است. 2- و نمایان نمودن موارد ذکر شده جایز نیست. 3- تحفّظ از دیدن پسر غیربالغ



صفحه 48 از 95
در صورت مأمون بودن از نظر شهوانی لازم نیست. س 420 : حجاب مرد در برخورد با زن نامحرم را بیان فرمایید. آیا پوشیدن لباس
بدون آستین یا آستین کوتاه طبق عرف متداول جایز است، و استفاده کردن از مواد خوشبو کننده براي بانوان هنگام رفت و آمد در
خیابان ها و معابر و مغازه ها چه حکمی دارد؟ و آیا زن می تواند با اجازه شوهرش آرایش کند و به جمع نامحرمان بیاید؟ ج: هو
العالم ;هر عملی که موجب تهیّج قوه شهویّه جوانان شود، بر زن جایز نیست ولو شوهرش دستور دهد و در غیر این صورت موارد
ذکر شده اشکال ندارد و اما پوشیدن لباس آستین کوتاه براي مرد اشکال ندارد. بلکه بدون آستین هم براي مرد اشکال ندارد، ولو
اینکه براي زن جایز نیست به بالاي دست مرد در صورت عریان بودن نگاه کند. س 421 : معنی آیه مبارکه الا ماظهر منها در مورد
حجاب چیست؟ آیا بیرون گذاشتن صورت و دست و پا با معنی عورت چه فرقی دارد. ج: هو العالم ;براي الاما ظهر منها در آیه،
معانی متعددي ذکر شده است. اما وجه وکفّین در صورتی که وجه خیلی جالب نباشد و زینت نشود و موجب هیچ قوه شهوانی
جوانان نباشد، نظر به آنها جایز است والا جایز نیست. س 422 : خانم هایی که حجاب اسلامی را رعایت نمی کنند، لباس تنگ می
پوشند، موها را بیرون می گذارند یا با لباسی مثل بلوز و شلوار بیرون می آیند، آیا وظیفه حاکم مبارزه با آنهاست. چه مجازاتی باید
براي آنها اعمال شود؟ آیا در حکومت اسلامی می توان مکان هایی را به عنوان مراکزي که در آنجا زنان و مردان آزادانه رابطه
جنسی داشته باشند مقرر نمود. و آیا چنین پیشنهادي در اوایل انقلاب مطرح شد؟ از طرف چه کسی؟ ج: هو العالم ; 1 نهی از منکر
بر عموم افراد و در رأس آنها بر حاکم اسلامی لازم است و چنانچه بدون تعزیر، نهی از منکر اثر نکند بر خصوص حکومت اسلامی
لازم است مجازات هایی را به عنوان تعزیر به نحوي که صلاح مجتمع بداند تعیین نماید. 2 در مجازاتها افراد غیر مأمور نباید
دخالت نمایند، چون هرج و مرج می شود، 3 و از احدي پیشنهاد تعیین محل هایی که آزادانه رابطه جنسی برقرار شود، نشنیدم که
پیشنهاد نموده باشد.
احکام لواط
س 423 : شخصی با کسی عمل شنیع لواط انجام می دهد و بعد دخترش را به عقد او در می آورد آیا این ازدواج به نظر معظم له
حلال است یا حرام موُبد. ج: هو العالم ;خواهر و دختر ملوط بر لواط کننده با شرایطش حرام است، ولی دختر و خواهر لواط کننده
بر ملوط حرام نیست.
تراشیدن ریش
س 424 : تراشیدن صورت با تیغ یا با ماشینی که مثل تیغ از ته می تراشد چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;حرام است. س 425 : شکل
دادن به موها یا ریش ها که امروزه رواج دارد چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;حرام نیست. س 426 : آیا تراشیدن ریش با تیغ و یا
ماشین ریش تراشی که از ته محاسن را می تراشد جایز است یا خیر و آیا تراشیدن محاسن با ماشین در حد متعارف که ریش اطلاق
شود، جایز است یا خیر و تراشیدن قسمت هایی از ریش به اصطلاح غربی ها پروفسوري چه حکمی دارد و اجرتی که براي تراشیدن
ریش پرداخت می شود جایز است یا خیر؟ ج: هو العالم ;تراشیدن ریش با تیغ یا ماشین که موجب سلب ریش شود، و همچنین
تراشیدن قسمتی از آن حرام است. ولی ماشین کردن در صورتی که عرفاً بر باقی صدق ریش بکند اشکال ندارد.
احکام حیوانات
س 427 : اگر پس از ذبح حیوان شک کنیم که آیا چهار رگ را بریدیم یا نه تکلیف چیست؟ حیوان حلال است یا حرام؟ ج: هو
العالم ;به مقتضاي قاعده تجاوز و فراغ حکم به حلیت می شود. س 428 : کشتن گربه هایی که ایجاد مزاحمت می کنند چه حکمی



صفحه 49 از 95
دارد؟ ج: هو العالم ;حتی المقدور نکشید، در صورت اضطرار اشکال ندارد. س 429 : حکم فضله لاك پشت چه می باشد؟ ج: هو
العالم ;پاك نیست. س 430 : آیا خوردن گوشت خرگوش مکروه است یا حرام؟ چرا؟ ج: هو العالم ;حرام است. چون کما فی الخبر
از مسوخ است. س 431 : ماهی هایی که در کارخانجات به شکل تن در می آیند و از خارج از کشور وارد می شوند چه حکمی
دارند؟ ج: هو العالم ;چنانچه از بلاد اسلامی باشد و یا بدانند زنده از آب گرفته شده است، حلال است والا حرام است. س 432 : به
علت نزدیک بودن چراگاه ها اگر حیوانات در چراگاه هاي یک دیگر بروند: 1- در این فرض کشتن و اذیّت کردن حیوانات جائز
است یا خیر؟ ج: هو العالم ;جائز نیست. س 433 : اگر حیوانی را بکشند، قیمت آن را ضامن می شود یا خیر؟ ج: هو العالم ;بلی،
ضامن می باشد. س 434 : سگ هاي بی صاحب که در کوچه و خیابان می گردند و چه بسا باعث ترسیدن زن و بچه مردم می
شوند، آیا کشتن چنین سگهایی جایز است؟ ج: هو العالم ;بلی جائز است.
غصب
س 435 : اگر زنی که تابع شوهرش است در سفر، به خانه پدر شوهر که مرحوم شده برود و خانه ارثی است و معلوم نیست تمام
ورثه راضی باشند، آیا زن در صورت حرج اطاعت از شوهر نکند و چه باید کرد؟ ج: هو العالم ;قهراً تزاحم بین حکمین است.
ظاهراً اطاعت واجب نیست و نباید به آن خانه برود.
عهد و قسم
س 436 : اگر شخصی مفاد قسمنامه را کذباً امضاء کند یعنی مفاد آن در مورد امضاء کننده صادق نباشد ولی به دروغ روي
مصالحی یا به اعتقادبه اینکه چون من قسم را بر زبان جاري نکردم پس اشکالی ندارد به هر حال امضاء کرد یا انگشت زد آیا گناه
کرده و کفاره دارد؟ ج: هو العالم ;چنانچه ظاهر امضاء این باشد که قسم می خورم با شرایطی که قسم دروغ دارد، ظاهراً هم
معصیت است و هم کفاره دارد. س 437 : کسی که در حال غضب قسم می خورد و بر قرآن دست می زند یا اینکه قرآن از دست او
می افتد، آیا اهانت به قرآن کرده و کفاره دارد؟ ج: هو العالم ;کفاره ندارد، اهانت قهري هم حرام نیست.
نذر
س 438 : آیا در نذر شرعی خواندن صیغه لازم است یا نه ؟ ج: هو العالم ;لازم نیست. س 439 : اگر زن از مال خودش بخواهد نذر
کند بازهم اجازه شوهر لازم است یا نه؟ ج: هوالعالم;بلی اجازه شوهرشرط صحت نذراست. س 440 : نذر کردن در مورد
موضوعاتی مثل فوتبال و مثلا براي پیروزي فلان تیم نافذ است یا خیر؟ ج: هو العالم ;خیر نافذ نیست. س 441 : اگر انسان قسم
بخورد یا نذر یا عهد کند که 4 رکعت نماز مستحبی مانند عصر، 3 رکعت نماز مستحبی مانند مغرب، 1 رکعت نماز مستحبی مانند
نماز وتر بخواند، بیان نمایید خود این قسم یا عهد یا نذر و عمل به آن چه حکمی دارد؟ ج: هو العالم ;نذر باطل است و عمل به آن
تشریع محرم است. س 442 : اگر کسی در نذر صیغه نخواند یا بلد نباشد ولی منظورش نذر کردن باشد، آیا عمل به آن بر وي
واجب است؟ ج: هو العالم ;بلی، واجب است. (گنگ) س 443 : در مورد دیگر اموال فوق الذکر نظر معظم له چیست؟ ج: هو
العالم ;صدقات و رد مظالم و نیز موقوفات عامه را می توان مصرف نمود. سهم سادات را نمی توانند و از سهم مبارك امام ارواحنا
فداه یک سوم را می توانند، صرف نمایند. س 444 : لطفاً براي اشخاصی که اهل وجوهات شرعیه مانند (خمس و زکات) نیستند،
نصیحتی مرقوم فرمایید؟ ج: هو العالم ;کسی که به حکم الهی اعتنا نمی کند، نصیحت من چه تأثیري می تواند داشته باشد.



صفحه 50 از 95
وقف
س 445 : لطفاً نظر مبارك را بیان فرمایید: باغی است که درختان، دیوارها، و ساختمان آن ملک شخصی می باشد و زمین آن قطعا
وقف مدرسه علمیه آن منطقه است، لکن وقفنامه اش ظاهراً مفقود شده و به همین جهت متولی و نحوه و مورد صرف ثمره، مشخص
: نیست. اولا: با این شرایط تولیت آن فی الحال تعلق به چه کسی دارد؟ ج: هو العالم ;تولیت با مجتهد جامع الشرایط است. س 446
ثانیاً: آیا عدول مؤمنین و بعض اهل علم، می توانند با تعذر از دست یافتن به متولی، تولیت آن را برعهده بگیرند؟ ج: هو العالم ;خیر
نمی توانند چون با وضع فعلی تصور نمی شود که دسترسی به مجتهد نباشد. س 447 : ثالثاً: موقوف علیهم (با اینکه اجمالا مدرسه
علمیه است) طلاب مدرسه می باشند یا بناء مدرسه، یا باید به طور کلی وقف تعلق به مصالح مدرسه گیرد؟ ج: هو العالم ;باید در
آنچه مربوط به مدرسه می باشد اعم از طلاب و بناء مدرسه و مصالح آن صرف شود. س 448 : رابعاً: محصول به عمل آمده از این
باغ، چه مقدارش، تعلق به موقوفه دارد؟ (در حالی که زمین از موقوفه و آب، درختان و کار شخصی است)؟ ج: هو العالم ;حق
شخص به مقدار اجرت کار و پول آب می باشد بقیۀ تعلق به موقوفه دارد. س 449 : خامساً: آیا این زمین را می شود اجاره کرد یا
باید عقد مضاربه، برقرار کرد؟ اولویت با کدام یک است؟ ج: هو العالم ;بلی، می شود اجاره کرد و مانعی ندارد. س 450 : براي
بعضی مساجد و حسینیه ها تعداد زیادي ساعت و یا وسائل مستعمل و غیرمستعمل را وقف می کنند در صورتی که مسجد لازم
نداشته باشد می توان آنها را تبدیل به احسن کرد یا خیر؟ ج: هو العالم ;بلی، می توان تبدیل نمود. س 451 : استفتاء و استعلام می
گردد که شخصی زمین خود را به همسرش هبه نمود. سپس همسر، زمین رابه تولیت شوهرش و بعد از او اولاد ارشد ذکور مورد
وقف یک مسجد و سه باب مغازه که آنها را فروخته و سرقفلی آنها را به همراه دیگر منافع جهت مخارج مسجد از قبیل خادم قرار
داده و یک باب آپارتمان در بالاي مغازه ها جهت خدمه مسجد (وقف) نموده است. سپس بعد از 9 ماه طی وقف نامه اي دیگري
منافع مغازه ها و آپارتمان را از وقف نامه اول خارج و محدود به همان 9 ماه و آن را متعلق به همسرش تا پایان عمر نموده است.
عنایت فرمایید که آیا این نحوه وقف شرعا جایز است یاخیر؟ به وقف اول باید عمل نمود یا دوم؟ ج: هو العالم ;چنانچه بعد از تمام
شدن وقف، قبض هم محقق شده باشد، میزان وقف اول است، و اگر نشده است واقف با وقف ثانی وقف اول را باطل کرده است و
میزان وقف دوم است. س 452 : آیا می توان محلی را به مدت ده سال به عنوان مسجد وقف نمود که بعد از آن به ملک واقف یا
ورثه اش برگردد؟ ج: هو العالم ;بلی وقف موقت بنظر ما صحیح است. س 453 : کسانی که در ملک موقوفه زندگی می کنند اجاره
ساختمان و مصرف خانه و زندگیشان از ملک موقوفه باشد دیگران می توانند در آن خانه نماز بخوانند یا مهمان شوند یا خیر؟ ج:
هو العالم ;بلی می توانند بروند آنجا و نماز بخوانند. س 454 : آیا واقف مسجد مجاز است که مسجد را فقط براي اقامه نماز بسازد و
حق انجام هرگونه فعالیتی همچون کلاس هاي قرآن، معارف، آموزش اذان و برنامه هاي عقیدتی و آموزشی را خصوصاً از
نوجوانان عزیز سلب نماید؟ ج: هو العالم ;اگر بعد از وقف بخواهد منع از فعالیت هاي دیگر که به آنها اشاره شده است بنماید، حق
ندارد.
وصیت
س 455 : شخصی که تعدادي اولاد صغیر و عقب مانده دارد، این چنین وصیت می نماید که: ثلث اموالم را بدین صورت قراردادم
که پس از مرگم مردم به طور متعارف به خانه ام رفت و آمد نموده و تصرفاتی را از قبیل: اکل و شرب و استفاده از ظرف و فرش و
امثال این ها، نمایند و همین تصرفات به عنوان ثلث محسوب گردد آیا چنین وصیتی جائز و صحیح و مستحسن می باشد یا خیر؟
(البته چنین تصرفاتی به حسب معمول تاسال ها به مقدار ثلث نخواهدرسید.) ج: هو العالم ;وصیت مذکور صحیح و جائز است. آن



صفحه 51 از 95
مصارف را از ثلث محسوب نمایند و زاید بر آنها را صرف خیرات و مبرات نمایند، مگر آن که بدانند که مراد آن موصی این بوده
است که فقط این مصارف ذکر شده از ثلث مالی که این حق را در آن دارم محسوب گردد. در این صورت زاید بر آن مصارف
مال ورثه است. س 456 : زنی که خدمت خانه می کند و در عوض چیزي از شوهرنمی گیردآیا شوهر می تواند وصیت کند که از
اصل مال بعدازمرگش به زنش چیزي بدهند. ج: هو العالم ;بلی می تواند وصیت کند که غیر از ارثیه به او مقداري پول بدهند به
شرطی که زاید بر ثلث نباشد. س 457 : اگر مرد وصیت کرد فرزند من که به دنیا آمد اگر پسر بود 50 هزار تومان به او بدهید و اگر
دختر بود 100 هزار تومان و به مادر 100 هزار تومان بدهید، بعد از آن مادر دو فرزند پسر و دختر آورد، آیا به مادر چیزي می رسد
یا نه؟ ج: هو العالم ;باید به هر دو سفارش عمل شود و چنانچه آن مقدار وجه زیادي بر ثلث باشد و ورثه امضاء نکنند وجه آن دو
نقض توزیع می شود. س 458 : مردي وصیت بر ثلث کرده (ثلثی که معین است یکصد و پنجاه هزار تومان) که اگر عیالم دختر به
دنیا آورد 50 هزار تومان سهم دخترم و 100 هزار تومان سهم عیالم و اگر پسر به دنیا بیاورد 100 هزار تومان سهم پسرم و 50 هزار
تومان سهم عیالم باشد. متاسفانه عیالش بعد از فوت دو قلو زاییده سهم فرزندان و عیال از ثلث معین چقدر است؟ ج: هو العالم;
یکصد پنجاه هزار تومان، نصف آن مال عیال است و پنجاه هزار تومان که ثلث است مال پسر و بیست و پنج هزار تومان مال دختر.
س 459 : اگر کسی وصیت کرد بعد از مردن مرا در بقیع ببرید و دفن کنید اگر راه بسته بود و مانع بود چه کار باید کرد؟ ج: هو
العالم ;وجوب عمل به وصیت ساقط است. در محل دفن کنند و یا جاي دیگر، مختارند. س 460 : مؤمنی به وصیّ خود وصیت
نموده است که ثلث ترکه او را براي وي در خیرات و مبرات خرج نماید و وصی هنگام فوت موصی ترکه او را پس از تحقیق در
حدود دوازده میلیون تومان قیمت گذاري نموده است، ولی ثلث را از ترکه جدا ننموده و تا به حال یک میلیون تومان از ثلث را
براي مصالح میت خرج نموده و مابقی آن در ضمن حصه وراث باقی می باشد و اخیرا قیمت ترکه بالا رفته و به حدود شصت
میلیون تومان بالغ شده است. حال سؤال این است که چون ثلث از ترکه جدا نمی باشد و قیمت باقی ثلث که خرج نشده به تبع بالا
رفتن قیمت کلی ترکه بالا رفته، آیا الان باید قیمت هنگام وفات را مدنظر قرار داد و طبق آن باقی ثلث را محاسبه و اخراج نمود یا
طبق قیمت فعلی، باقی ثلث را باید محاسبه و اخراج کرد؟ ج: هو العالم ;چنانچه وصیت به ثلث ترکه نموده نه به قیمت آن و ترکه
هم الان باقی است باید قیمت فعلی بقیه ثلث را حساب نموده و اخراج کنند. بلی، چنانچه بعد از موت موصی با ورثه معامله نموده به
این نحو که تمام ترکه در اختیار شما و دو میلیون پول ثلث در ذمه شما باشد در این صورت میزان قیمت هنگام وفات است.
ارث
س 461 : کلاله امّی در چه صورت ارث می برد، سهم الارث آن چه قدر می باشد؟ ج: هو العالم ;خواهر امی که از دسته دوم وراث
است و در صورتی که میت، برادر و خواهر پدر و مادري و برادر و خواهر پدري هم داشته باشد، ارث نمی برد و خواهر پدري در
بعضی صور ارث نمی برد و مقدار ارث خواهر مادري را در توضیح المسائل نوشته ام، مراجعه نمایید. س 462 : شخص وصی می
تواند وصیت میت را از اصل مال بدون اذن ورثه اداء نماید؟ ج: هو العالم ;اگر به مال معین وصیت نموده، اذن ورثه لازم نیست و
اگر معین نیست قهرا مال مشترك است و اجازه آنها معتبر است. س 463 : زمینی که آثار جوي آب داشته و هفتاد سال قبل کشت و
زرع می گردیده آیا بدون اذن تمام وراث آن زمین کسی می تواند آن زمین را تصرف نماید و مالک شود. ج: هو العالم ;زمین
: بایري را که سالها صاحبانش کشت ننموده و معطل مانده است، می شود بدون اذن وراث مالک سابق کشت نمود. س 464
شخصی در سالهاي قبل مبلغی جهت حج تمتع واریز نموده و بنا بوده است که در سال 82 به حج مشرّف شود، در همال سال به
علت تصادف فوت نموده است. ورثه فعلًا قدرت مالی ندارند حج آن را اداء نمایند، آیا می شود فیش آنرا بفروشند و در سال آتی
که پدر متوفا به حج مشرف می شود در آنجا نایب الزیاره تعیین نماید یا خیر؟ لطفا نظر مبارك اعلام فرمایید؟ ج: هو العالم;چنانچه



صفحه 52 از 95
واجب الحج بوده، قهراً آن پول مال خودش است. باید بدهند و نایب، حج انجام دهد، و اگر واجب الحج نبوده و وصیت هم نکرده
است، پول مال ورثه است، آنها مختارند. می توانند نایب بگیرند و نایب حج را انجام دهد و همه وراث باید به نایب گرفتن حاضر
باشند. س 465 : مؤمنی دارفانی را وداع گفته و از او یک همسر و چند فرزند باقی مانده که دوتاي آنها غیر رشیدند و از طرف دیگر
ارثیه و ماترك میت تقسیم و سهم هر کدام از ورثه متعین نشده و مادرشان (یعنی همسر میت) وصی میت می باشد. آیا با توجه به
اینکه وصی باید در مصرف اموال این دو شرط غبطه را رعایت کند می تواند از میراث مشاع براي ازدواج فرزندان رشید و بالغ
استفاده نماید یا باید اول تقسیم و تعیین صورت گیرد و بعد از حق و سهم هر یک از فرزندان رشید براي ازدواج آنها استفاده
نماید؟ ج: هو العالم ;تقسیم لازم نیست. همین که رعایت غبطه می نماید به اضافه آنکه از اموال زیادتی از حقشان داده نشود، کافی
است. مثلًا اگر پول نقد دارد و از مردم هم طلب دارد، پول نقد را به فرزندان رشید بالغ و دیون را بر صغار نگذارد. س 466 : در
صورتی که حکم بر تعیین سهم هر کدام در عین خارجی است، سؤال این است که با توجه به اینکه این دو فرزند غیر رشید به خاطر
ضرورت رسیدگی وصی (مادرشان) به آنها باید با مادرشان زندگی کنند، آیا باید مادرشان غذا و پوشاك آن دو و خود را از هم
جدا سازد و باید غذا و پوشاك و رختخواب آنها و خود را مستقیما از مال شخصی خود و مال شخصی آنها تهیه نماید و یا لازم
نیست و می تواند غذا و پوشاکشان و رختخوابشان مخلوط باشد؟ ج: هو العالم ;لازم نیست جدا شوند و مخلوط زندگی کنند
اشکال ندارد. س 467 : پدري می خواهد که مایملک خود را که یک خانه مسکونی و یک قطعه زمین شهري می باشد ما بین
همسر و 7 فرزندش تقسیم کند. به خود پدر و فرزندانش که پسر می باشند چقدر می رسد؟ الف) آیا فرزندانش حق مخالفت دارند
یا خیر؟ ب) حد و مرز تادیب فرزند کدام می باشد؟ ج: هو العالم ;پدر چنانچه در حال حیات باشد و اموالش را تقسیم کرده،
اشکال ندارد و اختیار با او است و هر مقدار بخواهد می تواند تعیین کند و کسی حق مخالفت ندارد و اگر تملیک می کند، بعد از
وفات به مقدار ثلث حق دارد و در دو ثلث دیگر وصیتش نافذ نیست مگر آنکه ورثه اجازه دهند. و مقدار تأدیب فرزند امري است
عرفی یعنی حدي که جلوي فساد او را بگیرد. س 468 : اگر زنی بمیرد و اولاد نداشته باشد حکم مال و اموال او چیست؟ ج: هو
العالم ;چنانچه شوهر یا ورثه دیگر داشته باشد به آنها می رسد، والا مال امام زمان (عج) است. س 469 : اگر فرزندي قبل ازپدرش
فوت کند آیا به فرزندان فوت شده ارث می رسد؟ ج: هو العالم ;چنانچه آن فوت شده فرزند دارد، از او به فرزندان فرزند ارث نمی
رسد. ولی اگر مالی از پدرشان داشته، ارث می برند. س 470 : زن فوت کرده، دختري از شوهر اوّل و پسري از شوهر دوم دارد.
منتهی هر چه که ارث از پدر دختر از زمین و غیره باقی مانده بوده، و تحت ید مادرش بوده تحت تصرف شوهر دوم قرار گرفته،
حال از مجموع اموال مادر و ارثیه پدرش به دختر یک سهم و به برادر دو سهم داده اند. این صحیح است یاخیر؟ ج: هو العالم ;به
نحوي که نوشته اید، صحیح نیست. چون اموال پدر دختر در دست مادرش بوده، مقداري از آن مال دختر است. باید رعایت بشود.
بلی، چنانچه به نحوي مادر در زمان شوهر دوم مالک آن اموال شده باشد ولو به بخشیدن دختر یا خرید از او تقسیم صحیح است.
س 471 : شخصی در موقع حیات خود منزل خود را در روستاي سیلاچاي در حضور حقیر جهت حسینیه در محل وصیت فرمودند،
ولی به علّت مهاجرت اهالی به شهرستان ها و کوچکی محل مورد استفاده قرار نگرفته و ساختمان آن خراب شده و هنوز هم صیغه
وقف جاري نشده، آیا اجازه می فرمایید وراث و وصی آن مرحوم محل مزبور را واگذار نموده و وجه آن را به مصارف خیرات و
باقیات صالحات در مسجد محل یا جاي دیگر در حق آن مرحوم به مصرف برسانند؟ ج: هو العالم ;به آن گونه که مرقوم فرمودید
آن منزل براي حسینیه تعیین شده است. ولی چون به آن نحو که وصیت شده است مورداستفاده قرار نمی گیرد، باید صرف در امور
خیریه دیگر بشود. لذا جنابعالی مجازید که با وراث معامله نمائید، وجه آن را در صورت امکان در همان محل مصرف نموده و اگر
امکان ندارد در جاي دیگري صرف در حسینیه یا مسجد بنمایید و می توانید ورثه را وکیل خودتان قرار دهید که تصرف نمایند. س
472 : اراضی زراعی اربابی جهت کشت و کاردر اختیار رعیت قرار گرفته بود که رعیت فوت نموده، یکی از ورّاث عهده دار وظیفه



صفحه 53 از 95
متوفی در کشت و کار گردیده تا زمان الغاي رژیم ارباب و رعیت، تا جایی که از مسئولین امور اصلاحات ارضی، سند مالکیت
دریافت نموده، حکم ادّعاي سهم سایر وراث قبل از صدور سند و بعد از صدور را بیان فرمایید؟ ج: هو العالم ;زمین را که در اختیار
رعیت براي کشت گذاشته بودند، موجب ملکیت یا آن که حقی بر او ثابت شود نمی باشد که حتی بعد از موت آن رعیت حقی
ثابت باشد. بنابراین ورثه حقی ندارند و اما صدور سند مالکیت که مسئول امور اصلاحات اراضی داده است، اولا نمی دانم چنین
: حقی داشته و علی فرض آن که حق داشته، به هر کس سند مالکیت داده، او مالک است و دیگران هیچ حقی ندارند. س 473
خانمی فوت شده، برادرزاده و خواهرزاده پدر و مادري دارد و همچنین خواهرزاده پدري هم دارد، آیا با داشتن برادر و خواهرزاده
پدر و مادري خواهرزاده پدري ارث می برد یا خیر؟ ج: هو العالم ;خواهرزاده پدري در صورتی که با خواهرزاده پدر و مادري جمع
شود مانند خود خواهر پدري در صورت اجتماع با خواهر پدر و مادري ارث نمی برد.
دیات
س 474 : اگر جانی، دندان مصنوعی شخص را در آورد؟ آیا باید قصاص شود یا دیه آنرا بدهد؟ ج: هو العالم ;در این مورد رجوع
به حکومت می شود یعنی حاکم شرع آنچه را صلاح بداند که مناسب باشد، تعیین می کند که بپردازد. س 475 : حداقل دیه به نظر
است؟ ج: هو العالم ;دیه اقسامی دارد: دیه نفس، دیه اعضاء، دیه منافع و... بنابر این باید مراجعه شود به رساله ř شما چه
عملیه که کدام یک از آنها حداقل است. س 476 : دیه مقتول خمس دارد یا خیر؟ ج: هو العالم ;دیه مقتول احکام ارث را دارد.
میراث ما لا یحتسب خمس دارد و ما یحتسب خمس ندارد. س 477 : دیه کامل یک انسان چه مقدار است و آیا دیه قتل عمد و شبه
عمد را می توان با پول محاسبه کرد؟ ج: هو العالم ;یکی از مصادیق آن ده هزار درهم، هر درهم ( 6 نخود) که هر ده درهم مساوي
1 : است با پنج مثقال و ربع مثقال نقره مسکوك و بپرسند که هر درهم چند قِران است می توانند پول آن را حساب کنند. س 478
اگر شخصی ضربتی به صورت کسی بزند که سیاه شود، 1 آیا می توان بگوید عوضش را بزن. 2 و جرح بر گردن، دیه دارد یا
ارش. 3 و آیا در شکستگی استخوان با قسامه دیه ثابت می شود یا نه؟ ج: هو العالم ; 1 در ضربت به صورت می شود مقابله به مثل
نمود. 2 و دیه جرح بر گردن در بعضی موارد مانند آنکه گردن کج شود یا موجب مانع شدن از جویدن شود، ثابت است. 3 در
غیر این موارد ارش ثابت می شود. س 479 : آیا صبی ممیز می تواند از جنایتی که بر او شده عفو کند یا دیه و یا قصاص کند؟ ج:
هو العالم ;خیر، نمی تواند و ولی او هم نمی تواند مگر در بعضی موارد که گفته اند می تواند دیه بگیرد. س 480 : احتراماً با توجه
به محتویات دادنامه و سند رسمی... تنظیمی در دفتر اسناد رسمی... و با توجه به اینکه امضا کننده سند رسمی مذکور که طبق
دادنامه اشاره شده فوق محکوم به قصاص نفس گردیده (حدود یک سال پس از آزادي از زندان و نجات یافتن از مساله قصاص و
مختومه شدن پرونده مربوطه) در حالت صحت و اختیار، بدون اکراه و اجبار و بدون هیچگونه قید و شرطی ضمن معرفی نمودن
خود به عنوان معاون در قتل، شرعاً و قانوناً رضایت کامل خود را نسبت به کلیه اولیاي دم مقتول مورد نظر اعلام نموده و حق هر
گونه اعتراض و یا دعوي حقوقی (مالی) و کیفري علیه اولیاي دم آن مقتول را از خود ساقط کرده و صریحاً اقرار داشته که طی
مدت 11 سال نیز باعث وارد آمدن خسارات هنگفتی بر اولیاي دم گردیده، این سؤال مطرح است که: 1 چنانچه شرعاً و قانوناً ثابت
شود که قاتل شخص دیگري بوده، آیا از نظر شرعی امضا کننده سند رسمی فوق الذکر حق مطالبه وجوهی که خود و یا بستگانش
(حدود یکسال قبل از تنظیم آن سند) تحت عنوان خسارت و یا وجه المصالحه و حق الزحمه به اولیاي دم پرداخته و از آن رضایت
گرفته را دارد یا خیر؟ ج: هوالعالم ;با خصوصیاتی که نوشته شده است، حق مطالبه وجوه را ندارد. 2 چنانچه امضاء کننده سند
رسمی مذکور ضمن استفاده از اینکه دیگر اولیاي دم حق مراجعه به دادگاه جهت تقاضاي قصاص وي را ندارند، با اختیار خود و یا
احیاناً به خاطر ترس از قاتل واقعی فرضی، مجدداً اتهام قتل را بر عهده بگیرد و با انجام این کار در واقع موجب تبرئه قاتل فرضی و



صفحه 54 از 95
تضییع حق اولیاي دم گردد و یا باعث شود که اولیاي دم براي به اثبات رساندن حق خود و محکوم و یا قصاص کردن قاتل واقعی
باز هم دچار مشکلات و متحمل خساراتی شوند، آیا از نظر شرعی وي ضامن پرداخت دیه مقتول و یا خسارات وارده مجدد بر
اولیاي دم خواهد بود یا خیر؟ ج: هو العالم ;خیر، ضامن نیست، چون رضایت گرفته است.
عیدالزهراء