گروه نرم افزاری آسمان

اجتهاد و تقلید






س 1 : علما فرموده اند براي پرداخت رد مظالم اجازه مجتهد جامع شرائط کافی است، آیا هر مجتهد جامع شرائط کافی است یا باید
به نظر پرداخت کننده اعلم باشد؟ باسمه جلت اسمائه خیر، رجوع به اعلم لازم نیست ;اجازه هر مجتهدي کافی است. س 2 : اگر بعد
از فوت مرجعی شک کنیم که اعلمیت او نسبت به مرجع زنده باقی است یا خیر، آیا استصحاب اعلمیت میت جاري می باشد یا نه؟
باسمه جلت اسمائه استصحاب جاري می شود ;ولی اثري ندارد و تقلید از میت جائز نیست. س 3 : آیا می توان در زمان تقلید از
مرجع زنده در صورت تشخیص این که اعلم شخص دیگري است، از مرجع اول برگشت و از مرجع و مجتهد جدید تقلید نمود یا
خیر؟ باسمه جلت اسمائه با تشخیص اعلمیت دیگري باید از مرجع اول عدول کرد ;چون تقلید اعلم، حدوثاً و بقائاً، واجب است. س
4 : آیا از مرجعی که ولایت فقیه را قبول ندارد، می توان تقلید کرد؟ باسمه جلت اسمائه ولایت معانی متعدده دارد ;اگر کسی آن
معناي عالی را قبول ندارد که خیال نمی کنم در علماء شیعه کسی پیدا شود که ثبوت آن مرتبه را براي کسی غیر امام زمان ارواحنا
فداه قائل بشود، بلی تقلید از او جائز است. س 5 : در مسائلی که حضرتعالی احتیاط واجب نموده اید، تکلیف چیست و به چه کسی
رجوع کنیم نظر مبارك حضرتعالی چیست؟ باسمه جلت اسمائه در موارد احتیاط واجب یا باید به احتیاط عمل نمود، یا به اعلم
علماء عادل بعد از مرجع ;و تشخیص او هم مانند مرجع، با تشخیص اهل خبره است. س 6 : اگر کسی به ما پول داد و گفت به فلان
مرجع برسان و من می دانم که او اعلم نیست، آیا می توانم به اعلم برسانم؟ باسمه جلت اسمائه اگر به عنوان آن که او اعلم است



صفحه 8 از 122
گفته است به او بده، می توانید در صورت این که دیگري اعلم است به او بدهید ;و الاّ اگر به نظر او خصوصیتی است که در
دیگري نیست، نمی توانید بدهید. س 7 : آیا قانون حکومت اسلامی (حاکم شرع)، بر فتواي مجتهد، ارجح است؟ باسمه جلت
اسمائه قانون حکومت اسلامی معنی ندارد که با فتواي مراجع تقلید و مجتهدین تنافی داشته باشد ;چون قانونی که از مجلس می
گذرد، باید ملاحظه شود در صورتی که مخالف شرع باشد، قانونیت ندارد ;و در روایات متعدده معصوم علیهم السلام می فرماید:
لا طاعۀ لمخلوق فی معصیۀ الخالق، به هر حال، بدون اشکال، در حکومت اسلامی هر حکمی خلاف حکم شرع جعل شود، لازم
الاتباع نیست ;حتی اگر قانون باشد. س 8 : شخصی مقلد مرجعی است که نماز خواندن با غسل مستحبی (مانند غسل جمعه) را جائز
می داند. در وسط نماز متوجه می شود که مرجعش یک ساعت قبل از اذان فوت کرده بود و یقین دارد مرجعی که در حال حاضر
باید از او تقلید کند، نماز با غسل مستحبی را جائز نمی داند. تکلیفش چیست؟ آیا نمازش باطل است یا ادامه دهد؟ باسمه جلت
اسمائه ادامه دادن لازم نیست ;بلکه اگر هم ادامه دهد، باید آن نماز را پس از وضو گرفتن اعاده کند. (ت) س 9 : افرادي هستند
که از هیچ کس تقلید نمی کنند (مرجع تقلید ندارند ;)آیا اعمالشان از قبیل: نماز، روزه و... صحیح است؟ باسمه جلت اسمائه چنان
چه بر طبق فتواي مجتهدي که باید از او تقلید کند باشد، صحیح است. س 10 : در انتخاب مرجع تقلید که یکی از راه هاي آن شیاع
مفید علم است، آیا منظور معروفیت در بین مردم است؟ و آیا می شود در این زمان از آن پیروي کرد؟ باسمه جلت اسمائه از هر
کجا علم پیدا شود حجت است. س 11 : منظور از (فالاحوط لم یکن اقوي) و همچنین (الاحوط الاقوي) احتیاط واجب است یا فتوا؟
باسمه جلت اسمائه به فتوا نزدیک تر است ;به هر تقدیر، نمی شود رجوع به غیر نمود. س 12 : شخصی از مجتهدي تقلید می کرده
و اکنون بدون رجوع به خبره یا دلیل، با مشاهدات خود احتمال می دهد مجتهد دیگر اعلم است، آیا می تواند با همین احتمال
رجوع کند؟ باسمه جلت اسمائه چنان چه تقلید از مجتهد از روي موازین شرعیه بوده، یعنی با شهادت اهل خبره به اعلمیت او از همه
علماء، یقین پیدا کرده است و خود آن مقلد هم اهل خبره نیست و احتمال اعلمیت مجتهد ثانی از غیر از موازین شرعیه باشد و
اطمینان هم به اعلمیت دومی ندارد، نمی تواند رجوع کند. س 13 : در مورد این که آیا مرجع تقلید می تواند زن باشد یا نمی تواند،
تحقیقی بین نظریات فقها نموده ام، به فتاواي زیر دست یافته ام: 1. مرد بودن شرط است 2. مرد بودن شرط نیست 3. بنابر احتیاط
واجب باید مرد باشد 4. قول به تفصیل: یعنی در مسائل مربوط به زنان (مانند حیض، نفاس و...) اولی آن است که مرجع تقلیدشان
زن باشد. الف) خواهشمند است نظر خود را بفرمائید؟ ب) چنان چه دلیل خاصی رسیده است، اشاره بفرمایید. باسمه جلت اسمائه
مرد بودن لازم است. دلیل آن این است که در مقامات نازله از مرجعیت مانند امام جماعت بودن و قضاوت نمودن، دلیل دال است
بر عدم تصدي آن دو براي زنان ;یعنی امام جماعت شدن زن براي مردان، و قضاوت بر آنان جائز نیست ;به طریق اولی، مرجعیت
نیز نباید به زن داده شود. و به علاوه، در روایات تصریح به مرد بودن شده است که حسنه ابی خدیجه، و مقبوله ابن طلحه از آن
چه کسی است؟ باسمه جلت اسمائه حاکم شرع، مجتهد « حاکم شرع » هاست. س 14 : در مسائل حکومتی و غیر حکومتی منظور از
مطلق عادل است. س 15 : شخصی از مجتهدي (مثلا به نام زید) تقلید می کند و او را اعلم می داند. آیا جائز است از شخصیت و
اعلمیت او براي دیگران صحبت کند و نظرات فقهی او را براي مردم بیان کند تا مردم را نسبت به او و نظراتش آشنا کند ;از باب
این که در شناساندن او به مردم احساس مسؤولیت و وظیفه می کند؟ ناگفته نماند کسی را اجبار و تحمیل نمی کند که از او تقلید
نمایند ;بلکه اگر هم نظرات فقهی او را بیان می کند، تذکر می دهد که این نظر، نظر زید است و اگر شما به این نتیجه نرسیدید که
او اعلم است، باید از مجتهدي تقلید کنید که او را اعلم می دانید. باسمه جلت اسمائه نه تنها جائز است بلکه حسن است ;و در
« اهل علم » بعضی موارد مانند آن که شخصی او را اهل خبره بداند و از او سؤال کند، واجب است که بیان کند. س 16 : منظور از
در مسأله 3 رساله توضیح المسائل چه کسی و یا چه کسانی هستند؟ (روحانی، طلبه، استاد دانشگاه و...) باسمه جلت اسمائه مراد
فقیه است که معلومات فقهیه اش به حدي است که می تواند با دیدن نوشته ها یا صحبت هاي علمی، مقامات علمیه را تشخیص



صفحه 9 از 122
بدهد. س 17 : در چه صورتی شخص خبره حق دارد شهادت به اعلمیت یک مرجع تقلید بدهد؟ باسمه جلت اسمائه در صورت
اطمینان، مانند سایر موارد شهادت. س 18 : اگر در مسئله فقهی نظر مرجع تقلید عوض شود، آیا از طرف مرجع تقلید اطلاع رسانی
لازم است؟ باسمه جلت اسمائه بلی، اطلاع دادن لازم است.
طهارت
مراد چیست؟ باسمه جلت اسمائه معانی متعدد ذکر شده است ;به نظر، آن چه « الارض تطهر بعضها بعضاً » س 19 : حدیث وارد
وحید بهبهانی(ره) فرموده بهتر است ;و آن این که مراد از بعض دوم مبهم است ;و مفاد آن این است که زمین بعضی اشیاء را پاك
می کند. س 20 : آیا عصیر تمري (خرما) هنگامی که غلیان کند، حرام و نجس می شود ;در حالی که از خرما هم شراب درست
می کنند ;چنان چه روایت در کافی آمده است؟ باسمه جلت اسمائه عصیر خرما اگر مسکر شود، خوردن آن حرام است و نجس
است ;و اما با غلیان و جوش آمدن، نه نجس می شود نه حرام. س 21 : آیا ترشحات غساله طهارت در توالت چه با آب قلیل مثل
آفتابه باشد یا آب کر که از لوله است، باید شسته شود؟ باسمه جلت اسمائه ترشحات غساله استنجاء اگر آب کر باشد، پاك است;
و اگر با آب قلیل باشد، منجس نیست، ولی نجس است. س 22 : اگر چیز نجس را که باید دو بار بشوید، یک بار بشوید ولی مقدار
آبی که یک بار می شوید بیشتر از مقدار آبی است که دو بار می شوید، آیا آن چیز پاك می شود؟ باسمه جلت اسمائه خیر، پاك
نمی شود. س 23 : چرا اگر آفتاب بر دیوار نجس بتابد، آن طرف آن پاك نمی شود اما اگر بر زمین بتابد، باطن زمین هم پاك می
شود؟ باسمه جلت اسمائه باطن زمین بواسطه تابیدن آفتاب به ظاهر آن با تحقق شرائط طاهر شدن پاك می شود ;ولی پاك شدن
آن طرف دیوار به تابیدن خورشید به این طرف، محل اشکال است. وجه فرق این است که باطن راهی به جز تابیدن به ظاهر ندارد،
به خلاف دو طرف دیوار. س 24 : اگر مسلمانی مرتد به یکی از ادیان مسیحی یا یهودي شود، آیا باز هم حکم به طهارت او می
شود یا خیر؟ باسمه جلت اسمائه چون من یهودي و مسیحی را پاك می دانم، متدین شدن مرتد به یکی از آن دو را نیز موجب
نجاست نمی دانم. س 25 : اگر انگوري را حبه نموده و در یک ظرف قرار بدهند مقداري آب و شکر به آن اضافه نمایند و به
وسیله آتش بجوشانند به قصد این که مرباجات درست کنند، آیا آن را باید بجوشانند تا ثلث شود و یا احتیاج به ثلث شدن ندارد؟
باسمه جلت اسمائه چنان چه آب انگور بیرون نیاید با جوشیدن نه حرام می شود نه نجس ;و اگر بیرون بیاید و در آب و شکر
مستحیل شود، حلال است و پاك ;و اگر مستحیل نشود، باید بجوشانند تا ذهاب ثلث بشود ;و مادامی که ثلث نشود حرام است;
ولی ظاهراً مستحیل می شود. س 26 : بچه شیرخواري که شیر خشک یا پاستوریزه می خورد، اگر ادرارش روي فرش بریزد، آیا با
یک مرتبه ریختن آب قلیل پاك می شود یا خیر؟ باسمه جلت اسمائه بول شیرخواري که غذاي او شیر مادر نیست بلکه شیر خشک
یا پاستوریزه می خورد، حکم بول بزرگسالان را دارد ;با یک مرتبه ریختن آب قلیل پاك نمی شود. س 27 : آیا با برف یا یخ می
شود استنجاء کرد یا وضوء گرفت؟ باسمه جلت اسمائه صدق غَسل به آب نمی کند، مجزي نیست. س 28 : مسح اسم پیامبران بدون
طهارت چه حکمی دارد؟ باسمه جلت اسمائه در صورت عدم اهانت اشکالی ندارد. س 29 : اگر موکت نجس را روي بندي آویزان
کنیم و آب را بدون فشار روي آن بگیریم و آب به خودي خود جدا شود بدون این که فشار دهیم، آیا موکت پاك می شود؟ و آیا
آبی که بعد از قطع آب کر می چکد، نجس است؟ باسمه جلت اسمائه مجرد استیلاء آب بر موکت و جدا شدن آن موجب طهارت
است، فشار لازم نیست. س 30 : شخصی که پیشانی او نجس است و امکان آب کشیدن نیست و وظیفه او تیمم است، آیا روي
: همان نجاست تیمم کند یا پارچه اي بگذارد و روي آن را مسح کند؟ باسمه جلت اسمائه بلی، روي همان نجس تیمم کند. س 31
در مسأله 146 رساله فرموده اید که اگر یکی از مهمان ها در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، لازم نیست به دیگران خبر
دهد. آیا خود آن مهمان می تواند از همان غذا بخورد ;چون در صورت نخوردن، امر مشکوك می شود و بقیه علت نخوردن غذا



صفحه 10 از 122
را از او می پرسند؟ باسمه جلت اسمائه خیر، خود او نمی تواند از آن غذا بخورد و مشکوك شدن دیگران یا فهمیدن آنان حرام
نیست تا سبب جواز خوردن او بشود.
وضو
س 32 : آیا استفاده از ژل هاي موي سر در کشیدن مسح اشکال دارد، با این توضیح که در تماس با آب حل می شود؟ باسمه جلت
اسمائه اگر مانع از رسیدن رطوبت دست به سر نباشد و آب دست هم مضاف نشود، اشکال ندارد. س 33 : آیا راه رفتن در وضو
میان شستن دست ها و مسح سر اشکال دارد؟ هم چنین میان مسح سر و مسح پاها؟ باسمه جلت اسمائه راه رفتن در وسط وضو هیچ
اشکالی ندارد. س 34 : چندین سال به این صورت وضو می گرفتم: بعد از شستن صورت و دست راست و چپ، دوباره دست
راست را کامل می شستم و بعد دست چپ را کامل می شستم و بعد مسح سر و پا را می کشیدم، آیا چنین وضویی باطل بوده
است؟ باسمه جلت اسمائه بزرگان از فقها در این وضو از ناحیه استلزام مسح با آب جدید اشکال کرده اند و من هم تبعیت نموده ام.
بنابراین، این وضو باطل است. س 35 : اگر انگشت دوم که کنار انگشت کوچک قرار دارد را به موازات کعبین مسح بکشیم، به
طوري که روي خود برآمدگی تر نشود، چنین مسحی صحیح است یا این که تر شدن برآمدگی پا موضوعیت دارد؟ باسمه جلت
اسمائه تر شدن برآمدگی روي پا موضوعیت ندارد. س 36 : اگر خانمی مسح پا را بر روي جوراب نازك شیشه اي بکشد که پا تر
می شود، آیا کفایت می کند؟ باسمه جلت اسمائه خیر، کفایت نمی کند. س 37 : خانمی که بعضی از ناخن هاي او حدود یک
سانتیمتر بلند است، آیا هنگام تیمم واجب است سر انگشتان که زیر ناخن است را مسح کند؟ باسمه جلت اسمائه واجب نیست.
(ابهام در ج) س 38 : آیا تیمم بر گچ، سیمان، موزائیک، کاشی و آجر صحیح است؟ باسمه جلت اسمائه سجده بر گچ و آهک
پخته و آن چه اصلش از زمین است و از معادن نیست، مثل سنگ عقیق، جائز است. س 39 : نوعی ناخن مصنوعی آمده است که
مثل ناخن طبیعی بعد از کاشتن رشد می کند، آیا با چنین ناخنی وضو اشکال دارد یا خیر؟ این وضو جبیره می شود یا خیر؟ باسمه
جلت اسمائه رشد ناخن اگر به واسطه آن است که جزء بدن انسان می شود، با وضو چنین ناخنی اشکال ندارد. س 40 : در وضو
شستن دست و صورت سه مرتبه و بیش از آن حرام است، آیا مبطل وضو نیز هست؟ باسمه جلت اسمائه بلی، وضو باطل می شود;
چون مسح با آب خارج از مأموربه باطل است. س 41 : مسح فرق سر را باید از فرق وسط سر کشید یا از میان سر هم می شود انجام
داد، چون من دیده ام که بعضی ها از میان سر مسح می کشند؟ باسمه جلت اسمائه مسح سر را از وسط هم می توانید بکشید، لازم
نیست از فرق سر باشد. س 42 : شخصی طبق وظیفه خود وضو یا غسل جبیره اي انجام داده است، آیا بعد از برداشتن جبیره، باید
وضو و غسل را اعاده کند؟ باسمه جلت اسمائه خیر، نباید وضو و غسل را اعاده کند ;چون وضو جبیره رافع حدث است نه قبیح. س
43 : آیا در وضو مسح دو پا با هم جائز است؟ باسمه جلت اسمائه بلی، جائز است. س 44 : تیمم بر سنگ خیس جائز است؟ باسمه
جلت اسمائه بنا بر احتیاط لزومی تیمم بر سنگ خیس جائز نیست. س 45 : در مسح کردن پا اگر از روي شصت نکشد بلکه از روي
انگشتان دیگر بکشد، آیا لازم است روي برآمدگی بیاید یا خیر، اگر موازي هم باشد کافی است؟ باسمه جلت اسمائه موازي هم
باشد، کافی است ;ولی باید تا مفصل مسح کند. س 46 : کسی وضو گرفته دست چپ را کامل شسته، بعد هر دو دست کاملا با
آب خارجی مخلوط می شود، اگر دست ها را خشک کند و از آب صورت آب بگیرد، می تواند مسح کند؟ باسمه جلت اسمائه
بلی، می تواند مسح کند. س 47 : کسی که دست ندارد چگونه تیمم می کند؟ (طریقه تیمم کردن). باسمه جلت اسمائه ج: کسی
که هر دو دست او قطع شده است، بنا بر احتیاط لازم، باید جمع کند بین زدن دو زراع به زمین و مسح پیشانی به آن دو ;و بین نائب
گرفتن و با دست نائب مسح پیشانی نمودن و بین مسح پیشانی به زمین.



صفحه 11 از 122
غسل
س 48 : یقین داریم شخصی خمس نمی دهد، آیا می شود با آب حمام او غسل کرد؟ آیا می شود به ذمه بگیریم و غسل انجام
دهیم و بعد خودمان خمس آن را پرداخت کنیم؟ باسمه جلت اسمائه غسل با آب حمام او اشکال ندارد ;به ذمه گرفتن هم لازم
نیست و تأثیر هم ندارد. س 49 : آیا بین ارتماس در آب حوض با آبی که از شیر بزرگی می آید، فرق است؟ باسمه جلت اسمائه
ارتماس بر رفتن زیر شیر بزرگ آب صدق نمی کند و قهراً فرق دارند. س 50 : اگر شخصی بعد از غسل بفهمد مقداري از بدن را
نشسته، چنان چه از طرف چپ باشد، آیا شستن همان مقدار کفایت می کند؟ اگر شخص مذکور بعد از حدث و یا بعد از یک روز
بفهمد مقداري از طرف چپ را نشسته و به سبب چیزي جرم دار آب نرسیده، آیا همان مقدار که مانده است را بشوید کفایت می
کند یا دوباره غسل کند؟ باسمه جلت اسمائه بلی، همان مقدار که از طرف چپ باقیمانده بشوید به قصد غسل کافی است. بعد از
حدث اصغر، و یا بعد از یک روز اگر بفهمد مقداري از طرف چپ شسته نشده است، همان مقدار را اگر بشوید براي صحت غسل
کافی است ;ولی براي نماز و سایر امور مربوط به طهارت باید وضو بگیرد. س 51 : در استحاضه کثیره که زن باید براي دو نماز
یک غسل کند ;الف) اگر به هر دلیلی بخواهد نماز دوم را اعاده کند، آیا اعاده غسل لازم است؟ باسمه جلت اسمائه لازم نیست.
ب) اگر مثلا در نماز مغرب شرط مبطل پیش آمد که باید نماز را رها کند و دوباره بخواند، مثل شک بین دو و سه، آیا براي اعاده
نماز مغرب و یا خواندن نماز عشاء اعاده غسل لازم است؟ باسمه جلت اسمائه خیر، لازم نیست. اکتفاء به همان غسل براي نماز
مغرب و عشاء می شود. س 52 : افرادي که به اعتقاد پزشک و اطرافیان، دچار بیماري وسواسی هستند و براي انجام اعمالی چون
غسل، و یا طهارت اعضا، مدت ها زیر دوش آب هستند و این اعمال باعث تشدید بیماري آنان شده است ;و چه بسا در دراز مدت،
انواع بیماري را بگیرند ;آیا این افراد می توانند به جاي غسل در اول وقت تیمم نموده و عباداتی چون نماز، روزه و یا دخول مساجد
را انجام دهند؟ آیا تکرار غسل و یا طولانی شدن مدت در زیر دوش مجوز تبدیل غسل به تیمم می شود؟ باسمه جلت اسمائه خیر،
طولانی شدن مدت زیر دوش مجوز تبدیل غسل به تیمم نمی شود. س 53 : شخصی در هنگام غسل کردن به این صورت غسل می
کرده: اول سر را می شسته، بعد سمت راست گردن با سمت راست بدن و سپس سمت چپ گردن با سمت چپ بدن ;با توجه به
این که هنگامی که سر را می شسته، خود به خود آب به گردن می رسیده است ولی نیّت غسل دادن گردن را نداشته، آیا چنین
غسلی صحیح بوده است؟ باسمه جلت اسمائه خیر، صحیح نبوده است. س 54 : خانمی با آب سرد نمی تواند غسل کند ;و بعد از
پاك شدن از خون حیض به خاطر حساس بودن بدنش به آب گرم و ولرم، که اگر غسل کند، دوباره خون می بیند (آب براي او
ضرر بدنی ندارد) آیا می تواند با تیمم نماز بخواند؟ باسمه جلت اسمائه خیر، باید غسل کند و خونی که دوباره می بیند، نه حیض
است نه استحاضه ;نظیر خون قرح و جرح است. س 55 : آیا در غسل هم مثل وضو جریان آب بر روي پوست شرط است؟ یا این
که اگر دستمال را تر کنیم به گونه اي که فقط پوست بدن تر شود، براي غسل کفایت می کند؟ باسمه جلت اسمائه بلی، در غسل
جریان آب بر روي پوست لازم است. س 56 : اگر بعضی از اعضاي وضو یا غسل را گچ گرفته باشیم، ولی می توان روي آن دست
تر کشید ;در عین حال می خواهیم پارچه اي یا پلاستیکی روي آن بکشیم و روي آن را مسح کنیم، آیا این کار جائز است؟ باسمه
جلت اسمائه بلی، کشیدن پارچه یا پلاستیک و مسح کردن روي آن جائز است. س 57 : زنی که غسل واجب به عهده اش است و
در خانه امکان غسل ندارد، شوهر هم راضی نیست (اجازه نمی دهد) براي غسل بیرون برود، آیا می تواند بدون رضایت شوهر
بیرون برود و غسل کند یا باید تیمم کند و نماز بخواند؟ باسمه جلت اسمائه باید تیمم کند و نماز بخواند. س 58 : شخصی می داند
که به نیت غسل شروع به غسل کرده است، ولی بعد از این که از حمام خارج می شود، شک می کند آیا غسل را به اتمام رسانده
است یا خیر؟ (با فرض عدم وسواسی بودن این شخص) آیا قاعده فراغ اینجا جاري می شود؟ باسمه جلت اسمائه قاعده فراغ در این
مورد جاري است.



صفحه 12 از 122
مورد جاري است.
غسل میت
س 59 : کسی که در اثر تصادف با ماشین سرش از بین رفته است اما دست دارد، آیا می شود او را تیمم داد ;و اگر یک دست
باشد آیا می شود او را تیمم داد یا خیر ;چون بقیه بدنش خُرد شده است؟ اگر چنان چه بعد از چند روز، از استخوان هایش پیدا
شد، می شود استخوان هایش را غسل داد، قبرش را نبش کرد و پهلوي بدنش دفن کرد؟ باسمه جلت اسمائه با نبودن پیشانی تیمم
معنی ندارد ;ولی اگر بقیه بدن یا معظم آن باشد، باید غسل داده شود. س 60 : میتی که در اثر آتش سوزي فقط استخوان هاي سینه
او مانده است، اگر بخواهیم او را غسل بدهیم بعضی از استخوان هاي سینه شکسته می شود، آیا در این فرض غسل دادن واجب
است و آیا به عهده شخص غسل دهنده دیه می آید یا خیر؟ باسمه جلت اسمائه اگر غسل جبیره امکان داشته باشد، باید غسل جبیره
بدهد. س 61 : در صورتی که امکان نداشته باشد میت را به صورت معمول غسل داد، آیا غسل جبیره اي براي میت جایز است؟
باسمه جلت اسمائه بلی، غسل جبیره جائز و لازم است. س 62 : اگر میت را با نبودن آب یا عذر، تیمم بدل از غسل کردند و شخص
حی او را مس کند، بعد از سرد شدن، آیا غسل مس میّت دارد یا نه؟ باسمه جلت اسمائه خیر، غسل مس میّت ندارد. س 63 : آیا با
کمک دستگاه و به صورت اتوماتیک، می توان میت را غسل داد یا نه؟ باسمه جلت اسمائه اگر بقاءاً تحت اختیار غاسل است مانعی
ندارد. س 64 : شخصی میّت را نیمه کاره غسل می دهد، شخص دوم بقیه غسل را انجام می دهد ;ولی شخص اول هنوز دستش تر
است، میّت را برمی دارد و کفن می کند ;آیا در این صورت اشکال دارد یا نه؟ آیا باید میت را دوباره غسل داد و یا فقط بدن را
باید آب کشید؟ باسمه جلت اسمائه دوباره غسل دادن لازم نیست ;ولی دست نفر اول که با رطوبت به بدن میت قبل از غسل دادن
زده است و آب نکشیده نجس است. اگر با دست تر که از بدن میت است دو مرتبه بعد از تمام شدن غسل به آن بزند، باید بدن
میت را آب کشید ;و اگر دست خشک شده و به بدن میت زده است، آب کشیدن لازم نیست. س 65 : اگر میت را از روي لباس
غسل بدهد و غسل دهنده مطمئن است که به بشره میت مس نشده است، آیا بعد از این که غسل داد، غسل مس میت براي غسل
دهنده واجب می شود؟ باسمه جلت اسمائه خیر ;غسل مس میت لازم نیست.
غسل جنابت
س 66 : کسی که جنب شده است و هنگام سحر بیدار می شود و وقت براي غسل کردن ندارد، از طرفی دیگر با علم به این که در
مجرا منی باقی مانده، اگر بخواهد بول کند وقت می گذرد و براي تیمم دیگر وقت ندارد، لذا با تیمم وارد صبح می شود و بعد از
اذان بول می کند و منی نیز خارج می شود ;حکم نماز و روزه او چگونه است؟ باسمه جلت اسمائه بول بعد از صبح با علم به
خروج منی به روزه و نماز ضرر نمی زند. س 67 : شخصی غسل جنابت در ذمه داشت و با نیت صددرصد غسل جنابت وارد حمام
شده ولکن عندالغسل نیت جنابت از ذهنش محو شده، نیت غسل زیارت امام رضا(ع) را کرده، چون قصد تشرف حرم هم داشت،
آیا غسل زیارت با این کیفیت، غسل جنابت را بر می دارد یا نه؟ باسمه جلت اسمائه بله غسل مستحبی رافع جنابت می باشد. س 68
: آیا یک غسل جنابت براي چند بار جنب شدن کافی است؟ باسمه جلت اسمائه بلی، یک غسل کافی است.
حیض و نفاس