گروه نرم افزاری آسمان

کتاب طب النبی صلی اللَّه علیه و آله






باب هشتاد و هشتم باب نادر در طب النبی وابسته بشیخ ابو العباس مستغفري
ص: 230 بنام خداي بخشاینده مهربان گفته: 1- رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله فرمود: خدا دردي نداده جز
آنکه داروئی برایش داده مگر مرگ. 2- فرمود صلی اللَّه علیه و آله: آنکه درد آورده درمانهم آورده. 3- فرمود صلی اللَّه علیه و
آله و سلم: گرم مزاجها را بعمر دراز مژده دهید. 4- فرمود صلی اللَّه علیه و آله: مایه هر دردي سردي است. 5- فرمود صلی اللَّه علیه
و آله و سلم: با اشتهاء بخور و با اشتهاء دست بکش. 6- فرمود صلی اللَّه علیه و آله: معده خانه درد است، پرهیز سر هر دارو، بهر
نفسی بده آنچه بدان عادت دارد. 7- فرمود صلی اللَّه علیه و آله: محبوبترین خوراك نزد خدا آنست که دست بیشتري در آنست.
8- فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: خوردن بیک انگشت خوردن شیطانست و با دو خوردن ص: 231
جباران و با سه خوردن پیغمبران. 9- فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: خوراك را سرد کن که داغ برکت ندارد. 10 - فرمود صلی
اللَّه علیه و آله و سلم: در خوراك کفش را بکنید که پاتان را راحتتر است و آن روش زیبائی است. 11 - فرمود صلی اللَّه علیه و
آله و سلم: همخوري با خدمتکاران از تواضع است هر که با آنها همخور باشد بهشت بدو مشتاق است. 12 - فرمود صلی اللَّه علیه و
آله و سلم خوردن در بازار از پستی است 13 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: مؤمن بخواست خاندانش بخورد و منافق
خانوادهاش را بدنبال خود کشد. 14 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: چون خوان گسترند از پیش خود بخور، و از میانه خوراك
برگیر که برکت از آن آید، تا دیگران دست نکشند تو دست مکش که آنها شرمگین شوند. 15 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم:
صفحه 98 از 119
برکت در میانه خوراك است، از اطرافش بخورید و از میانش نخورید. 16 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: برکت در 3 است:
حجامت، سحور، ترید. 17 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که دو چوب بکار برد شکنجه کلبتین نبرد. 18 - فرمود صلی اللَّه
علیه و آله و سلم: دنبال خوردن خلال کنید و بجوید که دندان نیش و نواجد را درست دارد. 19 - فرمود، صلی اللَّه علیه و آله و
سلم: خلال از نظافت است، نظافت از ایمان، ایمان بهمراه دارندهاش در بهشت. 20 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: غذاي جواد
درمانست و غذاي بخیل درد. 21 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: کاسه براي لیسنده خود آمرزش خواهد. 22 - فرمود صلی اللَّه
23 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله علیه و آله و سلم: با هم بخورید نه تنها که برکت در جماعت است. ص: 232
و سلم: پر خوري شوم است. 24 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که گرسنه یا نیازمند شد و از مردم نهان داشت و بدرگاه
خدا عزّ و جلّ رو آورد بر خداست که در یک سال روزي حلال را بر او گشاید. 25 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که ریزه
سفره را بخورد تا زنده است وسعت روزي دارد، و فرزند و نوادهاش از حرام برکنارند. 26 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر
که خدا و روز جزا را باور دارد باید مهمانش را گرامی دارد. 27 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: نوشیدن تهمانده برادر مؤمن از
تواضع است. 28 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: کم خور حسابش سبک است. 29 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: ایستاده
ننوشید و هر که فراموش کرد و نوشید باید قیء کند. 30 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: محتکر ملعونست. 31 - احتکار در ده
است: گندم، جو، خرما، مویز، ذرت، روغن، عسل، پنیر گردو، زیت. 32 - اگر کسی جز خواربار کسبی ندارد سرکش شود و ستم
کند. 33 - هر که خوراکی را گرد کند و 40 روز انتظار گران شدن کشد از خدا بیزار است و خدا از او بیزار است. 34 - هر که
خوراکی را بر مسلمانان احتکار کند خدا او را بخوره و نداري بگیرد. 35 - سحري بخورید که سحري برکت دارد. 36 - سحري
بخورید تا بر خلاف اهل کتاب باشید. 37 - بهتر خوراکتان نان و بهتر میوهتان انگور است. 38 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: از
کمر بند دارها باشید. 39 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هریسه بخورید که 40 روز نشاط عبادت آرد، و آنست که بجاي مائده
عیسی بر ما فرو آمده. 40 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: نان را با کارد نبرید، آن را ارجمند دارید، که خدایش ارجمند داشته.
41 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: سه لقمه با نمک پیش از خوراك از آدمیزاده 72 نوع بلا ص: 233
بگرداند چون دیوانگی و خوره و پیسی. 42 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: سرور نانخورشتان نمک است. 43 - فرمود صلی اللَّه
- علیه و آله و سلم: هر که پیش از هر چه و پس از آن نمک خورد خدا از او 360 نوع بلا بگرداند که آسانتر همه خوره است. 44
فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: آغاز بنمک کنید که داروي 70 درد است. 45 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: بهترین صدقه
آب است. 46 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: سرور نوشابهها در دنیا و آخرت آبست. 47 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم:
تب تف دوزخ است با آبش خنک کنید. 48 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: چون تشنه شوید آب را جرعه جرعه نوشید نه
یکباره. 49 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: یکباره نوشیدن مایه کباد است. 50 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر خوراك و
نوشابه که جانور بیخون در آن افتد و بمیرد حلال و پاك است. 51 ، فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که به پرخوري و پر
- نوشی عادت کند دلش سخت شود- 52 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر کدامتان با سه نفس آب نوشد در امانست. 53
فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: بدترین امّتم خورنده مخ استخوانست. 54 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: ابلیس به دیوان خود
گوید: با گوشت و می و زن مردم را فریب دهید که همه بدیها جز در آنها نیست. 55 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: بهترین
نان خورش در دنیا و آخرت گوشتست و فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: بر شما باد بخوردن گوشت شتر براي مخالفت با یهود.
-56 فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: گوشت گوشت آورد و هر که 40 صباح نخورد بد رفتار شود. 57 - فرمود صلی اللَّه علیه و
آله و سلم: هر که بیچاره شود و گوشت مردار و خون و گوشت خنزیر نخورد تا بمیرد در دوزخ همیشه جاویدانست. 58 - فرمود
صلی اللَّه علیه و آله: در سر سفره گوشت را با کارد نبرّید که کار عجمها است ص: 234 و آن را بدندان زنید
صفحه 99 از 119
که گواراتر و خوشتر است. 59 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: از شکار گبران جز ماهی نخورید. 60 - فرمود صلی اللَّه علیه و
آله و سلم: هر که 40 صباح گوشت خورد دلش سخت شود. 61 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: خدا به پیغمبري که از ناتوانی باو
شکوه کرد وحی کرد گوشت را با شیر بپز که درمان و برکت در آن نهادم. 62 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: برنج چون سرور
عشیره است و من در میان پیمبران چون نمک در خوراك. 63 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که میوه را تک خورد زیانش
نزند. 64 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: عطر بنفشه بزنید که تابستان خنک است و در زمستان گرم. 65 - فرمود صلی اللَّه علیه و
آله: بزنان آبستن شیر نوشانید که خرد کودك را بیفزاید. 66 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: چون شیر نوشید دهن را شوئید که چربی
دارد. 67 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: سه چیز را برنگردانند، پشتی، شیر و عطر. 68 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: پنیر درد است و
گردو درد و چون همراه شوند دارو باشند. 69 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: شیر نوشی محض ایمان است. 70 - فرمود صلی اللَّه علیه
و آله: بر شما باد بکندر که حرارت دل را بگیرد چنانچه انگشت عرق پیشانی را، و پشت را نیرو دهد، و خرد را بیفزاید، ذهن را تیز
کند و دیده را روشن نماید و فراموشی را براندازد. 71 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: ده خصلت مایه فراموشیند، پنیر خوردن، دمزده
موش، سیب ترش، جلجلان، حجامت بر گودي پشت، راه رفتن میان دو زن، نگاه بردار زده، ستیزه با هم، خواندن سنگ گورها.
-72 فرمود صلی اللَّه علیه و آله: چیزي جاي غذا و آب را نگیرد جز شیر. 73 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: یک گوسفند یک برکت
است، دو تا دو برکت، سه تا غنیمت. 74 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: به سه چیز تن شاد و فربه شود، بوي خوش، جامه نرم و عسل.
-75 فرمود صلی اللَّه علیه و آله: بر شما باد بعسل، بدان که جانم بدست او است خانهاي نیست ص: 235 که
عسل در آن باشد جز اینکه فرشتهها براي آن خانه آمرزش خواهند هر کسش بنوشد هزار دارو در درونش دود و هزار هزار درد از
آن برآید و اگر در درونش باشد و بمیرد آتش بتنش نرسد. 76 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: دل مؤمن شیرین و دوستدار شیرینی
است. 77 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هر که لقمهاي شیرین بدهن برادرش نهد نه براي رشوه و نه از ترس او بلکه براي خدا
خداوند گرمی موقف قیامت را از او بگرداند. 78 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: چه خوب نوشابهایست عسل، دل پرورد و سینه را
گرم کند. 79 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هر که حافظه خواهد باید عسل بخورد. 80 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: چون
کنیزي خریدید نخست طعامش عسل باشد که بهتر خوشدل شود. 81 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: چون زن زاید نخست خوراکش
رطب شیرین یا خرما باشد که اگر از آن بهتري بود خدا بمریم میداد که عیسی را زاد. 82 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: چون
رطب آید مرا مبارك باد گوئید و چون برود دلداریم دهید. 83 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: در خانهاي که خرما نیست گویا
خوراکی نیست 84 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: نخله و انار و انگور از مانده گل آدمند علیه السّلام. 85 - فرمود صلی اللَّه علیه و
آله: دو عمه خود نخله و مویز را گرامی دارید. 86 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: ناشتا خرما بخور که کرم را میکشد. 87 - فرمود
صلی اللَّه علیه و آله: چه خوب سحریست براي مؤمن خرما. 88 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که خرما دارد با آن افطار
- کند و هر که نیابد با آب که پاكکننده است. 89 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هر که شربت عسل براتان آورد پس ندهید. 90
، فرمود صلی اللَّه علیه و آله: گوشت گاو درد است و شیرش درمان، گوشت گوسپند درمانست و شیرش درد. آسمان و جهان، ج 6
91 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: میوه که آید بخورید چون تندرستی است و اندوه بر، و چون پشت کرد آن را دور ص: 236
اندازید که درد تن باشد. 92 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: بهتر افطار روزهدار، مویز یا خرما یا شیرینی است. 93 - فرمود صلی
اللَّه علیه و آله: خوردن انجیر امانست از قولنج، خوردن به تیرهگی چشم را ببرد. 94 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: بهار امتم
- انگور است و خربزه، خربزه بخورید که میوه بهشت است هزار برکت هزار رحمت دارد و خوردنش درمان هر درد است. 95
فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: خربزه را گاز بزن آن را مبر تیکه تیکه، زیرا میوه با برکت و پاکیزه است، دهن را خوشبو کند دل
را پاك کند، دندانها را سفید کند، خدا را خشنود کند، بویش از عنبر و آبش از کوثر و گوشتش از فردوس و لذتش از بهشت و
صفحه 100 از 119
خوردنش عبادت است. و از ابن عباس است که گفت پیغمبر فرمود: خربزه بخورید که 10 خصلت دارد: خوراك است، نوشابه
- است، سنت است، ریحانست و مثانه را بشوید، شکم را بشوید، منی را فزاید، جماع را فزاید، سردي را ببرد و بشره را خرّم کند. 96
فرمود صلی اللَّه علیه و آله: بر شما باد به انار و پیهاش را بخورید که معده را دباغی کند، هیچ دانه از آن در درون کسی نرود جز
دلش را روشن کند، و از شیطان و وسوسهاش 40 روز دور کند. 97 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: پرتقال را از دست ندهید که دل را
روشن کند و مغز را بیفزاید. 98 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: انگور را دانه دانه خورید که گواراتر است 99 - انجیر خورید که براي
بواسیر و نقرس خوبست. 99 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: بادنجان بسیار بخورید که درختی است منش در بهشت دیدم، هر که
بقصد اینکه درد است خورد درد باشد و هر که براي درمان دارو باشد. 100 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: کدو بخور اگر خدا
101 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله درختی سبکتر از آن میدانست آن را بر تن برادرم یونس میرویاند. ص: 237
و سلم: چون آبگوشت سازید کدو بسیار در آن بریزید که بمغز افزاید و خرد هر دو. 102 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هر که یک
انار بخورد تا پایانش خدا تا 40 روز دلش را روشن کند. 103 - چه خوب نانخورشی است مویز. 104 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله:
کسی یک انار نخورد جز شیطانش 40 روز بیمار شود. 105 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: کرفس سبزي پیمبرانست. 106 - فرمود
صلی اللَّه علیه و آله: هر که سرکه خورد فرشته بر او ایستد برایش آمرزش خواهد تا فارغ شود. 107 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: چه
خوب نانخورشی است سرکه، گفت پیغمبر از میوهها انگور و خربزه را دوست میداشت. 108 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: مویز را
باشید که صفراء را فرو نشاند، بلغم را آرام کند، پی را محکم کند، رنج را ببرد. دل را خوش کند. 109 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله
و سلم: کدو را باشید که در مغز افزاید. 110 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: عناب تب بر است، گلابی دل را روشن کند. 111 - فرمود
صلی اللَّه علیه و آله: نوح از غم بخدا شکوه کرد خدایش وحی کرد که انگور بخور تا غم را ببرد. 112 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله
و سلم: خیار را از تهش بخورید. 113 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: میوه خربزه بخورید و آن را گاز زنید، زیرا آبش رحمت است
- شیرینش از شیرینی ایمانست و هر که یک لقمه خربزه بدهن نهد خدا 70 هزار حسنهاش نویسد و 70 هزار گناهش محو کند. 114
فرمود صلی اللَّه علیه و آله: در خربزه 10 خصلت است و آنها را بیان کرد، گفت: از طائف خربزه به پیغمبر صلی اللَّه علیه و آله
هدیه شد، بوئیدش و بوسیدش و فرمود: خربزه را گاز بزنید زیرا از زیورهاي زمین است، و آبش رحمت است و شیرینیش از بهشت
ص: 238 است، یک روز در انجمنی بود با یارانش فرمود: خدایش یاد کند که خربزه بما خوراند، علی علیه
السّلام برخاست و رفت و مقداري خربزه آورد، و او و یارانش خوردند و فرمود صلی اللَّه علیه و آله که: خدا رحمت کند آنکه این
را بما خوراند، و هر که خورد و نخورد از مسلمانان تا روز قیامت. 115 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: زن آبستنی نیست که خربزه با
پنیر خورد جز آنکه نوزادش زیبا رو و خوش خلق باشد. 116 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: خربزه پیش از غذا شکم را بشوید و درد
را ببرد. 117 - خیار با نمک میخورد صلی اللَّه علیه و آله و خربزه با پنیر، میوه تازه میخورد و بسا خربزه را با دو دست میخورد.
-118 فرمود صلی اللَّه علیه و آله: نرگس را بوئید گر چه روزي یک بار باشد، هفتهاي یک بار باشد، ماهی یک بار باشد، عمري
یک بار سالی یک بار باشد، زیرا در دل دانهاي از دیوانگی و خوره و پیسی است و بو کردنش آن را بن کند. 119 - فرمود صلی
اللَّه علیه و آله و سلم: حنا خضاب اسلام است، کردار مؤمن را فزاید، سردرد را برد، دیده را تیز کند، در جماع فزاید، آن سرور گلها
است در دنیا و آخرت. 120 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: مرزنجوش را باشید آن را ببوئید که براي درد خشام خوبست (بویا نبودن).
-121 فرمود صلی اللَّه علیه و آله: برتري عطر بنفشه بر عطرها چون برتري اسلام است بر دینها. 122 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و
سلم: هیچ برگی از کاشنی نیست جز بر آن یک قطره آب بهشتی است. 123 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که بوي مرا
خواهد گل سرخ بوید. 124 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: خدا درختی محبوبتر خود از حنا نیافریده. 125 - فرمود صلی اللَّه
علیه و آله و سلم: انفاق یکدرهم در راه خدا 700 درهم عوض دارد و ص: 239 یکدرهم در خضاب حناء نه
صفحه 101 از 119
هزار درهم. 126 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: چون فجل خورید و خواهید از گندش کنار بمانید در لقمه نخست بر من
- صلوات فرستید. 127 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: سفرههاي خود را با سبزي زیور دهید که با بسم اللَّه شیاطین را برانند. 128
فرمود صلی اللَّه علیه و آله: شونیز (سیاهدانه) درمان هر درد است جز مرگ. 129 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: پنیر بخورید.
که چرت آرد و غذا را هضم کند. 130 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که سداب (ترب) خورد و بخوابد از سرگیجه و ذات
الجنب در امانست. 131 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و سلم: هر که سیر یا پیاز، تره خورد، نزد ما نیاید و بمسجد نیاید. 132 - فرمود
صلی اللَّه علیه و آله: چون بشهري درآئید از سبزي و پیازش بخورید تا دردش را از شما براند و رنج را ببرد، و بازو را نیرو دهد، و
منی را بیفزاید، و تب را ببرد. 133 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: کرفس را باشید که اگر چیزي خرد فزاید آنست، و فرمود: اگر
درمان در چیزیست در سنا است. 134 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هلیله سیاه را باشید که از درخت بهشت است، تلخ مزه است و
در آن درمان هر درد است. 135 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: حجامت در 19 و 21 هر ماه است. 136 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله و
سلم: در شبی که بمعراجم بردند بهیچ گروه از فرشتهها برنخوردم جز گفتند اي محمّد بامتت فرمان حجامت ده، بهترین داروي شما
حجامت، سیاهدانه عدالت. 137 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: گل خوردن بر هر مسلمانی حرامست، فرمود: هر که بمیرد و در
شکمش وزن ذرهاي از آن باشد در دوزخش برد، فرمود: هر که گل ص: 240 خورد گویا خودکشی کرده.
- -138 فرمود صلی اللَّه علیه و آله: گل نخورید که در آن سه خصلت است: درد آرد، شکم را گنده کند، رنگ را زرد کند. 139
فرمود صلی اللَّه علیه و آله: تب بهره هر مؤمنی است از دوزخ. 140 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هر که هفت روز بیماري جانکاهی
گیرد خدا گناهان هفتاد سالش را کفاره کند. 141 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: چهار را بد ندارید، چشم درد که رگهاي کوري را
برد، زکام که رگهاي خوره را برد، سرفه که رگهاي فلج را برد و دمل که رگهاي پیسی را برد. 142 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله:
دردي چون درد چشم نیست و اندوهی چون اندوه وام. 143 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: تب گناهان را بریزد چون برگ از
درخت. 144 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هر که به عطسه زن به الحمد للَّه گفتن پیشی گیرد از درد دندان و درد گوش و درد
أسأل اللَّه العظیم، رب العرش ان » : شکم آسوده ماند. 145 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هیچ کس در بر بیماري 7 بار نگوید
جز اینکه خوب شود. 146 - فرمود صلی اللَّه علیه و آله: هر که از دندان نالد انگشتش را بر آن نهد و این آیه بخواند وَ هُوَ « یشفیک
الَّذِي أَنْشَأَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِ دَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ، قَدْ فَصَّلْنَا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَفْقَهُونَ، وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ الاسراء، 105 الآیۀ.
چون بالین بیماري میآمد میفرمود: ببرد وسواس و سختی را پروردگار مردم شفا ده که توئی شفا بخش، شفائی نیست جز شفاي تو.
گفتهاند: رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله مریضی را عیادت کرد و فرمود: بتو دعائی خوانم که جبرئیلم آموخت؟ گفت: آري، یا
رسول اللَّه، فرمود: بسم اللَّه یشفیک من کلّ داء و لا یاتیک ص: 241 وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِی الْعُقَدِ، وَ مِنْ شَرِّ
حاسِدٍ إِذا حَسَ دَ. بیان: اینکه فرمود مایه هر دردیست یعنی بحسب غالب یا منظور آن بلادیست که برودت بر اهلش غالب است.
اینکه فرمود: هر که دو چوب بکار برد: یعنی خلال و مسواك، از شکنجه کلبتین آسوده است: یعنی نیاز بکشیدن دندان ندارد. اینکه
فرمود: باید آن را قی کند: در نهایه گفته: در حدیث است که رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله و سلم عمدا قیء کرد و روزه را افطار
اگر مردم میدانستند ایستاده آب نوشیدن چه بر سر دارد آنچه نوشیده قیء کنند، خشام را در » کرد و از این باب است حدیث که
نهایه گفته یعنی کسی که بو نشنود و درك نکند. مرض سخین یعنی گرم و سخت و آزار کن، در نهایه است که بدتر زمستان
سخین است یعنی گرم بیسرما و بسا که ثخین بثاء سه نقطه باشد یعنی ژرف گیر که گویند: اثخن فی العدو یعنی زخم کاري باو زد
یعنی بر آنها پیروز شدید و زخم بسیار بر آنها زدید. من گویم: همانا « حَتَّی إِذا أَثْخَنْتُمُوهُمْ 4- محمّد » و از اینست قول خدا تعالی
همه این رساله را در این مقام آوردم با اینکه بسیاري تیکههاش مناسب بابهاي دیگر است براي آنکه همهاش بمنزله یک خبر است
و خواستم یک جا باشد و پر بسند آن توجه نکردم براي اینکه اجزاء آن با سند در جاهاي دیگر ذکر شده. اینکه فرمود حزازمه را
صفحه 102 از 119
باشید با دو زاء که در برخی نسخهها است در روایات فریقین معنی مناسبی ندارد و بمعنی کمر بند بستن که از احتزام باشد بعید
است گرچه با تفسیري که مستغفري کرده است تناسب دارد. در نهایه گفته: در حدیث است که نهی شده مرد بیکمربند نماز
بخواند. یعنی کمرش را بندد مبادا عورتش کشف شود و از آنست حدیث که نهی ان یصلی الرجل حتی یحتزم، و حدیث دیگر که
امر بتحزم در نماز کرده- پایان- و تناسبش ص: 242 با مقام اینست که کمر بستن یک سود طبی دارد، و این
تفسیر از این نظر است که حزازمۀ کسانی بودند که کمر میبستند نه براي این کار. ولی اعتراض اینست که لفظ حزازمه این معنا را
یعنی بیامیزید خوردن « اذا اکلتم فرازموا » ندارد و بسا گفتهاند: اصل کلمه مرازمه است براء بینقطه در نهایه گفته: در حدیث است که
را با شکر کردن و میان لقمهها الحمد للَّه، و گفته شده یعنی خوردنیها را بهم آمیخته کنید، نرم را با درشت و خوشمزه را با نامطبوع
بخورید. و گفته شده که مرازمت در خوراك نوبتگذاریست که یک روز گوشت خورد یک روز شیر، یک روزه خرما یک روز
نان تنها، به شتر که هر روزي یک گیاهی خورد این تعبیر را گویند. اصبهانی در شرح مقامات حریریه گفته: رزم بمعنی جمع است
یعنی جمع کنید میان حمد و خوردن، و از این باب است مرازمه آنکه پیغمبر صلی اللَّه « اذا أکلتم فرازموا » و باین معنا است حدیث
علیه و آله آن را دوست میداشت یعنی جمع میان نان و انگور براي نانخورش. من گویم: این تفسیر مناسبت ندارد و اگر باب
تصحیف را گشائیم ممکن است اصلش حضارمه باشد یعنی مردم حضرموت یمن یا حضارمه مصر و تناسب هم وارد، زیرا مدح آنها
و فرمان بمعاشرت با آنها و سکونت در بلاد آنها است، یا خضارمه بدو نقطه دار باشد، در قاموس گفته: خضرم- چون زبرج با
بخشش و آقا است و نام جمعی از عجم که در صدر اسلام برآمدند و در شام ساکن شدند. ص: 243
رساله ذهبیۀ