گروه نرم افزاری آسمان

فصل چهارم: احکام مطهّرات







سؤال 57 - حکم ظرفی که خوك از آن چیزي خورده است و همچنین ظرفی که موش صحرایی در آن افتاده چیست؟
جواب: ظرفی را که خوك از آن چیز مایعی خورده باید هفت مرتبه با آب شست و لازم نیست آن را خاكمال کنند و در لیسیدن
خوك و مردن موش صحرایی نیز بنابر احتیاط واجب باید هفت مرتبه شست.
سؤال 58 - اگر سگی با لباس شخصی تماس پیدا کند و او با همان لباس وارد مسجد شود، آیا تطهیر مسجد واجب است؟
جواب: در صورتی که لباس، یا بدن سگ رطوبت نداشته باشد، نه لباس نجس میشود و نه مسجد.
سؤال 59 - ژلاتین مادّهاي است که پس از تأثیر اسید و برخی از موادّ شیمیایی و طی روند خاصّی از استخوان و پوست گاو یا خوك
استخراج میگردد. از نظر نحوه استخراج میتوان استخوان و پوست را به پارچهاي بافته شده از انواع الیاف تشبیه نمود که به طریقی
الیاف نوع پشم جدا میگردد این ماده در صنایع غذایی، دارویی، فیلمسازي و چسبسازي مورد مصرف دارد و در حال حاضر
کشورهاي غربی، سازنده این محصول بوده و بازار مصرف دنیا را پوشش میدهند:
الف) با توجّه به نحوه استخراج ژلاتین از پوست و استخوان آیا میتوان آن را نوعی استحاله دانست؟
ص: 34
ب) از آن جایی که نیاز کشور در حال حاضر از کشورهاي خارجی و عمدتاً غربی تأمین میگردد و با توجّه به نوع مادّه اوّلیه،
مصرف آن چه حکمی دارد؟
جواب: الف) در موارد مشکوك که نمیدانیم از چه مادهاي گرفته شده، حکم حلّیّت و طهارت است و فحص و جستجو لازم
نیست.
صفحه 22 از 282
ب) اگر یقین داشته باشیم که از ماده حرام و نجس گرفته شده است استحاله صدق نمیکند، اما راه دیگري براي حلّیّت و طهارت
آن وجود دارد.
سؤال 60 - چگونه میتوان خمیر نجس را تطهیر کرد؟
جواب: ظاهراً راه قابل ملاحظهاي ندارد.
ص: 35
فصل پنجم: احکام وضو
سؤال 61 - اگر شخصی در وضو سه بار صورت و دستها را بشوید، وضو و عباداتش چه حکمی دارد؟
جواب: وضو و عبادتهایش اشکال دارد و لکن باید توجّه کرد که منظور از سه بار یا دو بار شستن این است که عضو مورد نظر یک
بار کاملا شسته شود، سپس بار دوّم را شروع کند و کامل بشوید و امّا ریختن آب بر عضوي دو بار یا بیشتر تا زمانی که از شستن
کامل آن فارغ نشده است اشکالی ندارد.
سؤال 62 - آیا مسح کشیدن سر فقط از جلوي سر است یا میتوان از عقب سر یا طرفین آن مسح کشید؟
جواب: محلّ مسح تنها جلوي سر است.
سؤال 63 - اگر انسان به قصد وضو آب زیادي بر دست راست خود بریزد، آیا مسح پا با این آب جایز است؟
جواب: جایز است، لکن گاهی از اوقات این کار که موجب اسراف است حرام است و از این جهت موجب اشکال میشود.
سؤال 64 - کسی که معتقد است باید دست راست در وضو دو بار شسته شود، آیا وضویش صحیح است؟
جواب: بنابر قول به استحباب مرتبه دوّم وضویش صحیح است اگر چه در اعتقاد به وجوب دو بار، اشتباه کرده است.
ص: 36
سؤال 65 - اگر شخص دیگري انسان را وضو یا غسل دهد صحیح است؟
جواب: وضو و غسل او باطل است مگر اینکه هنگامی که دیگري آب بر بدن او میریزد خود او خودش را شستشو دهد، ولی این
کار در غیر موارد ضرورت مکروه است.
سؤال 66 - خالکوبی چه حکمی دارد و آیا براي غسل و وضو مشکلی ایجاد میکند؟
جواب: هرگاه ضرر خاصّ ی براي بدن نداشته باشد عکسهاي موجب فساد اخلاق در آن نباشد جایز است و در هر حال براي وضو و
غسل مشکلی ایجاد نمیکند.
سؤال 67 - این جانب مبتلا به سینوزیت هستم و استعمال آب برایم ضرر دارد، البتّه یک بار هم عمل جرّاحی کردم ولی مؤثّر واقع
نشد که هیچ، بلکه مضرّ هم واقع شده است. هر وقت که براي وضو آب استعمال میکنم سر دردم بیشتر میشود و گاه خون از
مجراي بینیام ترشح میکند و فعلا هم با تیمم نمازهایم را ادا میکنم، با توجّه به مطالب بالا آیا باید تیمّم کنم و یا وضو بگیرم
(ضمناً بعضی معتقدند وضو با آب گرم ضرري ندارد)؟
جواب: اگر وضو با آب گرم ضرري ندارد تهیّه آن ممکن است باید وضو بگیرید، در غیر این صورت تیمّم کنید هر چند مدّت
طول بکشد جاي نگرانی نیست.
سؤال 68 - شخصی است که ادرار یا مدفوع بیاختیار از او خارج میشود و با کیسه از سرایت آن به سایر بدن جلوگیري میکند،
حال قبل از نماز اگر کیسه آلوده باشد آیا تعویض آن واجب است؟ اگر کیسه پاك باشد و در حال نماز مدفوع و یا بول بدون
اختیار خارج گردد، تکلیف چیست؟
صفحه 23 از 282
جواب: کسی که بول یا غایط پیدرپی از او خارج میشود باید بعد از هر وضو فوراً مشغول نماز شود و براي بجا آوردن نماز
احتیاط و سجده و تشهد فراموش
ص: 37
شده، وضو گرفتن دیگر لازم نیست به شرط اینکه میان نماز و این کارها فاصلهاي نیندازد و در حال نماز حمل کیسه آلوده با خود،
نماز را باطل نمیکند.
سؤال 69 - آیا موارد زیر براي وضو مانع به حساب میآید و باید قبل از وضو آنها را برطرف کرد:
الف) اثر نفتی که بعد از شستن با آب به دستها باقی مانده و به طور کامل برطرف نگردیده است.
ب) رنگی که بر اثر مالیدن پوست بعضی از خوراکیها به دست میماند مثل پوست گردو که معمولا با گذشت زمان برطرف
میگردد.
ج) اثر گچ و سیمان.
د) اگر با خودکار یا خودنویس و مانند اینها به اعضاي وضو خط کشیده شود.
ه-) دستها آلوده به مانعی است که نجس نیست ولی دیر (مثلا ظرف ده روز) برطرف میگردد.
جواب: هرگاه از این اشیا جرمی که مانع رسیدن آب باشد روي دست باقی نماند مانعی براي وضو نیست هرچند رنگ یا چربی
وجود داشته باشد ولی اگر مانع از وصول آب وضو باشد و نمیتوان آن را فعلا برطرف کرد، باید مطابق دستور وضوي جبیره عمل
کند.
سؤال 70 - اگر قبل از وضو از نظر وجود مانع وارسی شود ولی بعد از نماز ببیند که مانعی وجود داشته، آیا باید مانع را برطرف
کرده و دوباره نماز بخواند؟
جواب: اگر احتمال میدهد مانع بعد از وضو پیدا شده، اعاده لازم نیست.
سؤال 71 - آیا افراد وسواسی باید به ظنّ و گمان خود عمل کنند (اگر ظنّ و گمان قوي باشد چطور)؟
جواب: باید به همان مقدار که افراد متعارف انجام میدهند اکتفا کنند حتّی اگر ظنّ و گمانی هم پیدا نشود.
ص: 39
فصل ششم: غسل جنابت
سؤال 72 - اگر بر گردن شخصی هیچ غسلی نباشد، آیا میتواند به قصد قربت غسل کند و با آن نماز بخواند؟
جواب: جایز نیست.
سؤال 73 - کسی که بیاختیار از او منی خارج میشود چه وظیفهاي دارد؟
جواب: خروج منی به هر صورت موجب غسل است به شرط اینکه یقین داشته باشد و هرگاه به خاطر عمل پروستات ذرّات منی در
بول مستهلک شود موجب جنابت نخواهد شد.
سؤال 74 - آیا ریختن آب زیاد براي غسل ضرر دارد و آیا کسی که عرق زیادي کرده است قبل از شستن عرقهایش غسل او صحیح
است؟
جواب: آب زیاد ضرري به غسل نمیزند ولی اگر اسراف باشد مقدار اضافی حرام است اما عرق بدن اگر باعث مضاف شدن آب
نشود اشکال ندارد هر چند بهتر این است که اوّل عرق را بشوید بعد غسل کند.
سؤال 75 - اگر در حین غسل حدث اصغر خارج شود غسل چه حکمی دارد؟
صفحه 24 از 282
جواب: احتیاط واجب آن است که غسل را از سر بگیرد و بعدا براي نماز و مانند آن وضو بگیرد.
سؤال 76 - جنبی که میداند اگر غسل کند به درس نمیرسد آیا جایز است در مسجد با تیمّم توقف کند؟
ص: 40
جواب: لازم است اوّل غسل کند سپس در کلاس درس حاضر شود.
سؤال 77 - اگر شخص جنبی به حمّام برود و فراموش کند که غسل را بجا آورد، آیا میتواند وارد مسجد شود؟
جواب: نمیتواند.
سؤال 78 - در جنب شدن زنها توسط خروج منی، آیا همان شرایطی که براي مردها گفته شده لازم است؟
جواب: در زن لازم نیست که با جستن بیرون آید بلکه اگر رطوبت هنگامی بیرون آید که به اوج شهوت جنسی رسیده است حکم
منی دارد.
سؤال 79 - آیا زن پس از نزدیکی شوهر با او و قبل از غسل، باید صبر کند تا منی شوهر از او خارج شود و اگر فوراً غسل کرد و
آب یا رطوبت مشکوکی خارج شد، تکلیفش چیست؟
جواب: غسل ندارد، ولی اگر یقیناً منی است باید خود را آب بکشد
سؤال 80 - چرا با غسل جنابت بدون وضو میشود نماز خواند ولی با غسلهاي دیگر نمیشود و باید وضو گرفت؟
جواب: با همه غسلهاي واجب مستحب قطعی مانند غسل جمعه میتوان نماز خواند ولی غسلهاي مستحبی که به عنوان رجا بجا
آورده میشود جانشین وضو نمیگردد.
سؤال 81 - در رساله حضرت امام (قدس سرّه الشریف) مطالعه کردم که اگر منی از انسان خارج شود با اختیار یا بدون اختیار با
شهوت یا بدون شهوت انسان جنب میشود. در حال حاضر من سرباز هستم و دستشوییهاي این پادگان که ما در آن مستقر هستیم
بسیار تاریک است و مدّتی است که (بعضی مواقع) بیاختیار بعد از بول یا به هنگام بول از من منی دفع میشود (در این مورد
مطمئن هستم) طبق فتواي حضرت امام (رضوان اللّه تعالی علیه) من جنب میشوم. مشکل من این است
ص: 41
که در شب که نمیشود دقیقا ادرار را مشاهده کرد، اگر شک کنم که از من منی دفع شده یا نه باید غسل نمایم یا خیر، و در ضمن
اینجا حمّامها آبگرمکن ندارد (چون فقط در شب میتوانیم حمّام برویم) و حالا هم زمستان است و آب در شب سرد است و چند
بار که حمّام رفتم کلیه درد گرفتهام و حمّام رفتن هم قدري زحمت دارد لطف بفرمایید و بنویسید که چه کار باید بکنم و آیا در
موارد ذکر شده جنب هستم؟
جواب: براي شناختن منی نشانههایی است و براي شناخت آنها به مسأله 361 توضیح المسائل ما مراجعه کنید، ولی اگر رطوبتی از
انسان خارج شود و نداند منی است یا رطوبت دیگر (یعنی مذي، وذي و ودي که هر سه پاکند و غسل ندارند و وضو را هم باطل
نمیکنند) چنانچه همراه با جستن و شهوت (یعنی لذّت و خوش آمدن) بوده باشد، آن رطوبت حکم منی دارد امّا رطوبت لزج که
بعد از بول خارج میشود منی نیست و هرکجا که شک دارید واجب نیست غسل کنید و هرکجا به خروج منی یقین کردید اگر به
واسطه نبودن آب گرم یا جهت دیگري نتوانید غسل کنید، تیمم بدل از غسل کنید و بدن را تطهیر کنید و با لباس طاهر نماز بخوانید
و هرچند مدّت آن طولانی شود براي شما اشکال ندارد.
سؤال 82 - این جانب مبتلا به بیماري وسواس هستم و متأسّفانه بسیار شدید و غیر قابل تحمّل است مثلا در مورد تطهیر و غسل
وسواس من خیلی شدید است به گونهاي که گاهی اوقات وقتی شب به حمّام میروم نزدیک طلوع آفتاب موفق به تطهیر میشوم و
از حمّام بیرون میآیم. باور کنید در طول این چند سال به اندازه بیست سال آب مصرف کردهام، براي درمان به نزد بعضی از
صفحه 25 از 282
علماي شهرمان و یکی از مراجع قم رفتم و اذکاري را به من گفتند ولی مؤثّر واقع نشد. به خدمت حضرت علی بن موسی الرّضا
(علیه السلام) در مشهد رفتم با چه گرفتاریهایی که در سفر و هنگام تشرف داشتم و دعا و تضرّع بسیار کردم ولی متأسّفانه شفا
نیافتم. این بیماري نزدیک است مرا از پاي درآورد نه تنها خود که خانواده را نیز نگران و در زحمت انداختهام بلکه
ص: 42
باعث شده است عبادتهایم را نتوانم انجام دهم و براي این جهت ماه رمضان را سفر میکنم تا مشکل روزه گرفتن نداشته باشم اگر
چه در سفر هم هیچ چیز نمیخورم. لطفاً مرا راهنمایی کنید تا از این وضع غمبار نجات یابم و از زخم زبانهاي اطرافیان آسوده
گردم؟
جواب: مشکل شما در واقع از خود شماست و مقصّر اصلی خودتان هستید و به همین دلیل دعاي شما هم مستجاب نمیشود و علّت
اصلی آن ندانستن مسأله است. مسأله اصلی این است که بر شما واجب نیست یقین به طهارت و غسل و مانند آن پیدا کنید، آنچه بر
شما به عنوان یک وظیفه شرعی لازم است این که به مقدار سایر مردم آب بریزید و به همان قناعت کنید هرچند شک در غسل و
طهارت داشته باشید و ما مسئولیت شرعی این کار را میپذیریم. شما از امروز فقط به مقدار مردم آب بریزید و قناعت کنید و با بدن
نجس و حال جنابت (به گمان خودتان) نماز بخوانید و هیچ اشکالی هم ندارد و نماز و روزه شما کاملا صحیح است و ما به این
وسیله بر شما و تمام افراد وسواسی اتمام حجّت میکنیم و مخالفت با آن گناه است. ما از خداوند میخواهیم که به شما توفیق توجّه
به این مسأله را عنایت کند و از دام شیطانی نجات پیدا کنید.
سؤال 83 - آیا در مورد قضاي غسل جمعه دلیلی داریم؟
جواب: آري در این زمینه روایتی داریم که تا غروب روز شنبه میتوان آن را قضا کرد.
ص: 43
فصل هفتم: احکام حائض
سؤال 84 - آیا داخل شدن زن حائض به رواقهاي اطراف ضریح مطهّر امام رضا (علیه السلام) اشکال دارد گرچه قبر را ببیند و به
ضریح نزدیک باشد؟
جواب: مانعی ندارد، ولی وارد حرم نشود.
سؤال 85 - تکلیف زنی که چندین ماه است که لکههاي پیدرپی میبیند چیست؟ لازم به ذکر است که اطبّا احتمال میدهند که این
خونها مربوط به زخمهاي درونی باشد.
جواب: مسأله دو صورت دارد، اگر ثابت شود که خون مربوط به زخم یا دمل و رحم است غسل ندارد و طبق معمول باید وضو
بگیرد و نماز بخواند و اگر خون مربوط به عوارض رحم بوده باشد استحاضه است، چنانچه کم باشد در حدود دیدن لکههاي
مختصر باید براي هر نماز وضو بگیرد و غسل ندارد و باید بدن را بشوید و نماز بخواند و اگر جریان دارد غسل واجب میشود
(یک غسل براي نماز صبح و غسل دیگر براي ظهر و عصر و غسل سوّم براي مغرب و عشا) و اگر غسل براي او ضرر یا مشقّت
شدید دارد میتواند تیمّم کند.
سؤال 86 - آیا نزدیکی با حائض بعد از قطع خون و قبل از غسل جایز است؟
جواب: جایز است ولی احتیاط مستحب در ترك آن است.
سؤال 87 - هرگاه زن جنب بوده و عادت ماهیانه او فرارسید یا در حال عادت ماهیانه جنب شد، آیا میتواند در همان حال غسل
جنابت کند؟
صفحه 26 از 282
ص: 44
جواب: مانعی ندارد و با غسل جنابت از جنابت پاك میشود و همچنین غسلهاي مستحب را نیز میتواند انجام دهد.
سؤال 88 - در مسأله شماره 426 مرقوم فرمودهاید (حیض خونی است که در هر ماه چند روزي از رحم زن خارج میشود و به
هنگام انعقاد نطفه غذاي فرزند است) انطباق این مسأله با توجّه به نکات مشروحه ذیل با موازین علمی مبهم است لذا خواهشمند
است توضیحات بیشتري مرقوم فرمایید: یک دوره ماهیانه در یک زن بالغ قبل از یائسگی معمولا داراي مراحل ذیل میباشد:
الف) مرحله افزایش حجم رحم در این مرحله رحم زن در اثر ترشح هورمون استروژن ضخیم میشود، ضخیم شدن دیواره رحم به
منظور آمادگی رحم براي پذیرش جنین میباشد.
ب) در صورتی که آبستنی صورت پذیرد و جنین تشکیل شود، جنین موجود از لولههاي رحمی گذشته وارد رحم میشود و در این
لایه ضخیم و پرخون لانهگزینی میکند، در اینجا جنین تا مدّتی از مواد غذایی که به وسیله خون حمل میگردد تغذیه میکند و
رشد مینماید در واقع جنین از خود خون به عنوان غذا تغذیه نمینماید بلکه از اکسیژن و مواد غذایی که به وسیله خون حمل
میشود استفاده میکند.
ج) تقریباً پس از سه هفته از لانهگزینی، جفت تشکیل میشود در اینجا وظیفه جفت، گرفتن مواد غذایی و اکسیژن از بافت ضخیم
شده رحم و انتقال آن به جنین از طریق بند ناف میباشد همینطور گاز کربنیک حاصل از فعّالیّتهاي حیاتی جنین را به خون مادر
انتقال میدهد و وظیفه دیگر جفت ترشح هورمون مادري یا پرژسترون میباشد که از عادت ماهیانه جلوگیري میکند.
د) در صورتی که آبستنی اتفاق نیفتد دیواره ضخیم و پرخون شده رحم تخریب و شروع به ریزش مینماید که به نام عادت ماهیانه
معروف میباشد. پس از پایان
ص: 45
خونریزي، دیواره رحم مجدّداً خود را براي پذیرش جنین بعدي آماده میکند یعنی شروع به ضخیم شدن و پرخون شدن مینماید و
لذا وقتی یک زن، آبستن میشود معمولا به دلیل ترشح هورمونهاي مخصوص که ذکر آن گذشت اصولا قاعدگی اتفاق نمیافتد
(نه اینکه جنین آن خون را میخورد) یعنی اصولا خونریزي وجود ندارد که جنین آن را بخورد.
ه-) کلیه مراحل فوق به وسیله ترشح هورمونهاي مختلف کنترل میشوند و اگر این هورمونها را توسط تزریق یا خوراکی به یک زن
بدهند قاعده نمیشود پس در اینجا خوردن خون را در چگونه میتوان به عنوان غذاي بچه محسوب داشت؟
جواب: منظور این نیست که دیواره رحم خونریزي میکند و جنین آن را میبلعد بلکه منظور این است که در موقع بارداري خون
در عروق مادر ذخیره میشود و از طریق جفت یا غیر آن به جنین منتقل میگردد و موادّ غذایی و اکسیژن موجود را جنین از همان
خون مادر میگیرد همانگونه که در مدّت شیرخوارگی غالباً عادت ماهانه نیست زیرا قسمتهایی از خون تبدیل به شیر میشود و
غذاي نوزاد میگردد پس اگر بگوییم خون غذاي بچّه است منظور این معناست نه آنچه نوشتهاید.
ص: 47
فصل هشتم: احکام اموات
سؤال 89 - بعد از غسل سدر و کافور و قبل از غسل با آب خالص، قطراتی که از بدن میّت ترشح میکند پاك است یا نجس؟
جواب: تا اغسال سهگانه تمام نشود میّت پاك نمیشود.
سؤال 90 - اگر سهواً به میّت یکی از سه غسل که دادن آن واجب است داده نشود حکمش چیست؟
جواب: در صورتی که مستلزم هتک حرمت میّت نشود جایز است که قبر را نبش کنند و میت را خارج نمایند و غسل را تکمیل
صفحه 27 از 282
کنند ولی این کار واجب نیست.
سؤال 91 - شخصی دار فانی را وداع کرده و معلوم نیست مرد است یا زن، وضعیّت نماز این فرد و همچنین غسلش چگونه است؟
جواب: اگر منظور خنثی است لازم است محارم او را غسل دهند و اگر محرمی نباشد هر یک از زن و مرد میتواند او را غسل دهد
و در نماز عمل به احتیاط میکنند.
سؤال 92 - آیا وجود حایل میان تابوت و نمازگزار اشکال دارد؟
جواب: مانعی ندارد ولی نباید میان نمازگزار و میت دیوار یا پرده باشد.
سؤال 93 - زن مسلمانی که بچه مسلمان هفتماههاي در شکمش بوده فوت کرده است، بعضی میگویند باید آینهاي در سمت
پشت مادر قرار دهند تا انعکاس صورت
ص: 48
بچه به طرف قبله باشد آیا این کار لازم است؟
جواب: رو به قبله بودن مادر کافی است و گذاشتن آینه معنا ندارد.
سؤال 94 - بعضی از مسلمانها در لبنان وصیّت میکنند که در لباس عروسی دفن شوند آیا این وصیّت جایز است؟ و بر فرض جواز
آیا عمل به این وصیّت بر وصیّ لازم است؟
جواب: اگر شرایط کفن در آن لباس موجود باشد یا اضافه بر کفنهاي سهگانه باشد لباس خیلی گران قیمت نباشد به گونهاي که
اسراف محسوب شود جایز است.
سؤال 95 - در یک گورستان که صد سال از دفن اموات در آن میگذرد آیا میتوانیم دوباره مردهها را در آن دفن کنیم؟
جواب: مانعی ندارد. در صورتی که آثار اموات از بین رفته باشد
سؤال 96 - آیا انتقال جنازه به گونهاي که نبش قبر نشود جایز است؟
جواب: در صورتی که هتک و توهین از نظر مردم لازم نیاید میتوان آن را به محل دیگري منتقل نمود، ولی بهتر آن است که محل
آن را تغییر ندهند.
سؤال 97 - نبش قبر تا چند وقت پس از دفن حرام است؟
جواب: براي نبش قبر زمان خاصّی مطرح نیست زیرا بدن اشخاص و همچنین زمینها متفاوت است تنها در صورتی میتوان نبش کرد
که یقین به از بین رفتن تمام آثار بدن حاصل شده باشد.
سؤال 98 - دختر 15 سالهاي در حادثه تصادف ماشین از دنیا رفت و او را به خاك سپردیم اکنون مدتی است خویشاوندان و آشنایان
و مخصوصاً خواهر بزرگترش مرتباً او را در خواب میبیند که اصرار میکند بیایند او را ببرند چون او زنده است و آن قدر این
خوابها تکرار شده است که وضع روحی خانواده آن مرحومه را به مخاطره افکنده و سلامتی آنها مختل شده است آیا اجازه
میفرمایید که نبش
ص: 49
قبر نموده و این امر را معلوم سازیم؟
جواب: با توجّه به ضرورت ناشی از نگرانی شدید این خانواده عدم صدق هتک احترام در مورد سؤال مراعات احتیاط (در انجام
حد اقل نبش لازم) جایز است.
سؤال 99 - در کنار قبر مؤمنی توالت احداث کردهاند و این کار باعث شده است که حتّی امکان خواندن یک سوره قرآن در آنجا
نباشد مراجعه به مسئولین براي انتقال توالتها به مکان دیگر مؤثّر واقع نشد آیا اجازه میدهید نبش قبر کنیم و میت را به جاي دیگر
صفحه 28 از 282
منتقل کنیم؟
جواب: به آنها فشار بیاورید که توالتها را به محل دیگري ببرند و به مسئولین بگویید این کار شرعاً صحیح نیست زیرا اهانت به قبر
مؤمن میباشد و اگر ادامه این وضع باعث هتک آن میّت باشد جابهجا کردن او جایز است.
سؤال 100 - آنچه در کتب فقهی حتّی در رسالههاي عملیّه فقها از عروة الوثقی تا تحریر الوسیله جستجو شد حضرات نمازي به
عنوان نماز غریق بیان نفرمودهاند حال اگر کسی در دریا یا رودخانه غرق شد و جسدش هم پیدا نشد چه باید کرد آیا نماز دارد یا
ساقط است؟ بر فرض اینکه نماز داشته باشد چگونه باید ادا کرد؟
جواب: چنین کسی نماز ندارد تا جسدش پیدا شود، ولی در کلمات علما چیزي به عنوان نماز غرقی داریم و آن نماز یومیّه کسانی
است که در حال غرق شدن هستند و بیش از تکبیرات و اشاراتی نمیتوانند کاري انجام دهند.
ص: 51
فصل نهم: احکام تیمّم
سؤال 101 - اگر شخصی به جاي غسل جنابت تیمّم بدل از آن را بجا آورد آیا میتواند وارد مسجد شود یا کلمات قرآن را مس
نماید؟
جواب: در مواردي که تیمّم جایز است تمام کارهایی را که مشروط به طهارت است میتوان انجام داد.
سؤال 102 - کسی که همواره موقع ادرار اجزاي منی هم از او بیرون میآید و امید خوب شدن نیز ندارد آیا میتواند تیمّم کند و
اعمالش را انجام دهد؟ چون فرض بر این است که غسل جنابت به صورت همیشگی براي او زیان غیر قابل جبران جسمی دارد.
جواب: در فرض مسأله احتیاط واجب آن است که به مقداري که ضرر ندارد غسل کند و در مواردي که ضرر دارد تیمّم جایز است
ولی وضو را نیز احتیاطاً بگیرد این در صورتی است که ذرّات منی در بول مستهلک نشود، ولی اگر مستهلک شود احتیاج به غسل
نیست همچنین اگر شک داشته باشد که آن ذرّات منی است یا رطوبتهاي چسبنده دیگر که از انسان احیاناً دفع میشود غسل ندارد.
سؤال 103 - کسی که مبتلا به مرضی باشد که نتواند از خروج باد جلوگیري کند و وضو گرفتن هم برایش ضرر دارد آیا باید در
محلی (مثلا روي سنگ) نماز بخواند تا بتواند بعد از اینکه چیزي از او خارج شد تیمّم کند و نماز را ادامه دهد؟
ص: 52
جواب: اگر تجدید تیمّم در وسط نماز براي او میسر باشد بیآنکه منافی نماز به جا آورد لازم است، مگر اینکه تکرار آن باعث
عسر و حرج شود که در این صورت واجب نیست.
ص: 53
فصل دهم: