گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
جلد هفتم
اشاره






ص :2

ص :3

ص :4

هو الشکور

این دفتر از مجموعه میراث گران بهای دانشمندان مکتب اصفهان-که به عنوان دفتر هفتم«میراث حوزه اصفهان»به ارباب خرد و معرفت پیشکش شده است- به رسم معهود این مجموعه،به حکیم الهی و عالم ربانی،فقیه،محدث و متکلم بزرگ شیعی قرن دوازدهم «ملا اسماعیل خواجویی مازندرانی»-صاحب آثار علمی فراوان-تقدیم می گردد.

ص:5

درباره این مجموعه

«میراث حوزه اصفهان»مجموعه ای است نوپا،باطرحواره ای به وسعت عرصه:«رساله نگاری در پهنه یکهزار سال تلاش علمی،معرفتی دانشیانی که با حوزه علمیّه اصفهان پیوند داشته اند.

مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیّه اصفهان-که به امر مرجع عالیقدر حضرت آیه اللّه العظمی مظاهری«مدّ ظله العالی» تأسیس گردیده-این مجموعه را با هدف ارائه محقّقانه،شکیل و شایسته متون مورداشاره بنا نهاده است و با چشمداشت به لطف حضرت حق در این مسیر گام می نهد.در توضیح این مطلب اشاره به نکاتی چند بایسته است.

(الف)هرچند عنوان«رساله»عنوانی است عام و ریخته های قلمی خرد و کلان را به یکسان دربرمی گیرد.اما در اینجا به اقتضای متاخّران و معاصران،این کلمه به معنای«نگاشته های کم برگ»به کار رفته است.

(ب)«رساله نگاری»مفهومی است عام و مراد از آن همان معنای اصیل عامش می باشد،بدین ترتیب تألیف،ترجمه،تحشیه و دیگر ساحت های تلاش علمی قلمزنان می تواند در حیطه این مجموعه قرار گیرد.

(ج)حوزه زمانی این مجموعه،به هیچ دوره خاصّی محصور نمی باشد.امروزه،از سابقه یکهزار ساله حوزه علمیّه اصفهان آگاهی داریم،رساله هایی که در این مجموعه عرض می شود.می تواند سراسر این پهنه وسیع را دربرگیرد.

(د)پرواضح است که اگر در این شهر ابن سیناها،صاحب ابن عبادها و علاّمه مجلسی ها«قدس سرّهم»به تلاش علمی مشغول بوده اند،شیخ بهایی ها،و میردامادها و حکیم صهباها«قدس سرّهم»نیز در کنار تلاش علمی بس

ص:6

ارجمندشان به ذوق ورزی و تکاپوهای گرانقدر در زمینه هایی که نشانگر عالی ترین هیجانات روح انسانی است،هم می پرداخته اند.ازاین رو مجموعه حاضر دو حیطه«تلاش علمی و تکاپوی ذوقی»را همزمان در کنار هم عرضه خواهد کرد.

(ه)پیوند با«فضای علمی و معرفتی»حوزه علمیّه اصفهان،شرط اجتناب ناپذیر ورود نگاشته ها به این مجموعه است.

گذشته از علمی بودن آثار،تطابق آن با«فضای معرفتی»حوزه ای که اقیانوس های ناپیدا کرانه ای همچون مجلسی شیخ بهایی،میرداماد،محقّق خوانساری،فاضل هندی صدر المتألّهین،حکیم نوری،حکیم سبزواری«قدس سرّهم»را در خود پرورانده است شرطی است که این مجموعه بر حصول آن تأکید دارد.

(و)هدف این مجموعه«ارائه محقّقانه شکیل و شایسته این متون»می باشد.این عنوان می تواند مادّه و صورت مجموعه حاضر را مشخص سازد،زیرا ارائه«محقّقانه»این نگاشته ها،نشانگر مادّه مجموعه و ارائه«شکیل»آن نشان دهنده صورت آن است.به باور ما،ارائه«شایسته»نیز ارائه ای است که همزمان دو قید«محقّقانه»و«شکیل» بودن را به همراه داشته باشد.

بدین ترتیب،این مجموعه،می کوشد با استمداد از عنایات حضرت حقّ،متون فاخری که شرایط مذکور را حائز باشد، منتشر نموده و صفحات خود را بدان،زیور بخشید و در این راه،همدلی و همراهی همه محقّقان ارجمند را امید می برد.

و اللّه ولیّ التّوفیق مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیه اصفهان

ص:7

ص:8

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه 19

رساله اربعین حدیث مؤلّف:محمد نصیر اصفهانی قدّس سرّه

تحقیق و تصحیح:گروه پژوهشی حضرت آمنه علیها السّلام 27

مقدمه تحقیق 27

خطبه کتاب 39

الحدیث الاول:فی شرافه العقل 42

توضیح 44

در تفاوت حسن و قبح میان اشاعره و معتزله 45

الحدیث الثانی:فی حقیقه العلم و بیانه و ابطال ما لیس انه علم 46

تحقیق مقال لتفصیل اجمال 48

مراد از علم حقیقی 49

الحدیث الثالث:فی رعایه العالم و آداب المعاشره معه و السؤال منه 50

حق عالم 52

الحدیث الرابع:فی فضل العلم و العالم 54

مراد از شیعه 55

ص:9

عذاب عالم بی عمل 56

الحدیث الخامس:فی اثبات الصانع للعالم 58

کشف نقاب و رفع حجاب 63

انکار وجود خداوند به دلیل ندیدن 64

الحدیث السادس:فی التوحید 66

چیستی و چگونگی خداوند 68

مراد از فرجه 69

الحدیث السابع:فی الدلایل علی ابطال المذاهب المختلفه فی الواجب تعالی 71

ابتدا به حمد در اول سوره انعام 75

قائلان به دو صانع 76

الحدیث الثامن:فی النبوه المطلقه 81

تحقیق حال و دفع مقال 83

عصمت و بشر بودن نبی صلّی اللّه علیه و آله 83

کافی نبودن عقل در فهم تکالیف 84

الحدیث التاسع:فی اثبات نبوه محمد نبیا صلّی اللّه علیه و آله 87

توسل انبیاء گذشته به پنج تن 96

احسان حضرت نوح علیه السّلام به ابلیس 102

تولد بت شکن 103

مناظره حضرت ابراهیم علیه السّلام با نمرود 105

معجزات حضرت موسی علیه السّلام 110

معجزات حضرت عیسی علیه السّلام 112

خشت های طلا،سبب هلاکت 114

ارتباط قرآن با پیامبر و امام زمان علیه السّلام 115

معجزات حضرت محمّد صلّی اللّه علیه و آله و لجاجت یهود 120

ص:10

الحدیث العاشر:فی عصمه الانبیاء 127

داستان دروغین حضرت داود علیه السّلام 132

امتحان حضرت داود علیه السّلام 134

زینب و ترس پیامبر صلّی اللّه علیه و آله 135

تحقیق و رفع اشتباه 136

رفع تهمت از حضرت یوسف علیه السّلام 137

شاهدان بر عصمت حضرت یوسف علیه السّلام 139

ترک اولی از حضرت آدم علیه السّلام 141

الحدیث الحادی عشر:فی اثبات الحجه مطلقا 144

علت خلق جمیع مکوّنات 148

الحدیث الثانی عشر:فی امامه امیر المؤمنین صلوات اللّه علیه 150

فریضه حج و امر ولایت 152

پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و ترس از نفاق قومش 155

اطاعت از امر خدا و تعیین جانشین 156

اطاعت از حضرت علی علیه السّلام یعنی اطاعت از امر خدا 158

عاقبت منکران ولایت علی علیه السّلام 160

بیان فضائل امام علی علیه السّلام از زبان پیامبر صلّی اللّه علیه و آله 163

دوستان و دشمنان اهل بیت علیهم السّلام 167

خبر آمدن از حضرت مهدی علیه السّلام 169

سفارشات پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و بیعت با حضرت علی علیه السّلام و فرزندانش 169

اولین بیعت کنندگان با مولا علی علیه السّلام 173

قسمت کننده بهشت و جهنّم 177

نصب خلیفه از جانب خدا 179

اجماع بر خلافت ابو بکر 181

ص:11

تفسیر آیه ای در مورد ابو بکر 183

الحدیث الثالث عشر:فی امامه حسن بن علی علیه السّلام 185

الحدیث الرابع عشر:فی النصّ علی الحسین علیه السّلام 188

الحدیث الخامس عشر:فی النصّ علی علی بن الحسین علیه السّلام 192

الحدیث السادس عشر:فی النصّ علی ابی جعفر محمد بن علی الباقر علیه السّلام 193

الحدیث السابع عشر:فی النصّ علی ابی عبد اللّه جعفر بن محمد الصادق علیه السّلام 194

الحدیث الثامن عشر:فی النصّ علی ابی الحسن موسی علیه السّلام 195

الحدیث التاسع عشر:فی النصّ علی ابی الحسن الرضا علیه السّلام 196

الحدیث العشرین:فی النصّ علی محمّد بن علی الجواد علیه السّلام 196

الحدیث الحادی و العشرون:فی النصّ علی ابی الحسن الثالث علی بن محمّد النقی علیه السّلام 198

الحدیث الثانی و العشرون:فی النصّ علی ابی محمّد الحسن بن علی علیه السّلام 199

الحدیث الثالث و العشرون:فی النصّ علی صاحب الزمان،خلیفه الرّحمن صلوات اللّه علیه و علی آبائه الطاهرین 199

کشف حجاب و تحقیق صواب 201

احادیثی پیرامون حضرت مهدی علیه السّلام 201

الحدیث الرابع و العشرون:فی العدل 204

مناظره بهلول و ابو حنیفه 205

قضا و قدر 205

مراد از استطاعت 208

الحدیث الخامس و العشرون:فی المعاد 209

واعظه و موعظه 210

مرگ حیاتی دوباره 210

الحدیث السادس و العشرون:فی صفه الایمان 212

مراد از صبر و یقین 214

ص:12

مراد از عدل و جهاد 217

دنیا و زهد 219

امر به معروف و نهی از منکر 220

الحدیث السابع و العشرون:فی التّخویف و الوعظ 222

مالک جهنم و شدّت عذاب الهی 224

الحدیث الثامن و العشرون:فی حسن الظّن باللّه 226

شکر و تقصیر 227

یأس از رحمت خداوند بزرگترین کبائر 228

الحدیث التاسع و العشرون:فی الوضوء 229

معانی إلی در آیه وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرٰافِقِ 232

الحدیث الثلاثون:فی الغسل 233

مهر و رجم 234

الحدیث الحادی و الثلاثون:فی التیمّم 234

الحدیث الثانی و الثلاثون:فی الصّلوه 239

الحدیث الثالث و الثلاثون:فی الزّکوه 244

الحدیث الرابع و الثلاثون:فی الصّوم 248

الحدیث الخامس و الثلاثون:فی الحجّ 251

الحدیث السادس و الثلاثون:فی الجهاد 255

الحدیث السابع و الثلاثون:فی الاعتکاف 256

الحدیث الثامن و الثلاثون:فی فضل الدّعاء 258

الحدیث التاسع و الثلاثون:فی فضل القرآن 260

الحدیث الاربعون:فی الفروض علی الجوارح 262

شهادت جوارح و معاصی آن ها 268

خاتمه 270

فهرست منابع 273

ص:13

رساله بیست فصل در تقویم مؤلّف:محمد نصیر بن عبد اللّه اصفهانی

تحقیق و تصحیح:محمّد همایونی 277

مقدمه تحقیق 277

مقدمه مؤلف 287

مقدمه در آنچه تعلق به اهل حساب دارد 290

فصل اوّل:در ایام هفته و تعریف آن 290

فصل دوّم:در تاریخ عربی و تعریف آن 291

فصل سیّم:در بیان تاریخ رومی و تعریف آن 295

فصل چهارم:در بیان تاریخ فارسی و تعریف آن 296

فصل پنجم:در بیان تاریخ جلالی و تعریف آن 297

فصل ششم:در معرفت کواکب سیاره 298

فصل هفتم:در معرفت بروج و اجزای آن و مقدار سیر کواکب در او 301

فصل هشتم:در معرفت راس و ذنب و عرض ماه 303

فصل نهم:در ساعات شبانه روزی 305

فصل دهم:در احوال بروج 306

فصل یازدهم:در نظر و تناظر 307

فصل دوازدهم:در منازل قمر و دیگر احوالات 310

فصل سیزدهم:در خانه های کواکب 312

فصل چهاردهم:در شرف و هبوط کواکب 313

فصل پانزدهم:در ارباب مثلثات 314

فصل شانزدهم:در حدود کواکب 315

فصل هفدهم:در بیان اوج و حضیض کواکب 317

فصل هجدهم:در بیان نظرهای کواکب 317

ص:14

فصل نوزدهم:در منسوبات کواکب از طبقات مردم 318

فصل بیستم:در آنچه قبل از اوراق دوازده گانه تقویم بیاورند 319

خاتمه:در بیان مجملی از اختیارات 322

فهرست منابع و مآخذ 323

تعلیقات تهذیب الأحکام از کتاب طلاق تا دیات مؤلّف:ملاّ اسماعیل خواجویی

التحقیق و التصحیح:سیّد مهدی الرجائی 325

کتاب للایمان و النذر و الکفارات 326

باب لحوق الأولاد بالآباء و ثبوت الانسان 325

باب النذور 328

باب الوصیه بالثلث و اقلّ منه و اکثر 330

باب وصیه الإنسان لعبده و عتقه له قبل موته 330

باب الزیادات 331

کتابشناسی بهاء الدین محمّد حسینی مختاری نائینی

تحقیق و تصحیح:محمّد جواد نور محمّدی 333

درآمد 333

نگاهی به زندگانی و حیات علمی مختاری نائینی 335

تحصیلات و استادان 335

مختاری نائینی از منظر بزرگان 337

وفات 338

ص:15

متن کتابشناسی مختاری نائینی 341

فهرست منابع تحقیق 385

رساله یک ماه در اصفهان

نگارش:فرهنگ نخعی

تحقیق و گزینش:محمّد بیدقی 389

مقدمه محقّق 389

زندگینامه علاّمه 390

تألیفات علاّمه 394

سفرهای تحقیقی و تبلیغی 394

مطالبی درباره کتاب یک ماه در اصفهان 395

مقدمه نویسنده 397

الغدیر 401

حرکت به اصفهان 403

اقامه نماز و منابر 406

مهمان نوازیها و پذیرایی های شایان 411

رؤیاهای صادقه 415

اوّل:امیر المؤمنین علیه السّلام در اصفهان 415

دوّم:نماینده امام صادق علیه السّلام 416

سوّم:نماینده امام صادق علیه السّلام 416

چهارم:گریه شدید مردم 417

پایان سفر و بازگشت 418

کتابخانه نجف یا مکتبه الامام امیر المؤمنین علیه السّلام 419

اشعار و قصائد 423

ص:16

هدیه کنندگان کتاب به کتابخانه نجف 430

هدیه کنندگان وجه نقد جهت کتابخانه نجف 433

فهرست منابع و ماخذ 437

فهارس فنی دفتر هفتم

آیات 461

روایات 465

چهارده معصوم علیهم السّلام 474

ملائکه 477

اشخاص 478

کتابها 494

مکانها 504

فرق و مذاهب 510

ص:17

ص:18