اشاره
ص :2
ص :3
ص :4
درباره این مجموعه
«میراث حوزه اصفهان»مجموعه ای است نوپا،باطرحواره ای به وسعت عرصه رساله نگاری در پهنه یکهزار سال تلاش علمی،معرفتی دانشیانی که با حوزه علمیّه اصفهان پیوند داشته اند.
مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیه اصفهان-که به امر مرجع عالیقدر حضرت آیه الله العظمی مظاهری«مدّ ظله العالی» تأسیس گردیده-این مجموعه را با هدف ارائه محقّقانه،شکیل و شایسته متون مورد اشاره بنا نهاده است و با چشمداشت به لطف حضرت حق در این مسیر گام می نهد.
در توضیح این مطلب اشاره به نکاتی چند بایسته است.
(الف)هرچند عنوان«رساله»عنوانی است عام و ریخته های قلمی خرد و کلان را به یکسان دربرمی گیرد.اما در اینجا به اقتضای متاخّران و معاصران،این کلمه به معنای«نگاشته های کم برگ»به کار رفته است.
(ب)«رساله نگاری»مفهومی است عام و مراد از آن همان معنای اصیل عامش می باشد،بدین ترتیب تألیف، ترجمه،تحشیه و دیگر ساحت های تلاش علمی قلمزنان می تواند در حیطه این مجموعه قرار گیرد.
(ج)حوزه زمانی این مجموعه،به هیچ دوره خاصّی محصور نمی باشد.امروزه،از سابقه یکهزار ساله حوزه علمیّه اصفهان آگاهی داریم،رساله هایی که در این مجموعه عرضه می شود.می تواند سراسر این پهنه وسیع را دربرگیرد.
(و)پرواضح است که اگر در این شهر ابن سیناها،صاحب ابن عبادها و علاّمه مجلسی ها«قدس سرّهم»به تلاش علمی
ص:5
مشغول بوده اند،شیخ بهایی ها،و میردامادها و حکیم صهباها«قدس سرّهم»نیز در کنار تلاش علمی بس ارجمندشان به ذوق ورزی و تکاپوهای گرانقدر در زمینه هایی که نشانگر عالی ترین هیجانات روح انسانی است،هم می پرداخته اند.
از این رو،مجموعه حاضر دو حیطه«تلاش علمی و تکاپوی ذوقی»را همزمان در کنار هم عرضه خواهد کرد.
(ه)پیوند با«فضای علمی و معرفتی»حوزه علمیّه اصفهان،شرط اجتناب ناپذیر ورود نگاشته ها به این مجموعه است.گذشته از علمی بودن آثار،تطابق آن با«فضای معرفتی»حوزه ای که اقیانوس های ناپیدا کرانه ای همچون مجلسی،شیخ بهایی،میر داماد،محقّق خوانساری،فاضل هندی،صدر المتالّهین،حکیم نوری،حکیم سبزواری«قدس سرّهم»را در خود پرورانده است شرطی است که این مجموعه بر حصول آن تأکید دارد.
(و)هدف این مجموعه«ارائه محقّقانه شکیل و شایسته این متون»می باشد این عنوان می تواند مادّه و صورت مجموعه حاضر را مشخص سازد،زیرا ارائه«محقّقانه»این نگاشته ها،نشانگر مادّه مجموعه و ارائه«شکیل»نشان دهنده صورت آن است.به باور ما،ارائه شایسته نیز ارائه ای است که همزمان دو قید«محقّقانه»و«شکیل»بودن را به همراه داشته باشد.
بدین ترتیب،این مجموعه،می کوشد با استمداد از عنایات حضرت حقّ،متون فاخری که شرایط مذکور را حائز باشند منتشر نموده و صفحات خود را بدان،زیور بخشد و در این راه،همدلی و همراهی همه محقّقان ارجمند را امید می برد.
و الله ولیّ التّوفیق مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیه اصفهان
ص:6
هو العالم این گرامی نامه که برگی زرّین از آثار فرهنگ و تمدن اسلامی حوزه فخیم اصفهان می باشد به محضر عالم و فقیه فرزانه محمد بن عبد الفتاح مشهور به فاضل سراب اعلی الله مقامه از زعمای بلندمنزلت حوزه اصفهان و خوشه چین محفل علمی علاّمه مجلسی و آقا حسین خوانساری قدس سرّهما تقدیم می گردد.
ص:7
ص:8
فهرست
عنوان صفحه مقدمه مرکز 15
رساله التعلیقات علی زبده البیان مؤلّف:فاضل سراب تحقیق و تصحیح:مهدی باقری سیانی
مقدمه تحقیق 23
خطبه کتاب
کتاب الطهاره 42
کتاب الصلاه 65
کتاب الصوم 113
کتاب الزکاه 126
کتاب الخمس 129
کتاب الحج 130
کتاب الجهاد 159
کتاب الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر 164
کتاب المکاسب 183
کتاب البیع 199
ص:9
کتاب الدین و توابعه 201
کتاب فیه جمله من العقود 206
کتاب النکاح 215
کتاب المواریث 253
کتاب الحدود 256
کتاب القضاء و الشهادات 257
فهرست منابع 261
رساله هدایه الضبط مؤلّف:ملاّ حبیب اللّه بن علی مدد الکاشانی تحقیق و تصحیح:عماد جبّار کاظم
مقدمه محقّق:267
خطبه کتاب 297
مقدمه مؤلف:ففی تحقیق متعلّق الکتابه 299
فوائد 302
الأولی:فی کتابه الحروف مفرده أو مرکبه 302
الثانیه:فی الإبتداء و الوقف علی الحروف 305
الثالثه:فی کتابه الهمزه 314
الرابعه:وصل الکلمات و فصلها 320
الخامسه:زیاده الحروف 326
السادسه:نقص الحروف 330
السابعه:کتاب المقصور 334
مصادر التحقیق و مراجعه 353
ص:10
رساله طاهریه مؤلّف:عبد الرّحیم بن کرم علی پاچناری اصفهانی تحقیق و تصحیح:جویا جهانبخش
پیشگفتار پژوهنده 367
پینوشتهای پیشگفتار پژوهنده 375
خطبه کتاب 381
رساله طاهریه 381
کتابنامه پژوهش 445
فهرست منابع و ماخذ 437
الأنوار اللاّمعه لزوار الجامعه بهاء الدین محمد حسینی نائینی(مختاری نائینی قدّس سرّه) تحقیق و تصحیح:محمّد جواد نورمحمّدی
مقدمه محقّق 467
زیارت جامعه و پژوهش های پیرامون آن 468
شیوه تحقیق و تصحیح 469
زندگی نامه و حیات علمی و آثار مختاری نائینی 470
آثار و تألیفات 470
زندگی و حیات علمی و آثار مختاری نائینی 471
وفات 473
الأنوار اللامعه لزوّار الجامعه 475
خطبه کتاب 475
ص:11
نبذه من احوال مولانا علی بن محمد الهادی 7 477
نبذه من أحوال مولانا علی بن محمد الهادی علیهما السّلام 477
لقبه الشریف و مولده علیه السّلام 477
مناقبه علیه السّلام 478
کراماته و معجزاته علیه السّلام 479
السلام علیکم یا أهل البیت النبوّه و موضع الرساله 489-487
و مختلف الملائکه و مهبط الوحی 491-490
و معدن الرحمه و خزّان العلم 495
و أصول الکرم و قاده الأمم 496
و عتره خیره رب العالمین 499
السلام علی أئمه الهدی و مصابیح الدّجی 504-503
و المثل الأعلی 509
و الدعوه الحسنی 518
سبعه اوجه فی احتمال معناها 518
السلام علی محالّ معرفه اللّه 522
وجوه سبعه فی معنی محالّ معرفه اللّه 525
و ذریه رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله 529
السلام علی الدعاه إلی اللّه 535
و المخلصین فی توحید اللّه 537
و عباده المکرمون 540
السلام علی الائمه الدعاه 542
و أهل الذّکر 544
وجوه عشره فی معنی أهل الذّکر 544
ص:12
أشهد ان لا اله الا اللّه وحده لا شریک له 556-550
و أشهد أنکم الائمه الهداه الراشدون المهدیّون 564
فهرست منابع 567
فهارس فنی دفتر هشتم آیات 585
روایات 593
چهارده معصوم علیهم السّلام 597
اشخاص 599
کتابها 620
مکانها 638
فرق و مذاهب 646
ص:13
ص:14