باب سی و نهم باب ماعون، ظرف عاریه
آیات قرآن مجید
11 ) دریغ کنند از ماعون ) :
اخبار باب
-1 تفسیر علی بن ابراهیم در معنی یمنعون الماعون: فرمود چون چراغ و دمگیره آتش و مایه خمیر مانند آنها که مردم بدانها (12)
2- قرب ( نیاز دارند ( 13 ) و در روایت دیگر، خمیر و آفتابهص: 33 آب. ( 1
3- امالی صدوق: در آنچه پیغمبر (ص) نهی کرده ( الاسناد: بسندش تا علی (ع) فرمود: روا نیست جلوگیري از نمک و آتش. ( 2
است دریغ کردن از ابزار زندگانیست و فرموده هر که ماعون را از همسایهاش دریغ دارد خدا روز قیامت خیرش را از او دریغ دارد
( و او را بخود واگذارد، و هر که را بخود وانهد چه بدحالی خواهد داشت. ( 3
باب چهلم چشم پوشی از عیوب مردم و ثواب کسی که بدي خود را دشمن دارند نه از مردم را
اخبار باب
2- خصال: ( -1 تفسیر علی بن ابراهیم: امیر مؤمنان (ع) فرمود: خوشا بر کسی که باز دارد او را عیب خودش از عیوب مردم. ( 5 (4)
بسندش تا امام ششم (ع) سه کس در سایه عرش خدا باشند روزي که جز سایه آن سایهاي نباشد کسی که انصاف دهد بمردم از
طرف خود، و کسی که گامی پیش و پس ننهد تا بداند که آن مورد پسند خداست یا خشمش و کسی که نکوهش نکند برادرش
را به عیبی تا آن را از خود دور کند زیرا از خود عیبی بر ندارد جز که عیب دیگرش پدید گردد و پس است براي مرد که بخود
3- تحف ( پردازد از مردم دیگر. محاسن بسندي مانندش را آورده با اندك تغییري که ما آن را در باب جوامع مکارم آوردیم. ( 6
4- خصال: بسندش تا ( العقول: در وصیت امیر مؤمنان به پسرش حسین (ع) که هر که عیب خود دید از عیب دیگر باز ماند. ( 7
رسول خدا (ص) که براي مرد همین عیب بس که بنگرد در مردم آنچه را در خود او است و نبیند و سرزنش کند مردم را بدان چه
5- همان: در وصیت به ابی ذر که پیغمبر (ص) ( خودش نتواند که وانهد، و آزار دهد همنشین خود را بدان چه سودش ندارد. ( 8
باو فرمود: باید جلوگیرت باشد از مردم آنچه در خود دانی و بد نشماري در آنها آنچه خود میکنی، و فرمود: بس است براي مرد
این عیب که در مردم بشناسد آنچه در خودش در نیابد و مایه شرم آنها بداند آنچه در خود او باشد، و آزار دهد همنشین خود را
6- امالی طوسی: بسندش تا رسول خدا (ص) که خیر زودتررس ثواب نیکی است، و شر زودتررس ( بدان چه سودش ندهد. ( 9
کیفر تجاوز، و بس است براي مرد همین عیب که بیند در مردم عیبی که در خود نبیند، و سرزنش کند مردم را بدان چه ترکش
نتواند، و آزار دهد همنشینش را بهص: 34 آنچه سودش ندهد. ثواب
7- علل ( الاعمال: بسندش مانندش را آورده مجالس مفید بسندي مانندش را آورده و حسین بن سعید هم مانندش را آورده ( 1
صفحه 27 از 177
الشرائع: بسندي به محمد بن حمیم گفته شد چرا به مردم نگوئی؟ گفت: من خود را نپسندم در اینکه بد نیستم تا به بدي دیگري
8- معانی الاخبار: بسندش تا امام ( پردازم، راستش مردم از خدا در باره گناهان مردم ترسند و خود را از گناه خود در امان دانند. ( 2
ششم (ع) که کمتر چیزي که آدمی بدان از ایمان بدر شود اینست که کسی را برادر دینی گیرد و لغزشهاي او را بشمار آورد تا
9- علل الشرائع: بسندش تا امام باقر (ع) که میفرمود: چون مردي در سمت راست عقیدهاي ( روزي ویرا بر آنها سرکوفت کند. ( 3
دارد و تا بسمت چپت رسید از آن برگردید در باره او جز خوبی مگو و از او بیزاري مجو تا بشنوي از او همان سخن که در سمت
راست شنیدي و به عقیده خود برگردد زیرا دلها میان دو انگشت خدا است و هر ساعتی آنها بسوئی گرداند و راستی که بنده بسا که
توفیق خیر یابد. ( 4) صدوق ره گفته مقصود از دو انگشت خدا دو راه است که بدان رهنما است یکی خیر و دیگري شر زیرا خدا
10 - خصال: بسندش تا رسول خدا (ص) که هر که خود را ( انگشت ندارد و بمانند خلق خود نیست تعالی عن ذلک علوا کبیرا. ( 5
-11 ( دشمن شناسد و دشمن مردم نباشد خدایش از هراس روز قیامت امان دهد. ثواب الاعمال: بسندي مانندش را آورده. ( 6
12 - نهج البلاغه: ( دعوات راوندي: امیر مؤمنان (ع) فرمود شریفترین خصال رادمردي اینست که از آنچه دانی در غفلتگذرانی. ( 7
از اشرف کارهاي کریم بروي خود نیاوردن آنچه است که میداند. ( 8) و فرمود: هر که عیب خویش بیند از عیب دیگري درگذرد.
9) و فرمود (ع) هر که عیوب مردم را بیند و زشت شمارد ولی آنها را براي خود پسندد خود احمق باشد. ( 10 ) و فرمود (ع) )
بزرگترین عیب اینکه نکوهش کنی آنچه را در خود تو است. ( 11 ) و فرمود (ع) ایا مردم خوشا بر کسی که پرداختن بعیب خودش
او را از عیب دیگران بازدارد، و خوشا بر کسی که در خانهاش بماند و روزیش را بخورد و بطاعت پروردگارش آداب معاشرت-
( ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار، ج 2، ص: 35 بپردازد و بر گناهش بگرید، و اندر کار خود باشد و مردم از او آسوده باشند. ( 1
باب چهل و یکم ثواب پاك کردن و اصلاح راه عبور مردم و رهنمائی براه براي دیگران
اخبار باب
-1 خصال: بسندش تا رسول خدا (ص) که بندهاي به بهشت رفته براي اینکه یک شاخه حاز را از راه مسلمانان پاك کرده. (2) :
-2 امالی صدوق: بسندش تا رسول خدا (ص) که عیسی بن مریم بگوري گذر کرد که صاحبش در عذاب بود و سال آینده (3)
بدان گذر کرد و عذابی نداشت و گفت: پروردگارا من سال گذشته باین گور گذر کردم و صاحبش در عذاب بود و امسال بدان
گذر کردم و عذابی نداشت؟ و خدا باو وحی کرد اي روح الله فرزند خوبی داشت که به بلوغ رسید و راهی را درست کرد و یتیمی
3- امالی طوسی: بسندي که رسول خدا (ص) فرمود: هر که ( را در پناه گرفت و منش آمرزیدم در برابر کاري که پسرش کرد. ( 4
پاك کند از راه مسلمانان آنچه آزارشان دهد خدا برایش بنویسد اجر خواندن چهار صد آیه که هر حرفش ده حسنه دارد. گویم: با
4- همان: بسندش تا امام ششم (ع) که شیوه علی بن الحسین (ع) این بود که چون به ( سندش در باب کلیات مکارم گذشت ( 5
5- دعوات ( کلوخی در میان راه میگذشت از مرکبش فرود میآمد تا آن را با دست خود از سر راه دور کند تا آخر خبر. ( 6
راوندي: از پیغمبر (ص) روایت است که فرمود: بر هر مسلمانی در هر روز یک صدقه است، گفته شد: چه کسی بر آن توانا است؟
فرمود: پاك کردن تو مایه آزار را از سر راه صدقه باشد، رهنمائی هر کسی براهی که خواهد صدقه باشد، عیادت بیمار صدقه باشد،
( امر بمعروف صدقه باشد، نهی تو از منکر صدقه باشد، جواب دادن سلام هم صدقه است. ( 7
باب چهل