جلد اول
اشاره
أئمّه- ایمان
ص: 6
همکاران گروه فرهنگ فقه؛ ج 1، ص: 6
اشراف کلّی و نظارت نهایی: آیۀ اللّه سید محمود هاشمی شاهروديمسئول گروه: سید محمد حسینی شاهروديمسئول مدخلگزینی:
صفحه 58 از 483
مسعود امامی مسئول بخش پرونده علمی: سید محسن سیدي مسئول بخش تدوین مقاله: محسن محقق مسئول بخش بررسی محتوا:
حسین حسینی هراندهی مسئول بخش بازنویسی: رمضان علی رفیعی مسئول بخش اجرایی و گردش مقالات: موسی الرضا
مظفريهمکاران: ابراهیمی علی (مدخلیابی) احمدي حسن (بررسی محتوا) احمدیان مهدي (تدوین مقاله) ارزنده محمد جواد
(پرونده علمی) ارشاد مجتبی (پرونده علمی، تدوین مقاله) الهی محمد علی (بررسی محتوا) امامی مسعود (مدخلیابی، پرونده
علمی) ایزدي محمد (تدوین مقاله) پیراسته ضیاء (پرونده علمی) تحویلدار سید حسین (بررسی محتوا) تقیزاده اکبري علی
(بازنویسی، ویرایش) توان بهمن (پرونده علمی) جواهري سید محمد حسن (تدوین مقاله) حجازي علیرضا (تدوین مقاله) حسنی
سعدي میثم (پرونده علمی) حسینی هراندهی حسین (مدخلیابی، تدوین مقاله، بررسی محتوا)حسینی سید جعفر (بررسی محتوا)
ص: 7
حسینی سید عباس (تدوین مقاله) حسینی سید محمد (تدوین مقاله، بررسی) دریاب محمد (نظارت محتوا) رئیسی اسماعیل (تدوین
مقاله) رضایی مهر حسن (تدوین مقاله) رفیعی رمضان علی (بازنویسی، ویرایش) زاهدي حمزه (صفحهآرایی) سراجی محمود
(تدوین مقاله) سیدي سید محسن (پرونده علمی، تدوین مقاله، بررسی محتوا)سیف اللهی حسین (تدوین مقاله، بررسی محتوا)
شفیعی محمد حسن (تدوین مقاله، بررسی محتوا) شمس الدینی سید محمد حسن (تدوین مقاله) صالح محمد رضا (تدوین مقاله)
طالبینژاد علی (پرونده علمی، تدوین مقاله) عرب عراقی علیرضا (تدوین مقاله) غیوري سید مجتبی (بررسی محتوا) فؤادیان محمد
رضا (تدوین مقاله، پرونده علمی) فخار طوسی جواد (تدوین مقاله) فرزي محمد علی (بررسی محتوا) فرهودي علی (مدخلیابی،
پرونده علمی) فقیهی موسی (تدوین مقاله، بررسی محتوا) قنبري سعید (تدوین مقاله) گریوانی خلیل (پرونده علمی، تدوین مقاله،
بررسی محتوا)محقق محسن (پرونده علمی، تدوین مقاله، بررسی محتوا)محمدزاده حسین (بررسی محتوا) محمودي عباس (تدوین
مقاله) مظفري حسین (تدوین مقاله) مظفري محمد تقی (تدوین مقاله، بررسی محتوا) مظفري موسی الرضا (پرونده علمی) معنوي
سید حسن (تدوین مقاله) ملا علی مجید (پرونده علمی) مهري رضا (پرونده علمی) موسوي سید جعفر (بررسی محتوا) موسوي سید
محمد رضا (تدوین مقاله) نقیبی سید ابراهیم (بررسی محتوا) نوروزي ناصر (تدوین مقاله) واحدي علی اکبر (تدوین مقاله) یزدانی
حمید (بررسی محتوا)
ص: 8
نشانهها؛ ج 1، ص: 8
- نشانۀ ارجاع () کلمات هممعنا مانند: مقید به شک (مشکوك) [-] عناوینی که به جاي هم به کار میروند مانند: آلات عبادت [-
آلات طاعت]* جدا کنندة منابع مقاله از یکدیگر./ جدا کنندة نام کتاب و صفحه در منابع تکجلدي مانند: البیان/ 25 ./ جدا کنندة
22 ./ جدا کنندة نام سوره و شمارة آیه مانند: بقره/ 12 ./ جدا کنندة دو معناي / شمارة جلد و شمارة صفحه مانند: جواهر الکلام 3
شناسه مانند: اراك: نام درختی/ از حدود عرفات./ م شمارة مسألۀ توضیح المسائل و مناسک حج.
اختصارها؛ ج 1، ص: 8
(ج) چاپ جدید در منابعی که به طور معمول با چاپ قدیم آدرس داده شده است مانند العروة الوثقی. (ق) چاپ قدیم (م) متوفاي
(ت) متولد (ه. ش) هجري شمسی (ه. ق) هجري قمري
ص: 9
صفحه 59 از 483
فهرست مدخلهاي جلد اول؛ ج 1، ص: 9
پیشگفتار مقدمه فرهنگ فقه أئمّه آب آبادي آب استنجاء آب اماله آب انگور آب باران آب برف آب بینی آبپاشی آب جاري
آب جو آب چاه آب چشمه آب حمّام آب خالص آب دهان آب راکد آبراه آبرو آب زمزم آبستنی آبستنی مصنوعی آب سرد
آبشار آب طلا آب غساله آب غسل آب غصبی آب غوره آب فرات آب فوّاره آبق آب قراح آب قلیل آب کثیر آب کر آبکشی
آب گرم آب لوله آبله آب محقون آب مستعمل
ص: 10
آب مشتبه آب مشکوك آب مضاف آب مطلق آب معتصم آب مقطّر آب نجس آب نقره آب نهر آب وضو آبونمان آبهاي
عمومی آبیاري آپارتمان آتش آتش بس آتشکده آثار باستانی آجام آجر آجن آخرت آخر وقت آداب آدامس آدم آدمربایی
آدمفروشی آدینه آذوقه آراستن آرامش آرامگاه آرایش آراي عمومی آرد آرزو آرنج آروغ آزادي آزار آزمایش آس آستر
آستین آسفالت آسمان آسیاب آسیب آشامیدن آشپزخانه آشتی آشکار آغاز آغل آغوز آفاق آفاقی آفت آفتاب آگاهی آلات
آلات تذکیه آلات جنایت آلات حرب آلات صید آلات عبادت آلات قصاص آلات قمار آلات لهو آلات مشترکه آلات موسیقی
آلوده آمادگی « ص» آلت تناسلی آلت قتل آل عمران؛ سوره آل محمد
ص: 11
آمپول آموزش آموزش پزشکی آمّه آمیختگی آمیزش آمیزش با حیوان آمیزش به شبهه آمین آواز آهسته آهک آهن آهنگ آهو
آیات اضطرار آیات الاحکام آیات جهاد آیات رحمت آیات سجده آیات شهادت آیات عذاب آیات قتال آیات نقمت آیه آیۀ
اباحه آیۀ ابتلاء آیۀ ابراهیم آیۀ ابطال آیۀ احسان آیۀ احصار آیۀ اخلاص آیۀ اذن آیۀ ارث زوجه آیۀ ارحام آیۀ استماع آیۀ استمتاع
آیۀ اسراء آیۀ اعتداء آیۀ اقراء آیۀ اکل آیۀ اکل به باطل آیۀ الکرسی آیۀ امانت آیۀ انذار آیۀ انصات آیۀ انظار آیۀ انفال آیۀ اوسط
آیۀ اولات الاحمال آیۀ اولوا الارحام آیۀ اهلّه آیۀ ایناس آیۀ بیع آیۀ تأسی آیۀ تبدیل آیۀ تثبّت آیۀ تجارت آیۀ تحریم آیۀ تحریم
خبائث آیۀ تحلیل آیۀ تحیّت آیۀ تخییر آیۀ تراضی آیۀ تربّص آیۀ تسخیر آیۀ تطهیر آیۀ تعاون آیۀ تقصیر آیۀ تکبیر آیۀ تلاوت آیۀ
تمتّع آیۀ توارث زوجین آیۀ توجّه آیۀ تیمّم آیۀ جزیه آیۀ جلد آیۀ جمعه
ص: 12
آیۀ حبس آیۀ حبط آیۀ حج آیۀ حجاب آیۀ حجب آیۀ حجر آیۀ حدّ آیۀ حرث آیۀ حصر آیۀ حظر آیۀ حفظ آیۀ حلائل آیۀ حمل
آیۀ حیض آیۀ خمس آیۀ دین آیۀ ذوي الارحام آیۀ ربا آیۀ رشد آیۀ رضاع آیۀ رکوب آیۀ رکون آیۀ رمی آیۀ رهن آیۀ زکات آیۀ
زینت آیۀ سؤال آیۀ سخره آیۀ سرقت آیۀ سعی آیۀ سفر آیۀ سلم آیۀ سیاحت آیۀ شقاق آیۀ صحبت آیۀ صدقات آیۀ صعید آیۀ
صلح آیۀ صوم آیۀ طهارت آیۀ عدّه آیۀ عمره آیۀ عیسی آیۀ غارمین آیۀ غسل آیۀ غضّ آیۀ غنیمت آیۀ غیبت آیۀ فطر آیۀ قذف آیۀ
قصاص آیۀ قصر آیۀ قنطار آیۀ قیام آیۀ کتابت آیۀ کتمان آیۀ کفّارة صید آیۀ کلاله آیۀ لعان آیۀ مباشرت آیۀ مباهله آیۀ متعه آیۀ
محادّه آیۀ محاربه آیۀ محرّمات آیۀ مسارعه آیۀ مسح آیۀ ملامسه آیۀ ملک آیۀ ملک یمین آیۀ مهاجرت آیۀ میراث آیۀ نبأ آیۀ
نجاست مشرکان آیۀ نزول آیۀ نشوز آیۀ نفر آیۀ نفی جناح
ص: 13
آیۀ نفی حرج آیۀ نفی سبیل آیۀ وجوب وفا آیۀ وصیّت آیۀ وضع حمل آیۀ وضو آیۀ وطی آیۀ وفات آیۀ وقت آیۀ هاروت و ماروت
آیینه اباء از تخصیص و تقیید اباحه اباحه انشایی اباحه بالمعنی الاخص اباحه بالمعنی الاعم اباحه تسبیبی اباحه تعبّدي اباحه تقدیري
اباحه تکلیفی اباحه خاصه اباحه شرعی اباحه صریح اباحه ضمنی اباحه ظاهري اباحه عقدي اباحه عقلی اباحه لازمه اباحه مالکی
اباحه مجانی اباحه محض اباحه مضمونه اباحه مطلقه اباحه معوّضه اباحه واقعی اباضیه اباق ابتداء ابتذال ابتهال ابر ابراء ابراد ابراهیم؛
صفحه 60 از 483
سوره ابرش ابرو ابریشم ابزار ابزار جنگی ابضاع ابطال ابطح ابلاغ ابله ابلیس ابن السبیل ابن لبون ابن ملاعنه ابنه ابو القاسم ابهام اتاق
اتّباع اتّحاد اتّصال اتّفاق اتقی اتلاف اتلاف؛ قاعده اتمام اتومبیل اتّهام اتیان بهیمه اثاث اثبات اثخان اثر اثر اسلام
ص: 14
اثر انگشت اثفار اثنی عشري اجابت اجاره اجازه اجازة روایت اجبار اجتماع اجتماع امر و نهی اجتناب اجتهاد اجحاف اجراي احکام
اجرت اجرد اجزاء اجل اجلح اجماع اجماع بسیط اجماع تعبّدي اجماع عملی اجماع فعلی اجماع قطعی اجماع قولی اجماع مح ّ ص ل
اجماع مدرکی اجماع مرکّب اجماع مستفیض اجماع مضاف اجماع مطلق اجماع منقول اجمال اجنبی اجهاز اجهاض اجهر اجیر اجیر
خاص اجیر مشترك احباط احتباء احتراز احتراق احترام احتساب احتشاء احتشاش احتشام احتضار احتطاب احتفاز احتکار احتلام
احتیاط احتیاط لازم احتیاط مستحب احتیاط واجب احجاج احجار کریمه احد احداث السنه احداث قول ثالث احداد احراز احرام
احزاب؛ سوره احسان احسان؛ قاعده احصاء احصار احصان احضار احقاف؛ سوره احکام احلاف احلال
ص: 15
احلیل احماء احمق احوط احوط اقوي احوط اولی احوط لزومی احول احیاء احیاء موات اخبار اخبار اخبار آحاد اخبار اقدام اخبار
تثلیث اخبار تحلیل اخبار تخییر اخبار ترجیح اخبار تسامح اخبار تفصیل اخبار تقدیم اخبار تقیّه اخبار توقّف اخبار جبین اخبار حصر
اخبار خمسه و سبعه اخبار دهن اخبار ذراع اخبار رخصت اخبار رؤیت اخبار سبع اخبار ستره اخبار صفات اخبار ضرب اخبار ضربه و
ضربتین اخبار عادت اخبار عدد اخبار عرض اخبار عفو اخبار علاجیه اخبار قامت و قامتین اخبار کسر اخبار مثل و مثلین اخبار مرّه و
مرّتین اخبار مضایقه اخبار من بلغ اخبار مواقیت اخبار نفض اخبار نیّت اخبار وجه اخباري اخبار یمین اخبثین اختباء اختبار اختراف
اختصاص اختصاصات النبی اختطاف اختفاء اختلاج اختلاس اختلاط اختلاط میاه اختلاف افق اختلاف حدیث اختلاف سوق اختناق
اخته اختیار اخدان اخراج اخشم اخطار اخفاء اخفات اخفش اخلاص
ص: 16
اخلاص؛ سوره اخلاف اخلاق اخلال اخمص الراحه اداء ادام اداي دین اداي شهادت ادب ادخال ادرار ادراك ادعاء ادغام ادکلن
ادلاء ادلال ادلّۀ اربعه ادماء ادمان ادنون ادنی الحلّ ادواري ادّهان اذان اذان اعلام اذان دوم اذان سوم اذانگو اذخر اذن اذن تقدیري
اذن دخول اذن؛ قاعده اذیت اراده اراك ارباب خمس ارباب فروض ارباب وقف ارباح مکاسب اربعاء اربعۀ عشر ارتّ ارتباط ارتثاث
ارتداد ارتزاق ارتشاء ارتفاع ارتفاق ارتکاز ارتماس ارتماسی ارث ارجاف ارحام ارخاء ستر ارز ارسال ارش ارشاد ارشاد؛ قاعده
ارصاد ارض العرب ارض جزیه ارغام ارفاق ارکان کعبه ارمنی ازار ازاله ازاله بکارت ازدحام ازدواج ازدواج موقّت ازلاق
ص: 17
ازلام ازهاق اسائه ادب اسارت اسب اسباب اختصاص اسباب اختیاري اسباب تحریم اسباب شرعی اسباب قهري اسباغ اسبال
اسبدوانی اسبوع استئمان استاد استبداد استبراء استبصار استبضاع استتابه استتار استتار قرص استثفار استثناء استجابت استجلاب
استجمار استحاضه استحاله استحباب استحداد استحسان استحطاط استحلاف استحلال استحمام استحیاء استخاره استخدام استخفاف
استخلاف استخوان استداره استدامه استدامۀ نیّت استدانه استدبار استدراك استذفار استرابه استراحت استراق سمع استرباح استرجاع
استرخاء استرداد استرسال استرعاء استرقاق استسعاء استسقاء استسلاف استسلام استشاره استشراف استشفاء استشمام استشهاد استصباح
استصحاب استصحاب امور تدریجی استصحاب تعلیقی استصحاب تنجیزي استصحاب زمان استصحاب عدم ازلی استصحاب عدم
نسخ استصحاب عدمی
ص: 18
استصحاب فرد مردّد استصحاب قهقري استصحاب کلّی استصحاب مثبت استصحاب وجودي استصغار استصلاح استصناع استضعاف
صفحه 61 از 483
استطابه استطاعت استطراق استظلال استظهار استعاذه استعاره استعانت استعداء استعداد استعفاف استعلام استعمال استغاثه استغراق
استغفار استغناء استفاضه استفتاء استفتاح استفراغ استفسار استفصال استفضال استقاله استقبال استقراء استقرار استقراض استقراع
استقسام استقلال استکانت استکبار استکتاب استلاب استلام استلحاق استلقاء استماع استمتاع استمرار استمساك استمناء استمهال
استنابه استناد استنباط استنثار استنجاء استنساخ استنشاق استنطاق استنفار استنقاذ استنقاع استهزاء استهلاك استهلال استیثاق استیجار
استیداع استیذان استیصال استیطان استیعاب استیفاء استیلاء استیلاد
ص: 19
استیمار استیمان استیناف اسدال اسراء؛ سوره اسراج اسراف اسطبل اسطرلاب اسفار اسقاط اسقاط دین اسکار اسکان اسکتان
اسکناس اسلام اسلحه اسلحه شکاري اسم اسماء متبرّکه اسماع اسماعیلیه اسناد اسنان فرائض اسودان اسوه اسوة غرماء اسهال اسیر
اشاجع اشاره اشاعه اشاعۀ فحشاء اشباع اشباه و نظائر اشتباك نجوم اشتباه اشتراك اشتراك؛ قاعده اشتغال ذمّه اشتغال؛ قاعده اشتقان
اشتمال صمّاء اشتهاء اشراف اشراف اشربه اشرفی اشعار اشنان اشهار اشهر اشهر حرم اصحّ اصحاب اجماع اصحاب صوامع اصرار بر
صغیره اصل اصل اباحه اصلاح اصل احتیاط اصلاح ذات البین اصل استصحاب اصل اشتغال اصل اطلاق اصل برائت اصل تأخر
حادث اصل تخییر اصل ترکه اصل حرّیت اصل حکمی اصل حلّیت اصل سببی اصل شرعی اصل صحّت اصل طهارت اصل ظهور
ص: 20
اصلع اصل عدم اصل عدم اشتراك اصل عدم تداخل اصل عدم تقدیر اصل عدم قرینه اصل عدم نسخ اصل عدم نقل اصل عقلایی
اصل عقلی اصل عملی اصل فساد اصل لزوم اصل لفظی اصل مثبت اصل مسبّبی اصل موضوعی اصلی اصول اربعمائه اصول دین
اصول فقه اصول مذهب اصولی اصیل اضبط اضحیه اضراب اضرار اضطباع اضطجاع اضطرار اضمار اطاعت اطاله اطباقی اطراب
اطّراد اطراف اطراق اطعام اطعام میراث اطعمه اطلاع بر عورات اطلاق اطمینان اظهار اظهر اعاده اعاره اعانت اعانت بر گناه؛ قاعده
اعتبار بانکی اعتداء اعتداد اعتدال اعتراض اعتراف اعتزال اعتصاب غذا اعتصام اعتقاد اعتکاف اعتماد اعتیاد اعجمی اعدام اعدل
اعراب اعرابی اعراض اعراض؛ قاعده اعراف؛ سوره اعرج اعسار اعشی اعضاء سجده اعفاف اعلام
ص: 21
اعلان اعلم اعلی القیم اعلی؛ سوره اعمش اعواز اعور اعیان نجس اغاره اغترار اغتراف اغتلام اغتیال اغراء اغسال ثلاثه اغلف اغمّ
اغماء افّ افائه افاضه افاقه افتاء افتتاح افتتان افتداء افتراء افتراش افتراق افتضاض افراد افراز افراط افساد افسار افشاء افضاء افضل افطار
افعی افق افقه افکندن افلاس افیون اقارب اقاله اقامت اقامه اقامۀ حدود اقباض اقتار اقتداء اقتراح اقتراض اقتران اقتصاد اقتضاء اقتعاط
اقتناء اقحاط اقدام؛ قاعده اقرأ اقراء اقرار اقرار به نسب اقرار؛ قاعده اقراض اقران اقرب اقساطی اقصی الحمل اقطاع اقطع اقعاء اقعاد اقل
حمل اقل طهر
ص: 22
اقل و اکثر اقلیّتهاي مذهبی اقوي اکتساب اکثریت اکدریه اکرام اکراه اکسال اکل به باطل اکمال اکمال سجدتین الاغ التباس
التجاء التحاف صمّاء التزام التزام؛ قاعده التفات التقاء ختانین التقاط التماس التواء الثغ الحاح الحاد الحاقّه؛ سوره الرحمن؛ سوره الزام؛
قاعده الغاي خصوصیت الفاظ فتوا القاء الکل الکن اللّه المؤمنون عند شروطهم؛ قاعده الیغ امارت اماره اماکن اماکن اربعه اماکن
عمومی امّ الفروخ امّ القري امّ الکتاب اماله امام جماعت امام جمعه امام حسین (ع) امام راتب امامزاده امام زمان (عج) امام معصوم
امامیّه امان امانت امتاع امتثال امتزاج امتناع امتیاز امر امرار امر به معروف و نهی از منکر امرد امساك امضاء امضایی امکان؛ قاعده
امنیّت اموال دولتی امور حسبی امّ ولد امه امّهات المؤمنین امهال امّی امید
ص: 23
صفحه 62 از 483
امیر الحاج امیر المؤمنین امین انار انبات انبیاء؛ سوره انتساب انتشار انتصاب انتظار انتفاع انتقال انتقال خون انتقال نطفه انتقام انتهاب
انجبار خبر انجماد انجیل انحصار انحلال انحلال عقود؛ قاعده انحناء انخناس اندار اندمال اندوه انزاء انزال انزجار انزع انسان انسان؛
سوره انسداد انسی انشاء انشاد انشراح؛ سوره انشقاق؛ سوره انصاب انصاب حرم انصات انصاف؛ قاعده انصراف انضاض انعام ثلاثه
انعام؛ سوره انعزال انعقاد انفاذ انفاق انفال انفال؛ سوره انفتاح انفراد انفصال انفطار؛ سوره انفعال آب انفیه انقباض انقراض انقلاب
انکار انگشت انگشتر انگور انهاء حکم اوداج اربعه اوراق بهادار اوراق تجاري اوراق نقدي اورع اوصاف ثلاثه اوقات نماز اوقیه اول
وقت اولوا الارحام اولویّت
ص: 24
اولیاء تصرف اولی الاربه اهاب اهاله اهانت اهتمام اهل اهلال اهل بغی اهل بیت اهل تجمّل اهل تنزیل اهل حدیث اهل حرب اهل
حق اهل خبره اهل ذمّه اهل ردّه اهل ریبه اهل سنّت اهل سواد اهل شرف اهل ضلال اهل عدل اهل فضل اهل قبور اهل کتاب اهل
مکّه اهل میّت اهل ولایت اهلّه اهلی اهلیّت اهمال ایادي متعاقبه ایاس ایّام البیض ایّام تشریق ایّام هفته ایتمان؛ قاعده ایثار ایجاب و
قبول ایجار ایجاف ایستادن ایقاب ایقاع ایقاف دعوا ایلاء ایلاف؛ سوره ایماء ایمان
ص: 25
پیشگفتار؛ ج 1، ص: 25
علما و فقهاي شیعه هر چند در طول حیات اسلام همواره در راه نشر فرهنگ اسلامی و فقه اهل بیت علیهم السّلام نهایت تلاش را
داشته و گاه جان خویش را در این راه نثار کردهاند و بحمد اللّه هماکنون گنجینههاي ارزشمند و گرانسنگی از کتب فقهی
استدلالی و فتوایی عالمان شیعی در طول غیبت کبري در اختیار ما قرار دارد؛ لیکن عمدة این میراث عظیم در دسترس فقهپژوهان
حوزههاي علمیّه بوده است و دیگر پژوهشگران و دانشجویان حوزة علوم اسلامی و فقه شیعی به صورت فراگیر از ثمرات آن
برخوردار نبودند.با پیروزي انقلاب اسلامی به زعامت رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی قدّس سرّه این فرصت فراهم آمد تا
دینپژوهان در حوزة معارف دینی به ویژه دانش فقه، تحقیقات گستردهاي داشته باشند و براي عرضه و فراگیر کردن آن به
شیوههاي جدیدتري روي آورند.توجّه و عنایت خاص رهبر معظّم انقلاب اسلامی، حضرت آیۀ اللّه خامنهاي دام ظلّه العالی به فقه
مؤسّسۀ دائرة المعارف » شیعه موجب شد این تلاشها گستردهتر شود؛ چندان که به فرمان معظّم له تشکیلات ویژهاي تحت عنوان
« فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت
ص: 26
زیر نظر و اشراف حضرت آیۀ اللّه سید محمود هاشمی شاهرودي در سال 1369 هجري شمسی در قم تأسیس گردید تا در زمینههاي
مختلف فقهی با شیوههاي گوناگون به تحقیق بپردازد.از آنجا که میراث غنی فقهی شیعه میباید در دسترس عموم علاقمندان قرار
میگرفت، مؤسّسه در کنار تدوین معجم جواهر الکلام و کتب شیخ طوسی، تدوین موسوعۀ فقه اسلامی (دائرة المعارف فقه شیعه)
به عنوان منبعی معتبر که در بردارندة - « فرهنگ فقه » اقدام به تدوین ،« فقه اهل بیت » و انتشار دو نشریۀ تخصصی عربی و فارسی
مجموع اطّلاعات فشردة فقهی باشد- نمود.فرهنگ فقه که بیش از شش هزار عنوان فقهی را در برخواهد داشت به زبان فارسی و با
نظم الفبایی تنظیم گردیده و سعی شده در عین اتقان علمی از نثري روان و ساده و در عین حال، فشرده و مختصر برخوردار باشد تا
علاوه بر بهرهبرداري اهل فن، براي عموم طلاب علوم دینی، دانشجویان و همۀ علاقمندان به آگاهی اجمالی از عناوین و مباحث
فقهی، قابل استفاده باشد.انجام چنین کار پر حجم و بزرگی که نیاز به تخصّص، تلاش و دقّت زیادي دارد بی شک باید با مشارکت
و همکاري دانشپژوهان فاضلی انجام میگرفت که در اینجا لازم میدانیم از همۀ آن عزیزان تقدیر و تشکر نماییم.اینک که بحمد
صفحه 63 از 483
اللّه جلد اول این مجموعه پیش روي شماست، از شما صاحبنظران و اساتید معظّم انتظار میرود که با بیان رهنمودهاي ارزشمند
خود ما را در این امر خطیر علمی یاري نمایید و از خداوند بزرگ خواهانیم که ضمن قبول شایستۀ این اثر، توفیق کامل کردن این
مجموعۀ ارزشمند فقهی را عنایت فرماید.مؤسّسۀ دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السّلام
ص: 27
فرهنگ فقه:
مقدّمه؛ ج 1، ص: