گروه نرم افزاری آسمان

ایلاء؛ ج 1، ص: 748







ایلاء: سوگند شوهر بر ترك آمیزش با همسر دائمی خود.ایلاء بر سوگند شوهر بر ترك آمیزش با همسر دائمی خود براي همیشه یا
و در فقه بابی مستقل است؛ هر چند از آن در بابهاي نکاح، یمین و «1» بیشتر از چهار ماه به قصد اضرار به او، اطلاق میشود
کفّارات نیز به مناسبت سخن رفته است.ارکان: ارکان ایلاء سه چیز است: 1. صیغه: ایلاء با هر لفظی که در عرف یا لغت بدان
صراحت داشته باشد، محقّق میشود. در تحقّق آن با الفاظ کنایی اختلاف است. ایلاء به هر زبانی هر چند غیر عربی محقّق
میگردد. قسم باید به یکی از نامهاي خداوند، و انگیزة ایلاء کننده باید زیان رساندن به همسر
/ 64 ؛ مصباح الفقاهۀ 6 / 15 ) جواهر الکلام 23 ) .34 -28 / 7 و العناوین الفقهیۀ 2 / 14 ) مصباح الفقاهۀ 3 ) .36 / 13 ) العناوین الفقهیۀ 2 )
.297 / 1) جواهر الکلام 33 ) .162 / 124 و فقه الصادق 17 -120 / 271 ؛ مهذّب الاحکام 17 -266
ص: 749
ایلاء با قسم «2» . خویش باشد، و چنانچه به مصلحت زن باشد، حکم ایلاء را ندارد، بلکه حکم قسم (- قسم) بر آن مترتّب میگردد
2 و 3. ایلاء کننده و ایلاء شده: ایلاء کننده باید بالغ، عاقل و مختار باشد «3» . بر ترك آمیزش، به کمتر از چهار ماه منعقد نمیشود
«4» . و از روي قصد ایلاء نماید. ایلاء شده، باید همسر و به قول مشهور، دائمی بوده و نیز عمل آمیزش با وي صورت گرفته باشد
احکام کلّی: پس از وقوع ایلاء، چنانچه زن نزد حاکم شرع شکایت برد، حاکم نخست مرد را چهار ماه مهلت میدهد تا رجوع کند
و بعد از آمیزش، کفّاره دهد. به قول مشهور، این مدّت- که مدّت تربّص نام دارد- از هنگام شکایت بردن زن نزد حاکم محاسبه
میشود، نه از زمان ایلاء. مدّت تربّص، حق شوهر است و زن در آن مدّت، استحقاق درخواست رجوع ندارد.پس از سپري شدن
مدّت یاد شده، چنانچه مرد رجوع نکرد، حاکم او را به طلاق (- طلاق) یا رجوع وادار میکند، و در صورت استنکاف، زندانی
رجوع شخص قادر بر آمیزش، به «5» . میشود و در خوردن و آشامیدن بر او سخت گرفته میشود تا یکی از آن دو کار را بپذیرد
«6» . دخول در فرج به مقدار ختنهگاه، و رجوع ناتوان از آمیزش، به اظهار اراده بر انجام آمیزش است
ایلاف؛ سوره؛ ج 1، ص: 749
- قریش؛ سوره
ایماء؛ ج 1، ص: 749
- اشاره
ایمان؛ ج 1، ص: 749
ایمان: اعتقاد به امامت و ولایت أئمۀ دوازدهگانه.در کلمات فقها گاهی ایمان به معناي اسلام نیز آمده است (- اسلام).از ایمان به
معناي اعتقاد به ولایت امامان علیهم السّلام در بابهاي بسیاري مانند اجتهاد و تقلید، طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم،
اعتکاف،
.330 (6) .315 -311 (5) .308 -304 (4) .309 (3) .303 -298 (2)
ص: 750
حج، وقف، نذر، قضاء و شهادات بحث شده است.ایمان یکی از فرائض و واجبات، بلکه اهم آنها است و شرط صحّت و قبولی
صفحه 474 از 483
ایمان «1» . تمامی عبادتها نیز میباشد.بر شرط بودن ایمان در صحّت عبادات، و بطلان عبادات فاقد ایمان ادّعاي اجماع شده است
و تقسیم کنندة اموال که ،«8» شاهد ،«7» قاضی ،«6» و خمس «5» مستحق زکات ،«4» و جمعه «3» امام جماعت ،«2» در مرجع تقلید
نیز «11» و نایب در حج «10» شرط میباشد. بسیاري از فقیهان در مؤذّن جماعت ،«9» از جانب حاکم شرع منصوب گردیده است
ایمان را شرط دانستهاند. (- أئمّه)
.12 /40 (7) .115 /16 (6) .378 /15 (5) .296 / 4) جواهر الکلام 11 ) .797 (3) .9 / 2) العروة الوثقی 1 ) .63 / 1) جواهر الکلام 15 )
.504 /2 (11) .608 / 10 ) العروة الوثقی 1 ) .327 /40 (9) .16 /41 (8)
ص: 751
فهرست منابع؛ ج 1، ص: 751
1. الاثنی عشریۀ، شیخ بهایی، مکتبۀ آیت اللّه العظمی المرعشی النجفی، قم، 1409 (ه. ق). 2. اجوبۀ الاستفتائات، سید علی خامنهاي،
دار النبأ للنشر و التوزیع، کویت، 1420 (ه. ق). 3. اجود التقریرات، ابو القاسم خویی، تقریرات سید محمد حسین نائینی، مؤسسۀ
. صاحب الامر (عج)، قم، 1419 (ه. ق). 4. اختیار معرفۀ الرجال، شیخ طوسی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1404 (ه. ق). 5
ارشاد الاذهان، علامه حلّی، جامعه مدرسین، قم، 1410 (ه. ق). 6. ارشاد السائل، آیت اللّه العظمی گلپایگانی، دار الصفوة، بیروت،
1413 (ه. ق). 7. استفتائات امام خمینی، امام خمینی، جامعه مدرسین، قم، 1372 (ه. ش). 8. استفتائات قضائیۀ، سید محمد صادق
روحانی، مطبعۀ سپهر، قم، 1420 (ه. ق). 9. اصطلاحات الاصول، علی مشکینی، دفتر نشر الهادي، قم، 1413 (ه. ق). 10 . الاصول
العامۀ للفقه المقارن، سید محمد تقی حکیم، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1390 (ه. ق). 11 . اصول الفقه، محمد رضا مظفر،
. دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1370 (ه. ش). 12 . اصول الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، دار الکتاب الاسلامیۀ، تهران، 1388 (ه. ق). 13
اقتصادنا، سید محمد باقر صدر، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1417 (ه. ق).
ص: 752
14 . الانتصار، سید مرتضی، جامعه مدرسین، قم، 1415 (ه. ق). 15 . انوار الاصول، احمد قدسی، تقریرات آیۀ الله ناصر مکارم
شیرازي، انتشارات نسل جوان، قم، 1416 (ه. ق). 16 . ایضاح الفوائد، فخر المحققین، المطبعۀ العلمیۀ، قم، 1387 (ه. ق). 17 . بحار
الانوار، محمد باقر مجلسی، مؤسسۀ الوفا، بیروت، 1403 (ه. ق). 18 . بحوث فی شرح العروة الوثقی، محمد باقر الصدر، مکتبۀ الآداب،
نجف الاشرف، 1391 (ه. ق). 19 . بحوث فی علم الاصول، سید محمود هاشمی شاهرودي، تقریرات سید محمد باقر صدر، مؤسسۀ
دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السّلام، قم، 1417 (ه. ق). 20 . بحوث فی الفقه المعاصر، حسین جواهري، دار
الذخائر، بیروت. 21 . بررسی مواد مخدر در متون اسلامی، گردآورنده: اداره کل مطالعات و پژوهشهاي ستاد مبارزه با مواد مخدر
ریاست جمهوري، تهران، 1370 (ه. ش). 22 . بلغۀ الفقیه، سید محمد آل بحر العلوم، مکتبۀ الصادق علیه السّلام، تهران 1403 (ه.
ق). 23 . البنک اللاربوي فی الاسلام، سید محمد باقر صدر، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1410 (ه. ق). 24 . تبصرة المتعلمین،
علامه حلّی، انتشارات فقیه، تهران، 1368 (ه. ش). 25 . تحریر الاحکام، علامه حلّی، مؤسسه امام صادق علیه السّلام، قم، 1420 (ه.
ق). 26 . تحریر الوسیلۀ، امام خمینی، مؤسسه اسماعیلیان، قم، 1408 (ه. ق). 27 . التحفۀ السنیۀ، سید عبد اللّه جزائري، نسخه خطی
(میکروفیلم آستان قدس رضوي). 28 . تذکرة الفقهاء، علامه حلّی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1414 (ه. ق).* تذکرة
الفقهاء، علامه حلّی، منشورات مکتبۀ الرضویۀ لاحیاء الاثار الجعفریۀ (طبع قدیم). 29 . تفصیل الشریعۀ، محمد فاضل لنکرانی، مطبعۀ
علمیۀ، قم، 1407 (ه. ق)، جامعه مدرسین، 1409 (ه. ق)، دار التعارف للمطبوعات، 1418 (ه. ق). 30 . تکملۀ منهاج الصالحین، ابو
القاسم خویی، مدینۀ العلم آیت اللّه العظمی السید الخویی، قم، 1410 (ه. ق) (چاپ شده در ادامه منهاج الصالحین). 31 . تمهید
صفحه 475 از 483
القواعد، شهید ثانی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1416 (ه. ق). 32 . التنقیح فی شرح العروة الوثقی (الاجتهاد و التقلید)، میرزا علی
غروي، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، دار الهادي، قم، 1410 (ه. ق).
ص: 753
. 33 . التنقیح فی شرح العروة الوثقی (الصلاة)، میرزا علی غروي، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، دار الهادي، قم، 1410 (ه. ق). 34
. التنقیح فی شرح العروة الوثقی (الطهارة)، میرزا علی غروي، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، دار الهادي، قم، 1414 (ه. ق). 35
توضیح المسائل، آیت اللّه العظمی امام خمینی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی. 36 . توضیح المسائل، آیت اللّه
العظمی بهجت، انتشارات شفق، قم، 1413 (ه. ق). 37 . توضیح المسائل، آیت اللّه العظمی گلپایگانی، دار القرآن الکریم، قم، 1413
(ه. ق). 38 . توضیح المسائل مراجع، با فتاواي امام خمینی و حواشی مراجع تقلید، گردآوري: سید محمد حسن بنی هاشمی، جامعه
مدرسین، قم، 1378 (ه. ش). 39 . جامع الاحادیث الشیعۀ، شیخ اسماعیل معزي ملایري، مطبعۀ علمیۀ، قم، 1399 (ه. ق). 40 . جامع
. الشتات، میرزاي قمی، انتشارات کیهان، تهران، 1375 (ه. ش). 41 . جامع عباسی، شیخ بهایی، انتشارات فراهانی (حجري)، تهران. 42
الجامع للشرائع، یحیی بن سعید حلّی، مؤسسۀ سید الشهداء علیه السّلام، قم، 1405 (ه. ق). 43 . جامع المدارك، سید احمد خوانساري،
مکتبۀ الصدوق، تهران، 1355 (ه. ش). 44 . جامع المسائل، محمد تقی بهجت، انتشارات شفق، قم، 1420 (ه. ق). 45 . جامع المقاصد،
محقق کرکی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1408 (ه. ق). 46 . جواهر الفقه، قاضی ابن برّاج، جامعه مدرسین، قم، 1411 (ه.
ق). 47 . جواهر الکلام، محمد حسن نجفی، دار الکتاب الاسلامیۀ، تهران، 1367 (ه. ش). 48 . حاشیۀ مجمع الفائدة و البرهان، وحید
بهبهانی، مؤسسۀ العلامۀ المجدد الوحید البهبهانی، قم، 1417 (ه. ق). 49 . حاشیۀ المکاسب، سید محمد کاظم طباطبایی یزدي، مؤسسه
اسماعیلیان، 1378 (ه. ق). 50 . حاشیۀ المکاسب، محمد حسین غروي اصفهانی، دار المصطفی لاحیاء التراث، 1418 (ه. ق). 51 . حبل
المتین، شیخ بهایی، انتشارات بصیرتی، قم، 1398 (ه. ق). 52 . الحدائق الناضرة، شیخ یوسف بحرانی، جامعه مدرسین، قم، 1363 (ه.
ش). 53 . حقائق الاصول، سید محسن حکیم، مکتبۀ بصیرتی، قم، 1408 (ه. ق). 54 . خاتمۀ مستدرك الوسائل، میرزا حسین نوري،
مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1415 (ه. ق). 55 . الخلاف، شیخ طوسی، جامعه مدرسین، قم، 1407 (ه. ق).
ص: 754
56 . خلافۀ الانسان، سید محمد باقر صدر، مطبعۀ الخیام، قم، 1399 (ه. ق). 57 . دائرة المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوي
بجنوردي، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، 1369 (ه. ش). 58 . دائرة المعارف تشیع، جمعی از نویسندگان، سازمان
تبلیغات، تهران، 1375 (ه. ش). 59 . دانشنامه حقوقی، محمد جعفر لنگرودي، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1376 (ه. ش). 60 . الدرر
النجفیۀ، یوسف بن احمد بحرانی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم. 61 . الدر المنضود، علی کریمی جهرمی، تقریرات آیت اللّه
العظمی گلپایگانی، دار القرآن الکریم، قم، 1414 (ه. ق). 62 . الدروس، شهید اول، جامعه مدرسین، قم، 1412 (ه. ق). 63 . دروس فی
علم الاصول، سید محمد باقر صدر، دار الکتاب اللبانی، بیروت، 1406 (ه. ق). 64 . دهخدا (لغتنامه دهخدا)، علی اکبر دهخدا،
دانشگاه تهران، تهران، 1372 (ه. ش). 65 . ذخیرة المعاد، مولی محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواري، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام،
قم. 66 . الذریعۀ الی تصانیف الشیعۀ، شیخ آقا بزرگ تهرانی، دار الاضواء، بیروت، 1403 (ه. ق). 67 . ذکري الشیعۀ، شهید اول،
مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1414 (ه. ق). 68 . الرسائل، امام خمینی، مؤسسه اسماعیلیان، قم، 1385 (ه. ق). 69 . رسائل العشر،
ابن فهد حلّی، مکتبۀ آیت اللّه العظمی المرعشی النجفی، قم، 1409 (ه. ق). 70 . رسائل فقهیۀ، شیخ انصاري، کنگره جهانی شیخ
. انصاري، قم، 1414 (ه. ق). 71 . الرسائل الفقهیۀ، وحید بهبهانی، مؤسسۀ العلامۀ المجدد الوحید البهبهانی، قم، 1419 (ه. ق). 72
الرعایۀ فی علم الدرایۀ، شهید ثانی، مکتبۀ آیت اللّه العظمی المرعشی النجفی، قم، 1408 (ه. ق). 73 . الرواشح السماویۀ، محقق داماد،
مکتبۀ آیت اللّه العظمی المرعشی النجفی، قم، 1405 (ه. ق). 74 . روض الجنان، شهید ثانی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1422 (ه.
صفحه 476 از 483
ق). 75 . الروضۀ البهیۀ فی شرح اللمعۀ الدمشقیۀ، شهید ثانی، انتشارات داوري، قم، 1410 (ه. ق). 76 . ریاض المسائل، سید علی
. طباطبایی، جامعه مدرسین، قم، 1412 (ه. ق). 77 . زبدة الاصول، سید محمد صادق روحانی، مدرسۀ الامام الصادق علیه السّلام. 78
زبدة البیان، مقدس اردبیلی، انتشارات مؤمنین، قم، 1421 (ه. ق). 79 . سؤال و جواب یزدي، سید محمد کاظم یزدي، مرکز نشر علوم
اسلامی، تهران. 80 . السرائر، ابن ادریس حلّی، جامعه مدرسین، قم، 1410 (ه. ق).
ص: 755
81 . شرائع الاسلام، محقق حلّی، انتشارات استقلال، تهران، 1409 (ه. ق). 82 . صراط النجاة، فتاوي آیت اللّه خویی با تعلیقات میرزا
جواد تبریزي، دفتر نشر برگزیده، 1416 (ه. ق). 83 . عدة الاصول، شیخ طوسی، ستاره، قم، 1417 (ه. ق). 84 . العروة الوثقی، سید
محمد کاظم طباطبایی یزدي، مؤسسه اعلمی، بیروت، 1409 (ه. ق). 85 . العروة الوثقی [تکملۀ]، سید محمد کاظم طباطبایی یزدي،
مکتبۀ الداوري، قم. 86 . العناوین الفقهیۀ، سید میر عبد الفتاح حسینی مراغی، جامعه مدرسین، قم، 1417 (ه. ق). 87 . عنایۀ الاصول،
سید مرتضی فیروزآبادي، انتشارات فیروزآبادي، قم، 1400 (ه. ق). 88 . عوائد الایام، ملا احمد نراقی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم،
1417 (ه. ق). 89 . غایۀ المراد، شهید اول، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1414 (ه. ق). 90 . غنائم الایام، میرزاي قمی، دفتر تبلیغات
اسلامی، قم، 1417 (ه. ق). 91 . فرائد الاصول، شیخ انصاري، کنگره جهانی شیخ انصاري، قم، 1419 (ه. ق). 92 . فرهنگ جامع نوین
(ترجمه المنجد)، احمد سیّاح، انتشارات اسلام، تهران، 1378 (ه. ش). 93 . الفصول الغرویۀ، محمد حسین غروي اصفهانی، دار احیاء
العلوم الاسلامیۀ، قم، 1404 (ه. ق). 94 . الفقه، سید محمد حسینی شیرازي، دار العلوم، بیروت، 1407 (ه. ق). 95 . فقه ابن ابی عقیل
(حیاة ابن ابی عقیل و فقهه)، اعداد: مرکز المعجم الفقهی، قم، 1413 (ه. ق). 96 . فقه الامام جعفر الصادق، محمد جواد مغنیه،
انتشارات قدس محمدي، قم. 97 . فقه الرضا، المنسوب الی الرضا علیه السّلام، قم، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1406 (ه.
ق). 98 . فقه الصادق، محمد صادق روحانی، دار الکتاب الاسلامیۀ، قم، 1412 (ه. ق). 99 . فقه القرآن، قطب الدین راوندي، مکتبۀ
آیت اللّه العظمی المرعشی النجفی، قم، 1405 (ه. ق). 100 . فوائد الاصول، محمد علی کاظمی، تقریرات میرزا محمد حسین نائینی،
جامعه مدرسین، قم، 1404 (ه. ق). 101 . الفوائد الرجالیۀ، سید محمد مهدي بحر العلوم، مکتبۀ الصادق علیه السّلام، تهران، 1363 (ه.
ش). 102 . الفوائد المدنیۀ، محمد امین استرآبادي، دار النشر لأهل البیت علیهم السّلام. 103 . القضاء و الشهادات، شیخ انصاري، کنگره
جهانی شیخ انصاري، قم، 1415 (ه. ق). 104 . قواعد الاحکام، علامه حلّی، جامعه مدرسین، قم، 1413 (ه. ق). 105 . القواعد الفقهیۀ،
محمد حسن بجنوردي، دفتر نشر الهادي، قم، 1419 (ه. ق).
ص: 756
106 . القواعد الفقهیۀ، ناصر مکارم شیرازي، مدرسۀ الامام امیر المؤمنین علیه السّلام، قم، 1411 (ه. ق). 107 . القواعد و الفوائد، شهید
اول، مکتبۀ المفید، قم. 108 . قوانین الاصول، میرزاي قمی، المکتبۀ العلمیۀ الاسلامیۀ، تهران، 1378 (ه. ش). 109 . الکافی فی الفقه، ابو
الصلاح حلبی، مکتبۀ امیر المؤمنین علیه السّلام، اصفهان، 1403 (ه. ق). 110 . کتاب البیع، امام خمینی، موسسه اسماعیلیان، قم، 1410
(ه. ق). 111 . کتاب البیع، سید مصطفی خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، قم، 1418 (ه. ق). 112 . کتاب الخمس، شیخ مرتضی
حائري، جامعه مدرسین، قم، 1418 (ه. ق). 113 . کتاب الشهادات، سید علی حسینی میلانی، تقریرات آیت اللّه العظمی گلپایگانی،
دار القرآن الکریم، قم، 1405 (ه. ق). 114 . کتاب الطهارة، امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، قم، 1421 (ه. ق). 115 . کتاب
الطهارة، شیخ انصاري، کنگره جهانی شیخ انصاري، قم، 1415 (ه. ق).* کتاب الطهارة، شیخ انصاري، مؤسسۀ آل البیت علیهم
السّلام (طبع قدیم)، قم،. 116 . کتاب القضاء، علی حسینی میلانی، تقریرات آیت اللّه العظمی گلپایگانی، دار القرآن الکریم، قم،
1401 (ه. ق). 117 . کتاب القضاء، میرزا حبیب اللّه رشتی، دار القرآن الکریم، قم، 1401 (ه. ق). 118 . کتاب القضاء، میرزا محمد
حسن آشتیانی، دار الهجرة، قم، 1404 (ه. ق). 119 . کتاب المکاسب، شیخ انصاري، کنگره جهانی شیخ انصاري، قم، 1420 (ه.
صفحه 477 از 483
ق). 120 . کتاب النکاح، شیخ انصاري، کنگره جهانی شیخ انصاري، قم، 1415 (ه. ق). 121 . کشف الرموز، فاضل آبی، جامعه
مدرسین، قم، 1410 (ه. ق). 122 . کشف الغطاء، سید جعفر کاشف الغطاء، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1422 (ه. ق). 123 . کشف
اللثام، فاضل هندي، جامعه مدرسین، قم، 1416 (ه. ق).* کشف اللثام، فاضل هندي، مکتبۀ آیت اللّه العظمی المرعشی النجفی (طبع
. قدیم)، قم، 1405 (ه. ق). 124 . کفایۀ الاحکام، مولی محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواري، مدرسه صدر مهدوي، اصفهان. 125
کفایۀ الاصول، آخوند خراسانی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1417 (ه. ق). 126 . کلمۀ التقوي، محمد امین زین الدین،
مطبعۀ مهر، 1413 (ه. ق). 127 . کلیات فی علم الرجال، شیخ جعفر سبحانی، جامعه مدرسین، قم، 1414 (ه. ق).
ص: 757
128 . کنز العرفان فی فقه القرآن، مقداد سیوري، المکتبۀ المرتضویۀ، تهران، 1373 (ه. ش). 129 . کنز الفوائد، کراجکی، مکتبۀ
المصطفوي، قم، 1369 (ه. ش). 130 . لسان العرب، ابن منظور، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1408 (ه. ق). 131 . مباحث الاصول،
سید کاظم حسینی حائري، تقریرات سید محمد باقر صدر، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1407 (ه. ق). 132 . مبانی استنباط، سید ابو
القاسم کوکبی، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، منشورات عزیزي، نجف، 1386 (ه. ق). 133 . مبانی تکملۀ المنهاج، سید ابو القاسم
خویی، مکتبۀ الآداب، نجف الاشرف (جلد 2، منشورات مدرسۀ دار العلم، قم، 1396 (ه. ق). 134 . مبانی العروة الوثقی (المضاربۀ)،
محمد تقی خویی، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، منشورات مدرسه دار العلم، قم، 1408 (ه. ق). 135 . مبانی العروة الوثقی
(النکاح)، محمد تقی خویی، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، منشورات مدرسۀ دار العلم، قم، 1407 (ه. ق). 136 . المبسوط، شیخ
طوسی، المکتبۀ المرتضویۀ، تهران، 1387 (ه. ق). 137 . مبسوط در ترمینولوژي حقوق، محمد جعفر جعفري لنگرودي، ناشر: کتابخانه
گنج دانش، تهران، 1378 (ه. ش). 138 . مجمع البحرین، فخر الدین طریحی، مؤسسه بعثت، تهران، 1414 (ه. ق). 139 . مجمع البیان،
طبرسی، مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1415 (ه. ق). 140 . مجمع الفائدة و البرهان، مقدس اردبیلی، جامعه مدرسین، قم،
1403 (ه. ق). 141 . مجمع المسائل (فارسی)، محمد رضا گلپایگانی، دار القرآن الکریم، قم، 1409 (ه. ق). 142 . محاضرات فی اصول
الفقه، محمد اسحاق فیاض، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، مؤسسۀ احیاء آثار آیت اللّه خویی، قم، 1422 (ه. ق). 143 . المحکم
فی اصول الفقه، سید محمد سعید طباطبایی حکیم، مؤسسۀ المنار، قم، 1414 (ه. ق). 144 . مختلف الشیعۀ، علامه حلّی، جامعه
مدرسین، قم، 1412 (ه. ق). 145 . مدارك الاحکام، سید محمد بن علی الموسوي العاملی، موسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1410
(ه. ق). 146 . مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، علّامه مجلسی، دار الکتاب الاسلامیۀ، 1363 (ه. ق).
ص: 758
147 . المراسم العلویۀ، سلار دیلمی، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السّلام، قم، 1414 (ه. ق). 148 . مسائل العویص، شیخ مفید، مطبعۀ
مهر، قم، 1413 (ه. ق). 149 . المسائل المستحدثۀ، محمد صادق روحانی، مؤسسۀ دار الکتاب، قم، 1414 (ه. ق). 150 . المسائل
المنتخبۀ، سید علی سیستانی، مکتبۀ آیت اللّه العظمی السید السیستانی، قم، 1414 (ه. ق). 151 . مسائل الناصریات، سید مرتضی، رابطۀ
الثقافۀ و العلاقات الاسلامیۀ، تهران، 1415 (ه. ق). 152 . مسالک الافهام، شهید ثانی، مؤسسۀ المعارف الاسلامی، قم، 1413 (ه.
ق). 153 . مسالک الافهام الی آیات الاحکام، جواد کاظمی، المکتبۀ المرتضویۀ، تهران. 154 . مستمسک العروة الوثقی، سید محسن
حکیم، مکتبۀ آیت اللّه العظمی المرعشی النجفی، 1404 (ه. ق). 155 . مستند الشیعۀ، ملا احمد نراقی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام،
1415 (ه. ق). 156 . مستند العروة الوثقی (الاجارة)، شیخ مرتضی بروجردي، تقریرات سید ابو القاسم خویی، منشورات مدرسۀ دار
العلم، قم، 1365 (ه. ق). 157 . مستند العروة الوثقی (الخمس)، شیخ مرتضی بروجردي، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، منشورات
مدرسۀ دار العلم، قم، 1407 (ه. ق). 158 . مستند العروة الوثقی (الصلاة)، شیخ مرتضی بروجردي، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی،
منشورات مدرسۀ دار العلم، قم، 1412 (ه. ق). 159 . مستند العروة الوثقی (الصوم)، شیخ مرتضی بروجردي، تقریرات آیت اللّه
صفحه 478 از 483
العظمی خویی، منشورات مدرسۀ دار العلم، قم، 1407 (ه. ق). 160 . مشارق الشموس، حسین بن جمال الدّین محمد الخوانساري،
مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم. 161 . مصباح الاصول، سید محمد سرور الواعظ الحسینی البهسودي، تقریرات آیت اللّه العظمی
خویی، مکتبۀ الداوري، قم، 1417 (ه. ق). 162 . مصباح الفقاهۀ، میرزا محمد علی توحیدي تبریزي، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی،
سید الشهداء، قم، 1371 (ه. ش). 163 . مصباح الفقیه (الزکاة، الخمس، الصوم، الرهن)، آقا رضا همدانی، جامعه مدرسین، قم، 1416
(ه. ق).* مصباح الفقیه (الطهارة)، آقا رضا همدانی، مؤسسۀ الجعفریه لأحیاء التراث، قم، 1417 (ه. ق)* مصباح الفقیه (الصلاة)، آقا
رضا همدانی، مکتبۀ الداوري.
ص: 759
164 . مصباح المتهجد، شیخ طوسی، مؤسسۀ فقه الشیعۀ، بیروت، 1411 (ه. ق). 165 . مصباح المنهاج، سید محمد سعید طباطبایی
حکیم، مؤسسۀ المنار، قم، 1415 (ه. ق). 166 . مصطلحات الفقه، علی مشکینی، دفتر نشر الهادي، قم، 1379 (ه. ش). 167 . معارج
الاصول، محقق حلّی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1403 (ه. ق). 168 . المعتبر، محقق حلّی، مؤسسۀ سید الشهداء علیه السّلام،
قم، 1364 (ه. ش). 169 . معتمد العروة الوثقی (الصلاة)، سید رضا خلخالی، تقریرات آیت اللّه العظمی خویی، منشورات مدرسۀ دار
العلم، قم، 1410 (ه. ق). 170 . مفاتیح الشرائع، ملا محسن فیض کاشانی، مجمع الذخائر الاسلامیۀ، قم، 1401 (ه. ق). 171 . مفتاح
الکرامۀ، سید محمد جواد عاملی، دار احیاء التراث العربی، بیروت. 172 . مقباس الهدایۀ، عبد اللّه مامقانی، مؤسسۀ آل البیت علیهم
السّلام، قم، 1411 (ه. ق). 173 . المقنع، شیخ صدوق، مؤسسه امام هادي علیه السّلام، قم، 1415 (ه. ق). 174 . المقنعۀ، شیخ مفید،
. جامعه مدرسین، قم، 1410 (ه. ق). 175 . المکاسب المحرمۀ، امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، قم، 1373 (ه. ش). 176
المکاسب و البیع، محمد تقی آملی، تقریرات میرزا محمد حسین نائینی، جامعه مدرسین، قم، 1413 (ه. ق). 177 . الملل و النحل، شیخ
جعفر سبحانی، جامعه مدرسین، قم، 1416 (ه. ق). 178 . مناسک الحج، آیت اللّه العظمی امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام،
قم، 1413 (ه. ق). 179 . مناسک الحج، آیت اللّه العظمی گلپایگانی، دار القرآن الکریم، قم، 1413 (ه. ق). 180 . مناسک الحج، میرزا
جواد تبریزي، مطبعۀ مهر، قم، 1414 (ه. ق). 181 . مناسک مراجع، با فتاواي امام خمینی و حواشی مراجع تقلید، نشر مشعر، 1377 (ه.
ش). 182 . منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، جامعه مدرسین، قم، 1416 (ه. ق). 183 . منتهی الدرایۀ، محمد جعفر جزائري مروّج، دار
الکتاب الجزائري، قم، 1414 (ه. ق). 184 . منتهی المطلب، علامه حلی، مجمع البحوث الاسلامی، مشهد، 1412 (ه. ق).* منتهی
المطلب، علامه حلی، ناشر حاج احمد (طبع قدیم)، تبریز، 1333 (ه. ش). 185 . منهاج الصالحین، ابو القاسم خویی، مدینۀ العلم آیت
اللّه العظمی السید الخویی، قم، 1410 (ه. ق).
ص: 760
186 . منهاج الصالحین، سید علی سیستانی، مکتبۀ آیت اللّه العظمی السید علی الحسینی السیستانی، قم، 1416 (ه. ق). 187 . منهاج
الصالحین، سید محسن حکیم، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1396 (ه. ق). 188 . منیۀ السائل، گردآورنده: موسی مفید الدین
عاصی، فتاوي آیت اللّه العظمی خویی، چاپخانه علمیه قم، قم، 1412 (ه. ق). 189 . الموجز فی اصول الفقه، جعفر سبحانی، مرکز
مدیریت حوزه علمیه قم، قم، 1418 (ه. ق). 190 . الموسوعۀ الفقهیۀ المیسّرة؛ محمد علی انصاري، مجمع الفکر الاسلامی، قم، 1415
. (ه. ق). 191 . الموسوعۀ الفقهیۀ، اصدار: وزارة الاوقاف و الشئون الاسلامیۀ الکویت، طباعۀ ذات السلاسل، کویت، 1406 (ه. ق). 192
المهذّب، قاضی ابن برّاج، جامعه مدرسین، قم، 1406 (ه. ق). 193 . مهذّب الاحکام، سید عبد الاعلی موسوي سبزواري، ناشر: مؤلف،
قم، 1413 (ه. ق). 194 . المهذّب البارع، ابن فهد حلّی، جامعه مدرسین، قم، 1407 (ه. ق). 195 . النهایۀ، شیخ طوسی، دار الکتاب
العربی، بیروت، 1390 (ه. ق). 196 . نهایۀ الإحکام، علامه حلّی، مؤسسه اسماعیلیان، قم، 1410 (ه. ق). 197 . نهایۀ الافکار، محمد تقی
بروجردي، تقریرات آقا ضیاء عراقی، جامعه مدرسین، قم، 1405 (ه. ق). 198 . النهایۀ فی غریب الحدیث، ابن اثیر، دار الکتب العلمیۀ،
صفحه 479 از 483
بیروت، 1418 (ه. ق). 199 . نهایۀ المرام، سید محمد بن علی الموسوي العاملی، جامعه مدرسین، قم، 1413 (ه. ق). 200 . وسائل
الشیعۀ، شیخ حر عاملی، مؤسسۀ آل البیت علیهم السّلام، قم، 1414 (ه. ق). 201 . الوسیلۀ، ابن حمزه طوسی، مکتبۀ آیت اللّه المرعشی،
قم، 1408 (ه. ق). 202 . الهدایۀ، شیخ صدوق، مؤسسه امام هادي علیه السّلام، قم، 1418 (ه. ق). 203 . هدایۀ الابرار، حسین بن شهاب
الدین کرکی عاملی. 204 . هدایۀ العباد، محمد رضا گلپایگانی، دار القرآن الکریم، قم، 1413 (ه. ق). 205 . هدایۀ المسترشدین، شیخ
محمد تقی الرازي النجفی الاصفهانی، جامعه مدرسین، قم، 1420 (ه. ق).
درباره مرکز