گروه نرم افزاری آسمان

فصل هفتم: رهزنان بشریت






اشاره
ص: 211
چیست؟ « تعقیب شیطانها با شهابها » منظور خداوند از
پرسش:
چیست؟ پاسخ: « تعقیب شیطانها با شهابها » منظور خداوند از
به این مطلب اشاره شده است. در سوره حجر میخوانیم: «1» دست کم در سه جاي قرآن
مضمون «2» « وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّماءِ بُرُوجاً وَزَیَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ وَحَفِظْنَاهَا مِن کُلِّ شَیْطَانٍ رَّجِیمٍ إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُّبِینٌ »
آیه:
ما آسمانها را زینت دادیم. ستارگانی در آن قرار دادیم و آنها را از هر شیطان رانده شدهاي محفوظ داشتیم؛ مگر شیطانی که
بخواهد استراق سمع و جاسوسی بکند و اسرار آسمانها را به دست بیاورد. شهابهاي روشنی به دنبال چنین کسی خواهد آمد و او را
مورد هدف قرار خواهد داد.
ص: 212
شعله خارج شده از آتش است. به سنگهاي ریز و گاه سرگردان هم که بر » به معناي «1» در اصل « شهاب » دیدگاههاي مفسران: واژه
اثر نیروي جاذبه زمین به سوي زمین کشیده میشوند، شهاب میگویند. این سنگها بر اثر سرعت زیاد و برخورد با هواي اطراف
زمین شعله ور و گاهی تبدیل به خاکستر میشوند. ما این شهابها را شبها به صورت نقطههاي روشنی که به سرعت به سوي زمین
میآیند و بعد ناپدید میشوند میبینیم.
صفحه 68 از 92
ممکن است مقصود از شهاب در این آیه، کنایه از امواج نیرومند علم و تقواي دانشمندان یا همین شهاب سنگها باشد.
کم چهار دیدگاه در مورد این آیه دارند: «2» مفسران دست
1. معناي ظاهري آیه مراد است؛ یعنی مقصود از آسمان، همین آسمان و منظور از شهاب، شهاب سنگها است.
در حقیقت شیطانها که موجودات خبیثیاند، جنیانیاند که میخواهند به آسمانها بروند و و از اخبار ماوراي زمین آگاه شوند و
جاسوسی بکنند، اما شهاب سنگها همچون تیري به سوي آنها پرتاب میشود و آنها را از رسیدن به هدفشان باز میدارد و
نمیگذارد به سوي آسمانها حرکت بکنند. برخی از مفسران این دیدگاه را قبول ندارند و میگویند امروزه خروج از نیروي جاذبه
زمین ممکن است. بنابراین شاید این دیدگاه بر اساس، نظریه فلکی نظام قدیم بوده است.
ص: 213
این گروه خود به سه دسته تقسیم میشوند: «1» . برخی این تعبیرها را کنایه میدانند
الف: تشبیه براي روشن شدن حقایق غیر حسّی؛ یعنی مقصود از آسمان جایگاه فرشتگان و عالم ملکوت است، چون واژه آسمان در
قرآن دست کم در هفت معنا (جو زمین، جایگاه ستارگان، آسمان معنوي و عالمهاي بالا و ...) آمده است و اینجا جایگاه فرشتگان
و عالم ملکوت مقصود است. شیطانها میخواهند به آنجا نزدیک شوند و از اسرار خلقت و حوادث آینده اطلاع پیدا کنند، ولی با
«2» . شهابها (انوار ملکوتی) رانده میشوند
ب: منظور این است که انسانها در زندگی زمین زندانی شدهاند و چشم به جهان برتر نمیاندازند و به آواي آن گوش نمیدهند،
«3» . در حقیقت شهابهاي خودخواهی، شهوت، طمع و جنگهاي خانمان سوز آنها را از درك حقایق محروم میسازد
ج: مقصود از آسمان، آسمان حق، ایمان و معنویت است. شیطانها و وسوسه گرها همواره میخواهند به این محدوده راه پیدا بکنند
و با وسوسهها به دل مؤمنان راستین و حامیان حق نفوذ بکنند؛ اما ستارگان آسمان حقیقت، یعنی دانشمندان و علماي متعهد و در
رأس آنها رهبران
ص: 214
الهی مانند پیامبران و امامان با امواج نیرومند علم و تقوي و قلم و زبان بر این شیاطین و وسوسههاي آنها هجوم میبرند و آنها را
از نزدیک شدن به آسمان معنویت باز میدارند.
شاید آیه توان و تحمل این را دارد که بگوییم آیه ظهور و بطون مختلفی دارد و ممکن است همه این معانی را در بر بگیرد.
مانعی هم از جمع بین این تفاسیر نیست؛ هر چند به نظر میرسد تفسیر دوم (عالم ملکوت، و تفسیر چهارم (آسمان معنویت) به ذهن
نزدیک تر است.
سه تفسیر اخیر آیه را از ظاهرش خارج میکند و به تفسیر کنائی میپردازد؛ ولی در تفسیر اول (شهاب سنگها) ظاهر آیه حفظ
میشود.
ص: 215
اگر شیطانها توسط شهابهاي آسمانی رد میشوند، پس چه طور انسان را فریب میدهند؟
پرسش:
اگر شیطانها توسط شهابهاي آسمانی رد میشوند، پس چه طور انسان را فریب میدهند؟ پاسخ:
ممنوع شدن شیطانها از نفوذ به آسمانها و جاسوسی از تولد حضرت عیسی (ع) آغاز و با تولد پیامبر «1» بر اساس برخی احادیث
اسلام (ص) کامل شد.
صفحه 69 از 92
این احتمال نیز وجود دارد که این حدیث گویاي رابطه تولد حضرت عیسی و پیامبر اسلام و با کاهش توطئههاي شیطانی است؛
چون در این دوره بساط بتپرستی و برخی خرافات به آرامی برچیده شد و بشریت گامهاي بلندي به سوي معنویت و حقیقت
برداشت؛ ولی توجه به همین آیه و روایات روشن میشود آنچه ممنوع شده، راه یافتن شیطان به آسمان بالا و معنویت و
دستیابیاش به اسرار بود؛ ولی شیطانها از نفوذ در انسانها به وسیله وسوسه منع نشدند؛
ص: 216
نکتهاي که باید اشاره شود، این است که این خود انسانها هستند که راه نفوذ شیطان را براي وسوسه مهیا میکنند.
«1» « وَأَنَّهُ کَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنسِ یَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ »
یعنی آنها را پناهگاه خود قرار میدهند و بر گمراهی خود میافزایند و « ؛ برخی از مردان (و انسانها) به افرادي از جنیان پناه میبرند
فریب دادن چنین انسانهایی که خود زمینه نفوذ را فراهم میکنند، توسط شیطانها مطلب بسیار سادهاي است.
ص: 217
آیا براساس سوره توبه آیه 24 محبت الهی با محبت خانواده و اموال تعارض دارد؟
پرسش:
آیا براساس سوره توبه آیه 24 محبت الهی با محبت خانواده و اموال تعارض دارد؟ توضیح پرسش:
اگر پدران، فرزندانتان، برادرانتان، همسرانتان، خویشاوندانتان و ثروتی که اندوختهاید و » : خداوند در سوره توبه آیه 24 فرمود
تجارتی که از کسادي آن بیمناك هستید و خانههایی که بدان دل خوش کردهاید، پیش شما از خدا و پیامبرش و از جهاد در راه او
«. عزیزتر است، در انتظار انتقام الهی باشید که خداوند گروه تبهکار را به راه سعادت رهنمون نمیسازد
امروزه کسانی مستأجرند و خیلی دوست دارند صاحب خانه و آشیانهاي بشوند که در آن آرامش بیابند و دلشان به آن خوش باشد.
آیا آیه شامل این افراد هم میشود؟
پاسخ:
خداوند فرمود:
اگر پدران شما و فرزندانتان و برادران شما و «1» ؛ قُلْ إِن کَانَ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ وَإِخْوَانُکُمْ وَأَزْوَاجُکُمْ وَعَشِیرَتُکُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا »
ص: 218
همسرانتان و خاندان شما، و اموالی که آنها را به دست آوردهاید، و داد و ستدي که از کسادي آن هراسناکید، و خانههایی که به
آن خشنودید، نزد شما از خدا و فرستادهاش و جهاد در راه او محبوبتر است، پس در انتظار باشید تا خدا فرمان (عذاب) ش را (به
«. اجرا در) آورد! و خدا گروه نافرمانبردار را راهنمایی نمیکند
آیه 23 و 24 درباره مسلمانهایی است که دستور جهاد به آنها داده شده، ولی آنان به فکر پدران، برادران و فرزندان کافر خود بودند
که باید با آنها میجنگیدند. برخی هم به فکر سرمایه و تجارت خود بودند زیرا تجارتشان با مسافرت به دیار کفر رونق میگرفت.
گروه سوم هم به فکر خانههاي مناسبی بودند که در مکه داشتند و از ویرانی آن در اثر جنگ میترسیدند.
آیه هشدار میدهد که مسائل دنیوي نباید مانع از عمل به دستورات الهی و جهاد شود. در این آیه به سرمایههاي هشتگانه زندگی
مادي اشاره شده است که چهار قسمت آن (پدران، فرزندان، برادران و همسران) مربوط به خویشاوندان نزدیک است. قبیله هم
مربوط به گروه اجتماعی است و دو قسمت به سرمایه و کار و مورد آخر به مسکن و خانههاي پر ارزش مربوط میباشد. مقصود آیه
نادیده گرفتن سرمایههاي هشت گانه زندگی نیست، بلکه منظور این است که معیار ایمان واقعی این است که انسان وقتی در دو
صفحه 70 از 92
راهی حق و باطل قرار گرفت، عشق به امور اقتصادي، زن، فرزند و خویشاوندان او را از حق و پیروي خدا و پیامبر و شتافتن به جهاد
باز ندارد. مومن واقعی کسی است که امور اقتصادي در نظرش از
ص: 219
دین مهمتر نباشد. آیه شامل همه مسلمانها در همه عصرها میشود. در جهان امروز هم اگر ما آماده دفاع و جهاد بودیم و منافع
مادي خودمان را بر رضاي خدا و پیامبر و جهاد ترجیح نمیدادیم، این همه مشکلات براي ما پیش نمیآمد. در حقیقت ترجیح امور
وَاللّهُ لَا یَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ؛ و خدا گروه نافرمانبردار را راهنمایی » : مادي نوعی نافرمانی و فسق است، لذا در آخر آیه فرمود
«. نمیکند
نکته: خدا نفرمود خویشاوندان، سرمایههاي مادي خود یا مسکن خود را دوست نداشته باشید، بلکه فرمود آنها را بیشتر از خدا و
پیامبر و جهاد دوست نداشته باشید.
روشن است که دوست داشتن پدر و مادر و خویشاوندان امري طبیعی است که آموزههاي اسلام آن را تأیید و بلکه به آن تشویق
میکند. داشتن اموال حلال را هم منع نمیکند، بنابراین هدف آیه این است که امور دنیوي در سر دو راهی حق و باطل مانع ایمان
و کارهاي اخروي انسان نشود، بلکه زمینهساز سعادت اخروي باشد.
خداوند در سوره مجادله هم میفرماید:
«1» ؛ لَا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ »
هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز بازپسین بیاورند، نمییابی که با کسانی که با خدا و فرستادهاش به شدت مخالفت ورزند،
دوستی کنند، و گرچه پدرانشان یا پسرانشان یا برادرانشان
ص: 220
یا خاندانشان باشند، اینانند که خدا ایمان را در دلهایشان نوشته و با روحی از (جانب خود) ش تایید کرده، و آنان را در
بوستانهاي (بهشتی) وارد میکند که نهرها از زیر [درختان ش روان است، درحالی که در آنجا ماندگارند. خدا ازآنان خشنود
«! است، و آنان (نیز) از او خشنودند؛ آنان حزب خدا هستند، آگاه باشید در واقع فقط حزب خدا رستگارند
ظاهر آیه در راستاي همان آیه 23 و 24 سوره توبه است و میخواهد صف مسلمانها را از غیر مسلمانها جدا بکند و در حقیقت یک
نوع تبري است؛ مبنی بر اینکه وقتی کسی در برابر حق و باطل قرار گرفت، حتی اگر خویشاوندش در صف باطل باشد، نباید دوستی
خدا و پیامبر را به آنها بفروشد و به خاطر دوستی آنها با خدا و پیامبر دشمنی ورزد.
ص: 221
فصل هشتم: گوناگون