گروه نرم افزاری آسمان

ارتباط دختر و پسر براي استفاده علمی چگونه است؟








اشاره
پرسش:
ارتباط دختر و پسر براي استفاده علمی چگونه است؟ پاسخ:
یکی از انواع ارتباط و معاشرت زنان و مردان، ارتباط علمی است، به گونهاي که مرد و زن (دختر و پسر) براي مباحث علمی با
یکدیگر ارتباط برقرار میکنند که در صورت توجه به مسائل زیر هرگونه ارتباط بین دختر و پسر از جمله ارتباطات علمی که در
چهارچوب ضوابط و به دور از شهوترانی باشد، اشکال ندارد. در رابطه علمی صورتهاي زیر قابل تصور است:
1. ارتباط کلامی؛
2. ارتباط نگاهی؛
3. ارتباط فیزیکی.
صفحه 74 از 98
ص: 216
اول: ارتباط کلامی
فَلَا تَخْ َ ض عْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِي فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلَا » قرآن مجید به زنان مؤمن دستور میدهد: در کلام فروتنانه سخن مگویید
«1» ؛ مَعْرُوفاً
«. پس به نرمی (و ناز) سخن مگویید، تا کسی که در دلش (نوعی) بیماري است، طمع ورزد، و سخنی پسندیده بگویید
آیه درصدد بیان دو مطلب است:
الف- فضیلت زنان پیامبر بر دیگر زنان، اگر تقوا داشته باشند.
ب- کیفیت و اسباب تقوا که برخی از آنها عبارت است؛ از جمله این که: 1. زن نباید هنگام صحبت کردن فروتنانه صحبت کند.
2. زینت آرایی و خودنمایی نکردن در جامعه اسلامی.
در نتیجه صحبت کردن زن و مرد اگر با قصد لذت و شهوترانی باشد، هم شنیدن صداي زن براي مرد و هم رسانیدن صدا به
گوش مرد براي زن حرام است، و در غیر این صورت، شنیدن صداي جنس مخالف یا رسانیدن صدا به گوش او جایز است.
تذکرات:
1. مردها میتوانند با نامحرم صحبت کنند با شرایط زیر:
ص: 217
الف- به قصد لذت و ریبه نباشد.
«1» . ب- با صحبت کردن به گناه آلوده نشوند
«2» . 2. براي زنان حرام است صداي خود را به گوش نامحرم برسانند
«3» . صحبت کردن با نامحرم در امور غیرضروري مکروه است، به ویژه اگر مخاطب جوان باشد
3. اگر مردي بداند در صورتی که با نامحرم صحبت کند، به گناه خواهد افتاد، نباید با او صحبت کند، خواه زن به گونهاي سخن
«4» . گوید که مرد را به گناه بیندازد یا درباره مطلبی صحبت کند که مرد به گناه بیفتد
«5» . 4. اگر مردي به قصد به حرام انداختن نامحرمی با او صحبت کند، حرام است
5. خانمها نباید در هنگام صحبت کردن با نامحرم صداي خود را رقیق و نازك کنند، به گونهاي که اگر در دل مخاطب مرضی
باشد، او را به خود جلب کند، هرچند در باره مطالب عادي (و علمی) صحبت کنند.
ص: 218
دوم: ارتباط نگاهی
تمام سخنانی که در ارتباط با سخن گفتن بیان کردیم در مورد نگاه کردن نیز مطرح است در اینجا به چند مساله اشاره میشود.
نگاه کردن مرد به بدن زن نامحرم چه با قصد لذت و چه بدون آن حرام است و نگاه کردن به صورت و دستها اگر به قصد لذت
باشد، حرام است، ولی اگر بدون قصد لذت باشد، مانعی ندارد.
نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم حرام است و نگاه کردن به صورت، بدن و موي دختر نابالغ اگر به قصد لذت نباشد و بواسطه
نگاه کردن هم انسان نترسد که به حرام بیفتد، اشکال ندارد، ولی بنابر احتیاط باید جاهایی را که مثل ران و شکم معمولًا میپوشانند
صفحه 75 از 98
نگاه نکند.
«1» . زن باید بدن و موي خود را از مرد نامحرم بپوشاند
سوم. ارتباط فیزیکی
سماعه بن مهران میگوید: از دست دادن مرد با زن پرسیدم، امام صادق (ع) فرمود:
حلال نیست مرد با زن مصافحه کند مگر زنی که ازدواج کردن با او حرام است که عبارتند از: خواهر، دختر، عمه، خاله، دختر
«2» . خواهر، دختر برادر و مادر زن مصافحه تنها از روي لباس باید باشد و نباید دست زن را فشار دهد
ص: 219
ظاهراً این حکم به دست دادن اختصاص ندارد، بلکه هر تماسی را شامل میشود؛ زیرا ویژگی خاصی در مصافحه وجود ندارد و
علت این که در روایات از آن یاد شده، این است که مورد ابتلا است. همچنین روایت وارد شده درباره بیعت زنان با پیامبر اکرم
(ص) به وسیله فرو کردن دست درون ظرف آب، بیانگر جایز نبودن مصافحه است.
افزون بر این، وقتی نگاه حرام باشد، به یقین لمس کردن حرام است و این مقتضی اولویت قطعی است که از عرف فهمیده میشود.
گفتنی است بین جواز نگاه و جواز لمس، ملازمهاي وجود ندارد؛ یعنی اگر بگوییم نگاه کردن به صورت و دستهاي بیگانه جایز
است، لمس آن جایز نیست، مگر از روي لباس، و به طور کلی در تماس فیزیکی، قصد لذت ملاك نیست، بلکه صرف این عمل
«1» . اگر از روي عمد انجام پذیرد، از نظر شرع جایز نیست
نتیجه:
هرگونه ارتباط و معاشرت علمی با رعایت موارد یاد شده جایز است؛ اما گاهی دیده میشود در دل برخی مردان و زنان شیطان
چنان رسوخ میکند که به مراوده و معاشرت با نامحرم گرایش دارند و در حالی که میتوانند
ص: 220
مطلبی را از همجنس خود و یا محرم بپرسند، اصرار دارند از غیر همجنس نامحرم سئوال کنند که از این جهت نیز باید اجتناب و
دوري کرد؛ زیرا این گونه مراودهها معمولًا با قصد لذت همراه است و شرعاً حرام میباشد و در برخی زمینهها به عنوان مقدمه ترك
حرام واجب میشود که هرچند این معاشرت خالی از اشکال باشد، این معاشرت (سخن گفتن، نگاه کردن) را انجام ندهد.
علاوه بر اینکه واقع شدن در جایگاه گناه نیز حرام است.
مساله دیگر خلوت است که صرف خلوت (خالی از نگاه، صحبت و یا تماس) موضوعیت دارد و بر منع آن و پیشگیري از آن اصرار
شده است.
در ذیل این مساله علماء و مراجع بزرگ تقلید «1» بودن زن و مرد نامحرم در جاي خلوت جایز نیست یا خلاف احتیاط است
توضیحاتی دادهاند.
ص: 221
آیا داشتن دوست دختر (براي امر به معروف و نهی از منکر) مشکل دارد؟
پرسش:
آیا داشتن دوست دختر (براي امر به معروف و نهی از منکر) مشکل دارد؟ پاسخ:
در دین اسلام بر دوستی افراد با یکدیگر تاکید شده است و دوستی را وسیلهاي براي تهذیب نفس و اصلاح اخلاق، و تفریحی سالم
صفحه 76 از 98
و کمک به یکدیگر قرارداده است؛ اما در مواردي که دوستی و رابطه موجب مفاسد اجتماعی و فردي، و وسیلهاي براي شهوترانی
باشد و بلکه اگر زمینهساز انجام کار « جنس موافق » و نابود کردن فضایل انسانی باشد، ممنوع شده است، حتی اگر این دوستی با
واجب مثل امر به معروف و نهی از منکر نیز باشد و بدین جهت در رسالههاي توضیح المسائل در قسمت امر به معروف و نهی از
منکر آمده است: انجام گناه براي جلوگیري از گناه جایز نیست.
داشتن دوست دختر پیامدهاي زیر را به دنبال دارد:
1. کمرنگ شدن اعمال و افعال معنوي و عبادي که وسیله رسیدن انسان به کمال است.
2. آبروي اجتماعی و خانوادگی تهدید میشود.
3. ترویج فرهنگ غرب که درصدد نابود کردن اسلام است.
ص: 222
4. دلسرد شدن نسبت به تشکیل خانواده.
5. تحریک غریزه جنسی و به دنبال آن بیماريهاي عصبی و از بین رفتن قواي جسمی.
6. افت تحصیلی و ....
اما امر به معروف و نهی از منکر را میتوان با تذکري لفظی انجام داد و یا یکی از محرمها را فرستاد تا انجام وظیفه کند.
در اینجا سوالی که از یکی از مراجع تقلید حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی شده است را بیان میکنیم:
سوال: آیا دوستی دختر و پسر شرعاً حرام است مطلقاً، یا اگر منجر به حرام شود، حرام است، و اگر مقدمه انجام امر به معروف و
نهی از منکر باشد حرام است؟
«1» . جواب: باسمه تعالی، چنانچه مستلزم نگاه به نامحرم و حرف زدن با او باشد، اشکال دارد و جایز نیست
ص: 223
امتیاز و آسیبهاي چت و ارتباطات اینترنتی چیست؟
پرسش:
امتیاز و آسیبهاي چت و ارتباطات اینترنتی چیست؟ پاسخ:
الف- امتیاز
1. ارتباط سریع و آسان؛
2. استفادههاي علمی از اشخاص (و مراکز و ...)؛
3. دسترسی به حجم وسیع اطلاعات طرف مقابل؛
و ....
تذکر: از آنجا که مکتب اسلام با علم و پیشرفت فنی موافق است، ارتباط صحیح اینترنتی را نیز براساس آموزههاي عمومی علمی و
اخلاقی و با رعایت موازین قانونی و شرعی پذیرفته و تشویق میکند.
ب- آسیبها
1. محیط چت یک محیط مجازي است و امکان دارد همه چیز تخیلی و غیر واقع بینانه باشد.
ص: 224
2. این محیط غیر قابل اطمینان است، حتی به صدا و تصویر طرف نمیتوان اطمینان کرد.
صفحه 77 از 98
3. با اینکه مجازي است، قابلیت اثر گذاري شدید روحی و ذهنی را دارد، به طوري که ممکن است دو نفر با چت کردن، عاشق
یکدیگر شوند، قهر کنند و ....
4. ایجاد محبتها در این فضاها بدون شناخت دقیق خواهد بود. در محیطی که شناخت دقیقی از قدرت جسمی، روحی و ذهنی
طرف مقابل در دست نیست و حتی برخی رفتارهاي عادي مثل شیوه راه رفتن، نشستن عکس العملها در شرایط مختلف و ... غیر
قابل بررسی و شناخت است.
5. محیط چت با جاذبههاي نوشتاري، صوتی و تصویري به تخیّل شما لذت میبخشد، به طوري که جوانانی که در ارتباطات خیابانی
دوستان زیادي دارند، باز به این عرصه میپردازند.
6. لذّتهاي تخیلی باعث ایجاد شکاف بین تصور، آرزو، توقع، تمایل با واقعیت بیرونی (که تغییر ناپذیر است)، میشود، این مسئله
بر اساس تجربههاي مکرر باعث مشکلات روحی و روانی در برخی افراد میشود که برخی از آنها عبارت اند از:
- افسردگی شدید؛
- ضعف اعصاب؛
- انزوا و دوري از اجتماع؛
ص: 225
- عدم موفقیت در محیط خانواده و اطراف خود؛
- خیال پردازي؛
- از دست دادن اعتماد به نفس؛
- از دست دادن عزت نفس؛
- خندههاي بدون علت؛
- دلگرفتگی و گریههاي بدون علت؛
- پوچ گرایی و احساس بیهوده بودن همه چیز و همه کس؛
- و ....
عواقب این مشکلات روحی، به ویژه پوچگرایی که به حالتهاي جنونآمیز و خودآزاري و حتی خودکشی میانجامد؛ همگی از
لذتهاي خیالی ناشی میشود.
7. بسیاري از شناختهایی که از طرف مقابل به دست میآید، تنها با تخیل آدمی سازگار است نه با واقعیت. آري، وجود محبت
صرف، عامل بی دقتی در شناخت میشود و انسان را از واقعیت دور میکند؛ زیرا محبت نقایص و عیوب طرف مقابل را میپوشاند
و حتی نقایص را به محسنات و ویژگیهاي مثبت تبدیل میکند.
8. بیشتر انسانهایی که براي مسائل غیرعلمی چت میکنند، به مشکلات ذیل گرفتار میشوند:
ص: 226
- بهره هوشی پایین؛
- خوش گذرانی و وقت گذرانی؛
- اعتیاد به لذتهاي موقت و تخیلی؛
- مشکلات روحی و روانی؛
- چند شخصیتی؛
صفحه 78 از 98
- رفتارهاي غیر منطقی؛
- از کار و تلاش جدي دورشدن؛
- از فکر و تدبیر دورشدن؛
- شخصیت اجتماعی غیرمناسب؛
- و ....
البته انسانهاي مثبت نیز یافت میشوند؛ اما در محیط آزاد و مجازي چت مطالب علمی، بسیار کم است.
9. در روابط خیابانی که دو نفر یکدیگر را میبینند، ساعتها با هم گفتگو دارند، پارك میروند، کوهپیمایی میکنند، در مورد
علایق و سلایق یکدیگر سخن میگویند، ممکن است خانه و محل زندگی و پدر و مادر همدیگر را بشناسند و ... با این حال
احتمال شکست و جداییشان بیش از 90 % میباشد، علت آن این است که پس از مدتی که ارتباطات عادي شد و دیگر خبري از آن
حرارتها و هیجانات دوستی و شور عشق نبود، نقایص اصلی دختر و پسر براي یکدیگر آشکار میشود و حس اطمینان در طرف
مقابل
ص: 227
کاهش مییابد و شک و تردید جایگزین آن میگردد؛ به عبارت دیگر، همان مسائلی که روزي باعث ارتباط دختر و پسر و ایجاد
محبت و عشق شد، روز دیگر باعث جدایی میشود، و این آسیب در ارتباط اینترنتی دختر و پسر چندین برابر است.
ص: 229
در چه مواردي