تشویق به دانشآموزي
صفحه 11 از 15
براي کمال انسان ضروريترین شرط، دانشآموزي و به دست آوردن اندوختههاي ارزشمند علمی است و براي دریافت دانشها و
بینشها مهمترین راه چشم و گوش است. بیشترین آموختههاي انسان از راه گوش و چشم فراچنگ میآید. بنابراین آموختن به
کودك که شنونده خوبی باشد در حقیقت گشودن راههاي دانش به سوي اوست. و نیز بازخواست کردن دانشهاي آموخته همراه با
محبتبیشائبه و اظهار عواطف خالصانه مادري بهترین راه شکوفا کردن استعداد کودکان است. فاطمه (س) کودکانش را به محضر
رسول خدا (ص) میفرستاد تا از دریاي دانش متصل به وحی و علم مطلق الهی رسول خدا (ص) استفاده برند و باز از آنان
بازمیخواست که آنچه را آموختهاند بازگو کنند به جریان زیر دقتکنید: امام حسن مجتبی علیه السلام هفتساله بود که در
جلسات رسول خدا (ص) شرکت میجست و آنچه را از وحی بیان میکرد به خاطر میسپرد. آنگاه به حضور مادرش میآمد و
آنچه را به خاطرسپرده بود براي مادر بازگو مینمود. چون امیرالمؤمنین (ع) به خانه میآمد، میدید فاطمه (س) از آنچه امروز به
پیامبر اکرم وحی شده است و آن را در مسجد بازگفته استبا خبر است. شگفتزده میپرسید: از کجا این مطالب را میدانی. با
اینکه در جلسات رسول خدا (ص) حضور نداشتی. فاطمه زهرا (س) میفرمود: فرزندت حسن، برایم نقل میکند. روزي امیرمؤمنان
(ع) در خانه پنهان شد تا جریان بازگو کردن سخنان پیامبر (ص) توسط امام حسن (ع) را ببیند در این هنگام امام حسن به خانه وارد
شد و شروع به سخن گفتن کرد ولی دچار لکنت زبان شد مادر شگفتزده شد که هیچ گاه این چنین نبودي. امام حسن پاسخ داد:
مادر تعجب نکن زیرا بزرگمردي به سخنانم گوش فرا میدهد و بدین واسطه است که دچار لکنت زبان شدم. علی (ع) از
مخفیگاه خود خارج شد و امام حسن (ع) را بوسید. او کودکانش را به گونهاي تربیت کرد که دخترش زینب سلام الله علیها
روایات بسیاري را که از مادرش زهرا شنیده بود براي ما نقل کرده است و امروز روایات او بخشی ارزشمند از فرهنگ غنی شیعی به
شمار میرود. همه میدانیم مدت زندگی فاطمه زهرا (س) بسیار کوتاه بود و از سویی دیگر اخبار و گزارشهاي همین زندگی
کوتاه را هم دستسیاست غاصبانه نگذاشت منتشر شود. به قولدانشمندي: فضایل این خاندان را دوستان از ترس پنهان کردند و
دشمنان از حسد بازگو ننمودند اما با این همه آنچه به دست مردمان رسیده، بوي دلانگیزش دنیا را عطرآگین کرده و مشرق و
مغرب را فرا گرفته است. ما برخی از آثار و روایاتی که در زمینه سیره تربیتی فاطمه (س) بدست ما رسیده بود بررسی کردیم ولی
بررسی کاملتر آن را باید در فرآوردههاي این تربیت جستجو و نظاره کرد. آري، تمام عظمتها و شکوههایی که به بهترین صورت
در زندگی فرزندان فاطمه (س) متجلی است نشانگر تربیت تابناك و دامان پاك و آموزههاي گرانارج فاطمه (س) است. به این
خانه گلین کوچک بنگرید. چه کسانی را به جامعه تحویل داده است. حسنین (حسن و حسین علیهماالسلام) زینبین (زینب و
امکلثوم سلام الله علیهما) دو مردي که قلم و بیان از ترسیم شکوه صلح و جنگ آنان و دستیابی به فراز قلههاي دانش و بینش آن دو
و بلنداي چکاد اخلاق آنها ناتوان استبلکه پرنده تیزپرواز و بلندگراي اندیشه را نیز یاراي رسیدن به بلنداي آن نیست. و دو زنی
مردانگی در رکابشان جوانمردي آموخته و در غروب سیاه تمامی ارزشهاي انسانی فریاد رساي آن دو تاریکزار بی تپش » که
تودههاي مردم کوفه و شام را به حرکت و هیجان و شور و شعور و شعار واداشته است. در میادن معنویت و صفا و عرفان نیز چشم
عارفان روزگار را خیره و اندیشه عابدان اعصار را سرگردان و متحیر نمودهاند. آري همه آن عظمتها مدیون تربیت فاطمه (س) و
ریشه در پرورش نیکوي او دارد. از این رو در با شکوهترین نمایش حق و باطل و در رساترین و گیراترین و زیباترین هماوردي نور
با سیاهی و تباهی و فضیلتکشی - در عاشورا - تک سوار میدان، همه این شکوهها و عظمتها و اوجها را مرهون دامان پاك فاطمه
میداند و میگوید: هیهات منا الذلۀ... زبونی، خواري، پستی از پیرامون ما به دور است (ما و ذلت هرگز) خداي و پیامبر و مؤمنان و
آن دامنهاي پاك و پاکیزهاي که ما را پرورانده است از ذلت ما پروا دارند و ما را خوار و زبون نمیپسندند.
زهرا در جهان حقیقت
صفحه 12 از 15
اکنون این مختصر را با روایتی به پایان میبریم که پردهاي دیگر از شکوه هوش رباي فاطمه (س) را بازگو میکند. آري فاطمه که
تربیت را از محضر وحی آموخته و در دنیاي تربیتبهترین نمونههاي ادب و تعالی را پرورانده و در این مرحله بهترین شاگرد و
برترین معلم بوده است. در جهان حقیقت و زندگی جاودان آخرت نیز از جانب خداي بزرگ عهدهدار همین مسؤولیت است اما
این بار نه در محدوده خانه و کودکان خود بلکه تمامی کودکان شیعیانش و دوستدارانش شاگردان مکتب تربیتی اویند و سر بر
دامان محبت این مادر میگذارند توجه کنید. ءابوبصیر میگوید: امام صادق (ع) فرمود: کودکان شیعیان ما را ]در عالم برزخ[
فاطمه زهرا (س) تربیت میکند و در روز قیامتبه پدرانشان تحویل میدهد.
درباره