گروه نرم افزاری آسمان

مقدمه








مروري بر زندگی حضرت زهرا (س) در کتب و مخصوصا صحاح اهل سنت [ 1] از دو جهت اهمیت دارد: نخست اینکه؛
عظمتبانوي دو عالم، نزد هر دو گروه آشکار میشود. و دیگر اینکه، با وجود چنین عظمتی چگونه بسیاري از اهل نتبه تاویلات و
توجیهات تاریخ آن عصر روي آوردهاند. زندگینامه فاطمه (س) در این کتابها به شش فصل مهم تقسیم شده است: فضایل صدیقه
بویژه با خلیفه اول و دوم ، رحلت، و روایات آن حضرت. » کبرا (س)، ازدواج، سوگواري پدر، مناظرات
فضایل
شباهت به پدر
فاطمه حقیقت پدر و انعکاس نور او بود که در جسم فاطمه متجلی گشت. عایشه میگوید: زمانی همه همسران رسول خدا (ص)
برگرد وجودش جمع بودند در این هنگام فاطمه که مانند پیامبر گام برمیداشت، وارد شد با ورود او همه دیدند که پدر با محبت
تمام به وي خوشآمد گفت و او را در کنار خود نشاند. [ 3] . و باز عایشه نقل میکند: هیچ زنی را از جهتحرکات و نشست و
برخاست و رفتار مانند زهرا (س) نسبتبه پیامبر (ص) ندیدم. [ 3] . بیشک تحمل و بردباري فاطمه (س) در برابر مشکلات مختلف
ناشی از اخلاق پدرگونه او بود.
مبارز خردسال
براي رهروان راه استقامت و صاحبان روحهاي بزرگ، ایام طفولیت و بزرگی یکسان است. در شرایط سخت اقتصادي، سیاسی و
نظامی سرزمین مکه و دوران قبل از هجرت هرگاه پیامبر، خسته و رنجور از زخمزبان و شمشیر و سنگ به خانه میآمد دستهاي
کوچک زهرا بود که آرامش را به پدر باز میگرداند و به یاري او میشتافت. آن روز پیامبر خدا (ص) در مسجدالحرام و در کنار
کعبه مشغول نماز بود ابوجهل با عدهاي دیگر در گوشهاي به هرزهگري سرگرم بودند، تا چشمش به پیامبر (ص) افتاد رو به آنان
کرد و گفت: کدام یک از شما حاضر استبرود بچهدان شتري را که دیروز در این نزدیکی قربانی شده بیاورد و در حالی که محمد
(ص) در سجده است آن را بر روي شانهاش قرار دهد. بدبختترین آنها گفت: من این کار را انجام میدهم. او در حالی که پیامبر
در برابر عظمتخدا سر بر سجده داشت آن را بر روي شانه مبارك پیامبر (ص) انداخت. ابوجهل و همدستانش که این منظره را
دیدند شروع به تمسخر پیامبر کردند. ابنمسعود، از اصحاب بزرگ رسول خدا، میگوید: من در این وقت در مسجدالحرام بودم و
این منظره را میدیدم اما جرات نداشتم جلو بروم و آن بچهدان شتر را از روي شانه مبارك پیامبر (ص) بردارم از این جهت در
گوشهاي منتظر ماندم تا ببینم جریان به کجا ختم میشود؟ پیامبر همچنان در سجده بود! تا اینکه کسی جریان را به اطلاع فاطمه
(س) رساند. او وارد مسجدالحرام شد و در حالی که از شنیدن این خبر بسیار نگران شده بود جلو آمد و بچهدان شتر را از شانه آن
حضرت برداشت و سپس رو به عاملان این اهانت کرد و با زبان رسا آنان را مورد ملامت و سرزنش قرار داد! رسم پیامبر بر این بود
صفحه 7 از 15
که در هنگام نفرین یا دعا، سه مرتبه جمله را بیان میفرمود در این مورد نیز پس از سلام نماز، سه مرتبه با صداي بلند فرمود: اللهم
علیک بقریش، خدایا این قریشیان را نابود کن! به مجرد اینکه صداي حضرت به گوش ناشنواي آنان (ابوجهل و همدستانش) رسید
مجلس بزمشان به مجلس دلهره و اضطراب مبدل شد. ابنمسعود میگوید: پیامبر (ص) هفت نفر را به نام، نفرین کرد و همگی آنان
در روز جنگ بدر به هلاکت رسیدند و بدنهاي آلوده آنان در چاه بدر انداخته شد. [ 4] . آري، در شرایطی که مردان دلاور و
بزرگ مانند ابنمسعود، جمعکننده قرآن، جرات دفاع از پیامبر (ص) را نداشتند، این دختر شجاع و خردسال رسول الله (ص) بود که
به حمایت پدر مظلوم خود برخاست.
در میدان نبرد
او تنها اهل عبادت و نشستن در منزل نبود. در میدان نبرد نیز شرکت میکرد و به یاري پدر میشتافت. مردي از سهل بنسعد (از
اصحاب رسول خدا (ص)سؤال کرد: در جنگ احد چه جراحتهایی بر بدن پیامبر (ص) وارد شد؟ جواب داد: آن روز، رخسار
مبارکش آسیب دیده دندان و کلاهخود حضرت شکست. در آن روز فاطمه (س) دختر پیامبر (ص) خونها را از سر و صورت آن
حضرت میشست و علی بنابیطالب (ع) با سپر آب میآورد. ولی هنگامی که مشاهده کرد ریختن آب باعثخونریزي بیشتر
. [ میگردد قطعه حصیري را سوزاند و خاکستر آن را به روي زخم قرار داد تا خون بند آمد. [ 5
اولین دیدار، آخرین وداع
همه عالمان حدیث اهل سنت و شیعه نقل کردهاند دوري از فاطمه (س) بر پیامبر (ص) بسیار سختبود. ابنداود از ثوبان، آزاد شده
رسول خدا (ص)، چنین نقل میکند: پیامبر اکرم (ص) هرگاه عازم سفر میشد، آخرین کسی را که وداع میکرد فاطمه بود و در
. [ مراجعت از سفر اولین شخصی را که به دیدارش میشتافت، فاطمه اطهر (س) بود. [ 6
برترین زنان
سیده زنی است که برتر از دیگران باشد. ملاکهاي فضیلت معیارهاي مادي و زودگذر نیست که این مرام کمخردان است، بلکه
معیار برتري در نظام ارزشی اسلام فضایل خاص معنوي است که از اینرو در فاطمه سیده نساء معرفی شده است. عایشه میگوید:
روزي صدیقه طاهره نزد پیامبر (ص) آمد در حالی که حکت او شباهت زیادي به راه رفتن پیامبر (ص) داشت. رسول خدا تا
چشمش به جمال فاطمه افتاد، فرمود: آفرین بر تو دخترم. آنگاه او را کنارش، راستیا چپش، نشاند. بعد از مدتی سخنی آرام در
گوش او گفت: زهرا (س) از شنیدن این سخن گریان شد. از فاطمه سؤال کردم: چرا گریه میکنی؟ قبل از جواب فاطمه (س)، بار
دیگر پیامبر سخنی آهسته با دختر خود گفت و زهرا (س) از این خبر خوشحال شد و خندید. من گفتم: تا امروز چنین خوشحالی
همراه با غم ندیدم. سبب این دو را از ایشان جویا شدم. فاطمه (س) در جواب فرمود: من راز پدر را افشاء نمیکنم. این راز همچنان
پوشیده ماند تا زمانی که پیامبر خدا (ص) رحلت فرمود، آنگاه بار دیگر سؤال را با ایشان مطرح کردم، فاطمه (س) در پاسخ
فرمود: در آن روز پیامبر به من فرمود: جبرئیل در هر سال یک بار قرآن را بر من عرضه میکرد و امسال دو بار. من از این امر متوجه
شدم که زمان رحلتم فرا رسیده است و تو از خاندان من نخستین کسی هستی که به من ملحق میشوي. از این سخن پیامبر (ص)
ناراحتشدم. سپس فرمود: آیا خوشحال نمیشوي که به تو خبر دهم: برترین زنان بهشتیا زنان با ایمان هستی؟! از شنیدن این خبر
خوشحال شدم و خندیدم. [ 7] . فاطمه برترین زنهاي جهان است و مطرح شدن او به عنوان یکی از بهترین چهار زن جهان (خدیجه
همسر پیامبر (ص)، مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم) [ 8] .منافاتی با این احادیث که فاطمه (س) را بهترین زنان میداند، ندارد
صفحه 8 از 15
زیرا جمع این احادیثبه این است که؛ زهرا (س) برترین آن چهار زن است. رسول خدا (ص) خطاب به حذیفه فرمود: فرشتهاي که
تاکنون به زمین نیامده بود، از خداوند اجازه گرفت و به زمین آمد تا به من سلام کند و مژده دهد: که فاطمه سرور زنان بهشت
. [ است و حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشت هستند. [ 9
پاره تن پیامبر
در تمام منابع اهل سنت چه در صحاح و چه غیر آن؟ این حدیث آمده است که رسول خدا (ص) فرمود: فاطمه پاره تن من است هر
. [ کس او را خشمناك کند مرا خشمناك کرده است. [ 10
مقام عصمت
اهل بیت پیامبر (ص) » 11 ] نشانگر آن است که ] « انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا » این آیه قرآن
معصوم از گناه هستند. سخن در این است که اهل بیت، چه کسانی هستند؟ صحاح اهل سنت پاسخ را مشخص کردهاند؛ عایشه
میگوید: بامداد یکی از روزها، رسول خدا (ص) بالاپوش خود را که از پشم سیاه بافته شده بود، بر دوش گذاشت و عازم بیرون از
منزل بود. در این موقع، امام حسن (ع) و سپس امام حسین (ع) و بعد از این دو، فاطمه (س) و سپس علی (ع) وارد شدند. هر کدام
که وارد میشدند، پیامبر عباي مبارك را بالاي سر او قرار میداد و آنگاه که همه جمع شدند، همان آیه را تلاوت کرد در این بین
امسلمه یکی از همسران رسول خدا (ص) گوشه ردا را بالا زد خواستخود را به آنان ملحق کند، پیامبر (ص) عبا را از دست او
کشید و فرمود: تو خوب هستی ولکن جزء اینها نیستی. [ 12 ] . این حدیث علاوه بر اینکه مقصود از اهل بیت را در نظر پیامبر (ص) و
قرآن مجید مشخص میکند، عصمت زهراي مرضیه را نیز ثابت میکند.
در مباهله
پیکر اجتماع هر گاه دچار افراد منحرفی میشود که رستگاري انسانها را به خطر میاندازند، انبیاء که طبیبان الهی هستند، به وسیله
مباهله اقدام به نجات جامعه انسانی میکنند. در باره پیامبر نیز واقعهاي تاریخی در اینباره روي داده است: مسیحیان » نفرین یا »
سرزمین یمن که نشانه رسالت را در وجود پیامبر (ص) مشاهده کردند، به عناد و شبپرستی خود، اصرار ورزیدند و از قبول آیین
حق روي برگرداندند. پیامبر پیشنهاد مباهله داد و آنان پذیرفتند، چون موعد مقرر فرا رسید، دلهره سراپاي وجودشان را فرا
گرفتبناگاه مشاهده کردند پیامبر (ص) پدیدار گشت و حسن (ع) در کنار، حسین (ع) در آغوش و زهرا و علی پشتسر حضرت.
عاقب سرپرست ترسایان با دیدن انوار پنجگانه حقیقت را » . رو کرد به همراهان و فرمود: هرگاه نفرین کردم، شما آمین بگویید
متوجه شد و احساس کرد نفرین اینان یعنی نابودي کلیسا. رو به همراهان خود کرد و گفت: من چهرههایی را مشاهده میکنم که
اگر از خدا بخواهند کوه را از جاي برکند دعاي آنان مستجاب است و تا قیامت نصرانیی بر روي زمین باقی نخواهد ماند. آنان نیز
که خود چنین احساسی در دل داشتند، از مباهله دستبرداشتند. [ 13 ] . زمخشري میگوید: آوردن این افراد دلیل است که آن
حضرت واقعا قصد مباهله داشت نه آنکه صرف تهدید بود، چرا که عزیزترین افراد و پارههاي جگر و محبوبترین افراد را در معرض
. [ خطر احتمالی قرار داد. [ 14
دوستداران فاطمه
از بیانات بزرگان دین آموختهایم که دین چیزي جز محبت نیست و آیین الهی تولی و تبري است. علی (ع) میگوید: روزي رسول
صفحه 9 از 15
خدا (ص) دست امام حسن و امام حسین (ع) را گرفته و فرمود: کسی که من و این دو و پدر و مادر این دو را دوستبدارد، در روز
. [ قیامتبا من در یک درجه خواهد بود. [ 15
ازدواج