گروه نرم افزاری آسمان

فصل ششم: فلسفه حجاب







صفحه 33 از 66
ایجاد امنیت
جامعه موظف است امنیت را در ابعاد مختلف، براي افراد فراهم سازد، بخش عمدهاي از این مهم به عهده زن است که با حفظ
پوشش به این امر جامه عمل بپوشاند. اگر این حریم دریده شود ضمانتی براي سلامتی شخص وجود ندارد، زن چون از این حصار
منیع درآمد، در معرض دیدهاي آلوده و قلبهاي فاسد و منحرف قرار میگیرد و آرامش خود را از دست داده و نهایتا نجات از
تلاطم امواج بلا را نامعلوم میسازد. در سایه رعایت عفاف، زن با شهامت هر چه تمامتر به وظیفه خود مشغول شده و خطري از
ناحیه اجتماع متوجه وي نمیشود. به این صورت با قاطعیت تمام معتقد هستیم که پوشش، امنیت زن را در جامعه فراهم میسازد و
در حریم پوشش است که میتوان با خیالی آسوده به جامعه آمد و به فعالیت پرداخت و در سنگر حجاب، حضور عینی خود را در
ابعاد مختلف اجتماع، تحقق بخشید.
حضور سازنده در اجتماع
بدون هیچ تردیدي، اندام زن به ویژه اگر به آرایهها و پیرایههایی، آراسته گردد هیجان انگیز و هوسآفرین است. از سوي دیگر زن،
بخش عظیمی از نیروي انسانی یک جامعه را تشکیل میدهد و در ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی و اقتصادي میتواند
نقشآفرینی عظیمی داشته باشد. اسلام با طرح پوشش زن در حقیقت حضوري سازنده در اجتماع براي او رقم میزند و با
دستورهاي حکیمانه و رهگشایی که در چگونگی منش و روش او ارائه داده از یک سو این نیروي عظیم را از تباه شدن و در
گوشهاي بی هدف و بیاثر ماندن نجات داده و از سوي دیگر جلوي فساد گستري و ناهنجاریهاي ناشی از اختلاط مرد و زن را
گرفته است. همه آحاد جامعه در مقابل سلامت نفسانی جامعه مسئولند و مسئولیت مهمتر در این باره بر دوش خانمهاست. دقت در
آنچه گفتیم بیپایگی تفکر هوسآلودانی را که حجاب را حصار تلقی کرده و براي هوسهاي خود، زن را براي شکستن به اصطلاح
حصار دعوت میکنند، روشن میشود و به خوبی دانسته میشود که حجاب عملا عامل مهمی است در جهت آزادي زن نه اسارت
او، مهم این است که تلقی ما از آزادي دقیقا روشن باشد.
مبارزه با نفس
میل به خودنمایی و جلوهگري به مصالحی در سرشت زن، وابسته است که باید در مسیر درست و هدفی والا به کار گرفته شود. بی
گمان این گرایش در وجود زن اگر همچون سایر میلها به درستی به کار گرفته شود، ثمرات مطلوبی خواهد داشت و در جهت
کمال او کار آمد خواهد بود و در مسیر فراهم آوردن محیطی مناسب همراه با زندگیش، سودمند خواهد شد؛ چرا که هیچ گرایش
درونی بدون دلیل در وجود انسان به ودیعت نهاده نشده است. اما اگر این گرایش، مرزي نداشته باشد و خودنمایی و جلوهگري
همواره و در همه جا نمود داشته باشد، قطعا فسادآفرین خواهد بود و در ایجاد زمینههاي ناهنجاري در جامعه تأثیر خواهد گذاشت،
زکاه الجمال » : پوشش را میتوان مهمترین عامل تعدیل این میل دانست. اشاره لطیفی به این مطلب در کلام علی (علیه السلام) است
زیبایی براي زن، سرمایه است، اما باید به جا مصرف شود و زکات جمال زن، حفظ ). «? ( العفاف؛ زکات زیبایی، عفاف است
عفاف و پوشش است. مانند سازي جمال زن به سرمایه، نشانگر آن است که از یک سوي سودمند و کارآمد است و از سوي دیگر
کنترل شدنی و تعدیل یافتنی میباشد و اشاره است به اینکه در صورت مرزشکنی، فتنهانگیز و فسادآفرین خواهد بود. جواز کشف
حجاب در مقابل محارم از جمله شوهر، این غریزه را جهت میدهد که خودآرایی زن مختص به شوهر است و منع آن در برابر
نامحرم، این غریزه را کنترل میسازد و از مرزشکنی جلوگیري میکند، این غریزه میتواند گامی در جهت مبارزه با سایر
صفحه 34 از 66
خواهشهاي نفسانی باشد. وقتی زن در جهت کنترل این خواهش، اقدام نمود آمادگی غلبه بر میکند خواهشها را تحصیل کرده و در
جهت رشد و تعالی خود حرکت مینماید - ? ----------------------------------------- غرر الحکم: ج، ? ص
???.
حرمت بخشیدن به زن
زن مسلمان، تجسم حرمت و عفت در جامعه است، حفظ پوشش به نوعی احترام گذاردن به زن و محفوظ نگاه داشتن وي از
نگاههاي شهوانی و حیوانی است. چنانچه زن، حدود را رعایت ننماید؛ هر بیمار دلی به او طمع نموده و با نگاه آلودهاش حریم زن
را میشکند. آن شخصیتی که باید سالم بماند و نسل سالم تربیت کند، تحت تأثیر دیدهاي آلوده به گناه به طرف شهوات سوق
داده شده و در نتیجه هویت واقعیاش را فراموش کرده در چنگال بیماردلان و هوسبازان، گرفتار میآید و از منش انسانیش سقوط
خیر النساء » : نشانگر لزوم حفظ جایگاه والاي زن است که فرمود u کرده و به غرقاب حیوانیت میرود. کلام گهربار حضرت زهرا
در قرآن، آنگاه که حدود ). «? ( لایرین الرجال ولا یراهنّ الرجال؛ بهترین زنان، زنی است که مردي را نبیند و مردي هم او را نبیند
ذَلِکَ أَدْنَی أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ؛ این پوشش نزدیکتر است که زنان به » : پوشش را مطرح میسازد به این حکمت اشاره مینماید
). «? ----------------------------------------- (?- حیا و عفاف شناخته شوند و مورد اذیت نااهلان واقع نشوند
مکارم الاخلاق: ص - ?. ??? سوره احزاب: آیه.???
ارضاي خواسته فطري
به طور کلی شخصیت ذاتی انسان کمال جو و حقیقت طلب است و زمینه محبت و عشق به خدا و پاکی و انسانیت و بیزاري از کفر،
فسق و عصیان در عمق جان او به امانت گذاشته شده است؛ زیرا که دین اسلام، دین فطرت میباشد و به همان اموري هدایت
میکند که فطرت انسانها به سوي آن هدایت مینمایند؛ و هیچ قانون و حکم مخالفی ساختار روح و جسم آدمی را در بر
نمیگیرد. نتیجه آن که انسان میتواند عقاید، اخلاق، اعمال و اشیاء، به ویژه پدیدهها و مدلهاي نو را با محک فطرت و ادراك
باطنی خویش بسنجد و از حقانیت یا بطلان و فضیلت یا رذیلت آنها آگاهی یابد. البته در پارهاي از موارد و مصادیق وحی و دین
راهنماي اصلی به شمار میرود. پوشش و حجاب عفیفانه ندا و دعوتی است که زن آن را در عمق جان خود میشنود و کششی
است که از درون خود به سمت آن گرایش پیدا میکند و از بیحجابی، بدحجابی و خودنمایی انزجار و تنفر دارد و از آن جا که
منشا امور فطري، آفرینش انسان است لذا در همه افراد به طور یکسان وجود دارند هر چند عواملی مانند تربیت خوب یا بد، تبلیغات
سازنده یا مخرب، محیط فاسد و ناسالم در شکوفایی و رشد یا ضعف و کاهش و حتی به خاموش گراییدن نور آن در باطن مؤثر
هستند. یک نشانه بر فطري بودن حجاب آن است که کتابهاي تاریخی و آثار تمدنهاي مختلف گواهی میدهد که فرهنگ
حجاب همواره در میان زنان مرسوم بوده و اختصاص به مذهب یا دین خاصی ندارد. استاد شهید، مرتضی مطهري (ره) در این باره
به طور کلی بحثی است درباره ریشه اخلاق جنسی، از قبیل حیا، عفاف و از آن جمله است تمایل به ستر و پوشش خود » : میگوید
زن از مرد و در این جا نظریاتی ابراز شده که دقیقترین آنها این است که حیا و عفاف و ستر و پوشش تدبیري است که خود زن با
به طور کلی مرز حفظ و ). «? ( یک نوع الهام براي گران بها کردن خود و حفظ موقعیت خود در برابر مرد به کار برده است
ماندگاري یک قانون و آیین، موافق بودن آن با فطرت و طبیعت و نیازهاي بشري است. بر این اساس فرهنگ ابتذال و بدحجابی و
بیحجابی بر خلاف فطرت زن است و اگر چه به خاطر برخی عوامل خارجی و غفلتها و ناآگاهیها در کوتاه مدت رواج یابد
لیکن پایدار نخواهد بود.
صفحه 35 از 66
کمال بخشی به زن
به طور کلی از ملاكهاي حقانیت و فضیلت هر عمل، تأثیر آن در تکامل و سعادت انسان است؛ همان گونه که میزان ارزش و
فضیلت هر امر حقی به اندازه نقش آن در تأمین نیازها و تکامل انسان و نزدیکی به خداوند میباشد؛ چنان که از ویژگیهاي قوانین
و دستورهاي حکیمانه اسلام، حیات بخشی و کمال آفرینی و تأثیر آن در تأمین نیک فرجامی انسان است، قرآن مجید میفرماید:
اي کسانی که ایمان آوردهاید، دعوت خداوند و پیامبر را اجابت کنید، هنگامی که شما را به سوي چیزي میخوانند که مایه حیات »
بدون شک خودنمایی، بیبندوباري و پیروي از مدهاي رایج، نه در حیات طبیعی و نیازهاي واقعی جسمی ). «? ( و رشد شما میباشد
ضرورت دارد و نه پاسخگوي نیازهاي روحی و روانی و تکامل بخش زندگی معنوي میباشد، بلکه به هر دو بعد حیات مادي و
معنوي آسیب میرساند و سلامت جسمی و روحی افراد را به مخاطره میاندازد. به راستی کدام زنی توانسته با پوششها و رفتارهاي
ناهنجار، حرکت تکاملی و رشد معنوي داشته و به خداوند تقرب یافته باشد. بنابراین، حجاب به عنوان یک رفتار ارزشمند و اخلاقی
براي بانوان بسیار حیاتبخش و تکاملساز است و مسیر رشد و تعالی را بهتر و آسانتر هموار میسازد.
رفتاري عاقلانه و منطقی
الف: بر اساس حکم عقل، هر گوهر ارزشمند و دوست داشتنی باید از دستبرد بیگانه محفوظ بماند وگرنه از دست میرود و یا
آسیب میبیند؛ از این رو زن هم که در ظاهر جنس لطیف و در باطن حقیقت شگرفی است، داراي محبوبیت و ارزش والایی است و
باید در صدف عفاف و پوشش اسلامی قرار بگیرد، تا عظمت و ارزش و محبوبیت او حفظ و از تماس بیگانه و نگاه او در امان
باشد. به بیان دیگر عقل در می یابد که هر انسانی طبیعتا تحت تأثیر لطافتها و زیباییها قرار گرفته و مجذوب آنها میشود و از آن
جا که زن از لطافت و زیبایی خاصی برخوردار است، باعث ایجاد هوس و تحریک مردان گردیده و منزلت و شخصیت او مورد
غفلت واقع میگردد و این موضوع زمینه را براي جذب غیرمشروع به زن فراهم میآورد و زیانها و فاجعههاي جبران ناپذیري به
وجود میآید؛ به همین دلیل باید در پرتو حجاب و پوشش عفیفانه از انحرافات جنسی در جامعه جلوگیري شود که این بهترین
خدمت به زن و حفظ منزلت، شرافت و حرمت اوست. ب: از نگاه عقل، آزاديهاي جسمی در جامعه باید به اندازهاي باشد که به
آزاديهاي روحی و معنوي آسیب نرساند؛ زیرا که لازمه آزادي بی قید و شرط، اسارت عقل و زندان روح و از میان رفتن
استعدادها و تواناییهاي والاي انسانی زن و دیگر افراد جامعه است، عمل درست و حقی نخواهد بود و از آنجا که پوشش کامل و
عفاف زمینه رشد استعدادهاي فطري و آرامش روحی و روانی و تکامل زن و افراد جامعه را فراهم میکند حق و فضیلت است.
بنابراین، مصلحت استعدادهاي عالی و روح ملکوتی زن و افراد جامعه میطلبد که آزادي جسمی و رفتاري و پوشاکی، تحت کنترل
قرار گرفته و در جهت خلاف مصالح عالی فرد و به سوي کمالات است حفظ شده، در نتیجه نشاط و آرامش و اعتلاي شخصیت
تحقق یابد.
فلسفه حجاب
دین مبین اسلام همواره بر تحصیل معرفت، تأکید نموده است؛ چرا که ریشه همه خوبیها و فضایل و زیباییهاي اعتقادي و اخلاقی،
شناخت و معرفت و ریشه همه زشتیها و گناهان، نادانی و عدم شناخت و معرفت صحیح به اصول اعتقادي و احکام سازنده دین
اسلام است. بر همین اساس، قرآن کریم به پیروان خویش میآموزد که عمل و رفتار و گفتارتان باید همواره بر منطق صحیح و واقع
گرایانه وحی و عقل متکی باشد و از هر گونه سطحینگري و تقلیدهاي کور و نسنجیده به دور باشد. شناخت حق و باطل و پی
صفحه 36 از 66
بردن به حقانیت یا بطلان همواره لازم و ضروري است به ویژه در مورد پدیدههاي عصر حاضر همچون بدحجابی، مدگرایی و
خودآرایی که با ترفندهاي شیطانی توسط دشمنان اسلام براي تاریک ساختن فضاي جامعه و کم رنگ نمودن ارزشهاي اسلام به
شدت دنبال میشود. از این رو در این قسمت بر آن هستیم تا با بیان مطالبی پیرامون فلسفه حجاب در اسلام، افراد جامعه به ویژه
بانوان مسلمان را هر چه بیشتر با این مسأله ارزشمند، آشنا سازیم تا معرفت و شناخت آنان نسبت به این موضوع بیش از پیش
افزایش یابد و از بازیچه قرار گرفتن در دست استعمارگران و سودجویان محفوظ مانند.
فصل هفتم: ایرادها و اشکالها بر حجاب
حجاب و افزایش التهابها
یک ایراد دیگر که بر حجاب گرفتهاند این است که، ایجاد حریم میان زن و مرد بر اشتیاقها و التهابها میافزاید و طبق اصل
حرص و ولع نسبت به اعمال جنسی را در زن و مرد بیشتر میکند، به علاوه، سرکوب کردن غرایز ،« الانسان حریص علی ما منع منه »
موجب انواع اختلالهاي روانی و بیماریهاي روحی میگردد. در روانشناسی جدید و مخصوصا در مکتب روانکاوي فروید روي
محرومیتها و ناکامیها بسیار تکیه شده است. فروید میگوید: ناکامیها معلول قیود اجتماعی است و پیشنهاد میکند تا ممکن
است باید غریزه را آزاد گذاشت تا ناکامی و عوارض ناشی از آن پیش نیاید. برتراند راسل در جوب این سؤال که: آیا شما عقیده
دارید انتشار موضوعهاي منافی عفت علاقه مردم را به آنها زیاد نمیکند؟ جواب میدهد: علاقه مردم نسبت بدانها نقصان مییابد.
فرض کنید چاپ و انتشار کارت پستالهاي منافی عفت مجاز و آزاد گردد، اگر چنین چیزي بشود این اوراق براي یک مدت یکسال
یا دو سال مورد استقبال واقع شده سپس مردم از آن خسته میشوند و دیگر کسی حتی به آنها نگاه هم نخواهد کرد. پاسخ: درست
است که ناکامی، به خصوص ناکامی جنسی، عوارض وخیم و ناگواري دارد و مبارزه با اقتضاي غرایز در حدودي که مورد نیاز
طبیعت است غلط است، ولی برداشتن قیود اجتماعی مشکل را حل نمیکند بلکه بر آن میافزاید. اینکه راسل میگوید: اگر پخش
عکسهاي منافی عفت مجاز بشود پس از مدتی مردم خسته خواهند شد و نگاه نخواهند کرد، درباره یک عکس به خصوص و یک
نوع بیعفتی صادق است. ولی در مورد مطلق بیعفتیها صادق نیست؛ یعنی از یک نوع خاص بیعفتی خستگی پیدا میشود. ولی
نه بدین معنی که آتش و عطش روحی زبانه میکشد و نوعی دیگر را تقاضا میکند و این تقاضا هرگز تمام شدنی نیست. راسل در
اعتراف میکند که عطش روحی در مسائل جنسی غیر از حرارت جسمی است. آنچه با ارضاء تسکین « زناشویی و اخلاق » کتاب
مییابد حرارت جسمی است نه عطش روحی. حاجتهاي طبیعی بر دو قسم است: یک نوع حاجتهاي محدود و سطحی است؛
مثل خوردن و خوابیدن. در این نوع از حاجتها همینکه ظرفیت غریزه اشباع و حاجت جسمانی مرتفع گردد، رغبت انسان هم از بین
میرود و حتی ممکن است به تنفر و انزجار مبدل گردد. ولی یک نوع دیگر از نیازهاي طبیعی، عمیق و هیجانپذیر است مانند پول
پرستی و جاهطلبی. غریزه جنسی داراي دو جنبه است، از نظر حرارت جسمی از نوع اول است ولی از نظر تمایل روحی دو جنس به
یکدیگر چنین نیست. به طور مثال: هر جامعهاي از لحاظ خوراك مقدار معینی تقاضا دارد، و تا میزان معینی اشباع میشود. اما
درباره ارضاي حس مال پرستی و پول پرستی حدي را نمیشناسد و در این ارتباط اشباعی وجود ندارد. علم دوستی هم همین حالت
منهومان لایشبعان طالب علم و طالب مال؛ دو طایفه هرگز سیر نمیشوند: یکی » : آمده است e را دارد. در حدیثی از پیغمبر اکرم
هر چه بیشتر به آنها داده شود اشتهایشان زیادتر میگردد. جاه طلبی بشر هم از همین قبیل )،«? ( جوینده علم و دیگر طالب ثروت
است، ظرفیت بشر از نظر جاه طلبی پایان ناپذیر است، هر فردي هر مقام اجتماعی و هر پست عالی را که به دست آورد باز هم طالب
مقام بالاتر است. غریزه جنسی دو جنبه دارد. جنبه جسمانی و جنبه روحی، از جنبه جسمی محدود است ولی از نظر تنوع طلبی و
صفحه 37 از 66
عطش روحیاي که در این ناحیه ممکن است به وجود آید شکل دیگري دارد. این نوع از عطش که هوس نامیده میشود ارضاء
شدنی نیست. به طور کلی در طبیعت انسانی از نظر خواستههاي روحی، محدودیت در کار نیست، روح انسان طالب بینهایت
آفریده شده است. وقتی هم که خواستههاي روحی در مسیر مادیات قرار گرفت به هیج حدي متوقف نمیشود. اشتباه کردهاند که
طغیان نفس اماره و احساسات شهوانی را تنها معلول محرومیتها و عقدههاي ناشی از محرومیتها دانستهاند. همانطور که محرومیتها
سبب طغیان و شعله ور شهوات میگردد، پیروي و اطاعت و تسلیم مطلق نیز سبب طغیان و شعلهور شدن آتش شهوات میگردد،
امثال فروید از یک طرف غافل ماندهاند. اشتباه فروید و امثال او در این است که پنداشتهاند تنها راه آرام کردن غرایز، ارضاء و اشباع
بیحد و حصر آنها است. اینها فقط متوجه محدودیتها و ممنوعیتها و عواقب سوء آنها شدهاند و مدعی هستند که قید و ممنوعیت،
غریزه را عاصی و منحرف و سرکش و ناآرام میسازد، طرحشان این است که براي ایجاد آرامش این غریزه، باید به آن آزادي
مطلق دارد. آن هم بدین معنی که به زن اجازه هر جلوهگري و به مرد اجازه هر تماسی داده شود. اینها چون یک طرف قضیه را
خواندهاند توجه نکردهاند که همانطور که محدودیت و ممنوعیت، غریزه را سرکوب و تولید عقده میکند، رها کردن و تسلیم
محض در برابر تحریکات و تهیجات نیز آنها را دیوانه میسازد. اساسا براي آرامش غریزه دو چیز لازم است: یکی ارضاء غریزه در
حد حاجت طبیعی، و دیگر جلوگیري از تهییج و تحریک آن. انسان از لحاظ حوائج طبیعی مانند چاه نفت است که تراکم و تجمع
گازهاي داخلی آن، خطر انفجار را به وجود میآورد، در این صورت باید گاز آن را خارج کرد و به آتش داد ولی این آتش را
هرگز با طعمه زیاد نمیتوان سیر کرد. اینکه اجتماع با وسائل مختلف سمعی و بصري زمینه هیجان غریزه را فراهم آورد و آنگاه
بخواهد با ارضاء غریزه دیوانه شده را آرام کند مسیر نخواهد شد. هرگز بدین وسیله نمیتوان آرامش و رضایت ایجاد کرد، بلکه بر
اضطراب و تلاطم و نارضایی غریزه با هزاران عوارض روانی و جنایات ناشی از آن، افزوده میشود. تحریک و تهییج بیحساب
الانسان » : غریزه جنسی عوارض وخیم دیگري نظیر بلوغهاي زودرس و پیري و فرسودگی نیز به همراه دارد. اما اینکه میگویید
منه مطلب صحیح است، ولی نیاز به توضیح دارد. انسان به چیزي حرص میورزد که هم از آن ممنوع شود و « حریص علی ما منع
هم به سوي آن تحریک شود، به اصطلاح تمناي چیزي را در وجود شخصی بیدار کند و آنگاه او را ممنوع سازند، اما اگر امري
اصلا عرضه نشود یا کمتر عرضه شود، حرص و ولع هم نسبت به آن کمتر خواهد بود. فروید که طرفدار سرسخت آزادي غریره
جنسی بود، خود متوجه شد که خطا رفته است، لذا پیشنهاد کرد که باید آن را به مسیر دیگري منحرف کرد و به مسائل علمی و
هنري نظیر نقاشی و غیره منعطف ساخت. در گذشته افراد بیخبر، میگفتند: انحراف جنسی، یعنی هم جنس بازي، فقط در میان
شرقیها رایج است و علتش دسترسی نداشتن به زن بر اثر قیود زیاد و حجاب است، اما طولی نکشید که معلوم شد رواج این عمل
زشت در میان اروپاییها به مراتب بیشتر از شرقیها است. ما انکار نمیکنیم که دسترسی نداشتن به زن موجب انحراف میشود و
باید شرایط ازدواج قانونی را سهل کرد، ولی بدون شک آن مقدار که تبرج و خودنمایی زن در اجتماع و معاشرتهاي آزاد سبب
انحراف جنسی میشود به مراتب بیشتر از آن است که محرومیت و عدم دسترسی سبب میگردد . علاوه بر آنچه تا کنون گفته
شده، پوشش در اسلام براي زن به معنی محرومیت زن و مرد از ارضاء غریزه جنسی نیست که موجب عطش بیشتر و انفجار گردد،
اسلام براي ارضاء غریزه جنسی، موضوع ازدواج را ارائه داده است که با اقدام به موقع و در نظر گرفتن شرایط سهل و آسانی که در
اسلام دارد، دیگر عقده جنسی پدید نمیآید تا عکس العمل بد داشته باشد. بر عکس عدم پوشش در زن مایه تباهی و فساد
میگردد چنانکه میبینیم در کشورهایی که حجاب وجود ندارد، فساد و آلودگیها که از همین رهگذر سرچشمه گرفته است بسیار
وحشتبار و خانمان سوز است، و به مراتب نسبت به کشورهایی که حریم میان زن و مرد را رعایت میکنند، زیادتر است) ----? .(
) ?-------- (تهذیب الاحکام: ج، ? ص) ?. (??? مسأله حجاب: مرتضی مطهري، ص.?? ???
حجاب و رکود فعالیتها
صفحه 38 از 66
از ایرادهایی که به حجاب گرفتهاند این است که حجاب سبب رکود و تعطیل فعالیتهایی است که خلقت در استعداد زن قرار داده
است. زن نیز مانند مرد داراي ذوق، فکر، فهم، هوش و استعداد کار است. این استعدادها را خدا به او داده است و بیهوده نیست و
باید به ثمر برسد. اساساً هر استعداد طبیعی دلیل یک حق طبیعی است. وقتی در آفرینش به یک موجود استعداد و لیاقت کاري داده
شد، این به منزله سند و مدرك است که وي حق دارد استعداد خود را به فعالیت برساند، و منع کردن آن ظلم است. باز داشتن زن
از کوششهایی که آفرینش به او امکان داده است نه تنها ستم به زن است، خیانت به اجتماع نیز میباشد. هر چیزي که سبب
میشود قواي طبیعی و خدادادي انسان معطل و بیاثر بماند به زیان اجتماع است. عامل انسانی بزرگترین سرمایه اجتماع است، زن
نیز انسان است و اجتماع باید از کار و فعالیت این عامل و نیروي تولید او بهرهمند گردد. فلج کردن این عامل و تضییع نیروي نیمی
از افراد اجتماع، هم برخلاف حق طبیعی فردي زن است و هم بر خلاف حق اجتماع و سبب میشود که زن همیشه به صورت سربار
مرد زندگی کند. پاسخ: حجاب اسلامی با حدود و شرایط آن، موجب هدر رفتن نیروي زن و ضایع ساختن استعدادهاي فطري او
نیست. ایراد مذکور بر آن شکلی از حجاب که در میان هنديها یا ایرانیان قدیم یا یهودیان متداول بوده است وارد است. ولی
حجاب در اسلام نمیگوید که باید زن را در خانه محبوس کرد و جلوي بروز استعدادهاي او را گرفت، مبناي حجاب در اسلام
چنانچه گفتیم این است که لذتهاي جنسی باید به محیط خانوادگی و به همسر مشروع اختصاص یابد و محیط اجتماع، مخصوص
کار و فعالیت باشد، به همین جهت، به زن اجازه نمیدهد که وقتی از خانه بیرون میرود زمینه تحریک مردان را فراهم کند و به
مرد هم اجازه نمیدهد که چشم چرانی کند. چنین حجابی نه تنها نیروي کار زن را فلج نمیکند، بلکه موجب تقویت نیروي کار
اجتماع نیز میباشد. اگر مرد تمتعات جنسی را منحصر به همسر قانونی خود کند و تصمیم بگیرد همین که از کنار همسر خود بیرون
آمده و پا به درون اجتماع گذاشت، دیگر درباره این مسایل نیندیشد، قطعاً در این صورت بهتر میتواند فعال باشد تا اینکه همه
فکرش متوجه این و آن باشد. آیا اگر زن ساده و سنگین به دنبال کار خود برود براي اجتماع بهتر است یا آنکه براي یک بیرون
رفتن چند ساعت پاي آینه و میز آرایش وقت خود را تلف کرده و هنگامی هم که بیرون رفت تمام سعیش این باشد که افکار
مردان را متوجه خود سازد و جوانان را که باید مظهر اراده و فعالیت و تصمیم اجتماع باشند به موجوداتی هوسباز و چشم چران و
بیاراده تبدیل کند؟ آنچه اسلام نمیخواهد این است که زن به صورت موجود بیارزشی درآید که کارش فقط مصرف ثروت و
فاسد کردن اخلاق اجتماع، و خراب کردن بنیان خانواده باشد. اسلام با فعالیت واقعی زن در زمینههاي اجتماعی و اقتصادي و
فرهنگی هرگز مخالف نیست. و تاریخ اسلام گواه این مطلب است. اگر دختران در اجتماعات عمومی لباس ساده بپوشند، کفش
ساده به پا کنند با چادر یا با حجاب مناسب به مدرسه و دانشگاه بروند بهتر درس میخوانند یا با بدحجابی و آرایشهاي تند و
تحریکآمیز؟ اصولًا اگر مقاصد جنسی و منظورهاي شهوانی در کار نباشد چه اصراري در بیرون رفتن زن به شکل نامناسب و جلب
توجه کننده است) ?) ----------------------------------------------- (?؟(مساله حجاب، مرتضی مطهري:
ص.?? ??
حجاب و اصل آزادي
از جمله ایرادهایی که بر حجاب گرفتهاند این است که حجاب موجب سلب حق آزادي، که یک حق طبیعی بشري است میگردد و
نوعی توهین به حیثیت انسانی زن به شمار میرود. میگویند: احترام به حیثیت و شرف انسانی، یکی از مواد اعلامیه حقوق بشر
است، هر انسانی شریف و آزاد است، مرد باشد یا زن، سفید باشد یا سیاه، تابع هر کشور یا مذهبی باشد. مجبور ساختن زن به اینکه
حجاب داشته باشد بیاعتنایی به حق آزادي او و اهانت به حیثیت انسانی اوست و به عبارت دیگر، عزت و کرامت انسانی و حق
صفحه 39 از 66
آزادي زن، و هم چنین حکم موافق عقل و شرع ایجاب میکند که این امر از بین برود و هیچکس بدون علّت نباید اسیر و زندانی
گردد، و ظلم به هیچ شکل و به هیچ بهانه نباید واقع شود. پاسخ: فرق است میان زندانی کردن زن در خانه و بین موظف دانستن او
به اینکه وقتی میخواهد با مرد بیگانه مواجه شود پوشیده باشد. در اسلام محبوس ساختن و اسیر کردن زن وجود ندارد. حجاب در
اسلام وظیفهاي است بر عهده زن که در معاشرت و برخورد با مرد باید کیفیت خاصی را در پوشش مراعات کند. این وظیفه نه از
ناحیه مرد بر او تحمیل شده است، نه چیزي است که با حیثیت و کرامت او منافات داشته باشد و یا تجاوز به حقوق طبیعی او که
خداوند برایش خلق کرده است محسوب شود. اگر رعایت پارهاي مصالح اجتماعی، زن یا مرد را مقید سازد که در معاشرت، روش
خاصی را اتخاذ کنند و طوري راه بروند که آرامش دیگران را بر هم نزنند و تعادل اخلاقی را از بین نبرند، چنین مطلبی را نمیتوان
زندانی کردن یا بردگی نامید و آن را منافی حیثیت انسانی و اصل آزادي فرد دانست. در کشورهاي متمدن جهان در حال حاضر
چنین محدودیتهایی براي مرد وجود دارد. اگر مردي برهنه یا در لباس خواب از خانه خارج شود پلیس ممانعت کرده، به عنوان
اینکه این عمل بر خلاف حیثیت اجتماع است او را جلب میکند. هنگامی که مصالح اخلاقی و اجتماعی، افراد اجتماع را ملزم کند
که در معاشرت اسلوب خاصی را رعایت کنند؛ مثلا با لباس کامل بیرون بیایند، چنین چیزي نه بردگی نام دارد و نه زندان، و نه ضد
آزادي و حیثیت انسانی است و نه ظلم و ضد عقل به شمار میرود. بر عکس پوشیده بودن زن، در همان حدودي که اسلام تعیین
کرده است، موجب کرامت و احترام بیشتر اوست؛ زیرا او را از تعرض افراد جلف و فاقد اخلاق مصون میدارد. شرافت زن اقتضا
میکند که هنگامی که از خانه بیرون میرود متین و با وقار باشد، در طرز رفتار و لباس پوشیدنش هیچگونه عمدي که باعث
تحریک و تهییج شود به کار نبرد، عملًا مرد را به سوي خود دعوت نکند، زبان دار لباس نپوشد، زبان دار راه نرود، زبان دار و معنی
دار به سخن خود آهنگ ندهد. آیا حیثیت زن ایجاب میکند که این چنین باشد؟ آیا اگر ساده و آرام بیاید و برود، حواس پرت
کن نباشد و نگاههاي شهوت آلود مردان را به سوي خود جلب نکند، برخلاف مصالح اجتماع یا برخلاف اصل آزادي فرد است؟
آري! اگر کسی بگوید زن را باید در خانه حبس و در را به رویش بست و به هیچ وجه اجازه بیرون رفتن از خانه به او نداد، البته
این با آزادي طبیعی و حیثیت انسانی و حقوق خدادادي زن منافات دارد. چنین چیزي در حجابهاي غیر اسلام بوده ولی در اسلام
نبوده و نیست. اگر از فقها سؤال شود که آیا صرف بیرون رفتن زن از خانه حرام است؟ جواب میدهند: نه. اگر بپرسیم آیا خرید
کردن زن ولو اینکه فروشنده مرد باشد حرام است؟ یعنی نفس عمل خرید و فروش زن اگر طرف معامله مرد باشد حرام است؟
پاسخ میدهند: حرام نیست. آیا شرکت کردن زن در مجالس و اجتماعات ممنوع است؟ باز هم جواب منفی است، چنانکه در
مساجد و مجالس مذهبی و پاي منبرها شرکت میکنند و کسی نگفته است که صرف شرکت زنها در جاهاییکه مرد هم وجود
دارد حرام است. کسی نگفته تحصیل زن، فن آوري و هنرآموزي و بالاخره تکمیل استعدادهایی که خداوند در وجود او نهاده است
حرام است. در این ارتباط تنها دو مسأله وجود دارد؛ یکی اینکه باید پوشیده باشد و بیرون رفتن به صورت خودنمایی و
تحریکآمیز نباشد. و دیگر اینکه مصلحت خانوادگی ایجاب میکند که خارج شدن زن از خانه توأم با جلب رضایت شوهر و
مصلحتاندیشی او باشد. البته مرد هم باید در حدود مصالح خانوادگی نظر بدهد نه بیشتر، ولی در مسائلی که مربوط به مصالح
خانواده نیست دخالت مرد مورد ندارد) ?) -------------- (?.(مسأله حجاب، استاد مطهري: ص.????
فصل هشتم: آثار سازنده حجاب
افزایش احترام و شخصیت زن
به طور کلی اشیایی که در همه جا یافت میشود و دسترسی به آن به آسانی امکان پذیر است از ارزش کمتري برخوردارند. از
صفحه 40 از 66
طرفی بشر همواره اشیاء گرانبها و با ارزش خود را از دسترس دیگران دور نگه داشته و به شیوهاي خاص از آن مراقبت میکند. مثلا
براي طلا و پولها و اسناد معتبر خود صندوقهاي بسیار محکمی را درست کرده تا اشیاء نفیس خود را در آن نگه دارد و از دزدان و
سارقان حفظ کند. دین زیباي اسلام نیز که زن را همچون گوهر گرانبهاي هستی و داراي شخصیت کامل انسانی میداند حجاب را
بهترین وسیله براي حفظ ثبات و شخصیت زن معرفی کرده. اسلام نه تنها زن را یک انسان محترم و با شخصیت میداند، بلکه اکرام
زنان را گرامی نمیدارند مگر انسانهاي » : و احترام او را ملاك کرامت انسانی معرفی میکند چنانکه پیامبر گرامی اسلاممیفرماید
بنابراین اگر زن حجاب نداشته باشد، هرگونه توجهی که به او ).«? ( کریم، و به زنان اهانت نمیکنند مگر انسانهاي پست و بیارزش
بشود جنبه شهوانی دارد. و در نتیجه، ارزشهاي واقعی او هم فراموش میگردد و تبدیل به یک کالاي بیارزش میشود که با از بین
رفتن زیبائیها و طراوت جوانی منقضی و مطرود جامعه خواهد شد. به همین سبب میبینیم در محیطی مثل غرب بیشترین سهم ستم
متعلق به خانمهاست، زیرا تا زمانی که جمال، زیبایی و طراوت جوانی را داراست بدون هیچ ضابطهاي با او ارتباط جنسی برقرار
میکنند و زمانیکه جمال و زیبایی او از دست رفت او را تنهاي تنها وا میگذارند و مانند کالایی که تاریخ مصرفش گذشته مطرود
میشود، این مطرود شدن و منقضی شدن که معلول بیحجابی و بیبند و باریو استفاده فیزیکی و کالایی از زن است، زیانبارترین
مصیبت را براي خود زن فراهم میکند) ?.(حجاب این فرصت را به زنان میدهد که در کمال احترام و عزت نفس و برخورداري از
شخصیت اجتماعی توانمندیها و استعدادهاي خود را مطرح کنند و ارائه نمایند، چرا که اگر حجاب وجود نداشته باشد زنان جسم و
فیزیک خود را به عنوان توانمندي و راهی براي کسب درآمد و جلب نظر دیگران مطرح میکنند و این مسئله باعث میشود که
جنس زن نتواند بعنوان یک شخصیت محترم و ارزشمند در جامعه مطرح گردد و این همان تفاوت نگاه جنسی و نگاه دینی به زن
است. تفاوت دیدگاهها ناشی از اختلافات در جهان بینی است. آن کس که حجاب را ملاك ارزش و سعادت میپندارد. آن را
پاسبان دروغین نمیداند و در مقابل، اگر کسی سعادت را در لذت جسمی بداند، هر گونه مانع این لذت را خرافه به شمار میآورد
و آن را از سر راه بر میدارد. با این وجود، حتی در میان مردمی که سعادت را در لذت جسم میدانند، حفظ گوهر عفت و حیايزن
در بریتانیاي جدید، پدران و » : قابل توجه بوده است و تا جایی که توان داشتند، از آن پاسداري میکردند. ویل دورانت مینویسد
مادران ثروتمند در طول بحران پنج ساله جوانی، دختران خود را در کلبههایی زندانی میکنند و پیرزنانی پاك دامن را به زندان
وي در جاي ).«? ( بانی آنان میگمارند. دختران حق خارج شدن از این کلبهها را ندارند و تنها نزدیکان میتوانند آنها را ببینند
باید چنین فرض کرد که حساسیت جنسی هندوان، آنان را به هرزگی غیر عادي میکشاند. ازدواج در خردسالی، » : دیگر مینویسد
سدي در برابر مناسبات پیش از زناشویی به شمار میرفت. احکام شدید دینی که در تلفیق وفاداري همسر به کار میرفت، موجب
به مردان هشدار میدهد:که سرنوشت زن همیشه )«? ( مانو » . ... میشد تا زنا بسیار دشوارتر و کمتر از اروپا یا آمریکا صورت گیرد
به گمراهی مرد گرایش دارد. پس مرد نباید با نزدیکترین زن فامیل خود در جاي خلوتی تنها بنشیند) ?) ----------- (?.(
از « مانو ???) .?» نهج الفصاحه: ص) ?. (??? حجاب در اندیشه و عمل: ص) ?. (?? تاریخ تمدن: ویل دورانت، ج، ? ص)
رهبران هندواست) ?. (تاریخ تمدن: ج، ? ص???
سلامت جسمی و روانی
الف سلامت جسمی حجاب، زمینههاي فساد را از بین میبرد و از این طریق نقش خود را در سلامت جسمی افراد جامعه ایفا
میکند. اگر در جوامع بشري حجاب و پوشش بانوان رعایت شود به طور قطع بر روابط جنسی زن و مرد ضوابط و قوانینی حاکم
خواهد شد و جوامع با این همه ناهنجاري و چالش روبرو نخواهد شد. دهها میلیون بیماران مقاربتی و میلیاردها دلار بودجه معالجه
آنها و میلیونها کودك بیسرپرست تنها گوشهاي از این چالشها را نشان می دهد که همه و همه در اثر روابط نامشروع به وجود
صفحه 41 از 66
میآید و این روابط نیز عمدتا نشأت گرفته از برهنگی و بدحجابی زنان است. بنابراین از نگاهی عمیق باید حجاب را ضامن سلامتی
افراد جامعه در مقابل بیماریهاي مقاربتی، ایدز، سفلیس و... دانست. ب سلامت روانی در کشورهایی که قانون حجاب رعایت
نمیگردد افزایش روز افزون بیماریهاي روانی به خوبی مشهود است. آمار وحشتناك خودکشیها در غرب نیز نشان دهنده میزان
اختلالات روانیموجود در غرب میباشد. بنابراین به نمایش گذاشتن اندام یا زیباییهاي خویش در جامعه توسط زنان بیقید و بند
نه تنها علامت یک بیماري روانی محسوب میگردد، بلکه بیماريزا بوده و ناراحتیهاي روانیرا در دیگران ایجاد میکند.
بدحجابی ، عشوهگري و طنازي زنان سبب تحریک جوانان که منجر به کوفتگی اعصاب و ایجاد هیجانات بیمار گونه عصبی خواهد
شد و چه بسا این هیجانات سرچشمه امراض روانی در جوانان شود. روانشناسان معتقدند بسیاري از اختلالات فکري و روحی و
روانی زاییده تحریکات مداوم عصبی است، و این تحریکات و هیجانات عصبی منشأ بسیاري از بیماریهاي جسمی و روانی
میشود) ?.(از این رو باید گفت اگر میخواهیم مردم جامعه در کمال سلامت و صحت زندگی کنند و بیماريهاي روحی و روانی
در بین آنها به حداقل برسد چارهاي نداریم جز اینکه با تمام امکانات به ترویج فرهنگ والاي حجاب در جامعه همت بگماریم. --
) ?------------------------------------------- (حجاب دختران: فاطمه قاضی، ص.??
استحکام خانواده
یکی از عوامل مهم استحکام خانواده، رعایت حجاب است. اگر حجاب در جامعه رعایت شد و روابط جنسی به محیط خانواده و در
چارچوب ازدواج محدود گردید. جوانان به ازدواج تمایل بیشتري پیدا میکنند و خانوادههاي تشکیل شده ثبات بیشتري دارد. در
حالی که اگر خودنمایی و آرایش و تحریک و بدحجابی در یک جامعه رواج پیدا کرد و روابط جنسی در غیر محیط خانواده میسر
گشت، اولا: هیچگاه جوانان مسئولیت ازدواج را نخواهند پذیرفت، و به ازدواج تن نمیدهند؛ چرا که بطور خیلی ارزان و بدون
قبول مسئولیت تشکیل خانواده از راههاي حرام ارضاي غریزه میکنند. ثانیا: در یک چنین جامعه بدحجابی خانوادههاي تشکیل شده
نیز دائما در خطر تزلزل و از هم پاشیدگی قرار دارند زیرا خودنمایی و حضور تحریک آمیز زنان و دختران در صحنههاي اجتماعی،
نظر هر مرد متأهل یا مجردي را به خود جلب میکند. اگر بیننده این صحنههاي تحریک آمیز متأهل باشد، با توجه به غریزه تنوع
طلبی و زیاده خواهی که دارد بخشی از توجه خود را متوجه آنان میکند و در نتیجه به همان اندازه، علاقه و گرایش به همسرش را
که همواره با او زندگی میکند، کاهش میدهد. وقتی چشمهاي مردي در محیطهاي مختلف اجتماعی از دیدن زنان و دختران
آرایش کرده و بدحجاب، با پوششهاي نامناسب کامیاب و بهرهمند شود، طبعا علاقه او نسبت به همسرش کم میشود؛ چرا که بخش
عمدهاي از علاقه مرد به همسرش از ناحیه نیازهاي جنسی تأمین میشود که این نیاز را زنان خودنما و بدحجاب در سطح جامعه
بطور نامشروع برآورده میسازند. این کاهش علاقه بسیاري از پیوندهاي زناشویی را با سستی و سردي همراه میکند و مسائل
اخلاقی مختلفی را محقق میکند، به گونه اي که در نوع نگرش مرد به همسرش تأثیر منفی میگذارد. تحقیقات روانشناسان نشان
میدهد بسیاري از کج خلقیها، بهانهگیريها، بیمیلی در همراهی با همسر و... از پیامدهاي جلب توجه مردان به زنان بیحجاب یا
بد حجاب جامعه است و در بعضی موارد کار به جایی میکشد که مرد همسر شرعی و قانونی خود را مزاحم و مانع کامیابیها و
لذتجوییهاي خود در جامعه میانگارد، و به همین خاطر از او متنفر میشود و در مواردي هم کار به منازعه و طلاق میانجامد.
آمار قطعی و مستند نشان میدهد که با افزایش برهنگی و بیحجابی در جامعه، طلاق و از هم گسیختگی زندگی زناشویی به طور
مداوم بالا رفته است. حجاب وسیلهاي براي جلوگیري از این قبیل ناهنجاریها و نابسامانیهایی است که اساس و بنیاد خانواده را
تهدید میکند.
صفحه 42 از 66
آثار سازنده حجاب
باید توجه داشت که تمامی احکام دین اسلام اعم از واجبات و محرمات همه داراي علل و حکمتهاي نافعی براي زندگی بشر است
به عنوان مثال اگر در دین اسلام نماز واجب شده، بخاطر این است که انسان طغیانگر و سرکش نگردد و همیشه خود را نیازمند ذات
حق تعالی بداند و در روز او پنج بار در برابرش کرنش نماید. از این رو باید بگوییم حجاب نیز که یکی از احکام مربوط به بانوان
است، حکمتهایی دارد و آثار مفید و سازندهاي دارد براي فرد و جامعه به دنبال خواهد داشت در این فصل بر آن هستیم که به طور
کوتاه و مختصر به بررسی آثار سازنده این مسأله بپردازیم.
فصل نهم: عوامل تکمیلکننده حجاب
پوشیدگی زینتها از نامحرم
دین مبین اسلام همواره به گرایشهاي فطري انسانها پاسخ مثبت داده و آنها را در مسیري صحیح هدایت نموده است. یکی از
گرایشهاي فطري انسانها به ویژه بانوان، گرایش به زینت و خودآرایی است. قرآن مجید و روایات معصومان علیهمالسلام همواره
سزاوار » : بر علاقه فطري بانوان به زینت آلات و خودآرایی صحه گذاشته است. در روایتی از امام محمد باقر علیهالسلام آمده است
نیست زنی خود را بدون زیور کند. پس دست کم گردنبندي به گردن آویزد، شایسته نیست دست زن بدون خضاب باشد ولو
بدون شک استفاده از زیور آلات باید در محدوده خاص خود باشد. ).«? ( اینکه حنایی را مس کند، اگر چه آن زن پیر باشد
نمایش زینت براي افراد نامحرم، پیآمدهاي عمیقی مانند تحریک جنسی و افزایش مفاسد اخلاقی را به وجود خواهد آورد. از این
رو در آموزههاي دینی درباره استفاده زنان از زینتآلات حد و مرزهایی قرار داده شده است که از آن جمله قرآن مجید میفرماید:
وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْ رِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَی جُیُوبِهِنَّ وَلَایُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ؛ و زنان زینت خود را جز آن چه قهراً ظاهر »
یکی از ).«? ( میشود، آشکار نسازند و باید سینه و گردن خود را به مقنعه بپوشانند و زینت و جمال خود را آشکار نسازند
حکمتهاي این دستور قرآنی این است که چون زنان غالباً مظهر جمال و زیبایی و مردان نیز مظهر شیفتگی و دلدادگی هستند از
این رو آشکار کردن زینتها توسط بانوان، زمینه تحریک شهوت جنسی را ایجاد میکند و این تحریک زمینه ساز بسیاري از
وَلَا یَضْ رِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ؛ آن گونه پاي بر » : گناهان در جامعه به شمار میرود. در آیهاي دیگر آمده است
از این آیه شریفه یک قاعده کلی در مورد حجاب و پوشش استفاده ).«? ( زمین نزنید که خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود
میشود و آن این که پوشش و شیوه رفتار بانوان در سطح جامعه، باید به گونهاي باشد که باعث شهوت انگیزي و تحریک غریزه
جنسی نگردد) ?. (وسائل الشیعه: ج، ?? ص) ?. (??? سوره نور: آیه) ?. (?? همان.
عدم استفاده از پوششهاي اختصاصی
یکی از دستورات موکد دین مبین اسلام این است که مرد و زن نباید از پوششهاي اختصاصی یکدیگر استفاده کنند. در روایت
آمده است که رسول خدا صلیاللهعلیهوآله پیوسته مردان را از شباهت جستن به زنان و نیز زنان را از شباهت جستن به مردان در
لباس نهی میکردند) ?.(بدون شک هر یک از زن و مرد به تناسب وظایفشان، ویژگیها، روحیات و هویت ویژهاي دارند، که در
مباحث روان شناسی زن و مرد به آن پرداخته میشود. روشن است که هر یک از آنها در صورتی میتوانند به وظایف فردي
اجتماعی خود به نحو احسن عمل کنند که هویت جنسی زنانه و مردانه خویش را حفظ نماید، ولی بدون تردید پوشیدن لباسهاي
مختص مردان توسط زنان و پوشیدن لباسهاي مختص زنان توسط مردان باعث میشود که هر یک از آن دو، روحیات و هویت
صفحه 43 از 66
ویژه خود را به تدریج از دست بدهند، به گونهاي که زن داراي احساسات مردانه و مرد نیز بالعکس داراي اخلاق و عواطف زنانه
گردد. معلوم است که این تغییر نقشهاي فطري و غریزي، نظم حاکم بر نظام آفرینش زن و مرد را دچار اختلال میکند. به همین
دلیل زنان و مردان از پوشیدن لباسهاي مختص یکدیگر منع شدهاند) ?. (وسائل الشیعه: ج، ? ص.??
پرهیز از لباسهاي تنگ
غرض اصلی از لباس، پوشش بدن است و چون اندام بانوان به طور طبیعی قسمتهاي برجستهاي دارد، پوشش آنان باید به گونهاي
باشد که قسمتهاي برجسته بدن را بپوشاند تا باعث تحریک جنسی نگردد. طبیعی است که استفاده بانوان از لباس تنگ و چسبان
در بیرون منزل نه تنها قسمتهاي برجسته بدن آنان را نمیپوشاند، که آنها را برجستهتر نیز نشان میدهد، روشن است یکی از آثار
منفی این گونه لباسها، تحریک غریزه جنسی است. افزون بر تحریک جنسی، امروزه زیانآور بودن استفاده از لباس تنگ از نظر
جسمی در علم پزشکی نیز ثابت شده است. براي مثال یکی از ضررهاي جسمی لباسهاي تنگ، این است که اینگونه لباسها عمل
تنفس بدن را با مشکل مواجه میکند و نمیگذارد هواي آزاد به سطح پوست بدن برسد) ?.(البته روشن است که در مورد عوارض
جسمی، تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد. بنابراین باید به منظور در امان ماندن از آسیبهاي مذکور، مردان هم از لباسهاي تنگ
استفاده نکنند) ?. -------- (آئین بهزیستی اسلام: ج، ? ص.??
پرهیز از پوششهاي شفّاف و نازك
بدون شک غرض اصلی از لباس، پوشش بدن است و در متون دینی پوشش بدن بانوان به دلیل ویژگیهاي فیزیکی و ظاهري آنها،
بیشتر از پوشش مردان مورد تاکید قرار گرفته است. تردیدي نیست یکی از عواملی که به پوشش بیشتر بانوان آسیب وارد
میکند، استفاده از لباسهاي شفاف و نازك است؛ زیرا این گونه لباسها، سطح بدن را آشکار و نمایان میگرداند و سبب جلب
توجه مردان و تحریک جنسی آنان خواهد شد. در روایتی آمده است که اسما دختر ابوبکر بر رسول خدا صلیاللهعلیهوآله وارد شد،
در حالی که لباس نازکی بر تن داشت پس پیامبر صلیاللهعلیهوآله از او روي گردانید و فرمود: اي اسما! زن وقتی به سن بلوغ رسید،
شایسته نیست بدن او دیده شود، مگر صورت و دو کف دست) ?.(در برخی از روایات اسلامی پیرامون این موضوع تعبیر
آمده است که گویاي این مطلب میباشد فردي که لباس نازك و شفاف پوشیده است، گرچه در ظاهر )«? ( نساءکاسیات عاریات »
لباس پوشیده، ولی در واقع برهنه است؛ زیرا سطح بدن وي از زیر لباس نازك و شفاف آشکار است و تحریک آمیزي این گونه
لباس نسبت به غریزه جنسی و افزایش احتمال آسیبزایی آن و ابتلا به مفاسد و انحرافات جنسی نیز امري روشن است. البته آشکار
است که تاکید بر عدم استفاده بانوان از لباسهاي شفاف و نازك، به معناي این نیست که مردان میتوانند هر گونه لباس نازك و
شفاف را بپوشند، بلکه به معناي این است که احتمال آسیبزایی این گونه لباسها در مورد بانوان بیشتر است. به هر حال استفاده
از این گونه لباسها در مورد مرد و زن و به خصوص زن بسیار مذموم و ناشایست است و قطعاً به حجاب و پوشش صحیح آنان
ضربه خواهد زد. در حدیثی آمده است: هر فردي که لباس نازك داشته باشد، دینداري او نیز ضعیف میگردد. پس لباس نباید
نازك و شفاف باشد) ?) (?.(صحیح مسلم: ج، ?? ص) ?. (??? المفصل فی احکام المرأه والبیت المسلم فی الشریعه الاسلامیه:
ج، ? ص) ?. (??? مستدرك الوسائل: ج، ? ص.???
فصل دهم: