گروه نرم افزاری آسمان

فصل دوازدهم: چشمچرانی و پیامدهاي آن







پاداش حفظ چشم
شایسته است در پایان این قسمت اندکی از پاداش و آثار حفظ چشم بر اساس روایات اسلامی سخن بگوییم تا دریابیم با حفظ چشم
فرمودند: e نه تنها از خطرهاي بزرگی در امان میمانیم بلکه چه فضیلتهاي با ارزشی را کسب خواهیم نمود: رسول گرامی اسلام
هیچ مرد مسلمانی نیست که نگاهش به زنی بیفتد و چشم خود را پایین اندازد، مگر این که خداوند متعال به او توفیق عبادتی را »
و نیز در روایت دیگري، آن حضرت حفظ چشم را از نگاه به نامحرم، سبب درك . « میدهد که شیرینی آن را در دل خویش بیابد
هر کس نگاهش به زنی بیفتد و چشم خود را به طرف آسمان » : حلاوت ایمان بیان نمودهاند . امام صادق علیه السلام میفرمایند
امیرمؤمنان علیه السلام . « کند یا آن را بر هم نهد، هنوز چشم برهم نزده است که خداوند از حورالعین به ازدواج او در میآورد
هر که نگاههایش پاك باشد، اوصافش » : و نیز میفرمایند . « کسی که چشم خود را پایین اندازد، دلش را آسوده گرداند » : فرمودند
با » : از امیرمؤمنان علیه السلام سوال شد: براي حفظ چشم از گناهان از چه وسیلهاي میتوان کمک گرفت؟ امام فرمود .« نیکو شود
. « در نظر گرفتن قدرت خداوندي که بر نهانیهاي تو آگاه است
زیانهاي چشم چرانی
نگاه (شهوت آلود)، تیري مسموم از تیرهاي شیطان است و چه بسا » : ?حسرت و اندوه طولانی امام صادق علیه السلام میفرمایند
هر فردي که چشم » : امیرمؤمنان علیه السلام نیز در اینباره میفرمایند . « نگاه شهوت آلودي که حسرتی طولانی بر جاي میگذارد
بسا نهال هوسی که از نیم نگاهی » : و نیز میفرمایند . « خود را آزاد بگذارد و به هر چیزي نگاه کند، حزن و اندوهش زیاد میشود
کلام زیباي این دو معصوم را از دو بعد میتوان مورد بررسی قرار داد، اول: اینکه چه بسا افراد چشم چران با دیدن . « کاشته میشود
زنان و دختران زیبا همیشه در حسرت و آرزوي کامجویی از آنان باشند و هیچگاه این امر بر آنان میسر و مقدور نگردد و لذا
حسرت و اندوه همیشگی براي آنها به وجود آید. دوم: اینکه ممکن است آدمهاي چشم چران در مقام مقایسه زنان خود با زنان و
دختران کوچه و بازار برآیند و همیشه در این قیاس همسران خود را ناقص و زشت ببینند و از انتخاب همسر خود براي زندگی
پشیمان و محزون گردند غافل از اینکه اگر با آنها هم ازدواج کند باز هم زنانی زیباتر از آنان یافت خواهد شد. داستان: مرد در
بستر مرگ افتاده بود و ثانیههاي آخر عمر را میگذراند. به سختی نفس میکشید، دست و پایش از ترس و وحشت میلرزید،
رنگش زرد گشته بود، مثل اینکه خون در رگهایش منجمد شده بود دوستانش که این حال رقت بار را از او دیدند و دریافتند که
مرگش حتمی است، شهادتین را به او تلقین میکردند و میگفتند: بگو اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا رسول الله؛ ولی او
صفحه 54 از 66
باصدایی آرام و شکسته میگفت: کجاست آن زن زیبایی که سراغ حمام را میگرفت! دوباره شانههایش را تکان میدادند که
شاید متوجه شود و شهادتین را بر زبان جاري کند ولی مثل اینکه در عالم حسرت و اندوه غوطه ور بود و مرتب میگفت: کجاست
آن زن زیبایی که سراغ حمام را میگرفت! اصلا نمیتوانست شهادتین را بگوید و با همان حال اسفناك در اوج حسرت و اندوه از
دنیا رفت. بعد از مرگش این سؤال برایم باقی ماند که: این چه جملاتی بود که به جاي شهادتین می گفت، تا اینکه روزي این
مسأله را از یکی از دوستان صمیمیاش پرسیدم، گفت: راستش را بخواهی وقتی اکبر آقا جوان بود و سرشار از شور جوانی؛ به
چشم چرانی و نظربازي عادت کرده بود.از قضا روزي که بر سر کوچه ایستاده بود و مردم کوچه و بازار را دید میزد زن زیبا و
عفیفی که به دنبال حمام میگشت و راه را گم کرده بود به طرف او میرود و از او میپرسد: ببخشید آقا! میشود راه حمام زنانه را
به من نشان دهید. اکبر آقا نگاهی به زن جوان میکند و دلش به شدت میلرزد و با تمام وجود شیفته او میشود؛ چرا که آن زن،
زیباترین زنی بود که تا به حال دیده بود. اکبر آقا هم فوراً در نیمه باز خانه خودش را به عنوان حمام به آن زن نشان میدهد. زن در
کمال سادگی، داخل خانه میشود، اکبر آقا هم بلافاصله وارد خانه میشود و در را میبندد. زن بیچاره که دیگر هیچ راه فراري
براي خود نمیبیند و خودش را در چنگال اکبر اسیر میبیند، میگوید: حقیقت این است که منم بدم نمیآید ساعتی را با شما باشم
ولی من هم کثیفم و هم گرسنه بهتر است شما مقداري غذا تهیه کنید و من هم به حمام بروم و خودم را براي شما مهیا شما کنم،
اکبر آقا که تمایل و اشتیاق زن را میبیند اجازه میدهد زن به حمام برود. اما دیگر هرچه انتظار میکشد زن بر نمیگردد. بعدها
اکبر آقا میگفت سالیان درازي است که بر سر کوچه مینشینم و انتظار آن زن زیبا را میکشم و از اعماق دل، حسرت و افسوس
میخورم که چرا او را از دست دادم. آري! همین افسوس و اندوه طولانی بود که موقع مرگ، گریبان او را گرفته بود و
نمیگذاشت شهادتین را بگوید ? . انحراف و هلاکت: خداوند متعال در حدیثی قدسی درباره چشم چرانی میفرمایند: نگاه اول
(تصادفی) مال توست ولی نگاه دوم به ضرر و زیان توست و نگاه سوم باعث انحراف و هلاکت تو است ? . غرق شدن در فتنه امام
صادق علیه السلام میفرمایند: نگاه بعد از نگاه، شهوت و میل جنسی را در دل میرویاند و همین براي غرق شدن صاحبش در فتنه
کافی است . در این روایت امام، فساد جنسی را معلول نگاههاي مکرر همراه با شهوت و چشم چرانی معرفی میفرمایند. در این باره
امیرمؤمنان علیه السلام نیز میفرمایند: نگاه حرام راهنماي فتنههاست داستان: تابستان سال گذشته بود که به شمال رفته بودیم و من
مثل هزاران دختر دیگر بیخیال و چموش به دنبال چشمانی میگشتم که با محبت و عاشقانه نگاهم کند، به هر پسر جوانی چشم
میدوختم و به دقت براندازش میکردم. سرانجام در یک مهمانی بر سر سفره، جوانی نظرم را جلب کرد، من دائما به او نگاه
میکردم و او هم مات و مبهوت به من خیره شده بود، با یک لبخند رضایت بخش از طرف من آشنایی ما شروع شد. چند روزي
بیشتر از آشنایی و دوستی ما نگذشته بود که سامان به گونهاي باور نکردنی با چرب زبانیهاي زیرکانه اعتماد و اطمینان مرا جلب
کرد، و من در کنار او احساس آرامش و خوشبختی میکردم وقتی با هم بودیم از همه چیز و همه کس صحبت میکردیم و من
بیخبر از همه جا، دور نماي یک زندگی زیبا را در کنار او، در ذهنم مجسّم میکردم. مدتی بود که در اثر خیالبافیهاي دخترانه کم
خواب شده بودم و شبها تا دیر وقت با رؤیاي یک زندگی شیرین در کنار سامان نمیخوابیدم. بعد از ظهر یک روز گرم که با
سامان قدم میزدیم، از بیخوابیها و رؤیا بافیهایم با او حرف زدم، او هم با مهربانی و دقت گوش میکرد. وقتی حرفم تمام شد، چند
عدد قرص از جیبش بیرون آورد و گفت: من هم گاهی دچار بیخوابی میشوم، اما این قرصها نجاتم میدهد! و چند عدد قرص به
من داد و از هم خداحافظی کردیم. شب که شد دوباره بیخوابی به سراغم آمد و من یکی از قرصها را خوردم که این آغاز اعتیاد
من بود. بعد از آنکه به تهران برگشتیم، دوستی من و سامان ادامه یافت، دیگر به قرصهایی که از او میگرفتم عادت کرده بودم و
بدون آنها، همه وجودم درد میگرفت. یک شب که در خیابان قدم میزدیم من از او چند عدد قرص خواستم او مرا به خانه
خودشان دعوت کرد تا در آنجا قرصها را به من بدهد. من هم بی خبر از همه جا به خانه آنها رفتم و آن شب با نیرنگهاي سامان و
صفحه 55 از 66
اعتماد و نفهمی من، دامنم نیز آلوده شد. بعد از آن من یک معتاد شده بودم کم کم با راهنماییهاي سامان به هروئین روي آوردم
دیگر تمام فکر و ذهنم تهیه مواد شده بود و هیچ چیز جز هرئین برایم مهم نبود کم کم براي تهیه مواد به خودفروشی و هرزگی
روي آوردم. حالا دیگر یک هروئینی کثیف و آلوده دامن هستم که نه در خانه جا دارم و نه در اجتماع. به خدا از خودم و زندگی
نکبت بارم خسته شدهام، وقتی کتاب سوخته زندگیم را ورق میزنم میبینم خودم مقصر بودم؛ چرا که اگر جلوي چشمانم را
میگرفتم، هیچ وقت اسیر گرگ انسان نمایی چون سامان و چنگالهاي خانمان سوز اعتیاد نمیشدم ? . فساد جنسی امام رضا علیه
السلام میفرماید: نگاه کردن به موهاي زنان شوهردار و غیر آنها (از دختران و زنان بدون شوهر) حرام شده است؛ به دلیل این که
این گونه نگاهها، باعث تحریک جنسی مردان میگردد، و تهییج و تحریک، باعث فساد جنسی و انجام کارهاي حرام و ناشایست
از نگاه کردن » : میشود ? . رویش فسق و دوري از مسیر هدایت نقل شده است که حضرت عیسی علیه السلام به حواریین فرمودند
در . « به دختران اجتناب کنید، زیرا این نگاه، بذر شهوت و تمایلات جنسی است و باعث رویش فسق (در وجود انسان) میشود
به گناه و ترك دستورات خدا و انحراف از مسیر حق معنا گردیده است. چه بسا انسان با چشم چرانی ونگاه به « فسق » لسان العرب
زنان و دختران آنچنان اسیر و پایبند شهوت شود که از دین خدا و مسیر هدایت خارج گردد و تمام فکر و ذکرش ارضاي غریزه
جنسی شود. داستان: حدود سی سال بود که بالاي مناره مسجد محله میرفت و اذان میگفت، همه اهالی به صداي او عادت کرده
بودند و با بانگ الله اکبر او، سحرها از خواب بیدار میشدند، و به نماز میایستادند. او که جوانی خود را در خادمی مسجد سپري
کرده بود انسانی محترم و آبرومند بود مردم نیز با کمکهایشان زندگی یک نفره او را تأمین میکردند. او هم مردي قانع و
خویشتندار بود و همه کارهاي مسجد را انجام میداد. دو سه روزي بود که خیلی با کسی صحبت نمیکرد و دائما در فکر فرو رفته
بود، اذان را به موقع نمیگفت، مثل اینکه مسأله مهمی ذهنش را مشغول کرده بود. من که با او رابطه خوبی داشتم یک روز بعد از
نماز ظهر و عصر کنارش نشستم و گفتم: حاجی! چیزي شده؟ خیلی تو فکري، میتوانم کاري برایت انجام دهم. گفت: چه بگویم
راستش را بخواهی چند روزي است که اسیر دل شدهام و میخواهم ازدواج کنم. من که تا حالا از این حرفها از او نشنیده بودم
بلافاصله گفتم: این که خیلی خوب است. دیگر از تنهایی هم در میآیی و به زندگیات سر و سامانی میدهی. آهی کشید و
گفت: آخر میدانی داستان من چیست؟؟ در این چهل سال عمر عاشق و دلباخته نشدم و اصلا به فکر ازدواج نبودم اما حالا که
عاشق شدهام، فریفته یک دختر مجوسی گشتهام!! گفتم: حاجی! دست بردار چیزي که زیاد است دختر نجیب و مسلمان، حالا چرا
عاشق دختر مجوسی شدي؟! گفت: خدا را گواه میگیرم که سی سال اذان گفتم ولی از بالاي مناره مسجد خانههاي اطراف را نگاه
نکردم ولی چند روز پیش که براي گفتن اذان ظهر به بالاي مناره مسجد رفته بودم با خودم گفتم براي یک بار هم که شده به
خانههاي اطراف مسجد نگاهی بکنم. ناگهان داخل حیاط یکی از خانهها چشمم به دختري زیبا افتاد که مشغول استحمام بود، دیدن
آن زن همان و عاشق شدن من همان، از آن روز به بعد نمیدانم چگونه نماز میخوانم همیشه و همه جا تصویر زیباي آن دختر در
مقابل چشمانم بود، تا اینکه به فکر افتادم بروم و از او خواستگاري کنم، همه مصیبتها وقتی شروع شد که پدر آن دختر گفت: ما
مجوسی هستیم و اگر بخواهی دخترمان را به تو بدهیم باید تو هم مجوسی بشوي! همین که این مطلب را شنیدم گفتم: حاجی تو
میخواهی چه کار کنی؟! گفت: هر چقدر با خودم فکر کردم و خواستم فکر آن دختر را از دلم بیرون کنم نتوانستم، دوباره به در
خانه آنها رفتم هر چقدر التماس کردم که شرط مجوسی شدن من را بردارند و از آن صرفنظر کنند، قبول نکردند که نکردند. حال،
به این نتیجه رسیدهام که به ظاهر از دین اسلام دست بردارم و به آداب آنها، دختر را به عقد خودم در آورم، آنگاه دوباره مسلمان
بشوم و از این کار توبه کنم. گفتم: دست بردار! اینها نقشههاي شیطان است مبادا دین و ایمانت را به خاطر آن دختر از دست
بدهی... یک هفتهاي بود که من در مسافرت بودم وقتی برگشتم به صحنه عجیبی برخوردم دیدم اعلامیه مجلس ترحیم مؤذن به
دیوار مسجد است، دیگر توان حرکت نداشتم از کاسب محله که دکانش مقابل مسجد بود پرسیدم: چی شده؟! مؤذن چطور مرد؟
صفحه 56 از 66
گفت: مگر خبر نداري؟! گفتم: نه! من یک هفته نبودم و از همه جا بیخبرم؟ گفت: حدود شش روز پیش مؤذن با یک دختر
مجوسی ازدواج کرد و در شب عروسی که میخواست به وصال دختر برسد سکته کرد و مرد و الان هم سه روز است که از تدفین
او میگذرد!! آهی کشیدم و با خودم گفتم: خدایا به تو پناه میبرم که چگونه انسان با یک نگاه همه دینش را از دست میدهد ؟!
چشم چرانی و پیامدهاي آن
یکی از ساده ترین راههاي ارتباط با دیگران نگاه کردن است؛ زیرا حواس دیگر انسان هر کدام در جاي خود ساکنند و تا چیزي به
آنها نرسد در طلب آن بر نمیآیند و گرفتار آن نمیشوند، ولی چشم از دور و نزدیک همه چیز را صید میکند و شعاعش همه
اطراف را، تا آنجا که مجال دید است در بر میگیرد. بزرگان دین گفتهاند که ساده ترین راه نفوذ شیطان در وجود انسان و تسخیر
قلب او نگاه کردن است. بر اساس تحقیقات انجام شده درباره انحراف جنسی جوانان، یکی از مهمترین و قويترین محرکهاي غریزه
جنسی، نگاههاي شهوت انگیز است که در این میان چشم، نقش اصلی را ایفا میکند. اگرچه مناظر شهوت انگیز مصادیق متعدد و
فراوانی دارند و دیدن بدن نامحرم، دیدن انواع عکسها، فیلمهاي ویدیویی، سینمایی، سی ديها، ماهواره و اینترنت و غیره را در بر
میگیرد. اما به لحاظ اینکه مردان بیشتر از زنان نسبت به مناظر شهوتانگیز حساس هستند بنابراین بطور کلی چشم، دروازه ورود
تصورات و اندیشهها به وجود انسان است، در اکثر موارد ما ابتدا چیزي را میبینیم و سپس درباره آن میاندیشیم و در ذهن آن را
پردازش می کنیم، لذا نگاه، مواد اولیه و مصالح لازم تصورات و تخیلات را فراهم میکند. از این رو اگر نگاه، شهوانی و نامشروع
باشد، زمینه ساز افکار خطرناك و دردهاي روحی و روانی خواهد بود بر اساس تحقیقات، بیشتر موارد خود ارضایی و روابط
نامشروع از نگاههاي حرام آغاز شده است، افرادي که چشمهاي هرزه دارند، همیشه دستخوش رنجهاي روحی و دردهاي درونی
بیشماري میشوند که جملگی محصول نگاههاي نامشروع و نظربازیهاي آنهاست . چشم چرانی که خود در واقع نوعی از
انحرافهاي اخلاقی و جنسی است، به تعبیر روایات اسلامی یک نوع زنا محسوب میشود. چشم چرانی افزون بر تأثیرات روحی و
روانی فراوان که مهمترین آنها به تعبیر روایات حسرت، اندوه و گرفتاري در دام فساد و فحشا است داراي عوارض مادي و منشاء
بیماريهاي جسمی زیادي نیز میباشد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: دشواري تنفس، درد اطراف قلب، ضعف و خستگی
عمومی و دائمی بدن، تپش قلب و... در متون دین اسلام نیز به طور گسترده به زیانهاي چشم چرانی و همچنین اهمیت و پاداش
کنترل چشم از نگاههاي حرام پرداخته شده است که ما در این مجال کوتاه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
فصل سیزدهم: پارهاي از احکام حجاب
خودنمایی
خودنمایی کردن به منظور به گناه انداختن دیگري حرام است. به طور مثال: اگر خانمی به گونهاي خودنمایی کند که نگاه مرد
نامحرم به او جلب شود و مورد توجه او قرار گیرد، حرام است. مثلًا، لبخند زدن و خندیدنهاي بلند، شوخی کردنهاي بیمورد، راه
رفتنهاي خاص.
اختلاط
اختلاط زن و مرد نامحرم مکروه است مگر آن که پیرمرد یا پیرزن باشند. توضیح: این کراهت در صورتی است که در مجلس هیچ
وجه حرامی نباشد و الا اختلاط حرام است. مثلاً اگر در مجلسی زنان حجاب کامل نداشته باشند و یا زینت کرده باشند و یا
صفحه 57 از 66
تماسهاي بین زن و مرد به صورت حرام واقع شود، اختلاط حرام خواهد بود.
صحبت کردن
?مردها میتوانند با زن نامحرم صحبت کنند به شرط آنکه: به قصد لذت و ریبه نباشد. با این صحبت کردن به گناه گرفتار
نشوند ?. خانمها میتوانند با مرد نامحرم صحبت کنند به شرط آنکه: به قصد لذت و ریبه نباشد. صداي خود را نرم و لطیف
نکنند. خوف افتادن در فتنه و مفسده نباشد.
نگاه به تصویر
?اگر نامحرم در عکس، حجاب کامل را رعایت نکرده است در این صورت اگر مرد آن زن را میشناسد نمیتواند به عکس او
نگاه کند و اگر او را نمیشناسد میتواند به عکس نامحرم نگاه کند مشروط به آنکه به قصد لذت و ریبه نباشد ?. نگاه کردن به
هر عکسی به قصد لذت حرام است به استثناي عکس همسر ?. فیلمی که به طور مستقیم پخش میشود حکم زنده را دارد و اگر به
طور غیر مستقیم پخش میشود حکم عکس را دارد. توضیح: اگر فیلمی به طور مستقیم پخش شود احکام نگاه به آن فیلم همان
احکام نگاه به انسان زنده را دارد لذا مردان نمیتوانند به غیر از وجه و کفین زنان نامحرم (آن هم بدون قصد لذت و ریبه) نگاه
کنند و همچنین خانمها نمیتوانند به بدن مردان که در فیلمهاي ورزشی یا غیر آن به طور مستقیم پخش میشود نگاه کنند. همچنین
اگر فیلم به صورت غیر مستقیم پخش میشود، نگاه کردن به زنان و مردان آن فیلم حکم نگاه کردن به عکس را دارد)?.(
نگاه
?نگاه کردن زنها به بدن مرد نامحرم (به استثناء وجه و کفین و مقداري که به طور عادت توسط مردان پوشیده نمیشود) حرام
است ?. نگاه کردن به بازو یا سینه یا جاهاي دیگر از بدن مرد نامحرمی که لباس نامناسب پوشیده مانند آنکه لباس آستین کوتاه
پوشیده باشد و یا یقه خود را باز گذاشته یا لباس نازك و بدن نما پوشیده و... حتی اگر بدون قصد لذت و ریبه باشد، حرام است.
?اگر خانمی بداند نامحرمی با قصد لذت و ریبه به دست و صورت او نگاه میکند اگرچه صورت و دستهاي او زینت نداشته
باشد، باید این دو موضع را از نامحرم بپوشاند.
لباس مختص
?پوشیدن لباس مختص به مردان براي زنان و پوشیدن لباس مختص به زنان براي مردان بنابر احتیاط واجب جایز نیست ?. مراد از
لباس مختص هر چیزي است که بدان لباس صدق کند چه بعد از پوشیدن دیده شود مانند چادر، دامن، مقنعه و یا جوراب ساقه بلند
براي مردان و یا کت و شلوار، کفش مردانه و... براي خانمها، و خواه بعد از پوشیدن دیده نشود مانند لباس زیر مردانه براي خانمها
و یا لباس زیر زنانه براي مردان ?. پوشیدن لباس مختص حرام است چه در خلوت باشد و کسی انسان را نبیند و چه در اجتماع باشد
و در این صورت مرد باشد یا زن، محرم باشد یا نامحرم فرقی در حرمت ندارد ?. نام زنانه یا مردانه بودن لباس آن را لباس مختص
نمیکند بلکه استعمال آن فقط توسط مردان یا فقط توسط زنان آن را لباس مختص میکند.
لباس مهیج
?پوشیدن لباسی که عرفا مهیج است و جلب توجه نامحرم میکند حرام است چه براي زن و چه براي مرد ?. مهیج بودن لباس
صفحه 58 از 66
ممکن است به خاطر رنگ آن باشد یا مدل آن یا جنس لباس و یا هر چیز دیگر؛ لذا گاهی روسري، مانتو، کفش و.... ممکن است
به گونهاي باشد که جلب توجه نامحرم کند و مهیج باشد در این صورت پوشیدن آن جایز نیست.
زینت
?مراد از زینت هر چیزي است که عرفا زینت محسوب شود و مردم به آن زینت بگویند ?. خانمها میتوانند همان قسمتی از
صورت یا دست را که زینت کردهاند بپوشانند و پوشیدن بقیه صورت واجب نیست ?. بنابر احتیاط واجب خانمها باید موهاي
مصنوعی که به موي خود وصل کرده باشند یا کلاه گیس به سر گذاشته باشند را بپوشانند اگرچه موي وصل شده موي مرد یا زن
باشد.
پوشش زن
?بر زنان واجب است تمام بدن خود را به استثناي وجه و کفین (صورت و دو دست از سرانگشتان تا مچ) از نامحرم بپوشانند. وجه
و کفین را به دو شرط میتوانند نپوشانند: الف) وجه و کفین زینت نداشته باشند. ب) کسی به قصد لذت و ریبه (خوف در فساد
افتادن) به وجه کفین آنها نگاه نکند ?. نمایان بودن زیر چانه، گردن، گوش، سینه و دستها(بازو و ساعد) براي زنها جایز نیست و
باید این مواضع را از نامحرم بپوشانند ?. جورابهاي نازك که از زیر آن بدن نمایان باشد حکم پوشش را ندارد و خانمها باید از
پوشیدن اینگونه جورابها در مقابل نامحرم اجتناب کنند ?. پوشیدن لباس در رنگهاي زننده و جلب توجه کننده در محیطهایی که
نامحرم هست مانند دانشگاه و بازار و... به فرض مهیج بودن حرام است.
فصل چهاردهم: پندهایی به جوانان
راهکارهاي پیشنهادي
مسلم است که تهاجم فرهنگی دشمن، همواره در حال گسترش است. اگر اقدام شایستهاي صورت نگیرد، قطعاً این غده سرطانی به
تمام پیکره ایران اسلامی سرایت میکند و این دود سیاه که از شعلههاي آتش خانمانسوز فرهنگ غرب برخاسته به همه جا
گسترش مییابد و با سایه شوم خود، مانع از تجلی فرهنگ اسلامی خواهد شد؛ لذا همان گونه که هنگام تهاجم نظامی، خود را
آماده دفاع و فداکاري میکنیم، در جبهه فرهنگی هم باید با تمام امکانات به دفاع از فرهنگ اسلامی و دفع فرهنگ دشمن
بپردازیم، وگرنه سنگرها را یکی بعد از دیگري از دست خواهیم داد و زمانی به خود میآییم که کار از کار گذشته است. از این رو
در این قسمت به بعضی از راهکارهاي مفید براي بهبود وضعیت فرهنگی جوانان اشاره میکنیم ?: تألیف کتابهاي مفید تألیف
کتابهاي مفید و مورد احتیاج جوانان با نظر به مسائل روز و سبک نوین، میتواند کارآمد و سازنده باشد، همان گونه که مرحوم
شهید مطهري رحمهالله در جبهه فرهنگی براي دفاع از فرهنگ اصیل اسلامی به چنین کاري دست زدند. زمانی که اسلام را مخالف
حقوق زن میدانستند و بر مسائلی مانند مهر، ازدواج موقت، حق طلاق، تعدد زوجات و... اشکال میکردند و آن را هماهنگ با
را نوشتند. آن گاه که عدهاي براي رسیدن به اهداف حیوانی « نظام حقوق زن در اسلام » متقضیات زمان نمیدانستند. ایشان کتاب
مسأله » خویش، حجاب را مانع آزادي و فعالیت زن میدانستند و جاهلان، منکر ضرورت حجاب از نظر قرآن میشدند، ایشان کتاب
را تألیف کردند. زمانی که عدهاي از روشنفکران مسلمان، در تبیین جهان بینی اسلامی، تحت تأثیر بعضی مکاتب، راه « حجاب
اصول » ،« عدل الهی » را به رشته تحریر درآوردند. همچنین کتابهاي « مقدمهاي بر جهان بینی اسلامی » افراط پیمودند، ایشان کتاب
صفحه 59 از 66
و ... را ایشان در دفاع از فرهنگ اسلامی در مقابل تهاجمهاي فرهنگی به نگارش درآوردند. پس یکی از « فلسفه و روش رئالیسم
راههاي ارشاد و راهنمایی قشر جوان، تألیف کتابها و مقالات سازنده و مفید است ?. نظارت عمومی دومین راه براي هدایت و
نامیده است. قطعاً اگر جامعهاي در برابر منکرها و « امر به معروف و نهی از منکر » ارشاد جوانان، نظارت عمومی است، که دین آن را
ترویج فرهنگ بیگانه حساس باشد و با مشاهده نابسامانیها تذکرهاي لازم را به افراد ناآگاه بدهد میتواند نقش بسیار مهمی در
دفع تهاجمهاي فرهنگی داشته باشد. البته این کار، چون که از اهمیت بسزایی برخوردار است، کسانی که امر به معروف یا نهی از
منکر میکنند، باید صد در صد با سعه صدر و خوش اخلاقی به چنین کاري بپردازند. قرآن کریم عزت و شرافت مسلمانان را در
کُنتُمْ خَیْرَ أُمَّهٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّهِ؛ شما بهترین » : گرو سه اصل میداند و میفرماید
امر به ).«? ( امتی بودید که به سود انسانها آفریده شدهاید؛ زیرا امر به معروف و نهی از زشتیها میکنید و ایمان به خدا دارید
نیکیها و نهی از زشتیها به اندازهاي مهم و اساسی است که میتوان گفت: تمام انبیاي الهی براي اجراي این دو اصل مبعوث
شدهاند، زیرا همه پیامبران مردم را به توحید، خداپرستی، تقوا، عدالت و احسان دعوت میکردند (امر به معروف) و مردم را از
شرك، بت پرستی، خودپرستی، فساد، ظلم بر حذر میداشتند (نهی از منکر). لذا اگر جامعهاي از این دو اصل سرنوشت ساز دست
کشید، موج فساد، جامعه آنها را در بر میگیرد و در لجنزار بدبختی فرو میبرد ?. تشکیل جلسات مذهبی تشکیل جلسات مذهبی
در مساجد، پایگاههاي مقاومت و تکایا و آشنا کردن جوانان با قرآن، معارف اسلامی، تاریخ انبیا و امامان و نیز برگزاري مجالس
سوگواري و میلاد، سخنرانی و خطابههاي مذهبی، بیان تفسیر و معانی قرآن، اعتقادها و جهان بینیها، میتواند عامل مهمی در رشد
فرهنگی جوانان به حساب آید؛ زیرا عامل گرایش بسیاري از جوانان به آداب و فرهنگ غربی و بیگانه، نداشتن آشنایی با تعلیمات
مذهبی و فرهنگ اصیل اسلامی است. اگر تعلیمات و معارف اسلامی با نظر به نیازمنديهاي زمان و مسائل مورد نیاز جوانان با
سبک زیبا و دلپذیر و استدلالی تدریس شود و گاهی به صورت سؤالها و مسابقههاي فرهنگی مذهبی طرح و بیان شود، قطعاً
نقش مهمی در گرایش جوانان به ارزشهاي اسلامی و فاصله گرفتن آنان از ارزشهاي غربی دارد ?. استفاده از فیلم و تئاتر از
دیگر راههاي رشد و تعالی فرهنگی قشر جوان، استفاده از هنر مخصوصاً فیلم و تئاتر است. هنر همان گونه که میتواند در خدمت
فرهنگ بیگانه و عامل انحطاط جوانان باشد، میتواند در مسیر الهی و در خدمت نسل جوان قرار گیرد. از این رو ما از هنرمندان
عزیز میخواهیم سعی کنند فیلمهایی بسازند که جنبه مذهبی، اخلاقی، ارزشی و فرهنگی داشته باشد و روح تعهد در انسانها به
چشم بخورد؛ زیرا بسیاري از جریانهایی که در کتابهاست اگر جنبه تصویري و تجسمی به خود گیرد، قطعاً تأثیر آن در نسل
جوان بیشتر و عمیقتر خواهد بود و هرگز از صفحه ذهنشان پاك نخواهد شد و تجربه، این واقعیت را ثابت کرده است؛ بنابراین بر
هنرمندان متعهد کشورمان فرض است که در این موقعیت حساس از هنر خویش استفاده نمایند و آن را در خدمت ارزشها و مبارزه
با تهاجم فرهنگی به کار گیرند. با فیلم و تئاتر میتوان تاریخ اسلام و زندگانی پیشوایان مذهبی و تاریخ شخصیتهاي انقلابی و
جانبازي شهدا و رزمندگان و الگوهاي برجسته دینی را به نمایش درآورد و نسل جوان را با فرهنگ خودي آشنا ساخت ?. توجه
بیشتر به مسجد و نماز از آن جا که نماز نقش بسیار مهمی در دوري انسان از فساد و تباهی دارد، میتواند یکی از راههاي کارآمد
براي جلوگیري از انحراف نسل جوان به حساب آید. قطعاً اگر جوانان ما با مسجد و نماز انس بگیرند و لذت ارتباط با خدا را درك
کنند، هیچگاه حاضر نمیشوند خود را به لذتهاي حرام آلوده نمایند. نماز انسان را میسازد، روح را تزکیه میکند، زشتی منکرها
را آن گونه که هست به آدمی نشان میدهد، موجب ریزش باران رحمت و هدایت بر سرزمین روح میگردد، آدمی را از فساد و
ان الصلوه تنهی عن » : زشتیها باز میدارد، نقشههاي شیطان را نقش برآب میکند و انسان را بر هواهاي نفسانی مسلط مینماید
از این رو جوانان عزیز باید سعی کنند ارتباط خود را با ).«? ( الفحشاء و المنکر؛ همانا نماز انسان را از فحشا و زشتیها باز میدارد
مسجد و نماز قطع نکنند و تلاش نمایند نماز را به موقع بخوانند تا لذت ذکر الهی و ارتباط با مبدأ هستی که قابل مقایسه با هیچ
صفحه 60 از 66
لذتی نیست، درك کنند و دست اندرکاران امور فرهنگی کشور باید زمینه ارتباط جوانان را با مسجد و نماز فراهم کنند تا از آسیب
تهاجم فرهنگی در امان بمانند؛ زیرا دشمنان، هنگامی به تهاجم فرهنگی خود امیدوار هستند که بدانند جوانان یک کشور از مسجد،
نماز و معنویت فاصله گرفتهاند) ?. ---------------------------------------------- (سوره آل عمران: آیه.???
) ?(سوره عنکبوت: آیه.??
پرهیز از مد و مدگرایی
ترویج مد و مدگرایی از جمله نمونههاي بارز تهاجم فرهنگی در بین جوانان است. گرچه طبع انسان، تنوع طلب و نوگراست. اما
حالت تنوع طلبی و نوگرایی در حد معقول، فطري و طبیعی است و به خوبی روشن است بین توجه به زیبایی و تنوع در حد معقول
آن با غرق شدن در مدگرایی و هر روز به نوعی لباس پوشیدن و به گونهاي خاص سخن گفتن، بسیار تفاوت است؛ زیرا مشوقان
مدگرایی ، نه تنها با لباس بلکه با نحوه سخن گفتن، به کار بردن اصطلاحات، چگونه برخورد نمودن، کیفیت غذا خوردن،
چگونگی برگزاري مراسمها و... سعی میکنند مدهاي غربی را در میان جوانان ما ترویج دهند، گرچه آراستن ظاهر و لباس
پوشیدن در این میان نقش بسزایی دارد. بدون شک کسانی که با سوء استفاده از اصل تنوع طلبی، ترویج مد مینمایند، در فکر
رایج کردن فرهنگ غرب و سودجوییهاي خودشان هستند. سرمایهداران بزرگ براي این که چرخ کارخانههایشان از حرکت باز
نایستد و ثروتهاي کلانی بدست آورند در اشاعه مدهاي جدید میکوشند و گاه این تبلیغ حتی طبقه متوسط یا ضعیف جامعه را
چنان تحت تأثیر قرار میدهد که سعی میکنند، با قرض هم که شده، خود را از قافله مدگرایان عقب نیندازند. مهاجمان فرهنگی و
سودجویان، سعی دارند به هر صورت که امکان دارد کالاهاي خود را به فروش رسانند، مخصوصاً براي رسیدن به این هدف از
زنان سوء استفاده میکنند؛ آنان با تولید انواع لوازم آرایش، سعی میکنند زنان ما را در مسیر دنیاي غرب قرار دهند و در این میان
با استفاده از اهرمهایی مانند آزادي زن، زیبایی زن، حقوق زن و... کار خود را مشروع جلوه میدهند. بدون شک، کسانی تابع مد و
مدگرایی میشوند که به عقده حقارت دچار شده باشند و از درون، پوچ و فاقد شخصیت علمی، معنوي و اجتماعی باشند و با
مدگرایی بخواهند براي خود شخصیتی کسب کنند و توجه دیگران را به خود جلب نمایند و خود را به نحوي نشان دهند؛ پس توجه
به مدگرایی و افراط در تنوع، ریشه در فطرت آدمی ندارد، بلکه ناشی از عقده حقارت و نداشتن شخصیت انسانی است. از این رو
به جوانان توصیه میکنیم ضمن استفاده معقول از زیباییها و تنوعها در این راه، مسیر افراط و زیاده روي را طی نکرده و به فرهنگ
آدم غرب زده پا » : غرب بیتوجه باشند؛ زیرا در غیر این صورت به یک آدم غرب زده تبدیل خواهند شد که به قول جلال آل احمد
در هواست، ذره گردي است معلق در فضا، که با عمق اجتماع، فرهنگ و سنتها، رابطهها را بریده است. آدم غرب زده به هیچ چیز
اعتقاد ندارد، نان به نرخ روز خور است، همه چیز برایش علی السویه است نه ایمانی دارد نه مسلکی و نه مرامی، نه اعتقادي به خدا
یا به بشریت. آدم غرب زده شخصیت ندارد، چیزي است بی اصالت. آدم غرب زده قرتی است، زن صفت به خودش خیلی میرسد
و با سر و پزش خیلی ور میرود، به کفش و لباس و خانهاش خیلی اهمیت میدهد، همیشه انگار از لاي زرورق باز شده. بدین
طریق آدم غرب زده وفادارترین مصرف کننده مصنوعات غربی است، وجود این همه مشاغل و آن همه مصنوعات فرنگی براي او از
).«?) --------------------------------------- (? وجود هر مسجد و بیمارستان و کارخانه ضروري تر است)
غربزدگی: ص.???
پرهیز از رفتارهاي ناشایست در جامعه
یکی از مسائلی که زمینه انحراف و سقوط دختران را فراهم میکند. رفتارهاي جلف و سبک گري است. که به صورتهاي مختلفی
صفحه 61 از 66
نمود پیدا میکند؛ گاه با عشوه و ناز، راه رفتن عروسکی در کوچه و بازار؛ پرسه زدن با آرایش و بدحجابی در ساعات خلوت روز
خندیدنهاي بی مورد با صداي بلند؛ صحبت کردن بی علت و بیهوده با نامحرمان، ظاهر شدن در جامعه با لباسهاي جذاب و
آرایشهاي تند و... در تحقیقات میدانی به عمل آمده معلوم شد؛ درصد دختران سبک و جلف به مراتب بیشتر از پسران آلوده و
فاسد است و اصولاً یکی از زمینههاي گسترش فساد جوانان همین بیبندوباري دختران است. دخترانیکه در کوچه و بازار با
لباسهاي تنگ و آرایشهاي تند؛ به خنده و شوخی میپردازند؛ آیا دختران سالم و شایستهاي هستند؟ و آیا چنین حرکاتی افراد هرزه
و آلوده را به دنبال خود نمیکشد؟! چنین دخترانی باید بدانند؛ گرچه ممکن است در ظاهر مورد توجه جوانهاي آلوده قرار بگیرد،
اما در واقع هیچ قیمت و ارزشی ندارند. چرا که جوانان فاسد هم آنان را براي ازدواج و همسري انتخاب نمیکنند. بنابراین آنان با
حرکات جلف و سبک، در حقیقت زمینه انحراف و نابودي شخصیت خود را فراهم میکنند. و هیچگاه لیاقت مادر بودن و تشکیل
خانواده را پیدا نمینمایند) ?) -------------------------------------- (?.(براي ریحانه: ص، ?? ?? با اندکی
تصرف.
تسریع در ازدواج
یکی از زیباترین کانونهایی که به حفظ نفس و مصونیت انسان در مقابل مفاسد و منکرات جنسی کمک میکند، ازدواج است. امام
روزي جبرئیل بر پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله نازل شد و » : رضا علیهالسلام درباره ضرورت و تسریع در ازدواج دختران میفرماید
گفت: پروردگار به تو سلام میرساند و میفرماید: دختران به منزله میوه درخت هستند، میوه هنگامی که رسید چارهاي جز چیدن
ندارد وگرنه آفتاب آن را فاسد، و یا دگرگون میکند. دختران نیز هنگامی که به بلوغ رسیدند، چارهاي جز ازدواج ندارند وگرنه از
کسی که ازدواج کند، نصف دین خود را حفظ » : به همین جهت پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهمیفرمایند ).«? ( فساد ایمن نیستند
هیچ بنایی در » : همچنین پیامبر خدا صلیاللهعلیهوآله درباره اهمیت و محبوبیت ازدواج در نزد خداوند میفرمایند ).«? ( کرده است
البته در سالهاي اخیر موانع زیادي بر سر راه ازدواج جوانان قرار گرفته که ).«? ( اسلام از ازدواج در نزد خدا محبوبتر نیست
فهرستوار میتوان به موارد زیر اشاره کرد ?. توقعات بالاي خانوادهها، یا دختر و پسر در ازدواج ?. تشریفات، تجملات،
خرجهاي زاید و چشم و هم چشمیها ?. تحصیلات بی هدف و ناکارآمد و طولانی ?. بیکاري و فقر مالی در بین جوانان ?. گرانی
و هزینههاي سنگین ازدواج و تهیه مسکن ?. رواج بد حجابی و بی بند وباري و ابتذال در جامعه. ولی اگر کسی تصمیم بر ازدواج
داشته باشد، و بخواهد خود را از آلودگیها حفظ نماید، میتواند با وجود تمام این مشکلات، باز هم ازدواج کند. به شرط آنکه
مقداري از توقعهاي خود بکاهد و به خدا توکل داشته باشد. خداوند در قرآن کریم سوره نور وعده داده که از فضل و کرمش به
چنین افرادي روزي دهد و آنها که زیر بار ازدواج نمیروند، در حقیقت به رزاقیّت خداوند بیعقیدهاند) ?. ----- (بحار الانوار:
ج، ?? ص) ?. (??? وسائل الشیعه: ج، ?? ص) ?. (? وسائل الشیعه: ج،?? ص.?
دوري از اختلاط
یکی از مهمترین زمینههاي فساد و آلودگیهاي اخلاقی در جوانان مسأله اختلاط دختران و پسران در جامعه، محل کار و تحصیل
میباشد. امروزه بسیاري از محققان در کشورهاي غربی به این نتیجه رسیدهاند که اختلاط دختران و پسران در جامعه و محل کار و
تحصیل یکی از علل اصلی پایین آمدن رشد تحصیلی و کاهش راندمان کار میباشد. بنابراین خواهر و برادر جوان؛ باید حتی
المقدور از اجتماعات مختلط دختران و پسران پرهیز کنند؛ چرا که این اختلاطها علاوه بر افت تحصیلی و کاري، باعث شیوع فساد
و فحشا، مزاحمتها و ناامنیها براي زنان و دختران و بالا رفتن آمار طلاق و متلاشی شدن نظام خانواده میشود. چه زیبا فرمود
صفحه 62 از 66
زنان و مردان نامحرم را از یکدیگر جدا کنید؛ زیرا اگر بین آنها اختلاط و آمیختگی باشد، » : پیامبر گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله
مرآه النساء: ص.??? ).«?) -------------------------------------- (? درد بی درمان، جامعه شما را فرا میگیرد)
مواظبت از دوستیها و معاشرتها
خواهر و برادر جوان! درست است که نیاز به دوست یکی از نیازهایی است که در تمام مراحل زندگی انسان مطرح است، اما باید
از هم نشینی » : در انتخاب دوست توجه کرد که مبادا از افراد فاسد و آلوده باشد. در این باره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله میفرماید
با تبهکاران فاسد » : امام صادق علیهالسلام نیز در این باره میفرمایند ).«? ( با افراد بد بپرهیز؛ زیرا تو به وسیله آنها شناخته میشوي
از امیرمؤمنان علی علیهالسلام پرسیدند: بدترین دوست چه کسی است؟ .« دوستی نکن؛ زیرا گناهان و معاصی را به تو یاد میدهند
چه بسا جوانان پاکدل و با فضیلت که به ).«? ( کسی که معصیت و گناه را در نظر انسان زیبا جلوه دهد » : حضرت در پاسخ فرمودند
علت معاشرت و رفت و آمد با افراد فاسد و فاجر ارزشهاي اخلاقی خود را از دست میدهند و به سقوط و انحطاط کشیده میشوند.
به تجربه ثابت شده، کسانی که با دوستان بد همنشین شدهاند به گناهان و معاصی آلوده گشتهاند؛ زیرا گنهکاران براي اینکه کمتر
احساس گناه کنند، دیگران را نیز به سرنوشت غمانگیز خود دچار میکنند. بسیاري از دختران و پسران که در وادي فساد گرفتار
شدهاند، عامل اصلی آلودگی و بیچارگی خود را همنشینی با دوستان ناباب ذکر میکنند و از دست دوست بد ناله و فغان دارند. با
بدان کم نشین که صحبت بد گرچه خوبی، تو را پلید کند بنابراین دختران و پسران جوان، باید در انتخاب دوست بسیار دقت کنند
فاسد شدن » : و هر کسی را بدون اطلاع و آگاهی به عنوان دوست و رفیق خود بر نگزینند. امیرمؤمنان علی علیهالسلام میفرمایند
اخلاق انسان به خاطر معاشرت و همنشینی با نادانان و سفیهان است و نیکو شدن و رشد اخلاقی نیز با مجالست و همنشینی عقلا
بنابراین خواهر و برادر جوانم، کسی که شما را به مجلس حرام و معصیت دعوت میکند، کسی که روابط ).«? ( حاصل میگردد
نامشروع و افعال حرام را به شما پیشنهاد مینماید و کسی که به شما سیگار و مواد مخدر تعارف میکند، اینها هیچکدام دوست
نیستند، بلکه دشمنانی هستند که خود را به شما در قالب دوست مینمایانند و شما را به مرداب هلاکت و گمراهی میکشانند.
تاتوانی میگریز از یار بد یار بد بدتر بود از مار بد مار بد تنها تو را بر جان زنَد یار بد بر جان و بر ایمان زنَد ----------------
) ?---------------------------------- (نهج الفصاحه: حدیث) ?. (???? بحار الانوار: ج، ?? ص) ?. (??? غرر
الحکم: ح.????
رعایت حجاب اسلامی
خواهر مسلمانم! ارزش و بهاي تو بسیار بالاتر از آن است که با بدحجابی وجود خود را مرکز چشمهاي بیمار قرار دهی و محبت
خداوند را فداي محبت دروغین و فسادانگیز نامحرمان کنی و سعادت آخرت را به پاي هوسهاي زودگذر و موقت دنیا بریزي.
خواهرم! ارزش و قیمت گوهر وجودي تو بسیار بیشتر از آن است که خود را همچون کالایی در جامعه عرضه کنی و با بی حجابی
یا بدحجابی بدن خود را براي همگان به نمایش بگذاري. آیا میدانی همه جمال و زیبایی تو موقت و زودگذر است، و با فصل
پیري طراوت جوانی با وجودت وداع میکند و کبوتر زیبایی از آشیانهات پر میکشد و چروکها و سستیهاي قواي جسمانی همچون
مهمانی ناخوانده بر جان و جسمت هجوم میآورند. خواهرم! تو چگونه میتوانی در آن روزگار جمال و طراوتت را حفظ کنی پس
بکوش در جوانی با حفظ حجاب اسلامی طراوت روح و شادابی جان را فراهم نمایی و خود را از تندباد هوا و هوس نجات دهی و
هیچ گاه اسیر حیوان صفتان جامعه نگردي. خواهرم! بدان که بسیاري از قتلها، تجاوزها، بیحرمتیها و طلاقها به علت بیتوجهی به
حجاب صورت میگیرد و این حجاب است که به زن شخصیت و امنیت میبخشد، پس در حفظ آن بکوش و مروارید وجودت را
صفحه 63 از 66
در صدف حجاب حفظ نما، و بدان که قیمت و بهاي لعل به خاطر آن است که در دل صدف نهفته، و به راحتی قابل دستیابی
نمیباشد.
حفظ چشم
از خطرناكترین آفتهایی که جوانان را تهدید میکند و هر لحظه ممکن است دختر یا پسر جوان را به هلاکت و نابودي بیندازد،
چشم چرانی و تماشاي مناظر شهوتانگیز و یا نگاه کردن به نامحرم با قصد لذت است. چشم چرانی به اندازهاي خطرناك است که
در روایات اسلامی، منشأ بسیاري از گناهان و فسادهاي جنسی معرفی شده و حتی با ایمانترین افراد نیز براي حفظ ایمان خود باید
چشم چرانی شهوت را در دل میرویاند و همین براي غرق شدن » : از چشم چرانی پرهیز کنند. امام صادق علیهالسلام میفرمایند
دام شیطان و اسارت در بند ).«? ( چشمها دامهایشیطانند » : امیرمؤمنان علی علیهالسلام نیز میفرمایند ).«? ( صاحبش در فتنه کافی است
شهوت چیزي نیست که جوان بتواند به راحتی از آن رهایی یابد، پس قبل از آنکه انسان به اسارت شهوت درآید باید به فکر
چارهاي باشد و راه غلبه و نفوذ شیطان را که همان نگاههاي آلوده و شهوتانگیز است بر خویشتن ببندد؛ چرا که انسان اسیر دل
است و دل در گرو دیده، و چه زیبا سروده بابا طاهر که: ز دست دیده و دل هر دو فریاد که هر چه دیده بیند دل کند یاد بسازم
خنجري نیشش ز فولاد زنم بر دیده تا دل گردد آزاد بنابراین به دختران و پسران جوان توصیه میکنیم که اگر میخواهند آرامش
روحی داشته باشند و اسیر افکار و اعمال شیطانی نگردند در حفظ چشم بسیار بکوشند و مواظب باشند که به نامحرم و صحنههاي
هر کس نگاه حرام را براي (رضاي) خدا ترك کند، خداوند به او ایمانی » : تحریکآمیز نظر نکنند. امام صادق علیهالسلام فرمودند
وسائل الشیعه: ج،?? ).«?) ---------------------------------------------- (? میدهد که طعم آن را میچشد)
ص) ?. (??? میزان الحکمه: ج، ?? ص) ?. (?? میزان الحکمه: ج، ?? ص.??
درباره مرکز