گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
شاهنامه فردوسی
جلد اول
دوخط انحرافی




7 صِراطَ الَّذینَ اَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضّالّینَ
. جلد 1، صفحه 21 ،« نور الثقلین » -1
( جزء اوّل ( 45
راه کسانیکه آنهارا مشمول نعمت خود ساختی، نه راه کسانی که بر آنها غضب کردهاي و نه گمراهان.
که درآیه قبل خواندیم ، میگوید : مرا به راه کسانی هدایت فرما که « صراط مستقیم » اینآیه درحقیقت تفسیر روشنیاست براي
آنان را مشمولانواع نعمتهاي خود قرار دادي ( نعمت هدایت ، نعمت توفیق، نعمت رهبري مردان حقّ و نعمت علم و عمل و جهاد
و شهادت ) نه آنها که بر اثر اعمال زشت و انحراف عقیده غضب تو دامنگیرشان شد و نه آنها که جاده حق را رها کرده و در
بیراههها گمراه و سرگردان شدهاند. درواقع چون ما آشنایی کامل به راه و رسم هدایت نداریم ، خدا به ما دستور میدهد که در
این آیه طریق و خط پیامبران و نیکوکاران و آنها که مشمول نعمت و الطاف او شدهاند ، را بخواهیم. و نیز به ما هشدار
که به زودي با تفسیر « ضالّین » و خط « مَغضُوبِ عَلَیهِم » میدهد که در برابر شما همیشه دو خط انحرافی قرار دارد، خط
این دو آشنا خواهیم شد .
46 ) سوره حَمد )
چه کسانی هستند ؟ « اَلَّذینَ اَنعَمتَ عَلَیهِم »
وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَاوُلئِکَ مَعَ الَّذینَ اَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیّینَ وَ الصِّدّیقینَ » : آیه 69 سوره نساء این گروه را تفسیر کردهاست
وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحینَ وَ حَسُنَ اوُلئِکَ رَفیقا : کسانی که دستورات خدا و پیامبر را اطاعت کنند ، خدا آنها را با کسانی قرار میدهد
که مشمول نعمت خود ساخته ، از پیامبران و رهبران صادق و راستین و جانبازان و شهیدان راه خدا و افراد صالح ، اینان رفیقان
. « خوبی هستند
همانگونه که ملاحظه میکنیم ، این آیه افراد مورد رحمت خدا را چهار گروه معرفی میکند ؛ پیامبران ، صدّیقین ، شُهَداء و
صالِحین .
این مراحل چهارگانه شاید اشاره به این معنی باشد که براي ساختن یک جامعه انسانی سالم و مترقّی و مؤمن ، نخست باید رهبران
حقّ و انبیاء وارد میدان شوند. و بهدنبال آنها، مبلّغان صدیق و راستگو که گفتار و کردارشان با یکدیگر هماهنگ است، تا اهداف
پیامبران را از این
( جزء اوّل ( 47
طریق در همهجا گسترش دهند. بهدنبال این دوران سازندگی فکري، طبیعتا عناصر آلوده وآنها که مانع راه حقّند ، سر بردارند ،
جمعی باید در مقابل آنها قیام کنند و عدهاي شهید شوند و با خون پاکشان درخت توحید آبیاري گردد. در مرحله چهارم محصول
است ، اجتماعی پاك و شایسته و آکنده از معنویّت . « صالحان » این کوششها و تلاشها به وجود آمدن
بنابراین ما در سوره حمد در شبانهروز پیدرپی از خدا میخواهیم که در خط این چهار گروه قرار گیریم ؛ خط انبیاء ، خط صدّیقین
صفحه 22 از 49
، خط شهدا و خط صالحین و روشن است که در هر مقطع زمانی باید در یکی از این خطوط ، انجام وظیفه کنیم و رسالت
خویش را اداء نماییم .
چه کسانی هستند ؟ « ضالّین » و « مَغضوبِ عَلَیهِم »
جداکردن ایندو ازهم در آیاتفوق نشانمیدهد که هر کدام اشاره بهگروهمشخصیاست.
در اینکه فرق میان ایندو چیست ، باید گفت : از موارد استعمال
48 ) سوره حَمد )
است و بهتعبیر دیگر « ضالّین » مرحلهاي سختتر و بدتر از « مغضوب علیهم » این دو کلمه در قرآن مجید چنین استفاده میشود که
گمراهان لجوج و یا منافق و به همین دلیل در بسیاري از موارد ، غضب و ، « مغضوب علیهم » گمراهان عادي هستند و « ضالّین »
لعن خداوند در مورد آنها ذکر شده است .
وَ لکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَ درا فَعَلَیهِم غَ َ ض بٌ مِنَ اللّهِ : آنهایی که سینه خود را براي » : در آیه 106 سوره نحل میخوانیم
. « کفر گسترده ساختند ، غضب پروردگار بر آنها است
خداوند مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرك و آنها را که درباره خدا گمان بد میبرند » : و در آیه 6 سوره فتح آمده است
، مورد غضب خویش قرار میدهد و آنها را لعن میکند و از رحمت خویش دور میسازد و جهنّم را براي آنان آماده ساخته است
آنها هستند که علاوه بر کفر ، راه لجاجت و عناد و دشمنی با حق را میپیمایند و حتّی از اذیّت و « مغضوب علیهم » به هر حال .«
آزار رهبران الهی و پیامبران در
( جزء اوّل ( 49
غضب خداوند شامل حال آنها ( یهود ) شد چراکه به » : صورت امکان فروگذار نمیکنند . آیه 112 سوره آل عمران میگوید
. « خدا کفر میورزیدند و پیامبران الهی را به ناحقّ میکشتند
پایان سوره حمد
50 ) سوره حَمد )
سوره